UZASADNIENIE

Prezes Urzędu Regulacji Energetyki (Prezes URE, pozwany) decyzją z dnia 21 stycznia 2016 r., nr (...)wydaną na podstawie art. 169 ust. 1 pkt 1 i art. 168 pkt 11 oraz art. 170 ust. 4 pkt 1 w zw. z art. 9 ust.1 pkt 5 i pkt 7 ustawy z 20 lutego 2015 r. o odnawialnych źródłach energii (Dz. U. z 2015 r., poz. 478 ze zm.; dalej: uoze) w zw. z art. 104 k.p.a. oraz art. 30 ust. 1 ustawy z 10 kwietnia 1997 r. – Prawo energetyczne (Dz. U. z 2012 r., poz. 1059 ze zm.; dalej: Pe) wymierzył przedsiębiorcy H. C., prowadzącemu działalność gospodarczą pod nazwą Zakład (...) w miejscowości K. (Przedsiębiorca, powód) karę pieniężną w wysokości 10.000 zł w związku z niewykonaniem określonego w art. 9 ust. 1 pkt 7 uoze obowiązku przedłożenia Prezesowi URE w terminie 30 dni od dnia zakończenia III kwartału 2015 r. sprawozdania kwartalnego, zawierającego informacje wymienione w art. 9 ust. 1 pkt 5 uoze.

Przedsiębiorca H. C. w złożonym odwołaniu zaskarżył decyzję Prezesa URE w całości. Powód zarzucił zaskarżonej decyzji naruszenie:

1. art.105§1k.p.a.poprzez jego niezastosowanie i nieumorzenie postępowania administracyjnego toczącego się przed Prezesem URE jako bezprzedmiotowego,

2. art. 11 k.p.a. poprzez nieuzasadnione zastosowanie wobec powoda środków przymusu,

3. art. 2 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 2 kwietnia 1997 r. (Dz.U. 1997 nr 78 poz. 483) poprzez niezastosowanie w sprawie zasady ochrony zaufania obywatela do państwa i stanowionego przez nie prawa,

4. art. 174§1 uoze poprzez nieuwzględnienie przepisu przy wydawaniu zaskarżonej decyzji,

5. art. 7 k.p.a. w związku z nieuwzględnieniem przez Prezesa URE słusznego interesu obywatela,

6. art. 8 k.p.a. w związku z niezastosowaniem się organu administracji publicznej do zasady wzbudzania zaufania uczestników postępowania administracyjnego do władzy publicznej.

7. art. 9 k.p.a. w związku z niedopełnieniem obowiązku informowania strony,

8. art. 9 ustawy z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej (Dz. U. 2004, nr 173, poz. 1807, dalej: „usdg” naruszając zasadę poszanowania uzasadnionych interesów przedsiębiorcy.

Na podstawie przedstawionych zarzutów powód wniósł o uchylenie zaskarżonej decyzji w całości oraz zasądzenie od Prezesa URE na jego rzecz kosztów postępowania, w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych wraz z opłatą skarbową od pełnomocnictwa.

W uzasadnieniu odwołania powód wskazał, że Prezes URE bez uprzedniego wezwania do złożenia sprawozdania, wszczął postępowanie w sprawie wymierzenia kary pieniężnej, pozbawiając tym samym powoda, nie posiadającego wiedzy o nałożonym na niego obowiązku oraz nieposiadającego stałej obsługi prawnej jakiejkolwiek możliwości jej uniknięcia. Podniósł, że nałożenie przez Prezesa URE kary za niezłożenie w terminie sprawozdania kwartalnego, przy dobrej woli powoda, który niezwłocznie po powzięciu informacji o jego istnieniu dopełnił obowiązku, godzi w art. 2 Konstytucji, w szczególności w zasadę ochrony zaufania obywatela do państwa i stanowionego przez nie prawa.

