UZASADNIENIE

W dniu 6 lutego 2018 r. powódka – (...) Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w W. wniosła pozew w elektronicznym postępowaniu upominawczym przeciwko S. G. o zapłatę kwoty 718,88 zł. z umownymi odsetkami w wysokości czterokrotności stopy lombardowej NBP rocznie od dnia wniesienia pozwu do dnia zapłaty. W uzasadnieniu wskazała, że wierzytelność wynika z umowy pożyczki zawartej z pozwanym dnia 24 marca 2015 r. za pomocą środków porozumiewania się na odległość. Strony zawarły umowę ramową, która zawierała postanowienia analogiczne do zawieranej każdorazowo umowy pożyczki jednak bez skonkretyzowanej kwoty, prowizji oraz terminu zwrotu. Pozwany za pomocą stworzonego konta osobistego zawnioskował następnie o pożyczkę wybierając samodzielnie jej wysokość oraz termin spłaty. Po przejściu procedury weryfikacyjnej i dokonaniu przez pozwanego przelewu pożyczkodawcy kwoty 0,01 zł. stanowiącej potwierdzenie warunków umowy, pożyczkodawca przesłał do pozwanego drogą mailową umowę pożyczki na kwotę 400 zł. wraz z warunkami jej udzielenia. Pozwany w dalszym czasie złożył oświadczenie o akceptacji warunków przedstawionych w umowie poprzez przesłanie krótkiej wiadomości tekstowej według wzoru, po czym pożyczkodawca dokonał przelewu uzgodnionej kwoty pożyczki. Pozwany nie zwrócił kwoty pożyczki w ustalonym terminie do dnia 23 maja 2015 r. W konsekwencji pożyczkodawca naliczył zgodnie z umową odsetki, których wysokość wyniosła 108,38 zł. Nadto pozwanego obciążały koszty działań upominawczych w postaci prób kontaktów telefonicznych, wysłania krótkich wiadomości tekstowych, upomnień drogą mailową i pisemną w łącznej kwocie 117,50 zł. Po dokonaniu dwóch umów cesji, wierzytelność z tytułu przedmiotowej pożyczki została nabyta przez powódkę, która wezwała pozwanego do zapłaty. Pozwany zobowiązania nie wypełnił. (k. 1 – 4).

Nakazem zapłaty w postępowaniu upominawczym z dnia 15 marca 2018 r. Sąd Rejonowy Lublin-Zachód w Lublinie orzekł zgodnie z żądaniem pozwu. (k. 5).

Od powyższego orzeczenia pozwany złożył sprzeciw. (k. 6).

Wobec stwierdzonego skutecznego złożenia sprzeciwu przez stronę pozwaną, postanowieniem z dnia 5 kwietnia 2018 r. Sąd Rejonowy Lublin - Zachód w Lublinie stwierdził utratę przez nakaz zapłaty mocy w całości i przekazał rozpoznanie sprawy do Sądu Rejonowego w Chełmnie. (k. 7).

W odpowiedzi na sprzeciw powódka podtrzymała w całości stanowisko wyrażone w treści pozwu oraz wniosła o zasądzenie od pozwanego na swoją rzecz kosztów procesu według norm przepisanych. Wskazała, iż w sposób kompleksowy wyjaśniła wszelkie okoliczności i przedstawiła odpowiednie dowody, a jedynie ogólnikowe zaprzeczenie wszystkim twierdzeniom strony przeciwnej jest nieskuteczne, bowiem pozwany nie podniósł żadnych zarzutów. (k. 56 – 57).

Podczas rozprawy mającej miejsce dnia 10 września 2018 r. pozwany wniósł o oddalenie powództwa. Zakwestionował naliczone koszty windykacyjne podnosząc, iż są one zawyżone, nie są adekwatne do kosztów poniesionych przez stronę powodową, a czynności windykacyjne dokonywane były przez pożyczkodawcę zbyt często. (k. 61).

Sąd ustalił, co następuje:

Pozwany S. G. zawarł dnia 24 marca 2015 r. z VIA SMS PL (...) z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w W. umowę pożyczki na mocy której pozwany otrzymał kwotę 400 zł., którą zobowiązał się zwrócić wraz z opłatą za udzielenie pożyczki w wysokości 93 zł. w terminie do dnia 23 kwietnia 2015 r.

