UZASADNIENIE

L. O. (1) został oskarżony o to, że w bliżej nieustalonym czasie w okresie od 13.09.2015 r. do 08.08.2016 r. w miejscowości R., działając w krótkich odstępach czasu w wykonaniu z góry powziętego zamiaru, przywłaszczył powierzone mu mienie, stanowiące masę spadkową po zmarłej R. O. (1) w postaci drewna opałowego w ilości co najmniej 12,3 m³ o wartości co najmniej 1173 zł na szkodę I. K. i Z. O., przy czym czyn ten stanowi wypadek mniejszej wagi

tj. o czyn z art. 284 § 3 kk w zw. z art. 12 kk

Sąd Rejonowy w P. wyrokiem z dnia 4 września 2018 r. w sprawie (...)

I oskarżonego L. O. (1) w ramach zarzuconego czynu uznał za winnego tego , że w bliżej nieustalonym czasie w okresie od 13.09.2015 r do 08.08.2016 r w R. , działając w krótkich odstępach czasu w wykonaniu z góry powziętego zamiaru dokonał przywłaszczenia drewna opałowego tzw gałęziówki w ilości 17,5 m³ o wartości 756 zł w ten sposób , że drewno to przewiózł z posesji zmarłej R. O. (1) na swoją posesję czym działał na szkodę właściciela drewna - Nadleśnictwa M. w R. , przy czym przyjęto ,że czyn ten stanowi wypadek mniejszej wagi i czyn ten kwalifikuje jako występek z art. 284 § 3 kk w zw. z art.12 kk i za to na podstawie art.284 § 3 kk przy zastosowaniu art. 33 § 1 i 3 kk skazuje go na karę grzywny w wysokości 50 (pięćdziesięciu) stawek dziennych przyjmując jedną stawkę dzienną za równoważną kwocie 10 (dziesięciu) zł,

II na podstawie art. 46 § 1 kk orzekł wobec oskarżonego L. O. (1) obowiązek naprawienia szkody poprzez zapłatę kwoty 756 (siedemset pięćdziesiąt sześć) złotych na rzecz Nadleśnictwa M. w R.,

III na podstawie art. 627 kpk zasądził od oskarżonego L. O. (1) na rzecz oskarżycielki posiłkowej I. K. kwotę 1560,18 (tysiąc pięćset sześćdziesiąt 18/100) złotych oraz na rzecz oskarżyciela posiłkowego Z. O. kwotę 1500 (tysiąc pięćset złotych) tytułem zwrotu poniesionych przez oskarżycieli posiłkowych wydatków.

IV na podstawie art. 627 kpk i art. 3 ust. 1 ustawy z dnia 23.06.1973r. o opłatach w sprawach karnych (Dz. U. Nr 49 poz. 223 z 1983 z póz. zm.) zasądza od oskarżonego L. O. (1) na rzecz Skarbu Państwa kwotę 50 (pięćdziesięciu) złotych tytułem opłaty sądowej oraz kwotę 1791,86 (tysiąc siedemset dziewięćdziesiąt jeden 86/100) zł tytułem pozostałych kosztów sądowych.

Powyższy wyrok zaskarżył pełnomocnik oskarżycieli posiłkowych I. K. oraz Z. O. w całości, tj. w zakresie rozstrzygnięć zawartych w punktach: I, II i zarzucił mu:

1/ obrazę przepisów postępowania, która miała wpływ na treść wydanego orzeczenia, a mianowicie:

a/ art. 167 kpk w zw. z art. 170 § 1 pkt 2 kpk wyrażającą się w niezażądaniu od M. S. dokumentacji dotyczącej sprzedaży drewna na rzecz oskarżonego L. O. (1) oraz nieprzeprowadzeniu dowodu z tejże dokumentacji przez Sąd I instancji, podczas gdy wnioskowana dokumentacja ma istotne znaczenia dla sprawy, przede wszystkim pod kątem własności drewna i odpowiedzialności karnej oskarżonego;

b/ art. 7 kpk w zw. z art. 410 kpk, poprzez:

- naruszenie przez Sąd I instancji zasady swobodnej oceny dowodów i popadnięcie przez Sąd w dowolność ocen, w szczególności w zakresie oceny wyjaśnień oskarżonego L. O. (1), zeznań oskarżycieli posiłkowych I. K. oraz Z. O. oraz pozostałych świadków w niniejszym postępowaniu, a w konsekwencji zaniechanie oparcia zaskarżonego wyroku na podstawie całokształtu materiału dowodowego zebranego i ujawnionego przed Sądem I instancji;

