Sygn. akt III Ca 117/18
Wyrokiem z dnia 21 listopada 2017 roku w sprawie z powództwa (...) w W. przeciwko P. M. o zapłatę kwoty 4.094,36 zł, Sąd Rejonowy w Skierniewicach zasądził od pozwanego P. M. na rzecz (...) w W. kwotę 4.094,36 zł z ustawowymi odsetkami od dnia 5 maja 2016 roku do dnia zapłaty oraz kwotę 1.017 zł tytułem kosztów procesu.
Apelację od powyższego wyroku wniósł pozwany, zaskarżając go w całości oraz zarzucając:
1. obrazę przepisów prawa materialnego, a mianowicie art. 455 k.c. poprzez jego niewłaściwe zastosowanie – błędne przyjęcie przez Sąd I instancji, iż w umowie stron nr A./365/S- (...) z dnia 17.09.2015r, aneksowanej w dniu 17.12.2015r. nie było określonego terminu jej wykonania, tj. dostarczenia sprzętu, co zdaniem Sądu I instancji skutkowało tym, iż spełnienie świadczenia powinno nastąpić niezwłocznie po wezwaniu pozwanego;
2. obrazę przepisów prawa materialnego, a mianowicie art. 353 k. c., art. 353 1 k. c. i art. 354§1 i 2 k. c. poprzez ich niezastosowanie, podczas gdy aneks nr (...) z dnia 17.12.2015r. do umowy nr (...) z dnia 17.09.2015r nie wprowadzał zmiany w zakresie sześćdziesięciodniowego terminu dostawy sprzętu, pozostawiając uzgodnienia stron w tym przedmiocie bez żadnych zmian, co w efekcie powinno doprowadzić Sad I instancji do wniosku, że pozwany dostarczył sprzęt w umówionym terminie;
3. obrazę przepisów prawa materialnego, tj. art. 484§2 k.c. poprzez błędną wykładnię i niewłaściwe zastosowanie – całkowicie nieuzasadnione uznanie, że wysokość kary umownej za niewykonanie w terminie umowy obciążająca pozwanego nie jest rażąco wygórowana, podczas, gdy kwota obciążenia karą umowną w wysokości 16.745,67zł znacznie przekracza wartość sprzedanej maszyny na mięśnie proste i skośne brzucha w wysokości 12.651,31 zł., tym samym kara umowna jest rażąco wygórowana.
W oparciu o wskazane zarzuty pozwany wniósł o zmianę zaskarżonego w całości wyroku i oddalenie powództwa w całości oraz zasądzenie od powoda na rzecz pozwanego kosztów postępowania wg norm przepisanych, ewentualnie o uchylenie zaskarżonego wyroku i przekazanie sprawy Sadowi I instancji do ponownego rozpoznania przy uwzględnieniu kosztów postępowania odwoławczego.
W odpowiedzi na apelację powód wniósł o jej oddalenie w całości oraz zasądzenie od pozwanego na rzecz powoda kosztów postępowania odwoławczego, w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm prawem przepisanych.
Sąd Okręgowy zważył, co następuje:
Apelacja nie jest zasadna, co skutkuje jej oddaleniem.
W pierwszej kolejności wyjaśnienia wymaga, że niniejsza sprawa była rozpoznawana
w postępowaniu uproszczonym, w związku z czym Sąd Okręgowy na podstawie art. 505
10 § 1
i § 2 k.p.c. rozpoznał apelację na rozprawie w składzie jednego sędziego. Zaznaczyć należy również, że w postępowaniu uproszczonym zgodnie z art. 505
9 § 1
1 k.p.c. apelację można oprzeć tylko na zarzutach naruszenia prawa materialnego przez błędną jego wykładnię lub niewłaściwe zastosowanie lub naruszenia przepisów postępowania, jeżeli mogło ono mieć wpływ na wynik sprawy. Natomiast stosownie do art. 505
13 § 2 k.p.c. jeżeli sąd drugiej instancji nie przeprowadził postępowania dowodowego, uzasadnienie wyroku powinno zawierać jedynie wyjaśnienie podstawy prawnej wyroku z przytoczeniem przepisów prawa.
