UZASADNIENIE

Decyzją z dnia 18 maja 2012 roku Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w T. odmówił J. G. (1) dalszego prawa do renty z tytułu niezdolności do pracy. W uzasadnieniu organ rentowy podał, że wnioskodawca jest zdolny do pracy zarobkowej, a zatem brak jest podstaw do przyznania świadczenia.

Od powyższej decyzji wniósł odwołanie w dniu 29 maja 2012 roku J. G. (1).

ZUS wnosił o oddalenie odwołania.

Sąd Okręgowy ustalił co następuje:

J. G. (1) urodził się w dniu (...)roku. Ma wykształcenie podstawowe. W okresie aktywności zawodowej pracował jako traktorzysta, mechanik napraw pojazdów samochodowych, kierowca autobusu, monter napraw nawierzchni i urządzeń drogowych.

(okoliczności niesporne)

W okresie od 10 marca 2010 roku do 30 kwietnia 2012 roku wnioskodawca był uprawniony do renty z tytułu częściowej niezdolności do pracy.

(dowód: decyzja ZUS z dnia 20 maja 2010 roku k. 57 i 17 listopada 2010 roku k. 67 w aktach ZUS)

W dniu 27 marca 2012 roku J. G. (1) złożył wniosek o ustalenie dalszego prawa do renty z tytułu niezdolności do pracy.

(dowód: wniosek o rentę k. 73 w aktach ZUS)

Orzeczeniem z dnia 18 kwietnia 2012 roku lekarz orzecznik ZUS stwierdził, iż wnioskodawca jest zdolny do pracy zarobkowej.

(dowód: orzeczenie lekarza orzecznika ZUS z dnia 18 kwietnia 2012 roku z dokumentacją medyczną k. 1, 1 w aktach ZUS)

J. G. (1) wniósł sprzeciw od powyższego orzeczenia, w wyniku czego sprawę skierowano na komisję lekarską ZUS, która w dniu 9 maja 2012 roku, wydała orzeczenie zgodne z opinią lekarza orzecznika ZUS. Po ponownym badaniu zdiagnozowano u wnioskodawcy: stan po radykalnej operacji ucha prawego w lutym 2010 roku, niedosłuch obustronny z zachowaniem społecznej funkcji słuchu bez zaprotegowania, zawroty głowy (w wywiadzie) oraz otyłość.

(dowód: orzeczenie komisji lekarskiej ZUS z dnia 9 maja 2012 roku z dokumentacją medyczną k. 1, 1 w aktach ZUS)

Aktualnie u wnioskodawcy występują następujące schorzenia:

⚫: stan po radykalnej operacji ucha środkowego prawego;
⚫: głęboki niedosłuch prawostronny;
⚫: dyskopatia L5/S1 z nawracającym zespołem korzeniowo-bólowym;
⚫: nawracające zawroty głowy.

Stopień zaawansowania powyższych schorzeń nie czyni wnioskodawcy niezdolnym do pracy zarobkowej. Obecnie jest on zdolny do pracy zgodnej z posiadanymi kwalifikacjami.

(dowód: opinie biegłych lekarzy laryngologa M. Z. (1) k. 12 z opiniami pisemnymi uzupełniającymi k. 41 i k. 81, neurologa B. B. k. 19 z opinią ustną uzupełniającą k. 72-73, 74, specjalisty z zakresu medycyny pracy J. G. k. 26-27, laryngologa M. Ł. k. 58-59 w aktach sprawy)

Sąd Okręgowy zważył co następuje:

Odwołanie nie zasługuje na uwzględnienie.

