UZASADNIENIE

Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w B. decyzją z 8 stycznia 2018r. stwierdził, że podstawa wymiaru składek na ubezpieczenie społeczne M. Z. z tytułu zatrudnienia w charakterze pracownika w D. T. D. I. od 17.07.2017r. jest nieważna z mocy prawa zgodnie z art.58 kc i ustalił poczynając od lipca 2017r. podstawę wymiaru składek na ubezpieczenie społeczne M. Z. w kwocie 2000 zł.

W ocenie organu rentowego ustalona w umowie o pracę podstawa wymiaru składki w wysokości 6500 zł określona została wyłącznie z myślą o skorzystaniu z wysokości świadczeń z ubezpieczenia społecznego.

Odwołanie od powyższej decyzji wniosła M. Z. wskazując, iż jest ona niezgodna z prawem. Powołując się na powyższe wniosła o zmianę zaskarżonej decyzji i orzeczenie, że odwołująca się podlega obowiązkowym ubezpieczeniom społecznym od dnia 17.07.2017 r. z tytułu zatrudnienia na podstawie umowy o pracę zawartej z D. I. w od kwoty wskazanej w umowie. W uzasadnieniu odwołująca się podkreśliła, iż twierdzenia organu rentowego zawarte w uzasadnieniu decyzji są bezpodstawne, a ważnie zawarta umowa o pracę stanowi jedyną i wystarczającą przesłankę do ustalenia podstawy wymiaru składek z tytułu objęciem ubezpieczeniem emerytalnym, rentowym, chorobowym i wypadkowym. D. I. jest płatnikiem składek i w takiej wysokości zgłosiła ją do ubezpieczenia w ustawowym terminie i opłacała należne składki.

Wezwana do udziału w sprawie w charakterze zainteresowanego D. I. poparła odwołanie.

Sąd Okręgowy w Łomży wyrokiem z 21 maja 2018r. oddalił odwołanie.

Sąd Okręgowy przeprowadził postępowanie dowodowe zmierzające do ustalenia, czy strony umowy rzeczywiście miały na celu nawiązanie stosunku pracy oraz czy zawarta umowa o pracę była ważna.

Powołując się na twierdzenia odwołującej się Sąd stwierdził, że miała ona być zatrudniona w firmie (...) na podstawie umowy o pracę zawartej w dniu 17.07.2017 r. na czas nieokreślony na stanowisku „specjalista ds. sprzedaży” w pełnym wymiarze czasu pracy w Ł., ul. (...) za wynagrodzeniem 6500,- złotych miesięcznie. Bezspornym przy tym było, iż od tego dnia odwołująca się została zgłoszona do ubezpieczenia społecznego z tytułu zatrudnienia. Odwołująca się wykonywała pracę co potwierdzały listy obecności.

W pierwszej kolejności Sąd odniósł się do zarzutu odwołującej czy Zakład Ubezpieczeń Społecznych ma uprawnienie do kwestionowania wysokości ustalonego przez strony wynagrodzenia za pracę. W tym zakresie stwierdził, że nie budzi wątpliwości, że w prawie pracy obowiązuje zasada swobodnego kształtowania postanowień umownych, lecz nie jest też sporne, że wolność kontraktowa realizuje się tylko w takim zakresie, w jakim przewiduje to obowiązujące prawo. Art. 86 ust. 2 ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych upoważnia Zakład Ubezpieczeń Społecznych do kontroli wykonywania zadań i obowiązków w zakresie ubezpieczeń przez płatników składek. Kontrola ta obejmuje między innymi zgłoszenie do ubezpieczenia oraz prawidłowość i rzetelność obliczenia, potrącenia i płacenia składki. Oznacza to przyznanie Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych kompetencji do badania zarówno tytułu zawarcia umowy o pracę, jak i ważności jej poszczególnych postanowień i - w ramach obowiązującej go procedury - zakwestionowania tych postanowień umowy o pracę w zakresie wynagrodzenia, które pozostają w kolizji z prawem lub zasadami współżycia społecznego albo zmierzają do obejścia prawa. Jednak w ramach art. 41 ust. 12 i 13 ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (Dz. U. Nr 137 poz. 887 ze zm.) Zakład Ubezpieczeń Społecznych może zakwestionować wysokość wynagrodzenia stanowiącego podstawę wymiaru składek na ubezpieczenie chorobowe, jeżeli okoliczności sprawy wskazują, że zostało wypłacone na podstawie umowy sprzecznej z prawem, zasadami współżycia społecznego lub zmierzającej do obejścia prawa (art. 58 k.c.) (tak Uchwała Sądu Najwyższego z dnia 27 kwietnia 2005 r. II UZP 2/05. Powyższą interpretację potwierdził Trybunał Konstytucyjny w wyroku z 29.11.2017 w sprawie o sygnaturze P 9/15.

