WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 25 kwietnia 2018 r.

Sąd Okręgowy___________________ w Gliwicach Wydział IX

Sąd Pracy i Ubezpieczeń Społecznych Ośrodek Zamiejscowy w Rybniku

w składzie:

Przewodniczący:	SSO Mariola Łącka
Protokolant:	Joanna Metera

po rozpoznaniu w dniu 25 kwietnia 2018 r. w Rybniku

sprawy z odwołania (...) Sp. z o.o. w C.

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddział w R.

przy udziale zainteresowanych: A. H. (1); V. V.

o wydanie zaświadczenia w zakresie ubezpieczeń społecznych

na skutek odwołania (...) Sp. z o.o. w C.

od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w R.

z dnia 19 lutego 2018r (...) Znak (...)- (...)

z dnia 19 lutego 2018r(...)Znak (...)- (...)

1.  zmienia zaskarżone decyzje w ten sposób, że zobowiązuje organ rentowy do wydania zaświadczenia o ustawodawstwie dotyczącym zabezpieczenia społecznego mającym zastosowanie do osoby uprawnionej na formularzu A1

- dla A. H. (1) na okres od 26 listopada 2017r do 25 listopada 2018r

- dla V. V. na okres od 8 grudnia 2017r do 23 sierpnia 2018r.

2.  zasądza od organu rentowego na rzecz odwołującej się Spółki kwotę 360 złotych (trzysta sześćdziesiąt złotych 00/100) tytułem kosztów zastępstwa procesowego.

Sędzia

Sygn. akt. IX U 507/18

UZASADNIENIE

Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w R. odmówił wydania „zaświadczeń o ustawodawstwie dotyczącym zabezpieczenia społecznego mającym zastosowanie do osoby uprawnionej na formularzu A1 dla pracowników (...) Sp. z o.o. w C.

- decyzją z dnia 19.02.2018r. (...) dla A. H. (1) na okres od 16.11.2017r. do 25.11.2018r.,

- decyzją z dnia 19.02.2018r. (...) dla V. V. na okres od 08.12.2017r. do 23.08.2018r.

W uzasadnieniu decyzji organ rentowy wskazał, że zgodnie z rozporządzeniem Parlamentu Europejskiego i Rady (UE Nr 1231/2010) rozszerzono rozporządzenie (WE) Nr 883/2004 i (WE) Nr 987/2009 na obywateli państw trzecich, pod warunkiem, że zamieszkują oni legalnie za terytorium państwa członkowskiego.

Przez zamieszkanie zaś z art. 25 kc należy rozumieć miejscowość w której osoba ta przebywa z zamiarem stałego pobytu.

Powołał się przy tym na orzeczenie SN z dnia 20.09.2011r. I UK 59/11, iż nie sposób uznać za miejsce zamieszkania osoby w jednym kraju, jeżeli osoba w kraju pochodzenia spędza święta i wakacje, tam spotyka się z rodziną, ma swój majątek, lokuje oszczędności i z tym państwem wiąże swoją przyszłość.

Mimo, iż pracownicy potwierdzili, że mieszkają w C. i zamierzają przedłużyć umowy i osiedlić się w Polsce, to w ocenie organu rentowego nie udowodnili, że w Polsce znajduje się ich ośrodek interesów życiowych.

(...) Sp. z o.o. odwołał się od tych decyzji i wniósł o ich zmianę i stwierdzenie, że w spornych okresach zainteresowani pracownicy podlegali polskiemu systemowi ubezpieczeń społecznych i zobowiązanie do wydania dokumentu na formularzu A1, a także zasądzenie od ZUS-u kosztów postępowania według norm przypisanych.

W uzasadnieniu decyzji odwołujący podniósł, że organ rentowy błędnie odwołuje się do art. 11 rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) Nr 987/2009, gdyż odnosi się do przypadku gdy między instytucjami dwóch lub więcej państw członkowskich istnieje rozbieżność opinii w odniesieniu do ustalenia miejsca zamieszkania osoby, do której stosuje się rozporządzenie tymczasowe.

