UZASADNIENIE

Powodowie C. K. i S. K. w dniu 06.04.2018r. wystąpili do Sądu do Sądu Rejonowego w Augustowie przeciwko (...) Spółka Akcyjna z siedzibą w W. z pozwem o zasądzenie od pozwanego na rzecz powodów kwot po 800 zł tytułem częściowego roszczenia z tytułu niewypłaconego odszkodowania za uszkodzenie pojazdu marki A. (...) o nr rej. (...), będącego ich współwłasnością wraz z ustawowymi odsetkami od dnia 15 września 2015 i do dnia zapłaty. Na dochodzoną kwotę składał się też koszt opinii prywatnej objętej fakturą VAT (...). Domagali się również zasądzenia od pozwanego na rzecz powodów kosztów procesu, w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych.

W uzasadnieniu podnosili, iż dnia 31 sierpnia 2015r. doszło do kolizji drogowej, w wyniku której uszkodzeniu uległ pojazd powodów marki A. (...) o nr rej. (...). W dniu zdarzenia sprawca zdarzenia posiadał ubezpieczenie OC w A.. Powodowie zgłosili szkodę u ubezpieczyciela, w wyniku czego wykonał on kalkulację naprawy przedmiotowego auta i w oparciu o wyliczoną przez rzeczoznawcę pozwanego łączną kwotę niezbędnych napraw uszkodzonego auta na kwotę 3.025,90 zł w dniu 14 września 2015r. wydana została decyzja przyznająca powodom odszkodowanie na tę kwotę.

Tymczasem powodowie nie zgadzając się z tak ustaloną przez pozwanego wysokością kosztów naprawy uszkodzonego auta, zlecili sporządzenie opinii prywatnemu rzeczoznawcy, który łączną kwotę wszystkich napraw niezbędnych do wykonania przywrócenia stanu auta sprzed zdarzenia wraz z uwzględnieniem realnych kosztów robocizny wyliczył na kwotę 13599,89 zł. Koszt sporządzenia prywatnej kalkulacji wyniósł 400 zł. Jako, że w tych warunkach powodowie uznali, że ubezpieczyciel zaniżył odszkodowanie im należne, a ubezpieczyciel wezwany do zapłaty brakującej części odszkodowania dopłacił jedynie 2160,51 zł. w związku z tym powodowie wystąpili do sądu domagając się zasądzenia tytułem częściowego odszkodowania kwot po 2.550 zł z ustawowymi odsetkami od 15.09.2015r w tym kwot po 50 zł tytułem częściowych kosztów sporządzenia prywatnej opinii wraz z kosztami procesu. Pozwany uznał to roszczenie i opłacił w całości, co skutkowało umorzeniem postępowania i zasądzeniem na rzecz powodów kosztów procesu.

Ponieważ wypłacona kwota odszkodowania nie pokrywa całości szkody powodowie domagali się zasądzenia dodatkowo kwot odszkodowania, po 800 zł na rzecz każdego z nich wraz z odsetkami i kosztami procesu.

Pozwany w odpowiedzi na ten pozew wniósł o oddalenie powództwa, zasądzenie od każdego z powodów na rzecz pozwanego kosztów procesu. Nie kwestionował przy tym swojej odpowiedzialności i dotychczas wypłaconych powodom kwot. Domagał się również dopuszczenia przez Sąd dowodu z opinii biegłego sądowego rzeczoznawcy w zakresie kosztów naprawy uszkodzonego pojazdu, a więc kwoty rekompensującej szkodę.

Wyrokiem z dnia 14 września 2018 r. Sąd Rejonowy w Augustowie I Wydział Cywilny zasądził od pozwanego (...) S.A. w W. na rzecz każdego z powodów kwoty po 365,81 zł wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie od dnia 15 września 2015r. do dnia zapłaty. Oddalił powództwo w pozostałym zakresie i odstępił od obciążania stron brakującymi wydatkami na opinię biegłego zaś pozostałe koszty pomiędzy stronami wzajemnie zniósł.

Sąd rejonowy ustalił i zważył, co następuje:

Fakt uszkodzenia pojazdu strony powodowej wskutek zdarzenia drogowego w dniu 31.08.2015r.,pozostawał bezsporny. Także kwestia odpowiedzialności pozwanego za skutki tego zdarzenia co do zasady oraz wysokości wypłaconego przez stronę pozwaną powodom dotychczas odszkodowania na łączną kwotę 10286,41 zł (3025,90 zł plus 2160,51 zł plus 5100 zł), w związku ze zdarzeniem z dnia 31.08.2015r. nie była przedmiotem sporu.

