Sygn. akt II Ca 198/18

POSTANOWIENIE

Dnia 30 kwietnia 2018 roku

Sąd Okręgowy w Piotrkowie Trybunalskim II Wydział Cywilny Odwoławczy

w składzie następującym:

Przewodniczący:

SSA w SO Grzegorz Ślęzak

Sędziowie:

SSO Paweł Hochman (spr.)

SSR del. Mariusz Kubiczek

Protokolant:

st. sekr. sąd. Beata Gosławska

po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 16 kwietnia 2018 roku

sprawy z wniosku S. P. i J. P.

z udziałem (...) spółki jawnej (...). (...) sp. jawnej

o zasiedzenie własności nieruchomości

na skutek apelacji wnioskodawców

od postanowienia Sądu Rejonowego w Piotrkowie Tryb.

z dnia 29 listopada 2017 roku, sygn. akt I Ns 428/14

postanawia:

1.  zmienić zaskarżone postanowienie :

a)  w punkcie pierwszym ten sposób, że stwierdzić, iż wnioskodawcy J. P. i S. P. nabyli przez zasiedzenie z dniem 27 maja 2012 roku do majątku objętego małżeńską wspólnością ustawową prawo własności nieruchomości położonej w gminie G., obręb ewidencyjny numer (...), oznaczonej numerem (...) o powierzchni 0,1017 ha ujawnionej na mapie z projektem podziału nieruchomości zaewidencjonowanej w zasobach geodezyjnych Starosty Powiatu (...), (...) Ośrodka (...) pod numerem (...)w dniu 11 lipca 2017 roku, dla której w Sądzie Rejonowym w Piotrkowie Trybunalskim prowadzona jest księga wieczysta u numerze (...);

b)  w punkcie drugim w ten sposób, że ustalić, iż każdy z uczestników ponosi koszty postępowania związane ze swoim udziałem w sprawie;

2.  ustalić, iż każdy z uczestników ponosi koszty postępowania odwoławczego związane ze swoim udziałem w sprawie.

SSA w SO Grzegorz Ślęzak

SSO Paweł Hochman SSR Mariusz Kubiczek

Sygn. akt II Ca 198/18

UZASADNIENIE

Zaskarżonym postanowieniem z dnia 29 listopada 2017 r. Sąd Rejonowy w Piotrkowie Trybunalskim oddalił wniosek S. P., J. P. z udziałem (...) spółka jawna (...)w K., PHU (...). (...) sp. jawna w G. o zasiedzenie własności nieruchomości. Rozstrzygając o kosztach postępowania Sąd Rejonowy zasądził od wnioskodawców S. P. i J. P. solidarnie na rzecz (...) spółka jawna (...)w K. kwotę 617,00 zł tytułem zwrotu kosztów postępowania i nie obciążył stron kosztami poniesionych tymczasowo przez Skarb Państwa wydatków na opinie biegłych.

Podstawę powyższego rozstrzygnięcia stanowiły przytoczone poniżej ustalenia i rozważania Sądu Rejonowego.

(...) Spółdzielnia (...) w G. powstała w latach 30-tych ubiegłego wieku.

W 1970 r. nastąpiło połączenie (...) Spółdzielni (...) w G. z (...) Spółdzielnią (...) w P. Spółdzielnią przejmującą była (...) Spółdzielnia (...) w P. W 1976 r. na mocy Ustawy o spółdzielniach nastąpiło połączenie (...) Spółdzielni (...) w P. z pozostałymi spółdzielniami działającymi na terenie dawnego województwa (...), m. in. z (...) Spółdzielnią (...) w R.. Powstała Wojewódzka Spółdzielnia (...) wP. z siedzibą w T. - działająca poprzez zrzeszone w niej zakłady mleczarskie, m. in. Zakład (...) w R., przekształcony z dotychczasowej (...) Spółdzielni (...) w R.. W I976 r. (...) Spółdzielnia (...) w R. objęła w posiadanie majątek dawnej i nieistniejącej od 1970 r. (...) Spółdzielni (...) w G., w skład którego wchodziły m.in. nieruchomości położone w G., stanowiące działki o numerach (...) o powierzchni 59 arów i 1120 o powierzchni 31 arów. W 1981 r. na mocy uchwały (...)Rady i Zarządu Centralnego Związku Spółdzielni (...) w sprawie zakończenia działalności wojewódzkich spółdzielni mleczarskich oraz podziału ich majątku Zakład (...) w R. przekształcony został ponownie w (...) Spółdzielnię (...) w R..

