UZASADNIENIE

W dniu 23 stycznia 2017r. małoletni M. B. (1) działający przez matkę I. S. i reprezentowany przez pełnomocnika procesowego w osobie adwokata wniósł do Sądu Rejonowego w Kaliszu pozew przeciwko G. B. i M. B. (2) o zasądzenie solidarnie od pozwanych na jego rzecz alimentów w kwocie po 900 zł miesięcznie płatnych do rąk matki do dnia 10-go każdego miesiąca. Ponadto pełnomocnik małoletniego powoda wniósł o zasądzenie od pozwanych na rzecz powoda kosztów procesu, w tym kosztów zastępstwa adwokackiego według norm przepisanych.

W uzasadnieniu pozwu podniesiono, iż pozwani są dziadkami małoletniego powoda od strony ojca. Ojciec małoletniego powoda pomimo zasądzonych alimentów nie partycypuje w kosztach utrzymania syna. Wszczęta wobec niego egzekucja komornicza okazała się bezskuteczna. Na dzień 7 września 2016r. zadłużenie ojca małoletniego wynosiło 11 382,40 zł.

Pełnomocnik małoletniego powoda wskazał, iż pozwani pracują, dodatkowo prowadzą własną działalność gospodarczą i również nie partycypują w kosztach związanych z utrzymaniem wnuka, którego miesięczny koszt utrzymania wynosi ok. 1.800 zł.

Pozwani G. i M. małż. B., działający przez pełnomocnika procesowego, w osobie adwokata w odpowiedzi na pozew datowanej na dzień 9 maja 2017r. wnieśli o oddalenie powództwa oraz o zasądzenie od powoda na rzecz pozwanych kosztów procesu.

W uzasadnieniu odpowiedzi na pozew podnieśli, iż kwestionują podane w pozwie wydatki i potrzeby małoletniego powoda, które w treści pozwu zostały zawyżone. Wskazali, iż ich wydatki przekraczają ich dochody w związku z czym są zmuszeni pożyczać pieniądze od brata pozwanej i jego zięcia w kwotach od 500 do 1000 zł miesięcznie w zależności od potrzeb. Ponadto, wskazali, iż matka małoletniego powoda ma stałą pracę, jej sytuacja materialna jest dobra i jest w stanie zaspokoić potrzeby syna, który nie znajduje się w niedostatku.

Na rozprawie w dniu 06 lipca 2017r. pełnomocnik małoletniego powoda sprecyzował pozew i wniósł o zasądzenie od pozwanych kwoty po 450 zł od każdego z nich, łącznie 900 zł tytułem alimentów na rzecz małoletniego powoda.

Sąd ustalił co następuje:

Małoletni M. B. (1) ur. (...) w K. pochodzi z nieformalnego związku (...).

Wyrokiem zaocznym Sądu Rejonowego w Kaliszu z dnia 23 października 2015r. w sprawie o sygn. akt III RC 406/15 zasądzono od ojca małoletniego M. B. (1) na rzecz syna alimenty w kwocie po 800 zł miesięcznie poczynając od 30 lipca 2015r., płatne z góry do dnia 10-tego każdego miesiąca do rąk matki dziecka I. S., z ustawowymi odsetkami w razie zwłoki w terminie płatności którejkolwiek z rat.

M. B. (1) z ciążącego na nim obowiązku alimentacyjnego nie wywiązuje się. Matka małoletniego wszczęła egzekucję komorniczą, która okazała się bezskuteczna. Zadłużenie ojca małoletniego na dzień 05 października 2017r. wynosiło 20.851,61 zł.

W dniu 20 listopada 2017r. odnośnie ojca małoletniego zostało wszczęte dochodzenie odnośnie uporczywego uchylania się od obowiązku alimentacyjnego.

(dowód: wyrok zaoczny Sądu Rejonowego w. K. z dnia 23.10.2015r. na k. 18 w aktach III RC 406/15, odpis skrócony aktu urodzenia k. 13 , zaświadczenie o bezskuteczności egzekucji świadczeń alimentacyjnych k. 12 , zaświadczenie o dokonanych wpłatach k. 174, pismo K. w K. k. 172 i zawiadomienie o popełnieniu przestępstwa k. 173 )

Małoletni M. B. (1) ma 7 lat. Uczęszcza do I klasy Szkoły Podstawowej nr (...) w K.. Małoletni powód uczęszcza na zajęcia z języka angielskiego, których miesięczny koszt wynosi 70 zł. Lekcje języka angielskiego są opłacane przez jego babcie od strony matki - D. S.. Ponadto, D. S. pokrywa koszt obiadów małoletniego w szkole. Od marca 2017r. małoletni uczęszcza na treningi piłki nożnej, których miesięczny koszt wynosi 80 zł. Ponadto, na miesięczne koszty utrzymania małoletniego składa się : wyżywienie 350 zł, środki czystości 50 zł, odzież 200 zł.

