UZASADNIENIE

Ostatecznie precyzując żądanie pozwu powódka Gmina M. G. domagała się nakazania pozwanej J. R. wydania gruntu, stanowiącego współwłasność, między innymi powódki, obejmującego część działki gruntu nr (...) o powierzchni 3,2 m², oznaczonego na karcie mapy KM (...) obręb P., KW nr (...), oznaczonego kolorem zielonym na mapie do celów sądowych – w terminie 14 dni od dnia uprawomocnienia się wyroku w sprawie oraz nakazania pozwanej oczyszczenia i opróżnienia opisanego wyżej gruntu poprzez usunięcie ogrodzenia porośniętego bluszczem i dwóch pojemników na śmieci – również w terminie 14 dni od dnia uprawomocnienia się wyroku w sprawie, a nadto zaprzestania dalszych naruszeń przysługującego powódce prawa współwłasności do działki gruntu nr (...) poprzez sytuowanie na tejże działce ruchomości, które mogłyby w przyszłości uniemożliwić swobodne przechodzenie i przejeżdżanie przez teren przedmiotowej nieruchomości.

(pozew – k.2-4, pismo powódki - k. 114 – 115)

W odpowiedzi na pozew pozwana wniosła o oddalenie powództwa wskazując, iż Gmina M. G. jako współwłaściciel spornej działki w udziale 1/8, nie posiada legitymacji czynnej do występowania o wydanie oznaczonej części całej nieruchomości opisanej w pozwie. Pozwana podniosła, iż wbrew twierdzeniom powódki dysponuje tytułem prawnym do części działki objętej żądaniem bowiem na mocy postanowienia Sądu Rejonowego w Gdyni z dnia 26 lutego 2010 roku, jako następca prawny A. N. nabyła prawo własności części spornego gruntu przez zasiedzenie, co potwierdza treść ostrzeżenia w przedmiotowej księdze wieczystej.

(odpowiedź na pozew – k. 35-36, pismo pozwanej – k. 102-104)

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

Pozwana J. R. jako następca prawny A. N. na mocy postanowienia Sądu Rejonowego w Gdyni z dnia 26 lutego 2010 roku w sprawie VII Ns 1670/04, nabyła przez zasiedzenie prawo własności części działki gruntu nr (...) w G. o powierzchni 13m², dla której Sąd Rejonowy w Gdyni prowadzi księgę wieczystą KW nr (...).

(okoliczność bezsporna)

Po zmianie oznaczeń geodezyjnych nieruchomości będącej następstwem przeprowadzonej dla obszaru miasta G. kompleksowej modernizacji ewidencji gruntów i budynków, działka oznaczona dotychczas nr 868/2, w ewidencji gruntów i budynków oznaczona jest jako działka nr (...), obręb (...) P..

(okoliczność bezsporna ustalona w oparciu o mapę do celów sądowych – k. 116)

W treści obejmującej sporną nieruchomość księgi wieczystej prowadzonej przez Sąd Rejonowy w Gdyni pod numerem (...), jako współwłaściciele wpisani są: Gmina M. G., W. D., P. H., M. N., W. N., B. N., K. S. i H. S. – wszyscy po 1/8 części w prawie własności. W dziale III księgi ujawniono ostrzeżenie o niezgodności treści księgi wieczystej z rzeczywistym stanem prawnym, polegające na nieujawnieniu prawa własności w udziale ½ części na rzecz T. M. oraz w udziale ½ części na rzecz pozwanej J. R. do nieruchomości – działek nr (...) i części działki (...) (obecnie nr (...)).

(okoliczności bezsporne ustalone w oparciu o treść księgi wieczystej nr (...) - k. 6 - 20)

W miesiącu lipcu 2011 roku pozwana J. R. na terenie działki (...) (obecnie nr (...)) wzniosła stalową furtkę oraz bramę wjazdową. Mieszkańcy sąsiednich nieruchomości – małżonkowie P. i M. S. wystąpili do Prezydenta Miasta G. z prośbą o interwencję w sprawie usunięcia przez pozwaną wzniesionych obiektów. Wyżej wymienionym osobom, które wystąpiły do Gminy o interwencję w sprawie pozwanej, nie przysługuje prawo własności nieruchomości, dla której Sąd Rejonowy w Gdyni prowadzi księgę wieczystą KW nr (...).