Powód podniósł, że w piśmie z dnia 30 listopada 2015 r. wypełniając obowiązek złożenia sprawozdania kwartalnego, złożył również wniosek o wstrzymanie postępowania administracyjnego. Pismo to jako nie sformułowane przez profesjonalistę należało poczytywać jako wniosek o umorzenie postępowania i odstąpienie przez Prezesa URE od wymierzenia kary. Powyższy wniosek nie został rozpatrzony.

Zdaniem powoda wydana przez Prezesa URE decyzja stoi w sprzeczności ze sformułowaną w treści art. 8 k.p.a. zasadą wzbudzania zaufania uczestników postępowania administracyjnego do władzy publicznej. Przytoczona zasada nakłada na organ administracji obowiązek maksymalnego uwzględnienia interesu strony podczas rozstrzygania sprawy.

Przedsiębiorca wskazał również na uchybienie zasadzie przekonywania uregulowanej w art. 11 k.p.a. Środek przymusu w postaci nałożenia na powoda kary pieniężnej, w sytuacji uprzedniego wypełnienia przez niego uchybionego obowiązku, uznał powód za nadmierny i sprzeczny z przytoczoną powyżej regulacją.

Nałożoną decyzją karę w wysokości 10 000 zł powód uznał za wyjątkowo uciążliwą ze względu na rozmiar prowadzonego przedsiębiorstwa, z którego działalności powód w 2015 r. uzyskał przychód wynoszący zaledwie(...) zł.

Zdaniem powoda przy znikomej istotności naruszenia oraz niezwłocznym jego usunięciu, braku powtarzalności uchybienia oraz nie uzyskaniu korzyści finansowych z tytułu niezłożenia w terminie sprawozdania kwartalnego, organ powinien odstąpić od wymierzenia kary albo miarkować jej wysokość.

Powód zaznaczył też, że trwające 30 dni uchybienie, ze względu na znikomy udział produkowanej przez niego energii elektrycznej w produkcji całego kraju w 2015 r. nie ma istotnego znaczenia, a doniosłość strategiczna prowadzonego przedsiębiorstwa i wytwarzanej przez nie energii elektrycznej jest niewielka dla zaplecza energetycznego państwa.

Powód argumentował, że nałożona kara wskazuje na rażące naruszenie przez organ uzasadnionych interesów przedsiębiorcy, co narusza art. 9 usdg. Spełnienie przez powoda obowiązku złożenia sprawozdania kwartalnego prowadzi do uznania bezzasadności nałożenia kary, a środek przymusu w tym przypadku nie był konieczny.

Łączny okres występowania naruszenia wynosił zaledwie 30 dni, a uchybienia powód dopuścił się tylko raz. Zdaniem powoda, nie można zatem zgodzić się z twierdzeniem pozwanego, iż naruszenie powoda miało charakter długotrwały i powtarzalny.

Przedsiębiorca podniósł, że po zmianie obowiązującego prawa w żaden sposób nie został poinformowany o nałożonym na niego przez ustawę o odnawialnych źródłach energii obowiązku składania sprawozdań kwartalnych, nie była to również informacja powszechnie udostępniana przez środki masowego przekazu. W ocenie przedsiębiorcy nakładanie kar bez uprzedniego poinformowania o obowiązku składania sprawozdania kwartalnego narusza art. 9 k.p.a. (odwołanie – k.8-11)

Prezes Urzędu Regulacji Energetyki w odpowiedzi na odwołanie wniósł o jego oddalenie i zasądzenie od powoda kosztów postępowania, w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych.

Prezes URE wskazał, że w sprawie nie zachodzi bezprzedmiotowość, o której mowa w art. 105 § 1 k.p.a. Nie ulega bowiem wątpliwości, iż powód nie złożył sprawozdania w terminie. Odpowiedzialność powoda wynika z samego faktu naruszenia przepisów ustawy o odnawialnych źródłach energii i tym samym jest niezależna od winy. Okoliczności tej nie może zmienić również fakt, iż powód złożył „wniosek o wstrzymanie postępowania administracyjnego". Pozwany wskazał, że ze względu na powołane wyżej okoliczności nie mógł umorzyć prowadzonego postępowania administracyjnego. Ponadto z uwagi na fakt, że procedura administracyjna nie przewiduje decyzji o odmowie umorzenia postępowania, był obowiązany kontynuować postępowanie i rozstrzygnąć sprawę co do jej istoty.

