Sygn. akt II K 372/17
Dnia 07 maja 2018 roku
Sąd Rejonowy w Golubiu-Dobrzyniu II Wydział Karny w składzie:
Przewodniczący: SSR Leszek Osiński
Protokolant: st. sekr. sądowy Ewa Romanowska
w obecności oskarżyciela Prok. Rej. ------
po rozpoznaniu w dniu 23 kwietnia 2018 roku
1/ sprawy M. W. (1)
syna P. iM. (...)z domuK. (...)
urodz. (...) w W.
2/ sprawy G. W.
syna M. i S. z domu W.
urodz. (...) w B.
M. W. (2) o to, że: pełniąc funkcję Prezesa Zarządu spółek (...) z siedzibą w T. przy ulicy (...) oraz (...) Sp. z o.o. z siedzibą w W. przy ul. (...) lok. 45, (...)-(...) W. urządzał:
- w okresie od 1 czerwca 2015 roku do 18 czerwca 2015 roku, w sklepie Spożywczo Przemysłowym w miejscowości (...), (...)-(...) G., gry na automacie do gier (...) M. (...) nr (...) oraz
- od 1 czerwca 2015 roku do 18 listopada 2015 roku w Pawilonie Wolnostojącym przy ul. (...), (...)-(...) G., gry na automatach do gier A. (...) G. nr (...), (...) M. (...) nr (...), (...) M. (...) nr (...) oraz
- w dniu 29 lipca 2015 roku w Barze U (...) w miejscowości (...), (...)-(...) K., gry na automatach do gier: (...) H. (...) nr H. (...) oraz A. (...) G. nr (...) oraz
- od 1 czerwca 2015 roku do 9 października 2015 roku, w Pawilonie Wolnostojącym przy ul. (...), (...)-(...) G., gry na automatach do gier: A. (...) G. nr (...), (...) NR (...)
wbrew art. 6 ust. 1 ustawy z 19 listopada 2009 roku o grach hazardowych, w szczególności bez wymaganej koncesji, czyniąc sobie w ten sposób, z popełnienia przestępstw skarbowych stałe źródło dochodu;
tj. o przestępstwo z art. 107 §1 kks w zw. z art. 9 §3 kks i w zw. z art. 6 §2 kk, w zw. z art. 37 §1 pkt 2 kks
G. W. oskarżonego o to, że: pełniąc funkcję Prezesa Zarządu spółki (...) z siedzibą w W. przy ulicy (...), (...)-(...) W., urządzał w okresie od 1 listopada 2014 r. do 18 czerwca 2015 roku, w Sklepie (...) w miejscowości (...), (...)-(...) G., gry na automacie do gier (...) nr (...) wbrew art. 6 ust. 1 ustawy z 19 listopada 2009 roku o grach hazardowych, w szczególności bez wymaganej koncesji,
tj. o przestępstwo z art. 107 §1 kks w zw. z art. 9 §3 kks
ORZEKA:
I. uznaje oskarżonego M. W. (1) za winnego popełnienia czynu zarzuconego w akcie oskarżenia, tj. przestępstwa z art. 107 §1 kks w zw. z art. 9 § 3 kks w zw. z art. 6 §2 kks w zw. z art. 37 §1 pkt 2 kks i za to na mocy art. 107 §1 kks w zw. z art. 38 §1 pkt 3 kks w zw. z art. 23 §1 i 3 kks wymierza mu karę 5 (pięciu) miesięcy pozbawienia wolności i karę grzywny w wysokości 100 (stu) stawek dziennych przyjmując wysokość jednej stawki za równoważną kwocie 80 (osiemdziesięciu) złotych;
II. na mocy art. 69 §1 i 2 kk w zw. z art. 70 §1 kk w zw. z art. 20 §2 kks wykonanie orzeczonej kary pozbawienia wolności warunkowo zawiesza na okres próby wynoszący 3 (trzy) lata;
III. uznaje oskarżonego G. W. za winnego popełnienia czynu zarzuconego w akcie oskarżenia, tj. przestępstwa z art. 107 §1 kks w zw. z art. 9 §3 kks i za to na mocy art. 107 §1 kks w zw. z art. 23 §1 i 3 kks wymierza mu karę 2 (dwóch) miesięcy pozbawienia wolności i karę grzywny w wysokości 80 (osiemdziesięciu) stawek dziennych przyjmując wysokość jednej stawki za równoważną kwocie 80 (osiemdziesięciu) złotych;
IV. na mocy art. 69 §1 i 2 kk w zw. z art. 70 §1 kk w zw. z art. 20 §2 kks wykonanie orzeczonej kary pozbawienia wolności warunkowo zawiesza na okres próby wynoszący 2 (dwa) lata;
V. na mocy art. 30 § 5 kks orzeka przepadek na rzecz Skarbu Państwa dowodów rzeczowych, tj.:
- automatu do gier (...) nr (...)
- automatu do gier (...) M. nr (...);
znajdujących się w magazynie depozytowym (...) w T. pod pozycją magazynową (...)
- gotówki wyjętej w trakcie oględzin automatu (...) M. nr (...) w kwocie 1375 złotych ( (...)- (...));
- gotówki wyjętej w trakcie eksperymentu na automatach A. (...) G. nr (...), (...) M. (...) nr (...), (...) M. (...) w łącznej kwocie 7095 złotych ( (...)- (...));
- gotówki wypłaconej w trakcie eksperymentu na automatach (...) H. (...) nr (...) oraz A. (...) G. nr (...) w kwocie 10 złotych ( (...));
- gotówki wyjętej w trakcie oględzin automatów (...) H. (...) nr H. (...) oraz A. (...) G. nr (...) w łącznej kwocie 270 złotych ( (...)- (...))
