WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 11 grudnia 2018 roku

Sąd Okręgowy w Częstochowie IV Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie:

Przewodniczący: SSO Lidia Łataś

Protokolant: st. sekr. sądowy Joanna Jastrzębska-Ciura

po rozpoznaniu w dniu 11 grudnia 2018 roku w Częstochowie

sprawy J. U.

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddziałowi w S.

o wysokość emerytury

na skutek odwołania J. U.

od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddziału w S.

z dnia 27 września 2018 roku Nr (...)

zmienia zaskarżoną decyzję i przyznaje odwołującej J. U. do wysokości świadczenia rekompensatę z tytułu wykonywania pracy w szczególnych warunkach.

Sygn. akt IV U 1331/18

UZASADNIENIE

Decyzją z dnia 27 września 2018r. Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział
w S. odmówił ubezpieczonej J. U. przyznania prawa do zwiększenia kapitału początkowego na dzień 1 stycznia 1999r. o kwotę rekompensaty, ponieważ na dzień 1 stycznia 2009r. ubezpieczona udowodniła 14 lat, 6 miesięcy i 19 dni pracy w szczególnych warunkach.

Odwołanie od powyższej decyzji złożyła ubezpieczona. Domagała się przyznania rekompensaty z tytułu wykonywania pracy w warunkach szczególnych. Wskazywała, że w warunkach szczególnych pracowała w Zakładach (...).

Organ rentowy wniósł o oddalenie odwołania, wywodząc jak w zaskarżonej decyzji.

Sąd Okręgowy ustalił i zważył, co następuje:

J. U. urodziła się (...) Ubezpieczona w dniu
10 września 2018r. zgłosiła wniosek o emeryturę z rekompensatą z tytułu wykonywania pracy
w warunkach szczególnych. Decyzją z dnia 27 września 2018r. organ rentowy przyznał ubezpieczonej prawo do emerytury od osiągnięcia wieku emerytalnego. Organ rentowy uznał na dzień 1 stycznia 2009r. za udowodnione 14 lat, 6 miesięcy i 19 dni pracy wykonywanej w warunkach szczególnych stale i w pełnym wymiarze czasu pracy z wyłączeniem okresów zwolnień chorobowych).

dowód: akta ZUS.

Ubezpieczona od 21 września 1992r. do 20 czerwca 1993r. była zatrudniona w pełnym wymiarze czasu pracy w Zakładach (...) w Z. na stanowisku zgrzeblarza na Wydziale (...) Pracę w tym charakterze wykonywała stale i w pełnym wymiarze czasu pracy.

dowód: akta osobowe ubezpieczonej, zeznania świadków: H. D. k.19, M. P. k.19 oraz wyjaśnienia ubezpieczonej k.19.

Odwołanie zasługuje na uwzględnienie.

W myśl art. 21 ust. 1 ustawy z dnia 19 grudnia 2008r. o emeryturach pomostowych (Dz.U. z 2017r., poz. 664 ze zm.) rekompensata przysługuje ubezpieczonemu, jeżeli ma okres pracy w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze w rozumieniu przepisów ustawy o emeryturach i rentach z FUS, wynoszący co najmniej 15 lat.

Rekompensata nie przysługuje osobie, która nabyła prawo do emerytury na podstawie przepisów ustawy o emeryturach i rentach z FUS (ust. 2).

Art. 23 ust. 1 ustawy stanowi, iż ustalenie rekompensaty następuje na wniosek ubezpieczonego o emeryturę.

Rekompensata przyznawana jest w formie dodatku do kapitału początkowego, o którym mowa w przepisach art. 173 i art. 174 ustawy o emeryturach i rentach z FUS (ust. 2).

