UZASADNIENIE

Wyrokiem z dnia 18 grudnia 2014 r. Sąd Rejonowy dla Wrocławia-Krzyków w pkt I) zasądził od pozwanego K. M. (2) tytułem podwyższonych alimentów na rzecz małoletniej A. M. kwotę 700 zł miesięcznie, poczynając od dnia 18 września 2014 r., płatne do dnia 10-go każdego miesiąca z góry, z ustawowymi odsetkami w razie zwłoki w płatności którejkolwiek z rat, do rąk ustawowej przedstawicielki małoletniej powódki– K. M. (1), w miejsce alimentów zasądzonych wyrokiem Sądu Okręgowego we Wrocławiu z dnia 25 czerwca 2010 r. w sprawie o sygn. akt XIII RC 723/10 w kwocie 500 zł miesięcznie; w pkt II) oddalił dalej idące powództwo; w pkt III) nie obciążył pozwanego opłatą sądową za postępowanie w I-szej Instancji; w pkt IV) zasądził od pozwanego na rzecz małoletniej powódki kwotę 300 zł tytułem zwrotu kosztów procesu; w pkt V) wyrokowi w pkt. I nadał rygor natychmiastowej wykonalności.

Rozstrzygnięcie powyższe Sąd Rejonowy oparł na następujących ustaleniach faktycznych:

Małoletnia A. M., urodzona dnia (...), pochodzi ze związku małżeńskiego K. M. (1) i K. M. (2).

Wyrokiem z dnia 25 czerwca 2010 r. wydanym w sprawie o sygnaturze XIII RC 723/10 Sąd Okręgowy we Wrocławiu rozwiązał związek małżeński rodziców małoletniej przez rozwód.. Jednocześnie Sąd ustalił udział stron w ponoszeniu kosztów utrzymania małoletniej córki A. w ten sposób, że zasądził od K. M. (2) na rzecz małoletniej alimenty w kwotach po 500 zł miesięcznie, poczynając od prawomocności wyroku, płatne z góry do 10. dnia każdego miesiąca wraz z ustawowymi odsetkami w przypadku zwłoki w płatności którejkolwiek z rat, do rąk K. M. (1), zobowiązując ją do ponoszenia pozostałych wydatków związanych z wychowaniem i utrzymaniem dziecka.

W 2010 r. małoletnia powódka miała 3 lata, Sąd ocenił koszty jej utrzymania na kwotę 800 zł miesięcznie. Małoletnia uczęszczała wówczas do państwowego żłobka, następnie do przedszkola publicznego. Opłata za żłobek wynosiła około 300 zł miesięcznie. Małoletnia mieszkała wraz z matką i dziadkami. K. M. (1) przekazywała swoim rodzicom kwotę 300-500 zł miesięcznie na opłaty. W 2010 r. przedstawicielka ustawowa małoletniej pracowała w firmie (...) Sp. z o.o., otrzymywała wynagrodzenie w wysokości około 40000 zł brutto rocznie, średnio 1800 zł netto miesięcznie. K. M. (1) przestała pracować w sierpniu 2011 r. wskutek wygaśnięcia umowy, stosunek pracy nie został przedłużony.

W 2010 r. pozwany pracował w przedsiębiorstwie (...). M., B. G. Sp. . na stanowisku magazyniera, otrzymywał zarobki w wysokości około 2500 zł brutto miesięcznie, to jest około 1860 zł netto miesięcznie. W trakcie rozwodu mieszkał z małoletnią, K. M. (1) i jej rodzicami. Przed zakończeniem postępowania rozwodowego wyprowadził się do mieszkania przy ul. (...). Samodzielnie ponosił koszty utrzymania mieszkania – opłaty za czynsz (200 zł miesięcznie), energię elektryczną (30-40 zł miesięcznie), telefon (50 zł miesięcznie).