Analizując powyższe fakty oraz mając na uwadze całokształt zgromadzonego w sprawie materiału dowodowego Sąd Okręgowy doszedł ostatecznie do przekonania, że dokonana w zaskarżonej decyzji ocena była zasadna. Pomimo bowiem formalnego określenia w umowie wysokości wynagrodzenia 6.500zł, to takie ukształtowanie stosunku pracy zmierzało do obejścia prawa. (...)@_

Nie bez znaczenia w ocenie Sądu Okręgowego pozostawało również i to, że odwołującą się i zainteresowaną łączą więzy pokrewieństwa– jest ona córką zainteresowanej. Zatrudnianie osób z kręgu najbliższych nie jest naturalnie zabronione, jednakże w sytuacji niniejszej sprawy stanowi ono kolejną przesłankę uzasadniającą konieczność wnikliwego przeanalizowania łączącego strony stosunku pracy - również pod kątem zasadności jego zatrudnienia. Analizując w tym świetle zgromadzony materiał dowodowy Sąd Okręgowy doszedł do przekonania, iż ustalenie wysokości wynagrodzenia w umowie łączącej strony było pozorne. Za taką oceną przemawia skalkulowanie wynagrodzenia na poziomie 6.500zł miesięcznie co rocznie stanowiłoby obciążenie pracodawcy kwotą 78.000zł przy przychodach rocznych 56.863,87zł w 2016 roku i 45.506,09 zł w 2017 r. Przy porównaniu wysokości przychodów firmy z potencjalnymi kosztami wynagrodzenia odwołującej, staje się oczywisty wniosek, że firma zainteresowanej nie byłaby w stanie sfinansować takiego wynagrodzenia odwołującej (od 6.10.2017 złożono wniosek o wypłatę zasiłku chorobowego dla odwołującej). Zeznania G. I. nie zmieniają powyższej oceny (k. 22 v. wraz z nagraniem). Świadek wskazywał na opracowanie biznesplanu, który uzasadniał taka kalkulacje wynagrodzenia. Jednakże świadek nie znał żadnych obiektywnych przesłanek przyjętych przy jego opracowaniu, a ponadto wskazał, że miał formę jedynie rozmowy z D. I.. Również realizacja umowy z firmą (...) nie mogła wpłynąć na ustalenie wynagrodzenia w wysokości wskazanej w umowie, gdyż D. I. realizowała umowę o współpracy z tą firmą już od marca 2016. Ponadto fakt zatrudnienia odwołującej się na stanowisku specjalisty ds. sprzedaży faktycznie nie wpłynął na wzrost przychodów firmy.

Sąd podkreślił, że ocena godziwości wynagrodzenia wymagała uwzględnienia okoliczności konkretnego przypadku, a zwłaszcza rodzaju, ilości i jakości świadczonej pracy oraz wymaganych kwalifikacji (por. uzasadnienie wyroku Trybunału Konstytucyjnego z dnia 26 listopada 1997 r., U 6/96, OTK-ZU 1997 nr 5-6, poz. 66 oraz wyrok Sądu Najwyższego z dnia 16 grudnia 1999 r., I PKN 465/99, OSNAPiUS 2001 nr 10, poz. 345).

