Sygn. akt XI GC 568/18

UZASADNIENIE

Pozwem z dnia 4 kwietnia 2018 r. „B. (...)” spółka z ograniczoną odpowiedzialnością w W. wniosła przeciwko (...) spółce akcyjnej w S. o zapłatę kwoty 11456,49 zł wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie liczonymi od kwot 11256,49 zł od dnia 6 września 2017 r. do dnia zapłaty, 200 zł od dnia 4 kwietnia 2018 r. do dnia zapłaty oraz o zasądzenie kosztów procesu według norm przepisanych.

W uzasadnieniu pozwu, powódka wskazała, iż dnia 16 lutego 2017 r. doszło do zdarzenia drogowego, w wyniku którego uszkodzeniu uległ pojazd marki T. (...) nr rej. (...), użytkowany P. T. prowadzącego działalność gospodarcza pod firmą (...). Sprawca zdarzenia objęty był ochroną ubezpieczeniową na podstawie ważnej polisy ubezpieczenia od odpowiedzialności cywilnej posiadaczy pojazdów mechanicznych zawartej z (...) spółką akcyjna w S..

Poszkodowany dokonał zgłoszenia szkody ubezpieczycielowi sprawcy, który przyjął na siebie odpowiedzialność co do zasady i wszczął postępowanie likwidacyjne. W związku z niemożliwością korzystania przez poszkodowanego z uszkodzonego pojazdu w okresie naprawy, dnia 7 marca 2017 r. P. T. zawarł z powódką umowę najmu pojazdu zastępczego marki H. (...) nr rej. (...). W umowie najmu strony ustaliły dobową stawkę najmy w kwocie 221,85 zł netto/doba. Tego samego dnia, poszkodowany zawarł z powódką również umowę cesji wierzytelności, na podstawie której przelał na rzecz powódki wierzytelność przysługującą mu z tytułu zdarzenia z dnia 16 lutego 2017 r. w stosunku do (...) spółki akcyjnej w S..

Dnia 28 kwietnia 2017 r. po zakończeniu naprawy pojazdu, poszkodowany zwrócił powódce wynajęty pojazd zastępczy. Dnia 1 czerwca 2017 r. powódka wystawiła na rzecz poszkodowanego fakturę VAT na kwotę 14462,40 zł brutto tytułem najmu pojazdu zastępczego, którą następnie dnia 1 sierpnia 2017 r. skorygowała wystawiając na rzecz poszkodowanego fakturę VAT na kwotę 12 042,55 zł brutto tytułem najmu pojazdu zastępczego marki H. (...) nr rej. (...) przez okres 53 dni, przy dobowej stawce najmu wynoszącej 184,74 zł netto.

Powódka dokonała zgłoszenia szkody ubezpieczycielowi sprawcy, który decyzją z dnia 22 sierpnia 2017 r. uznał swoją odpowiedzialność co do zasady i wypłacił powódce kwotę 1853,73 zł tytułem najmu pojazdu zastępczego, uznając za uzasadniony okres najmu 9 dni, przy zweryfikowanej stawce najmu do kwoty 205,97 zł brutto (50% VAT).

Powódka zwróciła się do radcy prawnego J. K. o dokonanie analizy dokumentów. Dnia 6 stycznia 2018 r. r.pr. J. K. po dokonaniu analizy, wystawiła na rzecz powódki fakturę VAT na kwotę 24 600 zł brutto, przy stawce za analizę jednej sprawy wynoszącej 200 zł netto.

Nakazem zapłaty z dnia 19 czerwca 2018 r. Sąd orzekł zgodnie z żądaniem pozwu.