Legalność pobytu obywateli Ukrainy w Polsce uznać należy zgodnie z przepisami ustawy o cudzoziemcach z dnia 12.12.2013r. a organami kontrolującymi legalność pobyty jest Straż Graniczna, która taką kontrolę przeprowadziła w dniu 19.10.2016r. i nie stwierdziła nieprawidłowości. Nadto organ rentowy pominął całkowicie specyfikę wykonywanej pracy przez kierowców samochodów ciężarowych, którzy w większości pracują w systemie 9 na 3, co oznacza, iż kierowcy 9 tygodni pozostają „w trasie” a następnie mają 3 tygodniowy odpoczynek. W tym czasie kierowcy mieszkają w pokojach znajdujących się w nowej siedzibie spółki mieszczącej się w C. przy ul. (...). Pracodawca płaci składki za pracowników do ZUS, który w tym samym stanie prawnym, faktycznym przez wiele lat wydawał płatnikowi składek zaświadczenie A1. Ponadto zatrudnienie obywateli Ukrainy było spowodowane brakiem możliwości znalezienia pracowników w Polsce.

Organ rentowy w odpowiedzi na odwołania wniósł o ich oddalenie podtrzymując stanowiska zajęte w zaskarżonych decyzjach.

Sąd sprawy z odwołań wymienionych na wstępie dwóch decyzji połączył do wspólnego rozpoznania.

Sąd ustalił następujący stan faktyczny.

A. H. (2) od dwóch lat pracuje w odwołującej się spółce jako kierowca. Wizę oraz pozwolenie na pracę w Polsce ma od 14.11.2016r do 03.07.2019 i do dnia 26.11.2016r łączy go z odwołującą sie spółką umowa o pracę na czas określony do 03.07.2019r. Zamierza nadal w odwołującej się spółce pracować i będzie występował o zgodę na pobyt stały w Polsce. Zamierza wraz z rodziną tj. żoną i dwójką dzieci osiedlić się w Polsce. Obecnie żona i dzieci zamieszkują Ukrainie, ale często go odwiedzają. Starsza córka od tego roku będzie studiowała w L.. Zainteresowany jest zameldowany na pobyt czasowy w C. przy ul. (...) gdzie ma do dyspozycji pokój, w którym aktualnie mieszka sam. W pokoju tym ma osobiste rzeczy. Szuka mieszkania w R. dla siebie i rodziny. W Polsce ma założone konto bankowe, na które pracodawca przelewa mu wynagrodzenie, ma telefon w polskiej sieci komórkowej, kupił samochód osobowy, którym zarejestrował również w Polsce. Zarabia około 8.000 zł miesięcznie. W trakcie wykonywania pracy za granicą nocuje w hotelach znajdujących się na trasie. W trakcie przerwy między wyjazdami mieszka w C.. Na Ukrainę do rodziny jeździ na święta.

(zeznania zainteresowanego k 91-92 akt sprawy)

(zeznania k. 98, k. 14-15,33, k 71, akt sprawy ).

V. V. pracuje w odwołującej się spółce od 08.12.2017r., wizę oraz pozwolenie na pracę w Polsce ma na okres od 23.10.2015r. do 23.08.2018r. Szybko nauczył się języka polskiego. Jeździ jako kierowca na różne trasy po Europie i Polsce. W przerwach między trasami mieszka w pokoju w C. przy ul. (...). Ma w nim swoje rzeczy osobiste. Raz na miesiąc odwiedza go żona z dwiema córkami, która zamieszkuje na Ukrainie w domu wraz z rodzicami zainteresowanego. Urlop spędza w Polsce. Jeździ wówczas wraz z rodziną w różne atrakcyjne miejsca. Odwiedzili G., K., K.. Chce aby dzieciom spodobała się Polska. Zamierza kupić mieszkanie w W.. Ma telefon komórkowy polskiego operatora. Miał również samochód zarejestrowany w Polsce, jednak musiał go sprzedać z uwagi na jego stan techniczny. Chciałby kupić inny samochód, ale żona w pierwszej kolejności chce kupić mieszkanie w Polsce. Nie może jeszcze sprzedać domu na Ukrainie, ponieważ mieszkają tam nadal jego rodzice, których odwiedza przy okazji świąt.

