UZASADNIENIE

Powódka M. K. złożyła w Sądzie Rejonowym w Złotoryi pozew przeciwko K. K. o alimenty w trybie art. 60 § 1 k.r.i.o. w kwocie po 7.474 zł miesięcznie oraz o zapłatę kwoty 131.472 zł.

Uzasadniając pozew, powódka wskazała, że Sąd Okręgowy w Legnicy wyrokiem z 16 kwietnia 2012 r. w sprawie (...) rozwiązał małżeństwo stron z winy obu stron. Wskazała nadto, że w sprawie o alimenty orzekał już Sąd Rejonowy w Złotoryi w sprawie (...) wydając wyrok oddalający jej powództwo. Powódka podała, że po wydaniu wyroku w sprawie (...) zaistniała zmiana stosunków, która ma charakter istotny. Mianowicie powódka znalazła się w niedostatku, albowiem po wskazanym wyroku pozwany zaprzestał dokonywać opłat mieszkaniowych, a nadto powódka wydatkuje obecnie na leki, pożywienie, opłaty za telefon, opłaty za energię elektryczna, eksploatację samochodu, paliwo, opłaty TV. Powódka podkreśliła, że wymienione potrzeby miała realizowane, zaś obecnie nie są one realizowane. Powódka podała, że powstały zobowiązania w kwocie 72.000 zł z tytułu wydatków na jej potrzeby po wydaniu wyroku w sprawie (...) przez osoby trzecie, w kwocie 34.000 zł z tytułu zaległości w opłatach do spółdzielni, w kwocie 3.000 zł z tytułu zobowiązań w klinice weterynaryjnej, w kwocie 2.000 zł z tytułu zobowiązań w firmie (...) energia. Powódka wymieniła szczegółowo jej potrzeby i koszty ich zaspokojenia określają ich miesięczną wysokość na kwotę 8119,03 zł. Jednocześnie podała, że uzyskuje dochód z renty w wysokości 645 zł miesięcznie jako jej jedyne źródło dochodu. W konsekwencji powódka wskazała, że jest w stanie zaspokoić swoje potrzeby w kwocie odpowiadającej wysokości jej renty, zaś w pozostałym zakresie, tj. w kwocie 7474 zł jej potrzeby nie są zaspokojone. Powódka podała też na możliwości zarobkowe pozwanego wskazując, iż jego wynagrodzenie za pracę to minimum 15.000 zł. nadto, pozwany osiąga przychody z najmu kilku mieszkań we W. oraz posiada lokaty pieniężne, z których także osiąga dochód.

Na rozprawie 28 maja 2018 r. powódka rozszerzyła pozew o zasądzenie odsetek od dochodzonej przez nią kwoty 131.472 zł od dnia wniesienia pozwu.

Pełnomocnik pozwanego na rozprawie 30 maja 2018 r. wniósł o oddalenie powództwa w całości. W piśmie procesowym z 17.05.2018 r. (k. 186-187) pełnomocnik podniósł m.in., że pozwany zaprzestał płacić czynsz za mieszkanie, w którym mieszka powódka w 2010 r., a zadłużenie na grudzień 2011 r. wynosiło 4.109,70 zł. Nadto, podniósł, że pozwany nie dochodzi od powódki kwoty 97.000 zł w związku z podziałem majątku, zasądzonej postanowieniem SR w Złotoryi z 22.11.2013 r. w sprawie (...)).

Sąd ustalił następujący stan faktyczny.

Powódka i pozwany byli małżeństwem od 9.04.1983 r. Wyrokiem z 16 kwietnia 2012 r. w sprawie (...) Sąd Okręgowy w Legnicy rozwiązał małżeństwo stron przez rozwód z winy obu stron. Wyrok ten został utrzymany w mocy wyrokiem Sądu Apelacyjnego we Wrocławiu z 18 października 2012 r. w sprawie (...).

DOWÓD:

- akta SO Legnica (...).

Pozwem z 19 kwietnia 2013 r. M. K. złożyła pozew o alimenty od K. K. w kwocie po 2.000 zł miesięcznie. Pozew ten następnie rozszerzyła domagając się alimentów po 4.000 zł miesięcznie oraz zasądzenia kwoty 144.000 zł tytułem zaległych alimentów, tj. z okresu 3 lat przed wniesieniem powództwa. Wyrokiem z 29 lipca 2014 r. w sprawie (...) Sąd Rejonowy w Złotoryi odrzucił pozew o zasądzenie zaległych alimentów zaś dalej idące powództwo oddalił. Wyrok ten został utrzymany w mocy wyrokiem Sądu Okręgowego w Legnicy z 18 grudnia 2014 r. w sprawie (...).