- oparcie rozstrzygnięcia w zakresie pochodzenia drewna na niepełnych i nieprecyzyjnych zeznaniach przesłuchanych w sprawie świadków, a w konsekwencji zaniechanie oparcia zaskarżonego wyroku na podstawie całokształtu materiału dowodowego zebranego i ujawnionego przed Sądem I instancji;

- dokonanie ustaleń faktycznych, poprzez wypełnianie rozumowania nielogicznymi i nieprecyzyjnymi domniemaniami, a w konsekwencji, dokonanie ustaleń, które nie wypływają ze zgromadzonego materiału dowodowego w sprawie;

- pominięciu tych wszystkich okoliczności ujawnionych w toku rozprawy, które w sposób znaczący uwypukliły istniejące w przedmiotowej sprawie mankamenty, a tym samym mogły doprowadzić do odmiennych ustaleń faktycznych ;

- nierozważenie całokształtu okoliczności mogących mieć znaczenie dla rozstrzygnięcia o sprawstwie oskarżonego L. O. (1), wyrażające się w błędnym przyjęciu pochodzenia drewna, jego ilości, a także wartości;

- nieprawidłowej ocenie świadków pod katem pochodzenia, ilości i wartości drewna stanowiącego przedmiot niniejszego postępowania, co doprowadziło do wadliwego rozstrzygnięcia w przedmiocie orzeczenia obowiązku naprawienia szkody;

2/ błędy w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia, które ,miały wpływ na jego treść, a polegające na przyjęciu, iż:

- oskarżony dokonał zaboru drewna opałowego na szkodę Nadleśnictwa M. w R., podczas gdy wskazane drewno opałowe weszło w skład masy spadkowej po zmarłej R. O. (1);

- oskarżony dokonał zaboru drewna opałowego stanowiącego wyłącznie tzw. gałęziówkę w ilości 17,5 m³

- oskarżony dokonał zaboru drewna opałowego o wartości 756 zł;

3/ obrazę przepisów prawa materialnego, a mianowicie art.46§1 kk wyrażającą się w orzeczeniu obowiązku naprawienia szkody na rzecz Nadleśnictwa M. w R., podczas gdy prawidłowa ocena całokształtu materiału dowodowego zgromadzonego w przedmiotowym postępowaniu winna skłaniać do wniosku , iż drewno opałowe stanowiło własność zmarłej R. O. i jako takie weszło do masy spadkowej po niej , a tym samym uprawnionymi do żądania naprawienia szkody są m.in. oskarżyciele posiłkowi I. K. i Z. O..

Wskazując na powyższe skarżący wniósł o:

1/ zmianę wyroku Sądu I instancji w pkt I poprzez przyjęcie, iż oskarżony L. O. (1) dokonał przywłaszczenia drewna opałowego w ilości 100 m³, o wartości 10 000,00 zł, działając na szkodę oskarżycieli posiłkowych I. K. i Z. O.

2/ zmianę wyroku Sądu I instancji w pkt II, poprzez orzeczenie wobec oskarżonego L. O. (1) obowiązek naprawienia szkody na rzecz oskarżycieli posiłkowych I. K. i Z. O. poprzez zapłatę kwot po 5 000,00 zł

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Apelacja co do zasady zasługuje na uwzględnienie.

Zgodzić się bowiem należy ze skarżącym, że zebrany materiał dowodowy nie dawał podstaw do przyjęcia, iż drewno, które przywłaszczył oskarżony nie należało do jego zmarłej matki ale było własnością Nadleśnictwa M. w R.. Takie ustalenie Sądu I instancji było w istocie dowolne albowiem zostało oparte na przypuszczeniach i domysłach.