(zeznania zainteresowanego k 92-93 akt sprawy).

P.-N. Sp z.o.o w C. działa od 2005r prowadzi działalność w zakresie towarowego transportu drogowego oraz w zakresie wynajmu samochodów ciężarowych z kierowcami (wypis KRS k. 10-13 akt sprawy). Początkowo zatrudniała tylko polskich kierowców. Z uwagi jednak na brak polskich kierowców od 13.01.2015r zaczęła zatrudniać kierowców obywateli Ukrainy, którzy się do niej zgłosili.

Po zgłoszeniu się takich osób spółka zwraca się do Urzędu Pracy o opinię w zakresie zatrudniania pracowników z zagranicy to jest o braku polskiej siły roboczej. Potem zwraca się do Wojewody wskazując konkretne osoby i okres na jaki zamierza ich zatrudnić o pozwolenie na pracę. Na podstawie tego zezwolenia potencjalny pracownik stara się o wydanie przez polską placówkę konsularną na Ukrainie wizy, którą elektronicznie przesyłała pracodawcy. Po uzyskaniu tych dokumentów, świadectw ukończenia kursów dokształcających w zakresie przewozu rzeczy, badań psychologicznych i lekarskich odwołująca się spółka zwraca się do Biura (...) w W. o wydanie świadectwa kierowcy dla konkretnej osoby, który jest drukiem licencyjnym.

Potem konieczne jest przeszkolenie pracownika wstępnie z zakresu bhp ,skierowanie na badania lekarskie z zakresu medycyny pracy w tym badania wysokościowe i dopiero potem przydzielenie samochodu i szkolenie bhp stanowiskowe i na konkretnym pojeździe. Zwykle trwa to od 1-3 miesięcy a okres od zgłoszenia się kandydata z zagranicy do pracy do podjęcia przez niego samodzielnej pracy trwa około 6 miesięcy. Po przepracowaniu co najmniej 3 miesięcy możliwe jest by pracodawca, wraz z pracownikiem zwrócił się o zgodę na pobyt wraz z pracą na okres do 3 lat.

Odwołująca się spółka w swojej siedzibie w C. przy ul. (...) ma piętro hotelowe w którym mieszkają bezpłatnie pracownicy z Ukrainy. Są to pokoje dwuosobowe, jeden trzyosobowy oraz apartament, w którym zamieszkają rodziny przyjeżdżające z Ukrainy. W części hotelowej znajdują się łazienki, jadalnia, kuchnia pralnia. Pokoje są do wyłącznej dyspozycji kierowców w zależnie od przewidywanej obsady. Jeżeli wiadomo, że kierowca wyjeżdża w dłuższą trasę, a przyjedzie następny to wówczas czasowo swoje rzeczy przekazuje do magazynu w którym znajdują sie szafki dla każdego i w których kierowcy przechowują odzież sezonową, której obecnie nie używają. Cześć kierowców zatrudnionych w odwołującej spółce wynajmuje mieszkania w R., jeden z rodziną mieszka w Z. inny u rodziny w W. a cześć mieszka w pensjonacie w U. z uwagi na dobra kuchnię. Osiem samochodów jeździ tylko w transporcie krajowym i prowadzą je również kierowcy z Ukrainy.

Zatrudnieni przez Spółkę kierowcy w transporcie międzynarodowym jeżdżą następującym systemach:

2 tygodnie w trasie - weekend wolny

3 tygodnie w trasie -1 tydzień wolny

6 tygodni w trasie - 2 tygodnie wolne

9 tygodni w trasie - 3 tygodnie wolne.