Odnośnie zarzutu naruszenia art. 2 Konstytucji Prezes URE wskazał, że miał normatywny obowiązek wszczęcia postępowania o nałożenie kary pieniężnej.

W odpowiedzi na zarzuty uchybienia przepisom art. 7, 8, 9 i 11 k.p.a. Prezes URE wyjaśnił, że zgodnie z utrwalonym orzecznictwem ewentualne uchybienia w zakresie stosowania k.p.a. nie mają wpływu na stwierdzenie prawidłowości rozstrzygnięcia organu regulacyjnego. Przedmiotem postępowania sądowego nie są ewentualne uchybienia popełnione przed tym organem regulacyjnym. Niezależnie od tego Prezes URE stwierdził, że nie ma ustawowego obowiązku informowania powoda o konieczności składania sprawozdań kwartalnych. Dodał, że powód posiada przymiot przedsiębiorcy, a zatem powinien prowadzić działalność gospodarczą z należytą starannością uwzględniającą jej zawodowy charakter.

Zarzut naruszenia art. 174 ust 1 uoze Prezes URE uznał za bezpodstawny. Wskazał, że wysokość orzeczonej kary wynika wprost z przepisu z art 169 ust. 1 pkt 1 i art. 170 ust. 4 pkt 1 uoze. Podkreślił, że instytucja miarkowania kary, o której mowa w art. 174 ust.1 uoze, jest w tym przypadku wyłączona. Pozwany wyjaśnił, że musi gromadzić informacje dotyczące ilości wytwarzanej energii elektrycznej, gdyż jest to niezbędne do rozliczenia finansowego (pomocy publicznej) stosowanego systemu wsparcia.

Na podstawie treści art. 174 § 2 uoze Prezes URE uznał, że w sprawie nie występują przesłanki do odstąpienia od wymierzania kary. Zauważył, iż realizacja obowiązku nastąpiła po tym jak pozwany powziął wiadomość o naruszeniu prawa, a dodatkowo była ona wynikiem wezwania skierowanego przez pozwanego do przedsiębiorcy. Z tej przyczyny w ocenie pozwanego naruszenie miało charakter długotrwały.

W odpowiedzi na zarzut naruszenia art. 9 usdg Prezes URE wskazał, że zgodnie z art. 18 usdg na przedsiębiorcy ciąży obowiązek spełniania określonych przepisami prawa warunków wykonywania działalności gospodarczej.

(odpowiedź na odwołanie, k. 28-30).

Sąd Ochrony Konkurencji i Konsumentów ustalił następujący stan faktyczny:

H. C. jest przedsiębiorcą, wykonującym działalność gospodarczą pod nazwą Zakład (...), polegającą na wytwarzaniu energii elektrycznej w oparciu o wpis do prowadzonego przez Prezesa URE Rejestru wytwórców energii w małej instalacji. Przedsiębiorca został wpisany do wskazanego rejestru 24 czerwca 2015 r. pod numerem: (...) (wydruk z CEIDG, k. 3 akt admin; kserokopia zaświadczenia o wpisie do Rejestru wytwórców energii w małej instalacji, k.10 akt adm.).

Zgodnie z art. 9 ust. 1 pkt 7 uoze, wytwórca wykonujący działalność gospodarczą w zakresie małych instalacji jest obowiązany przekazywać Prezesowi URE sprawozdania kwartalne zawierające informacje, o których mowa w art. 9 ust. 1 pkt 5 uoze, w terminie 30 dni od dnia zakończenia kwartału. Informacje te dotyczą:

a) łącznej ilości energii elektrycznej wytworzonej z odnawialnych źródeł energii w małej instalacji,

b) energii elektrycznej sprzedanej sprzedawcy zobowiązanemu, o którym mowa w art. 40 ust. 1uoze, która została wytworzona z odnawialnych źródeł energii w małej instalacji i wprowadzona do sieci dystrybucyjnej,

c) zużytych paliw do wytwarzania energii elektrycznej w małej instalacji oraz rodzaju tych paliw,

d) energii elektrycznej sprzedanej odbiorcom końcowym.