Małoletni nosi okulary. Dwa razy do roku ma wymieniane szkła, których koszt wymiany wynosi 160 zł. Od marca br. małoletni powód chodził do fizjoterapeuty, który likwiduje napięcia mięśniowe. Wizyta kosztowała 50 zł. W kwietniu 2017r. małoletni był 2 razy u fizjoterapeuty. Obecnie matka małoletniego uczęszcza z synem na fizjoterapię w ramach NFZ.

Małoletni musi nosić wkładki ortopedyczne, które matka małoletniego kupuje raz w roku za kwotę 280 zł. Ponadto, małoletni ma wadę zgryzu i wymaga założenia aparatu ortodontycznego, którego koszt na górne i dolne zęby wynosi 1.600 zł. Małoletni jest zarejestrowany w kolejce NFZ na założenie przedmiotowego aparatu.

(dowód: zeznania I. S. z dnia 11 maja 2017r. k. 55 – 57 czas od 00:03:42 do 00:35:57, skierowanie na zabiegi fizjoterapeutyczne k. 64, potwierdzenie przelewu, paragony k. 67 – 70 , 136 – 141 , 178 – 18 3 , 185, zaświadczenie k. 175 - 177 )

I. S. jest zatrudniona w firmie (...) SA na stanowisku inspektora ds. obsługi za miesięcznym wynagrodzeniem wynoszącym 3.222 zł brutto. Dodatkowo otrzymuje dodatkowe składniki do wynagrodzenia takie jak premie kwartalne, premię roczną, wczasy pod gruszą. Od stycznia 2017r. do września 2017r. otrzymała łączną kwotę 14.532,77 zł brutto.

Matka małoletniego mieszka wraz z synem w wynajętym mieszkaniu przy ulicy (...) w K.. Miesięczne opłaty związane z przedmiotowym lokalem wynoszą: 650 zł najem, 460 zł czynsz, Internet 35 z, media 98 zł miesięcznie, energia 69 zł (138 zł na 2 miesiące), gaz 21,01 zł.

I. S. cyklicznie pożycza pieniądze od swojego brata P. S. na niespodziewane wydatki małoletniego powoda, naprawę samochodu, czy ubezpieczenie i przegląd samochodu.

(dowód: faktury , potwierdzenia na k. 5 – 6, 184, umowa najmu k. 7 – 10, zeznania I. S. z dnia 11 maja 2017r. k. 55 – 57 czas od 00:03:42 do 00:35:57, porozumienie zmieniające warunki umowy o pracę k. 71 , zestawienie zarobków k. 115, 161, zdjęcia k. 130 – 133, 142-149 , dokumenty na k. 165 – 168, zeznania P. S. z dnia 03 października 2017r. k. 151 – 152 czas od 00:22:31 do 00:35:21, zeznania D. S. z dnia 03 października 2017r. k. 152 – 154 czas od 00:38:45 do 01:02:26 , zeznania I. S. z dnia 28 listopada 2017r. k. 187 – 188 czas od 00:08:51 do 00:23:03 )

Pozwana M. B. (2) jest zatrudniona w Okręgowej Izbie (...) w K. na stanowisku sekretarki. Miesięczne wynagrodzenie pozwanej wynosi 2.752 zł brutto. Pozwana otrzymuje również dodatkowe składniki wynagrodzenia w postaci premii oraz pomocy świątecznej, które miesięcznie dają dodatkową kwotę 509,83 zł.

Na dojazdy do pracy pozwana przeznacza kwotę ok. 350 zł miesięcznie.

M. B. (2) choruje na reumatoidalne zapalenie stawów oraz mięśniaka macicy. Jest pod kontrolą lekarza reumatologa, ginekologa oraz internisty. Na leki przeznacza kwotę 200 zł miesięcznie.

Pozwany G. B. od dnia 26 sierpnia 2017r. jest na emeryturze, która miesięcznie wynosi 2.278 zł netto. Z tytułu przejścia na emeryturę otrzymał odprawę w wysokości 10.000 zł. Wcześniej pracował jako ratownik medyczny, za miesięcznym wynagrodzeniem wynoszącym ok. 2.500 zł netto.

