Sygn. akt V GC 653/18

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 20 listopada 2018 r.

Sąd Rejonowy w Toruniu V Wydział Gospodarczy w składzie:

Przewodniczący:

SSR Stanisław Dziurlikowski

Protokolant:

Stażysta Adrianna Albert

po rozpoznaniu w dniu 20 listopada 2018 r. w Toruniu

na rozprawie

sprawy z powództwa (...) Spółka z o.o. z siedzibą w G.

przeciwko (...) Towarzystwo (...) S.A. w Ł.

o zapłatę

I zasądza od pozwanego (...) Towarzystwo (...) S.A. w Ł. na rzecz powoda (...) Spółka z o.o. z siedzibą w G. kwotę 3660,29 zł (trzy tysiące sześćset sześćdziesiąt złotych dwadzieścia dziewięć groszy) z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od kwot:

- 630,96 zł (sześćset trzydzieści złotych dziewięćdziesiąt sześć groszy) od dnia 20 sierpnia 2018 r. do dnia zapłaty,

- 3029,33 zł (trzy tysiące dwadzieścia dziewięć złotych trzydzieści trzy grosze) od dnia 31 maja 2016r. do dnia zapłaty,

II zasądza od pozwanego na rzecz powoda kwotę 1603,04 zł (tysiąc sześćset trzy złote cztery grosze) tytułem zwrotu kosztów procesu.

Sygn. akt V GC 653/18

UZASADNIENIE

wyroku Sądu Rejonowego w Toruniu z dnia 20 listopada 2018 r.

Pozwem z dnia 6 lipca 2017 r. powód (...) Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w G. wniósł o zasądzenie od pozwanego (...) Spółka Akcyjna z siedzibą w Ł. na rzecz powoda kwoty 3.029,33 zł wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od dnia 31 maja 2016 r. do dnia zapłaty a także o zasądzenie zwrotu kosztów procesu według norm przepisanych.

W uzasadnieniu powód wskazał, że w dniu 17 maja 2016 r. miała miejsce szkoda komunikacyjna nr (...). Pozwany w toku procedury likwidacyjnej szkody sporządził kosztorysową kalkulację naprawy powstałych szkód z uwzględnieniem części alternatywnych zamiast części oryginalnych i ich urealnienie na kwotę 3.406,89 zł brutto. Powód wskazał, że prawidłowo ustalona wartość odszkodowania z uwzględnieniem części oryginalnych powinna wynosić 6.436,22 zł brutto. Zastosowanie części oryginalnych jest uzasadnione tym, że stosowanie części alternatywnych prowadzi do obniżenia jakości naprawy, co obniża wartość samochodu i poziom bezpieczeństwa. Powód wskazał także, że w dniu 10 grudnia 2016 r. zawarł z poszkodowanymi umowę cesji wierzytelności na podstawie której powód jest uprawniony do dochodzenia należnych od poszkodowanego i sprawcy szkody odszkodowania w zakresie szkody dot. pojazdu B. (...) o nr rej. (...).

W dniu 12 stycznia 2018 roku Sąd Rejonowy w Toruniu w sprawie V GNc 3586/17 wydał nakaz zapłaty w postępowaniu upominawczym, orzekając zgodnie z żądaniem pozwu.

(...) Spółka Akcyjna z siedzibą w Ł. w dniu 22 grudnia 2018 r. (data nadania) złożył sprzeciw od powyższego nakazu zapłaty w postępowaniu upominawczym, zaskarżając go w całości i wniósł o oddalenie powództwa w całości oraz zasądzenie od powoda na rzecz pozwanego kosztów procesu według norm przepisanych.

W uzasadnieniu sprzeciwu pozwany nie zakwestionował swojej odpowiedzialności w zakresie szkody z tytułu szkody wynikłej w zdarzeniu komunikacyjnym w dniu 16 maja 2016 r. Wskazał, iż jako ubezpieczyciel poszkodowanej po zgłoszeniu przez nią szkody w ramach tzw. bezpośredniej likwidacji szkody dokonał oględzin pojazdu oraz sporządził kosztorys obejmujące przewidywane koszty naprawy. Sprawca zdarzenia w dniu wystąpienia szkody był ubezpieczony u pozwanego w zakresie odpowiedzialności cywilnej z tytułu szkód związanych z ruchem pojazdu. Pozwany uznał, więc że zachodzi jego odpowiedzialność za przedmiotowe zdarzenie. Koszt naprawy ostatecznie wyceniono na kwotę 3.406,89 zł, kwotę tę wypłacono poszkodowanej. Poszkodowana na podstawie umowy cesji wierzytelności dokonała przelewu wierzytelności przysługującej jej z tytułu przedmiotowego zdarzenia na rzecz powoda. Pozwany w związku z tym podniósł zarzut braku legitymacji procesowej czynnej powoda, uzasadniając go tym, że umowa cesji wierzytelności uniemożliwia restytucję naturalną, w związku z czym jest sprzeczna z ustawą a tym samym nieważna. Ponadto pozwany wskazał, że wypłacona w toku postępowania likwidacyjnego kwota odszkodowania wyczerpuje w całości wszelkie roszczenia związane z przedmiotowym zdarzeniem. Zasygnalizował także, że ani powód ani poszkodowany nie przedstawili żadnych dokumentów, w szczególności faktur VAT lub innych dokumentów wskazujących na fakt poniesienia wyższych kosztów związanych z naprawą pojazdu, które mogłyby stanowić jedyny przyczynek do wypłaty wyższej kwoty odszkodowania aniżeli przyznanej w toku likwidacji przedmiotowej szkody. Uszkodzony pojazd jest pojazdem wieloletnim z przebiegiem ponad 200 tys. km, części znajdujące się w pojeździe w chwili zdarzenia były już w znacznym stopniu zużyte. W związku z powyższym pozwany podniósł, że nie znajduje uzasadnienia żądanie powoda zastąpienia tych części częściami nowymi oryginalnymi. Zdaniem pozwanej w sytuacji, gdy uszkodzeniu uległ pojazd używany, a przywrócenie go do stanu poprzedniego wymaga użycia części zamiennych, to powinny to być części o takim samym stopniu zużycia, jaki miały w chwili wypadku. Pozwany zakwestionował także roszczenie powoda w zakresie odsetek, albowiem pozwana nie była względem powoda w opóźnieniu w zapłacie jakiejkolwiek kwoty.

