Sygn. akt II Cz 740/18
Dnia 16 sierpnia 2018 r.
Sąd Okręgowy w Świdnicy II Wydział Cywilny Odwoławczy
w składzie następującym:
Przewodniczący: SSO Piotr Rajczakowski
Sędziowie: SO Aleksandra Żurawska
SO Maciej Ejsmont
po rozpoznaniu w dniu 16 sierpnia 2018 r. w Świdnicy na posiedzeniu niejawnym zażalenia przeciwniczki L. B. na postanowienie Sądu Rejonowego w Świdnicy z 8 maja 2018 r., sygn. akt I Co 435/18, w sprawie z wniosku wzywającej (...) w Ś. przy udziale L. B., J. Z., K. P., T. S., T. Z., A. C., M. J., P. J. (1), P. J. (2)
o zawezwanie do próby ugodowej
p o s t a n a w i a:
I. oddalić zażalenie,
II. zasądzić od przeciwniczki L. B. na rzecz wzywającej
(...) w Ś. kwotę 120 zł kosztów postpowania zażaleniowego.
(...)
Zaskarżonym postanowieniem z 8 maja 2018r. Sąd Rejonowy przyznał L. B. od wnioskodawcy (...) kwotę 257 zł tytułem zwrotu kosztów postępowania, a dalej idący wniosek w przedmiocie zwrotu kwoty 1.800 zł, tytułem zastępstwa procesowego oddalił. W ocenie Sądu, wobec cofnięcia wniosku co do uczestniczki, wniosek w przedmiocie przyznania kosztów postępowania, co do zasady zasługiwał na uwzględnienie, jednakże żądanie kwoty 1.800 zł nie znajdowało oparcia w obowiązujących przepisach. Powołując się na orzecznictwo Sąd Rejonowy stwierdził, że wynagrodzenie pełnomocnika ustala się na podstawie stawki minimalnej określonej w § 10 ust. 1 pkt 3 w zw. z § 5 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości w sprawie opłat za czynności radców prawnych oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów pomocy prawnej udzielonej przez radcę prawnego ustanowionego z urzędu, to jest przez analogię na podstawie stawki określonej w § 8 ust. 1 pkt 3 w zw. z § 20 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości w sprawie opłat za czynności adwokackie. Tym samym na zasądzone koszty składała się opłata od pełnomocnictwa w wysokości 17 zł oraz kwota 240 zł tytułem zastępstwa procesowego.
W zażaleniu na powyższe postanowienie przeciwniczka L. B., zaskarżając je w części oddalającej wniosek co do kwoty 1.560 zł, zarzuciła naruszenie § 8 ust. 1 pkt 3 w zw. z § 20 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości w sprawie opłat za czynności adwokackie, poprzez ich zastosowanie i uznanie, że wynagrodzenie adwokata za udział w postępowaniu pojednawczym, jako nieokreślone, ustala się mając na uwadze charakter sprawy najbardziej do niej zbliżonej, a zatem stawek odnoszących się do spraw rozpoznawanych w postępowaniu nieprocesowym, w sytuacji gdy postępowanie o zawezwanie do próby ugodowej nie jest rozpoznawane w tym trybie, ani nie jest temu postępowaniu najbliższe. W uzasadnieniu skarżąca podniosła, że zna treść orzeczenia Sądu Najwyższego z 26 lutego 2014 r., sygn. akt III CZP 117/13, jednak nie zgadza się z przedstawionym w nim stanowiskiem. Obecnie określenie wartości przedmiotu sporu dla sprawy jest istotne, co wpływa na wysokość opłaty od wniosku, przewidzianej w ustawie o kosztach sądowych w sprawach cywilnych, w związku z czym argumentacja wyrażona w uzasadnieniu tego orzeczenia uległa dezaktualizacji. Podkreślono też, że postępowanie pojednawcze jest samodzielne i nie stanowi postępowania nieprocesowego. Mając na uwadze powyższe względy, skarżąca wniosła o zmianę zaskarżonego postanowienia i zasądzenie od wnioskodawcy na jej rzecz dalszej kwoty 1.560 zł.