Stosownie do art. 215 uoze, sprawozdanie kwartalne, o którym mowa w art. 9 ust. 1 pkt 7 uoze, wytwórca wykonujący działalność gospodarczą w zakresie małych instalacji po raz pierwszy przekazuje Prezesowi URE za kwartał roku kalendarzowego następujący po kwartale, w którym niniejsza ustawa weszła w życie. Ustawa o odnawialnych źródłach energii weszła w życie 4 maja 2015 r. co oznacza, że pierwsze sprawozdanie kwartalne powodowy przedsiębiorca zobowiązany był przedstawić Prezesowi URE najpóźniej do 30 października 2015 r. Przedsiębiorca nie wykonał tego obowiązku we wskazanym terminie. (okoliczności bezsporne).

Pismem z 20 listopada 2015 r. Prezes URE zawiadomił H. C. o wszczęciu postępowania administracyjnego w sprawie wymierzenia przedsiębiorcy kary pieniężnej za nieprzedłożenie sprawozdania kwartalnego, o którym mowa w art. 9 ust. 1 pkt 7 uoze, zawierającego informacje określone w art. 9 ust. 1 pkt 5 uoze. (zawiadomienie o wszczęciu postępowania, k. 1 akt adm.).

Pismem z dnia 3 grudnia 2015r. (data stempla pocztowego) powód zwrócił się do Prezesa URE o wstrzymanie postępowania administracyjnego. Wyjaśnił, że powodem niezłożenia sprawozdania w terminie było nie zapoznanie się z obowiązkiem składania sprawozdań. (k. 4 akt adm.) Wraz z pismem Przedsiębiorca przedłożył sprawozdanie kwartalne za III kwartał 2015 r., o którym mowa w art. 9 ust. 1 pkt 7 uoze. (sprawozdanie kwartalne, k. 5 akt adm.). Załączył również rozliczenie podatkowe za rok 2014 r. (zeznanie podatkowe – k.6-8 akt adm.)

Pismem z 22 grudnia 2015 r. Prezes URE zawiadomił powodowego przedsiębiorcę o zakończeniu postępowania dowodowego w sprawie oraz pouczył o przysługującym mu uprawnieniu do zapoznania się z materiałem dowodowym oraz złożenia ewentualnych uwag i wyjaśnień. (zawiadomienie o zakończeniu postępowania, k. 11 akt adm.)

W dniu 21 stycznia 2016 r. Prezes URE wydał decyzję, która została zaskarżona w niniejszym postępowaniu sądowym.

Sąd przyznał moc dowodową wszystkim zgromadzonym w sprawie dokumentom zawartym w aktach sprawy, uznając je za wiarygodne. Powyżej opisany stan faktyczny znajduje oparcie we wszystkich przeprowadzonych dowodach, które zostały przywołane przy ustalaniu podstawy faktycznej rozstrzygnięcia.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

W sprawie bezsporne jest, że powodowy Przedsiębiorca nie przedstawił Prezesowi URE w ustawowo określonym terminie sprawozdania kwartalnego, o którym mowa w art. 9 ust. 1 pkt 7 uoze, zawierającego informacje określone w art. 9 ust. 1 pkt 5 uoze. Powód nie kwestionował ustaleń poczynionych w tym zakresie. Przedsiębiorca podniósł natomiast zarzuty w zakresie rozstrzygnięcia o karze pieniężnej, kwestionując brak odstąpienia od wymierzenia tej kary, pomimo znikomego zakresu naruszeń, braku powtarzalności i długotrwałości naruszenia oraz zarzucając wymierzenie kary w zbyt wysokiej kwocie.

