UZASADNIENIE

Decyzją z dnia 16 kwietnia 2013r. Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w B. odmówił J. W. prawa do emerytury, powołując się na przepisy ustawy z dnia 17 grudnia 1998r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych ( tekst jednolity Dz. U. z 2009r., nr 153, poz. 1227 ze zm. ).

W uzasadnieniu decyzji wskazano, że ubezpieczony nie spełnia warunków do przyznania żądanego świadczenia, ponieważ nie udowodnił, że w wymaganym okresie 15 lat pracował w warunkach szczególnych. ( ZUS uwzględnił ubezpieczonemu do okresu pracy w warunkach szczególnych łącznie 11 lat, 1 miesiąc i 14 dni ).

Odwołanie od powyższej decyzji wniósł ubezpieczony, domagając się jej zmiany i przyznania żądanego świadczenia, bowiem spełnia wszystkie warunki niezbędne do jego przyznania, w tym posiada wymagany okres pracy w warunkach szczególnych.

W odpowiedzi na odwołanie organ rentowy wniósł o oddalenie odwołania, powołując się ponownie na okoliczności przytoczone w uzasadnieniu zaskarżonej decyzji.

Sąd ustalił i zważył co następuje :

Zgodnie z art. 27 ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych – urodzonym przed dniem 1 stycznia 1949r. przysługuje emerytura, jeżeli osiągnęli wiek emerytalny wynoszący co najmniej 60 lat dla kobiety i 65 lat dla mężczyzny oraz mają okres składkowy i nieskładkowy wynoszący co najmniej 20 lat dla kobiety i 25 lat dla mężczyzny.

Natomiast w myśl art. 29 ust. 1 ustawy przytoczonej na wstępie – ubezpieczeni urodzeni przed 1 stycznia 1949r., będący pracownikami, którzy nie osiągnęli wieku emerytalnego określonego w art. 27 pkt 1 mogą przejść na emeryturę – mężczyźni – po osiągnięciu wieku 60 lat, jeżeli mają co najmniej 25 letni okres składkowy i nieskładkowy oraz zostali uznani za całkowicie niezdolnych do pracy.

Modyfikacje w zakresie wieku przewiduje art. 32 ust.1 ustawy, uzależniając wcześniejsze nabycie prawa do emerytury od zatrudnienia w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze.

Natomiast art. 184 przytoczonej na wstępie ustawy stanowi, że ubezpieczonym urodzonym po dniu 31 grudnia 1948 r. przysługuje emerytura po osiągnięciu wieku przewidzianego w art. 32, 33, 39 i 40, jeżeli w dniu wejścia w życie ustawy osiągnęli:

1) okres zatrudnienia w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze wymaganym w przepisach dotychczasowych do nabycia prawa do emerytury w wieku niższym niż 60 lat - dla kobiet i 65 lat - dla mężczyzn oraz

2) okres składkowy i nieskładkowy, o którym mowa w art. 27.

Emerytura, o której mowa w ust. 1, przysługuje pod warunkiem nieprzystąpienia do otwartego funduszu emerytalnego albo złożenia wniosku o przekazanie środków zgromadzonych na rachunku w otwartym funduszu emerytalnym, za pośrednictwem Zakładu, na dochody budżetu.

Zatem w powyższym zakresie zachowuje swoją aktualność Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze ( Dz. U. nr 8, poz. 43 ze zm. ), wydane na podstawie art. 27 ust. 3 ustawy z dnia 14 grudnia 1982r. o zaopatrzeniu emerytalnym pracowników i ich rodzin ( Dz. U. nr 0, poz. 267 ze zm. ).

Zgodnie z § 3 i 4 przytoczonego Rozporządzenia – za okresy zatrudnienia wymagane do uzyskania emerytury (…) uważa się okres wynoszący 20 lat dla kobiety i 25 lat dla mężczyzny, liczony łącznie z okresami równorzędnymi i zaliczanymi do okresów zatrudnienia. Przy czym prawo do emerytury nabywa pracownik, który wykonywał prace w warunkach szczególnych, wymienione w wykazie A, jeżeli spełnia łącznie następujące warunki :

- osiągnął wiek emerytalny wynoszący : 55 lat dla kobiety i 60 lat dla mężczyzny,

- ma wymagany okres zatrudnienia, w tym co najmniej 15 lat pracy w warunkach szczególnych.

Jednocześnie w myśl § 2 ust. 1 wspomnianego Rozporządzenia – okresami pracy uzasadniającymi prawo do świadczeń na zasadach określonych w Rozporządzeniu są okresy, w których praca w warunkach szczególnych lub w szczególnym charakterze była wykonywana stale i w pełnym wymiarze czasu pracy obowiązującym na danym stanowisku pracy.