- gotówki wyjętej w trakcie oględzin automatów A. (...) G. nr (...) oraz (...) nr (...) w łącznej kwocie 4260 złotych (dowód wpłaty (...) z dnia 09.10.2015 r.);
przechowywanych na koncie sum depozytowych I. Administracji Skarbowej w B. zgodnie z dowodami wpłat (...), (...)- (...), (...)- (...), (...), (...)- (...) oraz (...) z dnia 09.10.2015 roku
- automatu do gierA. (...) G. nr (...)
- automatu do gier (...) M. (...) nr (...);
- automatu do gier (...) M. (...) nr (...);
znajdujących się w magazynie depozytowym (...) w T. pod pozycją magazynową (...);
- automatu do gier (...) H. (...) nr (...);
- automatu do gier A. (...) G. nr (...);
znajdujących się w magazynie depozytowym (...) w T. pod pozycją magazynową (...);
- automatu do gierA. (...) G. nr (...);
- automatu do gier (...) nr (...);
znajdujących się w magazynie depozytowym (...) w T. pod pozycją magazynową (...)
VI. zasądza od oskarżonego M. W. (1) na rzecz Skarbu Państwa kwotę 1720 (jeden tysiąc siedemset dwadzieścia) złotych, zaś od oskarżonego G. W. kwotę 1340 (jeden tysiąc trzysta czterdzieści) złotych tytułem opłat sądowych i obciąża ich wydatkami poniesionymi w sprawie po połowi w wysokości po 35 (trzydzieści pięć) złotych.
II K 372/17
W okresie objętym zarzutem w sprawie, tj. od 1 czerwca 2015 roku do 18 listopada 2015 roku M. W. (1) pełnił funkcję prezesa zarządu spółki (...) Sp. z o.o. z siedzibą w T., zajmującej się, między innymi, działalnością rozrywkową i rekreacyjną. W dniu 31 maja 2015 roku M. W. (1), reprezentując spółkę (...) Sp. z o.o. z siedzibą w T., zawarł z F. K. umowę cywilnoprawną zwaną ramową umową dzierżawy powierzchni dotyczącą najmu sklepu spożywczego w A. nr 15, w celu zainstalowania urządzeń do gier, na których spółka (...) Sp. z o.o. z siedzibą w T. miała prowadzić działalność gospodarczą. Umowa obowiązywała od 1 czerwca 2015 roku. Na podstawie powyższej umowy w sklepie zainstalowano automat do gier (...) M. (...) nr (...). Ponadto M. W. (1), działając jako prezes zarządu (...) Sp. z o.o. z siedzibą w T. zawarł z M. B. umowę cywilnoprawną, zwaną ramową umową dzierżawy powierzchni, na podstawie której wydzierżawił część lokalu o nazwie B. (...)u E., znajdującego się w miejscowości (...), w celu zainstalowania urządzeń do gier, na których (...) Sp. z o.o. z siedzibą w T. miał prowadzić działalność gospodarczą. Na podstawie powołanego kontraktu w opisanym lokalu w dniu 1 sierpnia 2015 roku zainstalowano następujące urządzenia: (...) H. (...) nr H. (...) oraz A. (...) G. nr (...), stanowiące własność spółki. Na podstawie umowy najmu z 14 marca 2015 r. D. R. (1) wynajął od T. P. lokal przy ul. 7 stycznia 10 wG. (...). W lokalu tym zainstalowano następujące automaty do gier: A. (...) G. nr (...), (...) M. (...) nr (...), (...) M. (...) nr (...),A. (...) G. nr (...), (...) NR (...). Urządzenia te stanowiły własność spółki (...) Sp. z o.o. z siedzibą w T.. (...) Sp. z o.o. z siedzibą w T. nie posiadała koncesji na prowadzenie kasyna.
18 czerwca 2015 roku funkcjonariusze Referatu Dozoru Urzędu Celnego w T., przeszkoleni w zakresie kontroli hazardu, podczas przeprowadzonej kontroli w zakresie urządzania i prowadzenia gier hazardowych ustalili, że w sklepie spożywczo-przemysłowym w (...), były urządzane gry, między innymi, na automacie do gier (...) M. (...) nr (...), który nie posiadał poświadczenia rejestracji. Z przeprowadzonej kontroli został sporządzony protokół (k. 1-3). Na miejscu, w obecności właściciela lokalu F. K., przeprowadzono eksperyment procesowy na przedmiotowym automacie. Podczas kontroli ustalono przebieg gry na wyżej wymienionym urządzeniu. W czasie prowadzonych gier stwierdzono, że gry mają charakter losowy w rozumieniu art. 2 ust. 3 ustawy o grach hazardowych. Ponadto ustalono, że wypłaty wygranych pieniężnych z tytułu gier na automacie były realizowane bezpośrednio jako równowartość punktów kredytowych zapisanych w pamięci urządzenia. Do przeprowadzenia gry kontrolnej na automacie zużyto 2 monety po 5 złotych, należące do Urzędu Celnego w T.. W wyniku kontroli dokonano zajęcia tych urządzeń. W trakcie oględzin automatu w jego wnętrzu ujawniono gotówkę w łącznej kwocie 1385 zł.
29 lipca 2015 roku funkcjonariusze Referatu Dozoru Urzędu Celnego w T., przeszkoleni w zakresie kontroli hazardu, podczas przeprowadzonej kontroli w zakresie urządzania i prowadzenia gier hazardowych ustalili, że w lokalu o nazwieB. (...)u E. na stacji paliw (...) we (...), były urządzane gry na automatach do gier: (...) H. (...) nr H. (...) oraz A. (...) G. nr (...), które nie posiadały poświadczenia rejestracji. Z przeprowadzonej kontroli został sporządzony protokół (k. 611-613). Na miejscu, w obecności właściciela lokalu M. B., przeprowadzono eksperyment procesowy na przedmiotowych automatach. Podczas kontroli ustalono przebieg gry na wyżej wymienionych urządzeniach. W czasie prowadzonych gier stwierdzono, że gry mają charakter losowy w rozumieniu art. 2 ust. 3 ustawy o grach hazardowych. Ponadto ustalono, że wypłaty wygranych pieniężnych z tytułu gier na automatach były realizowane bezpośrednio jako równowartość punktów kredytowych zapisanych w pamięci urządzenia. Do przeprowadzenia gry kontrolnej na automacie zużyto 2 monety po 5 złotych, należące do Urzędu Celnego w T.. W wyniku kontroli dokonano zajęcia tych urządzeń.
