UZASADNIENIE

W dniu 7 lutego 2013 roku Sąd Rejonowy dokonał w dziale IV księgi wieczystej (...)hipoteki przymusowej w kwocie 53.164 zł tytułem wierzytelności z tytułu zobowiązania podatkowego w podatku od towarów i usług za styczeń 2007 roku.

W apelacji uczestnik A. W. wniósł o uchylenie wpisu i oddalenie wniosku oraz zasądzenie na jego rzecz kosztów postępowania apelacyjnego. Zarzucił mu naruszenie przepisów prawa materialnego, art. 35 § 2 w zw. z art. 35 § 1 oraz art. 59 § 1 pkt 9 Ordynacji podatkowej poprzez ich błędną wykładnię i dokonanie wpisu podczas, gdy upływ terminu przedawnienie zobowiązania podatkowego określonego w decyzji będącej podstawą wpisu hipoteki z dniem 31 stycznia 2012 roku doprowadził do wygaśnięcia zobowiązania podatkowego eliminując przedmiot zabezpieczenia. W uzasadnieniu podał, że skoro przedawnienie ma zawsze bezwzględne pierwszeństwo, to dokonanie wpisu zgodnie z treścią wniosku z dnia 3 stycznia 2013 roku było niedopuszczalne.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje.

Apelacja podlegała oddaleniu.