(okoliczności bezsporne ustalone w oparciu o treść mapy do celów sądowych - k. 21, protokół z dnia 30 sierpnia 2011 roku - k. 22 – 22verte, pismo z dnia 2 września 2011 roku - k. 23, treść księgi wieczystej nr (...) - k. 6 - 20)

Decyzją z 4 listopada 2011 roku Powiatowy Inspektor Nadzoru Budowlanego w G. nakazał pozwanej rozbiórkę bramy wjazdowej i furtki. (...) Wojewódzki Inspektor Nadzoru Budowlanego w G. decyzją z 9 marca 2012 roku utrzymał w mocy decyzję o rozbiórce obiektów, odmawiając postanowieniem z 11 maja 2012 roku wstrzymania wykonania przedmiotowej decyzji.

(okoliczności bezsporne ustalone w oparciu o decyzję Powiatowego Inspektora Nadzoru Budowlanego z dnia 4 listopada 2011 roku - k. 25, decyzję (...) Wojewódzkiego Inspektora Nadzoru Budowlanego w G. z dnia 9 marca 2012 roku - k. 26 – 27verte, postanowienie z dnia 11 maja 2012 roku - k. 28 – 28verte)

Pozwana na skutek wydanych decyzji administracyjnych usunęła z przedmiotowej działki furtkę oraz bramę wjazdową.

(okoliczność bezsporna ustalona w oparciu o zeznania pozwanej - płyta CD k. 131)

Pozwana wniosła o stwierdzenie przez Sąd, że nabyła przez zasiedzenie prawo własności pozostałej części działki nr (...) (obecnie nr (...)) o powierzchni 243m², wskazując iż z nieruchomości tej korzysta wraz z rodziną od 1931 roku. Postanowieniem z dnia 17 maja 2016 roku w sprawie VII Ns 2900/11 Sąd Rejonowy w Gdyni oddalił wniosek. Postanowienie to uprawomocniło się 26 lipca 2017 roku.

(okoliczności bezsporne ustalone w oparciu o postanowienie Sądu Rejonowego w Gdyni z dnia 17 maja 2016 r. - k. 66 – 72, postanowienia Sądu Okręgowego w Gdańsku z dnia 26 lipca 2017 r. -k.73 i z 3 października 2017r. -k. 80)

Pozwana zamieszkuje w lokalu położonym na parterze budynku przy ulicy (...) w G.. W budynku tym zamieszkują również córka i wnuczka pozwanej wraz rodzinami.

(okoliczność bezsporna ustalona w oparciu o zeznania pozwanej – protokół – k. 129 i płyta CD - k. 131)

W 2017 roku pozwana na terenie działki nr (...) posadowiła płot z siatki obrośnięty bluszczem, dwa plastikowe pojemniki na śmieci i jeden metalowy pojemnik na popiół – pojemniki zajmują miejsce na szerokość ww. płotu. Z pojemników śmietnikowych korzysta pozwana a także zamieszkali w budynku przy ulicy (...), członkowie jej rodziny. Przed opisanymi wyżej pojemnikami córka i wnuczka pozwanej zwykle parkują swe samochody. Pozostali współwłaściciele działki nr (...) ujawnieni w księdze wieczystej prowadzonej dla przedmiotowej nieruchomości dysponują dojazdem do swoich nieruchomości od strony ulicy (...).

(okoliczności bezsporne ustalone w oparciu o zeznania pozwanej - płyta CD k. 131, zdjęcia nieruchomości wykonane podczas wizji lokalnej - k. 88 – 89, zdjęcia nieruchomości wykonane przez pozwaną - k. 128, mapa do celów sądowych - k.116)

Gmina M. G. nie jest zainteresowana korzystaniem z działki nr (...).

(okoliczność niesporna ustalona w oparciu o oświadczenie pełnomocnika powódki – protokół – k. 129 i płyta CD - k. 131)

Posadowione na stanowiącej współwłasność m. in. pozwanej i powódki, działce nr (...), obiekty w postaci pojemników na śmieci oraz płotu, nie uniemożliwiają pozostałym współwłaścicielom korzystania z działki.

