UZASADNIENIE

Powód Skarb Państwa- 24 (...) Oddział (...) w G. wniósł o zasądzenie na swoją rzecz od pozwanego R. G. kwoty 344,30 zł wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie od dnia 24.01.2017 r. do dnia zapłaty oraz kosztami procesu. W uzasadnieniu wskazał, że strony łączyła umowa o roboty budowlane, w ramach której pozwany jako wykonawca zobowiązał się do wykonania robót w zakresie naprawy i zmiany użytkowania budynku nr (...) z garażu na warsztat. Strony zawarły również odrębną umowę na zużycie wody z odprowadzaniem ścieków dla potrzeb budowy, zgodnie z którą, wedle twierdzeń powoda wykonawca realizujący zadanie będzie korzystał z dostaw wody z odprowadzaniem ścieków i rozliczy zużytą wodę w oparciu o wskazania zamontowanego licznika. Dochodzone pozwem roszczenie stanowi należność wynikającą z wystawionej pozwanemu faktury za dostawę wody oraz odprowadzanie ścieków. Strona pozwana nie uregulowała należności wynikającej z faktury i nie reagowała na wezwania do zapłaty.

Nakazem zapłaty z dnia 6.06.2017 r. wydanym w sprawie o sygn. akt I Nc 740/17 tut. Sąd uwzględnił powództwo w całości (k. 29). Na skutek wniesionego przez pozwanego sprzeciwu sprawa została przekazana do rozpoznania w trybie zwykłym.

Pozwany R. G. w sprzeciwie od wydanego w sprawie nakazu zapłaty domagał się oddalenia powództwa w zakresie kwoty 215,14 zł, powołując się przy tym na zasady współżycia społecznego. Nie kwestionował swej odpowiedzialności wobec powoda co do zasady, nie zgodził się jednak z wysokością dochodzonego roszczenia. Na poparcie swoich twierdzeń wskazał, że umowa zawarta z powodem nie obejmowała odprowadzania ścieków na cele realizacji spornej inwestycji, i że to pozwany samodzielnie na własny koszt zapewnił pracownikom dostęp do toalet.

Sąd ustalił, co następuje:

W dniu 7.04.2016 r. powód Skarb Państwa- 24 (...) Oddział (...) w G. zawarł z R. G. prowadzącym działalność gospodarczą pod firmą PPUH (...) w K., pow. (...) jako wykonawcą umowę o roboty budowlane nr 278/16, związane z wykonaniem robót w zakresie naprawy i zmiany użytkowania budynku nr (...) z garażu w warsztat. Zgodnie z § 3 pkt. 4 w/w umowy pozwany zobowiązał się do zawarcia odrębnej umowy z powodem na zużycie wody z odprowadzaniem ścieków na potrzeby budowy.

( dowód : umowa nr (...)- k. 8-14)

W dniu 18.04.2016 r. sporządzono protokół przekazania pozwanemu placu budowy. Wykonawca (pozwany) w dniu 23.05.2016 r. zamontował urządzenia pomiarowe, tj. wodomierz wody zimnej nr (...).

( dowód: protokół przekazania placu budowy- k. 17-18, notatka służbowa- k. 19)

W dniu 1.06.2016 r. powód (dostawca) zawarł z pozwanym (odbiorcą) umowę nr (...) dotyczącą dostawy wody i odprowadzania ścieków na cele realizacji zadania określonego umową nr (...). Zgodnie z umową odbiorca zlecił w swoim imieniu dostawcy dostawę wodę i odprowadzanie ścieków na potrzeby zadania wynikającego z łączącej strony umowy (§ 1 umowy). Umowa przewidywała, że rozliczenie zużycia wody i odprowadzonych ścieków dokonana będzie na podstawie odczytów wskazań wodomierza nr (...), wykazanych na fakturze wystawionej powodowi przez Zakład (...) Spółka z o.o. w B. (§ 3 ust. 1). Według § 4 umowy, odbiorca miał przekazać dostawcy na podstawie faktury VAT, wystawionej powodowi należności za dostarczoną wodę i odprowadzone ścieki w terminie 10 dni od jej podpisania.

