UZASADNIENIE

Decyzją z dnia 22 maja 2013 roku Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w T.odmówił wnioskodawcy P. O. prawa do emerytury.

Od decyzji powyższej wnioskodawca odwołał się w dniu 19 czerwca 2013 roku. Wniósł o przyznanie żądanego prawa z uwagi na to, że przepracował wymagane 15 lat w warunkach szczególnych. Wskazał, że pracował w takich warunkach także w okresach od 13 lipca 1978 roku do 30 kwietnia 1989 roku, od 2 maja 1989 roku do 14 lutego 1991 roku, od 15 lutego 1991 roku do 31 lipca 1992 roku oraz od 1 stycznia 1994 roku do 31 grudnia 1995 roku na stanowisku kierowcy samochodu ciężarowego.

ZUS wnosił o oddalenie odwołania.

Sąd Okręgowy ustalił co następuje:

P. O., urodzony w dniu (...), złożył w dniu 16 kwietnia 2013 roku wniosek o przyznanie emerytury.

(dowód: wniosek o emeryturę k. 1-3 w aktach ZUS)

Na dzień 1 stycznia 1999 roku skarżący udowodnił staż pracy wynoszący ponad 25 lat. ZUS nie zaliczył wnioskodawcy do pracy w warunkach szczególnych żadnych okresów zatrudnienia.

Wnioskodawca nie przystąpił do otwartego funduszu emerytalnego.

(okoliczności niesporne)

W okresie od 13 lipca 1978 roku do 30 kwietnia 1989 roku wnioskodawca był zatrudniony w pełnym wymiarze czasu pracy w Przedsiębiorstwie Budownictwa (...) w T.W świadectwie pracy wystawionym wnioskodawcy za wskazany wyżej okres zatrudnienia wskazano, że pracował na stanowisku kierowcy.

(dowód: świadectwo pracy k. 7 w aktach ZUS)

W Przedsiębiorstwie Budownictwa (...) w T. wnioskodawca pracował w pełnym wymiarze czasu pracy jako kierowca samochodów ciężarowych. Jeździł samochodami marki „R.”, „S.”, „K.” i „L.”, którymi przewoził materiały budowlane. Były to samochody ciężarowe o ciężarze całkowitym powyżej 3,5 tony. Innych czynności wnioskodawca nie wykonywał.

(dowód: zeznania świadka J. L. k. 28, 29, zeznania wnioskodawcy k. 28, 29 w zw. z k. 16, 17 w aktach sprawy)

Przedsiębiorstwo Budownictwa (...) w T.wystawiło wnioskodawcy świadectwo wykonywania pracy w warunkach szczególnych, w którym wskazano, że wnioskodawca pracował w takich warunkach w okresie od 13 lipca 1978 roku do 30 kwietnia 1989 roku na stanowisku kierowcy (Wykaz A, Dział VIII, poz. 2 stanowiący złącznik do zarządzenia MBiPMB z dnia 1 sierpnia 1983 roku w sprawie stanowisk pracy, na których sąd wykonywane prace w warunkach szczególnych uprawniające do wcześniejszego przejścia na emeryturę oraz wzrostu emerytury lub renty).

(dowód: świadectwo wykonywania pracy w warunkach szczególnych k. 5 w aktach ZUS)

W okresie od 2 maja 1989 roku do 14 lutego 1991 roku wnioskodawca był zatrudniony w pełnym wymiarze czasu pracy w Wytwórni (...) w T. prowadzonej przez S. F.. W świadectwie pracy wystawionym wnioskodawcy za wskazany wyżej okres zatrudnienia wskazano, że pracował na stanowisku kierowcy.

(dowód: świadectwo pracy k. 8 w aktach ZUS)

W Wytwórni (...) w T. wnioskodawca pracował w pełnym wymiarze czasu pracy jako kierowca samochodów ciężarowych, którymi rozwoził napoje i piwo. Innych czynności wnioskodawca nie wykonywał.

(dowód: zeznania wnioskodawcy k. 28, 29 w zw. z k. 16, 17 w aktach sprawy)

S. F. wystawił wnioskodawcy świadectwo wykonywania pracy w warunkach szczególnych, w którym wskazano, że wnioskodawca w okresie od 2 maja 1989 roku do 14 lutego 1991 roku wykonywał stale i w pełnym wymiarze czasu pracy prace kierowcy samochodu ciężarowego na stanowisku kierowcy (Wykaz A, Dział VIII, poz. 2 stanowiący złącznik do rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 roku)

(dowód: świadectwo wykonywania pracy w warunkach szczególnych k. 6 w aktach ZUS)

W okresie od 15 lutego 1991 roku do 31 lipca 1992 roku wnioskodawca był zatrudniony w pełnym wymiarze czasu pracy w Spółdzielni Mieszkaniowej (...) w T.W świadectwie pracy wystawionym wnioskodawcy za wskazany wyżej okres zatrudnienia wskazano, że pracował na stanowisku kierowcy.

