UZASADNIENIE

Pozwem z dnia 11 grudnia 2017 roku powód T. Z. domagał się zasądzenia od pozwanego (...) spółki akcyjnej z siedzibą w W. kwoty 3 038,10 złotych wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie liczonymi od kwot: 1 519,05 złotych za okres od dnia 29 września 2016 roku do dnia zapłaty i 1 519,05 złotych za okres od dnia 08 listopada 2016 roku do dnia zapłaty, a także kosztów procesu – tytułem zwrotu części kosztów najmu pojazdów zastępczych w związku z uszkodzeniem – w wyniku kolizji drogowej – pojazdu marki R. (...) o numerze rejestracyjnym (...) oraz pojazdu marki R. (...) o numerze rejestracyjnym (...), których sprawcy ubezpieczeni byli od odpowiedzialności cywilnej u pozwanego.

Nakazem zapłaty w postępowaniu upominawczym z dnia 19 lutego 2018 roku wydanym w sprawie o sygn. akt VI GNc 7107/17 referendarz sądowy Sądu Rejonowego w Gdyni uwzględnił żądanie pozwu w całości.

Pozwany (...) spółka akcyjna z siedzibą w W. w sprzeciwie od powyższego orzeczenia wniósł o oddalenie powództwa wskazując, iż w jego ocenie wypłacił on już należne odszkodowanie pokrywające zasadne koszty najmu pojazdów zastępczych, kwestionując jednocześnie wysokość stawek zastosowanych za najem tych pojazdów przez powoda. Nadto pismem z datą w nagłówku „dnia 26 marca 2018 roku” (k. 34 akt) pozwany podniósł zarzut naruszenia obowiązku minimalizacji szkody w przypadku poszkodowanego M. D. wskazując, że podczas telefonicznego zgłaszania szkody poszkodowany został poinformowany o możliwości zorganizowania wynajmu pojazdu zastępczego przez ubezpieczyciela oraz o wysokości akceptowanych kosztów wynajmu pojazdów segmentu od A do C, w tym, że dla segmentu B będzie to stawka zawierająca się w granicach od 65 złotych netto do 85 złotych netto, zaś stawka zastosowana przez powoda przekracza ten zakres.

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

Odnośnie szkody zarejestrowanej pod numerem (...)

W dniu 28 maja 2016 roku doszło do kolizji drogowej, w wyniku której uszkodzony został pojazd marki R. (...) o numerze rejestracyjnym (...) należący do B. G..

Odpowiedzialność za tę szkodę ponosił kierujący pojazdem ubezpieczony od odpowiedzialności cywilnej w (...) spółce akcyjnej z siedzibą w W..

niesporne

W dniu 09 czerwca 2016 roku poszkodowana B. G. zawarła z T. Z. umowę cesji wierzytelności z polisy OC sprawcy w celu pokrycia m. in. kosztów naprawy uszkodzonego pojazdu oraz kosztów najmu pojazdu zastępczego.

umowa cesji wierzytelności – k. 12 akt, powiadomienie ubezpieczyciela o przelewie wierzytelności – k. 13 akt

W dniu 09 czerwca 2016 roku poszkodowana B. G. wynajęła od T. Z. pojazd zastępczy marki R. (...) o numerze rejestracyjnym (...). Strony ustaliły cenę za najem pojazdu na kwotę 170 złotych netto za każdą rozpoczętą dobę najmu plus 20 groszy za każdy kilometr powyżej 100 przejechanych w ciągu dnia kilometrów.

niesporne, a nadto: kserokopia umowy najmu samochodu zastępczego – k. 14 akt

W dniu 30 czerwca 2016 roku z tytułu najmu pojazdu zastępczego przez okres 13 dób T. Z. wystawił poszkodowanej B. G. fakturę o numerze (...) na kwotę 2 718,30 złotych brutto (według stawki w kwocie 170 złotych netto, tj. 209,10 złotych brutto).

faktura – k. 15 akt

(...) spółka akcyjna z siedzibą w W. wypłacił tytułem odszkodowania za najem pojazdu zastępczego kwotę 1 199,25 złotych brutto uwzględniając okres 13 dni najmu pojazdu zastępczego i stawkę w kwocie 92,25 złotych brutto za dobę (75 złotych netto).

decyzja – k. 19, 20 akt

Uszkodzony pojazd marki R. (...) o numerze rejestracyjnym (...) to pojazd należący do autosegmentu I. Wynajęty pojazd marki R. (...) należy do niższej klasy – segment B.