Odwołująca się M. Z. ma wykształcenie w zakresie dietetyki – stopień licencjat. Jej doświadczenie zawodowe to 9 miesięcy pracy na rzecz firm prowadzonych przez jej rodziców w okresie ostatnich 4 lat, przy czym ostatnie zatrudnienie miało miejsce w okresie do 31.01.2016r. (kwestionariusz osobowy k.259 akt ZUS). Brak jest jakiegokolwiek racjonalnego uzasadnienia do przyjęcia wynagrodzenia wskazanego w umowie. Organ rentowy dokonując ustaleń prawidłowo zatem uwzględnił, że M. Z. dotychczas była zatrudniana w latach 2014, 2015 i 2016 przez D. I. z minimalnym wynagrodzeniem i również do podstawy wymiaru składek z tytułu ubezpieczenia społecznego poczynając od 17.07.2017 przyjął minimalne wynagrodzenie miesięczne. Za taką oceną świadczy pośrednio fakt dotychczasowego oszczędnego gospodarowania przychodami firmy przez D. I., która sama korzysta z możliwości ubezpieczenia się w ramach ubezpieczenia społecznego rolników.

W ocenie Sądu Okręgowego zaskarżona decyzja jest zasadna i odpowiada prawu, ponieważ zawarta przez strony umowa była pozorna i zmierzała do obejścia prawa. W tym stanie rzecz Sąd Okręgowy na zasadzie art. 477¹⁴§1 k.p.c. – odwołanie oddalił.

Apelację od powyższego wyroku złożyła M. Z. Skarżąca zarzuciła:

1. naruszenie przepisów postępowania mające wpływ na wynik sprawy, tj. naruszenie art.233§1kpc poprzez

- brak wszechstronnego rozważenia materiału dowodowego z pominięciem oceny części materiału dowodowego, a zwłaszcza dowodów świadczących o tym, iż skarżąca o fakcie zajścia w ciążę dowiedziała się po zawarciu umowy o pracę, co świadczy o tym, że intencją skarżącej i jej pracodawcy było faktyczne wykonywanie umowy za wynagrodzeniem w niej wskazanym, a nie zawarcie jej dla pozoru celem korzystania ze świadczeń z ubezpieczenia społecznego w wyższej wysokości,

- dokonanie dowolnej oceny materiału dowodowego i w konsekwencji ustalenie, iż skarżąca zawarła umowę o pracę dla pozoru, podczas gdy zgromadzony materiał dowodowy potwierdza fakt wykonywania umowy o pracę, a zakres powierzonej pracy oraz kompetencje uzasadniają wynagrodzenie na poziomie 6500 zł miesięcznie,

- bezpodstawne podważenie wiarygodności zeznań skarżącej, pracodawcy i świadka z uwagi na łączący stopień pokrewieństwa i ustalenie, że strony zawarły umowę celem obejścia prawa i uzyskania przez skarżącą wysokich świadczeń, podczas gdy skarżąca w poprzednich latach była zatrudniona przez D. I. z innym zakresem obowiązków, a nadto brak jest zakazu zatrudnienia osób bliskich i określania ich wynagrodzenia,

2. naruszenie przepisów prawa materialnego tj.

- art.83kc przez błędną wykładnię i niewłaściwe zastosowanie polegające na przyjęciu, że o pozorności umowy świadczy fakt chęci stron umowy objęcia skarżącej ubezpieczeniem społecznym, podczas gdy warunkiem uznania oświadczenia za pozorne jest między innymi istnienie tajnego porozumienia, że oświadczenia nie mają wywołać zwykłych skutków prawnych, a także zamiar stron nadania ich oświadczeniom waloru pozorności, podczas gdy w sprawie takich dowodów nie było,

- art.58kc w związku z art.300kp poprzez przyjęcie, iż umowa o pracę zmierzała do obejścia prawa podczas gdy stosunek pracy zrealizował się przez wykonywanie zatrudnienia o celach pracowniczych,

- art.5kc poprzez wskazanie, że obniżenie wysokości wynagrodzenia skarżącej z kwoty 6500zł do minimalnego wynagrodzenia jest właściwe, zgodne z przepisami prawa, uczciwe i sprawiedliwe, zachowujące cechy ekwiwalentności za pracę.

Powołując się na powyższe zarzuty skarżąca wnosiła o zmianę zaskarżonego wyroku poprzez wskazanie, że podstawa wymiaru składek na ubezpieczenie społeczne z tytułu zatrudnienia w charakterze pracownika M. Z. w D. T. D. I. w okresie od 17 lipca 2017r. wynosi 6500zł miesięcznie oraz zasądzenie kosztów procesu za obie instancje, ewentualnie o zmianę wysokości wynagrodzenia stanowiącego podstawę wymiaru składek zdecydowanie ponad kwotę minimalnego wynagrodzenia.