(...) Spółdzielnia (...) w R. jest następcą prawnym (...) Spółdzielni (...) w G. oraz (...) Spółdzielni (...) w P.

Działka o numerze (...) od południa graniczy z działką o numerze (...).

W dniu 21 września 1992 r. (...) Spółdzielnia (...) w P. w likwidacji sprzedała Gminie G. nieruchomość położoną w G., o powierzchni 59 arów, stanowiącą działkę oznaczoną numerem (...). Okazana została mapa sporządzona przez geodetę uprawnionego W. S. z września 1992 r.

W dniu 8 października 1997 r. Gmina G. sprzedała J. i D. małż. W. w jednej drugiej części i E. i K. małż. N. w jednej drugiej części nieruchomość położoną w G., o powierzchni 59 arów, stanowiącą działkę oznaczoną numerem (...).

W dniu 23 listopada 2000 r. (...) Spółdzielnia (...) w R. sprzedała wnioskodawcom J. P. i S. P. m.in. zabudowaną nieruchomość położoną w G., o powierzchni 31 arów, stanowiącą działkę oznaczoną numerem (...), dla której w Sądzie Rejonowym w Piotrkowie Trybunalskim VI Wydział Ksiąg Wieczystych urządzona jest księga wieczysta o numerze (...).

W dniu 11 czerwca 2002 r. nieruchomość położoną w G., o powierzchni 59 arów, stanowiącą działkę o numerze (...) nabyło Przedsiębiorstwo Handlowo-Usługowe (...) J. W., P. (...) Sp. Jawna z siedzibą w G..

W latach 2002-2013 Przedsiębiorstwo Handlowo-Usługowe (...) J. W., P. (...) Sp. Jawna z siedzibą w G. uiszczało podatek od nieruchomości położonej w G., o powierzchni 59 arów, stanowiącej działkę o numerze (...). W 2014 r. podatek od tejże nieruchomości uiszczony został przez Przedsiębiorstwo Handlowo-Usługowe (...) J. (...) Sp. Jawną z siedzibą w G..

W dniu 22 marca 2014 r. Przedsiębiorstwo Handlowo-Usługowe ,. (...). (...) Sp. Jawna z siedzibą w G. sprzedało uczestnikowi (...) Spółce Jawnej (...)z siedzibą w K. nieruchomość położoną w G., o powierzchni 0,5900 hektara, stanowiącą działkę oznaczoną numerem (...), dla której w Sądzie Rejonowym w Piotrkowie Trybunalskim VI Wydział Ksiąg Wieczystych urządzona jest księga wieczysta o numerze (...).

Południowa część działki o numerze (...) (o powierzchni 800 m ( 2 )) była ogrodzona metalowy siatką już w latach siedemdziesiątych ubiegłego wieku. Następnie wykonane zostało ogrodzenie z metalowej siatki na betonowej podmurówce. Teren ten jest wybetonowany płytami. Dostęp do niego mieli tylko wnioskodawcy. W 2014 r. uczestnik (...) Sp. Jawna (...) z siedzibą w G. zdemontował część ogrodzenia.

Gmina G. i uczestnik Przedsiębiorstwo Usługowo-Handlowe (...) J. W., P. (...) Spółka Jawna nie korzystali z części działki, która była ogrodzona i wybetonowana.

Mapa z projektem podziału nieruchomości została wpisana do ewidencji materiałów zasobu (...) Ośrodka (...) w dniu 11 lipca 2017 r.

Sąd Rejonowy wyjaśnił, że powyższy stan faktyczny ustalił na podstawie dokumentów załączonych do akt sprawy, jak również na podstawie zeznań świadków J. C., E. K., A. M., zeznań wnioskodawców i S. K. (w imieniu uczestnika I." Spółki Jawnej (...) z siedzibą w K.) oraz J. W. (2) i D. W. (w imieniu uczestnika (...) J. W.. P. (...) Sp. Jawnej z siedzibą w G.).

