III RC 158/18
W dniu 11 maja 2018 roku A. U. wniosła pozew o podwyższenie alimentów na rzecz małoletnich powódek M. U. i E. U. od pozwanego D. U. z kwot po 350 złotych miesięcznie do kwot po 1 200 złotych miesięcznie na rzecz każdej z nich. Wniosła również o zasądzenie od pozwanego D. U. alimentów na swoją rzecz w kwocie po 300 złotych miesięcznie.
W uzasadnieniu pozwu wskazała, iż na mocy wyroku Sądu Rejonowego w Złotoryi z dnia 18 czerwca 2013 r. pozwany jest zobowiązany do łożenia alimentów na rzecz małoletnich powódek w kwocie po 350 złotych miesięcznie. Według przedstawicielki małoletnich powódek dzieci od dłuższego czasu chorują, co wiąże się ze zwiększonymi wydatkami na leczenie. Ona sama również podupadła na zdrowiu i przebywała na zwolnieniu lekarskim. Według A. U. obecny miesięczny koszt utrzymania każdej z małoletnich powódek wynosi około 1 200 złotych. Małoletnia M. U. jest uczennicą Technikum w L.. Pozostaje pod stałą opieką neurologa, endokrynologa oraz laryngologa. Małoletnia E. U. uczęszcza natomiast do Gimnazjum w C.. Wymaga stałych konsultacji laryngologicznych oraz ortopedycznych. Według A. U. pozwany zarabia obecnie około 8 000 złotych miesięcznie i w ogóle nie interesuje się dziećmi. Jej zdaniem od wydania ostatniego orzeczenia w sprawie alimentów nastąpiła zasadnicza zmiana w zakresie usprawiedliwionych potrzeb małoletnich powódek oraz wzrost dochodów pozwanego. Uzasadniając żądanie alimentów na swoją rzecz wskazała, iż z powodu postępowania pozwanego jej stan zdrowia uległ pogorszeniu. Obecnie mimo, iż przeszła operację barku, pozwany nie pomaga jej w opiece nad dziećmi oraz nie partycypuje we wszystkich kosztach utrzymania domu.
Pozwany D. U. w odpowiedzi na pozew wniósł o oddalenie powództwa. W uzasadnieniu wskazał, iż ostatnia wysokość alimentów na rzecz małoletnich powódek została ustalona w wyroku rozwodowym z dnia 26 kwietnia 2016 r. w sprawie (...). Pozwany kwestionował wskazane przez A. U. koszty utrzymania dzieci. Według pozwanego A. U. nie przeznacza otrzymywanych alimentów na potrzeby małoletnich, a realizuje z nich własne potrzeby. Pozwany opłaca małoletnim dostęp do leczenia w ramach dodatkowego ubezpieczenia zdrowotnego. Pozwany wskazał, iż jego miesięczne dochody wynoszą około 4 000 złotych netto. Ponosi koszty zakupu opału na zimę. Opłaca również podatek od nieruchomości oraz rachunki za energię elektryczną. Zdaniem pozwanego A. U. ma możliwość podjęcia zatrudnienia, lecz nie wykazuje w tym zakresie żadnej inicjatywy. Pozwany zaprzeczył, aby znęcał się na byłą małżonką.
W trakcie rozprawy A. U. cofnęła powództwo w zakresie alimentów na rzecz M. U. i E. U. ponad kwotę 700 złotych miesięcznie na rzecz każdej z nich oraz ponad kwotę 200 złotych alimentów na własną rzecz.
S ą d ustali ł nast ę puj ą cy stan faktyczny:
Ugodą zawartą przed Sądem Rejonowym w Złotoryi w dniu 18 czerwca 2013 r. w sprawie (...) pozwany D. U. zobowiązał się łożyć alimenty na rzecz małoletnich M. U. i E. U. w kwocie po 350 złotych miesięcznie na rzecz każdej z nich.
