WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 8 czerwca 2018roku

Sąd Okręgowy w Częstochowie VII Wydział Karny Odwoławczy w składzie:

Przewodniczący: SSO Sławomir Brzózka

Protokolant: st. sekretarz sądowy Małgorzata Idzikowska-Oleszczyk

przy udziale Prokuratora Prokuratury Rejonowej w Częstochowie Sylwii Wiewióry

po rozpoznaniu w dniu 8 czerwca 2018 roku

sprawy J. K. (1)

s. Z. i R., ur. (...) w C.

oskarżonego z art. 190 § 1 kk

na skutek apelacji wniesionych przez obrońcę oskarżonego i pełnomocnika oskarżyciela posiłkowego

od wyroku Sądu Rejonowego w Częstochowie

z dnia 22 stycznia 2018r., sygn. akt IV K 569/17

orzeka:

1. uchyla zaskarżony wyrok i postępowanie karne wobec J. K. (1) o to, że w dniu 31 lipca 2016r. w miejscowości B., województwie (...), groził K. M. naruszeniem jego nietykalności cielesnej, która to groźba wzbudziła w wymienionym uzasadnioną obawę, że będzie spełniona, co wyczerpuje znamiona czynu z art. 190 § 1 kk, na podstawie art. 1 § 2 kk w zw. z art. 17 § 1 pkt 3 kpk umarza;

2. kosztami procesu za obie instancje obciąża Skarb Państwa.

Sygn. akt VII Ka 388/18

UZASADNIENIE

J. K. (1) został oskarżony o to, że w dniu 31 lipca 2016 roku w miejscowości B., woj. (...), groził pozbawieniem życia i pobiciem K. M., które to groźby wzbudziły w zagrożonym uzasadnioną obawę że zostaną spełnione,

tj. o przestępstwo z art. 190 § 1 k.k.

Wyrokiem z dnia 22 stycznia 2018 roku wydanym w sprawie o sygn. akt IV K 569/17 Sąd Rejonowy w Częstochowie orzekł:

1. na podstawie art. 66 § 1 i 2 k.k. oraz art. 67 § 1 k.k. warunkowo umorzył postępowanie karne wobec J. K. (1) o to, że w dniu 31 lipca 2016r. w miejscowości B., województwie (...), groził K. M. naruszeniem jego nietykalności cielesnej, która to groźba wzbudziła w wymienionym uzasadnioną obawę, że będzie spełniona, co stanowi przestępstwo z art. 190 § 1 k.k., na okres próby wynoszący 1 rok,

2. na podstawie art. 67 § 3 k.k. i art. 415 § 1 k.p.k. orzekł wobec J. K. (1)nawiązkę na rzecz K. M. w kwocie 300 złotych,

3. na podstawie art. 627 k.p.k. w zw. z art. 629 k.p.k. zasądził od oskarżonego J. K. (1) na rzecz oskarżyciela posiłkowego K. M. kwotę 2066,40 złotych tytułem zwrotu wydatków związanych z ustanowieniem pełnomocnika w sprawie,

4. na podstawie art. 627 k.p.k. w zw. z art. 629 k.p.k. i art. 7 ustawy z dnia 23 czerwca 1973r. o opłatach w sprawach karnych zasądził od oskarżonego na rzecz Skarbu Państwa opłatę w wysokości 60 złotych oraz obciążył go wydatkami w kwocie 70 złotych.

Apelacje od powyższego wyroku wywiódł obrońca J. K. (1) oraz pełnomocnik oskarżyciela posiłkowego K. M..