Warsztaty naprawcze i wypożyczalnie samochodów na terenie R. w okresie likwidacji szkody stosowały, uwzględniając okres najmu wynoszący 13 dni, za najem pojazdów odpowiadających klasą pojazdowi wynajętemu stawki w kwocie od 69,11 złotych netto (85,01 złotych brutto) do 147,25 złotych netto (181,25 złotych brutto) za dobę.

opinia biegłego sądowego M. P. – k. 91-114 akt, częściowo opinia uzupełniająca biegłego sądowego M. P. – k. 133-139 akt

Odnośnie szkody zarejestrowanej pod numerem (...)

W dniu 31 sierpnia 2016 roku doszło do kolizji drogowej, w wyniku której uszkodzony został pojazd marki R. (...) o numerze rejestracyjnym (...) należący do M. D..

Odpowiedzialność za tę szkodę ponosił kierujący pojazdem ubezpieczony od odpowiedzialności cywilnej w (...) spółce akcyjnej z siedzibą w W..

niesporne

W dniu 01 września 2016 roku poszkodowany M. D. zawarł z T. Z. umowę cesji wierzytelności z polisy OC sprawcy w celu pokrycia m. in. kosztów naprawy uszkodzonego pojazdu oraz kosztów najmu pojazdu zastępczego.

umowa cesji wierzytelności – k. 21 akt, powiadomienie ubezpieczyciela o przelewie wierzytelności – k. 22 akt

W dniu 14 września 2016 roku poszkodowany M. D. wynajął od T. Z. pojazd zastępczy marki R. (...). Strony ustaliły cenę za najem tego pojazdu na kwotę 170 złotych netto za każdą rozpoczętą dobę najmu plus 20 groszy za każdy kilometr powyżej 100 przejechanych w ciągu dnia kilometrów.

niesporne, a nadto: kserokopia umowy najmu samochodu zastępczego – k. 23 akt

W dniu 27 września 2016 roku z tytułu m. in. najmu pojazdu zastępczego przez okres 13 dób T. Z. wystawił poszkodowanemu M. D. fakturę o numerze (...) na łączną kwotę 15 523 złotych brutto, w tym za najem pojazdu zastępczego – w kwocie 2 718,30 złotych brutto (według stawki w kwocie 209,10 złotych).

faktura – k. 24 akt

decyzja – k. 27 akt

Uszkodzony pojazd marki R. (...) o numerze rejestracyjnym (...) to samochód należący do autosegmentu C. Wynajęty pojazd marki R. (...) należy do klasy niższej – segment B.

Warsztaty naprawcze i wypożyczalnie samochodów na terenie G. w okresie likwidacji szkody stosowały, uwzględniając okres najmu wynoszący 13 dni, za najem pojazdów odpowiadających klasą pojazdowi wynajętemu stawki w kwocie od 69,11 złotych netto (85,01 złotych brutto) do 147,36 złotych netto (181,25 złotych brutto) za dobę.

opinia biegłego sądowego M. P. – k. 91-114 akt, częściowo opinia uzupełniająca biegłego sądowego M. P. – k. 133-139 akt

Sąd zważył, co następuje:

Stan faktyczny w niniejszej sprawie, który w dużej mierze pozostawał bezsporny pomiędzy stronami, Sąd ustalił na podstawie oświadczeń stron, w zakresie w jakim nie były one kwestionowane przed stronę przeciwną.

Sąd uwzględnił także wyżej wymienione dowody z dokumentów przedłożonych przez strony w toku postępowania, w tym znajdujące się w aktach szkód, których zarówno autentyczność, jak i prawdziwość w zakresie twierdzeń w nich zawartych, nie budziła wątpliwości Sądu, a zatem brak było podstaw do odmowy dania im wiary, tym bardziej, że ich moc dowodowa nie była kwestionowana przez żadną ze stron.

Pozostałe dokumenty nie miały znaczenia dla rozstrzygnięcia, gdyż nie wnosiły do sprawy nowych i istotnych dla rozstrzygnięcia okoliczności.

Istotne znaczenie dla rozpoznania niniejszej sprawy miała opinia biegłego sądowego w zakresie techniki motoryzacyjnej i maszynowej M. P.. W ocenie Sądu opinia ta została sporządzona wedle tezy dowodowej wysnutej przez Sąd, poza tym jest logiczna, zgodna z zasadami doświadczenia życiowego i wskazaniami wiedzy. Komunikatywność jej sformułowań pozwala na zrozumienie wyrażonych w niej ocen i poglądów, a także sposobu dochodzenia do wniosków końcowych. Nie zawiera ona również wewnętrznych sprzeczności i wykluczających się wzajemnie wniosków.