W przepisanym terminie pozwane towarzystwo ubezpieczeń wniosło sprzeciw od ww. nakazu zapłaty zaskarżając go w całości, wnosząc o oddalenie powództwa oraz zasądzenie kosztów procesu według norm przepisanych. W uzasadnieniu sprzeciwu, pozwana podniosła, iż okres najmu uległ nieuzasadnionemu wydłużeniu, albowiem w kalkulacji naprawy uszkodzonego pojazdu ustalono czas potrzebny na naprawę wynoszący 9 dni. Natomiast z nieznanych przyczyn w trakcie naprawy uszkodzonego pojazdu doszło do przestojów wydłużających naprawę ponad miarę. Nadto pozwana wskazała, iż zaakceptowała zastosowaną przez powódkę dobową stawkę najmu zastosowaną w skorygowanej fakturze VAT. Finalnie pozwana zakwestionowała co do zasady roszczenie dotyczące kwoty 200 zł tytułem udzielonej pomocy prawnej, albowiem powódka zawodowo zajmuje się nabywaniem wierzytelności i pomoc osób trzecich nie jest w tym przypadku wymagana a nadto jest mało potrzebna, zaś koszt konsultacji nie pozostaje w normalnym związku przyczynowym ze szkodą.

W toku postępowania strony podtrzymały swoje dotychczasowe stanowiska.

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

Dnia 20 lutego 2017 r. doszło do zdarzenia drogowego, w wyniku którego uszkodzeniu uległ pojazd marki T. (...) nr rej. (...) należący do (...), a użytkowany przez P. T., prowadzącego działalność gospodarcza pod firmą (...). Sprawca zdarzenia posiadał ważną polisę ubezpieczenia od odpowiedzialności cywilnej posiadaczy pojazdów mechanicznych zawartą z (...) spółką akcyjną w S..

Poszkodowany dokonał zgłoszenia szkody ubezpieczycielowi sprawcy szkody, który przyjął na siebie odpowiedzialność co do zasady i wszczął postępowanie likwidacyjne.

Dowód:

- zgłoszenie i potwierdzenie przyjęcia szkody k. 54-55;

- protokół szkody k. 56-57;

- kalkulacja naprawy nr 25/02/17M k. 58-64;

W związku z przekazaniem przez poszkodowanego pojazdu do warsztatu naprawczego, dnia 7 marca 2017 r. poszkodowany zawarł ze spółką (...) (...)” spółka c ograniczoną odpowiedzialnością w W. umowę najmu pojazdu zastępczego marki H. (...) nr rej. (...). W umowie najmu strony ustaliły szacunkową dobową stawkę najmu na kwotę 221,85 zł netto. Poszkodowany oświadczył, iż jest płatnikiem podatku VAT w wysokości 50%.

Tego samego dnia poszkodowany zawarł z powódką również umowę cesji wierzytelności, na podstawie której zbył przysługująca mu z tytułu szkody z dnia 20 lutego 2017 r. wierzytelność w stosunku do ubezpieczyciela sprawcy szkody - (...) spółki akcyjnej w S..

Dowód:

- protokół naprawy pojazdu k. 21;

- umowa najmu z dnia 7 marca 2017 r. k. 22-23;

- protokół zdawczo-odbiorczy k. 30;

- umowa cesji wierzytelności z dnia 7 marca 2017 r. k. 24

- cennik powódki k. 25;

- harmonogram likwidacji szkody nr (...) z dnia 17 sierpnia 2018 r. k. 80;

Wiadomością e-mail z dnia 23 marca 2017 r. pracownik serwisu, zwrócił się do ubezpieczyciela o wskazanie czy szkoda została przyjęta i czy pozwana otrzymała wszystkie wymagane dokumenty.

Dowód:

- wiadomość e-mail z dnia 23 marca 2017 r. k. 29;

Dnia 28 kwietnia 2017 r. zakończono naprawę pojazdu poszkodowanego, wobec czego poszkodowany zwrócił powódce wynajęty pojazd.

Dowód:

- protokół naprawy k. 21;

- umowa najmu z dnia 7 marca 2017 r. k. 22-23;

- harmonogram likwidacji szkody nr (...) z dnia 17 sierpnia 2018 r. k. 80;

- protokół zdawczo-odbiorczy k. 30;

Dnia 1 czerwca 2017 r. powódka wystawiła na rzecz poszkodowanego fakturę VAT nr (...) na kwotę 14 462,40 zł brutto (11 758,05 zł netto) tytułem najmu pojazdu zastępczego marki H. (...) nr rej. (...), przez okres 53 dni, przy dobowej stawce najmu wynoszącej 221,85 zł netto.