Pełnomocnik oskarżyciela posiłkowego K. M. zaskarżył powyższy wyrok w zakresie rozstrzygnięcia zawartego w punkcie 1 oraz 2 wyroku i zarzucił mu:

1. naruszenie art. 66 k.k. w zw. z art. 115 § 2 k.k., poprzez nieprawidłowe zastosowanie art. 66 k.k. wskutek przyjęcia błędnego założenia, że społeczna szkodliwość czynu oskarżonego nie jest znaczna, podczas gdy ocena stopnia społecznej szkodliwości czynu została dokonana w oderwaniu od dyrektyw zawartych w art. 115 § 2 k.k., co powoduje, że ocena ta jest błędna i jako taka miała istotny wpływ na treść orzeczenia,

2. naruszenie art. 115 § 2 k.k., polegające na błędnej wykładni ustawowych znamion społecznej szkodliwości czynu i na przyjęciu błędnego założenia – przy ustalonym stanie faktycznym, iż wina i społeczna szkodliwość czynu nie są znaczne, a postawa oskarżonego uzasadnia przypuszczenie, że pomimo umorzenia postępowania będzie przestrzegał porządku prawnego, w szczególności nie popełni przestępstwa,

3. naruszenie art. 7 k.p.k. poprzez dokonanie dowolnej, a nie swobodnej oceny dowodów, co przejawiło się w pominięciu podczas dokonywania oceny tych dowodów okoliczności istotnych z punktu widzenia możliwości zastosowania warunkowego umorzenia postępowania, a w konsekwencji doprowadziło do przyjęcia błędnego założenia, że wina i społeczna szkodliwość czynu oskarżonego nie są znaczne, a zatem naruszenie to miało istotny wpływ na treść orzeczenia

W konsekwencji skarżący wniósł o uchylenie wyroku i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania.

Obrońca J. K. (1) zaskarżył powyższy wyrok w całości i zarzucił mu obrazę przepisów postępowania karnego, mającą istotny wpływ na treść wydanego orzeczenia, tj.; art. 7 k.p.k. i art. 424 § I pkt 1 in fine k.p.k. poprzez naruszenie zasady swobodnej oceny dowodów, wyrażającej się w sprzecznej z zasadami doświadczenia życiowego i logicznego rozumowania, wybiórczej, bezkrytycznej i jednoznacznie ukierunkowanej na poniesienie odpowiedzialności karnej przez oskarżonego, analizy materiału dowodowego i w konsekwencji błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę zaskarżonego orzeczenia, poprzez bezpodstawne uznanie, iż oskarżony dopuścił się czynu z art. 190 § 1 k.k. podczas gdy, zebrany w sprawie materiał dowodowy, w szczególności analiza zeznań K. M. nie wskazuje, aby ewentualne groźby J. K. (1) wzbudziły u pokrzywdzonego obawę ich spełnienia.

W konsekwencji skarżący wniósł o zmianę zaskarżonego wyroku poprzez uniewinnienie oskarżonego od zarzucanego mu czynu zabronionego ewentualnie o jego uchylenie i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania Sądowi I instancji.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje.

Wniesiona apelacja oskarżyciela posiłkowego okazała się niezasadna. Dokonana przez Sąd Okręgowy ocena całokształtu okoliczności przedmiotowych i podmiotowych nie tylko nie wykazuje bowiem znacznego stopnia społecznej szkodliwości czynu J. K. (1) ale wykazuje ,że cechuje się on znikomym stopniem społecznej szkodliwości, o czym będzie mowa poniżej. Wniesiona apelacja obrońcy J. K. (1) okazała się zasadna w tym znaczeniu, że spowodowała uchylenie zaskarżonego wyroku i umorzenie postępowania z powodu znikomej społecznej szkodliwości czynu o przebiegu ustalonym przez Sąd Rejonowy.