Roczna stopa zadłużenia przeterminowanego z tytułu pożyczki wynosiła czterokrotność stopy kredytu lombardowego NBP, która na dzień zawarcia umowy kształtowała się na poziomie 10%. Strony w umowie ustaliły ponadto, iż w przypadku zaległości w spłacie pożyczkobiorca będzie zobowiązany do pokrycia kosztów czynności windykacyjnych i upominawczych (§ 5 ust. 1 umowy) które wynoszą: 2 zł. za upomnienie SMS, 1,50 zł. za upomnienie w formie e-mail, 6 zł. za upomnienie telefoniczne, 25 zł. za monit w formie listu zwykłego lub poleconego (§ 5 ust. 3 umowy). Ponadto w § 5 ust. 4 umowy określono odstępy czasowe w jakich pożyczkodawca może zgodnie z dobrymi obyczajami dokonywać czynności windykacyjnych i upominawczych. § 5 ust. 6 b) umowy wskazywał także na całkowity koszt w wysokości 117,50 zł., jakim może zostać obciążony pożyczkodawca z tytułu czynności windykacyjnych i upominawczych do 45 dnia po dniu spłaty. Pozwany pożyczki nie spłacił.

(Okoliczności częściowo bezsporne, a nadto dowód: umowa pożyczki – k. 21 - 25,

przesłuchanie pozwanego – k. 61)

Pismem z dnia 8 czerwca 2015 r. wierzyciel pierwotny wezwał pozwanego do uregulowania zaległości w terminie 7 dni.

(Okoliczność bezsporna, a nadto dowód: wezwanie do zapłaty – k. 26, przesłuchanie

pozwanego – k. 61).

Wierzytelność przeciwko pozwanemu z tytułu zaciągniętej pożyczki na mocy umowy z dnia 30 września 2015 r. została przelana przez pożyczkodawcę: VIA SMS PL (...). z o. o. z siedzibą w W. na rzecz (...), która następnie zbyła ją na rzecz powódki.

(Okoliczności bezsporne, a nadto dowód: umowa cesji wierzytelności (...)

wraz z załącznikiem – k. 31 - 33, umowa cesji wierzytelności (...) wraz z

załącznikiem – k. 28 – 30)

Sąd zważył, co następuje:

Powyższy stan faktyczny Sąd ustalił na podstawie dokumentów przedłożonych przez stronę powodową oraz w oparciu o dowód z przesłuchania pozwanego S. G..

Sąd uznał za wiarygodne dokumenty zgromadzone w sprawie, albowiem nie były one kwestionowane przez strony, a ich autentyczność nie budziła wątpliwości Sądu.

Za wiarygodny Sąd uznał również dowód z przesłuchania pozwanego S. G.. Pozwany przyznał, iż zawarł z pierwotnym wierzycielem umowę pożyczki, której ostatecznie nie spłacił. Brak było jakichkolwiek podstaw by odmawiać jego zeznaniom wiarygodności w tym zakresie. Strona przeciwna nie kwestionowała prawdziwości twierdzeń pozwanego.

W niniejszej sprawie nie było sporne, że strony zawarły umowę pożyczki mocą której pozwanemu pozostawiono do dyspozycji kwotę 400 zł., a także że zobowiązał się on do spłaty kwoty pożyczki wraz z opłatą za jej udzielenie (93 zł.) w terminie do dnia 23 kwietnia 2015 r., czego nie uczynił. Pozwany kwestionował jedynie wysokość naliczonych przez powódkę opłat windykacyjnych wskazując, iż są one zawyżone, nieadekwatne do podniesionych przez stronę powodową z tego tytułu kosztów, a czynności upominawcze były kierowane zbyt często.

Sąd zważył, że żądanie powódki znajduje swoją materialnoprawną podstawę w przepisach stanowiących o pożyczce. Zgodnie bowiem z treścią art. 720 § 1 k. c., przez umowę pożyczki dający pożyczkę zobowiązuje się przenieść na własność biorącego określoną ilość pieniędzy albo rzeczy oznaczonych tylko co do gatunku, a biorący zobowiązuje się zwrócić tę samą ilość pieniędzy albo tę samą ilość rzeczy tego samego gatunku i tej samej jakości.

Z kolei w myśl art. 3 ust. 1 i ust. 2 pkt 1 ustawy z dnia 12 maja 2011 r. o kredycie konsumenckim (Dz. U. z 2014 r., poz. 1662 ze zm.) przez umowę o kredyt konsumencki rozumie się umowę o kredyt w wysokości nie większej niż 255 550 złotych albo równowartość tej kwoty w walucie innej niż waluta polska, który kredytodawca w zakresie swojej działalności udziela lub daje przyrzeczenie udzielenia konsumentowi, przy czym za umowę o kredyt konsumencki uważa się w szczególności między innymi umowę pożyczki.

W ocenie Sądu dowody, które przedstawiła strona powodowa pozwoliły na uwzględnienie powództwa jedynie w części.