Sąd Apelacyjny ustalił i zważył co następuje:

Apelacja nie jest zasadna.

W pierwszej kolejności podkreślić należy, iż przedmiotem rozpoznania w niniejszej sprawie, wyznaczonym treścią zaskarżonej decyzji z 8.01.2018r. jest kwestia wysokości podstawy wymiaru składki M. Z. na ubezpieczenia społeczne z tytułu zatrudnienia pracowniczego w D. T. D. I. od 17.07.2017r. na stanowisku specjalisty do spraw sprzedaży. Organ rentowy zakwestionował ważność umowy o pracę w części odnoszącej się do wysokości ustalonego wynagrodzenia, a więc podstawy wymiaru składki powołując się na przepis art.58kc. Nie jest natomiast kwestionowany fakt świadczenia przez skarżącą pracy w ramach zawartej umowy o pracę, a zatem nie ma sporu co do podlegania ubezpieczeniu społecznemu.

Podkreślić należy wbrew stanowisku skarżącej, iż organ rentowy może co do zasady kwestionować wysokość wynagrodzenia stanowiącego podstawę wymiaru składek. (por. uchwała SN z 27.04.2005 r. II UZP 2/05 lex 148238, wyrok SN z 19.05.2009 r. II UK 7/09 lex 509047, wyrok SN z 13.06.2017 I UK 259/16 lex 2349417). W ramach art. 41 ust.12 i 13 ustawy z 13.10.1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych organ rentowy może zakwestionować samą wysokość wynagrodzenia stanowiącego podstawę wymiaru składek na ubezpieczenie, jeżeli okoliczności sprawy wskazują, że zostało wypłacone na podstawie umowy sprzecznej z prawem, zasadami współżycia społecznego lub zmierzającej do obejścia prawa. Na podstawie art. 41 ust.13 ustawy systemowej Zakład Ubezpieczeń Społecznych jest również uprawniony do zamiany przekazanych przez płatnika składek informacji o wysokości wynagrodzenia.

Zgodnie z utrwalonym orzecznictwem Sądu Najwyższego ustalenie w umowie o pracę rażąco wysokiego wynagrodzenia za pracę może być w konkretnych okolicznościach uznane za nieważne jako dokonane z naruszeniem zasad współżycia społecznego polegające na świadomym osiąganiu nieuzasadnionych korzyści z systemu ubezpieczeń społecznych kosztem innych uczestników tego systemu – art. 58 § 2 kc w zw. z art. 300 kp (np. wyrok SN z 9.08.2005 r. III UK 89/05 OSNP 2006r. 11-12 poz.192).

Nie budzi wątpliwości, że w prawie pracy obowiązuje zasada swobodnego kształtowania postanowień umownych, lecz nie jest też sporne, że wolność kontraktowa realizuje się tylko w takim zakresie w jakim przewiduje to obowiązujące prawo. Jakkolwiek z punktu widzenia art. 18 § 1 kp umówienie się o wyższe od najniższego wynagrodzenia jest dopuszczalne, to należy mieć na uwadze, że autonomia stron umowy w kształtowaniu jej postanowień podlega ochronie jedynie w ramach wartości uznawanych i realizowanych przez system prawa, a strony obowiązuje nie tylko respektowanie interesu jednostkowego lecz także wzgląd na interes publiczny. Najdobitniej wyraża to art. 353¹kc, który ma odpowiednie zastosowanie do stosunku pracy, zarówno wobec braku uregulowania normowanej nim instytucji w prawie pracy, jak też niesprzeczności z zasadami prawa pracy (art.300 kp) zawartego w nim wymagania, by treść stosunku pracy lub jego cel nie sprzeciwiał się właściwości tego stosunku, ustawie ani zasadom współżycia społecznego. Z kolei odpowiednie zastosowanie art. 58 k.c. pozwala na uściślenie, że postanowienia umowy o pracę sprzeczne z ustawą albo mające na celu jej obejście są nieważne. Oznacza to, że ocena ważności treści umów o pracę według reguł prawa cywilnego, na podstawie art. 58 k.c. w zw. z art. 300 k.p. jest dopuszczalne. Stwierdzając nieważność postanowień umownych organ stosujący prawo uchyla się tylko od związania nimi, nie ingerując w treść umowy i nie zastępując stron stosunku pracy w kształtowaniu pracowniczych uprawnień płacowych.