Sąd Okręgowy zważył. Zażalenie podlegało oddaleniu. Istotą rozpoznawanego zażalenia w niniejszej sprawie jest ocena wysokości kosztów zastępstwa procesowego w sprawach o zawezwanie do próby ugodowej. W aktualnym stanie prawnym - obecnie obowiązującym rozporządzeniu Ministra Sprawiedliwości z 22 października 2015r., w sprawie opłat za czynności adwokackie (Dz. U. poz. 1800 ze zm.) jak i wcześniejszych regulacjach, nie określono konkretnej stawki wynagrodzenia dotyczącej tego rodzaju postępowań. Tym samym koniecznym jest skorzystanie z § 20 rozporządzenia, zgodnie z którym wysokość stawek minimalnych w sprawach nieokreślonych w rozporządzeniu ustala się, przyjmując za podstawę stawkę w sprawach o najbardziej zbliżonym rodzaju. Skarżąca ma świadomość, że problem ten był już rozstrzygany w orzecznictwie, a w szczególności w uchwale SN z 26 lutego 2014 r., sygn. akt III CZP 117/13 (wyd./el. Legalis nr 761234) i w orzeczeniu tym stwierdzono, że w postępowaniu pojednawczym sąd ustala wynagrodzenie pełnomocnika na podstawie stawki minimalnej, takiej jak w postępowaniach nieprocesowych. To stanowisko zasługuje na aprobatę, na co zwracał już uwagę Sąd Okręgowy w swoich wcześniejszych orzeczeniach (postanowienie SO w Świdnicy z 6 lutego 2018 r., sygn. akt II Cz 51/18), zaś zażalenie skarżącej stanowi jedynie polemikę z tym podzielanym również przez Sąd odwoławczy w niniejszym składzie stanowiskiem, a jej argumentacja, wbrew jej przekonaniu, nie jest trafna. Zwrócić bowiem należy uwagę na sam charakter postępowania pojednawczego, którego celem jest rozwiązanie sporu przez pojednanie stron, nie zaś autorytatywne rozstrzygnięcie przez Sąd. Jednocześnie ma ono za zadanie zapobiec wytoczeniu powództwa lub wszczęciu postępowania nieprocesowego, co oddziela je od postępowania rozpoznawczego. Przedmiotem tego postępowania jest pojednanie stron, co uzasadnia traktowanie go jako samodzielnego, odrębnego od postępowań rozpoznawczych. Sytuacji tej nie zmienia fakt, że ustawodawca postanowił oddzielić postępowania pojednawcze o prawa majątkowe o określonych wartościach przedmiotu sporu, poprzez ustalenie innych opłat stałych (art. 23 pkt 3 i art. 24 ust. 1 pkt 5 ustawy z 28 lipca 2005 r. o kosztach sądowych w sprawach cywilnych; tekst jedn.: Dz. U. z 2018 r., poz. 300 ze zm.). Przez samo zróżnicowanie opłat nie zmieniono bowiem istoty postępowania o zawezwanie do próby ugodowej. Co istotne, wbrew odmiennemu stanowisku skarżącej, przygotowanie wezwania w uproszczonej postaci zwięzłego oznaczenia sprawy lub odpowiedzi na nie i udział w posiedzeniu wyznaczonym celem zawarcia ugody wymaga od pełnomocników znacznie mniejszego nakładu pracy niż przygotowanie pozwu lub wniosku albo odpowiedzi na nie i udział w postępowaniu rozpoznawczym. Z tego względu ustalenie wynagrodzenia pełnomocnika w takiej samej wysokości w obu tych postępowaniach i w obu typach spraw należących do trybu procesowego i nieprocesowego, pozostawałoby w sprzeczności z aksjologią i założeniami rozporządzenia. Z powyższym zupełnie nie ma też związku skierowanie próby ugodowej wobec uczestniczki, która nie znalazła się w kręgu spadkobierców zmarłego, gdyż żaden przepis postępowania nie ustala zasady „podwyższania” kosztów procesu, w tym stawek pełnomocników reprezentujących strony (uczestników), wyłącznie z tego względu, że pismo wszczynające postępowanie mogło być wobec ich klienta ewidentnie nieuzasadnione.
Mając na uwadze powyższe względy Sąd Okręgowy, na podstawie art. 385 kpc
w zw. z art. 397 § 2 kpc i art. 13 § 2 kpc, oddalił zażalenie (pkt I), a kosztach postępowania zażaleniowego orzekł na podstawie art. 98 § 1 i 3 w zw. z art. 99, art. 391 § 1 i art. 397 § 2 kpc. (pkt II).
(...)