Sąd Rejonowy w ramach swobodnego kształtowania swoich przekonań, na podstawie całokształtu zgromadzonego w sprawie materiału dowodowego uprawniony był poczynić ustalenia faktyczne , z których wynikało , że J. K. (1) mając pretensje do K. M. o zaoranie drogi wypowiedział tylko słowa groźby naruszenia nietykalności cielesnej „dopierdoli”, „przypierdoli” . Uspokoił się, następnie K. M. zaproponował aby obaj udali się na miejsce domniemanego zaorania drogi celem wyjaśnienia sprawy. Tam mężczyźni rzeczywiście wyjaśnili sprawę i rozjechali się. K. M. uznał sytuację za wyjaśnioną i nie obawiał się już spełnienia wypowiedzianych wcześniej gróźb (uzasadnienie wyroku k. 188 akt).

Przy tak ustalonym stanie faktycznym oceniając całokształt okoliczności przedmiotowych i podmiotowych, w tym z uwzględnieniem kwantyfikatorów wymienionych w przepisie art. 115 § 2 k.k., Sąd Okręgowy uznał, że stopień społecznej szkodliwości czynu J. K. (1) jest znikomy. Groźba dotyczyła tylko naruszenia nietykalności cielesnej człowieka. Nie dotyczyła znacznie ważniejszych dóbr chronionych prawem takich jak zdrowie czy życie ludzkie. Do zdarzenia doszło w warunkach sporu pomiędzy stronami, w szczególnej sytuacji motywacyjnej, gdy J. K. (1) zgłosił właśnie pretensję o zaoranie czyli zniszczenie drogi. K. M. przyznał na rozprawie w złożonych zeznaniach, że w okresie od 31 lipca 2016 roku do 19 października 2016 roku nie obawiał się J. K. (1) (k. 138 akt). Obawę naruszenia jego nietykalności cielesnej, która w obiektywnej ocenie jest stopniowalna, należy uznać za minimalną już w chwili wypowiedzenia słów groźby, skoro zaraz potem K. M. sam zaproponował J. K. (1) wyjaśnienie sprawy i wyjazd aby wspólnie zobaczyć miejsce zaorania drogi. Nie działał on przy tym pod żadnym przymusem i nie obawiał się żadnych negatywnych zachowań ze strony J. K. (1) skoro chciał i pojechał z nim samemu w inne miejsce , gdzie nie mógł liczyć na ewentualne wsparcie czy interwencję, chociażby słowną, obecnych na miejscu zdarzenia świadków. K. M. jak sam przyznał już w dniu zdarzenie nie obawiał się J. K. (3), a zatem również wypowiedzianych przez niego słów.

Gdy zaistniało zupełnie inne zdarzenie w dniu 19 października 2016 r. K. M. był zdolny do natychmiastowej, zdecydowanej silnej reakcji z użyciem narzędzia w postaci metalowego młotka , w ramach obrony koniecznej, czym spowodował u J. K. (1) poważne obrażenia ciała w postaci złamań kości czaszki, krwiaka przymózgowego , odmy czaszkowej.

Zawiadomienie o popełnieniu czynu zabronionego K. M. sporządził jeszcze później, dopiero dnia 22 marca 2017 r. co dodatkowo wskazuje na minimalne natężenie jego obawy spełnienia groźby naruszenia nietykalności cielesnej, wypowiedzianej w dniu 31 lipca 2016 r.

W tym stanie rzeczy Sąd Okręgowy uchylił zaskarżony wyrok i postępowanie karne wobec J. K. (1) o to, że w dniu 31 lipca 2016r. w miejscowości B., województwie (...), groził K. M. naruszeniem jego nietykalności cielesnej, która to groźba wzbudziła w wymienionym uzasadnioną obawę, że będzie spełniona, co wyczerpuje znamiona czynu z art. 190 § 1 kk, na podstawie art. 1 § 2 kk w zw. z art. 17 § 1 pkt 3 kpk umorzył, a kosztami procesu za obie instancje obciążył Skarb Państwa.

Podstawą prawną orzeczenia Sądu Okręgowego były przepisy art. 437 k.p.k., art. 1 § 2 k.k. w zw. z art. 17 § 1 pkt 3 k.p.k., art. 632 pkt 2 k.p.k.