(dowód: świadectwo pracy k. 9 w aktach ZUS)

W Spółdzielni Mieszkaniowej (...) w T. wnioskodawca pracował w pełnym wymiarze czasu pracy jako kierowca samochodów ciężarowych. Jeździł samochodami marki „S.”, którymi przewoził materiały budowlane. Były to samochody ciężarowe o ciężarze całkowitym powyżej 3,5 tony. Innych czynności wnioskodawca nie wykonywał.

(dowód: zeznania wnioskodawcy k. 28, 29 w zw. z k. 16, 17 w aktach sprawy)

Spółdzielnia Mieszkaniowej (...) w T. wystawiła świadectwa wykonywania pracy w warunkach szczególnych, w którym wskazano, że wnioskodawca pracował w takich warunkach w okresie od 15 lutego 1991 roku do 31 lipca 1992 roku na stanowisku kierowcy (Wykaz A, Dział VIII, poz. 2 stanowiący złącznik do rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 roku) oraz kierowcy samochodu ciężarowego powyżej 3,5 tony.

(dowód: świadectwo wykonywania pracy w warunkach szczególnych k. 7 w aktach ZUS, k. 21 w aktach sprawy)

W okresie od 1 stycznia 1994 roku do 31 grudnia 1995 roku wnioskodawca był zatrudniony w pełnym wymiarze czasu pracy w firmie Usługi (...) w T. prowadzonej przez K. I.. W świadectwie pracy wystawionym wnioskodawcy za wskazany wyżej okres zatrudnienia wskazano, że pracował na stanowisku kierowcy pojazdu ciężarowego powyżej 3,5 tony.

(dowód: świadectwo pracy k. 112 w aktach ZUS)

W firmie Usługi (...) w T. prowadzonej przez K. I. wnioskodawca pracował w pełnym wymiarze czasu pracy jako kierowca samochodów ciężarowych. Jeździł samochodami marki „K.”, „J.”, którymi przewoził materiały sypkie, węgiel, gruz i kruszywa. Były to samochody ciężarowe o ciężarze całkowitym powyżej 3,5 tony. Innych czynności wnioskodawca nie wykonywał.

(dowód: zeznania wnioskodawcy k. 28, 29 w zw. z k. 16, 17 w aktach sprawy)

K. I. wystawił wnioskodawcy świadectwo wykonywania pracy w warunkach szczególnych, w którym wskazano, że wnioskodawca w okresie od 1 stycznia 1994 roku do 31 grudnia 1995 roku wykonywał stale i w pełnym wymiarze czasu pracy prace kierowcy samochodu ciężarowego na stanowisku kierowcy (Wykaz A, Dział VIII, poz. 2 stanowiący złącznik do rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 roku).

(dowód: świadectwo wykonywania pracy w warunkach szczególnych k. 8 w aktach ZUS)

Przy zaliczeniu do pracy w warunkach szczególnych okresów zatrudnienia od 13 lipca 1978 roku do 30 kwietnia 1989 roku, od 2 maja 1989 roku do 14 lutego 1991 roku, od 15 lutego 1991 roku do 31 lipca 1992 roku oraz od 1 stycznia 1994 roku do 31 grudnia 1995 roku, staż pracy wnioskodawcy w takich warunkach wynosi łącznie więcej niż 15 lat.

(okoliczność niesporna)

Sąd Okręgowy zważył i ocenił co następuje:

Odwołanie zasługuje na uwzględnienie.

Zgodnie z treścią art. 32 ust. 1 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 roku o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (tekst jedn. Dz. U. z 2013r. poz. 1440 ze zm.) ubezpieczonym urodzonym przed dniem 1 stycznia 1949 roku, będącym pracownikami, o których mowa w ust. 2-3, zatrudnionymi w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze, przysługuje emerytura w wieku niższym niż określony w art. 27 pkt 1 (tj. poniżej 65 lat dla mężczyzn). Ustęp 4 art. 32 stanowi zaś, że wiek emerytalny, o którym mowa w ust. 1, rodzaje prac lub stanowisk oraz warunki, na podstawie których osobom wymienionym w ust. 2 i 3 przysługuje prawo do emerytury, ustala się na podstawie przepisów dotychczasowych.