(dowód: zeznania pozwanej – płyta CD k. 131, zdjęcia nieruchomości wykonane podczas wizji lokalnej - k. 88 – 89, zdjęcia nieruchomości wykonane przez pozwaną - k. 128)

Sąd zważył, co następuje:

Powyższy stan faktyczny Sąd ustalił na podstawie dokumentów przedłożonych przez strony do akt niniejszej sprawy w postaci odpisu księgi wieczystej nr (...) (k. 6 – 20), map przedmiotowej działki sporządzonych do celów sądowych (k. 21, 116), odpisów decyzji administracyjnych nakazujących pozwanej rozbiórkę wzniesionych przez nią obiektów (k. 25 – 28verte) i prawomocnych postanowień sądów w sprawie z wniosku J. R. o zasiedzenie spornej działki (k. 66 – 80). Strona pozwana nie kwestionowała autentyczności przedstawionych przez powódkę dokumentów ani też nie zaprzeczyła, że osoby podpisane pod nimi nie złożyły oświadczeń w nich zawartych. Sąd poczynił nadto ustalenia w oparciu o przedłożone przez strony fotografie spornej działki (k. 88 – 89, 128).

Sąd w pełni dał również wiarę zeznaniom pozwanej, które były szczere i zbieżne z materiałem dowodowym w postaci zdjęć i dokumentów.

W niniejszej sprawie powódka ostatecznie domagała się nakazania pozwanej wydania gruntu, stanowiącego współwłasność, między innymi Gminy, obejmującego część działki gruntu nr (...) o powierzchni 3,2 m², oznaczonej na karcie mapy KM (...) obręb P., dla której w Sądzie Rejonowym w Gdyni prowadzona jest księga wieczysta nr (...), nakazania pozwanej oczyszczenia i opróżnienia opisanego wyżej gruntu poprzez usunięcie ogrodzenia porośniętego bluszczem i dwóch pojemników na śmieci oraz zaprzestania dalszych naruszeń przysługującego powódce prawa współwłasności do działki gruntu nr (...) poprzez sytuowanie na tejże działce ruchomości, które mogłyby w przyszłości uniemożliwić swobodne przechodzenie i przejeżdżanie przez teren przedmiotowej nieruchomości. Istotne w sprawie jednak było, iż Gmina występując z przedmiotowym powództwem działała nie we własnym interesie, ale w interesie mieszkańców sąsiednich nieruchomości, którzy zwrócili się do Gminy 30.08.2011r. z interwencją w sprawie usunięcia ruchomości posadowionych przez pozwaną na wspólnym gruncie.

Pełnomocnik powódki nadto podniósł, iż Gmina M. G. jako współwłaściciel opisanej wyżej nieruchomości – w ramach czynności zachowawczych – może dochodzić wszelkich roszczeń, zmierzających do zachowania wspólnego prawa. W tym kontekście – zdaniem powódki - żądanie opróżnienia i wydania przez pozwaną spornej części działki jest uzasadnione bezprawnym zachowaniem pozwanej, polegającym w szczególności na pozbawieniu mieszkańców sąsiednich nieruchomości możliwości parkowania pojazdów na terenie działki nr (...).

Zdaniem Sądu jednak powództwo nie zasługiwało na uwzględnienie i to pomimo bezspornego ustalenia, że pozwana J. R. posadowiła na wspólnym gruncie pojemniki na śmieci oraz przegrodzenie porośnięte bluszczem. Powódka bowiem w myśl dyspozycji art. 6 k.c. nie wykazała, aby pozwana zachowaniem swym polegającym na posadowieniu na działce nr (...) ww. ruchomości uniemożliwiła pozostałym współwłaścicielom współkorzystanie z nieruchomości.

Nie budzi wątpliwości, że w treści prowadzonej przez tut. Sąd księgi wieczystej nieruchomości gruntowej, stanowiącej m. in. działkę nr (...) nr (...) jako współwłaściciele wpisani są: Gmina M. G., W. D., P. H., M. N., K. S., W. N., B. N. i H. S. – wszyscy po 1/8 części w prawie własności. Okolicznością bezsporną jest nadto ustalenie, iż w dziale III księgi wieczystej widnieje ostrzeżenie o niezgodności treści księgi wieczystej z rzeczywistym stanem prawnym, polegające na nieujawnieniu prawa własności w udziale ½ części na rzecz T. M. i w udziale ½ części na rzecz J. R. do nieruchomości – działek nr (...) i części działki (...) (po modernizacji ewidencji gruntów działki nr (...)). Zatem wobec bezspornego ustalenia, że pozwanej przysługuje tytuł prawny do opisanej wyżej nieruchomości, żądanie powódki o nakazanie J. R. wydania, opróżnienia i oczyszczenia spornej działki, Sąd uznał jako całkowicie niezasadne.