9 października 2015 roku funkcjonariusze Referatu Dozoru Urzędu Celnego w T., przeszkoleni w zakresie kontroli hazardu, podczas przeprowadzonej kontroli w zakresie urządzania i prowadzenia gier hazardowych ustalili, że w pawilonie wolnostojącym w G. (...)przy ul. (...), były urządzane gry automatach do gier A. (...) G. nr (...), (...) NR (...), które nie posiadały poświadczenia rejestracji. Z przeprowadzonej kontroli został sporządzony protokół (k. 720-721). Na miejscu, w obecności R. K., przeprowadzono eksperyment procesowy na przedmiotowych automatach. Podczas kontroli ustalono przebieg gry na wyżej wymienionych urządzeniach. W czasie prowadzonych gier stwierdzono, że gry mają charakter losowy w rozumieniu art. 2 ust. 3 ustawy o grach hazardowych. Ponadto ustalono, że wypłaty wygranych pieniężnych z tytułu gier na automatach były realizowane bezpośrednio jako równowartość punktów kredytowych zapisanych w pamięci urządzenia. Do przeprowadzenia gry kontrolnej na automatach zużyto 2 banknoty po 10 złotych, należące do Urzędu Celnego w T.. W wyniku kontroli dokonano zajęcia tych urządzeń. W trakcie oględzin w automatach ujawniono gotówkę w łącznej kwocie 4260 zł.
18 listopada 2015 roku funkcjonariusze Referatu Dozoru Urzędu Celnego w T., przeszkoleni w zakresie kontroli hazardu, podczas przeprowadzonej kontroli w zakresie urządzania i prowadzenia gier hazardowych ustalili, że w pawilonie wolnostojącym w G. (...)przy ul. (...), były urządzane gry automatach do gier A. (...) G. nr (...), (...) M. (...) nr (...), (...) M. (...) nr (...), które nie posiadały poświadczenia rejestracji. Z przeprowadzonej kontroli został sporządzony protokół (k. 471-473). Na miejscu, w obecności R. K., przeprowadzono eksperyment procesowy na przedmiotowych automatach. Podczas kontroli ustalono przebieg gry na wyżej wymienionych urządzeniach. W czasie prowadzonych gier stwierdzono, że gry mają charakter losowy w rozumieniu art. 2 ust. 3 ustawy o grach hazardowych. Ponadto ustalono, że wypłaty wygranych pieniężnych z tytułu gier na automatach były realizowane bezpośrednio jako równowartość punktów kredytowych zapisanych w pamięci urządzenia. Do przeprowadzenia gry kontrolnej na automatach zużyto 6 monet po 5 złotych, należących do Urzędu Celnego w T.. W wyniku kontroli dokonano zajęcia tych urządzeń. W trakcie oględzin w automatach ujawniono gotówkę w łącznej kwocie 7095 zł.
Dowody:
- protokół kontroli z 18.06.2015 r. wraz z upoważnieniem – k. 1-4,
- płyta DVD z eksperymentem – k. 6,
- protokół zatrzymania rzeczy wraz ze spisem i opisem rzeczy – k. 7-8,
- protokół oględzin rzeczy – 9-9v,
- ramowa umowa dzierżawy z 31.05.2015 r. – k. 12-13,
- zeznania świadka F. K. – k. 15v,
- karta kosztów dodatkowych – k. 19,
- pokwitowanie – k. 20,
- lista aktualizacji urządzeń do umowy dzierżawy – k. 465,
- protokół oględzin rzeczy – k. 466-466v,
- dowód wpłaty kwoty 1375 zł – k. 467,
- protokół kontroli z dnia 15 listopada 2015 r. – k. 471-474,
- protokół zatrzymania rzeczy wraz ze spisem i opisem rzeczy – k. 475-476,
- protokoły oględzin miejsca i rzeczy – k. 477-479,
- dowód wpłaty – k. 480
- pokwitowanie – k. 481,
- płyta DVD z eksperymentem – k. 483,
- informacja z KRS – k. 510-512,
- protokół z kontroli z 29 lipca 2015 r. – k. 611-613,
- protokół zatrzymania rzeczy wraz ze spisem i opisem rzeczy – k. 614-615,
- protokół oględzin rzeczy – k. 616,
- zeznania świadka M. B. – k. 617v,
- pokwitowanie – 619,
- ramowa umowa dzierżawy – k. 620-622,
- karta kosztów dodatkowych – k. 623,
- dowód wpłaty – k. 624,
- protokoły oględzin rzeczy – k. 677-680,
- dowód wpłaty – k. 682,
-protokół z kontroli z 09.10.2015 r. – k. 720-721,
- protokół zatrzymania rzeczy wraz ze spisem i opisem rzeczy – k. 726-727,
- protokół oględzin rzeczy – k. 728,
- dowód wpłaty – k. 729,
- pokwitowanie – k. 730,
- zeznania świadka D. R. (2) – k. 744v-745,
- umowa najmu z 14.03.2015 r. – k. 722,
- zeznania świadka K. K. – k. 739v
Oskarżony M. W. (1) – kawaler, ojciec jednego dziecka pozostającego na jego utrzymaniu, wykształcenie średnie, z zawodu mechanik samochodowy, zatrudniony w firmie (...), osiągający z tego tytułu dochód w kwocie około 8000 zł brutto, karany sądownie.