W myśl art. 168 pkt 11 uoze, karze pieniężnej podlega ten, kto nie przedkłada w terminie Prezesowi URE sprawozdania, o którym mowa w art. 9 ust. 1 pkt 7 uoze, lub podaje w tym sprawozdaniu nieprawdziwe informacje. Według art. 169 ust. 1 pkt 1 uoze, karę tę wymierza Prezes URE w drodze decyzji. Stosownie do art. 170 ust. 4 pkt 1 uoze, wysokość kary wynosi 10 000 zł. W art. 174 ust. 1 i ust. 2 uoze ustawodawca określił warunki miarkowania kary pieniężnej oraz przewidział możliwość odstąpienia od wymierzenia kary, jeżeli zakres naruszeń jest znikomy, a podmiot zaprzestał naruszania prawa lub zrealizował obowiązek, zanim organ, o którym mowa w art. 169 ust. 1uoze powziął o tym wiadomość.

Odpowiedzialność przewidziana w art. 168 pkt 11 uoze ma charakter obiektywny. Dla stwierdzenia naruszenia przez przedsiębiorcę ciążącego na nim obowiązku wystarczające jest ustalenie, że dany podmiot zachował się w sposób sprzeczny z wiążącym go nakazem lub zakazem. W tym zakresie, w ocenie Sądu, w świetle zgromadzonego w sprawie materiału dowodowego, fakt nieprzedstawienia przez powoda Prezesowi URE, do dnia 30 października 2015 r. sprawozdania kwartalnego, wymaganego przywołanymi wyżej przepisami prawa uznać należało za udowodniony. Obiektywny i bezsporny stan faktyczny sprawy potwierdza zatem niewywiązanie się przez powoda z ustawowego obowiązku sprawozdawczego. Bez znaczenia pozostaje przy tym kwestia przyczyn niedopełnienia przedmiotowego obowiązku, w tym podnoszony przez powoda brak wiedzy o istnieniu tego obowiązku. Tym samym należało stwierdzić, że w niniejszej sprawie spełnione zostały przesłanki nałożenia na przedsiębiorcę kary pieniężnej.

Odnosząc się do wymiaru kary za naruszenie, o którym mowa w art. art. 168 pkt 11 uoze, wskazać należało, iż przepisy ustawy o odnawialnych źródłach energii przewidują sankcję w ściśle określonej wysokości, tj. 10 000 zł. Dla ustalenia wysokości tej kary nie jest przy tym istotny rozmiar i zasięg prowadzonej przez przedsiębiorcę działalności gospodarczej oraz wysokość uzyskiwanego z tej działalności przychodu. Zatem ani pozwany Prezes URE, ani sąd ochrony konkurencji i konsumentów (SOKiK), nie mają możliwości miarkowania wysokości tej kary z uwagi na zakres naruszeń, ich powtarzalność, czy sytuację finansową karanego podmiotu. Wobec tego, stwierdzając niewypełnienie przez przedsiębiorcę obowiązku sprawozdawczego, Prezes URE był zobligowany do nałożenia na ten podmiot kary pieniężnej w „sztywnej” kwocie 10 000 zł.

Z powyższych względów do omawianej sprawy nie ma zastosowania przepis art. 174§1 uoze, gdyż kara za uchybienie obowiązkowi złożenia sprawozdania w terminie ustalona została przez ustawodawcę w wysokości stosowanej wobec wszystkich podmiotów objętych obowiązkiem, które dopuściły się wspomnianego naruszenia i nie podlega miarkowaniu.

W sprawie nie było także możliwości zastosowania względem powoda art. 174 ust. 2 uoze. Należy zauważyć, że zastosowanie instytucji odstąpienia od wymiaru kary wymaga łącznego spełnienia obu przesłanek wymienionych w art. 174 ust. 2 uoze, tj. przesłanki znikomego zakresu naruszeń oraz przesłanki zaprzestania naruszania prawa lub zrealizowania obowiązku, zanim Prezes URE powziął o tym wiadomość. Zastosowanie przez ustawodawcę sformułowania, iż organ „może” odstąpić od wymierzenia kary, wskazuje na uznaniowy, a nie obligatoryjny charakter tej instytucji prawnej.

