Sygn. akt VIII U 1453/18
Decyzją z dnia 23 maja 2018 r. Zakład Ubezpieczeń Społecznych I Oddział w Ł., na podstawie art. 114 ust. 1 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych, po rozpatrzeniu wniosku z dnia 19 lutego 2016 r. złożonego w Sądzie Okręgowym, odmówił C. B. (1) ponownego ustalenia prawa do emerytury wskazując, że ubezpieczony nie przedłożył żadnych nowych dokumentów, które miałyby wpływ na wysokość świadczenia.
/decyzja – k. 73 akt ZUS/
Odwołanie od w/w decyzji w dniu 20 czerwca 2018 r. wniósł ubezpieczony C. B. (1) podnosząc, że ZUS stawia się w roli egzekutora prawa, odmawiając mu włączenia do podstawy emerytury okresu działalności opozycyjnej w okresie stanu wojennego ZUS łamie prawo dwukrotnie. Odwołujący podkreślił, iż każdy emeryt niezależnie od okoliczności ma prawo żądać ponownego przeliczenia emerytury, a obowiązkiem ZUS jest wykonanie przeliczenia. Twierdzenie ZUS, iż nie pojawiły się nowe okoliczności nie jest zgodne z prawdą bowiem ZUS posiada dokumenty potwierdzające zasadność jego żądań. Z uwagi na powyższe skarżący wniósł o zmianę zaskarżonej decyzji i ponowne przeliczenie jego emerytury.
/odwołanie – k. 3/
W odpowiedzi na odwołanie z dnia 12 lipca 2018 r. organ rentowy wniósł o jego oddalenie. Zakład podniósł, iż jak wynika z akt sprawy, po rozpatrzeniu wniosku z dnia 01.04.2016r., do którego wnioskodawca dołączył decyzję urzędu ds. Kombatantów i Osób Represjonowanych potwierdzającą świadczenie pracy na rzecz organizacji politycznych i związków zawodowych, nielegalnych w rozumieniu przepisów obowiązujących do kwietnia 1989r. - decyzją z dnia 21.04.2016r. odmówiono Panu C. B. (1) uwzględnienia w okresach składkowych okresów pracy świadczonej na rzecz organizacji politycznych i związków zawodowych od 01.09.1980r. do 09.11.1980r. i od 13.12.1981r. do 01.03.1986r.
Do ustalenia wysokości emerytury został uwzględniony okres zatrudnienia w (...) od 10.09.1979r. do 30.06.1982r. oraz okres prowadzenia działalności gospodarczej od 01.07.1982r. - 30.06.1990r. Wobec powyższego brak było podstaw do uwzględnienia w stażu pracy okresów od 01.09.1980r. do 09.11.1980r. i od 13.12.1981r. do 01.03.1986r. z uwagi na fakt, że pokrywające się okresy zatrudnienia do stażu pracy przyjmuje się wymiarze pojedynczym, brak podstaw prawnych do ich zaliczenia w wymiarze podwójnym. Wnioskodawca złożył odwołania od decyzji z dnia 21.04.2016r. i 29.06.2016r. Prawomocnym wyrokiem z dnia 08.12.2016r. Sąd Okręgowy w Łodzi III Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych oddalił odwołania od ww. decyzji - sygn. akt: VIII U 1887/16. Brak nowych okoliczności i dowodów pozwalających na ponowne ustalenie wysokości emerytury. Wobec tego odwołanie od decyzji emerytalnej nie jest zasadne.
/odpowiedź na odwołanie – k. 6-6v/.
Na rozprawie w dniu 7 listopada 2018 r. wnioskodawca poparł odwołanie i oświadczył, iż chce rozszerzyć swoje roszczenie o dodatek kombatancki. Natomiast pełnomocnik organu rentowego wniósł o oddalenie odwołania i przekazanie złożonego przez wnioskodawcę wniosku do ZUS, celem rozpoznania i wydania decyzji w tym zakresie.
/stanowiska procesowe stron e-protokół z rozprawy z dnia 7 listopada 2018 r. 00:01:39 -00:09:34/
Sąd Okręgowy w Łodzi ustalił następujący stan faktyczny:
C. B. (2) urodził się (...)
/bezsporne/
Decyzją z dnia 10 lutego 2006 r. ZUS przyznał ubezpieczonemu prawo do emerytury.