Obecnie małoletnia ma 7 lat, uczęszcza do szkoły podstawowej. Koszt wyprawki szkolnej wraz z podręcznikami (27 zł), odzieżą sportową, przyborami szkolnymi i plastycznymi, opłatami szkolnymi (300 zł) wyniósł we wrześniu 2014 r. około 1200 zł. Małoletnia uczęszcza na basen, zajęcia odbywają się poza szkołą. Miesięczny koszt basenu wynosi 493 zł na semestr (około 90 zł miesięcznie). Małoletnia chodzi również na korepetycje z języka angielskiego (1,5 h w tygodniu x 60 zł), które kosztują 240 zł miesięcznie. Alternatywą dla zajęć dodatkowych z angielskiego są płatne lekcje w szkole, których koszt wynosi około 1200 zł za semestr. Wydatki na wyżywienie dla małoletniej wynoszą około 500 zł miesięcznie, w tym opłata za obiady szkolne – średnio 105 zł miesięcznie. Na odzież i obuwie matka małoletniej przeznacza kwotę 150 zł miesięcznie. Środki czystości i higieny dla małoletniej kosztują około 50 zł miesięcznie. Małoletnia cierpi na chorobę lokomocyjną, musi brać leki przed każdą podróżą – około 3 buteleczki leku rocznie (łącznie około 78 zł). Małoletnia zażywa również witaminy i suplementy diety wspomagające odporność – koszt suplementacji wynosi około 50 zł. Koszty leczenia stomatologicznego wynoszą około 400 zł rocznie.W 2014 r. małoletnia była wraz z matką przez około 5 dni w Z., całkowity koszt wyjazdu wyniósł 600 zł. W 2013 r. i w 2014 r. małoletnia wyjeżdżała na „zielone przedszkole”. Koszt wycieczki kosztuje około 620 zł. Organizacja urodzin dla małoletniej to koszt około 150-200 zł. Koszty utrzymania mieszkania, w którym zamieszkuje małoletnia, wynoszą około 1300 zł miesięcznie. Mieszkanie stanowi własność dziadków macierzystych małoletniej. W mieszkaniu tym mieszkają małoletnia, matka małoletniej, jej rodzice oraz niepełnosprawna ciotka K. M. (1). Mieszkanie ma powierzchnię 80 m². Czynsz za mieszkanie (w tym woda) wynosi 300 zł, opłaty za gaz – około 3500 zł rocznie, opłaty za energię elektryczną – około 2500 zł rocznie, wywóz śmieci – około 66 zł miesięcznie, telewizja i (...) – 85 zł, ubezpieczenie mieszkania – około 100 zł rocznie, podatek od nieruchomości – około 400 zł rocznie. Remonty finansowane w ramach wspólnoty mieszkaniowej – 3500 zł rocznie.

K. M. (1) nie pracowała od 2011 r. do września 2014 r. Od 2012 r. podejmowała prace dorywcze, na podstawie umowy zlecenia – sprzątała biura. W 2013 r. była na stażu z Urzędu Pracy; w tym roku uzyskała łączony dochód brutto w wysokości 2965,20 zł. Od dnia 15 września 2014 r. podjęła pracę w P. P. (6/8 etatu), pracowała w godzinach nocnych. Matka małoletniej wypowiedziała umowę dnia 30 września 2014 r., od początku listopada 2014 r. pracuje w firmie (...) jako asystent za wynagrodzeniem 1680 zł brutto miesięcznie. W początkowym okresie utrzymywała się również z oszczędności w kwocie 6000 zł oraz z zasiłku dla bezrobotnych w kwocie 800 zł miesięcznie. Sprzedawała również złotą biżuterię, którą odziedziczyła po dziadkach. W okresie ostatnich osiemnastu miesięcy sytuacja finansowa małoletniej i jej matki była bardzo ciężka. K. M. (1) zwracała się z prośbą do ojca małoletniej, aby ten dokładał się do większych wydatków dla córki (rower, tablet), jednakże spotkała się z odpowiedzią odmowną. W ostatnim okresie korzysta z wydatnej pomocy rodziców. K. M. (1) korzysta z samochodu, który został zakupiony jeszcze w trakcie małżeństwa. Samochód jest zarejestrowany na matkę małoletniej. Jest w złym stanie technicznym, prawdopodobnie w przyszłym roku nie będzie nadawał się do użytku.

Pozwany kontynuuje pracę u pracodawcy, u którego pracował w 2010 r., jeździ wózkiem widłowym. Otrzymuje obecnie wynagrodzenie w wysokości 1988 zł. W 2013 r. osiągnął łączny dochód brutto w wysokości 31391 zł. K. M. (2) ma problemy z kręgosłupem, nie ma orzeczenia ZUS dotyczącego przeciwwskazań do pracy. Korzysta z fizjoterapii, leczy się laryngologicznie.

Pozwany mieszka obecnie we W. przy ul. (...), w kawalerce o powierzchni około 28 m²stanowiącej własność ojca pozwanego. K. M. (2) mieszka sam. Opłaty mieszkaniowe wynoszą około 520 zł miesięcznie, na co składają się: czynsz – 345 zł, fundusz remontowy – 44 zł, wywóz śmieci – 19 zł, opłaty za energię elektryczną – 10 zł, gaz – 20 zł, telefon – 80 zł. Pozwany korzysta z komunikacji miejskiej – bilet miesięczny kosztuje 90 zł. Na zakup środków czystości przeznacza kwotę około 50 zł miesięcznie. Na wyżywienie wydaje około 22 zł dziennie. Pozostałe potrzeby – leczenie, odzież – pozwany pokrywa z karty kredytowej, na której ma obecnie zadłużenie w kwocie około 1500 zł.