Kwestią sporną w przedmiotowej sprawie było ustalenie, czy ubezpieczony spełnia warunek wymaganego czasu pracy w warunkach szczególnych, niezbędny do uzyskania tzw. emerytury wcześniejszej.

W celu rozstrzygnięcia powyższej kwestii Sąd przeprowadził postępowanie dowodowe, w tym zapoznał się z dokumentami zgromadzonymi w aktach rentowych i dokumentacji pracowniczej, a także przesłuchał ubezpieczonego i świadków : B. B. i A. N.

( nagranie z rozprawy w dniu 02.12.2013r. ).

Po przeanalizowaniu wspomnianego wyżej materiału dowodowego, Sąd doszedł do przekonania, że zgromadzony w sprawie materiał dowodowy potwierdza twierdzenia ubezpieczonego dotyczące posiadania wymaganego okresu pracy w warunkach szczególnych.

Jak wynika bowiem ze wspomnianych wyżej dowodów, ubezpieczony był zatrudniony w Zakładach (...) przy Zakładach (...) w B. w okresie od 07.04.1976r. do 28.02.1978r. na cały etat na stanowisku kierowcy. W tym czasie stale jeździł samochodami ciężarowymi o ciężarze całkowitym powyżej 3,5 tony, takimi, jak np. S. (...), J. z naczepą. Ubezpieczony nie korzystał z urlopów bezpłatnych ani też nie chorował. W okresie zimowym ubezpieczony otrzymywał dodatkowo zupę.

Następnie w okresie od 16.03.1978r. do 13.10.1979r. ubezpieczony stale i na cały etat pracował jako kierowca samochodów ciężarowych o ciężarze całkowitym powyżej 3,5 tony w (...) Spółdzielni(...). Ubezpieczony nie korzystał z urlopów bezpłatnych, ani ze zwolnień lekarskich.

W okresie od 30.11.1979r. do 24.01.1980r. ubezpieczony był zatrudniony w Przedsiębiorstwie (...) w B., gdzie pracował jako kierowca samochodów ciężarowych o ciężarze całkowitym powyżej 3,5 tony. Tam również ubezpieczony nie korzystał z urlopów bezpłatnych, nie miał też dłuższych okresów choroby.

Później w okresie od 28.01.1980r. do 16.08.1980r. ubezpieczony pracował na cały etat jako kierowca samochodów ciężarowych o ciężarze całkowitym powyżej 3,5 tony w (...) Przedsiębiorstwie (...)w B.. Ubezpieczony nie korzystał z urlopów bezpłatnych u tego pracodawcy, ani też nie chorował.

Sąd dał wiarę zeznaniom ubezpieczonego oraz świadków, albowiem były one spójne, logiczne i potwierdzone dodatkowo przez złożone do akt dokumenty. Ponadto należy zaznaczyć, iż świadek A. N. był osobą obcą dla ubezpieczonego, zatem nie był bezpośrednio zainteresowany wynikiem sprawy, a dodatkowo jako osoba pracująca z ubezpieczonym, opierał złożone zeznania na własnych spostrzeżeniach. Natomiast świadek – B. B., jako była żona ubezpieczonego, nie była zainteresowana wynikiem sprawy, natomiast była dobrze zorientowana jaką pracę wykonywał w spornych okresach ubezpieczony ( ówczesny mąż świadka ).

Wspomniane wyżej dowody wskazują, że podczas zatrudnienia we wskazanych wyżej Zakładach i podanych okresach ubezpieczony wykonywał stale i w pełnym wymiarze czasu pracy, pracę w warunkach szczególnych określoną w wykazie A dziale VIII pod poz. 2 Rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze.

Mając powyższe na uwadze należy stwierdzić, że ubezpieczony spełnia wszystkie warunki niezbędne do przyznania emerytury , dlatego też Sąd zgodnie z art. 477 ¹⁴ § 2 k.p.c. zmienił zaskarżoną decyzję, jak w pkt 1 wyroku.

Jednocześnie, zgodnie z aktualnym brzmieniem art. 118 ust. 1a ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych w pkt 2 wyroku zawarto orzeczenie o braku odpowiedzialności organu rentowego za nieustalenie ostatniej okoliczności niezbędnej do wydania decyzji, bowiem dopiero przeprowadzenie w toku postępowania sądowego dowody pozwoliły na rozstrzygnięcie sprawy, jak w pkt 1, przy czym postępowanie to nie mogło być prowadzone przez organ rentowy.

SSO Karolina Chudzinska - Koczorowicz