Pismem z dnia 11 kwietnia 2018 r. (data nadania) powód wskazał, że rozliczenie szkody na podstawie części nowych i oryginalnych zgodnie z ich 100 % wartością bez zastosowania pomniejszenia amortyzacji jest nie tylko słuszne ale również uzasadnione, albowiem tylko naprawa w oparciu o części oryginalne przywróciłyby uszkodzony pojazd do stanu sprzed zdarzenia.

W dniu 20 sierpnia 2018 r. (data nadania pisma) powód wystąpił z rozszerzeniem powództwa do kwoty 3.660,29 zł wraz z ustawowymi odsetkami liczonymi w ten sposób, że od kwoty 630,96 zł od dnia 20 sierpnia 2018 r. do dnia zapłaty, od kwoty 3.029,33 zł od dnia 31 maja 2016 r. do dnia zapłaty. W uzasadnieniu pisma powód wskazał, iż w oparciu o opinię biegłego powołanego w niniejszej sprawie, ustalił, iż rzeczywisty koszt niezbędny do przywrócenia pojazdu do stanu sprzed powstania szkody jest wyższy, w związku z czym stało się konieczne rozszerzenie powództwa. W przepisanym terminie powód dokonał opłaty od rozszerzonego powództwa.

Sąd ustalił , co następuje:

W dniu 17 maja 2016 roku miało miejsce zdarzenie drogowe, w wyniku którego doszło do szkody w pojeździe marki B. o numerze rejestracyjnym (...) stanowiącego własność D. W.. Szkoda ta została spowodowana przez kierowcę, który posiadał zawartą z pozwanym (...) Spółka Akcyjna z siedzibą w Ł., umowę ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej posiadaczy pojazdów mechanicznych.

(okoliczności bezsporne, a nadto akta szkody 68-104., umowa kupna- sprzedaży – k. 91v.)

20 maja 2017 r. pozwany dokonał kosztorysu szkody, na podstawie którego dokonał wyceny szkody na kwotę 3.406,89 zł. Do naprawy pojazdu uwzględniono użycie części zamiennych o jakości (...). Poszkodowana D. W. pismem z dnia 23 maja 2016 r. wniosła o ponowną wycenę szkody w pojeździe marki B. oraz przyznanie dodatkowych środków finansowych na naprawę.

(dowód: kosztorys – k. 102, pismo poszkodowanej z dnia 23 maja 2016 r. – k. 100)

Decyzją z dnia 30 maja 2016 r. pozwany zakończył postępowanie likwidacyjne i ustalił wysokość należnego odszkodowania w kwocie 3.406,89 zł, które wypłacił poszkodowanej. Decyzją z dnia 6 czerwca 2016 r. pozwany odmówił dopłaty do odszkodowania D. W..

(dowód: decyzja z dnia 30 maja 2016 r. – k. 95, decyzja o odmowie dopłaty odszkodowania – k. 101)

W dniu 10 grudnia 2016 r. D. W. zawarła z powodem umowę cesji wierzytelności, zgodnie z którą przeniosła na rzecz powoda wierzytelność wynikającą ze szkody w pojeździe B. o nr rej. (...) przysługującą względem (...) Spółka Akcyjna z siedzibą w Ł. wynikłą w zdarzeniu komunikacyjnym mającym miejsce w dniu 17 maja 2016 r. wraz ze wszelkimi związanymi z nią należnościami ubocznymi i prawami.

(dowód: umowa cesji wierzytelności – k. 18)

W dniu 31 stycznia 2017 r. rzeczoznawca samochodowy mgr inż. J. K. wykonał kalkulację naprawy na zlecenie powoda, w której przyjęto ceny części oryginalnych, przeznaczonych do naprawy wraz z niezbędnymi operacjami technologicznymi w celu przywrócenia stanu technicznego pojazdu sprzed dnia szkody. Koszt naprawy rzeczoznawca ustalił na kwotę 6.436,22 zł brutto.

