UZASADNIENIE

Decyzjami z 22 sierpnia 2017 r. i z 12 października 2017 r. Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w O. odmówił A. R. prawa do emerytury dla pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach albowiem wnioskodawczyni nie przedstawiła świadectwa wykonywania pracy w warunkach szczególnych lub w szczególnym charakterze przez okres co najmniej 15 lat pracy w warunkach szczególnych lub w szczególnym charakterze a ponadto nie udowodniła wymaganego co najmniej 20-letniego okresu ubezpieczenia na dzień 1 stycznia 1999 r. Tym samym organ rentowy nie uwzględnił wnioskodawczyni do okresu pracy w warunkach szczególnych, zatrudnienia w byłych (...) w latach 1980 – 98 oraz pracy w gospodarstwie rolnym brata w latach 1979 - 80.

Odwołanie od powyższych decyzji złożyła A. R. wnosząc o zmianę decyzji i przyznanie prawa do emerytury przy zaliczeniu spornych okresów jako okresów pracy w warunkach szczególnych oraz doliczeniu zgłoszonego okresu pracy w rolnictwie jako okresu uzupełniającego

Organ rentowy wniósł o oddalenie obydwu odwołań.

Sąd ustalił co następuje:

Odwołująca A. R. urodzona (...) od urodzenia do 22 listopada 1983 r. mieszkała w należącym do jej rodziców a od 1979 r. – należącym do brata gospodarstwie rolnym. Gospodarstwo to położone w miejscowości D. składało się z gruntu rolnego o powierzchni 10,31 ha oraz siedliska. W gospodarstwie oprócz rodziców odwołującej mieszkał brat odwołującej, któremu oraz jego żonie 16 maja 1979 r. ojciec odwołującej przekazał nieodpłatnie własność i posiadanie gospodarstwa rolnego w trybie przepisów o zaopatrzeniu emerytalnym rolników. W chwili przekazania ojciec odwołującej był wdowcem; matka odwołującej zmarła w 1978 roku. Przysługujący odwołującej udział po matce w powyższym gospodarstwie został przez odwołującą przekazany bratu i jego żonie umową darowizny w 1997 r..

dowód: umowa przekazania gospodarstwa rolnego, umowa darowizny w aktach sprawy.

Odwołująca w okresie zamieszkiwania w należącym do jej rodziców a następnie brata i bratowej gospodarstwie rolnym, stale pracowała w tym gospodarstwie rolnym. Odwołująca wykonywała wszystkie prace przy prowadzeniu gospodarstwa domowego oraz prace przy utrzymaniu inwentarza żywego. W gospodarstwie były krowy, trzoda chlewna i drób w zmiennej w poszczególnych okresach ilości. W gospodarstwie były 2 konie. Odwołująca pracowała także przy pracach polowych takich jak zbiór zboża w okresie żniw, zbiór okopowych w okresie jesiennym, prace przy suszeniu siana, przy ręcznej uprawie gruntu. W okresie zimowym odwołująca wykonywała prace przy utrzymaniu inwentarza oraz prowadziła gospodarstwo domowe. Takie prace odwołująca wykonywała od rana do wieczora z przerwą na zajęcia w szkole rolniczej. Zajęcia w szkole odbywały się w godzinach od 8-ej do wczesnego popołudnia. Odwołująca codziennie dojeżdżała do szkoły.

dowód: zeznania świadków: K. K., H. W., zeznania odwołującej.

Nauka w szkole rolniczej trwała 2 lata. Naukę tę odwołująca ukończyła w czerwcu 1979 r.

dowód: świadectwo szkolne w aktach ZUS.

Po ukończeniu nauki w szkole aż do podjęcia zatrudnienia, odwołująca pracowała w gospodarstwie rolnym od rana do wieczora.

dowód: zeznania świadków j.w., zeznania odwołującej.