Pismem procesowym z datą w nagłówku „dnia 06 sierpnia 2018 roku” (k. 122-124 akt) powód podniósł, że biegły sądowy w opinii na karcie 10, 13 oraz 20 opinii wskazał, że ustalone ceny za najem pojazdów zastępczych odnoszą się do wynajmu pojazdów w rejonie R., a nie tak jak wskazano w postanowieniu Sądu – na terenie G.. Nadto powód wskazał, że biegły sądowy wbrew postanowieniu Sądu, w którym wskazano, że należy poddać wysokość stawki netto za dobę najmu, dokonał ustalenia stawek tytułem czynszu najmu pojazdu zastępczego przez okres 13 dni.

Powód wniósł również o przedstawienie przez biegłego sądowego stawek występujących w „wypożyczalniach” przy najmie przez okres 1-3 dni oraz wniósł o ustalenie stawek za najem w konkretnych wskazanych przez powoda zakładach naprawczych i „wypożyczalniach”. Powód wskazał też, że podmioty zawodowo trudniące się najmem pojazdów stosują dodatkowe opłaty m. in. za podstawienie pojazdu, czego biegły sądowy nie uwzględnił.

Biegły sądowy ustosunkowując się do przedstawionych zarzutów wskazał, że zgodnie z postanowieniem Sądu zobowiązany był ustalić stawki najmu obowiązujące w dacie likwidacji szkody w R. (odnośnie szkody w pojeździe R. (...)) i w G. (odnośnie szkody w pojeździe R. (...)). Jednocześnie dokonał on analizy stawek najmu za okres 1-3 dni najmu stosowanych przez wskazane przez powoda podmioty.

W tym miejscu wskazać należy, że Sąd nie oparł się na opinii biegłego sądowego w powyższym zakresie. Sąd miał bowiem na uwadze, że najem pojazdu zastępczego w obu przypadkach trwał 13 dni i w pełnym zakresie został uznany za zasadny przez pozwanego ubezpieczyciela. W tej sytuacji nie ma jakichkolwiek podstaw do tego, by stawki najmu pojazdu zastępczego ustalać przy uwzględnieniu okresu najmu wskazanego przez powoda, tj. 1-3 dni. Nie budzi bowiem wątpliwości, że im krótszy okres najmu, tym stawka za najem pojazdu zastępczego będzie wyższa. Odnosząc się natomiast do ustalonych przez biegłego sądowego stawek za najem pojazdów w wypożyczalniach ogólnopolskich, to wskazać należy, że tylko jedna taka wypożyczalnia ((...) spółka z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w W.) stosowała stawkę wyższą niż powód (a zatem stawka powoda nie miała waloru powszechności na lokalnym rynku), przy czym stawka ta i tak nie była miarodajna, gdyż ustalona została dla najmu w okresie 1-2 dni. Natomiast w odniesieniu do wskazanych zakładów naprawczych, to jak wskazał biegły sądowy jeden z tych zakładów – (...) ( (...) pojazdów marki K.) ma swoją siedzibę w województwie (...) (stosując stawki w kwocie 50 złotych netto), zaś pozostałe stosują stawki za najem pojazdów w kwocie od 80 złotych netto (98,40 złotych brutto) do 130 złotych netto (159,90 złotych brutto), a zatem niższe niż powód.

W ocenie Sądu powództwo nie zasługiwało na uwzględnienie.

W niniejszej sprawie powód T. Z. domagał się zasądzenia od pozwanego (...) spółki akcyjnej z siedzibą w W. kwoty 3 038,10 złotych wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie liczonymi od kwot: 1 519,05 złotych za okres od dnia 29 września 2016 roku do dnia zapłaty i 1 519,05 złotych za okres od dnia 08 listopada 2016 roku do dnia zapłaty, a także kosztów procesu – tytułem zwrotu części kosztów najmu pojazdów zastępczych.

Pozwany (...) spółka akcyjna z siedzibą w W. kierując zarzuty przeciwko żądaniu pozwu kwestionował je co do wysokości (w zakresie stawek najmu) oraz podniósł, że w przypadku szkody zarejestrowanej pod numerem (...) podczas telefonicznego zgłaszania szkody poszkodowany został poinformowany o możliwości zorganizowania wynajmu pojazdu zastępczego przez ubezpieczyciela oraz o wysokości akceptowanych kosztów wynajmu pojazdów segmentu od A do C, w tym, że dla segmentu B będzie to stawka zawierająca się w granicach od 65 złotych netto do 85 złotych netto, zaś stawka zastosowana przez powoda przekracza ten zakres.

