UZASADNIENIE

Sąd Rejonowy w Rybniku wyrokiem z dnia 28 lutego 2018r., sygn. III K 663/15, uznał oskarżonego K. K. za winnego tego, że w dniu 28 kwietnia 2015 roku w C. działając wspólnie i w porozumieniu z P. G. (2) oraz D. K. wtargnął do mieszkania M. R. i używając wobec niego przemocy w postaci bicia i kopania po całym ciele, w tym przy użyciu kastetu doprowadził go do stanu bezbronności, a następnie po dokonaniu przeszukania jego mieszkania usiłował dokonać na jego szkodę kradzieży pieniędzy, przy czym bijąc i kopiąc M. R. spowodował u niego obrażenia ciała w postaci złamania kości nosa bez przemieszczenia, stłuczenia oczodołu prawego oraz wielomiejscowych potłuczeń z otarciami naskórka naruszającymi funkcję jego organizmu na okres poniżej 7 dni, narażając go przez to na bezpośrednie niebezpieczeństwo nastąpienia skutku określonego w art. 156 § 1 kk lub art. 157 § 1 kk, przy czym czynu tego dopuścił się w warunkach powrotu do przestępstwa, albowiem był on skazany wyrokiem Sądu Rejonowego w Rybniku z dnia 28 grudnia 2005 r., w sprawie IX K 931/05 za czyny z art. 291 § 1 kk, art. 278 § 1 kk na karę 1 roku i 4 miesięcy pozbawienia wolności, którą odbywał w okresie od 8.05.2009 r. do 17.06.2010 r. i od 4.11.2012 r. do 23.01.2013 r. oraz wyrokiem Sądu Rejonowego w Rybniku z dnia 19 maja 2010 r. w sprawie III K 803/08, za czyn z art. 223 kk i art. 224 § 2 kk w zw. z art. 11 § 2 kk na karę 1 roku pozbawienia wolności, którą odbywał w okresie od 4.11.2011 r. do 4.11.2012 r. ,

tj. za winnego czynu wyczerpującego znamiona przestępstwa z art. 13 § 1 kk w zw. z art. 280 § 1 kk, art. 193 kk i art. 158 § 1 kk w zw. z art. 11 § 2 kk w zw. z art. 64 § 1 kk i za to na mocy art. 14 §1 kk w zw. z art. 280 §1 kk w zw. z art. 11 §3 kk wymierzył mu karę 2 lat i 10 miesięcy pozbawienia wolności.

Tym samym wyrokiem Sąd uznał oskarżonego D. K. za winnego tego, że dniu 28 kwietnia 2015 roku w C. działając wspólnie
i w porozumieniu z P. G. (2) oraz K. K. wtargnął do mieszkania M. R. i używając wobec niego przemocy w postaci bicia i kopania po całym ciele, w tym przy użyciu kastetu doprowadził go do stanu bezbronności, a następnie po dokonaniu przeszukania jego mieszkania usiłował dokonać na jego szkodę kradzieży pieniędzy, przy czym bijąc i kopiąc M. R. spowodował u niego obrażenia ciała w postaci złamania kości nosa bez przemieszczenia, stłuczenia oczodołu prawego oraz wielomiejscowych potłuczeń z otarciami naskórka naruszającymi funkcję jego organizmu na okres poniżej 7 dni, narażając go przez to na bezpośrednie niebezpieczeństwo nastąpienia skutku określonego w art. 156 § 1 kk lub art. 157 § 1 kk, przy czym czynu tego dopuścił się w warunkach powrotu do przestępstwa, albowiem był on skazany wyrokiem Sądu Rejonowego w Rybniku z dnia 30 marca 2006 r. w sprawie III K 1129/05 za czyny z art. 223 kk, art. 13 § 1 kk w zw. z art. 279 § 1 kk i art. 288 § 1 kk w zw.
z art. 11 § 2 kk na karę 1 roku i 10 miesięcy pozbawienia wolności, którą odbywał w okresie od 7.11.2005 r. do 22.08.2006 r. i od 20.01.2010 r. do 5.02.2011 r.,

Na mocy art. 63 §1 kk Sąd zaliczył oskarżonemu K. K. na poczet orzeczonej kary pozbawienia wolności okres tymczasowego aresztowania od dnia 29 kwietnia 2015 roku do dnia 7 lipca 2015 roku.