Odwołująca w okresie od 5 marca 1980 r. do 28 lutego 1999 r. była pracownikiem (...) w D.. zatrudnionym na stanowisku obuwnik. W okresach: 26.04.1984 – 31.12.1984 i 28.05.1986 – 31.12.1986 odwołująca korzystała z urlopu wychowawczego.

dowód: świadectwo pracy, angaże, pisma o urlopie w aktach osobowych odwołującej.

Odwołująca jako obuwnik wykonywała pracę przy przyklejaniu uformowanej cholewki do spodu obuwia. Do klejenia używany był klej butapren. Taką pracę odwołująca wykonywała każdego dnia roboczego przez 8 godzin.

dowód: zeznania świadków:J. M., M. W., zeznania odwołującej.

Odwołująca na dzień 1 stycznia 1999 r. legitymuje się okresem ubezpieczenia uznanym przez ZUS w rozmiarze 19 lat 8 miesięcy i 17 dni. W tym okresie mieści się okres pracy w gospodarstwie rolnym od 28.06.1978 r. do 1.01.1979 r. uznany przez ZUS jako okres uzupełniający. Pozostałego zgłoszonego okresu ZUS nie uznał biorąc pod uwagę fakt wyzbycia się gospodarstwa przez ojca odwołującej. Odwołująca jest członkiem otwartego funduszu emerytalnego i zgłosiła wniosek o przekazanie środków zgormadzonych na rachunku w tym funduszu na dochody budżetu państwa.

/bezsporne/

Sąd zważył co następuje:

Zgodnie z przepisem art. 32 ust. 1 i 2 ustawy z dnia 17.12. 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych, ubezpieczonym urodzonym przed dniem 1 stycznia 1949 r., będącymi pracownikami, o których mowa w ust. 2-3, zatrudnionymi w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze, przysługuje emerytura w wieku niższym niż określony w art. 27 ustawy.

Osoby urodzone po dniu 31 grudnia 1948 r. w myśl uregulowania zawartego w przepisie art. 184 ust. 1 cytowanej ustawy mogą nabyć prawo do emerytury na powyższych warunkach po osiągnięciu wieku określonego w art.32 ustawy, jeżeli w dniu wejścia w życie ustawy tj. w dniu 1 stycznia 1999 r. osiągnęli:

- okres zatrudnienia w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze wynoszący co najmniej 15 lat

oraz

- okres składkowy i nieskładkowy wynoszący w przypadku mężczyzn co najmniej 25 lat.

Dla celów ustalenia uprawnień, o których mowa wyżej, za pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach uważa się pracowników zatrudnionych przy pracach o znacznej szkodliwości dla zdrowia oraz o znacznym stopniu uciążliwości lub wymagających wysokiej sprawności psychofizycznej ze względu na bezpieczeństwo własne lub otoczenia w podmiotach, w których obowiązują wykazy stanowisk ustalone na podstawie przepisów dotychczasowych.

Wiek emerytalny, o którym mowa w ust. 1, rodzaje prac lub stanowisk oraz warunki, na podstawie, których osobom wymienionym wyżej przysługuje prawo do emerytury, ustala się na podstawie przepisów dotychczasowych.

Przepis § 2 ust. 1 cytowanego rozporządzenia wymaga dla zaliczania okresów pracy w warunkach szczególnych do okresów uprawniających do wcześniejszej emerytury aby praca taka była wykonywana stale i w pełnym wymiarze czasu pracy obowiązującym na danym stanowisku.

Zgodnie z przepisem § 3 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 07.02.1983 r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach … /Dz. U. nr 8 poz. 43 z póz. zm. / za okres zatrudnienia wymagany do uzyskania emerytury, zwany dalej "wymaganym okresem zatrudnienia", uważa się okres wynoszący 20 lat dla kobiet i 25 lat dla mężczyzn, liczony łącznie z okresami składkowymi, okresami nieskładkowymi oraz ewentualnie okresami uzupełniającymi /okresy ubezpieczenia rolniczego, okresy pracy w gospodarstwie rolnym/. W myśl § 4 ust. 1 cytowanego rozporządzenia pracownik, który wykonywał prace w szczególnych warunkach, wymienione w wykazie A, nabywa prawo do emerytury, jeżeli spełnia łącznie następujące warunki:

1) osiągnął wiek emerytalny wynoszący: 55 lat dla kobiet i 60 lat dla mężczyzn,

3) ma wymagany okres zatrudnienia, wynoszący dla kobiet 20 lat w tym co najmniej 15 lat pracy w szczególnych warunkach.

