UZASADNIENIE

W pozwie z 29 grudnia 2017 r., skierowanym przeciwko Skarbowi Państwa – Sądowi Rejonowemu w Zgierzu, P. S. (1) wniósł o zasądzenia od pozwanego kwoty 82.100 zł wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie liczonymi od kwot:

- 80.000 zł od dnia 26 marca 2017 r. do dnia zapłaty,

- 400 zł od dnia 15 kwietnia 2017 r. do dnia zapłaty,

- 400 zł od dnia 15 maja 2017 r. do dnia zapłaty,

- 400 zł od dnia 15 czerwca 2017 r. do dnia zapłaty,

- 400 zł od dnia 15 lipca 2017 r. do dnia zapłaty,

- 400 zł od dnia 15 sierpnia 2017 r. do dnia zapłaty,

- 100 zł od dnia 15 września do dnia zapłaty

oraz o obciążenie wszelkimi kosztami postępowania pozwany Skarb Państwa – Sąd Rejonowy w Zgierzu.

Na uzasadnienie żądania powód podał, że odbył w całości karę pozbawienia wolności orzeczoną wyrokiem, który w czasie pozbawienia go wolności nie był prawomocny, a jednocześnie w sprawie nie zastosowano wobec niego środka zapobiegawczego. (pozew – k. 2-5)

W odpowiedzi na pozew Skarb Państwa – Sąd Rejonowy w Zgierzu wniósł o oddalenie powództwa w całości oraz zasądzenie kosztów postępowania według norm przepisanych, a w wypadku kosztów zastępstwa procesowego na rzecz Skarbu Państwa – Prokuratorii Generalnej Rzeczypospolitej Polskiej. (odpowiedź na pozew – k. 47)

Sąd Okręgowy ustalił następujący stan faktyczny:

Wyrokiem Sądu Rejonowego w Zgierzu z 7 września 2016 r., wydanym w sprawie o sygn. II K 1325/15, w trybie art. 355 k.p.k., po tym jak P. S. (1) przyznał się do zarzucanego mu czynu, został uznany za winnego popełnienia zarzucanego mu przestępstwa z art. 178 a § 1 k.k. w zw. z art. 178 § 4 k.k., za co została mu wymierzona kara 6 miesięcy pozbawienia wolności. Nadto został orzeczony zakaz prowadzenia wszelkich pojazdów w ruchu lądowym dożywotnio oraz świadczenie pieniężne na rzecz Funduszu pomocy Pokrzywdzonym oraz Pomocy Penitencjarnej w kwocie 10.000 zł.

(wyrok – k. 70 załączonych akt karnych oraz k. 6)

W toku postępowania przygotowawczego prowadzonego przez Prokuraturę Rejonową w Zgierzu, P. S. (2) wskazał dwa adresy – adres zameldowania ul. (...) w Ł. oraz adres jako miejsce zamieszkania (dłuższego pobytu) ul. (...) w Ł.. (protokół przesłuchania podejrzanego – k. 36 z załączonych akt karnych oraz k. 62-63)

Odpis wyroku Sądu Rejonowego w Zgierzu został wysłany oskarżonemu (powodowi w niniejszej sprawie) na adres u. J. (...) w Ł. i był pod tym adresem awizowany, a następnie uznany za doręczony. (bezsporne)

Prawomocność ww. wyroku została stwierdzona z dniem 12 listopada 2016 r. (bezsporne)

W dniu 26 marca 2017 r., P. S. (2) został zatrzymany i osadzony w Areszcie Śledczym w Ł., celem odbycia kary pozbawienia wolności orzeczonej wyrokiem z dnia 7 września 2016 r. (bezsporne)

Karę skazany odbywał do dnia 21 października 2017 r. (świadectwo zwolnienia – k. 11)

P. S. (1) w dniu 21 sierpnia 2017 r. złożył wniosek o przywrócenie mu terminu na złożenie wniosku o sporządzenie uzasadnienia wyżej wymienionego wyroku oraz o doręczenie jego odpisu wraz z uzasadnieniem. (pismo – k. 109-110 załączonych akt karnych oraz k. 65-67)