Zgodnie z treścią art. 822 § 1 i 4 k.c. przez umowę ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej ubezpieczyciel zobowiązuje się do zapłacenia określonego w umowie odszkodowania za szkody wyrządzone osobom trzecim, względem których odpowiedzialność za szkodę ponosi ubezpieczający albo osoba, na której rzecz została zawarta umowa ubezpieczenia. Uprawniony do odszkodowania w związku ze zdarzeniem objętym umową ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej może dochodzić roszczenia bezpośrednio od ubezpieczyciela.

Przedmiotem ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej jest odpowiedzialność ubezpieczającego za szkody wyrządzone osobom trzecim. Jest to więc ubezpieczenie jego odpowiedzialności za wyrządzenie szkody opartej na zasadzie winy lub na zasadzie ryzyka. Ubezpieczenie odpowiedzialności cywilnej sięga tak daleko, jak odpowiedzialność cywilna ubezpieczającego, a wysokość świadczeń ubezpieczyciela z umowy ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej jest determinowana wysokością zobowiązań odszkodowawczych ubezpieczającego. W związku z tym odpowiedzialność odszkodowawcza ubezpieczyciela jest taka, do jakiej zobowiązany byłby sprawca szkody, gdyby to od niego powód domagał się naprawienia szkody.

Zgodnie zaś z dyspozycją art. 361 § 1 k.c. zobowiązany do odszkodowania ponosi odpowiedzialność tylko za normalne następstwa działania lub zaniechania, z których szkoda wynikła. W myśl § 2 niniejszego przepisu, naprawienie szkody obejmuje straty, które poszkodowany poniósł, oraz korzyści, które mógłby osiągnąć, gdyby szkody nie wyrządzono.

Przepis art. 361 § 2 k.c. statuuje zatem zasadę pełnego odszkodowania. Podstawową funkcją odszkodowania jest bowiem kompensacja, co oznacza, że odszkodowanie powinno przywrócić w majątku poszkodowanego stan rzeczy naruszony zdarzeniem wyrządzającym szkodę, nie może ono jednak przewyższać wysokości faktycznie poniesionej szkody. Jednocześnie naprawieniu podlega jedynie taka szkoda, która pozostaje w adekwatnym związku przyczynowym ze zdarzeniem wyrządzającym szkodę. Oceny, czy poniesienie określonych kosztów mieści się w ramach szkody i normalnego związku przyczynowego, należy dokonywać na podstawie indywidualnej sytuacji poszkodowanego i konkretnych okoliczności sprawy. Wskazać przy tym należy, że korzystanie z rzeczy nie stanowi samoistnej wartości majątkowej i w każdym przypadku należy badać, czy pozbawienia możliwości korzystania z rzeczy wywołało uszczerbek majątkowy poszkodowanych.

W ocenie Sądu nie ulega wątpliwości, iż w majątku poszkodowanych powstała szkoda majątkowa, której część stanowią koszty zasadnego wynajmu pojazdu zastępczego na czas dokonywanej naprawy pojazdów uszkodzonych w wyniku kolizji. Nie podlega bowiem wątpliwości, iż w sytuacji gdyby do kolizji de facto nie doszło, nie powstałyby dodatkowe koszty związane z najmem tych pojazdów zastępczych.

W niniejszej sprawie zasada odpowiedzialności pozwanego nie była kwestionowana, podobnież zasadność wynajęcia pojazdów zastępczych przez poszkodowanych, czy okres najmu. Spór sprowadzał się do rozstrzygnięcia, czy zastosowana przez powoda stawka za najem pojazdów zastępczych w kwocie 170 złotych netto była stawką rynkową, a więc mającą walor powszechnie występującej na lokalnym dla poszkodowanych rynku (odpowiednio R. – w przypadku B. G. i G. – w przypadku M. D.).

Jak wynikało z opinii biegłego sądowego warsztaty naprawcze (w tym wskazane przez powoda) i wypożyczalnie pojazdów na terenie R. oraz G. w okresie likwidacji szkody stosowały za najem pojazdów odpowiadających klasą pojazdowi wynajętemu stawki w kwocie od 69,11 złotych netto (85,01 złotych brutto) do 147,36 złotych netto (181,25 złotych brutto) za dobę.

W tej sytuacji zastosowana przez powoda stawka w kwocie 170 złotych netto nie mieściła się w zakresie stawek rynkowych, taki zaś walor przyznać należało stawce zastosowanej przez pozwanego w kwocie 75 złotych netto.