Stosownie do art. 184 ust. 1 wskazanej wyżej ustawy (w brzmieniu obowiązującym do 31 grudnia 2012 roku) ubezpieczonym urodzonym po dniu 31 grudnia 1948 roku przysługuje emerytura po osiągnięciu wieku przewidzianego w art. 32, 33, 39 i 40, jeżeli w dniu wejścia w życie ustawy (tj. w dniu 1 stycznia 1999 roku) osiągnęli:

1)okres zatrudnienia w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze wymaganym w przepisach dotychczasowych do nabycia prawa do emerytury w wieku niższym niż 60 lat – dla kobiet i 65 lat – dla mężczyzn oraz

2)okres składkowy i nieskładkowy, o którym mowa w art. 27.

Emerytura, o której mowa w ust. 1, przysługuje pod warunkiem nieprzystąpienia do otwartego funduszu emerytalnego albo złożenia wniosku o przekazanie środków zgromadzonych na rachunku w otwartym funduszu emerytalnym, za pośrednictwem Zakładu, na dochody budżetu państwa.

W świetle powyższych regulacji żądanie wnioskodawcy należało zatem rozpoznać w aspekcie przepisów rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 roku w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze (Dz. U. Nr 8 poz. 43 z późn. zm.), zwanego dalej rozporządzeniem. Z treści § 4 tego rozporządzenia wynika, iż pracownik, który wykonywał prace w szczególnych warunkach wymienione w Wykazie A, nabywa prawo do emerytury, jeżeli spełnia łącznie następujące warunki:

1. osiągnął wiek emerytalny wynoszący: 55 lat dla kobiet i 60 lat dla mężczyzn,

2. ma wymagany okres zatrudnienia, w tym co najmniej 15 lat pracy w szczególnych warunkach.

Ten „wymagany okres zatrudnienia” to okres wynoszący 20 lat dla kobiet i 25 lat dla mężczyzn, liczony łącznie z okresami równorzędnymi i zaliczalnymi do okresów zatrudnienia (§ 3 rozporządzenia), natomiast pracą w warunkach szczególnych jest praca świadczona stale i w pełnym wymiarze na stanowiskach wskazanych w załączniku do tegoż aktu (§ 1 i § 2 rozporządzenia). Należy dodać, że warunek wykonywania pracy w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze stale i w pełnym wymiarze czasu pracy obowiązującym na danym stanowisku pracy jest spełniony tylko wówczas, gdy pracownik w ramach obowiązującego go pełnego wymiaru czasu pracy na określonym stanowisku pracy nie wykonuje czynności pracowniczych nie związanych z tym stanowiskiem pracy, ale stale wykonuje prace o jakich mowa w rozporządzeniu (tak też Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 15 listopada 2000 roku, II UKN 39/00, OSNAP 2002/11/272).

Okresy pracy w warunkach szczególnych, stosownie do § 2 ust. 2 rozporządzenia, stwierdza zakład pracy, na podstawie posiadanej dokumentacji, w świadectwie wykonywania prac w szczególnych warunkach, wystawionym według wzoru stanowiącego załącznik do przepisów wydanych na podstawie § 1 ust. 2 rozporządzenia, lub w świadectwie pracy. Z § 2 rozporządzenia nie wynika, aby stwierdzenie zakładu pracy w przedmiocie wykonywania przez pracownika pracy w warunkach miało charakter wiążący i nie podlegało kontroli organów przyznających świadczenia uzależnione od wykonywania pracy w szczególnych warunkach. Świadectwo wykonywania pracy w szczególnych warunkach nie jest bowiem dokumentem urzędowym w rozumieniu art. 244 § 1 i 2 k.p.c., a tylko dokumenty wystawione przez te organy stanowią dowód tego, co zostało w nich urzędowo zaświadczone. Natomiast omawiane świadectwo traktuje się w postępowaniu sądowym jako dokument prywatny w rozumieniu art. 245 k.p.c., który stanowi dowód tego, że osoba, która go podpisała, złożyła oświadczenie zawarte w dokumencie. Dokument taki podlega kontroli zarówno co do prawdziwości wskazanych w nim faktów, jak i co do prawidłowości wskazanej podstawy prawnej. Sąd, a także organ rentowy, są zatem uprawnione do weryfikacji danych zawartych w świadectwie wykonywania prac w warunkach szczególnych, wystawionym przez pracodawcę. Jeżeli świadectwo to zawiera dane, które nie są zgodne z prawdą, nie mogą na jego podstawie dokonać ustaleń, od których uzależnione jest prawo do świadczeń emerytalnych. To samo dotyczy ujawnienia okoliczności, że wskazane w zaświadczeniu pracodawcy stanowisko pracy wykonywanej w szczególnych warunkach nie figuruje w wykazie powołanym w tym zaświadczeniu (por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 23 listopada 2004 roku, I UK 15/04, OSNP 2005/11/161).