Postanowieniem z 31 sierpnia 2017 roku Sąd Rejonowy oddalił wniosek powoda. Ostatecznie jednak, Sąd Okręgowy w Łodzi, postanowieniem z dnia 4 października 2017 r. wydanym w sprawie o sygn. V Kz 831/17, przywrócił P. S. (2) termin do wniesienia wniosku o sporządzenie uzasadnienia wyroku Sądu Rejonowego w Zgierzu z dnia 7 września 2016 r. sygn. II K 1325/15 i doręczenia odpisu wyroku z uzasadnieniem. (postanowienie – k. 8)

Wyrokiem Sądu Okręgowego w Łodzi z dnia 4 kwietnia 2018 r., wydanym w sprawie V Ka 1663/17, po rozpoznaniu apelacji P. S. (1), Sąd utrzymał w mocy zaskarżony wyrok z dnia 7 września 2016 r. (wyrok – k. 72)

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Powództwo nie jest zasadne.

Powód w niniejszej sprawie dochodził zadośćuczynienia z tytułu wyrządzonej mu krzywdy wskutek pozbawienia go wolności na mocy nieprawomocnego wyroku, a także odszkodowania za utracone zarobki.

Zgodzić należy się z powodem, że w sprawie nie znajduje zastosowania przepis art. 552 k.p.k, bowiem nie doszło do niesłusznego skazania i wykonania kary bądź orzeczenia i wykonania środka zabezpieczającego w postaci tymczasowego aresztowania, czy zatrzymania. Argumentację powód szeroko przytoczył w treści uzasadnienia pozwu. W momencie wnoszenia pozwu, powód nie został uniewinniony, nie orzeczono wobec niego kary łagodniejszej, nie umorzono postepowania karnego.

Roszczenie powoda rozważyć należało w świetle przepisów kodeksu cywilnego, a dokładniej art. 417 – 417 ²k.c.

Jak ustalono powyżej, apelacja od wyroku Sądu Rejonowego w Zgierzu z dnia 7 września 2016 r. wywiedziona przez powoda nie została przez Sąd Okręgowy w Łodzi uwzględniona, zatem wszystkie rozstrzygnięcia zawarte w zaskarżonym wyroku pozostały w mocy, w tym orzeczona wobec powoda kara pozbawienia wolności (wykonana już w całości z dniem 21 września 2017 r.)

Odbyta przez powoda kara wykonana została na podstawie orzeczenia formalne prawomocnego. Wniosek o przywrócenie terminu do wniesienia środka zaskarżenia (a więc także do złożenia wniosku o sporządzenie uzasadnienia) wykazuje cechy nadzwyczajnego środka zaskarżenia, gdyż w razie jego uwzględnienia upada formalna prawomocność orzeczenia, którą nastąpiła z chwilą wspomnianego terminu. Koresponduje z tym treś art. 127 k.p.k., zgodnie z którym wniosek o przywrócenie terminu nie wstrzymuje wykonania orzeczenia, jednakże organ, do którego wniosek złożono lub organ powołany do rozpoznania środka zaskarżenia może wstrzymać wykonanie orzeczenia, a odmowa wstrzymania nie wymaga uzasadnienia.

Wniosek powoda o przywrócenie terminu do złożenia wniosku o sporządzenie uzasadnienia wyroku złożony został przed końcem okresu odbywania kary, a wykonanie orzeczenia nie zostało wstrzymane. Obecnie zaś, po rozpoznaniu apelacji, orzeczona kara została utrzymana w mocy. Kara przez powoda odbyta jest oczywiście faktycznie zaliczona na poczet wcześniej orzeczonej, a obecnie utrzymanej.

Z tych powodów, wskazać należy na brak przesłanki działania Skarbu Państwa niezgodnie z prawem. W sprawie nie zachodzą także przesłanki zasadzenia na rzecz powoda zadośćuczynienia na zasadzie słuszności, o jakiej mowa w art. 417 ² k.c..

O kosztach procesu Sąd orzekł kierując się zasadą odpowiedzialności za wynik procesu, ale także przy zastosowaniu, w zakresie części kosztów, art. 102 k.p.c. . Powód winien, co do zasady pokryć całości kosztów procesu, w tym koszty zastępstwa procesowego strony pozwanej przez Prokuratorię Generalną RP. Mając jednak na uwadze sytuację materialną powoda, w szczególności fakt, że nie podjął on jeszcze pracy zapewniającej mu stały dochód i utrzymuje się z zasiłku z MOPS, Sąd zasadził od niego jedynie 100 zł tytułem zwrotu części kosztów zastępstwa procesowego i nie obciążył powoda kosztami w pozostałej części.