Dowód:

- faktura VAT z dnia 1 czerwca 2017 r. k. 33;

Dnia 1 sierpnia 2017 r. powódka wystawiła na rzecz poszkodowanego fakturę VAT korygującą nr 17- (...), na kwotę 12042,55 zł brutto (50% VAT), (9790,69 zł netto) tytułem najmu pojazdu zastępczego marki H. (...) nr rej. (...), przez okres 53 dni, przy dobowej stawce najmu wynoszącej 184,73 zł netto.

Dowód:

- faktura VAT korygująca z dnia 1 sierpnia 2017 r. k. 32;

Pismem z dnia 7 sierpnia 2017 r. powódka dokonała zgłoszenia wierzytelności wynikającej z tytułu umowy najmu pojazdu zastępczego, wnosząc o przyznanie odszkodowania w terminie 30 dni od dnia doręczenia.

Dowód:

- pismo z dnia 7 sierpnia 2017 r. k. 20;

- wiadomość e-mail z dnia 7 sierpnia 2017 r. k. 19;

- wydruk cenników k. 12-16;

Decyzją z dnia 22 sierpnia 2017 r. pozwane towarzystwo ubezpieczeń przyznało powódce odszkodowanie w kwocie 1853,73 zł uznając za uzasadniony okres najmu wynoszący 9 dni, przy dobowej stawce wynoszącej 205,97 zł (netto i 50% VAT).

Dowód:

- decyzja STU z dnia 22 sierpnia 2017 r. k. 17-18;

- lista wypłat odszkodowań k. 31;

Powódka zwróciła się o pomoc prawną, w zakresie analizy dokumentów do r.pr J. K., która dnia 6 stycznia 2018 r. wystawiła na rzecz powódki fakturę VAT nr (...) na łączną kwotę 24600 zł brutto tytułem wynagrodzenia z tytułu analizy dokumentów, przy cenie jednostkowej wynoszącej 200 zł netto.

Dowód:

- faktura VAT nr (...) k. 34;

Stawki za wynajem pojazdu zastępczego na rynku (...) w klasie samochodów odpowiadających marce uszkodzonego pojazdu marki T. (...) czyli w klasie C przy założeniu wynajmu na okres ponad 14 dni, gdyż taki był rzeczywisty czas trwania wynajmu, a także przy uwzględnieniu zniesienia udziału własnego w szkodach o przy pełnym ubezpieczeniu AC/OC?NW w I kwartale 2017 roku, zawierały się w opcji bez limitu kilometrów w przedziale 135-214 zł netto/doba, średnio 171 zł netto/doba.

Stawka 184,73 zł netto/doba zastosowana ostatecznie przez powódkę w fakturze korekcyjnej z dnia 1 sierpnia 2017 r. mieściła się w zakresie stawek stosowanych ówcześnie na rynku lokalnym przy wynajmach pojazdów z segmentu C, zatem nie można jej uznać za zawyżoną.

W przypadku uznania, iż serwis naprawczy mógł przystąpić do naprawy nie czekając na przyjęcie odpowiedzialności przez ubezpieczyciela, zasadny okres najmu wynosił 10 dni, tj. od 7 marca do 16 marca 2017 r.

Jednakże w przypadku uznania, iż serwis słusznie oczekiwał na przyjęcie przez pozwaną odpowiedzialności za szkodę, wstrzymując się do tego czasu z podjęciem naprawy, wówczas zasadny okres najmu wynosił 31 dni, czyli do dnia 6 kwietnia 2017 r.

Dowód:

- opinia biegłego sądowego W. S. k. 85-95;

Sąd zważył co następuje:

Powództwo zasługiwało na uwzględnienie w części (40%).