Spór pomiędzy stronami, w związku z zarzutami podniesionymi przez wnioskodawcę w odwołaniu, ograniczał się do faktu, czy ma on wymagany 15-letni okres zatrudnienia w szczególnych warunkach. Spełnienie pozostałych przesłanek nie było przedmiotem sporu, a jednocześnie nie budzi żadnych wątpliwości – wnioskodawca ma wymagany okres zatrudnienia, to jest 25 lat, a w dniu(...) ukończył 60 lat i nie przystąpił do otwartego funduszu emerytalnego.

Dokonując ustaleń w zakresie rodzaju prac wykonywanych przez wnioskodawcę w okresach od 13 lipca 1978 roku do 30 kwietnia 1989 roku, od 2 maja 1989 roku do 14 lutego 1991 roku, od 15 lutego 1991 roku do 31 lipca 1992 roku oraz od 1 stycznia 1994 roku do 31 grudnia 1995 roku w Przedsiębiorstwie Budownictwa (...) w T.., Wytwórni (...) w T. prowadzonej przez S. F., Spółdzielni Mieszkaniowej (...) wT. oraz firmie Usługi (...) w T. prowadzonej przez K. I. Sąd oparł się na zeznaniach świadka J. L..

Z zeznań powyższych wynika, jakie konkretnie prace wnioskodawca wykonywał i w jakim wymiarze czasu pracy pracował. Będąc zatrudnionym we wskazanych zakładach pracy wnioskodawca stale i w pełnym wymiarze czasu pracy pracował jako kierowca samochodów ciężarowych o dopuszczalnym ciężarze całkowitym powyżej 3,5 tony. Jeździł samochodami marki R.”, „S.”, „K.” i „L.” i J. którymi przewoził torf i wapno. Innych czynności wnioskodawca nie wykonywał.

W zeznaniach tych nie ma sprzeczności, są one logiczne i spójne. Organ rentowy nie przedstawił w toku postępowania żadnych dowodów, które pozwoliłyby na podważenie wiarygodności wskazanych wyżej dowodów.

Podkreślić należy, iż za wszystkie sporne okresy zatrudnienia, tj. okresy od 13 lipca 1978 roku do 30 kwietnia 1989 roku, od 2 maja 1989 roku do 14 lutego 1991 roku, od 15 lutego 1991 roku do 31 lipca 1992 roku oraz od 1 stycznia 1994 roku do 31 grudnia 1995 roku wnioskodawca przedstawił świadectwa pracy w warunkach szczególnych. Do podważenie prawidłowości tych świadectw nie może prowadzić podnoszona przez ZUS okoliczność, że wskazano w nich, że pracował na stanowisku kierowcy. We wszystkich świadectwach pracy w warunkach szczególnych znajduje się bowiem odwołanie do wykazu A, Działu VIII pkt 2 stanowiącego załącznik do rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 roku, w którym jako prace w warunkach szczególnych podano prace kierowców samochodów ciężarowych o dopuszczalnym ciężarze całkowitym powyżej 3,5 tony. Tym samym stanowisko organu rentowego odmawiające zaliczenia spornych okresów zatrudnienia do pracy w warunkach szczególnych należało uznać za całkowicie nieuzasadnione.

W świetle materiału dowodowego zebranego w sprawie nie powinno zatem budzi żadnych wątpliwości, że wnioskodawca wykonywał w spornych okresach zatrudnienia stale i w pełnym wymiarze czasu pracy prace wymienione w Wykazie A, Dziale VIII pkt 2 stanowiącym załącznik do rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 roku, tj. prace na stanowisku kierowcy samochodów ciężarowych o ciężarze całkowitym powyżej 3,5 tony.

W związku z tym, że wykazane przez wnioskodawcę okresy pracy w warunkach szczególnych wynoszą więcej niż 15 lat, stwierdzić należało, iż spełnia on wszystkie wymagane prawem warunki do uzyskania prawa do emerytury zgodnie z art. 32 ust. 1 w zw. z art. 184 ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych.

Z tych też względów, Sąd Okręgowy – Sąd Pracy i Ubezpieczeń Społecznych, na podstawie art. 477¹⁴§ 2 k.p.c. orzekł jak w sentencji.

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

UZASADNIENIE