Na podstawie art. 624 § 1 kpk zwolnił oskarżonego K. K. w całości od zapłaty na rzecz Skarbu Państwa kosztów sądowych.

Apelację od tego wyroku wnieśli obrońcy oskarżonych K. K. i D. K..

Obrońca oskarżonego K. K., na podstawie art. 444 kpk w zw. z art. 425§2 kpk zaskarżył wyrok w całości na korzyść oskarżonego K. K. i zarzucił:

1) Na podstawie art. 438 pkt 2 kpk obrazę prawa procesowego, która miała wpływ na treść wyroku, tj:

a) art. 7 kpk oraz art. 410 kpk w zw. z art. 4 kpk poprzez naruszenie zasady swobodnej oceny dowodów oraz pominięcie przy wydaniu wyroku okoliczności ujawnionych w toku postępowania sądowego w postaci braku śladów penetracji mieszkania pokrzywdzonego, co wynikała z notatki urzędowej z 28 kwietnia 2015r. sporządzonej przez T. O., protokołu oględzin z miejsca zdarzenia z dnia 28 kwietnia 2015r. oraz zeznań świadka T. O. złożonych na rozprawie w dniu 28 kwietnia 2018r.

b) art. 7 kpk oraz art. 410 kpk w zw. z art. 4 kpk poprzez naruszenie zasady swobodnej oceny dowodów, w zakresie w jakim Sąd I instancji uznał za wiarygodne zeznania pokrzywdzonego M. R. co do faktu przeszukiwania przez oskarżonych jego mieszkania oaz próby zaboru środków pieniężnych, podczas gdy nie korespondują one z pozostałym materiałem dowodowym zgromadzonym w przedmiotowej sprawie,

c) art. 7 kpk oraz z art. 410 kpk w zw. z art. 4 kpk poprzez naruszenie zasad swobodnej oceny dowodów oraz oparcie się na okolicznościach nieujawnionych w toku dokonywania oceny zeznań świadka P. B., w zakresie w jakim zeznania wyżej wymienionego świadka mają potwierdzać fakt przeszukiwania mieszkania pokrzywdzonego przez oskarżonych oraz zamiar przywłaszczenia środków pieniężnych od oskarżonego po uprzednim zastosowaniu wobec niego przemocy fizycznej;

d) art. 7 kpk oraz art. 410 kpk w zw. z art.4 kpk poprzez naruszenie zasad swobodnej oceny dowodów w zakresie oceny zeznań świadka P. B. oraz M. N., w zakresi w jakim Sąd oceniając motywy jakie towarzyszyły przyjazdowi oskarżonych do mieszkania pokrzywdzonych nie wziął pod uwagę charakteru konfliktu istniejącego między oskarżonym P. G. (2), a oskarżonym M. R., którego podłoże było osobiste, ambicjonalne;

e) art. 7 kpk oraz art. 410 kpk poprzez naruszenie zasad swobodnej oceny dowodów w zakresie, w jakim Sąd ocenił zeznania świadków oraz pominięcie przy wydaniu wyroku całokształtu okoliczności ujawnionych w toku rozprawy głównej w zakresie, w jakim Sąd nie dał wiary wyjaśnieniom oskarżonego K. K. oceniając je jako przyjętą przez niego linię obrony oraz próbę umniejszania swojego udziału w zdarzenia, w sytuacji gdy znajdują one odzwierciedlenie w wyjaśnieniach pozostałych oskarżonych;