Mapa z projektem podziału nieruchomości została sporządzona przez biegłego sądowego geodetę uprawnionego K. S..

W konsekwencji powyższych ustaleń Sąd Rejonowy uznał, iż wniosek J. P. i S. P. nie zasługiwał na uwzględnienie.

Sąd zważył, że podstawą prawną ich wniosku był art. 172 k.c., który stanowi, że posiadacz nieruchomości niebędący jej właścicielem nabywa własność, jeżeli posiada nieruchomość nieprzerwanie od lat dwudziestu jako posiadacz samoistny, chyba że uzyskał posiadanie w złej wierze (zasiedzenie) - (§ 1), natomiast w myśl § 2 po upływie lat trzydziestu posiadacz nieruchomości nabywa jej własność, choćby uzyskał posiadanie w złej wierze.

Jeżeli podczas biegu zasiedzenia nastąpiło przeniesienie posiadania, obecny posiadacz może doliczyć do czasu, przez który sam posiada, czas posiadania swego poprzednika. Jeżeli jednak poprzedni posiadacz uzyskał posiadanie nieruchomości w złej wierze, czas jego posiadania może być doliczony tylko wtedy, gdy łącznie z czasem posiadania obecnego posiadacza wynosi przynajmniej lat trzydzieści (art. 176 § 1 k.c.).

Domniemywa się ciągłość posiadania. Niemożność posiadania wywołana przez przeszkodę przemijającą nie przerywa posiadania (art. 340 k.c.).

W nauce prawa podkreśla się, że zasiedzenie następuje po łącznym wystąpieniu następujących okoliczności: nieprzerwanego posiadania samoistnego rzeczy oraz upływu odpowiedniego terminu (20 lub 30 lat). W odróżnieniu od regulacji dotyczącej ruchomości, dobra wiara posiadacza nie stanowi przesłanki zasiedzenia, ma natomiast wpływ na długość wymaganego terminu posiadania samoistnego (vide: K. Gołębiowski [w:] Kodeks cywilny, Komentarz, pod red. E. Gniewek., P. Machnikowskiego, Wyd. 6, Warszawa 2014).

Posiadanie ma charakter posiadania samoistnego, jeżeli posiadacz włada rzeczą „jak właściciel" (art. 336 k.c.). Posiadacz wykonuje zatem faktycznie uprawnienia składające się na treść prawa własności, stąd też posiadanie takie zwane jest również właścicielskim. O tym, czy posiadanie ma charakter posiadania samoistnego, decydują okoliczności faktyczne o charakterze przede wszystkim zewnętrznym (zachowanie się posiadacza względem przedmiotu posiadania dostrzegalne dla innych osób). W pewnym stopniu znaczenie ma także wola posiadacza. Posiadacz powinien swoim zachowaniem manifestować samodzielny, rzeczywisty i niezależny od woli innej osoby stan władztwa nad rzeczą. Jednakże nawet nieefektywne wykonywanie władztwa nie powoduje utraty posiadania, gdyż dla istnienia posiadania nie jest konieczne rzeczywiste korzystanie z rzeczy, lecz sama możliwość takiego korzystania. Także wymaganie zgody właściwego organu ze względu na interes publiczny na wykonanie pewnych czynności wobec rzeczy nie wyłącza kwalifikacji władztwa nad nią jako posiadania” (vide: E. Skowrońska-Bocian, M. Warciński [w:] Kodeks cywilny, Komentarz T. 1, pod red. K. Pietrzykowskiego. Wyd. 8, Warszawa 2015).

W wyroku z dnia 22 października 2015 r. (sygn. akt I ACa 529/15) Sąd Apelacyjny w Białymstoku stwierdził, że „władanie rzeczą jak właściciel jest zasadniczym elementem posiadania prowadzącego do zasiedzenia. O posiadaniu samoistnym nie świadczy sama tylko długotrwałość posiadania, która nie jest kryterium odróżniającym posiadanie samoistne od zależnego, ale sposób wykonywania władztwa nad nieruchomością. Wola posiadania jak właściciel (animus possidendi) oznacza wykonywanie faktycznego władztwa w takim zakresie, w jakim wykonuje je właściciel - przy czym swą wolę władania daną nieruchomością jak właściciel posiadacz samoistny musi objawiać na zewnątrz. Konieczne jest więc wykonywanie przez posiadacza, który - co jasne - właścicielem nie jest, czynności faktycznych wskazujących na samodzielny, rzeczywisty, niezależny od woli innej osoby stan władztwa”.