Odnosząc powyższe do okoliczności niniejszej sprawy Sąd Okręgowy uznał, że skoro powodowy przedsiębiorca wykonał obowiązek sprawozdawczy już po otrzymaniu od Prezesa URE zawiadomienia o wszczęciu postępowania w sprawie wymierzenia kary pieniężnej z tytułu braku realizacji tego obowiązku, to oczywistym jest, że Przedsiębiorca spełnił ten obowiązek już po powzięciu przez organ wiadomości o naruszeniu. Brak spełnienia drugiej z przesłanek z art. 174 ust. 2 uoze, wykluczał zatem definitywnie możliwość odstąpienia od wymierzenia kary w danej sprawie. Niezależnie jednak o tego - wbrew sugestiom strony powodowej - nie można przyjąć, by w analizowanym przypadku zakres naruszeń był znikomy, a więc by została spełniona pierwsza z przesłanek odstąpienia od wymiaru kary. Jak trafnie wskazano w odpowiedzi na odwołanie, składanie przez wytwórców sprawozdań kwartalnych w ustawowo określonych terminach ma istotne znaczenie, gdyż na Prezesie URE spoczywa obowiązek gromadzenia informacji dotyczących ilości wytwarzanej energii elektrycznej dla celów rozliczenia finansowego systemu wsparcia (pomocy publicznej). Nadto, w oparciu o przedmiotowe sprawozdania, na podstawie art. 17 uoze, organ regulacyjny sporządza zbiorczy raport roczny, przekazywany następnie ministrowi do spraw energii. Twierdzenie powoda o znikomym stopniu naruszenia nie zasługiwało zatem na aprobatę. Ustawodawca określił sposób i termin realizacji obowiązku sprawozdawczego przez wytwórców energii elektrycznej w małych instalacjach, zaś Prezes URE nie jest uprawniony do wprowadzania w tym zakresie jakichkolwiek modyfikacji. Niewywiązanie się przez powoda z obowiązku przedłożenia Prezesowi URE sprawozdania kwartalnego do dnia 30 października 2015 r. miało natomiast bezpośredni wpływ na terminowe, prawidłowe i rzetelne wywiązanie się przez ten organ z obowiązku sporządzenia zbiorczego raportu końcowego.

Z uwagi na powyższe okoliczności w sprawie brak było podstaw do przyjęcia, że zakres przypisanego powodowi naruszenia był znikomy.

W ocenie Sądu nie można zgodzić się z twierdzeniem powoda, iż organ naruszył zasadę ochrony zaufania obywatela do państwa i stanowionego prawa. Powód jako przedsiębiorca prowadzący działalność w zakresie wytwarzania energii elektrycznej z małej instalacji odnawialnego źródła energii powinien na bieżąco śledzić zmiany prawa w zakresie prowadzonej przez siebie działalności regulowanej. Od podmiotu prowadzącego w tym zakresie działalność gospodarczą wymagane jest wykonywanie tej działalności z należytą starannością w rozumieniu art. 355 § 2 kodeksu cywilnego, uwzględniającą zawodowy charakter jego działalności oraz fakt, iż powód korzysta ze wsparcia państwa przeznaczonego dla tego rodzaju instalacji. Z tego względu zarzut naruszenia przez organ art. 2 Konstytucji również nie zasługiwał na uwzględnienie.

Na podstawie art. 169 ust. 1 pkt 1 uoze Prezes URE miał ustawowy obowiązek nałożenia kary pieniężnej, której wysokość wynika wprost z art. 170 ust. 4 pkt.1uoze. Wysokość nałożonej decyzją kary pieniężnej nie została zatem ustalona arbitralnie, bez podstawy prawnej, czy też w braku ustawowych przesłanek do tego ustalenia.

Zarzuty naruszenia przepisów kodeksu postępowania administracyjnego tj. art. 7, 8, 9, 11 i 105 § 1 k.p.a. należało uznać za bezzasadne.