Na marginesie jedynie wskazać należy, że gdyby nawet oprzeć się na ustaleniach biegłego sądowego poczynionych w uzupełniającej opinii odnośnie stawek stosowanych przez wypożyczalnie ogólnopolskie (czego Sąd z przyczyn wskazanych w powyższej części uzasadnienia nie uczynił – ustalenia te dotyczyły bowiem najmu pojazdu przez okres 1-3 dni), to z ustaleń tych wynikało, że stawkę zbliżoną do stawki powoda lub wyższą stosowały zaledwie dwie wypożyczalnie pojazdów, a zatem z pewnością stawki takie nie mogły być uznane za rynkowe. Natomiast pozostałe wskazane podmioty stosowały stawki najmu niższe niż powód (i to nawet przy krótszym okresie najmu).

W ocenie Sądu w powyższej sytuacji w przypadku szkody w pojeździe marki R. (...) o numerze rejestracyjnym (...) oraz szkody w pojeździe pojazdu marki R. (...) o numerze rejestracyjnym (...) uznać należało, że pozwany (...) spółka akcyjna z siedzibą w W. zobowiązany był w każdym przypadku do zwrotu kosztów najmu pojazdu zastępczego stanowiących iloczyn uzasadnionego okresu najmu, tj. 13 dni oraz stawki w kwocie 75 złotych netto (92,25 złotych brutto), a więc kwotę 1 199,25 złotych brutto. Pozwany z tytułu najmu pojazdów zastępczych wypłacił powodowi każdorazowo kwotę 1 199,25 złotych, a zatem żądanie powoda nie było zasadne.

Odnosząc się natomiast do podniesionego przez pozwanego zarzutu naruszenia obowiązku minimalizacji szkody w przypadku poszkodowanego M. D., to wskazać należy, że jakkolwiek pozwany nie wykazał, że istotnie poinformował poszkodowanego o możliwości zorganizowania wynajmu pojazdu zastępczego przez ubezpieczyciela oraz o wysokości akceptowanych kosztów wynajmu pojazdów segmentu od A do C, w tym, że dla segmentu B będzie to stawka zawierająca się w granicach od 65 złotych netto do 85 złotych netto – brak jest bowiem w aktach szkody nagrania przedmiotowej rozmowy telefonicznej – to zarzut ten pozostawał bez znaczenia wobec ustalenia, że stawka zastosowana przez powoda za najem pojazdu zastępczego nie była stawką rynkową oraz wobec niewykazania przez powoda, że w sprawie zachodziły szczególne potrzeby po stronie poszkodowanego uzasadniające nieskorzystanie z ewentualnej propozycji pozwanego.

Mając powyższe na uwadze, uznając żądanie pozwu za niezasadne, Sąd na podstawie art. 822 k.c. stosowanego a contrario powództwo oddalił.

O kosztach procesu Sąd orzekł w punkcie II wyroku na podstawie art. 98 § 1 i 3 k.p.c. w zw. z art. 108 k.p.c., tj. zgodnie z zasadą odpowiedzialności za wynik procesu. W konsekwencji powyższego Sąd zasądził od przegrywającego sprawę powoda na rzecz pozwanego koszty procesu w kwocie 917 złotych, na co składają się: koszty zastępstwa procesowego w kwocie 900 złotych ustalone w oparciu o przepis § 2 pkt 3 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z 22 października 2015 roku w sprawie opłat za czynności radców prawnych (tekst jednolity: Dz. U. z 2018, poz. 265) oraz kwota 17 złotych tytułem zwrotu opłaty skarbowej od pełnomocnictwa.

Nadto na podstawie art. 113 ust. 1 ustawy z dnia 28 lipca 2005 roku o kosztach sądowych w sprawach cywilnych (tekst jednolity Dz. U. z 2018 roku, poz. 300) w zw. z art. 98 k.p.c. Sąd nakazał ściągnąć od powoda T. Z. na rzecz Skarbu Państwa – Sądu Rejonowego w Gdyni kwotę 608,22 złotych tytułem zwrotu wynagrodzenia biegłego sądowego w części nie pokrytej zaliczką, a tymczasowo wypłaconego ze środków Skarbu Państwa.

Kosztami procesu w pozostałym zakresie Sąd obciążył powoda T. Z. uznając je za uiszczone.

Przewodniczący:	SSR Justyna Supińska
Protokolant:	st. sekr. sąd. Dorota Moszyk

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

UZASADNIENIE

ZARZĄDZENIE