Ocena wysokości wynagrodzenia umówionego przez strony stosunku pracy powstaje także na gruncie prawa ubezpieczeń społecznych w zakresie ustalenia podstawy wymiaru składki na ubezpieczenia społeczne. Umowa o pracę wywołuje skutki w dziedzinie ubezpieczeń społecznych, bowiem kształtuje stosunek ubezpieczenia społecznego, określa wysokość składki a w konsekwencji prowadzi do uzyskania odpowiednich świadczeń. Są to doniosłe skutki zarówno z punktu widzenia pracownika (ubezpieczonego), jak i interesu publicznego. Podkreślić przy tym należy, iż w prawie ubezpieczeń społecznych istnieje znacznie mocniejsza niż w prawie pracy bariera działania w ramach prawa, oparta na wymagającym ochrony interesie publicznym i zasadzie solidarności ubezpieczonych. Nadmiernemu uprzywilejowaniu płacowemu pracownika, które w prawie pracy mieściłoby się w ramach art. 353¹ kc, w prawie ubezpieczeń społecznych, w którym pierwiastek publiczny zaznacza się bardzo wyraźnie, można przypisać zamiar nadużycia świadczeń przysługujących z tego ubezpieczenia. Należy bowiem mieć na względzie, że alimentacyjny charakter tych świadczeń oraz zasada solidaryzmu wymagają, żeby płaca – stanowiąca jednocześnie podstawę wymiaru składki –nie była ustalona ponad granicę płacy słusznej, sprawiedliwej, nie przewyższała wkładu pracy, a w konsekwencji aby składka nie przekładała się na świadczenie w kwocie nienależnej. Zauważyć przy tym wypada, że chociaż przepisy prawa ubezpieczeń społecznych odnoszą wysokość składek do wypłaconego wynagrodzenia, to w rzeczywistości odwołują się do takiego przełożenia pracy i uzyskanego za nią wynagrodzenia na składkę, które pozostaje w harmonii z poczuciem sprawiedliwości w korzystaniu ze świadczeń z ubezpieczenia udzielanych z zasobów ogólnospołecznych.

Z prawidłowych i niekwestionowanych przez strony ustaleń Sądu I instancji wynika, że M. Z. została zatrudniona przez swoją matkę D. I. w firmie (...) na podstawie umowy o pracę na czas nieokreślony od 17.07.2017r. na stanowisko specjalisty do spraw sprzedaży, w pełnym wymiarze czasu pracy z wynagrodzeniem 6500 zł. Działalność prowadzona przez D. I. dotyczy sprzedaży usług turystycznych, ubezpieczeń i sprzedaży bezpośredniej. Z przedstawionego skarżącej zakresu obowiązków wynika, iż sprowadzały się one do obsługi klientów, przygotowywania ofert turystycznych i ubezpieczeniowych, uczestniczenia w spotkaniach, prowadzeniu sprzedaży bezpośredniej urządzenia T.. Z wyjaśnień D. I. wynika natomiast, iż podstawową czynnością wykonywaną przez M. Z. były prezentacje T.. Poza sporem pozostaje też fakt, iż skarżąca wykonywała obowiązki pracownicze od 17 lipca 2017r. do 5 października 2017r. Natomiast od 6 października 2017r. do dnia porodu – 19 marca 2018r. – przebywała na zwolnieniu lekarskim w związku z ciążą, a następnie pobierała świadczenia związane z macierzyństwem. D. I. na miejsce córki nikogo nie zatrudniła, przejęła jej obowiązki. Nie budzi wątpliwości też fakt, iż M. Z. zawierając umowę o pracę w dniu 17.07.2017r. była w ciąży. Jej twierdzeniom, że nie wiedziała o ciąży w ocenie sądu nie można dać wiary bowiem z zaświadczenia lekarza (k.9) wynika, że podczas wizyty w dniu 10.08.2017r. stwierdzono ósmy tydzień ciąży.

Podkreślić należy, iż samo zawarcie umowy o pracę w okresie ciąży, nawet gdyby głównym motywem było uzyskanie zasiłku chorobowego czy macierzyńskiego nie jest naganne ani tym bardziej sprzeczne z prawem. Jeżeli natomiast, co jest w sprawie bezsporne skarżąca faktycznie świadczyła pracę zgodnie z umową, a pracodawca świadczenie przyjmował to nie można mówić o pozorności stosunku pracy (umowy o pracę) w rozumieniu art.83§1kc a tym samym o czynności nieważnej.