Zgodnie z przepisem art. 12 ust. 1 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 roku o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (tekst jedn. Dz. U. z 2009r. Nr 153, poz. 1227 ze zm.) niezdolną do pracy w rozumieniu ustawy jest osoba, która całkowicie lub częściowo utraciła zdolność do pracy zarobkowej z powodu naruszenia sprawności organizmu i nie rokuje odzyskania zdolności do pracy po przekwalifikowaniu. Z kolei przepisy art. 12 ust. 2 i 3 stanowią, że całkowicie niezdolną do pracy jest osoba, która utraciła zdolność do wykonywania jakiejkolwiek pracy, zaś częściowo niezdolną do pracy jest osoba, która w znacznym stopniu utraciła zdolność do pracy zgodnej z poziomem posiadanych kwalifikacji. Przy ocenie stopnia i trwałości niezdolności do pracy oraz rokowania, co do odzyskania zdolności do pracy uwzględnia się po pierwsze stopień naruszenia sprawności organizmu oraz możliwości przywrócenia niezbędnej sprawności w drodze leczenia i rehabilitacji oraz po drugie możliwości wykonywania dotychczasowej pracy lub podjęcia innej pracy oraz celowość przekwalifikowania zawodowego, biorąc pod uwagę rodzaj i charakter dotychczas wykonywanej pracy, poziom wykształcenia, wiek i predyspozycje psychofizyczne (art. 13 ust. 1).

Stosownie do treści art. 57 ust. 1 powyższej ustawy renta z tytułu niezdolności do pracy przysługuje ubezpieczonemu, który spełnił łącznie następujące warunki:

1) jest niezdolny do pracy,

2) ma wymagany okres składkowy i nieskładkowy,

3) niezdolność do pracy powstała w okresach, o których mowa w art. 6 ust. 1 pkt 1 i 2, pkt 3 lit. b), pkt 4, 6, 7 i 9, ust. 2 pkt 1, 3-8 i 9 lit. a), pkt 10 lit. a), pkt 11-12, 13 lit. a), pkt 14 lit. a) i pkt 15-17 oraz art. 7 pkt 1-4, 5 lit. a), pkt 6 i 12, albo nie później niż w ciągu 18 miesięcy od ustania tych okresów.

Analiza zebranego w sprawie materiału dowodowego prowadzi do oczywistego wniosku, że wnioskodawca nie spełnia przesłanki określonej w art. 57 ust. 1 pkt 1 powołanego przepisu.

Dla ustalenia, czy J. G. (1) jest niezdolny do pracy w rozumieniu przepisów cyt. ustawy Sąd dopuścił dowód z pisemnej opinii biegłych lekarzy laryngologa M. Z. i neurologa B. B., biegłych z zakresu dziedzin medycyny, w ramach których mieszczą się rozpoznane u niego schorzenia. a dodatkowo także biegłego z zakresu medycyny pracy J. G., którego zadaniem była całościowa ocena stanu zdrowia wnioskodawcy, uwzględniająca wszystkie zdiagnozowane schorzenia i ich wpływ na zdolność do wykonywania pracy zarobkowej. Z uwagi na kwestionowanie opinii laryngologiczne przez wnioskodawcę Sąd w trybie określonym w art. 286 k.p.c. zlecił biegłemu laryngologowi uzupełnienie opinii oraz dopuścił dowód z opinii kolejnego biegłego z zakresu laryngologii M. Ł.. Ponadto Sąd wezwał biegłą neurolog B. B. na rozprawę w dniu 17 października 2013 roku w celu wyjaśnienia podnoszonych przez wnioskodawcę okoliczności dotyczących zawrotów głowy.

Opinie opracowane przez wskazanych wyżej biegłych (po ich uzupełnieniu w toku postępowania pod kątem zarzutów podniesionych przez wnioskodawcę), Sąd ocenia jako jasne, pełne, logiczne i należycie uzasadnione. Biegli sporządzili opinie po zapoznaniu się z dokumentacją medyczną wnioskodawcy, jak również po przeprowadzeniu jego osobistego badania. Określili w opiniach, na jakie schorzenia cierpi obecnie wnioskodawca.

W zgodnej ocenie wszystkich biegłych charakter i nasilenie występujących u wnioskodawcy schorzeń nie powoduje niezdolności do pracy.