Dla istnienia posiadania samoistnego niezbędne jest faktyczne władanie rzeczą. Przy posiadaniu samoistnym odpowiadającym prawu własności oznacza to korzystanie z rzeczy w taki sposób jak właściciel (vide: postanowienie Sądu Najwyższego - Izby Cywilnej z dnia 10 kwietnia 2014 r., sygn. akt IV CSK 461/13).

Samoistne posiadanie musi trwać nieprzerwanie przez określony ustawą czas. Ciągłość posiadania ma dotyczyć nie w ogóle władztwa faktycznego nad rzeczą, lecz władztwa mającego charakter posiadania samoistnego.

Nabycie własności w drodze zasiedzenia w wypadku nieruchomości wynosi 20 lat, jeśli uzyskanie posiadania nastąpiło w dobrej wierze oraz 30 lat w wypadku złej wiary.

Dobra wiara posiadacza nie jest przesłanką nabycia własności nieruchomości. Możliwe jest zatem uzyskanie własności tego rodzaju rzeczy przez podmiot, który od samego początku zdawał sobie sprawę, że jego właścicielskie władanie rzeczą nie ma żadnej podstawy prawnej. Dobra wiara posiadacza ma natomiast wpływ na skrócenie wymaganego terminu zasiedzenia z 30 do 20 lat. Istotnym udogodnieniem dla posiadacza w tym zakresie jest to, że ocenie podlega dobra lub zła wiara w chwili uzyskania posiadania rzeczy. Stan świadomości władającego rzeczą po tym momencie nie ma już znaczenia. Niezbędne jest podkreślenie, iż miarodajny jest moment uzyskania posiadania samoistnego, a nie władania rzeczą w ogóle. Ma to znaczenie w sytuacjach, w których doszło do zmiany charakteru posiadania z zależnego na samoistne na skutek samodzielnych działań posiadacza - ocenie podlega wówczas właśnie chwila, w której doszło do takiej zmiany samoistnego posiadania (vide: K. Gołębiowski [w:] Kodeks cywilny, Komentarz, pod red. E. Gniewek.. P. Machnikowskiego, Wyd. 6. Warszawa 2014).

Posiadaczem w dobrej wierze jest ten, kto błędnie przypuszcza, że jest właścicielem rzeczy, a w złej wierze pozostaje ten kto wie albo wiedzieć powinien, że prawo własności nie przysługuje jemu, lecz innej osobie (vide: postanowienie Sądu Najwyższego - Izby Cywilnej z dnia 11 marca 2009 r., sygn. akt I CSK 360/08).

Przenosząc powyższe rozważania na grunt niniejszej sprawy Sąd Rejonowy w pierwszej kolejności stwierdził, że wnioskodawcy błędnie wywodzą rozpoczęcie biegu zasiedzenia od 1976 r. przez (...) Spółdzielnię (...) w R.. Należy bowiem podkreślić, że (...) Spółdzielnia (...) w R. przejęła majątek (...) Spółdzielni (...) w G., w skład którego wchodziły m.in. nieruchomości położone w G., stanowiące działki o numerach (...). W 1981 r. (...) Spółdzielnia (...) w R. stała się właścicielem tychże nieruchomości, a tym samym bieg terminu zasiedzenia uległ przerwaniu. Własność danej rzeczy przez zasiedzenie może nabyć jedynie posiadacz samoistny niebędący właścicielem. Do chwili sprzedaży działki w 1992 r. spółdzielnia była właścicielem zarówno spornego pasa gruntu na działce (...), jak i działki (...).