Zauważyć przy tym należy, iż organ rentowy wydając zaskarżoną decyzję także nie kwestionował faktu świadczenia pracy i podlegania obowiązkowemu ubezpieczeniu społecznemu wnioskodawczyni w związku z zatrudnieniem od 17.07.2017r. Twierdził natomiast, że umowa o pracę w części dotyczącej wskazanego wynagrodzenia za pracę jest sprzeczna z zasadami współżycia społecznego – art.58§2kc w zw. z art.300kp bowiem wysokie wynagrodzenie zostało ustalone w celu uzyskania w krótkim czasie nieuzasadnionych korzyści z systemu ubezpieczeń społecznych.

W świetle powyższych ustaleń Sąd Apelacyjny nie podziela wniosku Sądu I instancji, iż zaskarżona decyzja odpowiada prawu, ponieważ zawarta przez strony umowa o pracę była pozorna i zmierzała do obejścia prawa. Istotne jest to, że wnioskodawczyni przed długotrwałym korzystaniem ze zwolnienia lekarskiego i macierzyńskiego podjęła i wykonywała pracę, stąd niemożliwym jest przyjęcie pozorności. Nadto czynność zmierzająca do obejścia prawa nie może być jednocześnie czynnością pozorną z tego chociażby względu, że pierwsza zostaje rzeczywiście dokonana, druga zaś jest jedynie symulowana. W teorii prawa cywilnego uznaje się, że czynnością prawną podjętą w celu obejścia ustawy jest czynność wprawdzie nie objęta zakazem prawnym ale przedsięwzięta w celu osiągnięcia skutku zakazanego przez prawo. Czynność prawna mająca na celu obejście ustawy polega na takim ukształtowaniu jej treści, która z punktu widzenia formalnego nie sprzeciwia się ustawie, ale w rzeczywistości zmierza do zrealizowania celu, którego osiągnięcie jest przez nią zakazane. Skorzystanie z zasiłków z ubezpieczenia społecznego, także wysokich, nie może być uznane za cel sprzeczny z prawem. Ochrona gwarantowana pracowniczym ubezpieczeniem społecznym jest legalnym celem zawarcia umowy o pracę, a nawet może być głównym motywem nawiązania stosunku pracy. W szczególności trudno uznać, że dążenie kobiety ciężarnej do uzyskania takiej ochrony jest sprzeczne z prawem. Za obejście ustawy nie można uznać także ustalenia przez strony umowy o pracę wysokiego wynagrodzenia.

Pomimo błędnego zakwalifikowania przez Sąd I instancji umowy o pracę zawartej przez strony jako pozornej i zmierzającej do obejścia prawa Sąd Apelacyjny uznał, że zaskarżony wyrok i decyzja organu rentowego odpowiadają prawu bowiem umowa o pracę w części dotyczącej wynagrodzenia za pracę jest z mocy art.58§2kc w zw. z art.300kp nieważna jako sprzeczna z zasadami współżycia społecznego. W rozpoznanej sprawie zauważa się przejaw szerszego zjawiska wyłudzenia świadczeń z systemu ubezpieczeń społecznych, polegający na zawieraniu umów o pracę na krótki okres przed zajściem zdarzenia rodzącego uprawienie do świadczenia z ubezpieczenia społecznego (np. urodzenie dziecka) i ustalenia wygórowanego wynagrodzenia w celu uzyskania przez osobę ubezpieczoną od takiej podstawy świadczeń z ubezpieczenia społecznego.

W stanie faktycznym sprawy uzasadnione jest twierdzenie, że zgłoszenie do ubezpieczenia społecznego M. Z. dotyczyło zamierzonego krótkotrwałego wykonywania umowy o pracę za bardzo wysokim wynagrodzeniem, które było wypłacone do 5 października 2017r., a więc prze okres krótszy niż 3 miesiące. Podstawą wymiaru składki ubezpieczonego będącego pracownikiem stanowi wynagrodzenie godziwe, a więc należne, właściwe, odpowiednie, rzetelne, uczciwe i sprawiedliwe, zachowujące cechy ekwiwalentności za pracę. Przy ocenie godziwości wynagrodzenia należy mieć na uwadze rodzaj, ilość i jakość świadczonej pracy, a także kwalifikacje.