2) na podstawie art. 438 pkt 3 kpk błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę zaskarżonego wyroku, która miała wpływ na jego treść, poprzez błędne przyjęcie, że oskarżony K. K. wspólnie i w porozumieniu z pozostałymi oskarżonymi dokonał pobicia pokrzywdzonego M. R., aby następnie dokonać na jego szkodę zaboru środków pieniężnych, podczas gdy zebrany w sprawie materiał dowodowy nie wskazuje, aby oskarżony K. K. dokonał pobicia pokrzywdzonego, a tym bardziej działał z zamiarem bezpośrednim kierunkowym dokonania rozboju na pokrzywdzonym poprzez zabór na jego szkodę środków pieniężnych.

Podnosząc powyższe zarzuty w oparciu o art. 437 §2 kpk skarżący wniósł o:

1. zmianę zaskarżonego wyroku w całości w odniesieniu do oskarżonego K. K. poprzez uniewinnienie oskarżonego od popełnienia zarzucanego mu czynu,

ewentualnie

2. uchylenie zaskarżonego wyroku w całości i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania Sądowi Rejonowemu w Rybniku.

Obrońca oskarżonego D. K. , zaskarżył wyrok w całości na korzyść oskarżonego i na zasadzie art. 427 §2 i art. 438 kpk wyrokowi temu zarzucił:

1. obrazę przepisów postępowania, a mianowicie:

a) art. 5 kpk, która miała wpływ na treść wyroku, polegająca na rozstrzygnięciu nie dających się usunąć wątpliwości – w szczególności w zakresie pobudek, którymi kierował się oskarżony w chwili dokonywania przestępstwa – na niekorzyść oskarżonego, wbrew zasadzie domniemania niewinności oskarżonego, a w konsekwencji wbrew regule in dubio pro reo,

b) art. 7 kpk, która miała wpływ na treść wyroku, poprzez nieuzasadnione przyjęcie, iż oskarżony D. K. dopuścił się usiłowania popełnienia czynu z art. 280 §1 kk, podczas gdy zgromadzony w sprawie materiał dowodowy wskazuje, że oskarżony D. K., ani inni współoskarżeni nie dokonywali przeszukania w mieszkaniu pokrzywdzonego,

2. błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia, który miał wpływ na treść tego orzeczenia, polegający na nieuzasadnionym uznaniu, że:

a) oskarżony D. K. udał się ze współoskarżonymi do mieszkania pokrzywdzonego w celu dokonania przestępstwa rozboju na szkodę M. R., podczas gdy z zebranego w sprawie materiału dowodowego, a w szczególności z wyjaśnień oskarżonego D. K. oraz współoskarżonych, jednoznacznie wynika, iż nie mieli oni zamiaru dokonywania kradzieży w mieszkaniu pokrzywdzonego,

b) oskarżony D. K. lub inny ze współoskarżonych, po doprowadzeniu pokrzywdzonego do stanu bezbronności rozpoczął przeszukiwanie mieszkania celem zaboru pieniędzy lub innych wartościowych rzeczy, podczas gdy z zebranego w sprawie materiału dowodowego, w szczególności z wyjaśnień oskarżonego D. K. oraz współoskarżonych, a także z zeznań świadka T. O., protokołu oględzin mieszkania oraz załączonej do niego dokumentacji fotograficznej wynika, że oskarżeni nie dokonali przeszukania mieszkania pokrzywdzonego,

c) wyjaśnienia oskarżonego D. K. nie zasługują na uwzględnienie w całości i przyjęciu za wiarygodne jedynie zeznań pokrzywdzonego oraz zeznań świadków, którzy o przebiegu zdarzenia dowiedzieli się od pokrzywdzonego M. R., a więc byli tylko tzw. świadkami ze słyszenia.