W konsekwencji w ocenie Sądu należało uznać, że bieg zasiedzenia części działki (...) o powierzchni około 800 metrów kwadratowych, stanowiącej pas gruntu wydzielony ogrodzeniem od lat 70-tych ubiegłego wieku (po pomiarach geodezyjnych 0,1017 ha) przez (...) Spółdzielnię (...) w R. rozpoczął się w dniu 21 września 1992 r., gdy nieruchomość oznaczona numerem działki (...) została sprzedana Gminie G., która nie objęła jej w posiadanie. Dopiero od tej daty spółdzielnia stała się posiadaczem samoistnym spornego pasa gruntu (wcześniej była jego właścicielem). Również kolejny nabywca nieruchomości oznaczonej numerem działki (...), tj. uczestnik Przedsiębiorstwo Handlowo-Usługowe (...) .1. W., P. (...) Sp. Jawna z siedzibą w G. nie korzystał z ogrodzonej części ww. działki, bowiem jak zeznał J. W. (2) „teren ten nie był im na razie potrzebny” i z tego też względu ogrodzenie nie zostało przestawione (k. 123). Zdaniem Sądu nie ulegało również wątpliwości, że (...) Spółdzielnia (...) w R. od 21 września 1992 r. była posiadaczem w zlej wierze, gdyż przed zawarciem umowy sprzedaży sporządzona została przez geodetę uprawnionego mapa, w związku z czym Spółdzielnia wiedziała lub przynajmniej przy zachowaniu należytej staranności powinna była wiedzieć, gdzie dokładnie przebiega granica działki o numerze (...).

Wnioskodawcy, którzy w dniu 23 listopada 2000 r. kupili nieruchomość oznaczoną działką numer (...) (sąsiadującą z działką o numerze (...)) i korzystali ze spornej części działki numer (...) (która to część była ogrodzona i do 2014 r. tylko oni mieli do niej dostęp) mogą więc doliczyć do czasu swego posiadania jedynie okres od 21 września 1992 r. W związku z powyższym - zważywszy na trzydziestoletni termin - nabyliby oni przez zasiedzenie własność części nieruchomości dopiero w 2022 r.

Z uwagi na brak upływu odpowiedniego terminu wniosek należało więc oddalić.

Na podstawie art. 520 § 3 k.p.c. Sąd zasądził od wnioskodawców solidarnie na rzecz uczestnika (...) Sp. Jawnej (...)w K. kwotę 617,00 zł tytułem zwrotu kosztów postępowania (wynagrodzenie pełnomocnika - 600,00 zł, opłata skarbowa od pełnomocnictwa - 17.00 zł).

Na podstawie art. 113 ust. 4 w zw. z art. 83 ust. 2 ustawy z dnia 28 lipca 2005 r. o kosztach sądowych w sprawach cywilnych (Dz. U. z 2016 r., poz. 623) Sąd nie obciążył stron kosztami poniesionych tymczasowo przez Skarb Państwa wydatków na opinie biegłych.

Apelację od powyższego postanowienia wniósł pełnomocnik wnioskodawców. Zaskarżył w/w postanowienie w części: w zakresie pkt 1 i 2 obejmujących oddalenie wniosku i obciążenie wnioskodawców obowiązkiem zwrotu na rzecz uczestników kosztów postępowania.

Zaskarżonemu postanowieniu zarzucił:

1/ błąd w ustaleniach faktycznych mających istotny wpływ na rozstrzygnięcie w sprawie, przez przyjęcie, że (...) Spółdzielnia (...) w R. była właścicielem nie tylko działki nr (...) ale także działki nr (...) obejmującej sporny pas gruntu ( nr działki (...) ), oraz że działkę (...) sprzedała w dniu 21.09.1992 r. Gminie G. i od tej daty Spółdzielnia ta była samoistnym posiadaczem spornego pasa gruntu do dnia sprzedaży działki (...) wnioskodawcom w dniu 23.11.2000 r., którzy z tym dniem przejęli posiadanie spornego pasa gruntu podczas gdy Spółdzielnia ta była jedynie właścicielem działki nr (...) zaś działki nr (...) ( obejmującej sporny pas gruntu ( (...)) była (...) Spółdzielnia (...) w P., co ewidentnie wynika z aktu notarialnego sporządzonego w Kancelarii Notarialnej G. B. w P., rep. Nr (...) a dotyczącego sprzedaży w dniu 21.09.1992 r. działki nr (...) gminie G. przez (...) Spółdzielnię (...) w P. w Likwidacji, oraz Spółdzielnia (...) w R. od co najmniej 1976 r. do daty sprzedaży działki (...) wnioskodawcom posiadała sporny pas gruntu;