Zebrany w sprawie materiał dowodowy wskazuje jednoznacznie, iż odwołująca legitymuje się wymaganym okresem pracy w warunkach szczególnych. W okresie od 5 marca 1980 r. do 31 grudnia 1998 r. z przerwą w okresach: : 26.04.1984 – 31.12.1984 i 28.05.1986 – 31.12.1986 na urlop wychowawczy odwołująca wykonywała pracę przy wykańczaniu obuwia polegającą na przyklejaniu skórzanej lub skóropodobnej cholewki do spodu wykonanego z gumy. Praca taka jest pracą wymienioną w wykazie A dział VII pkt 12 załącznika do cytowanego wyżej rozporządzenia. Pracę taką odwołująca wykonywała codziennie i w pełnym wymiarze czasu pracy w podanych wyżej okresach. Zaliczenie okresu takiej pracy jako pracy w warunkach szczególnych sprawi, iż odwołująca spełnił warunek co najmniej 15-letniego okresu pracy w warunkach szczególnych.

Zgodnie z art. 10 ust. 1 pkt. 3 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych, przy ustalaniu prawa do emerytury oraz przy obliczaniu jej wysokości uwzględnia się również przypadające przed dniem 01.01.1983 r. okresy pracy w gospodarstwie rolnym po ukończeniu 16 roku życia.

Na podstawie zebranego materiału dowodowego, a w szczególności zebranych w sprawie dokumentów oraz zeznań świadków Sąd uznał odwołującej zgłoszony okresy pracy w gospodarstwie rolnym prowadzonym w badanym okresie faktycznie przez jej ojca a od 16 maja 1979 r. przez brata i bratową. Zarzuty podniesione przez ZUS Oddział w O. zarówno w odpowiedzi na odwołanie jak i we wcześniej wydanych decyzjach nie mogą się ostać. Zeznania świadków w całej rozciągłości potwierdzają fakt pracy odwołującej w gospodarstwie rolnym jako domownika i praca ta była dzielona z pobieraniem nauki w szkole a po jej ukończeniu w czerwcu 1979 r. była jedynym zajęciem odwołującej do końca lutego 1980 r. Zarzut organu rentowego, że odwołująca z racji wyzbycia się gospodarstwa przez jej ojca straciła przymiot domownika nie w ocenie Sądu nie został poparty żadnymi dowodami. Odwołująca bowiem mieszkała w tym gospodarstwie i dysponując wolnym czasem przeznaczała go na wykonywanie prac stosownie do potrzeb wynikających ze struktury upraw czy hodowli uzasadnionych porą roku czy porą dnia. Istniały zatem podstawy do uznania odwołującej okresu pracy w gospodarstwie rolnym wynoszącym 1 rok 2 miesiące. Wskazany wyżej okres pracy rolniczej podlegał doliczeniu w zakresie niezbędnym do uzupełnienia 20-letniego okresu ubezpieczenia. Powyższe sprawi, iż łącznie z zaliczonym przez ZUS Oddział w O. okresem ubezpieczenia wynoszącym 19 lat 8 miesięcy i 17 dni, odwołująca posiada wymagany okres ubezpieczenia w rozumieniu § 3 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7. 02.1983 r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach

Odwołująca legitymowała się zatem na dzień 1 stycznia 1999 r. 20-letnim okresem ubezpieczenia, co najmniej 15-letnim okresem pracy w warunkach szczególnych i w chwili wydawania zaskarżonych decyzji miała ukończony 55-ty rok życia. Środki zgromadzone w otwartym funduszu emerytalnym wniosła o przekazanie na dochody budżetu państwa.

Zaskarżone decyzje podlegały więc zmianie jak w sentencji wyroku.

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

UZASADNIENIE