Biegły laryngolog M. Z. wskazał w opinii, że stwierdzone u wnioskodawcy schorzenia wymagają okresowej kontroli laryngologicznej i ewentualnego leczenia w okresach zaostrzeń w ramach czasowej niezdolności do pracy, jednakże wobec zachowanej społecznej wydolności słuchu i braku cech trwałego uszkodzenia obwodowej części układu równowagi nie powoduje niezdolności do pracy zgodnie z poziomem posiadanych kwalifikacji zawodowych. W ocenie biegłego ze względów profilaktycznych przeciwwskazane jest wykonywanie przez wnioskodawcę jedynie pracy na wysokości, w hałasie ponadnormatywnym oraz przy maszynach w ruchu.

Również biegła neurolog B. B. nie znalazła podstaw do uznania wnioskodawcy za osobę niezdolną do pracy. W opinii wskazała, że zespół korzeniowy z odcinka lędźwiowo-krzyżowego kręgosłupa ma stosunkowo niewielkie nasilenie, u wnioskodawcy nie występują ubytkowe. Schorzenie to wymaga okresowego leczenia farmakologicznego i rehabilitacji, ale nie może być podstawą do przyznania wnioskodawcy świadczenia rentowego. Ponadto biegła stwierdziła w opinii, że zgłaszane przez wnioskodawcę zawroty głowy mają pochodzenie laryngologiczne.

Dokonując całościowej oceny stanu zdrowia wnioskodawczyni biegły z zakresu medycyny pracy J. G. stwierdził, iż występujące u wnioskodawcy schorzenia nie ograniczają jego zdolności do pracy zgodnej z poziomem posiadanych kwalifikacji. W uzasadnieniu wskazał, że wnioskodawca ma wykształcenie podstawowe, a zatem niski poziom kwalifikacji. Pomimo prawostronnej głuchoty kontakt werbalny z wnioskodawcą jest dobry, nie wymaga on stosowania aparatu słuchowego dla komunikacji z innymi osobami. Z kolei nawracającym dolegliwościom bólowym ze strony kręgosłupa szyjnego i lędźwiowego nie towarzyszą objawy ubytkowe ze strony układu nerwowego, a sprawność ruchowa wnioskodawcy jest zadowalająca. Ewentualne zaostrzenia zespołu bólowego kręgosłupa mogą być leczone i rehabilitowane w ramach krótkotrwałych zwolnień lekarskich.

Zdaniem biegłego wnioskodawca jest zdolny do wykonywania każdego rodzaju pracy fizycznej o charakterze produkcyjnym, usługowym lub handlowym, z profilaktycznym przeciwwskazaniami wynikającymi z aktualnego stanu zdrowia, tj. do wykonywania ciężkiej pracy fizycznej, pracy kierowcy, na wysokości oraz przy obsłudze niebezpiecznych maszyn będących w ruchu.

W ocenie Sądu opinie biegłych nie zostały w sposób skuteczny zakwestionowane przez wnioskodawcę w toku postępowania.

W opinii pisemnej uzupełniającej z dnia 5 marca 2013 roku biegły laryngolog M. Z. odniósł się do zarzutów podniesionych przez wnioskodawcę na rozprawach w dniach 20 września 2012 roku i 25 stycznia 2013 roku i podtrzymał swoje dotychczasowe stanowisko w przedmiocie uznania go za osobę zdolną do pracy. W opinii tej biegły wskazał, że w badaniu laryngologicznym z dnia 25 lipca 2012 roku stwierdzono u wnioskodawcy prawidłowy stan jamy pooperacyjnej ucha prawego, bez obecności treści patologicznej, prawidłowy stan ucha lewego, głęboki niedosłuch prawostronny, prawidłowy wynik próby Romberga oraz brak samoistnego oczopląsu. W ocenie biegłego powyższe wyniki badań świadczą o braku trwałego uszkodzenia obwodowej części układu równowagi oraz o braku cech zaostrzenia procesu zapalnego ucha środkowego. Zdaniem biegłego usznopochodne zawroty głowy mogą się pojawiać u wnioskodawcy ewentualnie w okresach znacznego zaostrzenia procesu zapalnego ucha środkowego i mogą wtedy wymagać leczenia w ramach czasowej niezdolności do pracy. Zawroty te nie są jednakże objawem trwałym i wobec braku cech trwałego uszkodzenia układu równowagi nie powoduje niezdolności do pracy zgodnie z posiadanym poziomem kwalifikacji zawodowych. Podawane zaś przez wnioskodawcę szumy uszne lewostronne są objawami subiektywnymi i również nie powodują niezdolności do pracy.