Podnosząc te zarzuty, na zasadzie art. 427 §1 i art. 437 §2 kpk skarżący wniósł o:

-: zmianę zaskarżonego wyroku poprzez usunięcie z opisu czynu przypisanego oskarżonemu - a opisanemu w pkt IV wyroku – usiłowania popełnienia przez oskarżonego przestępstwa rozboju (art. 280 §1 kk) i stosowną do powyższego zmianę kary orzeczonej względem oskarżonego,

ewentualnie

-: uchylenie zaskarżonego wyroku i przekazanie sprawy Sądowi I instancji do ponownego rozpoznania.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

obie apelacje obrońców oskarżonych na uwzględnienie nie zasługiwały. Apelacje te bowiem w zakresie w jakim kwestionowały ustalenia faktyczne całkowicie pozbawione były słuszności.

Polemizując z ustaleniami faktycznymi autorzy apelacji usiłowali wykazać, że Sąd I instancji bezpodstawnie odmówił wiarygodności wyjaśnieniom oskarżonych zaprzeczających aby w trakcie zajścia dokonywali przeszukania mieszkania pokrzywdzonego, a w przypadku oskarżonego K. K. także pobicia pokrzywdzonego i ustalenia swoje oparł na zeznaniach pokrzywdzonego M. R., które zdaniem skarżących budzą wątpliwości co do ich wiarygodności. Skarżący kwestionowali nadto ocenę dowodów przeprowadzoną przez Sąd I instancji podnosząc, że zgromadzone w sprawie dowody oceniono przekraczając granicę swobodnej oceny dowodów. Przed odniesieniem się do tego ostatniego stwierdzenia należy przede wszystkim podkreślić że wynikające z art. 7 kpk prawo swobodnej oceny dowodów jest jedną z najistotniejszych prerogatyw Sądu, a zarzut obrazy tego przepisu może być skuteczny tylko wtedy, gdy zostanie wykazane, że Sąd orzekający oceniając dowody naruszył zasady logicznego rozumowania, nie uwzględnił przy ocenie dowodów wskazań wiedzy i doświadczenia życiowego.

Z kolei zarzut błędu w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia byłby skuteczny tylko wtedy gdyby Sąd I instancji oparł swój wyrok na faktach, które nie znajdują oparcia w wynikach postępowania sądowego albo też z faktów tych wysnuł wnioski niezgodne ze wskazaniami wiedzy i doświadczenia życiowego.

Takich uchybień Sąd Rejonowy w przedmiotowej sprawie się nie dopuścił, albowiem Sąd ten wskazał dowody, na których oparł swoje ustalenia a jednocześnie wskazał przesłanki którymi kierował się odmawiając wiary dowodom przeciwnym. Sąd I instancji mając do wyboru przeciwstawne relacje dotyczące przebiegu zajścia poczynił ustalenia opierając się na zeznaniach pokrzywdzonego uznając je za wiarygodne, zaś wyjaśnieniom oskarżonych tego waloru odmówił. Z faktu, że Sąd merytoryczny dokonał oceny dowodów – do czego zresztą był zobowiązany – nie wynika samo przez się, że poczynione ustalenia faktyczne są błędne jeśli ocena dowodów zebranych w sprawie nie wykracza poza ramy zakreślone przepisami postępowania, zwłaszcza zaś w art. 4 i 7 kpk.

W istocie Sąd Rejonowy dokonał oceny dowodów w sposób bezstronny, nie przekroczył granic oceny swobodnej, a przy tym uwzględnił zasady wiedzy i doświadczenia życiowego, a swój pogląd na ostateczne wyniki przewodu sądowego przekonująco uzasadnił w pisemnych motywach zaskarżonego wyroku.