Wyrokiem Sądu Okręgowego w Legnicy z dnia 26 kwietnia 2016 r. w sprawie (...) rozwiązano przez rozwód małżeństwo A. U. i D. U. bez orzekania o winie stron. Jednocześnie zasądzono od D. U. alimenty na rzecz małoletnich córek stron M. U. i E. U. w kwocie po 350 złotych miesięcznie, tak jak w ugodzie zawartej przed Sądem Rejonowym w Złotoryi w dniu 18 czerwca 2013 r. w sprawie (...).
Wówczas D. U. zatrudniony był na stanowisku elektromontera w firmie (...) i zarabiał 3 100 - 3 200 złotych netto miesięcznie.
A. U. pracowała jako sprzedawca w salonie gier. Zarabiała z tego tytułu około 1 400 złotych netto miesięcznie.
Powódka M. U. była uczennicą III klasy Gimnazjum w C.. Z uwagi na problemy zdrowotne była pod stałą opieką neurologa oraz okresową opieką neurochirurga. Powódka była również objęta leczenim laryngologicznym.
Małoletnia E. U. uczyła się w VI klasie Szkoły Podstawowej w S.. Miała stwierdzoną alergię oraz astmę. Była pod kontrolą alergologa i laryngologa.
Dowód: akta Sądu Okręgowego w Legnicy (...)
A. U. i D. U. - pomimo orzeczenia rozwodu - nadal zamieszkują razem, lecz prowadzą odrębne gospodarstwa domowe. Pozwany opłaca podatek od nieruchomości w kwocie 1 300 złotych rocznie oraz ponosi opłaty za energię elektryczną w wysokości około 100 złotych miesięcznie. Pozostałe koszty utrzymana domu w postaci opłat za wodę oraz gaz (około 100 -200 złotych miesięcznie) ponosi A. U.. W obecnym sezonie grzewczym opał na zimę kupiła powódka A. U. i wydała na niego około 1 600 złotych. Pozwany zamierza kupić opał, ale dopiero po wyczerpaniu obecnych zapasów. W ubiegłym sezonie na zakup opału pozwany przeznaczył około 1 000 złotych, a powódka 1 600 złotych.
Obecnie powódka A. U. pracuje na pół etatu w restauracji w O. i zarabia około 800 złotych netto miesięcznie. Posiada orzeczenie o lekkim stopniu niepełnosprawności.
Małoletnia E. U. ma 15 lat. Uczy się w III kasie Gimnazjum w C.. Ma problemy z kręgosłupem. Na realizację jej miesięcznych potrzeb A. U. potrzebuje około 700 -800 złotych. Małoletnia posiada orzeczenie o niepełnosprawności.
M. U. ma obecnie 18 lat. Uczy się w III klasie Technikum Fotografii w L.. Jest na utrzymaniu swojej matki A. U.. Ujawniono u niej dwa torbiele w zatokach. Pozostaje pod stałą kontrolą lekarską. Ma również problemy z układem pokarmowym. Przyjmuje stałe leki. Na realizację miesięcznych potrzeb powódki wymagana jest kwota 800-1 000 złotych.
Pozwany D. U. pracuje nadal jako elektromonter w firmie (...). Z tego tytułu uzyskuje wynagrodzenie w kwocie około 4 000 złotych netto. Ponadto, otrzymuje premię roczną w wysokości około 4 000 złotych oraz premie kwartalne w kwocie około 900 złotych. Czasami pozwany pracuje dorywczo i z tego tytułu otrzymuje dodatkowe wynagrodzenie. Pozwany ustanowił dla córek odrębne rachunki bankowe, na które wpłacał po 150 złotych miesięcznie na rzecz każdej z nich. Od trzech miesięcy pozwany wpłaca na niniejsze rachunki po 250 złotych miesięcznie. W lipcu 2018 r. pozwany zakupił powódce M. U. laptopa za kwotę ponad 3 000 złotych.
D. ó d:
karta informacyjna leczenia szpitalnego k. 5, 20,21
zaświadczenie lekarskie k. 6,7,8,9,11,17,18, 19, 87
faktury k. 10, 13-15, 23-28, 57
decyzja podatkowa k. 55-56
orzeczenie o niepełnosprawności k. 60, 61
zaświadczenie o zarobkach pozwanego k. 81
zaświadczenie o nauce powódki k. 82
zaświadczenie o zarobkach powódki k. 86
przesłuchanie stron k. 67-68, 89
S ą d zwa ż y ł co nast ę puje:
Powództwo zasługiwało na uwzględnienie częściowo.