W postępowaniu uproszczonym apelacja ma charakter ograniczony, a celem postępowania apelacyjnego nie jest tu ponowne rozpoznanie sprawy, ale wyłącznie kontrola wyroku wydanego przez Sąd I instancji w ramach zarzutów podniesionych przez skarżącego. Innymi słowy, apelacja ograniczona wiąże Sąd odwoławczy, a zakres jego kompetencji kontrolnych jest zredukowany do tego, co zarzuci w apelacji skarżący (tak też Sąd Najwyższy w uzasadnieniu uchwały składu 7 sędziów z dnia 31 stycznia 2008 roku, sygn. III CZP 49/07, publ. OSNC Nr 6 z 2008 r., poz. 55).
W niniejszej sprawie pozwany zarzucił naruszenie prawa materialnego, wskazując przepisy art. 455 k.c. poprzez jego niewłaściwe zastosowanie, art. 353 k.c., art. 353 1 k.c. i art. 354 § 1 i 2 k.c. poprzez ich niezastosowanie oraz art. 484 § 2 k.c. poprzez jego błędną wykładnię i niewłaściwe zastosowanie. Nie zarzucił natomiast naruszenia przepisów postępowania. Wobec tak sformułowanych zarzutów apelacji należało w pierwszej kolejności uznać, że ustalenia faktyczne Sądu I instancji są prawidłowe i Sąd Okręgowy akceptując je przyjmuje je za własne.
Odnosząc się do powołanych zarzutów naruszenia prawa materialnego stwierdzić należy, że ich zasadność nie została skutecznie wywiedziona w apelacji.
Sąd Rejonowy nie dopuścił się naruszenia przepisów art. 455 k.c., art. 353 k.c., art. 353 1 k.c. i art. 354 § 1 i 2 k.c. Oparte one zostały na twierdzeniu, iż nieuzasadnione było uznanie Sądu I instancji, że pozwany we wskazanym terminie nie wywiązał się z ze swojego zobowiązania, w sytuacji gdy w jego ocenie urządzenia, których marka i model zostały określone w aneksie, zobowiązany był dostarczyć w terminie 60 dni od dnia podpisania aneksu. Zdaniem apelującego nie ma żadnego uzasadnionego powodu aby kwestionować fakt, że w przedmiotowym aneksie nie było zawartej daty wykonania umowy. Wskazał, że ten przedmiot umowy nie został zmieniony i był uregulowany w §3 ust. 1 umowy nr (...), i gdyby strony przewidziały konieczność wskazania jakiegoś innego, niż sześćdziesięciodniowy termin, to z pewnością taki zapis by wprowadziły.
Z powyższym stanowiskiem apelującego nie można się zgodzić. Przede wszystkim Sąd I instancji w żadnym zakresie nie kwestionował możliwości zawarcia przez strony aneksu do umowy nr (...), w ramach którego strony uprawnione były do dokonania zmian, w szczególności w zakresie terminu wykonania umowy, co jest dopuszczalne w ramach swobody umów (art. 353 1 k.c.). Sąd dokonał jedynie interpretacji treści umowy nr (...) oraz sporządzonego do niej aneksu, dokonując oceny w zakresie ustalonych przez strony modyfikacji, w szczególności, czy pomiędzy stronami doszło do ustalenia innego terminu wykonania umowy.