Rozbieżne natomiast były stanowiska stron co do całkowitej kwoty rekompensującej szkodę powodów w zakresie kosztów naprawy uszkodzonego pojazdu, w związku ze zdarzeniem z dnia 31.08.2015r.

W celu wyjaśnienia rozbieżności w zakresie wysokości szkody Sąd posłużył się dowodem wnioskowanym przez obie strony - opinią biegłego sądowego z zakresu mechaniki pojazdowej i ruchu drogowego mgr inż. R. S.. Ostatecznie wyliczona (w opiniach biegłego) kwota należnego odszkodowania wynosząca 11018,03 zł została uznana przez Sąd za zasadną. Uwzględniając jednocześnie bezspornie już wypłaconą przez stronę pozwaną powodom kwotę odszkodowania w wysokości 10,286,41 zł, wysokość odszkodowania uzupełniającego wyniosła 731,62 zł, tj. po 365,81 zł na każdego z powodów. Z tych wszystkich względów i w oparciu o przepisy art. 805 § 1 kc, w zw. z art. 824¹ § 1 kc w zw. z art. 817 kc, art. 361 kc, sąd rejonowy orzekł jak w wyroku. O kosztach orzekł na podstawie art. 100 kpc odstępując od obciążania stron nieznacznymi brakującymi wydatkami na opinię.

Apelację od wyroku sądu rejonowego wywiodła strona powodowa zarzucając:

- naruszenie prawa materialnego tj art. 361 § 1 i 2 kc poprzez nie uwzględnienie powództwa w części dotyczącej zwrotu przez pozwanego kosztów sporządzenia opinii prywatnej w przedmiocie kalkulacji kosztów naprawy pojazdu podczas gdy był to wydatek uzasadniony postawą pozwanego w procesie likwidacji szkody a tym samym ściśle związany z zaistniałym zdarzeniem;

- sprzeczność istotnych ustaleń faktycznych dokonanych przez sąd z treścią zgromadzonego materiału dowodowego polegającą na uznaniu , iż pozwany zapłacił na rzecz powodów tytułem odszkodowania za naprawę pojazdu kwotę 5100 zł w związku z uznaniem powództwa w sprawie I C 658/17, podczas gdy pozwany tytułem odszkodowania za naprawę pojazdu zapłacił 5000 zł , zaś 100 złotych zgodnie z żądaniem pozwu zapłacił tytułem kosztów prywatnej opinii rzeczoznawcy , co miało wpływ na pomniejszenie przez sąd kwoty odszkodowania za naprawę pojazdu o kwotę 100 zł;

Wskazując na powyższe zarzuty powodowie domagali się zmiany zaskarżonego wyroku w punkcie 2 i 3 poprzez uwzględnienie powództwa w zaskarżonej części i zasądzenie od pozwanego na rzecz powodów kwot po 565,81 zł wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od dnia 15.09.2015r, oraz kosztami procesu i zastępstwa procesowego ewentualnie uchylenia zaskarżonego wyroku i przekazania sprawy do ponownego rozpoznania sądowi I-szej instancji.

W odpowiedzi na apelację pozwany domagał się jej oddalenia i zasądzenia na jego rzecz kosztów procesu. Motywując swoje stanowisko pozwany wskazał, iż przed zleceniem prywatnej opinii powodowie nie wyczerpali wszystkich środków umożliwiających prawidłowe określenie rozmiaru szkody w związku z czym kwota 300 zł za sporządzenie opinii prywatnej stanowi nieusprawiedliwione zwiększenie rozmiaru szkody. Dodatkowo dzielenie roszczeń skutkowało dodatkowymi kosztami – co było zdaniem pozwanego celowym działaniem powodów zwiększającym odszkodowanie. Krańcowo zaś powołując się na orzecznictwo Sądu Najwyższego pozwany wskazywał , że nie zostały spełnione przesłanki , które by przemawiały za zasadnością roszczenia o zwrot kosztów opinii prywatnej jako kosztów celowych, racjonalnie i ekonomicznie uzasadnionych.

Sąd Okręgowy zważył co następuje :

Apelację uznać należało za częściowo uzasadnioną.

Na wstępie wskazać należy, iż wyliczenie matematyczne otrzymanych przez powodów kwot tytułem odszkodowania w tym żądanych kosztów poniesionych na opinię prywatną wskazuje na niedopłatę kwoty 300 zł , a nie jak to powodowie wskazują w apelacji kwoty 400 zł.

Odnosząc się natomiast do zasadności apelacji co do kosztów opinii prywatnej jako elementu szkody w sprawie niniejszej to wskazać należy, iż sąd okręgowy traktuje je jako uzasadnione wbrew argumentom podniesionym w odpowiedzi na apelację.