DOWÓD:

- akta SR Złotoryja (...).

Powódka nadal mieszka w mieszkaniu o powierzchni ponad 134 m2. Wydaje na opłaty eksploatacyjne 273,77 zł miesięcznie, na fundusz remontowy 214,72 zł miesięcznie, na inne wydatki mieszkaniowe to 65,09 zł miesięcznie, na wodę i jej podgrzanie 169,70 zł miesięcznie. Wydaje na energię elektryczną i gaz 700 zł miesięcznie, ubezpieczenie mieszkania 780 zł rocznie, ubezpieczenie samochodu 780 zł rocznie, na telefon 145 zł miesięcznie, na internet 60 zł miesięcznie. Na wyżywienie powódka wydaje 1.200 zł miesięcznie, odzież 200 zł miesięcznie, leki 780 zł miesięcznie. Na rzeczy chemiczne i apteczne wydaje 988 zł miesięcznie. Na zabiegu światłoterapii i na badania kontrolne powódka wydaje 208 zł miesięcznie. Na leki wydaje 140 zł miesięcznie, na wizyty u psychiatry wraz z dojazdem 250 zł miesięcznie, na paliwo dla celów doraźnych wydaje 300 zł miesięcznie, wydaje na wizyty u dermatologa 150 zł miesięcznie, a na środki czystości 70 zł miesięcznie. Za wyjazd rehabilitacyjny płaci 4.800 zł w roku. Ponadto powódka ponosi koszty czyszczenia odzieży 180 zł miesięcznie, wymiany fleków 60 zł miesięcznie, wyjścia do teatru i kina 80 zł miesięcznie, wizyty u fryzjera 120 zł miesięcznie, dojazdy na groby 150 zł miesięcznie. Poza tym utrzymuje psa, co kosztuje ją 580 zł miesięcznie, spędzanie czasu z wnuczką i prezenty dla niej 490 zł miesięcznie.

Powódka otrzymuje rentę 1050 zł miesięcznie. Objęta jest zajęciami komorniczymi ponad kwotę 645 zł.

Wobec powódki prowadzone są liczne egzekucje komornicze, w tym z tytułu nieopłaconych składem za ubezpieczenie w (...) z lat 2011 i 2012 oraz z tytułu niezapłaconego czynszu w spółdzielni (...).

Powódka ma niedopłatę za wodę na kwotę 42.684,33 zł na dzień 31.12.2017 r.

DOWÓD:

- odcinek o wysokości renty, k. 16,

- zaświadczenie lekarskie, k. 18,

- zaświadczenie o stanie zdrowia, k. 19-20,

- rachunek za leczenie, k. 21-22,

- zaświadczenie lekarskie, k. 23,

- skierowanie do laboratorium, k. 24-25

- recepta, k. 26,

- informacja dla lekarza, k. 27,

- karty informacyjna, k. 28,

- karta zabiegów fizjoterapeutycznych, k. 29,

- informacja o stanie zaległości k. 30-32,

- kserokopia wyroków Sądu Rejonowego w Złotoryi I C 716/15, k. 33, I C 510/15, k. 34, I C 507/15, k. 35,

- rozliczenie z użytkownikiem, k. 36-39,

- informacja z T., k. 40-42, 46, 47,

- wezwanie do zapłaty, k. 43-45,

- pismo, k. 48,

- zlecenie obsługi technicznej, k 49,

- wezwanie do potrąceń z renty, k. 50,

- informacja z Państwowej Straży Pożarnej, k. 123,

- dowody wpłaty od syna powódki w ilości 5szt,

- zawiadomienie z księgi wieczystej, k. 199,

- zawiadomienie o wszczęciu egzekucji z nieruchomości, k. 198,

- wezwanie do zapłaty należności Komornika Sądowego, k. 197,

- wezwanie do dokonania potrąceń, k. 196,

- zawiadomienie o zużyciu wody, k. 195,

- zawiadomienie z ZUS o zadłużeniu, k. 194,

- zawiadomienie o opłatach eksploatacyjnych oraz rozliczenie z użytkowaniem za 2014 rok, k. 191-192

- informacja z Przychodni (...), k. 190

Pozwany pracuje uzyskując miesięcznie wynagrodzenie w wysokości 7.124,23 zł netto.

DOWÓD:

- zaświadczenie o zarobkach, k. 188.

Pozwany zaprzestał płacić czynsz za mieszkanie, w którym mieszka powódka w 2010 r., a zadłużenie na grudzień 2011 r. wynosiło 4.109,70 zł.