W kolejnej opinii pisemnej uzupełniającej z dnia 25 listopada 2013 roku biegły M. Z. odniósł się wyczerpująco do zarzutów podniesionych przez wnioskodawcę w piśmie procesowym z dnia 23 października 2013 roku. W opinii biegły wyjaśnił, że w trakcie badania nie stwierdził u wnioskodawcy obiektywnych objawów zawrotów głowy. Objawy subiektywne są natomiast objawami odczuwanymi i zgłaszanymi przez pacjenta, objawami niemiarodajnymi, bez możliwości ich oceny obiektywnej, ze względu na brak cech zewnętrznych podlegających ocenie. Dlatego też zdaniem biegłego szumy uszne nie mają decydującego znaczenia przy ocenie dalsze niezdolności do pracy. Ponadto biegły wskazał, że nasilenie zawrotów głowy po operacji ucha środkowego może wystąpić w przebiegu zaostrzenia procesu zapalnego ucha środkowego pooperacyjnego z objęciem procesem zapalnym struktur ucha wewnętrznego, jednakże przy obecnym poziomie leczenia zapaleń jest to rzadkie powikłanie. Z kolei badanie VNG i próby kaloryczne są wykonywane w przypadku podejrzenia o uszkodzenia obwodowej części układu nerwowego. Brak wyników tych badań sugeruje, iż takie podejrzenie w odniesieniu do wnioskodawcy nie powstało.

Do podważenia opinii biegłego M. Z. nie mogą prowadzić dalsze zarzuty podniesione przez wnioskodawcę na rozprawie w dniu 28 stycznia 2014 roku, które stanowią jedynie gołosłowną polemikę z prawidłowymi ustaleniami biegłego.

Opinia biegłego laryngologa M. Z. znajduje pełne potwierdzenie w opinii kolejnego biegłego z zakresu laryngologii prof. dr hab. M. Ł., który stwierdził że występujące u wnioskodawcy prawostronne uszkodzenie słuchu typu mieszanego nie stanowi podstawy do orzeczenia niezdolności do pracy. W opinii biegły wskazał, tak jak i biegły M. Z., że w trakcie badania nie stwierdził u wnioskodawcy obiektywnych objawów obecności zawrotów głowy.

Do opinii biegłego M. Ł. wnioskodawca nie złożył jakichkolwiek zarzutów.

Wbrew twierdzeniom wnioskodawcy podniesionym na rozprawie w dniu 16 września 2013 roku opinie biegłych laryngologów M. Z. i M. Ł. nie są sprzeczne z opinią biegłej neurolog B. B.. Biegła neurolog uznała w opinii, że występujące u wnioskodawcy zawroty głowy mają pochodzenie laryngologiczne, albowiem leczył się on wcześniej laryngologicznie. Kwestia wpływu tych zawrotów na zdolność do wykonywania przez wnioskodawcę pracy zawodowej podlegała zatem ocenie przez biegłych z zakresu laryngologii, a nie neurologii. Biegli laryngolodzy stwierdzili zaś jednoznacznie, iż nie ma podstaw do uznania wnioskodawcy za osobę niezdolną do pracy. Powyższe biegła B. B. potwierdziła na rozprawie w dniu 17 października 2013 roku, na której wyjaśniła, że nie jest w stanie zakwestionować badania laryngologicznego, albowiem może się wypowiadać o stanie zdrowia wnioskodawcy jedynie w ramach swojej specjalności. Z powodu schorzeń neurologicznych wnioskodawca jest natomiast zdolny do pracy. Ponadto biegła podniosła, że zawroty głowy mogą stanowić jedynie profilaktyczne przeciwwskazanie do wykonywania niektórych prac, ale same w sobie nie mogę stanowić o niezdolności do pracy.