2/ obrazę art. 172 § 2 k.c. w zw. z art. 176 § 1 k.c. przez brak ich zastosowania i przyjęcie, że nie upłynął termin wymagany prawem do zasiedzenia spornego gruntu przez wnioskodawców;

3/ naruszenie art. 233 § 1 k.p.c. w zw. z art. 13 § 2 k.p.c. przez błędne dokonanie oceny materiału dowodowego, nienależyte rozważenia aspektów prawnych w sprawie.

Wniósł o zmianę zaskarżonego postanowienia i stwierdzenie, że wnioskodawcy J. i S. małż. P. nabyli z dniem 1 stycznia 2007 roku na prawach małżeńskiej wspólności majątkowej na własność nieruchomość położoną w G. oznaczoną nr działki (...) o pow. 1018 m2, leżącą w granicach oznaczonych na mapie z projektem podziału działki nr (...) sporządzonej przez geodetę J. B. w dniu 12.02.2015 r. wpisanej do ewidencji materiałów zasobu (...) Ośrodka (...) w P. dla której to nieruchomości w Sądzie Rejonowym w Piotrkowie Tryb. urządzona jest KW (...) oraz o zasądzenie od uczestników postępowania na rzecz wnioskodawców zwrotu kosztów postępowania za obie instancje.

W odpowiedzi na apelację uczestnik postępowania (...).j. (...)wniósł o jej oddalenie i zasądzenie na swoją rzecz kosztów postępowania odwoławczego.

Sąd Okręgowy dodatkowo ustalił co następuje:

Dla działki nr (...) prowadzona przez Sąd Rejonowy w Piotrkowie Trybunalskim jest księga wieczysta Nr (...).

W dniu 3 czerwca 1975 r. wskazaną działkę (...) Spółdzielnia (...) w P. zakupiła do W. T.. Wskazana działka nosiła wówczas inne oznaczanie (...) ( następnie (...) ).

( dowód akt notarialny repertorium A Nr (...)k. 9 akt Księgi Wieczystej Nr (...))

Dla działki nr (...) prowadzona jest przez Sąd Rejonowy w Piotrkowie Tryb. księga wieczysta nr (...). Jej założenie nastąpiło na skutek wniosku (...) Spółdzielni (...) w R. z dnia 7 września 1992 r.

( dowód : wniosek k. 4 akt Księgi Wieczystej nr (...) )

Wskazana działka składała się z dwóch działek nabytych przez (...) Spółdzielnię (...) w G. odpowiednio w dniach 3 lipca 1937 r. oraz 17 października 1938 r. oraz trzeciej działki nabytej w dniu 16 października 1964 r.

( dowód: akty notarialne repertorium A Nr(...), akt notarialny repertorium A (...)akta Księgi Wieczystej nr (...) )

Spółdzielnia (...) w G. została połączona ze Spółdzielnią (...) w P. w dniu 29 grudnia 1969 r.

( dowód: protokół nadzwyczajnego Walnego Zgromadzenia Przedstawicieli Członków (...) Spółdzielni (...) w P. akta KW nr (...) )

(...) Spółdzielnia (...) w R. powstała w 1957 r.

( dowód: postanowienie o wpisaniu do sądowego rejestru spółdzielni z dnia 16 sierpnia 1957 r.; sygn. akt (...) )

W dniu 26 lutego 1976 r. doszło do połączenia się Spółdzielni (...) na terenie województwa (...). Połączenie obejmowało miedzy innymi (...) Spółdzielnię (...) w R., która została przejęta przez (...) Spółdzielnię (...) w P.

( dowód: uchwała w aktach KW nr (...) )

Powstała w ten sposób Wojewódzka Spółdzielnia (...) w P. z siedzibą w T. została zlikwidowana w dniu 27 maja 1982 r.

( dowód: postanowienie o wykreśleniu z rejestru sygn. A Rs. (...) akta KW nr (...) )

Konsekwencją powyższych decyzji było przekazanie majątku powyższej spółdzielni dotychczasowym działającym w ramach jej struktury Zakładom (...), które uzyskały osobowość prawną. Dotychczasowy Zakład (...) w R. został przekształcony w (...) Spółdzielnię (...) w R. i przejął również działkę nr (...).