Pozwany utrzymuje regularne kontakty z dzieckiem, ponadto opiekuje się córką w czasie choroby. Terminowo płaci alimenty. Wręcza małoletniej okolicznościowe prezenty. Podczas kontaktów kupuje małoletniej gazetki dla dzieci, podczas kontaktów weekendowych – obiad. Kontakty wakacyjne małoletnia spędza u dziadka ojczystego we W..

W okresie od maja do listopada 2014 r. Powiatowy Urząd Pracy we W. dysponował ofertami pracy dla elektryka, magazyniera, specjalisty ds. obsługi klienta oraz dla osoby bez zawodu. Wynagrodzenie na oferowanych stanowiskach pracy wynosiło od 1680 zł brutto miesięcznie do 2300 zł brutto miesięcznie bądź 12,5 zł brutto za godzinę.

W oparciu o powyższe ustalenia Sąd Rejonowy na podstawie art. 138 k.r.o i art. 133 § 1 k.r.o. w zw. z art. 135 § 1 k.r.o. doszedł do przekonania, że powództwo zasługiwało na częściowe uwzględnienie. W pierwszej kolejności Sąd Rejonowy zbadał zakres usprawiedliwionych potrzeb małoletniej A.. Sąd Rejonowy wskazał, że z porównania sytuacji małoletniej, jaka miała miejsce w 2010 r., oraz sytuacji obecnej wynika, że zakres usprawiedliwionych potrzeb małoletniej uległ zwiększeniu. W dacie wydania orzeczenia rozwodowego Sąd Okręgowy we Wrocławiu ustalił zakres usprawiedliwionych potrzeb małoletniej powódki na kwotę około 800 zł miesięcznie. Sąd Rejonowy przyjął, że obecnie koszty te kształtują się na poziomie około 1.500 zł miesięcznie. Zdaniem Sądu Rejonowego wzrost ten jest spowodowany z jednej strony wzrostem ogólnego poziomu cen towarów i usług w Polsce, którego konsekwencje ponosi jednakże również pozwany, z drugiej zaś związany jest ze wzrostem i rozwojem małoletniej, której obecne potrzeby nie mają charakteru wyłącznie socjalno-bytowego, lecz wiążą się również z jej kształceniem i rozwojem intelektualnym. Sąd Rejonowy nie podzielił jednak w pełni oceny przedstawicielki ustawowej małoletniej co do kosztów utrzymania małoletniej powódki, uznając część z nich za zawyżoną. I tak, K. M. (1) wskazała, że wyżywienie małoletniej kosztuje około 700 zł miesięcznie, podczas gdy w ocenie Sądu Rejonowego na zaspokojenie potrzeb siedmioletniej dziewczynki w tym zakresie wystarczy kwota około 500 zł miesięcznie, w tym opłata za obiady szkolne w wysokości około 100 zł miesięcznie. Uwzględniając zakres możliwości zarobkowych rodziców małoletniej, Sąd Rejonowy uznał, że kwota 250 zł miesięcznie na zakup odzieży dla małoletniej również jest kwotą zbyt wysoką, natomiast wystarczająca na ten cel jest kwota średnio 150 zł miesięcznie, co daje kwotę około 1800 zł rocznie – z uwzględnieniem wydatków sezonowych, takich jak odzież i obuwie zimowe. Za wygórowaną Sąd Rejonowy uznał również kwotę 150 zł wskazaną przez matkę małoletniej na zakup środków czystości i kosmetyków dla małoletniej. K. M. (1) uzasadniała tak wysokie koszty koniecznością zakupu środków czystości również dla niepełnosprawnej ciotki, z którą mieszkają małoletnia z matką. Ustalając zakres usprawiedliwionych potrzeb małoletniej – siedmioletniej dziewczynki – należy jednakże brać pod uwagę jej indywidualne potrzeby, które w ocenie Sądu Rejonowego mogą zostać zaspokojone dzięki kwocie około 50 zł. Do kosztów utrzymania małoletniej Sąd Rejonowy zaliczył również koszty leczenia i zakupu lekarstw w kwocie około 80 zł. Przedstawicielka ustawowa małoletniej nie wykazała bowiem, aby małoletnia wymagała szczególnej opieki medycznej i leków. Poza wyżej wskazanymi wydatkami na koszty utrzymania małoletniej składają się zdaniem Sądu Rejonowego również wydatki na jej edukację i zainteresowania. Małoletnia rozpoczęła już edukację szkolną, co wywołuje konieczność zakupu wyprawki – podręczników w części, w jakiej nie są one zapewnione przez szkołę, przyborów szkolnych i plastycznych, stroju na wychowanie fizyczne, plecaka itp. – w kwocie około 1000 zł rocznie, to jest około 80 zł miesięcznie. Ponadto przedstawicielka ustawowa małoletniej ponosi dodatkowe koszty szkolne w postaci składek na komitet rodzicielski. W związku z tym całkowite koszty szkolne małoletniej w ocenie Sądu Rejonowego kształtują się na poziomie około 100 zł miesięcznie. Małoletnia uczęszcza również na korepetycje (zajęcia dodatkowe) z języka angielskiego, które kosztują około 200 zł miesięcznie, oraz na basen, którego koszt wynosi około 100 zł miesięcznie. Na rozrywkę dla małoletniej w ocenie Sądu Rejonowego należy przeznaczyć kwotę około 50 zł miesięcznie. Sąd Rejonowy uwzględnił również przypadającą na małoletnią część kosztów utrzymania mieszkania w kwocie około 260 zł miesięcznie. Sąd uwzględnił przy tym zeznania przedstawicielki ustawowej powódki, która wskazała, że koszty utrzymania mieszkania wynoszą około 1500 zł miesięcznie, jednakże ze szczegółowego wyliczenia kosztów utrzymania mieszkania dokonanego przez K. M. (1) wynika, że wynoszą one łącznie około 1300 zł miesięcznie. W mieszkaniu wraz z małoletnią mieszka łącznie pięć osób. W ocenie Sądu Rejonowego koszty te są proporcjonalne zarówno do powierzchni mieszkania, liczby mieszkańców oraz stanu technicznego – jak wskazała K. M. (1), mieszkanie znajduje się w starej kamienicy, która wymaga remontów i napraw.