Jak trafnie w odpowiedzi na odwołanie wskazał pozwany, Sąd Ochrony Konkurencji i Konsumentów jest sądem cywilnym i prowadzi sprawę cywilną, wszczętą w wyniku wniesienia odwołania od decyzji Prezesa urzędu, w tym wypadku Urzędu Regulacji Energetyki, według reguł kontradyktoryjnego postępowania cywilnego, a nie sądem legalności decyzji administracyjnej, jak to czynią sądy administracyjne w postępowaniu sądowo-administracyjnym. W świetle powyższego nawet gdyby przyjąć, iż w postępowaniu administracyjnym doszło do uchybień proceduralnych to, o ile nie stanowią one podstawy do stwierdzenia nieważności decyzji, nie mogą one prowadzić do uchylenia decyzji i nie mogą być przedmiotem postępowania sądowego mającego na celu merytoryczne rozstrzygnięcie sporu. Sąd Ochrony Konkurencji i Konsumentów zobowiązany jest bowiem do wszechstronnego zbadania wszystkich istotnych okoliczności sprawy, przy uwzględnieniu zasad rozkładu ciężaru dowodu i obowiązku stron w postępowaniu dowodowym.(por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 29 maja 1991 roku sygn. akt III CRN 120/91 OSNC 1992 Nr 5, poz. 87; postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 7 października 1998 roku sygn. akt I CKN 265/98 OSP 2000 Nr 5 poz. 68; postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 11 sierpnia 1999 roku sygn. akt 351/99 OSNC 2000 Nr 3 poz. 47; wyrok Sądu Najwyższego z dnia 19 stycznia 2001 roku sygn. akt I CKN 1036/98 LEX Nr 52708; wyrok Sądu Najwyższego z dnia 20 września 2005 roku, sygn. akt III SZP 2/05 OSNP 2006/19-20/312).

W ocenie Sądu Prezes URE, z godnie z art. 7 k.p.a. prawidłowo ustalił stan faktyczny sprawy, który nie był kwestionowany przez stronę. Nie doszło także do naruszenia art. 8 k.p.a. Zgodnie z tym przepisem organy administracji publicznej prowadzą postępowanie w sposób budzący zaufanie jego uczestników do władzy publicznej, kierując się zasadami proporcjonalności, bezstronności i równego traktowania. Organy administracji publicznej bez uzasadnionej przyczyny nie odstępują od utrwalonej praktyki rozstrzygania spraw w takim samym stanie faktycznym i prawnym. Odnosząc treść tego przepisu do realiów niniejszej sprawy wskazać należy, że na każdego przedsiębiorcę, który uchybił obowiązkowi przedstawienia sprawozdania kwartalnego w terminie nakładane są kary pieniężne w takiej samej wysokości (wynikającej z ustawy), natomiast wysokość kary została ustalona w ustawie w stałej wysokości 10 000 zł, proporcjonalnej w ocenie ustawodawcy do stopnia szkodliwości tego naruszenia.

Nie jest także trafny zarzut naruszenia przepisu art. 9 k.p.a., zgodnie z którym organy administracji publicznej są obowiązane do należytego i wyczerpującego informowania stron o okolicznościach faktycznych i prawnych, które mogą mieć wpływ na ustalenie ich praw i obowiązków będących przedmiotem postępowania administracyjnego. Organy czuwają nad tym, aby strony i inne osoby uczestniczące w postępowaniu nie poniosły szkody z powodu nieznajomości prawa i w tym celu udzielają im niezbędnych wyjaśnień i wskazówek. Jednakże, wyrażona zaś w art. 9 k.p.a. zasada obowiązku organów udzielania informacji faktycznej i prawnej nie uzależnia obowiązywania lub możliwości stosowania przepisów prawa od znajomości tych przepisów przez obywateli, a w szczególności od znajomości prawa przez strony postępowania administracyjnego (zob. wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego w Warszawie z dnia 23 stycznia 2018 r., sygn. akt I OSK 1734/17). W niniejszym stanie faktycznym, obowiązek nałożenia na powoda kary w wysokości 10 000 zł został nałożony na Prezesa URE ustawą o odnawialnych źródłach energii. Podkreślenia przy tym wymaga, że ustawodawca nie nałożył na organ regulacyjny obowiązku informowania obywateli/przedsiębiorców o zmianie powszechnie obowiązujących przepisów prawa, jeszcze przed wszczęciem postępowania administracyjnego.