Dowód:
- dane oskarżonego – k. 913.
- karta karna- k 869-875,
Oskarżony M. W. (1) przesłuchany w charakterze podejrzanego na etapie postępowania przygotowawczego nie przyznał się do popełnienia zarzucanych mu czynów i złożył wyjaśnienia, w których wskazał, że swoją działalność rozpoczął w 2010 roku po wejściu w życie z dniem 1 stycznia 2010 roku ustawy o grach hazardowych. Ustawa ta była wadliwa, gdyż nie została notyfikowana przez Komisję Europejską. Z tego względu przepisy art. 6 i 14 tejże ustawy nie mogły być stosowane. W swoich wyjaśnieniach oskarżony powołał się na orzeczenie (...) oraz SN, twierdząc, że prowadzona przez niego działalność była legalna. Odnosząc się do swojej działalności prowadzonej w okresie po 3 września 2015 roku, oskarżony zwrócił uwagę, że również była ona w pełni legalna. Oskarżony zwrócił uwagę, że zapoznał się z nowelizacją ustawy o grach hazardowych z czerwca 2015 roku, w której ustawodawca zagwarantował wszystkim przedsiębiorcom działającym w obszarze urządzania gier okres przejściowy obowiązujący od 3 września 2015 roku do 1 lipca 2016 roku. Takie stanowisko prezentowali prawnicy współpracujący z oskarżonym, prezentując je w sporządzonych opiniach (k. 694-695, 703-704, 891).
Pomimo prawidłowego zawiadomienia, oskarżony nie stawił się na terminie rozprawy.
Dokonując oceny wiarygodności zeznań oskarżonego, sąd zwrócił uwagę, że oskarżony co do zasady nie kwestionował swojego sprawstwa w zakresie zarzucanego mu czynu. Kwestionował jedynie swoją winę, twierdząc, że prowadzona przez niego działalność była w pełni legalna. Sąd nie podzielił wyjaśnień oskarżonego w tym zakresie, gdyż są one sprzeczne z pozostałymi dowodami, które stanowią dokumenty zgromadzone w toku postępowania przygotowawczego. Na podstawie protokołów z kontroli w zakresie urządzania i prowadzenia gier wraz z płytami DVD, protokołów zatrzymania rzeczy wraz ze spisem i opisem oraz protokołów oględzin, sąd ustalił, że na zatrzymanych automatach urządzano gry o wygranych pieniężnych zawierające element losowości. Dowody te zostały sporządzone przez właściwe organy w granicach przysługujących im kompetencji oraz w formie przewidzianej prawem. Ponadto żadna ze stron postępowania, w tym oskarżony, nie kwestionowała ich autentyczności. Z tych względów sąd nie miał podstaw, aby odmówić wiarygodności tym dowodom. Opierając się na tych dowodach, sąd zważył, iż organy celne, przeprowadzając postępowanie dowodowe w oparciu o unormowania zawarte w ustawie z 1997 r. Ordynacja podatkowa, są uprawnione do samodzielnego dokonywania ustaleń czy dana gra jest grą na automatach w rozumieniu art. 2 ust. 3 i 5 u.g.h. (por. wyrok WSA w Gorzowie Wielkopolskim z dnia 17 lutego 2016 roku, (...) SA/Go 922/15). Zbiór środków dowodowych pozostających na gruncie ustawy Ordynacja podatkowa w dyspozycji organów celnych uzupełniła ustawa o Służbie Celnej, dopuszczając w art. 32 ust. 1 pkt 13 możliwość "przeprowadzenia w uzasadnionych przypadkach w drodze eksperymentu, doświadczenia lub odtworzenia możliwości gry na automacie, gry na automacie o niskich wygranych lub gry na innym urządzeniu". Oczywistym jest, że wyniki takiego eksperymentu podlegają ocenie na tych samych zasadach, jak inne dowody. Należy zauważyć, że bezpośredni eksperyment przeprowadzony na kontrolowanym urządzeniu może niejednokrotnie znacznie lepiej odzwierciedlić stan automatu, jego cechy i możliwości prowadzenia na nim gier o charakterze losowym, a nie np. zręcznościowym, aniżeli nawet opinia sporządzona wyłącznie na podstawie dokumentacji charakteryzującej urządzenie (opis producenta), bez równoczesnego stwierdzenia na konkretnym automacie, jak opisane cechy urządzenia mają się do jego rzeczywistego funkcjonowania w konkretnych okolicznościach, i w jaki sposób jest faktycznie (nie teoretycznie) wykorzystywany. Praktyka urządzania takich gier oraz wydawane w tych sprawach decyzje administracyjne i orzeczenia sądów administracyjnych potwierdziły występowanie w tym zakresie w niemałej skali zjawisk społecznie niepożądanych, co przejawiało się faktycznym urządzaniem gier o wyższych wygranych z wykorzystaniem automatów zarejestrowanych do gier o niskich wygranych. Badane sprawy wykazały, że przedsiębiorcy prowadzący taką działalność wykorzystywali fakt, że wśród używanych automatów znajdowały się takie, które były dostosowane zarówno do gier do niskich (zdefiniowanych w ustawie), jak i do wyższych wygranych. Innym czynnikiem umożliwiającym obejście unormowań dotyczących gier o niskich wygranych okazała się możliwość używania automatu zarejestrowanego do gier o niskich wygranych do faktycznego wykorzystania takiego automatu w grach dających wyższe wygrane. Wobec zasygnalizowanych zjawisk właśnie eksperyment funkcjonariuszy celnych, oddający stan automatu i jego funkcjonowanie "tu i teraz", może nieraz lepiej odzwierciedlać także charakter możliwej do urządzania na nim gry, niż wtedy, gdy termin przeprowadzenia kontroli czy też oceny automatu znany był wcześniej (por. wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego we W. z dnia 3 marca 2016 r., III SA/Wr 1075/15). Sąd dał wiarę również dokumentom prywatnym w postaci umów cywilnoprawnych, dotyczących skontrolowanych lokali, w których zainstalowano zabezpieczone w trakcie kontroli automaty stanowiące własność (...) Sp. z o.o. z siedzibą w T.. Autentyczność tych dowodów także nie była kwestionowana przez oskarżonego.