W tym zakresie Sąd I instancji dokonał prawidłowych ustaleń odwołując się nie tylko do posiadanych przez odwołującą kwalifikacji, doświadczenia zawodowego, dotychczasowego zatrudnienia ale także do możliwości płatniczych pracodawcy wynikających z osiąganych przychodów. Przypomnieć w tym miejscu wypada, iż M. Z. ma wykształcenie w zakresie dietetyki. Przed zatrudnieniem obejmującym okres od 17.07.2017r. skarżąca pracowała w firmie (...) w 2014r., w 2015r. i 2016r. na stażu finansowanym z Urzędu Pracy oraz trwających 3 miesiące umowach o pracę z minimalnym wynagrodzeniem. Przedstawiony przez strony zakres obowiązków, w ocenie sądu, nie był szeroki. Głównie zajmowała się bowiem prezentacją T., a podczas nieobecności D. I. wykonywała obowiązki biurze. Z przedstawionych przez odwołującą się ankiet z prezentacji urządzenia złożonych do akt ubezpieczeniowych wynika, iż było ich 28 z czego w lipcu i sierpniu po 8, a we wrześniu 2017r. -12. Z wyjaśnień skarżącej wynika, że złożyła większość ankiet, co wskazuje, iż prezentacje nie wypełniały całego czasu jej pracy. Przy ocenie ustalonego w umowie wynagrodzenia za pracę nie bez znaczenia pozostaje też fakt, iż (...) przez okres 15 lat nie zatrudniała pracowników na stałe, a w przypadku zatrudnienia córki przed 17.07.2017r. ustalała jej minimalne wynagrodzenie. Ustalonego w umowie o pracę wynagrodzenia miesięcznego na poziomie 6500zł nie uzasadniają dochody osiągane przez D. I. z prowadzonej działalności. Z informacji Naczelnika Urzędu Skarbowego w Ł. (k.19) wynika, iż za 2016r. D. I. wykazała przychód w wysokości 56 863,87 zł, a koszty w kwocie 46 545,18 zł, zaś za 2017r. przychód – 45 506,09 zł, a koszty 47 104,43 zł. Przy tak określonych przychodach racjonalny przedsiębiorca nie może pozwolić na ustalenie wynagrodzenia pracownika w kwocie 6500 zł miesięcznie.

Przedstawione wyżej okoliczności uzasadniają zatem twierdzenie, że wynagrodzenie M. Z. było nadmiernie wysokie, a w sytuacji gdy stosunek pracy dotyczył osoby najbliższej, a skarżąca była w ciąży, to tak wysokie wynagrodzenie będące podstawą wymiaru składki intencjonalnie nakierowane było na uzyskanie wysokich świadczeń z ubezpieczenia społecznego w krótkim czasie po zawarciu umowy. Umowa o pracę w części dotyczącej przyznanego wynagrodzenia jest zatem sprzeczna z zasadami współżycia społecznego i jako taka nieważna. W tych okolicznościach organ rentowy był uprawniony do weryfikacji deklaracji podstawy wymiaru składki na ubezpieczenie społeczne i określenia tej podstawy. Mając na uwadze, iż D. I. w latach 2014-2016 zatrudniała córkę w ramach prowadzonej działalności na krótkie okresy z najniższym wynagrodzeniem to naturalnym jest, że zatrudnienie od 17.07.2017r. także powinno obejmować podstawę wymiaru składki jako najniższe obowiązujące w tej dacie wynagrodzenie. Doświadczenie zawodowe skarżącej wynikające z niewielkiego stażu pracowniczego oraz zakres jej obowiązków nie uzasadniały wynagrodzenia za pracę w kwocie 6500zł.

Mając powyższe na względzie na mocy art.385kpc apelacja jako nieuzasadniona podlegała oddaleniu.

O kosztach zastępstwa procesowego Sąd orzekł na mocy art.98kpc w związku z §10 ust.1 pkt 2 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z 22.10.2015r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych w postępowaniu sądowym.

SSA Dorota Elżbieta Zarzecka SSA Alicja Sołowińska S SA Teresa Suchcicka

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

UZASADNIENIE