Bezzasadny pozostaje także zarzut naruszenia art. 11 k.p.a. poprzez nieuzasadnione zastosowanie wobec powoda środków przymusu. Należy podkreślić, że zastosowana przez Prezesa URE kara administracyjna nie ma charakteru środku przymusu. Ponadto zaskarżona decyzja wydana została zgodnie z zasadą przekonywania zawartą w tym przepisie, gdyż zawiera wyczerpujące uzasadnienie faktyczne i prawne.

Na uwzględnienie nie zasługuje także zarzut naruszenia art. 105 § 1 k.p.a. poprzez nie umorzenie postępowania administracyjnego jako bezprzedmiotowego. Wbrew twierdzeniom powoda, po złożeniu przez powoda sprawozdania kwartalnego postępowanie nie stało się bezprzedmiotowe. Przepis art. 168 pkt. 11 przewiduje bowiem karę administracyjną nie za brak złożenia sprawozdania kwartalnego, ale również za złożenie tego sprawozdania po terminie. W zaistniałych okolicznościach organ nie miał zatem podstaw do umorzenia postępowania administracyjnego w sprawie nałożenia kary pieniężnej.

W ocenie Sądu zarzut naruszenia art. 9 usdg poprzez nie zastosowanie zasady poszanowania uzasadnionych interesów przedsiębiorcy również należało uznać za niezasadny. Zgodnie z przytoczonym przepisem wykonując swoje zadania, w szczególności w zakresie nadzoru i kontroli, właściwy organ działa wyłącznie na podstawie i w granicach prawa, z poszanowaniem uzasadnionych interesów przedsiębiorcy. W odwołaniu powód nie wskazał w jaki sposób, jego zdaniem, zastosowanie kary pieniężnej wobec przedsiębiorcy rażąco naruszyło jego uzasadnione interesy. Ponadto, jak powyżej wyjaśniono, przy wydawaniu zaskarżonej decyzji Prezes URE działał na podstawie i w granicach obowiązującego prawa. Zgodnie z art. 18 usdg przedsiębiorca jest obowiązany spełniać określone przepisami prawa warunki wykonywania działalności gospodarczej. W przypadku nie wypełniania ustawowo nałożonych obowiązków, właściwy organ administracji publicznej ma obowiązek zastosować względem przedsiębiorcy sankcje określone w przepisach szczególnych. Skoro więc dzianie Prezesa URE, polegające na prowadzeniu postępowania administracyjnego i wydaniu decyzji o nałożeniu na Przedsiębiorcę kary pieniężnej było zgodne z przepisami obowiązującego prawa, nie mogło naruszać uzasadnionych interesów Przedsiębiorcy.

Mając na uwadze przedstawione okoliczności Sąd Okręgowy, wobec braku podstaw do uwzględniania, na podstawie art. 479 ⁵³ § 1 k.p.c., oddalił odwołanie jako bezzasadne.

O kosztach postępowania orzeczono na zasadzie art. 98 § 1 k.p.c., stosownie do wyniku sporu. Na koszty należne Prezesowi URE złożyło się wynagrodzenie pełnomocnika procesowego w wysokości 1 440 zł, ustalone na podstawie § 14 ust. 2 pkt 3 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z 22 października 2015 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych (Dz. U. z 2015 r., poz.1804) w brzmieniu pierwotnym, obowiązującym w dniu wniesienia odwołania i pozostającym w mocy do dnia 27 października 2016 r.

SSO Witold Rękosiewicz.

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

UZASADNIENIE