/ decyzja k. 29 akt ZUS /.
Decyzją z dnia 15 czerwca 2009 r. organ rentowy w rozpoznaniu wniosku z dnia 30 marca 2009 r. o uwzględnienie kwot minimalnego wynagrodzenia pracowników w podstawie wymiaru, za wskazane okresy pracy ponownie ustalił wysokość emerytury wnioskodawcy.
/decyzja k. 40 akt ZUS/.
Decyzją z dnia 21 kwietnia 2016r., po rozpatrzeniu wniosku z dnia 01.04.2016r., do którego wnioskodawca dołączył decyzję urzędu ds. Kombatantów i Osób Represjonowanych potwierdzającą świadczenie pracy na rzecz organizacji politycznych i związków zawodowych, nielegalnych w rozumieniu przepisów obowiązujących do kwietnia 1989r. - odmówiono C. B. (1) uwzględnienia w okresach składkowych okresów pracy świadczonej na rzecz organizacji politycznych i związków zawodowych od 01.09.1980r. do 09.11.1980r. i od 13.12.1981r. do 01.03.1986r. z uwagi na fakt, iż pokrywające się okresy zatrudnienia do stażu pracy przyjmuje się w wymiarze pojedynczym. Do ustalenia wysokości emerytury został natomiast uwzględniony okres zatrudnienia w (...) od 10.09.1979r. do 30.06.1982r. oraz okres prowadzenia działalności gospodarczej od 01.07.1982r. - 30.06.1990r.
/decyzja k.50 akt ZUS/
Decyzją z dnia 29 czerwca 2016 r., w rozpoznaniu wniosku z dnia 27.05. 2016 r. przeliczono podstawie wymiaru emerytury uwzględniając kwotę wynagrodzenia za 1969 r. z legitymacji ubezpieczeniowej. Do stażu pracy uwzględniono nieprzerwany okres zatrudnienia od 10.09.1979 do 30.06.1990 r. wobec czego brak było możliwości uwzględnienia tego okresu w wymiarze podwójnym na podstawie Decyzji Szefa Urzędu do Spraw Kombatantów i Osób Represjonowanych z dnia 12.05.2016 r. o świadczeniu pracy na rzecz organizacji politycznych i związków zawodowych .
/decyzja k 57 wraz załącznikiem k. 56 akt ZUS/
Wnioskodawca złożył odwołania od decyzji z dnia 21.04.2016r. i 29.06.2016r.
/bezsporne/.
Wyrokiem z dnia 8 grudnia 2016 r. Sąd Okręgowy w Łodzi, VIII Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych oddalił odwołania wnioskodawcy od powyższych decyzji.
/odpis wyroku z dnia 8 grudnia 2016 r. k. 12/
Wnioskodawca nie skarżył powyższego wyroku.
/bezsporne/
Wnioskiem z dnia 19 lutego 2016 r. złożonym bezpośrednio w Sądzie Okręgowym w Łodzi wnioskodawca wniósł o ponowne ustalenie prawa do emerytury wobec ponownego przeliczenia jej podstawy za okres od stycznia 1982 do kwietnia 1989 r. tj z uwzględnieniem okresu działalności w podziemiu stanu wojennego. Do wniosku wnioskodawca załączył ksero legitymacji działacza opozycji antykomunistycznej.
/wniosek k. 67-68 akt ZUS, ksero legitymacji k. 68 akt ZUS/
Postanowieniem z dnia 4 kwietnia 2018 r. Sąd Okręgowy w Łodzi, VIII Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych przekazał powyższy wniosek organowi rentowemu jako właściwemu do jego rozpoznania.
/odpis postanowienie z dnia 4 kwietnia 2018 r. k. 66 akt ZUS/.
W rozpoznaniu wskazanego wniosku wydano zaskarżoną.
/decyzja – k. 73 akt ZUS/
Po wydaniu prawomocnych decyzji z dnia 21.04.2016 r. i 29.06.2016r.wnioskodawca nie przedstawił żadnych nowych dowodów ani nie wskazał okoliczności istniejących przed wydaniem decyzji, które miałyby wpływ na prawo do świadczenia lub jego wysokości.