Sąd Rejonowy dalej zaznaczył, że zmiana stosunków w niniejszej sprawie polega również na zmianie sytuacji finansowej rodziców małoletniej. Zarobki pozwanego od 2010 r. uległy nieznacznemu wzrostowi (około 150 zł) i obecnie wynoszą około 2000 zł netto miesięcznie. W ocenie Sądu Rejonowego na takim właśnie poziomie kształtują się możliwości zarobkowe pozwanego, który pozostaje w zatrudnieniu u tego samego pracodawcy od kilku lat, ma stabilną sytuacją finansową. Jednocześnie wynagrodzenie na stanowiskach oferowanych przez Powiatowy Urząd Pracy, które odpowiadają kwalifikacjom pozwanego, kształtuje się na poziomie najniższego wynagrodzenia w Polsce, w związku z czym nie można zarzucić pozwanemu, że nie wykorzystuje on w pełni swoich zdolności i kwalifikacji. Sąd Rejonowy uwzględnił również stałe wydatki pozwanego związane z jego osobistym utrzymaniem – zwłaszcza koszty mieszkaniowe (około 600 zł), koszty wyżywienia (około 500 zł), telefonu i biletu miesięcznego – łącznie około 1200 zł miesięcznie. Jednocześnie jednak pogorszeniu uległa sytuacja materialna przedstawicielki ustawowej małoletniej, która w 2010 r. zarabiała około 1800 zł miesięcznie, natomiast obecnie pozostaje w zatrudnieniu, za które utrzymuje wynagrodzenie w wysokości 1680 zł miesięcznie. Bezsporne jest, że zakończenie stosunku pracy z firmą (...) (później T.) nie było przez K. M. (1) zawinione, lecz wynikało z ówczesnej trudnej sytuacji na rynku. Nie sposób jednak przyjąć, że przedstawicielka ustawowa małoletniej – przy pełnym wykorzystaniu swoich kwalifikacji i doświadczenia – nie jest w stanie otrzymywać wynagrodzenia w takiej wysokości, jak w 2010 r. K. M. (1) nie wykazała żadnych szczególnych okoliczności, dla których jej możliwości zarobkowe uległy zmniejszeniu. Wobec w ocenie Sądu Rejonowego możliwości zarobkowe pozwanego są obecnie nieznacznie wyższe niż możliwości zarobkowe przedstawicielki ustawowej małoletniej powódki. Sąd Rejonowy uwzględnił również, że oboje rodzice dodatkowo alimentują małoletnią. K. M. (1) sprawuje osobistą codzienną pieczę nad małoletnią, na co dzień troszczy się o jej rozwój i wychowanie. Pozwany natomiast uczestniczy w procesie wychowawczym małoletniej podczas kontaktów, które odbywają się średnio dwa razy w tygodniu i – w większym wymiarze – w wakacje i święta; ponadto pozwany wskazał, że wręcza małoletniej prezenty okolicznościowe oraz zapewnia atrakcje podczas kontaktów, co wiąże się z dodatkowymi wydatkami w kwocie około 100 zł miesięcznie.