Wyrokiem Sądu Okręgowego w Legnicy z dnia 26 kwietnia 2016 r. w sprawie (...) rozwiązano przez rozwód małżeństwo A. U. i D. U. bez orzekania o winie stron. Jednocześnie zasądzono od D. U. alimenty na rzecz małoletnich córek M. U. i E. U. w kwocie po 350 złotych miesięcznie.
Wcześniej ugodą zawartą przed Sądem Rejonowym w Złotoryi w dniu 18 czerwca 2013 r. w sprawie (...) pozwany D. U. zobowiązał się łożyć alimenty na rzecz małoletnich M. U. i E. U. w kwocie po 350 złotych miesięcznie na rzecz każdej z nich.
Zgodnie z treścią art. 138 kro w razie zmiany stosunków można żądać zmiany orzeczenia lub umowy dotyczącej obowiązku alimentacyjnego.
Według A. U. od czasu ustalenia ostatnich alimentów wzrosły koszty utrzymania M. i E. U. oraz możliwości zarobkowe pozwanego D. U..
Ma rację pełnomocnik pozwanego, iż formalnie ostatnim orzeczeniem ustalającym alimenty na rzecz powódek E. i M. U. był wyrok rozwodowy Sądu Okręgowego w Legnicy z dnia 26 kwietnia 2016 r. w sprawie (...). Jak wynika jednak z analizy akt (...) strony postępowania rozwodowego zgodnie ustaliły wysokość alimentów na kwotę po 350 złotych miesięcznie, a Sąd jedynie zatwierdził powyższą kwotę w orzeczeniu końcowym. Zatem, rozstrzygając w niniejszej sprawie tut. Sąd ustalał, czy wzrosły potrzeby powódek i ewentualnie możliwości zarobkowe pozwanego, nie od orzeczenia rozwodowego, a od czerwca 2013 r. kiedy to A. U. i D. U. zawarli ugodę w zakresie dotychczasowych alimentów.
W ocenie Sądu, niewątpliwie w powyższym okresie wzrosły koszty utrzymania dzieci związane z ich naturalnym rozwojem. Obecnie powódka M. U. ma 18 lat. Uczy się w III klasie Technikum Fotografii w L.. Z uwagi na problemy zdrowotne pozostaje pod stałą kontrolą lekarską. Według powódki na realizację miesięcznych potrzeb potrzebuje 800 -1 000 złotych. Zasady doświadczenia życiowego wskazują, iż powyższa kwota odpowiada miesięcznym potrzebom zdrowego człowieka w wieku powódki, a co dopiero ze stwierdzonymi schorzeniami M. U.. Z tego względu, Sąd uznał powyższą kwotę za racjonalną i odpowiadającą minimalnym potrzebom powódki. Małoletnia E. U. ma 15 lat. Uczy się w III kasie Gimnazjum w C.. Jest dzieckiem niepełnosprawnym. Według A. U. na realizację miesięcznych potrzeb małoletniej potrzebuje 700- 800 złotych. Również w tym przypadku zasady doświadczenia życiowego wskazują, iż powyższa kwota odpowiada miesięcznym potrzebom dziecka w wieku małoletniej powódki. Z tego powodu, Sąd również uznał niniejszą kwotę za uzasadnioną i odpowiadającą minimalnym potrzebom powódki, tym bardziej, że małoletnia E. U. jest dzieckiem niepełnosprawnym.
Sąd nie stracił z uwagi okoliczności, iż to na A. U. spoczywa obecnie cały ciężar bieżącej pieczy nad dziećmi i dlatego nałożył na pozwanego w większym rozmiarze obowiązek ponoszenia finansowych potrzeb powódek.