Ponadto sąd dał wiarę karcie karnej oskarżonego. Wiarygodność tego dowodu również nie stanowiła przedmiotu sporu.
Zeznania świadków przesłuchanych w sprawie, tj. F. K. oraz K. K., a także odczytane na rozprawie zeznania świadka K. R. nie wniosły nic istotnego do sprawy. Potwierdziły one jedynie to, że w skontrolowanych lokalach znajdowały się automaty, które należały do spółki (...) Sp. z o.o. z siedzibą w T.. Sąd uznał te zeznania za wiarygodne.
Wina i okoliczności czynu zarzucanego oskarżonemu na podstawie zgromadzonego materiału dowodowego, zdaniem sądu, nie budzą wątpliwości. Bezsporne jest, iż oskarżony urządzał gry na zabezpieczonych automatach – podpisał umowy dzierżawy lokali, na podstawie których w skontrolowanych lokalach zainstalowano automaty. Na automatach tych urządzano gry wbrew przepisom ustawy o grach hazardowych.
Ocena prawna, przedstawiona poniżej była już wielokrotnie prezentowana przez niniejszy sąd, w tym również w sprawie przeciwko M. W. (1).
Konstrukcja przepisu art. 107 § 1 kks określa typ czynu zabronionego, którego odczytanie ściśle wiąże się z koniecznością zestawienia z przepisami ustawy związkowej. Przepis ten oparty jest zatem na blankiecie, a wypełniają go przepisy ustawy o grach hazardowych z dnia 19 listopada 2009 roku (Dz. U. Nr 201, poz. 1540 z późn. zm.). Tam też ujęto ograniczenia, których naruszenie skutkować będzie odpowiedzialnością karną skarbową. Taką technikę w zakresie konstrukcji typu czynu zabronionego, tj. dookreślenia dyspozycji przepisu karnego regulacjami innej ustawy potwierdził Trybunał Konstytucyjny wyrokiem z dnia 13.01.2005r. - sygn. akt P 15/02 ( publ. OTK-A 2005, nr1, poz. 4 ).
Zgodnie z treścią art. 1 ustawy z dnia 19 listopada 2009 roku o grach hazardowych ustawa określa warunki urządzania i zasady prowadzenia działalności w zakresie gier losowych, zakładów wzajemnych i gier na automatach. Art. 3 powołanej ustawy stanowi, że urządzanie i prowadzenie działalności w zakresie gier losowych, zakładów wzajemnych i gier na automatach jest dozwolone wyłącznie na zasadach określonych w ustawie. Stosownie do treści art. 6 ust. 1 ustawy działalność w zakresie gier cylindrycznych, gier w karty, gier w kości oraz gier na automatach może być prowadzona na podstawie udzielonej koncesji na prowadzenie kasyna gry, zaś działalność w zakresie określonym art. 6 w ust. 1-3 może być prowadzona wyłącznie w formie spółki akcyjnej lub spółki z ograniczoną odpowiedzialnością, mającej siedzibę na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej. W myśl art. 14 ust. 1 tejże ustawy urządzanie gier cylindrycznych, gier w karty, gier w kości oraz gier na automatach dozwolone jest wyłącznie w kasynach gry. Zgodnie z art. 2 ust. 3 ustawy o grach hazardowych grami na automatach są gry na urządzeniach mechanicznych, elektromechanicznych lub elektronicznych, w tym komputerowych, organizowane w celach komercyjnych, w których grający nie ma możliwości uzyskania wygranej pieniężnej lub rzeczowej, ale gra ma charakter losowy.
Pojęcia „urządzania” i „prowadzenia”, którymi posługuje się przepis art. 107 § 1 kks nie posiadają swoich definicji legalnych w przepisach ustawy o grach hazardowych. Dokonując egzegezy powyższych terminów, wskazać należy, iż w wypadku „urządzania” chodzi o zaprowadzenie czy uruchomienie działalności hazardowej w określonym miejscu: kasynie, salonie, punkcie. Stąd też przyjąć należy, że urządzenie gry czy zakładu poprzedza czasowo ich prowadzenie. Prowadzenie przeto dotyczy działalności już uprzednio urządzonej, co wymaga też uwzględnienia przez prowadzącego konieczności przestrzegania wymogów prawidłowego organizowania gry od strony technicznej i organizacyjnej (Komentarz do art. 107 Kodeksu karnego skarbowego, G Łabuda, Lex Omega 45/2014; Komentarz do art. 107 Kodeksu karnego skarbowego. T. Grzegorczyk Lex Omega 45/2014).