Mając na uwadze powyższe, Sąd Rejonowy ustalił, że podwyższenie alimentów o kwotę 200 zł miesięcznie stanowi rozstrzygnięcie proporcjonalne do wzrostu kosztów utrzymania małoletniej, a jednocześnie nie będzie stanowiło nadmiernego uszczerbku dla utrzymania pozwanego. Do zaspokojenia potrzeb małoletniej w pozostałym zakresie na podstawie art. 133 § 1 k.r.o. zobowiązana jest jej matka, która powinna podjąć kroki zmierzające do podjęcia pracy zarobkowej odpowiadającej jej kwalifikacjom i doświadczeniu..

W pkt. IV sentencji wyroku Sąd Rejonowy zasądził od pozwanego na rzecz małoletniej powódki kwotę 300 zł tytułem zwrotu kosztów procesu. Sąd Rejonowy orzekł o kosztach procesu na podstawie art. 100 k.p.c., zasadzając od pozwanego na rzecz powódki poniesione przez nią koszty zastępstwa procesowego w zakresie uwzględnionego żądania. Uwzględnił przy tym stawkę za czynności procesowe wskazaną w § 6 Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 r. w sprawie opłat za czynności adwokackie oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej z urzędu, która wynosi 1200 zł. Pozwany przegrał sprawę w 25%, dlatego też został zobowiązany do zwrotu pozwanemu kosztów procesu w takiej części (1200 zł x 25% = 300 zł).

Apelację od powyzszego wyroku 14 wniósł pełnomocnik K. M. (1)-przedstawicielki ustawowej małoletniej powódki A. M., zaskarżając go w części oddalającej powództwo w zakresie żądania zasądzenia od pozwanego na rzecz małoletniej powódki kwoty 1.300 zł miesięcznie tytułem alimentów, tj. w części oddalającej powództwo ponad kwotę 700 zł, zarzucając w/w rozstrzygnięciu na mocy art. 368 § 1 pkt 2 kpc:

- błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę zaskarżonego orzeczenia, polegający na przyjęciu, że:

a) koszt usprawiedliwionych wydatków związanych z miesięcznym utrzymaniem małoletniej kształtuje się na poziomie 1.500 zł, podczas gdy materiał dowodowy zebrany w sprawie jak również zasady doświadczenia życiowego przeczą tej tezie;

b) możliwości zarobkowe pozwanego odpowiadają uzyskiwanym przez niego dochodom podczas gdy pozwany jako osoba młoda, zdrowa i posiadająca odpowiednie kwalifikacje zawodowe posiada możliwości zarobkowe przewyższające tę kwotę, Sąd I instancji nadto nie uwzględnił okoliczności, że powódka obok wykonywania pracy zarobkowej zajmuje się prowadzeniem gospodarstwa domowego i sprawuje bieżącą opiekę nad małoletnią powódką, co uniemożliwia jej podjęcie dodatkowej pracy, zaś pozwany, który nie jest obarczony tego typu obowiązkami, jest w stanie podjąć dodatkowe prace mające na celu polepszenie bytu i warunków życia małoletniej powódki;

- naruszenie prawa procesowego, które miało wpływ na treść zaskarżonego rozstrzygnięcia, a to:

a) art. 232 kpc przez przyjęcie, że powódka nie wywiązała się z obowiązku udowodnienia okoliczności, z której wywodzi skutki prawne, iż koszt miesięcznego utrzymania małoletniej powódki kształtuje się na kwotę ok. 2.100 zł, podczas gdy powódka zaoferowała logiczne, wzajemnie uzupełniające się dowody, które również korespondują z zasadami doświadczenia życiowego w zakresie kosztów utrzymania dziecka w wieku 7 lat;

b) art. 233 kpc przez brak wszechstronnego rozważenia materiału dowodowego i dokonania jego oceny z pominięciem wysokości usprawiedliwionych kosztów utrzymania matki małoletniej oraz kosztów związanych z prowadzeniem gospodarstwa domowego, a także przy pominięciu okoliczności, że matka sprawuje nad dzieckiem stałą pieczę, prowadzi gospodarstwo domowe, a w konsekwencji przyjęcie, że podział obowiązków związanych z utrzymaniem dzieci powinien być podzielony między rodzicami w sposób nierówny na niekorzyść matki (biorąc pod uwagę ustalenie Sądu Rejonowego, że miesięczny koszt utrzymania małoletniej wynosi 1.500 zł, tj. ojciec winien partycypować w kosztach utrzymania małoletniej w wysokości po 700 zł miesięcznie, zaś matka zobowiązana została do pokrywania pozostałych kosztów utrzymania dziecka w wysokości po 800 zł miesięcznie), które to przyjęcie nie uwzględnienia mniejszych możliwości zarobkowych matki małoletniej i wysokości uzyskiwanych przez nią zarobków, tj. 1.200 zł netto miesięcznie, a także nie uwzględnienia kosztów utrzymania matki powódki i kosztów prowadzonego przez nią gospodarstwa domowego jest nieprawidłowe.