( dowód : umowa nr (...)- k. 15-16)

Prace budowlane, wynikające z umów zostały wykonane, zaś zużycie wody rozliczono na podstawie zamontowanego licznika nr (...). W związku z realizacją umowy nr (...) powód wystawił pozwanemu w dniu 3.01.2017 r. fakturę VAT na łączną kwotę 344,30 zł, której termin płatności upłynął w dniu 17.01.2017 r. Na kwotę wynikającą z faktury składa się kwota 129,17 zł tytułem dostawy wody na cele realizacji zadania określonego umową nr (...) oraz kwota 215,14 zł za odprowadzenie ścieków na cele realizacji zadania określonego umową nr (...).

( dowód : protokół odbioru końcowego- k. 20, faktura nr (...)- k. 21)

Pozwany nie uiścił należności, wynikającej z w/w faktury.

( dowód : okoliczności bezsporne)

Pracownicy pozwanego realizując sporną umowę o roboty budowlane wykorzystywali wodę znajdującą się na placu budowy m.in. do studzenia elementów spawanych przy wykonywaniu prac spawalniczych, rozrobienia kleju czy zaparzenia kawy. Woda pobrana z budynku nie trafiała do kanalizacji. Brak było na placu budowy możliwości skorzystania z sanitariatów. Pozwany zapewnił pracownikom we własnym zakresie i na własny koszt korzystanie z urządzeń sanitarnych typu (...).

( dowód : faktury- k. 44-50, twierdzenia pozwanego- k. 71, zeznania świadka A. B. (1)- k. 71v, zeznania świadka L. K.- k. 71v)

Sąd zważył, co następuje:

Bezsporny pozostał ustalony w przedmiotowej sprawie stan faktyczny. Wynika on z dokumentów, korelujących wzajemnie, logicznych i zgodnych z zasadami doświadczenia życiowego zeznań świadków A. B., L. K. oraz z niekwestionowanych twierdzeń samych stron.

Sporna w realiach niniejszej sprawy była wysokość dochodzonego roszczenia, a zatem kwestia realizacji zobowiązań umownych wynikających z zawartej między stronami umowy nr (...) (w związku z umową nr (...)) w kontekście tego, czy na koszty obciążające pozwanego w ramach owej umowy składa się jedynie koszt dostawy wody, czy także koszt za odprowadzenie ścieków. Twierdzenia bowiem stron w tym zakresie wzajemnie się wykluczały. Z jednej strony powód wskazywał, że z treści z żadnej z umów zawartych między stronami nie wynika, by powód miał zapewnić lub sfinansować pozwanemu korzystanie z sanitariatów, a obowiązkiem pozwanego jest uiszczenie należności wynikającej z rozliczenia zużytej wody. Z drugiej zaś strony twierdzeniom tym pozwany wyraźnie oponował podając, że w ramach wykonywanych prac nie korzystał z kanalizacji na placu budowy, a w szczególności musiał we własnym zakresie zorganizować urządzenia sanitarne.

Zgodnie z art. 647 k.c. przez umowę o roboty budowlane wykonawca zobowiązuje się do oddania przewidzianego w umowie obiektu, wykonanego zgodnie z projektem i z zasadami wiedzy technicznej, a inwestor zobowiązuje się do dokonania wymaganych przez właściwe przepisy czynności związanych z przygotowaniem robót, w szczególności do przekazania terenu budowy i dostarczenia projektu, oraz do odebrania obiektu i zapłaty umówionego wynagrodzenia. W myśl 647¹ § 1, 2 i 3 k.c. w umowie o roboty budowlane zawartej między inwestorem a wykonawcą (generalnym wykonawcą), strony ustalają zakres robót, które wykonawca będzie wykonywał osobiście lub za pomocą podwykonawców. W przypadku zawarcia umowy o roboty budowlane przez wykonawcę z podwykonawcą, podwykonawca zobowiązuje się wynikać na rzecz wykonawcy prace budowlane określone w umowie, a wykonawca zobowiązuje się zapłacić podwykonawcy wynagrodzenie określone w umowie. Przez wykonanie - oddanie dzieła (odpowiednio robót budowlanych) rozumieć należy taką sytuację, gdy roboty zostały wykonane zgodnie z zakresem przedmiotowym umowy, na co nie ma wpływu ewentualne posiadanie przez dzieło lub wykonane roboty budowlane, nieistotnych wad, usterek i niedoróbek (por. wyrok SA we Wrocławiu z dnia 18 października 2012 r., I ACa 1046/12, Lex nr 1289586).