Koniecznym jest w realiach rozpoznawanej sprawy podkreślenie, iż oskarżony, wbrew jego stanowisku, wiedział, że urządza gry na automatach wbrew przepisom ustawy o grach hazardowych z dnia 19 listopada 2009 roku. Sąd nie doszukał się w niniejszej sprawie żadnych okoliczności, które mogłyby oskarżonego ekskulpować. W sprawie próżno doszukiwać się okoliczności, które mogłyby upewniać oskarżonego, że prowadzoną przez siebie działalność, ewidentnie sprzeczną z przywołanymi wyżej uregulowaniami ustawy o grach hazardowych, mógł postrzegać jako niepodlegającą karze, a tym samym legalną. Nie sposób w tym miejscu pominąć reakcji branży hazardowej na zmiany, jakie przyniosła ustawa z dnia 19 listopada 2009 roku, które powinny być mu doskonale znane. Przedstawiciele wymienionej branży, kontynuując działalność zakazaną w nowej ustawie, różnymi sposobami starali się wykazywać, że ich działania odpowiadają prawu. Argumentacja temu towarzysząca zmierzała do udowodnienia, że posiadane automaty do gier służyły do legalnego urządzania gier zręcznościowych, a z czasem, iż nienotyfikowane Komisji Europejskiej przepisy ustawy o grach hazardowych nie mogą być stosowane jako sprzeczne z prawem Unii Europejskiej. Wobec jednoznacznego brzmienia przepisów art. 6 ustawy o grach hazardowych z dnia 19 listopada 2009 roku, zasad logiki oraz wskazań doświadczenia życiowego uznać trzeba, iż oskarżony nie mógł nie uświadamiać sobie karalności jego działalności polegającej na wstawieniu do lokali niebędących kasynem gry automatów do gier hazardowych i czerpaniu z tego procederu korzyści majątkowych w sytuacji, gdy na tego rodzaju aktywność nie posiadał koncesji na prowadzenie kasyna gry. Stąd też wina oskarżonego jest oczywista, a nieprzyznanie się stanowi wyłącznie przyjętą przez niego linię obrony. Ponadto pamiętać trzeba, iż nie każda nieświadomość karalności czynu jest prawnie relewantna wedle art. 10 § 4 kks. Chodzi w tym wypadku tylko o nieświadomość usprawiedliwioną. Kwantyfikacja ta wymaga dodatkowego komentarza. Przyjmuje się w związku z tym, iż przy badaniu „usprawiedliwienia” należy odwoływać się do wzorca osobowego zachowania przeciętnego obywatela. Odwołując się jednak do stanowiska SN, stwierdzić wypada, iż w wypadku prawa karnego skarbowego często w grę wchodzić będzie model osobowy o podwyższonym standardzie wymagań. Taka też być musi miara dla profesjonalisty w obrocie gospodarczym, który dla zarobku zamierza prowadzić działalność ze świadomością jej reglamentowania przez państwo. Im zaś wyższe oczekiwania od sprawcy, tym możliwość wystąpienia błędu usprawiedliwionego mniejsza ( por. wyrok SN z dnia 3 lutego 1997 r., II KKN 124/96, OSNKW 1997/5-6/46). O usprawiedliwionej nieświadomości karalności oskarżonego nie mogły świadczyć spory prawne toczone na tle konsekwencji braku notyfikacji przepisów ustawy o grach hazardowych. W przedmiotowej sprawie nie wykazano, aby przed rozpoczęciem działalności w zakresie gier hazardowych oskarżony w ogóle zapoznał się z orzecznictwem, tudzież poglądami doktryny, czy opiniami prawników, by móc na ich podstawie przyjąć, że nienotyfikowane przepisy techniczne, pomimo dalszego formalnego obowiązywania, nie mogą być wobec niego stosowane. Zdaniem sądu o braku świadomości oskarżonego co do karalności zarzucanych mu czynów nie mogły świadczyć również złożone prywatne opinie prawne. Należy podkreślić, iż zostały one sporządzone w okresie już po popełnieniu zarzucanych oskarżonemu czynu, a zatem nie mogły wpłynąć na ukształtowanie świadomości oskarżonego podczas popełnienia przestępstw. Opinie te nie miały zarazem wpływu dla rozstrzygnięcia przedmiotowej sprawy. W tym miejscu jeszcze raz należy podkreślić, iż opinie te są opiniami prywatnymi, czyli opracowanymi na zlecenie innego uczestnika postępowania, aniżeli uprawnionego organu procesowego, nie są zatem opiniami w rozumieniu art. 193 kpk. Ponadto, mając na uwadze treść wyjaśnień oskarżonego, sąd zważył, iż art. 4 ustawy z dnia 12 czerwca 2015 roku o zmianie ustawy o grach hazardowych (Dz.U. z 2015 r., poz. 1201), który zezwolił podmiotom prowadzącym w dniu wejścia w życie ustawy nowelizującej działalność w zakresie, o którym mowa w art. 6 ust. 1-3 na dostosowanie się do wymogów wynikających z ustawy do dnia 1 lipca 2016 roku, dotyczył wyłącznie podmiotów, które prowadziły taką działalność zgodnie z ustawą o grach hazardowych w brzmieniu sprzed 3 września 2015 roku (postanowienie Sądu Najwyższego - Izba Karna z dnia 28 kwietnia 2016 r., I KZP 1/16, OSNKW 2016/6/36).
W dalszej części wskazać także trzeba, że okoliczność dotycząca sporu wokół braku notyfikacji ma obecnie zasadniczo charakter historyczny. Warto jednak wskazać, iż na tym tle argumentowano, że odpowiedzialność karnoskarbowa z art. 107 § 1 kks nie może być aktualizowana, ponieważ związane z nią przepisy ustawy o grach hazardowych (dotyczące prowadzenia gier na automatach) nie mogą obowiązywać właśnie ze względu na brak ich notyfikacji. Kwestię obowiązku notyfikacji (a ściślej – technicznego charakteru normy art. 6 ustawy) rozstrzygnął Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej w wyroku z dnia 13 października 2016 roku w sprawie C-303/15, a na tej podstawie Sąd Najwyższy w uchwale 7 sędziów z dnia 19 stycznia 2017 roku w sprawie o sygn. I KZP 17/16 (OSNKW 2017/2/7, LEX nr 2188435). Stanowisko to wytyczyło linię orzeczniczą podejmowaną z kolei w dalszych judykatach – por. wyrok z 16 marca 2017 roku w sprawie o sygn. akt V KK 22/17 (Legalis nr 1580581), postanowienie z 16 marca 2017 roku w sprawie o sygn. V KK 20/17 (Legalis 1580580), wyrok z dnia 24 marca 2017 roku w sprawie o sygn. akt V KK 26/17 (Legalis nr 1581191).