Należy wskazać, że z ogólnej reguły rozkładu ciężaru dowodu określonego w art. 6 k. c. wynika, że ten kto w procesie powołuje się na przysługujące mu prawo – czegoś żąda od innej osoby - musi wykazać poprzez dowody, fakty na których opiera to żądanie. Jeśli temu obowiązkowi nie podoła przegrywa proces. Natomiast w razie wykazania okoliczności faktycznych uzasadniających powództwo, druga strona, która odmawia zadośćuczynienia żądaniu pozwu, zobowiązana jest wykazać, że uprawnionemu dane prawo nie przysługuje, a więc fakty niweczące żądanie pozwu.

Powódka dochodzi roszczenia jako nabywca wierzytelności. Zgodnie z art. 509 § 1 k. c. wierzyciel może bez zgody dłużnika przenieść wierzytelność na osobę trzecią, chyba że sprzeciwiałoby się to ustawie, zastrzeżeniu umownemu albo właściwości zobowiązania. W ocenie Sądu, powódka należycie wykazała swoją legitymację procesową. Okoliczność ta nie była zresztą kwestionowana przez pozwanego.

Jak wskazano pozwany kwestionował jedynie wysokość naliczonych przez powódkę opłat windykacyjnych wskazując, iż są one zawyżone, nieadekwatne do podniesionych przez stronę powodową z tego tytułu kosztów, a czynności windykacyjne były kierowane zbyt często. Zarzuty te determinowały zatem zakres rozpoznania niniejszej sprawy. Uwzględnieniu podlegały zatem roszczenia pozwu dotyczące zwrotu pożyczonej kwoty (400 zł.) oraz opłaty za udzielenie pożyczki (93 zł.) z uwzględnieniem skapitalizowanych odsetek umownych w wysokości 108,38 zł., naliczonych od dnia następnego po upływie terminu płatności pożyczki, t. j. od dnia 24 maja 2015 r. do dnia 5 lutego 2018 r.

W ocenie Sądu, postanowienia umowy pożyczki w zakresie dotyczącym obciążenia pożyczkobiorcy kosztami czynności windykacyjnych stanowią niedozwolone postanowienia umowne w rozumieniu przepisu (...) § 1 k. c. Zgodnie z brzmieniem powołanego przepisu, postanowienia umowy zawieranej z konsumentem nieuzgodnione indywidualnie nie wiążą go, jeżeli kształtują jego prawa i obowiązki w sposób sprzeczny z dobrymi obyczajami, rażąco naruszając jego interesy (niedozwolone postanowienia umowne). Nie dotyczy to postanowień określających główne świadczenia stron, w tym cenę lub wynagrodzenie, jeżeli zostały sformułowane w sposób jednoznaczny. Powódka co do zasady, miała prawo domagać się, jako odszkodowania, kosztów poniesionych w związku z koniecznością ponaglania pozwanego do zapłaty, gdy pozwany nie wykonał należycie swego zobowiązania i nie spłacił pożyczki w terminie. Jednak powódka nie mogła ustalać kosztów czynności windykacyjnych w sposób dowolny i odbiegający od rzeczywistych wydatków na ten cel i cen rynkowych. Windykacja należności nie może bowiem stanowić dla powódki dodatkowego zysku. Powódka zastrzegła w umowie za upomnienie SMS opłatę w wysokości 2 zł., za upomnienie w formie e-mail – 1,50 zł., za upomnienie telefoniczne 6 zł., a za monit w formie listu zwykłego lub poleconego – 25 zł. Zdaniem Sądu były one znacznie wygórowane. Należy zwrócić uwagę, że wezwanie dłużnika do zapłaty jest czynnością wierzyciela mieszczącą się w ramach działalności polegającej na udzielaniu pożyczek, a tym samym jest to koszt prowadzonej działalności. Nawet jeżeliby przyjąć, że pożyczkobiorca może być obciążony pewnymi dodatkowymi kosztami związanymi ze spłatą pożyczki, to winny być to koszty odpowiadające rzeczywistym i usprawiedliwionym wydatkom.