W tym miejscu godzi się zauważyć, że roszczenie windykacyjne przysługuje nieposiadającemu właścicielowi przeciwko posiadającemu nie właścicielowi. Na podstawie art. 222 §1 k.c. właściciel może żądać wydania rzeczy od każdego, kto faktycznie nią włada nie będąc jednak do tego uprawnionym. Zważyć przy tym należy, iż każdy ze współwłaścicieli jest uprawniony do współposiadania rzeczy wspólnej oraz do korzystania z niej w takim zakresie, jaki daje się pogodzić ze współposiadaniem i korzystaniem z rzeczy przez pozostałych współwłaścicieli (art. 206 k.c.)

Niewątpliwie współposiadanie i korzystanie z rzeczy wspólnej jest samodzielnym uprawnieniem każdego współwłaściciela, którego realizacja nie podlega regułom sprawowania zarządu z art. 199 i 201 k.c. Dodatkowo odnotować należy, że współposiadanie w ramach współwłasności oznacza, że każdemu ze współwłaścicieli przysługuje takie samo uprawnienie do sprawowania faktycznego władztwa nad całą rzeczą wspólną. Z kolei z pojęciem współkorzystania z rzeczy wspólnej wiążą się uprawnienia do używania rzeczy, pobierania z niej pożytków i innych przychodów oraz do zużycia rzeczy (vide Kodeks cywilny, Komentarz pod red. E. Gniewek, P. Machnikowski, str. 438 - 439, 8 wydanie, C.H. Beck 2017). Co zaś się tyczy ochrony uprawnień do współposiadania i korzystania z rzeczy wspólnej, to jak słusznie zauważono w piśmiennictwie – mimo, iż treść roszczenia współwłaściciela może prima facie przypominać roszczenie windykacyjne, sięganie do regulacji z art. 222 §1 k.c. jako podstawy ochrony uprawnień współwłaściciela, jest niecelowe wszak współwłaścicielowi przysługuje roszczenie o dopuszczenie do współposiadania i korzystania z rzeczy wspólnej. W tym kontekście Sąd zważył, iż już samo sformułowanie żądania budziło wątpliwości.

Bezsporne w sprawie było, że pozwana w 2011 roku wzniosła na spornej działce bramę wjazdową i furtkę zaś na skutek wydanych przez Inspektora Nadzoru Budowlanego w G. decyzji – usunęła ww. obiekty. Z kolei w 2017 roku pozwana posadowiła na wspólnej nieruchomości pojemniki na odpady o standardowej wielkości, z których korzysta wraz z dziewięcioosobową rodziną oraz niewysokie (na szerokość ww. pojemników) przegrodzenie porośnięte bluszczem (vide zdjęcia działki k. 88 – 89, k. 128). Niezależnie od ustalenia, że umieszczenie przez pozwaną na spornym gruncie opisanych wyżej ruchomości w istocie nie niweczy uprawnień współwłaścicieli do współkorzystania z rzeczy wspólnej, zauważyć trzeba, że Gmina jako jedyny współwłaściciel ujawniony w księdze wieczystej przedmiotowej nieruchomości domagała się od pozwanej wydania w stanie oczyszczonym części działki nr (...). Pozostali współwłaściciele nieruchomości nie zgłosili sprzeciwu wobec umieszczenia przez pozwaną ruchomości na terenie spornej działki, co z resztą J. R. wielokrotnie podkreślała w toku procesu i czemu nie zaprzeczyła powódka.

Jednocześnie, bezsporne pomiędzy stronami było, że osobom, które zwróciły się do Prezydenta Miasta G. z prośbą o interwencję w sprawie usunięcia ze spornego gruntu obiektów posadowionych przez pozwaną, nie przysługuje tytuł prawny do przedmiotowej nieruchomości. Powyższe potwierdza również treść księgi wieczystej (...), na podstawie której nie sposób przyjąć by L. i M. P. bądź M. S. byli współwłaścicielami działki nr (...) w G..