Mając na uwadze powyższe zarzuty apelujący na mocy art. 386 § 1 kpc wniósł o zmianę zaskarżonego wyroku i zasądzenie od pozwanego tytułem alimentów na rzecz małoletniej A. M. kwoty po 1.300 zł miesięcznie, płatnej do 10-go każdego miesiąca z góry, z ustawowymi odsetkami w razie opóźnienia w płatności którejkolwiek z rat, do rąk ustawowej przedstawicielki małoletniej w miejsce alimentów orzeczonych wyrokiem S. O. we Wrocławiu z dnia 25 czerwca 2010 r. w sprawie XIII RC 723/10 w kwocie po 500 zł miesięcznie i zasądzenie od pozwanego na rzecz powódki kosztów zastępstwa procesowego w postępowaniu apelacyjnym według norm przepisanych.

W uzasadnieniu apelacji podniesiono, że Sąd Rejonowy błędnie przyjął, że miesięczny koszt utrzymania małoletniej powódki wynosi 1.500 zł miesięcznie, co sprzeczne jest z zebranym w sprawie materiałem dowodowym jak i z zasadami doświadczenia życiowego. Dalej apelujący podniósł, że Sąd Rejonowy nie uwzględnił przy wydaniu zaskarżonego orzeczenia kosztów utrzymania matki małoletniej powódki i kosztów związanych z prowadzeniem gospodarstwa domowego, co wpłynęło na jego wadliwość. Zdaniem apelującego Sąd Rejonowy pominął również okoliczność, iż to matka powódki sprawuje nad nią stałą pieczę i prowadzi gospodarstwo domowe i uzyskuje jedynie wynagrodzenie w wysokości 1.200 zł netto miesięcznie. Apelujący podniósł, że matka małoletniej powódki nie ma możliwości podjęcia dodatkowe zatrudnienia, a pozwany jest w stanie wykorzystywać posiadane doświadczenie i kwalifikacje w większym stopniu w celu uzyskania wyższych zarobków.

Apelację od powyższego wyroku wniósł również pozwany K. M. (2), zaskarżając je w części, tj. w pkt I tytułem podwyższenia alimentów na rzecz małoletniej począwszy od dnia 18 września 2014 r. z kwoty 500 zł na 700 zł miesięcznie i w pkt IV tytułem zasądzenia od pozwanego kosztów procesu, zarzucając w/w rozstrzygnięciu błędną ocenę dowodów w postaci rachunków znajdujących się w materiale dowodowym, na skutek czego Sąd Rejonowy podwyższył alimenty z 500 zł na 700 zł, nie żądając od matki małoletniej powódki dowodów, zaś załączone przez nią rachunki są nieprawdziwe i zawyżone. Mając na uwadze powyższe apelujący wniósł o zmniejszenie zasądzonej kwoty dotyczącej podwyższenia alimentów z 700 zł do 550 zł, zmniejszenie alimentów w trakcie wakacji o 50% z uwagi na to, że małoletnia powódka połowę miesiąca przebywa u pozwanego, nie obciążanie kosztami postępowania apelacyjnego.

Uzasadniając apelację pozwany zarzucił, że przedstawił swoje miesięczne dochody i wydatki w przeciwieństwie do matki małoletniej powódki, która dołączyła do pozwu fikcyjne rachunki. Pozwany podniósł, że matka powódki oszacowała koszt jej utrzymania na kwotę ok. 2.500 zł miesięcznie, która to kwota znacznie przekracza jej dochody. Pozwany zarzucił, że miesięczne wydatki na szkołę, utrzymanie mieszkania, meble, przybory szkolne i materiały edukacyjne są zawyżone. Odnosząc się do swojej sytuacji zarobkowej pozwany zarzucił, że stan jego zdrowia uniemożliwia mu podjęcie dodatkowej pracy. Pozwany zarzucił, że to matka małoletniej powódki nie wykorzystuje swoich możliwości zarobkowych albowiem mimo wykształcenia administracyjnego nie podejmuje działań zmierzających do znalezienia lepiej płatnej pracy. Pozwany wskazał w uzasadnieniu apelacji, iż opłaca dwa tygodnie wakacji powódce, przekazując jednocześnie matce małoletniej powódki całą kwotę alimentów oraz ponosi wszelkie wydatki na dziecko w trakcie realizacji kontaktów z dzieckiem. Pozwany ostatecznie zarzucił, że od daty ustalenia obowiązku alimentacyjnego w 2010 r. nie uległy istotnej zmianie koszty utrzymania małoletniej powódki jak i możliwości zarobkowe i majątkowe jego samego.