( dowód: uchwała nr (...)Rady i Zarządu Centralnego Związku Spółdzielni (...) z dnia 20 stycznia 1981 r.; wyciąg z wykazu Wojewódzkich Spółdzielni (...) przewidzianych do wykreślenia z rejestru sądowego, pismo z dnia 16 września 1992 r. - akta KW nr (...) )

Sąd Okręgowy zważył co następuje.

Apelacja jest uzasadniona.

Wydając zaskarżone orzeczenie Sąd pierwszej instancji dopuścił się błędu w ustaleniach faktycznych mających istotny wpływ na wynik sprawy. Nieprawidłowo przyjął, że (...) Spółdzielnia (...) w R. była właścicielem nie tylko działki nr (...) ale także działki nr (...) obejmującej sporny pas gruntu ( nr działki (...) ), oraz że działkę (...) sprzedała w dniu 21 września 1992 r. Gminie G..

Z powyżej poczynionych przez Sąd Okręgowy, ustaleń wynika, że (...)

Spółdzielnia (...) w R. była jedynie właścicielem działki nr (...). Właścicielem działki nr (...) ( obejmującej sporny pas gruntu ( (...)) była (...) Spółdzielnia (...) w P.. Powyższe znajduje potwierdzenie nie tylko w treści aktu notarialnego sporządzonego w Kancelarii Notarialnej G. B. w P., rep. Nr (...), dotyczącego sprzedaży w dniu 21 września 1992 r. działki nr (...) gminie G. przez (...) Spółdzielnię (...) w P. w Likwidacji ale również z pozostałych wymienionych wyżej dokumentów.

Wskazane dokumenty, określające sposób przejścia prawa własności omawianych działek, nie zostały w toku postępowania zakwestionowane. Dokumenty te stanowiły jednocześnie podstawę wpisu prawa własności dla omawianych nieruchomości. Sąd Okręgowy akceptuje więc w pełni ich wiarygodność wskazując jednocześnie na brak podstaw aby w przedmiotowym postępowaniu zakwestionować również ich skutki prawne w postaci ujawnienia prawa własności w powołanych wyżej księgach wieczystych.

Sąd pierwszej instancji nieprawidłowo również w wskazanych za podstawę rozstrzygnięcia ustaleniach przyjął, że w 1976 r. (...) Spółdzielnia (...) w R. objęła w posiadanie majątek dawnej i nieistniejącej od 1970 r. (...) Spółdzielni (...) w G..

Ustalenie powyższe jest nieprawidłowe z tej przyczyny, że we wskazanej dacie (...) Spółdzielnia (...) w R. nie istniała jako odrębna osoba prawna ( stanowiła zakład w ramach Wojewódzkiej Spółdzielni (...) w P. z siedzibą w T. ). Również trudno znaleźć jakiekolwiek podstawy faktyczne i prawne dla usprawiedliwienia twierdzenia, że w 1981 r. na mocy (...) Rady i Zarządu Centralnego Związku Spółdzielni (...) w sprawie zakończenia działalności wojewódzkich spółdzielni mleczarskich oraz podziału ich majątku Zakład (...) w R. przekształcony ponownie w (...) Spółdzielnię (...) w R. nabył prawo własności wskazanej na wstępie działki nr (...) i że w zakresie prawa własności jest następcą prawnym (...) Spółdzielni (...) w G. oraz (...) Spółdzielni (...) w P.

W opozycji do powyższych ustaleń należy więc przyjąć, że wskazana działka o numerze (...) od 1975 r. stanowiła własność (...) Spółdzielni (...) w P., następnie Wojewódzkiej Spółdzielni (...) w P. z siedzibą w T., a po jej likwidacji ponownie nowopowołanej (...) Spółdzielni (...) w P.

Prawo własności działki o numerze (...) przysługiwało natomiast Wojewódzkiej Spółdzielni (...) w P. do daty jej likwidacji – 27 maja 1982 r. ( data wykreślenia ), kiedy to zostało przekazane (...) Spółdzielni (...) w R.. Od wskazanej daty utworzona spółdzielnia przejęła wskazaną działkę w celu prowadzenia na niej działalności gospodarczej.