Stosownie do przepisu art. 647 § 1 k.c., z chwilą odbioru obiektu objętego umową o roboty budowlane realizuje się prawo wykonawcy do zapłaty na jego rzecz wynagrodzenia za wykonane prace. Prawa tego nie niweczy, co do zasady, stwierdzenie w protokole odbioru, że roboty te dotknięte są usterkami, nawet, gdyby strony w umowie poczyniły odmienne zastrzeżenie (por. wyrok SA z dnia 17 grudnia 2009 r. I ACa 874/09 Lex nr 628223).

W realiach przedmiotowej sprawy, w związku z realizacją umowy nr (...) strony dokonały rozliczenia wody według zamontowanego licznika. Faktura wystawiona pozwanemu obejmowała koszt dostawy wody (129,17 zł) oraz odprowadzenia ścieków (215,14 zł). Rozstrzygając w tym zakresie spór między stronami Sąd podzielił w pełni stanowisko pozwanego uznając, że woda pobierana od powoda nie była odprowadzana do ścieków. Z tych względów obciążenie pozwanego kosztami odprowadzania ścieków byłoby niezasadne i w ocenie Sądu orzekającego w przedmiotowej sprawie stanowi nadużycie prawa w rozumieniu art. 5 k.c.

Przez prawo podmiotowe w rozumieniu art. 5 k.c. należy rozumieć uprawnienie materialno – prawne, któremu przyznano środki prawne dla jego ochrony. Z istoty nadużycia prawa podmiotowego wynika, że dokonuje go strona, która wykonując swoje prawo czyni to niezgodnie z zasadami współżycia społecznego lub społeczno – gospodarczym przeznaczeniem tego prawa (por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 20 stycznia 2011 r., sygn. I PK 135/10, Lex 794776).

Jak wynika z niekwestionowanych zeznań świadków, woda dostarczana przez powoda na plac budowy była przeznaczana do prac spawalniczych do studzenia elementów spawalnych i nie trafiała do kanalizacji (świadek A. B. (1)- k. 71 v). Jak wskazał świadek woda ta była wylewana na podwórko. Istotne jest również to, że tego typu ścieków z uwagi na liczne zanieczyszczenia nie wylewa się do kanalizacji, co wynika także z twierdzeń w/w świadka. A. B. (1) podał nadto, że realizacja umowy zawartej między stronami, polegała na podłączeniu się podwykonawców do zaworu znajdującego się na placu budowy. Jednoznacznie zatem z zeznań świadka wynika, że realizacja umowy polegała jedynie na doprowadzaniu wody i nie obejmowała ona zapewnienia przez powoda kanalizacji. Dalej świadek L. K. podał, że pracownicy jedynie pobierali wodę (do zaparzenia kawy, rozrobienia kleju), a urządzeń kanalizacyjnych służących do odprowadzania ścieków nie było. Świadek zeznał nadto, że wszystkie urządzenia sanitarne na placu budowy na samym jej początku zostały zdemontowane. W/w świadkowie również w ślad za twierdzeniami powoda podali, że pozwany na placu budowy we własnym zakresie i na własny koszt zapewnił pracownikom korzystanie z urządzeń sanitarnych typu (...). T.. Sąd dał wiarę zeznaniom powołanych w sprawie świadków, są one bowiem spójne, logiczne i korespondują zarówno wzajemnie ze sobą, jak i z twierdzeniami pozwanego. Nie były one również kwestionowane przez powoda, co sugeruje, że zaakceptował płynące z nich wnioski. Sąd nie dał zatem wiary twierdzeniom powoda, bowiem wobec logicznych zeznań świadków korespondujących z twierdzeniami pozwanego- nie było możliwym przyznanie im przymiotu wiarygodności. Sprzeczne zatem z zasadami współżycia społecznego byłoby, gdyby pozwany musiał ponosić koszty odprowadzania przez powoda ścieków, skoro takie okoliczności nie miały w ogóle miejsca na placu budowy, a pozwany sam we własnym zakresie dokonywał usuwania nieczystości.