W odpowiedzi na apelację przedstawicielki ustawowej małoletniej powódki złożonej za pośrednictwem pełnomocnika pozwany wniósł o jej oddalenie jako bezzasadnej i wniósł o zasądzenie od powódki na jego rzecz kosztów postępowania odwoławczego według norm przepisanych.

Na rozprawie apelacyjnej w dniu 12 czerwca 2015 r. pełnomocnik przedstawicielki ustawowej małoletniej powódki poparł dotychczasowe stanowisko w sprawie i wniósł o oddalenie apelacji pozwanego, pozwany zaś podtrzymał swoją apelację i wniósł o oddalenie apelacji strony przeciwnej.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Apelacja pozwanego zasługiwała na częściowe uwzględnienie, natomiast apelację powódki, jako bezzasadną, należało oddalić w całości.

Sąd Rejonowy przeprowadził wprawdzie prawidłowo postępowanie dowodowe i dokonał w zasadzie prawidłowych ustaleń faktycznych, które Sąd Odwoławczy przyjmuje za własne, nie ustrzegł się jednak - co skutecznie i trafnie podniósł pozwany - kilku błędów w ustaleniach faktycznych zwłaszcza w zakresie wysokości usprawiedliwionych potrzeb małoletniej powódki, ma zatem rację pozwany wskazując, że wysokość ustalonych przez Sąd Rejonowy alimentów jest nieadekwatna do rzeczywistych potrzeb utrzymania dziecka.

Odmienna ocena Sądu Okręgowego sprowadza się przede wszystkim do ustalenia, iż usprawiedliwione potrzeby małoletniej A. M. oraz możliwości zarobkowe i majątkowe pozwanego K. M. (2) i K. M. (1) uzasadniają obciążenie go obowiązkiem alimentacyjnym w wysokości po 600 zł miesięcznie, a nie po 700 zł miesięcznie, jak przyjął to Sąd I instancji.

Odnosząc się do poczynionych przez Sąd Rejonowy ustaleń w przedmiocie rozmiaru potrzeb małoletniej powódki, podzielić należy pogląd, iż na skutek postępującego rozwoju fizycznego dziecka oraz rozpoczęcia nauki szkolnej dziecka wzrosły wydatki na jego bieżące utrzymanie. Sąd Rejonowy nie dokonał jednak prawidłowego ustalenia wszystkich usprawiedliwionych kosztów utrzymania małoletniej.

Wskazać należy, iż od daty poprzedniego orzeczenia w przedmiocie alimentów w istotny sposób zwiększyły się usprawiedliwione potrzeby małoletniej powódki. Z uwagi na wiek dziecka zachodzi konieczność ponoszenia zwiększonych wydatków na zakup żywności oraz odzieży, środków czystości i środków kosmetycznych, rozrywek oraz pojawiły się wydatki szkolne i w tym zakresie Sąd Okręgowy nie kwestionuje przyjętych przez Sąd Rejonowy wydatków na w/w usprawiedliwione potrzeby. Jednakże w ocenie Sądu Okręgowego Sąd Rejonowy błędnie ustalił, że udział małoletniej w kosztach utrzymania mieszkania wynosi 260 zł miesięcznie. W ocenie Sądu Okręgowego opierając się na wyliczeniach przedstawicielki ustawowej małoletniej powódki udział w/w w opłatach za mieszkanie wynosi ok. 150 zł miesięcznie. W ocenie Sądu Okręgowego Sąd Rejonowy błędnie również ustalił wydatki na korepetycje z języka angielskiego w łącznej wysokości 240 zł w skali miesiąca, uznając je za zawyżone. W ocenie Sądu Okręgowego wydatki związane z korepetycjami z języka angielskiego winny wynosić maksymalnie 150 zł w skali miesiąca. Sąd Okręgowy wskazuje nadto, że do zakresu usprawiedliwionych potrzeb małoletniej powódki niezasadnym jest wliczenie wydatków związanych z wypoczynkiem letnim albowiem również w okresie wakacji małoletnia powódka znajduje się przez połowę miesiąca pod opieką pozwanego, który wówczas ponosi koszty jej utrzymania. Wobec powyższego, po dokonaniu w/w modyfikacji, Sąd Okręgowy przyjął, że miesięczny koszt utrzymania małoletniej powódki wynosi ok. 1.250 zł.