W okolicznościach przedmiotowej sprawy sąd ustalił, iż w związku z pełnieniem funkcji prezesa zarządu spółki, która udostępniała automaty w celu urządzania gier hazardowych, oskarżony otrzymywał miesięcznie wynagrodzenie. Z tego tytułu w całej Polsce są prowadzone przeciwko niemu postępowania karnoskarbowe, w tym również przed tutejszym sądem. W świetle tych okoliczności sąd podzielił stanowisko oskarżyciela publicznego w kwestii przyjęcia, iż oskarżony z procederu tego uczynił sobie stałe źródło dochodu. Trzeba mieć na uwadze, iż w istocie urządzanie gier przez oskarżonego podyktowane było celem osiągania korzyści majątkowej i przysparzało mu systematycznie, cyklicznie powtarzającego się, comiesięcznego dochodu. Z tego względu zarzucany czyn zakwalifikowano w zbiegu z art. 37 § 1 pkt 2 kks.
Reasumując, mając na uwadze przedstawione powyżej rozważania, sąd uznał oskarżonego za winnego popełnienia zarzucanego mu czynu. W sprawie nie może budzić wątpliwości, iż oskarżony M. W. (1), pełniąc funkcję prezesa Zarządu spółki (...) Sp. z o.o., w okresie od 1 czerwca 2015 roku do 18 czerwca 2015 roku, w sklepie Spożywczo Przemysłowym w miejscowości (...), (...)-(...) G., gry na automacie do gier (...) M. (...) nr (...) oraz od 1 czerwca 2015 roku do 18 listopada 2015 roku w Pawilonie Wolnostojącym przy ul. (...), (...)-(...) G., gry na automatach do gierA. (...) G. nr (...), (...) M. (...) nr (...), (...) M. (...) nr (...) oraz w dniu 29 lipca 2015 roku w Barze U (...) w miejscowości (...), (...)-(...) K., gry na automatach do gier: (...) H. (...) nr H. (...) orazA. (...) G. nr (...) oraz od 1 czerwca 2015 roku do 9 października 2015 roku, w Pawilonie Wolnostojącym przy ul. (...), (...)-(...) G., gry na automatach do gier: A. (...) G. nr (...), (...) NR (...), wbrew art. 6 ust. 1 ustawy z 19 listopada 2009 roku o grach hazardowych, w szczególności bez wymaganej koncesji, czyniąc sobie w ten sposób, z popełnienia przestępstw skarbowych stałe źródło dochodu Zachowaniami tymi wyczerpał znamiona przestępstw z art. 107 § 1 kks w zw. z art. 9 § 3 kks w zw. z art. 6 § 2 kks w zw. z art. 37 §1 pkt 2 kks.
Sąd nie podzielił przy tym twierdzeń oskarżonego, że w przedmiotowej sprawie wystąpiła negatywna przesłanka określona w art. 17 § 1 pkt 7 kpk polegająca na uprzednim wydaniu przez inne sądu prawomocnych wyroków skazujących, na mocy których oskarżony został uznany winnym popełnienia przestępstwa skarbowego z art. 107 § 1 kks w warunkach czynu ciągłego. Zdaniem oskarżonego w świetle tych skazań wystąpiła powaga rzeczy osądzonej w zakresie czasookresu czynu zarzucanego mu w przedmiotowym postępowaniu. W ocenie sądu ze stanowiskiem tym nie sposób się zgodzić. Zarysowany problem znalazł swój wyraz w literaturze przedmiotu. Sąd w przedmiotowej sprawie podziela stanowisko, iż nie jest trafny pogląd, że zasada ne bis in idem wiąże także i w tych wypadkach, gdy po osądzeniu czynu ciągłego ujawnione zostaną dalsze zachowania, które zostały popełnione przez sprawcę w ramach czasowych, wyznaczonych przez przypisany mu czyn ciągły. Pogląd ten – wbrew niektórym opiniom - nie znajduje wsparcia w uregulowaniu zawartym w art. 17 § 1 pkt 7 kpk. W przepisie tym chodzi bowiem wyłącznie o to, aby nie wszczynać postępowania, a wszczęte umorzyć wówczas, gdy postępowanie karne co do tego samego tej samej osoby zostało prawomocnie zakończone. W interesującym nas przypadku mamy natomiast do czynienia z sytuacją, kiedy jedno lub więcej zachowań „uszło uwadze” organu procesowego przyjmującego konstrukcję czynu ciągłego, a skoro tak, to nie sposób przyjąć, że nieobjęte uwagą organu procesowego zachowanie lub zachowania były przedmiotem prawomocnie zakończonego postępowania karnego (por. art.12 KK, red. Stefański 2018, wyd. 21/Ł. Pohl, legalis/elektr.). Zaprezentowany pogląd znalazł również potwierdzenie w orzecznictwie. W uchwale połączonych Izb Karnej i Wojskowej Sądu Najwyższego z dnia 8 kwietnia 1966 r. w sprawie VI Ko 42/62 wskazano, iż materialna prawomocność osądu czynów ujętych jako przestępstwo ciągłe nie obejmuje nowo ujawnionych czynów, które w razie ich wcześniejszego ujawnienia weszłyby w skład osądzonego przestępstwa ciągłego. Podobne stanowisko wyrażono także w judykatach SN w sprawie V KR 6/74, czy I KZP 29/01.