/bezsporne/
Sąd Okręgowy w Łodzi zważył, co następuje:
Odwołanie jako niezasadne podlega oddaleniu.
Na podstawie art. 114 ust. 1 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (tekst jednolity Dz. U z 2017 r. poz. 1383 z późn. zm.) prawo do świadczeń (emerytalno – rentowych) lub ich wysokość ulega ponownemu ustaleniu na wniosek osoby zainteresowanej lub z urzędu, jeżeli po uprawomocnieniu się decyzji w sprawie świadczeń zostaną przedłożone nowe dowody lub ujawniono okoliczności istniejące przed wydaniem tej decyzji, które mają wpływ prawo do świadczeń lub na ich wysokość.
Z cytowanego przepisu wynika, iż warunkiem ponownego ustalenia prawa do świadczeń jest uzyskanie nowych dowodów lub ujawnienie okoliczności, które istniały przed wydaniem decyzji, a nie były znane organowi w chwili orzekania i mają wpływ na prawo do tych świadczeń lub ich wysokość /por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 5 sierpnia 1999 r., II UKN 231/99 - OSNAPiUS 2000 nr 19 poz. 734; uchwała Sądu Najwyższego z dnia 5 czerwca 2003 r. III UZP 5/03 - OSNAPiUS rok 2003, Nr 18, poz. 442/.
Zwrot "przedłożenie nowych dowodów" oznacza zgłoszenie każdego prawnie dopuszczalnego środka dowodowego, stanowiącego potwierdzenie okoliczności faktycznych istniejących przed wydaniem decyzji, a mających wpływ na powstanie prawa do świadczenia lub jego wysokość. Natomiast użyte w art. 114 ust. 1 ustawy emerytalnej pojęcie "ujawnienie okoliczności" oznacza powołanie się na fakty dotyczące ogółu wymagań formalnych i materialnych związanych z ustaleniem przez organ rentowy prawa do świadczenia lub wysokości świadczenia. Są to określone w przepisach prawa materialnego fakty warunkujące powstanie prawa do świadczenia lub jego wysokości np. staż pracy, wiek, niezdolność do pracy, ale także uchybienia przez organ rentowy normom prawa procesowego lub materialnego, wpływające potencjalnie na dokonanie ustaleń w sposób niezgodny z ukształtowaną z mocy prawa sytuacją prawną osoby zainteresowanej (tak m.in. Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 3 lutego 2014 r., I UK 322/13, LEX nr 1444596 oraz Sąd Apelacyjny w Łodzi w wyroku z dnia 11 grudnia 2015 r., III AUa 1087/15, LEX nr 1979499).
Mając powyższe na uwadze należy podkreślić, że skoro przedmiotowe postępowanie zostało wszczęte w oparciu o wniosek z art. 114 ust. 1 ustawy o emeryturach i rentach z FUS, to obowiązkiem organu rentowego a następnie Sądu orzekającego, była w pierwszej kolejności ocena, czy wystąpiły określone w tym przepisie przesłanki umożliwiające merytoryczne rozpoznanie wniosku. Należało zatem ustalić i ocenić, czy wnioskodawca przedłożył nowe dowody mogące mieć wpływ na zmianę poprzednich decyzji z dnia 21.04.2016r. i 29.06.2016r., ewentualnie, czy ujawniły się takie okoliczności istniejące przed wydaniem tych decyzji, które mogły rzutować na przyznanie ubezpieczonemu prawa do emerytury. Ocena, że przesłanki te nie były spełnione (wnioskodawca po uprawomocnieniu się decyzji z dnia 21.04.2016r. i 29.06.2016r. nie przedłożył nowych dowodów ani nie ujawnił okoliczności istniejących przed wydaniem tych decyzji, które miały wpływ na prawo do świadczeń) powinna prowadzić do odmowy ponownego ustalenia świadczenia przez organ rentowy oraz oddalenia odwołania przez Sąd, bez potrzeby merytorycznego zbadania wysokości świadczenia przysługującego ubezpieczonemu. Bez spełnienia przesłanek formalnych wniosku z art. 114 ust. 1 ustawy o emeryturach i rentach z FUS, prowadzenie postępowania dotyczącego merytorycznej oceny wysokości świadczenia, jest bezcelowe i bezprzedmiotowe.