Odnośnie wyjaśnień oskarżonych – to należy zwrócić uwagę, iż wszystkie miały charakter ewoluujący i były wzajemnie sprzeczne. Każdy bowiem z oskarżonych zupełnie inaczej przedstawiał przebieg zajścia i udział w nim poszczególnych oskarżonych. Tak prezentowane wyjaśnienia nie mogły być uznane za wiarygodne i stanowić kanwy dokonanych przez Sąd ustaleń faktycznych. W odróżnieniu od nich zeznania pokrzywdzonego jawią się nie tylko jako konsekwentne i stanowcze, ale w wielu fragmentach mające wsparcie w pozostałym materiale dowodowym np. co do faktu używania przez napastników kominiarek. Z zeznań tych jednoznacznie wynika, że wszyscy sprawcy brali aktywny udział w jego pobiciu, a następnie w przeszukiwaniu mieszkania, o czym świadczyć miały dźwięki wysuwanych i zamykanych szuflad meblowych. Należy stanowczo podkreślić, że zeznania pokrzywdzonego są niezwykle wyważone i nie zawierają żadnych akcentów świadczących o zamiarze złośliwego pomawiania oskarżonych. O braku takich intencji świadczy chociażby fakt, że gdy kilka dni po zajściu odnalazł kopertę z przekazanymi mu przez matkę pieniędzmi niezwłocznie powiadomił o tym organy ścigania. Podnoszony przez obu skarżących fakt braku śladów penetracji takich jak porozrzucana zawartość szaf i szuflad nie świadczy o tym, iż mieszkanie nie było przeszukiwane. Zresztą sam pokrzywdzony wspomina wyłącznie o otwieraniu i zamykaniu szuflad, czyli o penetrowaniu tych miejsc. Trudno sobie zresztą wyobrazić, aby otwieranie i zamykanie szuflad przez oskarżonych miało służyć czemu innemu niż penetrowaniu tych miejsc i poszukiwaniu rzeczy zdatnych do zaboru. Dla bytu przestępstwa z art. 280 kk nie jest konieczne wcześniejsze planowanie rozboju i podział ról. Współdziałanie sprawców i zamiar dokonania rozboju może powstać spontanicznie w trakcie stosowania przemocy wobec pokrzywdzonego i być współczesne z tymi działaniami. Nie ulega bowiem wątpliwości, iż tak brutalność działania sprawców, jak i znaczna ich przewaga liczebna działały paraliżująco na wolę obrony pokrzywdzonego i efekt ten został osiągnięty.

Taka ocena zgromadzonych w sprawie dowodów nie zawiera w sobie ani błędu, ani nie jest oceną dowolną skoro została poparta wszechstronną analizą całokształtu okoliczności sprawy. Nie budzi po korekcie żadnych wątpliwości przyjęta przez Sąd Rejonowy kwalifikacja prawna przypisanych oskarżonym czynów.

Generalnie zarzuty i argumenty obu apelacji miały charakter czysto polemiczny, sprowadziły się do negowania ocen i ustaleń sądowych i zastępowania ich ocenami i wnioskami własnymi. W żadnym zaś razie nie podważają one trafności rozstrzygnięcia Sądu Rejonowego.

W świetle zebranego i prawidłowo ocenionego przez Sąd I instancji materiału dowodowego nie ulega wątpliwości że oskarżeni dopuścili się przypisanych im przestępstw. Mając powyższe na uwadze i uznając analizę materiału dowodowego dokonaną przez Sąd Rejonowy za prawidłową Sąd Okręgowy nie znalazł podstaw do zmiany zaskarżonego wyroku w zakresie winy, ani też podstaw do jego uchylenia i przekazania sprawy do ponownego rozpoznania.

Także orzeczone wobec oskarżonych kary uwzględniając ich uprzednią karalność oraz brutalny sposób działania nie mogą być postrzegane jako niewspółmiernie surowe i to w stopniu wręcz rażącym.

Z tych powodów także w tej części brak jest podstaw do zmiany zaskarżonego wyroku.

W zespole powyższych okoliczności Sąd odwoławczy orzekł jak w części dyspozytywnej.

SSO Jacek Myśliwiec (spr.)

SSO Sławomir Klekocki SSO Anita Ossak

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

UZASADNIENIE