Uznając winę oskarżonego, sąd na mocy art. 107 § 1 kks w zw. z art. 38 § 1 pkt 3 kks w zw. z art. 23 § 1 i 3 kks wymierzył mu karę 5 miesięcy pozbawienia wolności oraz karę grzywny w wysokości 100 stawek dziennych, przyjmując wysokość jednej stawki za równoważną kwocie 80 złotych. Na mocy art. 69 § 1 i 2 kk w zw. z art. 70 § 1 kk w zw. z art. 20 § 2 kks wykonanie kary pozbawienia wolności sąd warunkowo zawiesił na okres próby wynoszący 3 lata. W ocenie sądu orzeczone kary są adekwatne do stopnia winy, wagi czynu oraz jego społecznej szkodliwości. Orzekając zarówno karę pozbawienia wolności, jak i karę grzywny, sąd miał przede wszystkim na uwadze dotychczasową uprzednią wielokrotną karalność oskarżonego (k. 869-875). Godzi się w tym miejscu podkreślić, iż oskarżony był dotychczas wielokrotnie karany za przestępstwa z art. 107 § 1 kks. Liczba tych skazań świadczy o wyjątkowo szerokiej skali procederu, jakim trudnił się dotychczas oskarżony oraz o świadomości oskarżonego co do karalności popełnionego czynu. Orzekając wobec oskarżonego karę pozbawienia wolności sąd zważył również na treść art. 37 § 1 pkt 2 kks, w myśl którego sąd stosuje nadzwyczajne obostrzenie kary, jeżeli sprawca uczynił sobie z popełniania przestępstw skarbowych stałe źródło dochodu. Stosując nadzwyczajne obostrzenie kary, sąd wymierza karę pozbawienia wolności przewidzianą za przypisane przestępstwo skarbowe w wysokości powyżej dolnej granicy ustawowego zagrożenia, nie niższej niż 1 miesiąc do górnej granicy ustawowego zagrożenia zwiększonego o połowę, co nie wyłącza wymierzenia z takim samym obostrzeniem także kary grzywny grożącej za to przestępstwo obok kary pozbawienia wolności (art. 38 § 1 pkt 3 kks). W świetle wyżej cytowanych przepisów wymiar kary pozbawienia wolności, której orzeczenie było obligatoryjne, nie może razić surowością. Z kolei okolicznością łagodzącą, a jednocześnie przesłanką umożliwiającą warunkowe zawieszenie wykonania kary był fakt, że w chwili popełnienia zarzucanego mu czynu oskarżony nie był skazany na karę pozbawienia wolności. W przekonaniu sądu sama możliwość zarządzenia wykonania kary będzie stanowiła dla oskarżonego dostateczną tamę przed dalszymi naruszeniami prawa. Sąd pozostaje zarazem w przekonaniu, iż w okresie próby oskarżony zdobędzie się na refleksję i zrozumie naganność swojego postępowania. Natomiast jeśli tak się nie stanie i w okresie próby popełni on ponownie takie same przestępstwa kara pozbawienia wolności zostanie wprowadzona do wykonania. Zdaniem sądu również wymiar orzeczonej kary pozbawienia wolności powinien skutecznie odwieść oskarżonego od popełniania takich przestępstw w przyszłości. Z tego względu i ze względu na szeroką działalność oskarżonego kara pozbawienia wolności nie mogła zostać orzeczona jedynie w symbolicznym rozmiarze. W zakresie orzeczonej grzywny podnieść należy, iż jej wymiar z jednej strony oddaje kryminalną zawartość czynów (liczba stawek dziennych), z drugiej zaś uwzględnia sytuację materialną oraz możliwości zarobkowe oskarżonego (wysokość stawki dziennej). Należy w tym miejscu przypomnieć, iż oskarżony osiąga dochód z tytułu zatrudnienia w firmie (...) w kwocie około 8000 zł brutto. Na jego utrzymaniu pozostaje jedna osoba. Należy zauważyć, iż w przypadku grzywny orzekanej za przestępstwo skarbowe stawka dzienna nie może być niższa od jednej trzydziestej części minimalnego wynagrodzenia ani też nie może przekraczać jej czterystukrotności. Art. 107 § 1 kks przewiduje możliwość orzeczenia grzywny w wysokości do 720 stawek dziennych. Zatem w tym przypadku wymiar orzeczonej grzywny nie razi surowością. Zdaniem sądu wymierzona sankcja spełni cele z zakresu prewencji indywidualnej, skutecznie odwodząc oskarżonego od dalszych tego typu zachowań w przyszłości. W przekonaniu sądu kara grzywny w orzeczonym wymiarze odniesie także efekt ogólnoprewencyjny, wskazując, iż zachowanie niezgodne z prawem nie opłaca się, bowiem spotkało się ze zdecydowaną i dolegliwą reakcją.
W oparciu o art. 30 § 5 kks sąd orzekł przepadek na rzecz Skarbu Państwa zatrzymanych automatów do gier oraz znajdujących się w nich w momencie zabezpieczenia pieniędzy. Orzeczenie w tym zakresie ma na uwadze wynik procesu, w którym winę oskarżonego udowodniono, a prowadzona przez oskarżonego działalność wiązała się ściśle z wykorzystaniem wskazanych automatów.
O kosztach procesu sąd rozstrzygnął na podstawie art. 2 ust. 1 pkt 2, art. 3 ust. 1 w zw. z art. 21 pkt 1 ustawy o opłatach w sprawach karnych (Dz.U. z 1983 r., nr 49, poz.223 ze zm.) oraz art. 627 kpk w zw. z art. 113 § 1 kks, zasądzając od oskarżonego kwotę 1720 złotych tytułem opłaty i obciążając go połową wydatków poniesionych w sprawie w kwocie 35 złotych. Rozstrzygnięcie w tym zakresie uwzględnia wynik procesu. Dokonując powyższego rozstrzygnięcia, sąd miał na uwadze, iż oskarżony z tytułu zatrudnienia osiąga dochód w kwocie około 8.000 złotych brutto. Okoliczność ta pozwala na przyjęcie, iż oskarżony będzie w stanie uiścić opłatę oraz wydatki bez wywołania uszczerbku w koniecznych kosztach utrzymania siebie i rodziny.