W trakcie tras kierowcy nocują w hotelach i tam zgodnie z konwencją ATR odbywają odpoczynek weekendowy.

Kierowcy z Ukrainy w wolnym czasie między trasami mieszkają w Polsce .Korzystają ze sklepów w okolicy, atrakcji kulturalnych i sportowych .Na Ukrainę wyjeżdżają na święta chociaż nie jest to regułą bo czasem przyjeżdżają rodziny do nich do Polski .Urlopy też często z rodzinami spędzają w Polsce lub za granicą. Wynagrodzenie za pracę jest wypłacane kierowcom w złotówkach, na ich konta założone w polskim banku.

Organ rentowy przed 2017rokiem wydawał dla zatrudnionych w sporze kierowców z Ukrainy zaświadczenia A-1 (zeznania strony pozwanej k. 119-120).

W okresie od 14.09.2017r do 26.09.2017r inspektor kontroli ZUS-u przeprowadził kontrolę w odwołującej spółce w zakresie zgłoszenia do ubezpieczeń społecznych, ubezpieczenia, zdrowotnego i wydawania zaświadczenia lub zgłoszenia danych dla celów ubezpieczeń społecznych.

W trakcie tej kontroli inspektor stwierdził, że pracownicy z Ukrainy mają możliwość zamieszkiwania w siedzibie spółki w specjalnie do tego celu przygotowanych pokojach (k. 104-106)

Komendant P. Straży Granicznej w R. w dniu 19.10.2016r przeprowadził kontrolę legalności wykonywania pracy przez cudzoziemców w (...) Sp. z. o. o. w C. i nie stwierdził nielegalności ich pobytu czy wykonywania pracy (k. 14-49 akt sprawy ).

(zeznania P. B. złożone przed tutejszym Sądem w sprawie IXU 1421/17).

Sąd uznał zeznania pracowników występujących w niniejszej sprawie oraz zeznania P. B. za wiarygodne. Są one konsekwentne i znajdują potwierdzenie załączonej dokumentacji.

W oparciu o powyższe Sąd zważył co następuje.

Odwołania zasługują na uwzględnienie.

Zgodnie z art. 1 rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 1231/2010 z dnia 24.11.2010r (Dz.U.E.L.2010.344.1) rozporządzenia (WE) nr 883/2004r i rozporządzenia (WE) nr 987/2009 mają zastosowanie do obywateli państw trzecich ,którzy nie są jeszcze objęci tymi rozporządzeniami jedynie ze względu na swoje obywatelstwo, jak również do członków ich rodzin i osób pozostałych przy życiu po ich śmierci, pod warunkiem, że zamieszkują oni legalnie na terytorium państwa członkowskiego i znajdują się w sytuacji, która pod każdym względem dotyczy więcej niż jednego państwa członkowskiego.

Zatrudnieni w odwołującej spółce (...) wykonujący pracę jako kierowcy na trasach międzynarodowych w całej Europie, zgłoszeni w Polsce do ubezpieczeń społecznych z pewnością znajdują się w sytuacji, która dotyczy więcej niż jednego państwa członkowskiego.

Na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej przebywają legalnie i mają pozwolenia na pracę za okresy objęte sporem co zostało udokumentowane okazanymi wizami w paszportach ,zezwoleniem na pracę Wojewody.

Spór w niniejszej sprawie sprowadza się do wykładni „ zamieszkiwania” na terytorium Polski.

W rozporządzeniu Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 883/2004 z dnia 29.04.2004r ( Dz.U.ER.L.2004 166.1 w art. 1 pkt. j. ) zawarta jest definicja „ zamieszkania” z której wynika, że określenie zamieszkania oznacza miejsce w którym osoba zwykle przebywa.