DOWÓD:

- akta SR Złotoryja (...).

Sąd zważył, co następuje.

Powództwo nie zasługuje na uwzględnienie w całości z następujących powodów.

Na wstępie przypomnieć należy, że sytuacja majątkowa powódki była już przedmiotem oceny Sądu Rejonowego w Złotoryi w toku postępowania o sygnaturze (...). W wyroku z 29 lipca 2014 r. oddalono pozew powódki o zasądzenie alimentów przy ustaleniu, że nie powódka pozostaje w niedostatku. Orzeczenie to zostało utrzymane w mocy wyrokiem Sądu Okręgowego w Legnicy z 18 grudnia 2014 r. w sprawie (...).

Tym samym na dzień 18 grudnia 2014 r. istniał stan faktyczny w świetle którego powódka nie pozostawała w niedostatku. Jednocześnie z perspektywy niniejszej sprawy data 18 grudnia 2014 r. otwiera kolejny okres czasu, który jest podstawą do oceny zasadności rozpoznawanego powództwa M. K.. Oznacza to, że przedmiotem ustaleń Sądu w tej sprawie jest to, czy nastąpiła zmiana stosunków okres czasu od 18.12.2014 r. do dnia wydania wyroku, tj. do 28.05.2018 r., dająca podstawę do uwzględnienia powództwa.

Ponieważ powódka dochodzi alimentów od byłego męża, który nie został uznany za wyłącznie winnego w toku postępowania rozwodowego, podstawą faktyczną powództwa jest ustalenie czy powódka pozostaje w niedostatku. Relewantny dla oceny tej okoliczności jest stan z daty wyrokowania, tj. 28.05.2018 r.

Zgodnie z zasadami prawa cywilnego i procesu cywilnego to na powodzie spoczywa ciężar wykazania przesłanek uzasadniających powództwo – przede wszystkim stanu niedostatku, gdyż ta okoliczność warunkuje zasądzenie alimentów, zaś dalsze okoliczności, jak możliwości majątkowe i zarobkowe pozwanego przesądzają o wysokości alimentów.

Zdaniem Sądu powódka nie wykazała, że pozostaje w niedostatku.

Przypomnieć należy, że już w sprawie rozwodowej Sąd Okręgowy w Legnicy oddalając powództwo M. K. o alimenty od K. K. podniósł, że niedostatek stanowiący podstawę zasądzenia alimentów na rzecz rozwiedzionego małżonka (art. 60 § 1 k.r.o.) ma charakter względy, stąd małżonek domagający się alimentów powinien w pełni wykorzystać wszystkie możliwości w celu uzyskania dochodów niezbędnych do zaspokojenia usprawiedliwionych własnych potrzeb (k. 517, t. III, akta (...)). Sąd Apelacyjny zauważył zaś, że niedostatek o jakim mowa w art. 60 § 1 k.r.o. rozumiany winien być jako brak możliwości zaspokojenia usprawiedliwionych potrzeb w sytuacji. Gdy przyczyną niedostatku są okoliczności niezależnie od woli ubiegającego się o alimenty (k. 595, t. IV, akta (...)). W sprawie rozwodowej ustalono, że M. K. żyje na wysokim poziomie, na co pozwala jej nie tylko niewielka renta i pomoc rodziny, ale także inne nieujawnione środki finansowe (tamże).

Przypomnieć także należy, że również podstawą oddalenie powództwa M. K. o alimenty od K. K. w sprawie (...) prowadzonej przed Sądem Rejonowym w Złotoryi, zakończonej wyrkiem 29 lipca 2014 r. było ustalenie, że powódka nie znajduje się w niedostatku. Sąd Rejonowy podniósł, że powódka wydawała na swoje potrzeby kwotę 5.300-5.500 zł miesięcznie utrzymując się z niewielkiej renty, doraźnej pomocy syna oraz środków finansowych, których nie chciała ujawnić (k. 460, t. III akt (...)). Nadto przypomniał wcześniejsze ustalenia sądowe, że powódka już w 2007 r. spieniężyła majątek na kwotę 600.000 zł ((k. 459v, t. III akt (...)). Stanowisko to podtrzymał Sąd Okręgowy w Legnicy w wyroku z 18 grudnia 2014 r. w sprawie (...) (k. 510-510v, t. III akt (...)).