Zwrócić bowiem uwagę należy, że wspomniane Nadleśnictwo ani żaden inny organ czy też osoba nigdy nie zgłaszało czy też nie wskazywało na nielegalny charakter drewna, które było zgromadzone na terenie posesji gdzie zamieszkiwała R. O. (1). Istotne w tym zakresie są zeznania leśniczego z Leśnictwa R. - W. G. (1). Wymieniony podał, że na terenie Nadleśnictwa zauważył prowizoryczną szopę, w której znajdowało się drewno opałowe. Po ustaleniu, że właścicielem drewna jest R. O. (2), której posesja graniczyła z lasem i po kontakcie z jej rodziną wydał polecenie usunięcia szopy z drewnem z gruntu Nadleśnictwa, co faktycznie po pewnym czasie nastąpiło- k.22-23, k.182-182 odw. Wobec takiej stanowczej relacji, sugestie niektórych przesłuchiwanych osób, w tym i samego oskarżonego- k.177 odw., że schorowana R. O. (1) nielegalnie pozyskiwała drewno z lasu nie mogą stanowić podstawy dla dokonywania ustaleń w niniejszej sprawie.

Wobec powyższego zgodzić się należało z zarzutem skarżącego co do błędnego wskazania w zaskarżonym wyroku osoby pokrzywdzonego. Tym samym w ocenie Sądu Okręgowego nie sposób jest skutecznie zakwestionować tak legalności pochodzenia drewna jak i tego, że weszło ono w skład masy spadkowej po zmarłej R. O. (1).

Natomiast nie sposób było podzielić zarzut skarżącego co do ilości i rodzaju drewna, które miał przywłaszczyć L. O. (1). Przesłuchiwane w sprawie osoby w tym przedmiocie podawały bardzo rozbieżnie. Oczywistym jest zaś to, że kierując się kwestiami gwarancyjnymi nie było możliwe przyjęcie wersji najmniej korzystnej dla oskarżonego, a która zarazem byłaby najlepsza dla oskarżycieli posiłkowych. Zatem szacunki tych ostatnich, że oskarżony przywłaszczył 100 m³ drewna są zdecydowanie zawyżone. Decydującego znaczenia nie może mieć przy tym treść pisma L. O. złożonego do sprawy o zachowek, w której pod poz.43 ujęto jako wchodzące w skald masy spadkowej drewno w ilości około 100 m³ - 276 albowiem w żadnym wypadku nie stanowi ono dowodu, że L. O. przyznał się do przywłaszczenia drewna w takiej ilości.

W ocenie Sądu Okręgowego wobec silnego skonfliktowania rodzeństwa po zmarłej R. O. (1) konieczne było oparcie ustaleń między innymi na twierdzeniach osób, które nie były bezpośrednio zaangażowane po żadnej ze stron. W szczególności dotyczyło to tak leśniczych W. G. i J. B. jak i sąsiadów zmarłej tj. D. N. i K. B.. Ci ostatni co do zasady wskazywali na to, że L. O. po śmierci matki wywoził z jej posesji drewno opałowe różnego rodzaju, przy czym już w postępowaniu przygotowawczym różnili się co do jego ilości. W dniu 24 czerwca 2017 r. D. N. między innymi podała, że oskarżony wywiózł 10-15 razy drewno w postaci dębiny ( wymieniona wówczas wskazała, że zna się na drewnie ) - k.37-38. Na rozprawie świadek podtrzymała swoje twierdzenia, przy czym zauważyła, że „głównie to była dębina, to było pocięte drewno”-k.183 odw. Natomiast brat D. N., K. B. zeznał, że był świadkiem jak oskarżony wywoził po śmierci swojej matki drewno wielogatunkowe w ilości około 70 m³ - k.17. Na rozprawie w dniu 6 czerwca 2018 r. wymieniony wskazał, że oskarżony wywoził drewno mieszane, liściaste, sosnę, grube i gałęziowe- 181 odw. Na różne rodzaje drewna wskazywał także leśniczy W. G.- 182 odw. O „mieszanym” charakterze drewna świadczy również analiza materiału w postaci zdjęć oraz wyniki oględzin drewna, które pozostało na posesji zmarłej R. O.- k.32-36. Również sami oskarżyciel nie byli w stanie precyzyjnie określić tak ilości jak i rodzaju drewna- porównaj k.178 odw, k.179.

