UZASADNIENIE

Zaskarżonym postanowieniem z dnia 28 marca 2018 r., sygn. akt V GUp(...), w sprawie upadłościowej dłużnika K. T. Sąd Rejonowy w Toruniu w pkt 1 umorzył wszystkie zobowiązania upadłej powstałe przed ogłoszeniem upadłości, poza zobowiązaniami wymienionymi w art. 491²¹ ust. 2 prawa upadłościowego, bez sporządzania planu spłaty wierzycieli i w pkt 2 obciążył Skarb Państwa tymczasowo pokrytymi kosztami postępowania.

Z ustaleń tego Sądu wynika, że upadła ma obecnie 30 lat, posiada wykształcenie średnie, z zawodu jest opiekunką środowiskową i do chwili zarejestrowania w Powiatowym Urzędzie Pracy pracowała jak kasjer-sprzedawca. Aktualnie upadła nie pracuje, jest zarejestrowana jako osoba bezrobotna i zajmuje się dwójką swoich małoletnich dzieci w wieku 3 i 6 lat. Upadła choruje na astmę oskrzelową i przewlekłą alergię przeznaczając m.in. pieniądze na zakup inhalatorów, tabletek na alergię, odczulanie, adrenalinę dwa rodzaje leków sterydowych do nosa, leku wziewnego na wypadek ostrej duszności i tabletek na wypadek pogorszenia stanu zdrowia. Mieszka wraz z dziećmi u swoich rodziców, ale nie otrzymuje od nich środków na utrzymanie. Do stycznia 2018 r. upadła otrzymywała zasiłek dla bezrobotnych w kwocie netto 2.691,00 zł. Aktualnie jej miesięczny dochód sięga kwoty 2.119,00 zł i składa się na tą kwotę: nieregularne świadczenie alimentacyjne na dzieci w wysokości 900,00 zł, zasiłek rodzinny w kwocie 219,00 zł i świadczenie rodzinne w kwocie 1.000 zł. Z kolei na miesięczne koszty utrzymania upadłej i jej dwójki dzieci składają się; opłata za media w kwocie około 272 zł, wkład na zakup opału do domu rodziców w kwocie 200 zł, opłata za telefon 50 zł, opłata ubezpieczeniowa 46 zł, kwota 800 zł na zakup żywności, 100 zł na zakup biletów komunikacji na dojazdy do lekarzy, kwota 154 zł jako czesne w przedszkolu i wyżywienie starszego dziecka, kwota 20 zł na komitet rodzicielski, kwota 7 zł na zajęcia z rytmiki dla starszego dziecka, kwota 20 zł na wycieczki z przedszkola, kwota 250 zł na zakup lekarstw dzieciom, kwota 200 zł na zakup artykułów higienicznych, kwota 12 zł na zakup artykułów higienicznych dla starszego dziecka, kwota 80 zł na zakup mleka modyfikowanego dla młodszego dziecka, kwota 100 zł na zakup ubrań dla upadłej i co pewien czas kwota około 200 zł na zakup obuwia dla dzieci. Sąd Rejonowy ustalił także, że w listopadzie 2017 r. upadłej zabrakło pieniędzy na utrzymanie i otrzymała jednorazową dopłatę do zakupu węgla w wysokości 300 zł oraz świadczenie pieniężne na zakup żywności w kwocie 150 zł na okres listopad-grudzień 2017 r..

Przechodząc do rozważań prawnych Sąd Rejonowy wskazał, że zgodnie z art. 491¹⁶ ust. 1 prawa upadłościowego sąd umarza zobowiązania upadłego bez ustalenia planu spłaty wierzycieli, jeśli osobista sytuacja upadłego w oczywisty sposób wskazuje, że nie byłby on zdolny do dokonania jakichkolwiek spłat w ramach planu spłaty wierzycieli. Wedle tego Sądu odstąpienie od ustalenia planu spłaty ma charakter wyjątkowy. Celem ustalenia, czy zaistniały takie wyjątkowe okoliczności w stosunku do upadłych, Sąd dokonuje oceny m.in. stanu zdrowia upadłego, jego zdolności do pracy, aktualnej sytuacji osobistej i majątkowej i przyczyn powstania zadłużenia. Decyzja o sporządzeniu planu spłaty lub o umorzeniu zobowiązań wiąże się zatem z uwzględnieniem wszystkich okoliczności konkretnej sprawy.