Wreszcie do podważenia opinii biegłego z zakresu medycyny pracy J. G. nie może prowadzić okoliczność, że powtórzył on w opinii, to co napisali w opiniach biegli laryngolog i neurolog. Zgodnie z tezą postanowienia dowodowego z dnia 24 października 2012 roku biegły miał bowiem ocenić stan zdrowia wnioskodawcy całościowo, z uwzględnieniem wszystkich dopuszczonych w sprawie opinii biegłych. Biegły J. G. w sporządzonej przez siebie opinii stwierdził przy tym w ramach swojej specjalności, iż występujące u wnioskodawcy schorzenia nie ograniczają jego zdolności do pracy zgodnej z poziomem posiadanych kwalifikacji. Fakt, że biegły potwierdził w opinii występowanie u wnioskodawcy zawrotów głowy nie może także prowadzić do podważenia opinii laryngologicznych, albowiem biegli laryngolodzy, zresztą podobnie jak i biegły medycyny pracy nie stwierdzili u wnioskodawcy niezdolności do pracy.

Do podważenia opinii biegłych nie może prowadzić także podnoszona przez wnioskodawcę okoliczność, że w obecnym stanie zdrowia żaden lekarz nie wystawi mu zaświadczenia o zdolności do pracy, albowiem jest to jedynie hipoteza wnioskodawcy. Ponadto wskazać należy, że nawet ewentualna niezdolność do pracy na danym stanowisku nie może stanowić o niezdolności do pracy w rozumieniu przepisów ustawy o emeryturach i rentach z FUS, która to niezdolność stanowi podstawę do przyznania prawa do renty. W przedmiotowej sprawie stan zdrowia wnioskodawcy był przy tym poddany badaniu biegłego z zakresu medycyny pracy J. G., który stwierdził, że wnioskodawca jest zdolny do wykonywania każdego rodzaju pracy fizycznej o charakterze produkcyjnym, usługowym lub handlowym jedynie z profilaktycznym przeciwwskazaniami wynikającymi z aktualnego stanu zdrowia.

Wobec stanowczych wniosków płynących z opinii biegłych nie było potrzeby uzupełniania opinii, czy też powoływania kolejnych biegłych na okoliczności, które zostały już dostatecznie wyjaśnione. Przy uwzględnieniu treści art. 233 § 1 k.p.c. opinie te należało bowiem ocenić jako fachowe, rzetelne oraz pełne.

Podkreślenia wymaga, że zgodnie z przepisami art. 12 i nast. powołanej na wstępie ustawy – renta przysługuje osobom, które całkowicie lub częściowo utraciły zdolność do pracy, przy czym częściowa utrata zdolności do pracy zarobkowej nie jest równoznaczna z niemożnością wykonywania dotychczasowego zatrudnienia. Występuje ona dopiero wówczas, gdy ubezpieczony utracił w znacznym stopniu zdolność do pracy zgodnej z poziomem posiadanych kwalifikacji. Dopiero zatem zmiana zawodu w ramach posiadanych kwalifikacji i brak rokowań odzyskania zdolności do pracy po przekwalifikowaniu dają podstawę do przyznania renty z tytułu częściowej niezdolności do pracy (por. Sąd Najwyższy w wyrokach z dnia 13 października 2009 roku, II UK 106/09, LEX nr 558589, z dnia 8 maja 2008 roku, I UK 356/07, OSNP 2009/17-18/238, z dnia 11 stycznia 2007 roku, II UK 156/06, OSNP 2008/3-4/45 i z dnia 25 listopada 1998 roku, II UKN 326/98, OSNAP 2000/1/36).

Występujące u 50-letniego wnioskodawcy schorzenia, na obecnym etapie zaawansowania, nie prowadzą do istotnego naruszenia sprawności organizmu będącego przesłanką orzeczenia niezdolności do pracy. Mimo ich występowania J. G. (1) ma zachowaną zdolność do wykonywania pracy zarobkowej na poziomie posiadanych kwalifikacji.

Z tych też względów, Sąd Okręgowy – Sąd Pracy i Ubezpieczeń Społecznych uznał odwołanie za nieuzasadnione i na podstawie art. 477¹⁴ § 1 k.p.c. orzekł jak w sentencji.

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

UZASADNIENIE