Zdaniem Sądu, również obecne możliwości zarobkowe pozwanego pozwalają mu na łożenie podwyższonych alimentów. Jak wynikało z treści przesłuchania oraz przedłożonego zaświadczenia o zarobkach, D. U. nadal jest zatrudniony w firmie (...) na stanowisku elektromontera. Z tego tytułu otrzymuje wynagrodzenie w kwocie ponad 4 000 złotych netto miesięcznie. Pozwany może także liczyć na dodatkowe dochody z tytułu prac dorywczych. Zatem, nałożenie na pozwanego obowiązku uiszczania alimentów w łącznej kwocie 1 200 złotych miesięcznie, nie powinno ograniczyć możliwość pozwanego w zrealizowaniu własnych potrzeb. Tym bardziej, iż pozwany nie ma innych osób na utrzymaniu, a zamieszkując nadal z A. U. może liczyć na partycypację z jej strony w ponoszeniu wspólnych kosztów utrzymania domu. Ponadto, wynagrodzenie pozwanego od czasu orzeczenia rozwodowego wzrosło o około 1 000 złotych, a zatem można stwierdzić, iż zwiększyły się jego możliwości zarobkowe, pozwalające mu na łożenie podwyższonych alimentów. Należy także wskazać, że możliwości zarobkowe pozwanego są znacznie wyższe od możliwości A. U., która posiadając orzeczenie o niepełnosprawności, może wykonywać jedynie lekkie prace, co znacznie utrudnia jej znalezienie odpowiedniego zatrudnienia. Obecnie A. U. pracuje na pół etatu i zarabia około 800 złotych miesięcznie.
O ile roszczenie o podwyższenie alimentów było cześciowo zasadne, to powództwo o alimenty na rzecz A. U. było bezprzedmiotowe.
Zgodnie z art. 60 § 1 kro małżonek rozwiedziony, który nie został uznany za wyłącznie winnego rozkładu pożycia i który znajduje się w niedostatku, może żądać od drugiego małżonka rozwiedzionego dostarczania środków utrzymania w zakresie odpowiadającym usprawiedliwionym potrzebom uprawnionego oraz możliwościom zarobkowym i majątkowym zobowiązanego.
Z treści powyższego przepisu wynika, że niezbędnym warunkiem do otrzymywania alimentów przez małżonka, który nie został uznany za wyłącznie winnego rozkładu pożycia małżeńskiego jest pozostawanie przez niego w niedostatku.
Zgodnie ze stanowiskiem Sądu Najwyższego wyrażonym w wyroku z dnia 19 maja 1975 roku w sprawie o sygn. akt. III CRN 55/75 stan niedostatku zachodzi wtedy, gdy uprawniony nie ma możliwości zarobkowych i majątkowych pozwalających na pełne zaspokojenie jego usprawiedliwionych potrzeb.
W ocenie Sądu, powódka A. U. posiada możliwości zarobkowe, aby zaspokoić swoje podstawowe potrzeby. Powyższe możliwości - z powodu niepełnosprawności - nie są znaczne, lecz umożliwiają A. U. osiągniecie dochodu pozwalającego na samodzielne utrzymanie. W toku postępowania powódka uzyskała zatrudnienie w restauracji w O.. Pracuje na pół etatu i zarabia około 800 złotych miesięcznie. Wcześniej także pracowała jako sprzedawca oraz pomoc w szkole. Nie można zatem powiedzieć, że powódka pozostaje w niedostatku i nie posiada możliwości pozwalających jej na zaspokojenie usprawiedliwionych potrzeb.
Mając na uwadze, że A. U. - w toku postępowania - cześciowo cofnęła powództwo, Sąd umorzył postępowanie w tym zakresie na podstawie art. 355 § 1 kpc.
Zgodnie z art. 102 kpc w wypadkach szczególnie uzasadnionych sąd może zasądzić od strony przegrywającej tylko część kosztów albo nie obciążać jej w ogóle kosztami. Zdaniem Sądu wysokość obecnie uzyskiwanego dochodu przez powódkę A. U. przemawia za uznaniem, że jest to szczególnie uzasadniony wypadek, aby nie obciążać ją kosztami procesu za powództwo, które zostało oddalone.
O nie uiszczonych kosztach sądowych orzeczono na podstawie art 113 ust 1 ustawy o kosztach sądowych w sprawach cywilnych, a o rygorze natychmiastowej wykonalności na podstawie art 333 § 1 pkt 1 kpc.