Dalej Sąd Rejonowy podkreślił, iż w postępowaniu upadłościowym nie chodzi o to, aby upadły nie odczuł zaspokojenia wierzycieli przy ich spłacie, albowiem założenie jest takie, by roszczenia wierzycieli mogły zostać zaspokojone w jak najwyższym stopniu. Pojęcie „jakichkolwiek spłat” dotyczy realnego braku możliwości dokonania chociażby jednej, niewielkiej spłaty na rzecz wierzycieli. O ile więc dłużnik jest w stanie spłacać w ramach planu spłaty chociażby w niewielkim stopniu wierzytelności, które zostały zgłoszone, nie istnieją przesłanki do umorzenia zobowiązań dłużnika bez ustalania takiego planu.

Sąd Rejonowy oceniając sytuację osobistą i majątkowej upadłej doszedł do wniosku, że nie będzie ona zdolna do dokonania jakichkolwiek spłat w ramach planu spłaty wierzycieli. Upadła bowiem od dłuższego czasu nie pracuje zajmując się dwojgiem małoletnich dzieci, a jej wydatki w kwocie 2.700 zł przewyższają dochód sięgający kwoty ok. 2.119 zł. W chwili obecnej z osiąganych dochodów upadła nie jest w stanie dokonać jakiejkolwiek spłaty zobowiązań względem wierzycieli; nie jest w stanie poczynić jakichkolwiek oszczędności, jak też trudno jej utrzymać siebie i dzieci z posiadanych środków. Zdaniem Sądu Rejonowego brak jest również podstaw do poczynienia obiektywnie realnych ustaleń, iż sytuacja upadłej ulegnie zmianie w dającej się określić przyszłości, która uzasadniałaby ustalenie planu spłaty. W konsekwencji Sąd Rejonowy stwierdził, że osobista sytuacja upadłej niewątpliwie wskazuje, iż nie będzie zdolna do dokonania jakichkolwiek spłat w ramach planu spłaty wierzycieli. Jakiekolwiek dodatkowe obciążenie finansowe, nałożone w tym przypadku przez Sąd w formie planu spłaty wierzycieli spowoduje dalsze pogorszenie się już bardzo trudnej sytuacji finansowej K. T.. Mając na uwadze względy humanitarne oraz brak możliwości do podjęcia pracy, aktualną sytuację osobistą oraz majątkową, bezprzedmiotowe i bezcelowe jest zatem ustalanie planu spłaty wierzycieli. W rezultacie stosownie do art. 491¹⁶ ust. 1 prawa upadłościowego Sąd Rejonowy w całości umorzył zobowiązania upadłej powstałe przed dniem ogłoszenia upadłości, gdyż nie posiada ona jakichkolwiek zobowiązań określonych w art. 491²¹ ust. 2 p.u., które nie mogą podlegać umorzeniu.

Kosztami postępowania obciążono Skarb Państwa stosownie do art. 491¹⁶ ust. 2 p.u. (k.187-189).

Zażalenie na powyższe postanowienie złożył wierzyciel (...) Bank S.A. w W. zarzucając zaskarżonemu postanowieniu:

1) naruszenie art. 233 § 1 k.p.c. co miało istotny wpływ na wydanie błędnego postanowienia poprzez nieoparte na obiektywnych dowodach ustalenie przez Sąd, że upadła K. T. nie jest zdolna do dokonania spłat na rzecz wierzyciela w żądanej wysokości, podczas gdy wniosek ten nie wynika z zebranego materiału dowodowego,

2) błąd w ustaleniach faktycznych Sądu polegający na ustaleniu, że upadła nie może podjąć zatrudnienia, jak również w zakresie ponoszonych przez upadłą wydatków, które zostały zawyżone.

Wskazując na powyższe zarzuty skarżący wniósł o uchylenie zaskarżonego postanowienia i ustalenie planu spłat poprzez przyznanie na zaspokojenie wierzycieli kwoty nie mniej niż 600 zł miesięcznie przez okres 36 miesięcy i zasądzenie kosztów niniejszego postępowania na jego rzecz; ewentualnie wniósł o uchylenie tego postanowienia i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania.

W uzasadnieniu zażalenia skarżący szerzej omówił zarzuty podniesione w petitu zażalenia wskazując w szczególności, iż analiza lokalnego rynku pracy pozwala na postawieni tezy, że upadła nie tylko powinna skuteczniej poszukiwać pracy tak aby podjąć zatrudnienie chociażby o charakterze dorywczym. Ponadto skarżący zarzucił, iż ponoszone przez upadłą wydatki są zawyżone (k.207).