Sąd uznał zatem, iż wysyłane automatycznie wiadomości SMS oraz e-mail, nie generują kosztów po stronie pożyczkodawcy, a nawet gdyby tak było to przedsiębiorca decydujący się na taki sposób powiadamiania o zaległościach w płatności winien koszty te wliczyć do kosztów prowadzonej działalności. Roszczenia obejmujące zatem żądanie zapłaty powyższych opłat podlegały oddaleniu. W ocenie Sądu zasadnym było obciążenie pozwanego kosztami jedynie trzech wykonanych telefonów w kwocie wynoszącej każdorazowo 6 zł. (3 x 6 zł). Rację w tym zakresie ma pozwany, iż pożyczkodawca zbyt często telefonicznie kontaktował się z pozwanym – co 5 dni, ponadto dokonywał tego jedynie do czasu osiągnięcia maksymalnej, granicznej kwoty jaką mógł z tego tytułu naliczyć na podstawie postanowień łączącej strony umowy. Bezspornym było, że powódka wysłała do pozwanego pisemne upomnienie i wezwanie do zapłaty. Opłaty za te czynności zostały ustalone przez pożyczkodawcę na poziomie całkowicie oderwanym od ewentualnych kosztów jakie ponosić miała powódka z tego tytułu, bowiem przy założeniu, że wezwania do zapłaty wysyłane były listem poleconym to koszt jednego wezwania, z uwzględnieniem taryf pocztowych za przesyłkę poleconą, materiałów biurowych, kosztu pracy, itp. nie powinien przekroczyć kwoty 10 zł. Nałożenie na pożyczkobiorcę obowiązku zapłaty kosztów w wyższej kwocie stanowi obejście przepisów o karze umownej. Opłaty te bowiem pozostają w sprzeczności z regulacją art. 483 § 1 k. c., przewidującego karę umowną jedynie na wypadek niewykonania lub nienależytego wykonania świadczenia niepieniężnego. W niniejszej sytuacji procesowej nie budzi żadnej wątpliwości, że obowiązek pozwanego miał charakter ściśle pieniężny. Sąd mając powyższe na uwadze, zgodnie z art. 322 k. p. c., zasądził odpowiednią z tego tytułu sumę w wysokości 20 zł. (2 x 10 zł).

Mając powyższe na uwadze Sąd uznał, że pozwany zobowiązany był zwrócić powódce pożyczoną kwotę – 400 zł. wraz z opłatą przygotowawczą – 93 zł. i skapitalizowanymi odsetkami umownymi – 108,38 zł. oraz wyrównać powódce wydatki związane z wysłaniem dwóch wezwań do zapłaty – 20 zł. i wykonaniem trzech telefonów – 18 zł. (3 x 6 zł.). Łącznie zatem dług pozwanego wynosił 639,38 zł. i tę kwotę wraz z dalszymi odsetkami Sąd zasądził od pozwanego na rzecz powódki w punkcie I wyroku.

Powódka na mocy art. 481 k. c. uprawniona była też do pobrania zastrzeżonych w umowie odsetek za opóźnienie w zapłacie, których stawka nie przekraczała odsetek maksymalnych. Sąd uznał zatem za zasadne zasądzenie odsetek umownych w żądanej wysokości czterokrotności stopy kredytu lombardowego NBP w skali rocznej od kwoty 400 zł. od dnia 6 lutego 2018 r. do dnia zapłaty, z tym zastrzeżeniem, że wysokość odsetek umownych należnych za ten okres nie może przekraczać odsetek maksymalnych za opóźnienie. Od pozostałej części zasądzonej kwoty, tj. 239,38 zł., Sąd zasądził odsetki na podstawie art. 481 § 2 k. c. w wysokości odsetek ustawowych za opóźnienie od dnia 6 lutego 2018 r. do dnia zapłaty. Pozwany nie kwestionował żądania powódki w tym zakresie.

W pozostałej części powództwo było bezzasadne i podlegało oddaleniu (pkt II).

O kosztach procesu Sąd orzekł na podstawie art. 100 k. p. c. przewidującego, że w razie częściowego tylko uwzględnienia żądań koszty będą wzajemnie zniesione lub stosunkowo rozdzielone. Z uwagi na fakt, iż powódka żądała zapłaty kwoty 718,88 zł., a zasądzono na jej rzecz kwotę 639,38 zł należało uznać, iż wygrała sprawę w przybliżeniu w 89%. Koszty procesu poniesione przez powódkę wynosiły 317,39 zł. i stanowiły opłatę sądową od pozwu w kwocie 30 zł., wynagrodzenie pełnomocnika, będącego adwokatem, w wysokości 270 zł., ustalone zgodnie z § 2 pkt 2 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 r. w sprawie opłat za czynności adwokackie w brzmieniu obowiązującym od dnia 27 października 2016 r., 17 zł tytułem opłaty skarbowej od pełnomocnictwa procesowego oraz 0,39 zł. tytułem prowizji od opłaty sądowej. Pozwany nie poniósł żadnych kosztów związanych z procesem. Uwzględniając wynik niniejszego postępowania Sąd zasądził od pozwanego na rzecz powódki kwotę 282,48 zł. (317,39 zł. x 89% = 282,48 zł.), o czym orzekł w pkt IV sentencji wyroku.

WYROK

UZASADNIENIE