Podstawę prawą żądania pozwu stanowi norma wyrażona w art. 822 § 1 k.c., zgodnie z którą przez umowę ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej ubezpieczyciel zobowiązuje się do zapłacenia określonego w umowie odszkodowania za szkody wyrządzone osobom trzecim, wobec których odpowiedzialność za szkodę ponosi ubezpieczający albo ubezpieczony. Umowa ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej obejmuje szkody, o jakich mowa w § 1, będące następstwem przewidzianego w umowie wypadku, który miał miejsce w okresie ubezpieczenia (§ 2). Zgodnie z normą wyrażoną w § 4 art. 822 k.c., uprawniony do odszkodowania w związku ze zdarzeniem objętym umową ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej może dochodzić roszczenia bezpośrednio od zakładu ubezpieczeń. Odpowiedzialność pozwanej wynika również z ustawy z dnia 22 maja 2003 roku o ubezpieczeniach obowiązkowych, Ubezpieczeniowym Funduszu Gwarancyjnym i Polskim Biurze Ubezpieczycieli Komunikacyjnych. Norma zawarta w art. 35 ustawy stanowi, iż ubezpieczeniem OC posiadaczy pojazdów mechanicznych jest objęta odpowiedzialność cywilna każdej osoby, która kierując pojazdem mechanicznym w okresie trwania odpowiedzialności ubezpieczeniowej, wyrządziła szkodę w związku z ruchem tego pojazdu. Obowiązek odszkodowawczy ubezpieczyciela wobec poszkodowanego obejmuje szkody na osobie oraz szkody w mieniu (art. 34 ust. 1 powołanej ustawy).

Odpowiedzialność ubezpieczyciela pokrywa się z odpowiedzialnością sprawcy szkody. Zgodnie z normą wyrażoną w art. 436 § 2 k.c., w razie zderzenia się mechanicznych środków komunikacji poruszanych za pomocą sił przyrody ich posiadacze mogą wzajemnie żądać naprawienia poniesionych szkód na zasadach ogólnych. Oznacza to, że odpowiedzialność za skutki takiego zdarzenia oparta jest na zasadzie winy (art. 415 k.c.). Natomiast zgodnie z normą zawartą w art. 361 § 1 k.c., zobowiązany do odszkodowania ponosi odpowiedzialność tylko za normalne następstwa działania lub zaniechania, z którego szkoda wynikła. Rolą odszkodowania jest wyrównanie uszczerbku majątkowego poszkodowanego – również przy cesji wierzytelności. Stąd zawsze dla ustalenia odszkodowania konieczne jest określenie faktycznego uszczerbku w majątku poszkodowanego.

W niniejszej sprawie bezspornym jest, iż pojazd sprawcy wypadku, w którym doszło do uszkodzenia pojazdu, ubezpieczony był od odpowiedzialności cywilnej u pozwanej.

Legitymacja powódki do dochodzenia roszczeń na własną rzecz wynika z przedłożonej przez nią umowy cesji oraz z art. 509 k.c. Zgodnie z normą zawartą w art. 509 k.c. wierzyciel może bez zgody dłużnika przenieść wierzytelność na osobę trzecią (przelew), chyba że sprzeciwiałoby się to ustawie, zastrzeżeniu umownemu albo właściwości zobowiązania. Wraz z wierzytelnością przechodzą na nabywcę wszelkie związane z nią prawa, w szczególności roszczenie o zaległe odsetki. Z kolei norma zawarta w art. 510 § 1 k.c. stanowi, iż umowa sprzedaży, zamiany, darowizny lub inna umowa zobowiązująca do przeniesienia wierzytelności przenosi wierzytelność na nabywcę, chyba że przepis szczególny stanowi inaczej albo że strony inaczej postanowiły.

Sporna była wysokość szkody, gdyż powódka wskazywała, że wypłacone przez pozwaną odszkodowanie w wysokości 1853,73 zł jest zaniżone.

W spornym zakresie Sąd oparł się na dokumentach przedłożonych przez strony w szczególności harmonogramie naprawy przedłożonym przez serwis a także na opinii sporządzonej przez biegłego sądowego, niekwestionowanej przez strony.