Wobec takiego stanu materiału dowodowego, kierując się wskazanymi wyżej kwestiami gwarancyjnymi dla oskarżonego, Sąd Okręgowy ustalił i przyjął, że L. O. (1) dopuścił się w jednolitych proporcjach przywłaszczenia drewna opałowego różnego rodzaju tj. liściastego, iglastego i gałęziówki. Oskarżony przy wywozie drewna korzystał z przyczepki o objętości 1,23 m³- protokół oględzin k.67-70, zeznania J. B. k.79-80. Natomiast przy określaniu ilości drewna przyjęto ( także za aktem oskarżenia ), że było to nie mniej niż 12,3 m³ co wynika z iloczynu „kursów” wskazywanych przez D. N. (nie mniej niż 10) oraz objętości przyczepki. Ustalenie na podstawie zeznań K. B., tak jak to uczynił Sąd i instancji, ilości przywłaszczonego drewna na 70 m³ naruszałoby dyspozycje art.5§2 kpk. Całkowicie zaś dowolne byłoby przyjęcie w ślad za apelacją, że L. O. przywłaszczył 100 m³ drewna dębowego jak i przyjętego przez Sąd I instancji przywłaszczenia jedynie gałęziówki, co sprzeczne jest ze wskazanymi wyżej dowodami.

Wreszcie jako wartość wywiezionego z posesji zmarłej R. O. drewna „mieszanego” przyjęto kwotę 1084,86 zł. Wyliczenie to oparto przy uwzględnieniu jednolitych proporcji przywłaszczenia drewna opałowego różnego rodzaju tj. liściastego, iglastego i gałęziówki po 1/3 oraz wartości drewna według zestawienia jak na k.206 co doprowadziło do ustalenia wartości: drewna liściastego na 487,08 zł, drewna iglastego na 420,66 zł i gałęziówki na 177,12 zł. Jednocześnie na uwadze mieć należy i to, że L. O. jest jednym z pięciu spadkobierców zmarłej matki- k.263. Tym samym możliwe było przypisanie mu przywłaszczenia „jedynie 4/5” tak oszacowanego mienia co daje ilość 9,84 m³ ( 12,3:5=2,64 x4= 9,84 ) drewna o wartości 867,88 zł ( (...),86:5=216,98x4=867,88).

Mając powyższe na uwadze zmieniono zaskarżony wyrok w ten sposób, że oskarżonego L. O. (1) uznano za winnego tego, że w bliżej nieustalonym czasie w okresie od 13.09.2015 r. do 08.08.2016 r. w miejscowości R., działając w krótkich odstępach czasu w wykonaniu z góry powziętego zamiaru, przywłaszczył powierzone mu mienie, stanowiące masę spadkową po zmarłej R. O. (1) w postaci drewna opałowego różnych gatunków w ilości co najmniej 9,84 m³ i o wartości co najmniej 867,88 zł na szkodę I. K., H. R., A. O. i Z. O., przy czym czyn ten stanowi wypadek mniejszej wagi tj. czynu z art. 284§3 kk w zw. z art. 12 kk i za to na podstawie art.284§3 kk skazano go na karę grzywny w wysokości 50 (pięćdziesięciu) stawek dziennych przyjmując jedną stawkę dzienną za równoważną kwocie 10 (dziesięciu) zł i w pozostałej części utrzymano go w mocy - art.437§2 kpk, art.438pkt2-3 kpk.

Z uwagi na ustalenie, że oskarżony przywłaszczył powierzone mu mienie, stanowiące masę spadkową po zmarłej R. O. (1) w postaci drewna opałowego różnych gatunków w ramach rozstrzygnięcia z pkt II sentencji na podstawie art.46§1 kk orzeczono od oskarżonego L. O. (1) obowiązek naprawienia szkody przez zapłatę kwot po 216,98 zł na rzecz oskarżycieli posiłkowych I. K. i Z. O., tj. po 1/5 części z tytułu udziału w spadkobraniu

Na podstawie art.636§1 kpk i art.3ust.1, art.8 ustawy o opłatach w sprawach karnych zasądzono od oskarżonego L. O. (1) na rzecz Skarbu Państwa koszty sądowe za postępowanie odwoławcze, w tym kwotę 50 ( pięćdziesiąt ) zł tytułem opłaty za II instancję oraz na rzecz oskarżycieli posiłkowych I. K. i Z. O. kwoty po 850 ( osiemset pięćdziesiąt ) zł tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego w instancji odwoławczej oraz kwoty po 97,79 ( dziewięćdziesiąt siedem złotych i siedemdziesiąt dziewięć groszy ) tytułem zwrotu wydatków związanych ze stawiennictwem na rozprawach w Sądzie Okręgowym.

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

UZASADNIENIE