Zwrócić także należy uwagę na stanowisko Sądu Okręgowego w Legnicy zawarte w uzasadnieniu postanowienia z 4.07.2017 r. w sprawie II Cz 441/17 oddalającego zażalenie powódki na postanowienie Sądu Rejonowego w Złotoryi z 24.05.2017 r. w sprawie III RC0 5/17 o zabezpieczenie powództwa, zgodnie z którym choć powódka wskazała, iż podstawą roszczenia jest okoliczność, że wcześniej na własne potrzeby wydawała kwotę ok. 5.000 zł miesięcznie, a ówcześnie już nie wydaje takiej kwoty, to okoliczności tej nie uprawdopodobniła.

Wracając do realiów niniejszej sprawy godzi się podnieść, że w pozwie M. K. nadal utrzymuje, że jej koszty potrzeb związanych z jej utrzymaniem, opisane w pozwie, kształtują się na poziomie 8.119,03 zł (k. 12). Koszty te powódka szczegółowo opisała w pozwie, znikomą część z nich zaś udokumentowała.

Utrzymuje powódka także, że potrzeby te miała realizowane, a teraz nie ma (k. 5, k. 6). Niemniej jednak zdaniem Sądu w tym zakresie powódka nie wykazała tej okoliczności, co jest zasadniczym powodem oddalenia powództwa.

Powódka podniosła jedynie twierdzenie w powyższym zakresie nie przytaczając jakichkolwiek okoliczności na jego poparcie. Takimi oklicznosciami nie jest zaś wskazanie struktury wydatków. Co więcej, jak wynika z przedłożych przez nią dowodów ponosi ona nadal te wydatki – vide: rachunek za poradę medyczną (k. 21, 22). Nadto, podała, że użytkuje samochód, co stanowi koszt 300 zł miesięcznie na benzynę i 780 zł rocznie na ubezpieczenie. Na rozprawie wskazała też, że jeździ na zabiegi, które są kosztowne. Przedłożyła też dokument badania psa. Poza tym, z przedłożonych przez powódkę dokumentów z 2018 r. wynika, że syn wspiera ją sporadycznie tylko niewielkimi wpłatami. Nadto, powódka nadal zamieszkuje w dużym mieszkaniu, za które musi ponosić wysokie opłaty miesięczne. Mimo sugestii sądu, wyrażanych w poprzednich sprawach powódka nie poczyniła żadnych kroków, by zracjonalizować wydatków tym zakresie choćby poprzez sprzedaż tego mieszkania i kupno mniejszego, ewentualnie zamianę na mniejsze z odpowiednią dopłatą. Przyjąć zatem należy, że M. K. nadal wydaje na własne potrzeby wydatki w wysokości przez nią wskazanej i ma na to środki. Podkreślić trzeba, że dysponowała od 2007 r. kwotą 600.000 zł, która pozwala przeznaczać na utrzymanie miesięcznie 5.000 zł przez 12 lat. Jeśli dodać, że pozwany nie dochodzi od niej 97.000 zł w związku z podziałem majątku, zasądzonej postanowieniem SR w Złotoryi z 22.11.2013 r. w sprawie (...)) daje to powódce istotna korzyść.

Jeśli chodzi o kwestię długów powódki to wskazać należy, że owe długi istniały już wcześniej i były przedmiotem oceny Sądu w poprzednich sprawach. Zmiana ich wysokości nie stanowi zaś zmiany stosunków w rozumieniu art. 138 k.r.o. zaległości w spółdzielni istniały już w 2014 r., zaległości z tytułu ubezpieczenia także pochodzą z lat 2011 i 2012. Zaległość za wodę jeśli uwzględnić jej wysokość (42.684,33 zł na dzień 31.12.2017 r.) także narastała już od wielu lat.

Stan niedostatku to sytuacja, gdy osoba nie jest w stanie samodzielnie – z własnych dochodów – zaspokoić swoich potrzeb. Dodać należy, że chodzi tu o usprawiedliwione potrzeby, których realizacja powoduje, że osoba ta nie pozostaje w niedostatku. Taka sytuacja nie zachodzi względem powódki. Powódka nie wykazała, aby wydatków na usprawiedliwione potrzeby nie była w stanie obecnie ponosić i od kiedy taki stan istnieje. Dodać też trzeba od razu, że szereg wydatków pozwanej, które wskazała w pozwie, nie można zakwalifikować jako usprawiedliwione. Wręcz przeciwnie, powódka wskazała na wydatki, które pozwalają jej żyć na poziomie, który ją satysfakcjonuje. Przy czym jest to bardzo wysoki poziom. Skoro zaś powódka na owym poziomie nadal żyje, to nie pozostaje w niedostatku.

Z powyższych powodów Sąd oddalił powództwo w całości.

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

UZASADNIENIE