W sporządzonej opinii, biegły wskazał, iż uzasadniona stawka najmu pojazdu zastępczego klasy C wynosiła 184,73 zł netto i taką też stawkę powódka finalnie zastosowała po korekcji faktury VAT, zaś pozwana wskazaną stawkę zaakceptowała.

Spór dotyczył w istocie uzasadnionego okresu najmu pojazdu zastępczego. Jak wskazał biegły, w sytuacji w której Sąd przyjąłby, iż nieuzasadnionym było oczekiwanie przez serwis naprawy na przyjęcie odpowiedzialności przez ubezpieczyciela, uzasadniony okres najmu wynosiłby 10 dni. Natomiast w przypadku przyjęcia, iż oczekiwanie na przyjęcie odpowiedzialności przez pozwaną, okres najmu wynosiłby 31 dni.

Dokonując oceny zebranego materiału dowodowego, Sąd uznał, iż oczekiwanie przez serwis na przyjęcie odpowiedzialności za szkodę było uzasadnione. Skoro naprawa odbywała się w związku z odpowiedzialnością odszkodowawczą sprawcy kolizji, a w konsekwencji jego ubezpieczyciela, to ubezpieczyciel finansował tą naprawę. Przeprowadzenie naprawy bez potwierdzenia przyjęcia odpowiedzialności przez ubezpieczyciela, wiązałoby się z ryzykiem i dla warsztatu, że nie otrzyma pieniędzy za naprawę (samochód oddano do naprawy z założeniem sfinansowania naprawy przez ubezpieczyciela) i dla poszkodowanego, że mimo odpowiedzialności sprawcy będzie musiał ponieść – w całości lub w części – koszty naprawy. Przypomnieć należy że szkodę wyrządzono poszkodowanemu i trudno nakładać od niego obowiązek jeszcze finansowania kosztów naprawy, skoro może to uczynić ubezpieczyciel. Sąd uznał za wiarygodny harmonogram procesu naprawy znajdujący się na k. 80. Jest to dokument pochodzący od osoby trzeciej, która nie ma żadnego interesu w podawaniu nieprawdy. Wynika z niego że oględziny pojazdu miały miejsce 21 lutego 2017 roku, a 23 lutego 2017 r. wysłano kosztorys ubezpieczycielowi do akceptacji i w dniu 25 lutego 2017 r. nastąpiła weryfikacja kosztorysu, natomiast informacja o przyjęciu odpowiedzialności przez ubezpieczyciela przyszła w dniu 24 marca 2017 r. Oznacza to że między 25 lutego 2017 r. a 24 marca 2017 r. istniał stan gdzie ubezpieczyciel wskazał jaki koszt naprawy ewentualnie zaakceptuje przy przyjęciu swojej odpowiedzialności. Brak jest danych aby przyjęcie odpowiedzialności było w innej dacie, z resztą w sprzeciwie takiego twierdzenia nie ma. Zatem to odpowiedzialność za taki stan w całości spada na ubezpieczyciela, ponieważ zawsze mógł on odpowiedzialność przyjąć wcześniej. Oznacza to że zasadny Sąd uznał okres najmu także za czas oczekiwania na przyjęcie odpowiedzialności.

Odpowiedzialność pozwanej nie była kwestionowana przez strony, czego dowodem jest nadto wypłata przez pozwaną odszkodowania za szkodę. Strona pozwana podnosiła jednakże, iż roszczenie powódki jest zawyżone, a wypłacone odszkodowanie w wysokości 1853,73 zł w pełni rekompensuje powstałą szkodę.

Zgodnie z art. 361 § 1 i 2 k.c. Zobowiązany do odszkodowania ponosi odpowiedzialność tylko za normalne następstwa działania lub zaniechania, z którego szkoda wynikła. W powyższych granicach, w braku odmiennego przepisu ustawy lub postanowienia umowy, naprawienie szkody obejmuje straty, które poszkodowany poniósł, oraz korzyści, które mógłby osiągnąć, gdyby mu szkody nie wyrządzono.