Zgodnie bowiem z art. 6 k.c. ciężar udowodnienia faktu spoczywa na osobie, która z faktu tego wywodzi skutki prawne. T.. Sąd w pełni podziela stanowisko wyrażone w wyroku Sądu Apelacyjnego we Wrocławiu z dnia 18 stycznia 2012 r. (sygn. akt I ACa 1320/11), zgodnie z którym jeżeli materiał dowodowy zgromadzony w sprawie nie daje podstawy do dokonania odpowiednich ustaleń faktycznych w myśl twierdzeń jednej ze stron, Sąd musi wyciągnąć ujemne konsekwencje z braku udowodnienia faktów przytoczonych na uzasadnienie jej żądań lub zarzutów. Należy to rozumieć w ten sposób, że strona, która nie przytoczyła wystarczających dowodów na poparcie swych twierdzeń ponosi ryzyko niekorzystnego dla siebie rozstrzygnięcia, o ile ciężar dowodu, co do tych okoliczności na niej spoczywał.

W realiach tej sprawy Sąd uznał twierdzenia powoda za udowodnione co do kwoty 129,17 zł, w związku z czym w myśl powołanych przepisów należało orzec jak w pkt I sentencji. O odsetkach ustawowych od zasądzonej kwoty Sąd orzekł na podstawie art. 481 § 1 k.c. uznając, iż roszczenie powoda stało się wymagalne w dniu 24.01.2017 r. (vide: k. 21-22).

Zważając na zmianę ustawy Kodeks cywilny (na mocy ustawy z dnia 9 października 2015 r. o zmianie ustawy o terminach zapłaty w transakcjach handlowych, ustawy – Kodeks cywilny oraz niektórych innych ustaw, Dz. U. poz. 1830) Sąd orzekając o odsetkach zasądził odsetki ustawowe za opóźnienie.

W pozostałym zakresie powództwo podlegało oddaleniu o czym Sąd orzekł jak w pkt II sentencji.

Orzeczenie o kosztach objęte punktem III wyroku znajduje uzasadnienie w treści art. 100 k.p.c. Regulacja zawarta w tym przepisie ma zastosowanie w wypadku częściowego uwzględnienia żądań. W takiej sytuacji decydować o zwrocie kosztów procesu będzie stosunek poniesionych kosztów przez obie strony oraz zakres wygranej przez każdą ze stron, a wyjątkowo charakter sprawy. Mając na względzie, że strona powodowa wygrała proces w 40 %, a strona pozwana w 60 %, należało zasądzić od pozwanego na rzecz powoda kwotę 36 zł (40% x 90 zł, stanowiącej wynagrodzenie profesjonalnego pełnomocnika) tytułem zwrotu kosztów postępowania, o czym jak w pkt III sentencji.

O kosztach sądowych Sąd orzekł po myśli art. 102 k.p.c. Podkreślić trzeba, iż orzeczenie o kosztach na zasadzie słuszności, przewidzianej w art. 102 k.p.c., należy do dyskrecjonalnej władzy sędziego, a sposób skorzystania z art. 102 k.p.c. jest suwerennym uprawnieniem sądu orzekającego i od oceny tego sądu należy przesądzenie, że taki szczególnie uzasadniony wypadek nastąpił w rozpoznawanej sprawie oraz usprawiedliwia odstąpienie od obowiązku ponoszenia kosztów procesu. W tym przypadku, w ocenie Sądu, za zastosowaniem wobec pozwanego dobrodziejstwa płynącego z art. 102 k.p.c. przemawia to, że powód z mocy ustawy zwolniony był od uiszczenia opłaty sądowej, a inne koszty sądowe w sprawie nie powstały. Z tych przyczyn orzeczono jak w pkt. IV sentencji.

Przewodniczący:	SSR Anna Kurzynowska - Drzażdżewska
Protokolant:	st. sekr. sądowy Donata Romanowska

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

UZASADNIENIE