Zatem w ocenie Sądu tą definicję należy zastosować przy wykładni art. 1 rozporządzenia (WE nr 1231/2010).

Rozporządzenie (WE) nr 883/2004r ma charakter prawa materialnego a rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 9867/2009r dotyczące wykonywania rozporządzenia 883/2004 ma charakter przepisów proceduralnych i organ rentowy błędnie powołuje się na art. 11 rozporządzenia nr 987/2009r gdyż jak słusznie zauważył odwołujący się dotyczy on sytuacji gdy pomiędzy instytucjami dwóch lub więcej państw członkowskich istnieje rozbieżność opinii do ustalenia miejsca zamieszkania osoby, do której stosuje się rozporządzenie podstawowe a taka sytuacja w niniejszej sprawie nie ma miejsca.

Zauważyć przy tym należy, że z ust. 2 ww. art. 11 ostatecznie wynika, że jeżeli nie doprowadzono do porozumienia przez zainteresowane instytucje to liczy się zamiar osoby taki jaki wynika z okoliczności a zwłaszcza powody, które skłoniły ją do przemieszczenia się.

Wydaje się też nieporozumieniem powoływanie się przez organ rentowy na wyrok SN z dnia 20.09.2011r I UK 59/11 bo dotyczy on zupełnie innego stanu faktycznego to jest możliwości wstrzymania wypłaty renty socjalnej obywatelce polskiej która wyjechała na studia do Anglii.

Wracając do definicji zamieszkania w rozporządzeniu 883/2004 przy uwzględnieniu specyfiki pracy kierowcy w transporcie międzynarodowym miejscem w którym zwykle przebywają pracownicy odwołującej się spółki występujący w sprawie są C. . Spędzają tam wolne dni między wyjazdami w kolejne trasy. Wprawdzie na Ukrainie mają rodziny ale odwiedzają je na świata i w czasie urlopów choć urlopy spędzają tez za granicą.

Zdecydowali się oni na przemieszczenie do Polski z uwagi na trudną sytuację gospodarczą, brak pracy i trwające działania wojenne na Ukrainie.

Występujący w tej sprawie pracownicy mieszkają rzeczywiście w C. przy ul. (...) w przygotowanych do zamieszkiwania przez odwołującą się spółkę pokojach. Tutaj posiadają swoje rzeczy osobiste np. odzież, sprzęt elektroniczny. Mają konto złotówkowe w polskim oddziale banku, telefony komórkowe w polskiej sieci, czy nawet zarejestrowany w Polsce samochód osobowy prywatny.

Zatem, przebywają w sensie fizycznym w C. gdzie w przerwach między kolejnymi wyjazdami w trasę wykonują zwykłe czynności dnia codziennego. Na Ukrainę wyjeżdżają na święta lub na urlop choć i to nie zawsze.

Zainteresowani pracownicy zamierzają kupić mieszkania i osiedlić się wraz z rodzinami w Polsce.

W tej sytuacji nie tylko w sensie fizycznym przebywają w Polsce ale także z Polską wiążą swoja przyszłość życiową co najmniej przez okres pracy u zainteresowanej.

Dlatego też sąd mając na względzie art.13 rozporządzenia (WE) nr 883/2004r w oparciu o przepis art. 477 ¹⁴§ 2 kpc zmienił zaskarżoną decyzję orzekając jak w pkt. 1, 2 i 3 wyroku.

Na podstawie art. 98 kpc oraz § 9 usta2 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 3.10.2016r zmieniającego rozporządzenie w sprawie opłat za czynności radców prawnych (Dz.U.2016 poz.1667) orzekł o kosztach zastępstwa procesowego uwzględniając nakład pracy pełnomocnika i przyjmując, że najbardziej zbliżoną sprawą są sprawy o świadczenia z ubezpieczenia społecznego a po zmianie rozporządzenia obowiązującego od 13.10.2017r sprawa dotycząca podlegania ubezpieczeniom społecznym.

Sędzia