Jak słusznie wskazał Sąd I instancji, zgodnie z treścią aneksu poza zmianą w zakresie modelu urządzeń, inne postanowienia umowy, w tym termin jej wykonania pozostały bez zmian i z takim stanowiskiem zgodził się również apelujący. Strona skarżąca błędnie jednak wywodzi, iż urządzenia i model, które zostały określone w aneksie zobowiązana była dostarczyć powodowi w terminie 60 dni od dnia podpisania aneksu. Sąd Rejonowy trafnie wskazał, podzielając w tym zakresie stanowisko powoda, iż strony podpisując aneks do umowy, w ramach którego dokonały zmiany w zakresie przedmiotu umowy, polegającej na dostarczeniu powodowi innego co do marki i modelu sprzętu, niż objęty zamówieniem, nie dokonały modyfikacji w innym zakresie, w tym, iż wykonanie przez pozwanego umowy w zmienionym już kształcie nastąpi w terminie kolejnych 60 dni liczonych od dnia zawarcia aneksu. Jednocześnie zapis § 3 ust. 1 zawiera ściśle określoną datę realizacji postanowień umowy tj. 16 listopada 2015 roku. Jak trafnie zważył Sąd I instancji pozwany nie stawił się na rozprawę i nie udowodnił w żaden sposób twierdzenia o niemożliwości wykonania spoczywającego na nim zobowiązania w zakreślonym terminie. Z materiału dowodowego wynika również, że o niemożliwości świadczenia poinformował powoda dopiero w dniu
10 grudnia 2015 roku, a zatem już po upływie terminu do dostarczenia pierwotnie zamówionego sprzętu. W tych okolicznościach Sąd słusznie uznał, że nie był w stanie ustalić, czy pozwany dołożył wymaganej staranności aby zrealizować całe zamówienie w terminie, tj. czy krótko po zawarciu umowy mógł on ustalić, że część zamówionych urządzeń została wycofana z dystrybucji, co być może pozwoliłoby mu wywiązać się z umowy w terminie do dnia 16 listopada 2015 roku. Jak wynika również z § 7 ust. 2 pkt 1 i 2 umowy A./365/S- (...) z dnia 17.09.2015 roku strony mając na uwadze postanowienia art. 144 ust. 1 ustawy p.z.p., zakazujące istotnych zmian postanowień zawartej umowy w stosunku do treści oferty, z zastrzeżeniem przewidywanych okoliczności określonych przez zamawiającego w treści ogłoszenia o zamówieniu lub SIWZ, zamawiający dopuszcza możliwość zmiany umowy w zakresie: zmiany modelu oferowanego sprzętu z zastrzeżeniem, iż zmiana ta nastąpi wyłącznie w przypadku, gdy model został wycofany z dystrybucji i został zastąpiony modelem należącym do tej samej linii produktowej (…) oraz zmiany terminu wykonania przedmiotu umowy z przyczyn niezależnych od wykonawcy. Tym samym pozwany miał możliwość złożyć stosowny wniosek o zmianę terminu realizacji, jednakże tego nie uczynił, zaś wniosek pozwanego z 10.12.2015 r. został złożony po terminie realizacji umowy, oraz w swej treści zawierał jedynie prośbę o dokonanie zmiany przedmiotu umowy co do 3 urządzeń objętych treścią umowy, a nie o zmianę terminu spełnienia świadczenia. W tym stanie rzeczy Sąd I instancji prawidłowo uznał, że przedmiotowa umowa nie została wykonana przez pozwanego w umówionym terminie, co uprawniało powoda do naliczenia zastrzeżonej w niej kary umownej.
Nietrafny jest również podniesiony w apelacji zarzut naruszenia art. 484 § 2 k.c. Sąd Okręgowy w pełni akceptuje stanowisko Sądu I instancji w zakresie, w jakim nie podzielił zarzutu pozwanego odnośnie rażącego wygórowania kary umownej. Jak wynika z akt sprawy powód naliczył karę umowną przyjmując, że pozwany opóźnił się w spełnieniu świadczenia o 18 dni i przyjmując, że każdy dzień opóźnienia należy mu się 0,2% z kwoty 465.157,62 zł, co łącznie dało sumę 16.745,67 zł. Jednocześnie dokonał potrącenia przysługującej mu wierzytelności z wierzytelnością pozwanego o zapłatę ceny w kwocie 12.651,31 zł. Dochodzona zatem niniejszym pozwem kwota 4.094,36 zł w świetle okoliczności przedmiotowej sprawy nie przekracza wartości spornego sprzętu i w odniesieniu do opóźnienia z jakim pozwany dostarczył to urządzenie, zważywszy, iż sprzęt ten miał zostać dostarczony w terminie do 16 listopada 2015 roku. Jak wynika również z akt sprawy pozwany nie przedstawił żadnych okoliczności faktycznych uzasadniających zmniejszenie kary umownej.
Mając na uwadze powyższe Sąd Okręgowy na podstawie art. 385 k.p.c. oddalił apelację.
O kosztach postępowania apelacyjnego orzeczono na podstawie art. 98 § 1 i § 3 k.p.c.
i zasądzono od pozwanego na rzecz powoda kwotę 450 zł tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego w postępowaniu apelacyjnym, ustaloną w oparciu o § 2 pkt 3 w zw. z § 10 ust. 1 pkt 1 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 roku w sprawie opłat za czynności radców prawnych (Dz. U. 2015.1804 z późn. zm.).