Z powyższego wynika, że najpóźniej od dnia 27 maja 1982 r. (...) Spółdzielnia (...) w R. była posiadaczem samoistnym części działki nr (...) ( oznaczonej przez biegłego geodetę dla potrzeb przedmiotowej sprawy nr. (...) ), która była faktycznie włączona w skład działki nr. (...) ( obie działki były połączone wspólnym ogrodzeniem ). Tym samym akceptując fakt, że (...) Spółdzielnia (...) w R. przejęła majątek (...) Spółdzielni (...) w G. w dniu 27 maja 1985 r., nie sposób się zgodzić, że w ramach tego przejęcia nastąpiło przeniesienie własności również działki o numerze (...).

W konsekwencji w ocenie Sądu Okręgowego należało uznać, że bieg zasiedzenia części działki (...) o powierzchni 0,1017 ha stanowiącej pas gruntu wydzielony ogrodzeniem od lat 70-tych ubiegłego wieku przez (...) Spółdzielnię (...) w R. rozpoczął się w dniu 27 maja 1982 r. (...) Spółdzielnia (...) realizowała posiadanie kosztem (...) Spółdzielni (...) w P..

Fakt posiadania samoistnego realizowanego przez (...) Spółdzielnię (...) w R. działki oznaczonej nr (...) wynika z zeznań świadków przesłuchanych w toku postępowania. Fakt ten został również przyjęty przez Sąd pierwszej instancji i to ustalenie Sąd Okręgowy w pełni akceptuje wskazując jako własne. Bez znaczenia jednocześnie dla wskazanego ustalenia pozostaje okoliczność, że w latach 2002-2013 uczestnik postępowania Przedsiębiorstwo Handlowo-Usługowe (...) J. W., P. (...) Sp. Jawna z siedzibą w G. uiszczało podatek od całej nieruchomości położonej w G., o powierzchni 59 arów, stanowiącej działkę o numerze (...).

Sąd pierwszej instancji wydając zaskarżone orzeczenie uchybił treści przepisu art. 176 § 1 k.c. przyjmując, że wnioskodawcy nie mogą doliczyć do swojego posiadania nieruchomości objętej wnioskiem o zasiedzenie poprzedniego posiadacza. Zgodnie z jego treścią, jeżeli podczas biegu zasiedzenia nastąpiło przeniesienie posiadania, obecny posiadacz może doliczyć do czasu, przez który sam posiada, czas posiadania swego poprzednika. Jeżeli jednak poprzedni posiadacz uzyskał posiadanie nieruchomości w złej wierze, czas jego posiadania może być doliczony tylko wtedy, gdy łącznie z czasem posiadania obecnego posiadacza wynosi przynajmniej lat trzydzieści. W omawianej sprawie wnioskodawcy mogli skutecznie skorzystać z wskazanego uprawnienia w okresie od 27 maja 1982 r. do daty nabycia nieruchomości.

W konsekwencji Sąd Rejonowy błędnie przyjął, że w okolicznościach przedmiotowej sprawy nie upłynął wymagany prawem ( art. 172 k.c.) termin do zasiedzenia spornego gruntu przez wnioskodawców. Termin zasiedzenia w omawianej sprawie upłynął z dniem 27 maja 2012 r.

Mając powyższe na uwadze Sąd Okręgowy na podstawie przepisu art. 386 § 1 k.p.c. orzekł o zmianie zaskarżonego orzeczenia i uwzględnieniu wniosku.

O kosztach postępowania za obie instancje Sąd orzekł na podstawie przepisu art. 520 § 1 k.p.c. uznając, że przemawia za powyższym charakter sprawy oraz jej wynik.

Wnioskodawcy nabyli nieruchomość w drodze zasiedzenia, dokonując tym samym nieodpłatnego przysporzenia majątkowego. W ocenie Sądu Okręgowego wobec wskazanej okoliczności obciążenie uczestnika postępowania (...).j. (...)koszami postępowania jest nieuprawnione.

SSO P. Hochman SA w SO Grzegorz Ślęzak SSR Mariusz Kubiczek