Odnosząc się do zarzutów zawartych w apelacji powódki stwierdzić należy, iż kierując się wykształceniem i doświadczeniem zawodowym pozwanego, brakiem przeciwwskazań do świadczenia pracy zarobkowej oraz treścią ofert pracy, którymi dysponują Urzędy Pracy Sąd Rejonowy trafnie ocenił aktualne możliwości zarobkowe pozwanego w wysokości ok. 2.000 zł netto miesięcznie, które de facto uległy nieznacznemu wzrostowi od daty wydania poprzedniego rozstrzygnięcia w zakresie alimentów. Zgodzić się należy nadto z Sądem Rejonowym, iż nie można zarzucić pozwanemu, że nie wykorzystuje w pełni swoich zdolności i kwalifikacji, zważywszy na to, że wynagrodzenie na stanowiskach oferowanych przez PUP odpowiadającym kwalifikacjom pozwanego kształtuje się na poziomie najniższego wynagrodzenia w Polsce. Zważyć należy w ocenie Sądu Okręgowego również, iż pozwany prowadzi obecnie sam gospodarstwo domowe, na swoje utrzymanie ponosi wydatki w wysokości 1.200 zł miesięcznie, oprócz małoletniej powódki nie ma innych osób na utrzymaniu, pozwany ponosi dodatkowe koszty utrzymania małoletniej powódki podczas realizacji kontaktów, na pozwanym nie ciążą także zobowiązania finansowe, które ograniczałyby jego możliwości alimentacyjne. Reasumując Sąd Rejonowy wbrew zarzutom powódki prawidłowo ocenił aktualne możliwości zarobkowe i majątkowe pozwanego, błędnie jednak wywodząc, że w/w możliwości uzasadniają zasądzenie od pozwanego na rzecz powódki alimentów w wysokości 700 zł miesięcznie.

Dokonując natomiast oceny w zakresie obecnej sytuacji matki małoletniej powódki Sąd Rejonowy uwzględnił, iż jej dochody uległy obniżeniu – w dacie orzekania w sprawie XIII RC 723/10 dochód miesięczny matki małoletniej kształtował się na poziomie 1.800 zł, a obecnie – ok. 1.680 zł. Prawidłowo przyjął Sąd Rejonowy, iż matka małoletniej powódki ma możliwość przy pełnym wykorzystaniu swoich kwalifikacji (wykształcenie wyższe administracyjne) i doświadczenia otrzymywać wynagrodzenie w takiej wysokości jak w 2010 r. Nie sposób zatem uwzględnić zarzutu powódki, iż Sąd Rejonowy niewłaściwie ocenił sytuację majątkową i zarobkową jej matki, a także nie uwzględnił jej własnych kosztów utrzymania, jak i faktu, iż to matka powódki sprawuje nad nią bieżącą pieczę i na co dzień troszczy się o jej rozwój i wychowanie, przeczy temu zarówno część uzasadnienia Sądu Rejonowego poświęcona ustaleniom faktycznym jak i rozważaniom prawnym. Wskazać należy, że matka powódki nie wykazała przy tym, by istniały okoliczności uniemożliwiające z przyczyn od niej niezależnych znalezienie lepiej płatnej pracy.

Dalej idąca apelacja małoletniej powódki nie zasługiwała na uwzględnienie. Apelująca nie wykazała, iż zakres usprawiedliwionych potrzeb małoletniej powódki oraz sytuacja majątkowa i zarobkowa pozwanego uzasadniają uwzględnienie powództwa w całości. Zgromadzone w sprawie dowody nie wskazują na konieczność ponoszenia wydatków, które uzasadniałyby przyjęcie kosztów utrzymania dziecka na poziomie 2.100 zł miesięcznie. Zarzuty podniesione w apelacji małoletniej powódki wskazać należy, iż stanowią one w istocie polemikę z prawidłowymi ustaleniami Sądu Rejonowego.

Mając na uwadze powyższe, Sąd Okręgowy na podstawie art. 386 § 1 kpc zmienił zaskarżony wyrok w pkt I, II, IV w ten sposób, że alimenty określone punktem I obniżył do kwoty 600 zł miesięcznie, co znalazło odzwierciedlenie w pkt I sentencji wyroku, a nadto w oparciu o art. 102 kpc w zw. z art. 113 ust. 4 ustawy o kosztach sądowych w sprawach cywilnych z dnia 28.07.2005 r. odstąpił od obciążenia pozwanego kosztami procesu poniesionymi przez powódkę.

Na podstawie art. 385 kpc Sąd Okręgowy oddalił dalej idącą apelację pozwanego z przyczyn wskazanych powyżej, co znalazło wyraz w pkt II sentencji wyroku, nadto Sąd w pkt II sentencji wyroku oddalił w całości apelację powódki jako bezzasadną z przyczyn wskazanych powyżej.

W pkt III na podstawie art. 100 k.p.c. koszty procesu pomiędzy stronami poniesione w postępowaniu odwoławczym wzajemnie zniesiono.

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

UZASADNIENIE