Ponadto, pozwany prowadzi działalność gospodarczą – czyszczenie dywanów. Z tytułu prowadzonej działalności gospodarczej osiąga dochód średnio w kwocie ok. 1.500 zł. Przed świętami Bożego Narodzenia dochód z prowadzonej przez pozwanego działalności jest większy i wynosi ok. 3.000 – 4.000 zł. Pozwany opłaca składki ZUS w kwocie 297 zł miesięcznie.

Pozwani M. i G. małż. B. mieszkają w domu jednorodzinnym, na którego wybudowanie zaciągnęli dwa kredyty hipoteczne. Miesięczne raty w/w kredytów hipotecznych wynoszą łącznie 2.250 zł. Ponadto, pozwani zaciągnęli pożyczki w pracy. Pozwana spłaca miesięcznie ratę w kwocie 145 zł, a pozwany w kwocie 167 zł miesięcznie. Pozwani posiadają również zaciągnięty kredyt w banku (...) SA, który spłacają w miesięcznych ratach po 373,25 zł.

Ojciec małoletniego pomieszkuje wraz z pozwanymi. Nie partycypuje jednak w kosztach utrzymania domu.

Na miesięczne koszty utrzymania domu składa się: woda 31,70 zł (190,20 zł na 6 msc), energia elektryczna 213,08 zł (426,16 na 2 msc), ścieki 149,69 zł, gaz 48,58 zł ( 97,17 zł na 2 msc), węgiel ekogroszek 313 zł (3.749 zł rocznie), Internet 65 zł, telewizja 44,99 zł, odpady komunalne 16 zł (63 zł kwartalnie), podatek od nieruchomości 21 zł (83 zł na kwartał). Ponadto pozwani przeznaczają miesięcznie kwotę 1000 zł na wyżywienie, 100 zł na środki czystości, 125 zł na telefony, 780 zł na ubezpieczenie dwóch samochodów.

Pozwani małż. B. kilka razy w roku pożyczają pieniądze od brata oraz bratanicy M. B. (2).

(dowód: zaświadczenie o zatrudnieniu k. 24, 25, 101,102, zaświadczenie lekarskie i karta pacjenta k. 26 – 30, 99 faktury, potwierdzenia k. 31 – 46, 100, umowa pożyczki k. 47 – 52, zawiadomienie o wysokości rat k. 53 – 54, zaświadczenie k. 75, 76, karta informacyjna z leczenia szpitalnego 77 – 78, faktury, potwierdzenia przelewów, paragony k. 79 – 97 , 103 – 104, umowa k. 98 , dokumenty na k. 169 – 171, zeznania M. B. (2) z dnia 06 lipca 2017r. k. 107 – 109 czas od 00:11:33 do 01:03:51 , zeznania G. B. z dnia 06 lipca 2017r. k.109 – 110 czas od 01:06:37 do 01:36:18 , badanie k. 119 – 120, zdjęcia k. 121, 126 – 129, decyzja o przyznaniu emerytury pomostowej k. 123, zeznania A. S. z dnia 03 października 2017r. k. 154 – 155 czas od 01:03:40 do 01:14:54, zeznania H. T. z dnia 03 października 2017r. k. 155 czas od 01:15:26 do 01:23:06 , zeznania M. B. (2) z dnia 28 listopada 2017r. k. 188 – 189 czas od 00:23:03 do 00:51:14, zeznania G. B. z dnia 28 listopada 2017r. k. 189 – 190 czas od 00:54:38 do 01:12:43)

Sąd ustalił powyższy stan faktyczny w oparciu o wyżej powołane dowody. Sąd dał wiarę zeznaniom stron oraz świadków w zakresie ujętym w stanie faktycznym.

Sąd zważył co następuje:

Zgodnie z art. 128 KRiO obowiązek dostarczania środków utrzymania, a w miarę potrzeby także środków wychowania (obowiązek alimentacyjny) obciąża krewnych w linii prostej oraz rodzeństwo.

Zgodnie z art. 129 § 1 KRiO obowiązek alimentacyjny obciąża zstępnych przed wstępnymi, a wstępnych przed rodzeństwem. Jeżeli jest kilku zstępnych lub wstępnych - obciąża bliższych stopniem przed dalszymi.

Zgodnie z art. 132 KRiO obowiązek alimentacyjny zobowiązanego w dalszej kolejności powstaje dopiero wtedy, gdy nie ma osoby zobowiązanej w bliższej kolejności albo gdy osoba ta nie jest w stanie uczynić zadość swemu obowiązkowi lub gdy uzyskanie od niej na czas potrzebnych uprawnionemu środków utrzymania jest niemożliwe lub połączone z nadmiernymi trudnościami.