Rozważania zacząć należy od ustalenia daty, w której wnioskodawca złożył wniosek o wpis hipoteki przymusowej na nieruchomości stanowiącej własność uczestnika. Przesądzenie bowiem tej kwestii ma kluczowe znaczenie dla oceny prawidłowości dokonanego wpisu. Z daty prezentaty Sądu Rejonowego widniejącej na wniosku wynika, że wniosek ten został złożony osobiście w dniu 31 grudnia 2012 roku w jednym egzemplarzu. Wskutek zarządzenia przewodniczącego z dnia 3 stycznia 2013 roku nakazującego pilne zarejestrowanie wniosku, wniosek ten został zarejestrowany i jako chwila jego rejestracji w systemie teleinformatycznym widnieje dzień 3 stycznia 2013 roku, godz. 12:29:07. Według art. 626^{(
6 )}§ 1 zd. 2 k.p.c. za chwilę wpływu wniosku uważa się godzinę i minutę, w której w danym dniu wniosek wpłynął do sądu. Z treści tego przepisu nie wynika, by ustawodawca łączył chwilę wpływu wniosku z chwilą jego rejestracji w dzienniku ksiąg wieczystych i opatrzenia go kolejnym numerem. Od momentu rejestracji wniosku w dzienniku ksiąg wieczystych pojawia się w księdze wieczystej wzmianka o wniosku, co skutkuje tym, że osoba zainteresowana nabyciem zajętej nieruchomości ma możliwość dowiedzenia się, że do sądu wpłynął wniosek o dokonanie wpisu o wszczęciu egzekucji z tej nieruchomości. Od tego też momentu można obciążyć ją negatywnymi skutkami braku wiedzy o treści księgi wieczystej. W niniejszej sprawie, co było już sygnalizowane na początku rozważań, sporne pozostaje czy wniosek o wpis hipoteki został złożony w dniu 31 grudnia 2012 roku czy też w dniu 3 stycznia 2013 roku.. Pierwsza ze wskazanych dat oznacza dzień złożenia wniosku na dzienniku podawczym Sądu Rejonowego osobiście przez wnioskodawcę, druga natomiast to data rejestracji tego wniosku w dzienniku ksiąg wieczystych, co nastąpiło dopiero w wyniku wykonania zarządzenia przewodniczącego z tej samej daty. Wprawdzie na prezentacie biura podawczego Sądu Rejonowego z dnia 31 grudnia 2012 roku brak jest oznaczenia godziny i minuty złożenia tego wniosku, jednakże to zaniedbanie nie może skutkować przyjęciem, że wniosek został złożony dopiero w dniu jego rejestracji. Z treści przytoczonego wyżej przepisu jasno wynika, że o chwili złożenia wniosku o wpis decyduje chwila, w której wniosek ten wpłynął do sądu nie zaś data jego rejestracji. Przesądzając, że wniosek o wpis hipoteki przymusowej wpłynął do Sądu Rejonowego w dniu 31 grudnia 2012 roku stwierdzić należało, że zarzut apelacji koncentrujący się wokół kwestii niemożności wpisu hipoteki przymusowej z uwagi na przedawnienie należności podatkowej stwierdzonej nieostateczną decyzją administracyjną utracił na aktualności. Przypomnieć trzeba, że sąd wieczystoksięgowy zgodnie z zasadą ograniczonej kognicji (art. 626^{(
8)} k.p.c.) przy rozpoznawaniu wniosku o wpis bada wyłącznie treść wniosku, treść i formę dołączonych do wniosku dokumentów oraz treść księgi wieczystej. Jest przy tym związany treścią wniosku i nie może wykraczać poza jego granice, a dokonanie wpisu z urzędu następuje wyłącznie na podstawie wyraźnego przepisu. Przepis art. 626^{(
2)} § 3 k.p.c. zobowiązuje ponadto składającego wniosek do dołączenia dokumentów stanowiących podstawę wpisu w księdze wieczystej. W granicach związania wnioskiem sąd dokonuje przede wszystkim oceny, czy dokumenty przedłożone do wniosku mogą stanowić podstawę wpisu. W niniejszej sprawie wnioskodawca przedłożył do wniosku nieostateczną decyzję administracyjną określającą wysokość zobowiązania podatkowego uczestnika za styczeń 2007 wraz z dowodem jej doręczenia uczestnikowi. Zgodnie z treścią art. 35 § 2 pkt 1 b ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 roku Ordynacja podatkowa (t.j. Dz. U. z 2012r., poz. 749 ze zm.) podstawą wpisu hipoteki przymusowej jest doręczona decyzja określająca wysokość zobowiązania podatkowego. Stosownie natomiast do dyspozycji art. 110 ustawy z dnia 6 lipca 1982 roku o księgach wiecznych i hipotece (t.j. Dz. U. z 2013r., poz. 707 ze zm.) hipotekę przymusową można uzyskać między innymi na mocy przepisów szczególnych na podstawie decyzji administracyjnej, chociażby decyzja nie była ostateczna. W świetle tych przepisów przedłożona przez wnioskodawcę decyzja administracyjna stanowiła dokument będący podstawą wpisu wskazanej wyżej hipoteki przymusowej w księdze wieczystej. Nie stanowi przy tym przeszkody do dokonania wpisu okoliczność, że księga wieczysta prowadzona jest dla nieruchomości stanowiącej przedmiot współwłasności podatnika i jego małżonka, gdyż zgodnie z treścią art. 34 § 3 Ordynacji podatkowej Skarbowi Państwa i jednostce samorządu terytorialnego przysługuje hipoteka na wszystkich nieruchomościach podatnika, w tym na nieruchomości stanowiącej przedmiot współwłasności łącznej podatnika i jego małżonka. Podstawą wpisu hipoteki w takiej sytuacji jest doręczona decyzja o określeniu wysokości należności z tytułu zaległości podatkowych. W ustawie Ordynacja podatkowa nie został natomiast przewidziany obowiązek doręczania decyzji określającej należności z tytułu zaległości podatkowej małżonkowi podatnika. Obowiązek ten nie wynika także z innych przepisów. Jedynie ubocznie podnieść należy, że gdyby wniosek o dokonanie wpisu hipoteki przymusowej wpłynął do sądu w dniu, kiedy dokonano jego rejestracji i nadano mu kolejny numer, to wniosek ten podlegałby oddaleniu a to z uwagi na przedawnienie należności stwierdzonej przedłożoną decyzją administracyjną, które nastąpiło z upływem dnia 31 grudnia 2012 roku. Należy bowiem pamiętać, że zasadniczą funkcją księgi wieczystej jest odzwierciedlenie rzeczywistego stanu prawnego nieruchomości, co wynika wprost z treści art. 1 ustawy o księgach wieczystych i hipotece. Wobec tego, jeżeli uwzględnienie wnioskowanych wpisów spowoduje niezgodność księgi wieczystej ze stanem rzeczywistym, to zachodzi przeszkoda do dokonania wpisu. Skutkiem przedawnienia należności podatkowej stwierdzonej decyzją administracyjną jest wygaśnięcie zobowiązania podatkowego (art. 59 ust. 1 pkt 9 Ordynacji podatkowej). Wobec tego wpis hipoteki przymusowej w takiej sytuacji tworzyłby w księdze wieczystej stan prawny nieruchomości niezgodny z rzeczywistym stanem prawnym (por. postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 2 grudnia 1997 roku, sygn. II CKN 484/97, OSNC 1998/6/98). Złożenie natomiast wniosku o ustanowienie hipoteki przed upływem terminu przedawnienia, wobec skuteczności wpisu od daty złożenia wniosku spowodowało, że zabezpieczone zobowiązanie podatkowe nie uległo przedawnieniu, stosownie do treści art. 70 § 7 Ordynacji podatkowej (por. wyrok WSA w Rzeszowie z dnia 7 sierpnia 2007 roku, I SA/Rz 444/07, niepubl., SIP LEX nr 736352).

Mając powyższe na uwadze Sąd Okręgowy na podstawie art. 385 k.p.c. w zw. z art. 13 § 2 k.p.c. oddalił apelację.

POSTANOWIENIE

UZASADNIENIE