Uzupełniająco odnotować należy, iż w świetle art. 209 k.c., każdy ze współwłaścicieli może wykonywać wszelkie czynności i dochodzić wszelkich roszczeń, które zmierzają do zachowania wspólnego prawa. Zatem niewątpliwe współwłaściciele mogą podejmować czynności zachowawcze wobec osób trzecich. Co zaś się tyczy możliwości realizowania tych czynności wobec pozostałych współwłaścicieli, to warto odnotować ugruntowany w orzecznictwie Sądu Najwyższego pogląd, który Sąd rozpoznający niniejszą sprawę w pełni podziela, iż przepis art. 209 k.c. stanowi podstawę dochodzenia wymienianych w nim roszczeń nie tylko przeciwko osobom trzecim, ale również przeciwko współwłaścicielom, przy czym właściwą pozostawać by miała droga procesu (vide wyrok Sądu Najwyższego z 25 czerwca 1971 roku, III CRN 137/71, L., wyrok Sądu Najwyższego z 12 czerwca 1974 roku, III CRN 83/74, L.). Słusznie jednak odnotowano w doktrynie, że przepis art. 209 k.c. nie powinien być wykorzystywany w stosunku wewnętrznym między współwłaścicielami, jeśli miałoby to prowadzić do odejścia od stosowania normy art. 206 k.c. (vide Kodeks cywilny, Komentarz pod red. E. Gniewek, P. Machnikowski, str. 448, 8 wydanie, C.H. Beck 2017). Jakkolwiek – wbrew twierdzeniom pełnomocnika pozwanej – powódka mogła wystąpić przeciwko pozwanej z roszczeniem wymienionym w art. 209 k.c., gdyż jak wyżej wskazano, adresatem roszczenia realizowanego w ramach czynności zachowawczych może być także inny współwłaściciel, tym niemniej zważywszy na ustalenia faktyczne w sprawie, domaganie się od pozwanej wydania części spornej działki było nieuprawnione. Powódka pomija bowiem fakt, że pozwanej również przysługuje prawo współwłasności wyżej opisanej nieruchomości w 1/8 części. Wprawdzie dane pozwanej nie zostały dotąd ujawnione w dziale II księgi wieczystej nr (...), tym niemniej z treści księgi wieczystej wynika, że w dziale III wpisano ostrzeżenie o niezgodności treści księgi z rzeczywistym stanem prawnym, polegającym na nieujawnieniu prawa własności, m.in. w udziale ½ części na rzecz J. R. do nieruchomości – działki nr (...) (przed modernizacją ewidencji gruntów działki nr (...)).

Mając powyższe na uwadze Sąd doszedł do przekonania, iż wbrew twierdzeniu powódki posadowienie przez pozwaną na wspólnej nieruchomości pojemników na śmieci i przegrodzenia nie uniemożliwia innym współwłaścicielom korzystania z wspólnej działki. Brak jest bowiem jakiegokolwiek dowodu potwierdzającego powyższe twierdzenie powódki. Powódka nie wykazała, że czynności, które pozwana podjęła w odniesieniu do rzeczy wspólnej uniemożliwiają pozostałym współwłaścicielom, w tym powódce, korzystanie z wspólnej nieruchomości a nadto nie wykazała, że pozostali współwłaściciele są zainteresowani korzystaniem z tej nieruchomości w sposób inny niż dotychczasowy.

Z tych też względów Sąd na podstawie art. 206 k.c. w zw. z art. 6 k.c. w punkcie I wyroku oddalił powództwo.

O kosztach Sąd orzekł w punkcie II wyroku i na podstawie art. 98 k.p.c. obciążył nimi powódkę jako stronę przegrywającą niniejsze postępowanie w całości zasądzając od niej na rzecz pozwanej kwotę 77 zł, na którą składa się opłata skarbowa od pełnomocnictwa (17 zł) oraz koszty zastępstwa procesowego ustalone w oparciu o przepisy § 2 ust. 1 i § 6 pkt 1 Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów pomocy prawnej udzielonej przez radcę prawnego ustanowionego z urzędu (Dz.U. 2002 nr 163 poz. 1349).

Przewodniczący:	SSR Małgorzata Żelewska
Protokolant:	stażysta Agnieszka Bronk-Marwicz

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

UZASADNIENIE