Jednakowoż istnieje też obowiązek wierzyciela zapobiegania szkodzie i zmniejszania jej rozmiarów (art. 354 § 2, art. 362 i 826 § 1 k.c.), co określa się ogólnie obowiązkiem minimalizacji szkody. Nie ma w tym zakresie więc racji powód, którego twierdzenia można sprawdzić do żądania akceptacji każdej stawki najmu. Kwestia ta jest przedmiotem wielu wypowiedzi judykatury, a podsumowaniem orzecznictwa w tym zakresie jest uchwała Sądu Najwyższego z 24 sierpnia 2017 r. w sprawie III CZP 20/17 - wydatki na najem pojazdu zastępczego poniesione przez poszkodowanego, przekraczające koszty zaproponowanego przez ubezpieczyciela skorzystania z takiego pojazdu są objęte odpowiedzialnością z tytułu umowy obowiązkowego ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej posiadaczy pojazdów mechanicznych, jeżeli ich poniesienie było celowe i ekonomicznie uzasadnione.

Mając powyższe na uwadze Sąd przyjął za biegłym iż uzasadniona stawka najmu pojazdu zastępczego w rozpoznawanej sprawie wynosiła 184,73 zł netto, zaś uzasadniony okres najmu pojazdu zastępczego wynosił 31 dni. Wobec czego odszkodowanie z tytułu najmu pojazdu zastępczego winno zostać ustalone w wysokości 5726,63 zł (31 dni x 184,73 zł netto). Powiększony o kwotę 50% podatku VAT, zgodnie z oświadczeniem złożonym przez poszkodowanego i przyjętym przez strony sposobem rozliczenia tj. o kwotę 658,56 zł (5726,63 zł + ½ z 23% tj. 658,56 zł). Zatem uzasadniony koszt najmu pojazdu zastępczego wyniósł 6385,19 zł. Mając na uwadze, iż strona pozwana do tej pory wypłaciła powódce odszkodowanie w kwocie 1853,73 zł, zasądzeniu podlegała kwota stanowiąca różnicę, pomiędzy kotwą odszkodowania ustaloną przez sąd a kwota wypłaconego dotychczas odszkodowania, czyli kwota 4531,46 zł.

O odsetkach orzeczono na podstawie art. 481 k.c. w zw. z art. 817 § 1 k.c. zgodnie z żądaniem pozwu.

W pozostałym zakresie powództwo jako nieuzasadnione podlegało oddaleniu o czym orzeczono w pkt II wyroku.

Rozstrzygnięcie o kosztach procesu znajduje podstawę prawną w art. 98 § 1 k.p.c. i 100 k.p.c. Ponieważ powódka wygrała sprawę w 40% a przegrała w 60%. Na koszty poniesione przez powódkę składa się opłata od pozwu 573 złotych, od pełnomocnictwa 17 złotych, wynagrodzenie pełnomocnika 3600 z czego 40 % daje kwotę 1676 zł złotych. Koszty poniesione przez pozwaną to opłata od pełnomocnictwa 17 złotych, wynagrodzenie pełnomocnika 3600 złotych oraz koszt sporządzenia opinii w kwocie 800, z czego 60 % daje kwotę 2650,20 złotych, zaś 2650,20 złotych – 1676 złotych, co daje kwotę 974,20 złotych.

W pkt IV i V wyroku Sąd obciążył strony kosztem sporządzonej opinii niepokrytym przez zaliczkę strony pozwanej, albowiem koszt sporządzenia opinii wyniósł 1102,08 zł, zaś uiszczona przez pozwaną zaliczka w kwocie 800 zł nie pokryła całego wydatku, wobec czego nałożono na strony obowiązek pokrycia uiszczonych tymczasowo przez Skarb Państwa Sąd Rejonowy Szczecin-Centrum w Szczecinie wydatków, stosunkowo do wyniku procesu, nakładając na powódkę obowiązek uiszczenia kwoty 181,25 zł (60% z kwoty 302,08 zł) zaś na pozwaną kwoty 120,83 zł (40% z kwoty 302,08 zł).

Mając powyższe na uwadze orzeczono jak w sentencji.

ZARZĄDZENIE

1. (...)

2. (...)

3.(...)