W pierwszej kolejności przypomnieć należy, że art. 361 k.c. stanowi, iż zobowiązany do odszkodowania ponosi odpowiedzialność tylko za normalne następstwa działania lub zaniechania, z którego szkoda wynikła. W powyższych granicach, w braku odmiennego przepisu ustawy lub postanowienia umowy, naprawienie szkody obejmuje straty, które poszkodowany poniósł, oraz korzyści, które mógłby osiągnąć, gdyby mu szkody nie wyrządzono.

Jeśli więc w wykonaniu umowy ubezpieczenia od odpowiedzialności cywilnej pozwany przyjął odpowiedzialność za szkody wyrządzone osobom trzecim, wobec których odpowiedzialność ponosi ubezpieczony, to świadczenie ubezpieczyciela powinno obejmować zapłatę sumy pieniężnej odpowiadającej wysokości poniesionej przez poszkodowanego szkody. Naprawienie szkody winno więc polegać na przywróceniu w majątku poszkodowanego stanu rzeczy naruszonego zdarzeniem wywołującym szkodę,

Zatem wobec potwierdzonego w toku postępowania sądowego faktu zaniżenia przez stronę pozwaną wartości szkody w pojeździe należało przyjąć, iż zlecenie przedsądowej ekspertyzy stanowiło skutek szkody poniesionej przez poszkodowanego i ponieważ nie stanowiło bezpodstawnego wzbogacenia poszkodowanego, winno podlegać wyrównaniu, jako wydatek celowy i wobec zapłaty ale na skutek wytoczonego procesu (w spr. I C 658/17 SR A-ów) i uwzględnienia przez Sąd Rejonowy w znacznym zakresie powództwa co do roszczenia głównego w sprawie niniejszej - ekonomicznie uzasadniony.

Bezsprzecznym jest bowiem fakt, iż w toku postępowania likwidacyjnego doszło do zaniżenia wartości szkody poniesionej przez powodów, przez co zostali oni zmuszeni do zweryfikowania stanowiska strony pozwanej poprzez wykonanie i opłacenie prywatnej opinii technicznej, która w okolicznościach sprawy stała się normalnym następstwem zdarzenia, wywołującego szkodę. Powodowie nie posiadali bowiem wystarczającej wiedzy i dlatego aby nie narazić się na niebezpieczeństwo wytoczenia bezpodstawnego powództwa, musieli zasięgnąć wiedzy fachowca.

Skoro zatem powodowie w rzeczywistości ponieśli koszt tej opinii i wydatek ten został wykazany przez przedłożenie stosownej faktury (k. 12), to materiał dowodowy dawał podstawę do jej uwzględnienia. Wydatek ten jest zasadny tym bardziej, że bez jego poniesienia trudno byłoby powodom wskazać w pozwie rzeczywistą wysokość dochodzonego roszczenia.

W tym kontekście zasługuje na aprobatę stanowisko Sądu Najwyższego, wyrażone w uchwale z dnia 18 maja 2004 roku, w sprawie III CZP 24/04 (Lex nr 106617), zgodnie z którą odszkodowanie przysługujące z umowy ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej posiadaczy pojazdów mechanicznych za szkody powstałe w związku z ruchem tych pojazdów może - stosownie do okoliczności sprawy - obejmować także koszty ekspertyzy wykonanej na zlecenie poszkodowanego.

Należało zatem uznać, że doszło do naruszenia przez Sąd I instancji wskazanego w apelacji przepisu prawa materialnego, ponieważ opinia wykonana na zlecenie powoda stanowi normalne następstwo szkody, za którą odpowiedzialność ponosi pozwane towarzystwo ubezpieczeń.

W związku z powyższym Sąd Okręgowy uwzględnił apelację w części na podstawie art. 386 § 1 k.p.c., o czym orzekł w pkt 1 sentencji wyroku.

Oddalając w pozostałej części apelację sąd miał na uwadze fakt, że część kosztów opinii prywatnej została już wcześniej przez pozwanego opłacona stąd orzeczono jak w punkcie 2 wyroku na podstawie art. 385 kpc.

O kosztach postępowania odwoławczego orzeczono na podstawie art. 98 kpc w zw. z art. 108 § 1 k.p.c i § 10 ust. 1 pkt 1 Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów pomocy prawnej udzielonej przez radcę prawnego ustanowionego z urzędu (Dz. U. z 2013 r., poz. 490).

SSO Cezary Olszewski SSO Alicja Wiśniewska SSR(del) Agnieszka Kluczyńska

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

UZASADNIENIE