Dokonując wszechstronnej analizy zgromadzonego w sprawie materiału procesowego Sąd Okręgowy doszedł do przekonania, że skarżący w toku postępowania przed organem rentowym wywołanym ponownym złożeniem wniosku z dnia 19 lutego 2016 r. o ustalenie prawa do emerytury, nie spełnił przesłanki wniosku o ponowne ustalenie prawa do emerytury na zasadach określonych w art. 114 ust. 1 ustawy o emeryturach i rentach z FUS.
Skarżący nie przedłożył nowych dowodów na potwierdzenie okoliczności faktycznych istniejących przed uprawomocnieniem się decyzji z dnia 21.04.2016r. i 29.06.2016r., a mających wpływ na powstanie prawa do świadczenia. Skarżący w toku niniejszego postępowania nie ujawnił również żadnych okoliczności, które istniały przed wydaniem tych decyzji, a nie były znane organowi w chwili orzekania i mają wpływ na prawo do emerytury. Znamiennym jest również, iż C. B. (1) nie zaskarżył wyroku Sądu Okręgowego w Łodzi, z dnia 8 grudnia 2016 r. którym na skutek odwołania wnioskodawcy była badana prawidłowość wskazanych decyzji.
Reasumując, w ocenie Sądu Okręgowego, w toku postępowania przed organem rentowym, wywołanego wnioskiem z dnia 19 lutego 2016 r., nie zostało ujawnione nic nowego, co dawałoby Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych podstawę do ponownego przeanalizowania sytuacji prawnej wnioskodawcy. Zakład Ubezpieczeń Społecznych nie ma podstaw do ponownego ustalenia emerytury, jeśli zainteresowany nie przedstawi dokumentów lub okoliczności zmieniających jego sytuację (por. wyrok. Sądu Najwyższego z dnia 15 maja 2014 r., III UK 150/13, LEX nr 1458793).
W konsekwencji decyzję organu rentowego z dnia 23 maja 2018 r. uznać należy za prawidłową bowiem w chwili jej wydawania nie zachodziły przesłanki z art. 114 ust. 1 ustawy emerytalnej.
Mając powyższe na uwadze odwołanie, na podstawie art. 477 14 § 1 k.p.c., podlegało oddaleniu, o czym Sąd Okręgowy w Łodzi orzekł w pkt 1 sentencji wyroku.
W przedmiocie zaś wniosku C. B. (1) o przyznanie dodatku kombatanckiego to Sąd przekazał go Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych I Oddział w Ł. do rozpoznania z uwagi na czasową niedopuszczalność drogi sądowej, albowiem organ rentowy w tym zakresie nie zajął żadnego stanowiska. Należy zauważyć, iż tak sprecyzowane roszczenie, nie było przedmiotem rozpoznania organu rentowego.
Zgodnie z dyspozycją art. 476 §2 k.p.c. w związku z art. 2 k.p.c. przez sprawy z zakresu ubezpieczeń społecznych rozumie się sprawy, w których wniesiono odwołanie od decyzji organów rentowych dotyczących ubezpieczenia społecznego i kategorii spraw wymienionych w pkt 1-5 § 2 art. 476 k.p.c.
Na obecnym etapie postępowania, wobec braku decyzji organu rentowego w zakresie roszczenia wnioskodawcy o przyznanie dodatku kombatanckiego, zachodzi czasowa niedopuszczalność drogi sądowej, a właściwym do rozpoznania roszczeń pozostaje Zakład Ubezpieczeń Społecznych, od decyzji którego będzie przysługiwać wnioskodawcy prawo wniesienia odwołania do Sądu zgodnie z powołanymi przepisami.
Z uwagi na powyższe tj. na czasową niedopuszczalność drogi sądowej Sąd, na podstawie art. 199 § 1 pkt 1 k.p.c. w związku z art. 464 § 1 k.p.c. orzekł jak w pkt 2 sentencji.
J.L.