W myśl art. 133 § 1 KRiO rodzice obowiązani są do świadczeń alimentacyjnych względem dziecka, które nie jest jeszcze w stanie utrzymać się samodzielnie, chyba że dochody z majątku dziecka wystarczają na pokrycie kosztów jego utrzymania i wychowania. Poza powyższym wypadkiem uprawniony do świadczeń alimentacyjnych jest tylko ten, kto znajduje się w niedostatku.

Obowiązek alimentacyjny dziadków powstaje, gdy żadne z rodziców nie jest w stanie wypełniać swojego obowiązku. Jak podkreślił Sąd Najwyższy, błędny jest pogląd, iż „obowiązek alimentacyjny wobec dziecka dzieli się jak gdyby na część macierzystą i ojczystą i że jeżeli ojciec nie jest w stanie wypełnić swego obowiązku, to powinni go w tym wyręczyć jego krewni. Tymczasem stosownie do przepisów kodeksu rodzinnego i opiekuńczego obowiązek ten przechodzi przede wszystkim na drugiego rodzica, w danym wypadku na matkę dziecka. Gdyby zaś nie mogła ona tego obowiązku w całości lub części wykonać, zobowiązani będą w tej samej kolejności dziadkowie obu linii, tj. linii ojczystej i macierzystej, przy czym ponieważ zobowiązanie ich nie jest solidarne, każdy z nich byłby zobowiązany do świadczeń alimentacyjnych tylko w części odpowiadającej jego możliwościom zarobkowym i majątkowym (wyrok Sądu Najwyższego z dnia 16 marca 1967r. w sprawie II CR 88/67, Legalis nr 12991).

W przypadku wystąpienia z powództwem o zasądzenie alimentów od osoby zobowiązanej w dalszej kolejności, dla udzielenia ochrony takiemu roszczeniu nieodzowne jest wykazanie niedostatku po stronie dziecka. Przyjmuje się, że o niedostatku należy mówić nie tylko wówczas, gdy uprawniony nie posiada żadnych środków utrzymania, ale także wtedy, gdy nie mogą być w pełni zaspokojone jego usprawiedliwione potrzeby (wyrok Sądu Najwyższego z dnia 20 lutego 1974r. w sprawie III CRN 388/73, Legalis nr 17770).

Powództwo nie zasługuje na uwzględnienie. Z całości zebranego w sprawie materiału dowodowego wynika, iż małoletni powód nie znajduje się w niedostatku. Matka małoletniego I. S. jest w stanie pokryć bieżące koszty utrzymania syna.

I. S. otrzymuje stałe wynagrodzenie za pracę w kwocie 3.222 zł brutto miesięcznie. Dodatkowo otrzymuje dodatkowe składniki do wynagrodzenia, które w okresie od stycznia 2017r. do września 2017r. wyniosły łącznie 14.532,77 zł brutto.

Należy również wskazać, iż matka I. S. wspiera córkę i również dokłada się do kosztów utrzymania wnuka poprzez opłacanie zajęć z języka angielskiego oraz obiadów w szkole.

Matka małoletniego powoda pożycza pieniądze od brata, jednakże jak wynika z zebranego materiału, są one przeznaczane na niespodziewane wydatki małoletniego powoda, naprawę samochodu, czy ubezpieczenie i przegląd samochodu. Trudno zatem przyjąć, iż małoletni powód znajduje się w niedostatku, a właśnie niedostatek może stanowić o alimentach od dalszych krewnych.

Jednocześnie podkreślić należy, iż zakres świadczeń alimentacyjnych zależy od usprawiedliwionych potrzeb uprawnionego oraz od zarobkowych i majątkowych możliwości zobowiązanego (art. 135§1 KRiO). Pozwani M. i G. małż. B. co prawda posiadają stałe źródło utrzymania w postaci wynagrodzenia za pracę, emerytury oraz dochodów z prowadzonej przez pozwanego działalności gospodarczej, jednakże posiadają wiele zobowiązań finansowych. Łączny dochód pozwanych wynosi miesięcznie 5.331 zł, w okresie Świąt Bożego Narodzenia 8.531 zł, natomiast ich stałe wydatki wynoszą miesięcznie ok. 6.748 zł.

Biorąc pod uwagę powyższe, z uwagi na brak przesłanek uzasadniających zasądzenie alimentów od dalszych krewnych na rzecz małoletniego powoda, Sąd orzekł jak w punkcie 1 sentencji postanowienia.

O kosztach Sąd orzekł przy zastosowaniu art. 102 kpc, biorąc pod uwagę sytuację życiową i materialną stron niniejszego postępowania.

SSR Donata Rodecka – Ratajczak

UZASADNIENIE

ZARZĄDZENIE