Ani upadła, ani syndyk masy upadłości nie udzielili odpowiedzi na zażalenie.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Zażalenie wierzyciela (...) Bank S.A. w W. nie zasługiwało na uwzględnienie.

Sąd Okręgowy podziela dokonane przez Sąd Rejonowy ustalenia faktyczne i rozważania w zakresie oceny materiału dowodowego oraz podstawy prawnej rozstrzygnięcia, przyjmując je za podstawę także własnego rozstrzygnięcia i odwołuje się do nich bez potrzeby ich powtarzania.

W ocenie Sądu Okręgowego chybiony był zarzut naruszenie art. 233 § 1 k.p.c. Zawarta w uzasadnieniu zażalenia argumentacja stanowi w istocie polemikę z ustaleniami Sądu upadłościowego w zakresie oceny sytuacji materialnej i osobistej upadłej. Zgodzić się należy z poglądem wyrażonym przez Sąd Apelacyjny w Katowicach w wyroku z dnia 8 listopada 2017 (I ACa 519/17) wskazującym, iż skuteczne podniesienie zarzutu naruszenia art. 233 § 1 k.p.c. wymaga aby skarżący wskazał konkretne uchybienia w zakresie oceny dowodów, jakich dopuścił się sąd pierwszej instancji, a które polegały na naruszeniu zasad logiki, doświadczenia życiowego czy zdrowego rozsądku. Nie jest natomiast wystarczające przedstawienie przez skarżącego własnej wersji wydarzeń, choćby była równie prawdopodobna jak ta przyjęta przez sąd, a tym bardziej nie może odnieść żadnego skutku proste zanegowanie ustalonych w sprawie faktów.

W ocenie Sądu Okręgowego skarżący nie sprostał temu obowiązkowi. Sąd Rejonowy wyraził określone oceny, które - choć skarżący wyraża odmienne przekonanie - nie pozostają w sprzeczności z zasadami logiki, rozumowania czy doświadczenia życiowego, nie wykazują błędów natury faktycznej. Sąd Rejonowy jaki sąd upadłościowy szeroko i szczegółowo poczynił ustalenia faktyczne, w szczególności co do sytuacji osobistej upadłej, rodzinnej i stanu jej zdrowia. Sąd ten odniósł też się do osiąganych dochodów upadłej. Odmienna ocena dokonana w tym zakresie przez skarżącego jest niewystarczająca do skutecznego podniesienia zarzutu naruszenia art. 233 § 1 k.p.c.

Skarżący powoływał się m.in. na możliwość podjęcia pracy przez upadłą. Nie wykazał jednak na jakiej podstawie twierdzi, że lokalny rynek pracy pozwala na podjęcie przez upadłą zatrudnienia chociażby o charakterze dorywczym. Uszło jednocześnie jego uwadze, iż możliwości zarobkowe upadłej są uzależnione od jej sytuacji rodzinnej, a konkretnie od stanu jej zdrowia i wychowywania małoletnich dzieci.

Nie ma też racji skarżący zarzucając brak wszechstronnego rozważenia sytuacji majątkowo-osobistej upadłej pod kątem zawyżenia ponoszonych przez upadłą wydatków.

Sąd Rejonowy skrupulatnie ustalił jakie konkretnie kwoty i na jakie cele wydatkuje upadła, a odmienna ocena skarżącego stanowi tylko jego subiektywne stanowisko nie poparte żadnym dowodem. Należy w tym miejscu dodatkowo podkreślić, że otrzymywane przez upadłą świadczenie 500 plus (łącznie 1.000,00 zł) nie powinno być brane pod uwagę przy uwzględnianiu jej dochodów. Uzyskiwane z tytułu programu 500 plus środki są przeznaczone wyłącznie na pokrycie wydatków związanych z wychowaniem dzieci, w tym na opiekę nad nimi i zaspokajanie ich potrzeb życiowych. Z powyższych względów niemożliwym jest, o co wnioskuje skarżący, aby upadła dokonywała comiesięcznych wpłat na rzecz wierzycieli w kwocie 600 zł.

W konsekwencji zażalenie wierzyciela jako nieuzasadnione podlegało oddaleniu stosownie do art. 385 k.p.c. w związku z art. 397 § 1 k.p.c. i art. 229 prawa upadłościowego i naprawczego.

Małgorzata Bartczak-Sobierajska Zbigniew Krepski Joanna Rusińska

(...)

(...) A. K.,

(...)

T., (...)

POSTANOWIENIE

UZASADNIENIE