Rekompensata jest formą odszkodowania za utratę możliwości nabycia prawa do emerytury z tytułu pracy w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze w rozumieniu przepisów obowiązujących przed 2009 r. dla osób, które nie nabędą prawa do emerytury pomostowej. Prawo do rekompensaty mają osoby urodzone po 1948 r., które przed 1 stycznia 2009 r. wykonywały przez co najmniej 15 lat prace w szczególnych warunkach lub charakterze w rozumieniu art. 32 i 33 u.e.r. Podobnie jak przy ustalaniu tego okresu na potrzeby przyznania emerytury w niższym wieku emerytalnym przy ustalaniu prawa do rekompensaty będą uwzględnione tylko okresy, w których praca była wykonywana stale i w pełnym wymiarze czasu pracy. Nie zostaną też zaliczone te okresy trwania stosunku pracy, za które wypłacono wynagrodzenie chorobowe lub świadczenia z ubezpieczenia w razie choroby i macierzyństwa. Rekompensata nie przysługuje osobie, która nabyła prawo do emerytury w niższym wieku emerytalnym, nawet jeśli tego prawa nie zrealizowała. P. analogiam prawa do rekompensaty nie ma osoba, która nie przeszła na emeryturę pomostową mimo spełnienia warunków (por. komentarz do art. 21 ustawy o emeryturach pomostowych [w:] Prawo do emerytury. Komentarz do ustaw z orzecznictwem autorstwa Kariny Jankowskiej, Inetty Jędrasik-Jankowskiej, LexisNexis, 2011).

Ubezpieczona nie była uprawniona do wcześniejszej emerytury przyznanej na podstawie art. 184 ustawy o emeryturach i rentach z FUS. Sporne było czy legitymuje się ona na dzień 1 stycznia 2009r. okresem pracy w szczególnych warunkach w rozumieniu przepisów ustawy o emeryturach i rentach z FUS, wynoszącym 15 lat.

Zgodnie z art. 32 ust. 1 ustawy z 17 grudnia 1998r. o emeryturach i rentach z FUS, ubezpieczonym urodzonym przed 1 stycznia 1949r., będącym pracownikami, o których mowa w ust. 2-3, zatrudnionymi w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze, przysługuje emerytura w wieku niższym niż określony w art. 27 ust.1. Ust. 2 art. 32 ustawy stanowi, iż za pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach uważa się pracowników zatrudnionych przy pracach o znacznej szkodliwości dla zdrowia oraz o znacznym stopniu uciążliwości lub wymagających wysokiej sprawności psychofizycznej ze względu na bezpieczeństwo własne lub otoczenia. W ust. 4 powołanego art. 32 ustawy wskazano, iż wiek emerytalny, o którym mowa w ust. 1, rodzaje prac lub stanowisk oraz warunki, na podstawie których osobom wymienionym w ust. 2 i 3 przysługuje prawo do emerytury, ustala się na podstawie przepisów dotychczasowych tj. rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze.

Przeprowadzone postępowanie dowodowe wskazuje, iż ubezpieczona w okresie zatrudnienia w (...) w Z. stale i w pełnym wymiarze czasu pracy wykonywała prace przy obróbce surowców włókienniczych i ich przędzeniu na stanowisku zgrzeblarza na Wydziale (...) Ten rodzaj prac wymieniony jest w dziale VII, poz. 1 wykazu A załącznika do rozporządzenia z dnia 7 lutego 1983r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze (Dz.U. z 1983r. Nr 8, poz. 43 ze zm.), jak również w zarządzeniu MPCh z dnia 3 sierpnia 1987r. nr 7, dział VII, poz. 1 pkt 4.

Nie może powodować nieuwzględnienia żądań ubezpieczonej okoliczność, iż nie przedłożyła ona świadectwa wykonywania pracy w warunkach szczególnych co do powyższego okresu, albowiem zgodnie z utrwalonym orzecznictwem w postępowaniu przed sądami pracy i ubezpieczeń społecznych okoliczności mające wpływ na prawo do świadczeń lub ich wysokości mogą być udowadniane wszelkimi środkami dowodowymi, przewidzianymi w kodeksie postępowania cywilnego, w tym dowodami z zeznań świadków (por. m.in. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 9 kwietnia 2009r., sygn. I UK 316/08, LEX nr 707858).

Z akt osobowych ubezpieczonej oraz z zeznań świadków i wyjaśnień odwołującej jednoznacznie wynika, że w tym okresie ubezpieczona pracowała stale i w pełnym wymiarze czasu pracy w charakterze zgrzeblarza na Wydziale Przędzalni. Ubezpieczona wraz z uznanym przez organ rentowy okresem pracy w warunkach szczególnych wykazała ponad 15-letni okres pracy w warunkach szczególnych.

Wobec powyższego orzeczono jak w sentencji w oparciu o powołane przepisy oraz art. 477 ¹⁴ § 2 k.p.c.