(dowód: opinia nr (...) KS_ (...)_ (...)_2016 – k. 19-29)

Biegły mgr Ł. W. w opinii wydanej na okoliczność ustalenia kosztów naprawy pojazdu B. (...), o nr rej. (...) KS po kolizji, do której doszło w dniu 16 maja 2016 r., przy użyciu części oryginalnych, a także części odpowiadających im jakościowo, o ile nie zmniejszyłyby wartości pojazdu, a także na okoliczność, czy zamontowanie w pojeździe takich części spowodowałoby wzrost wartości pojazdu ustali, że uzasadniony i konieczny koszt naprawy uszkodzeń pojazdu B. nr rej. (...) w wyniku zdarzenia z dnia 16 maja 2016 r., przyt użyciu części oryginalnych oraz części jakości równoważnej Q, a także przeciętnych cen usług w warsztatach samochodowych stosowanych w regionie, pozwalający przywrócić jego sprawność techniczną, wartość rynkową oraz walory estetyczne, opiewa na kwotę 7.067,16 zł brutto.

( dowód: opinia biegłego – k. 116-136)

Sąd zważył, co następuje:

Powyższy stan faktyczny Sąd ustalił na podstawie zeznań świadka D. W. i dokumentów załączonych do pozwu oraz dalszych pism procesowych oraz akt szkodowych, których autentyczność nie była kwestionowana, a także na podstawie opinii biegłego sądowego z zakresu techniki samochodowej i wyceny pojazdów Ł. W.. Dowody te są wzajemnie niesprzeczne i kreują spójną wersję wydarzeń, wobec czego brak było podstaw ku temu, by odmówić im wiarygodności.

Zeznania świadka D. W., która zeznawała na okoliczność przeprowadzenia naprawy uszkodzonego pojazdu oraz jej zakresu i kosztów naprawy, były jasne, spójne i korelowały z pozostałym zgromadzonym w sprawie materiałem dowodowym, a zatem Sąd uznał je za wiarygodne.

Sporządzoną w niniejszej sprawie opinię biegłego sądowego z dziedziny techniki samochodowej i wyceny pojazdów Ł. W. Sąd uznał za rzetelną i fachową. Biegły po dokonaniu analizy zgromadzonych w sprawie dokumentów, akt szkody oraz na podstawie posiadanej fachowej wiedzy, wydał jednoznaczną w swych wnioskach i spójną opinię w sprawie. Sąd uznał, że opinia biegłego sądowego w sposób wiarygodny ustala uzasadniony i konieczne koszty naprawy pojazdu. wyczerpująco nakreślił przyczyny różnicy w dokonanym przez siebie kosztorysie a kosztorysem, na podstawie którego pozwany wypłacił odszkodowanie. Dodać należy, że koszt naprawy biegły ustalił w oparciu o wykonany przez siebie kosztorys, który z kolei sporządził na podstawie specjalistycznego oprogramowania. Kwota ta została ustalona przez biegłego sądowego przy zastosowaniu odpowiednich kryteriów i przy wykorzystaniu specjalistycznej wiedzy z dziedziny techniki samochodowej, a więc stanowi wiarygodną i miarodajną wartość naprawy pojazdu. Sąd podzielił stanowisko biegłego, iż ekonomicznie uzasadnione dla przywrócenia pojazdu po szkodzie było użycie części oryginalnych z logo producenta, jak i części jakości równoważnej tzw. Q.

Odnosząc się do zarzutu pozwanego odnośnie braku legitymacji czynnej w tym kwestii ważności dopuszczalności przelewu (art. 509 k.c. w zw. z art. 58 k.c. ). Istota sporu sprowadzała się do odpowiedzi na pytanie, czy umowa cesji zawarta przez powoda z poszkodowanym została zawarta skutecznie i ważnie. W przypadku odpowiedzi pozytywnej, należało ustalić zakres odpowiedzialności pozwanego.

Przypomnieć należy, iż stosownie od art. 509 § 1 k.c. wierzyciel może bez zgody dłużnika przenieść wierzytelność na osobę trzecią (przelew), chyba że sprzeciwiałoby się to ustawie, zastrzeżeniu umownemu albo właściwości zobowiązania. § 2 ego przepisu stanowi, że wraz z wierzytelnością przechodzą na nabywcę wszelkie związane z nią prawa, w szczególności roszczenie o zaległe odsetki. W wyniku przelewu przechodzi na nabywcę ogół uprawnień przysługujących dotychczasowemu wierzycielowi, który w ten sposób zostaje wyłączony ze stosunku zobowiązaniowego jaki go wiązał z dłużnikiem. Przedmiotem przelewu jest wierzytelność, tj. prawo podmiotowe wierzyciela do żądania od dłużnika świadczenia (art. 353 k.c.). Przepis art. 509 k.c. wyłącza przelew wierzytelności, m.in. wtedy, gdy sprzeciwiałoby się to właściwości zobowiązania, z którego ta wierzytelność wynika. R. prawem majątkowym jest zasadą, prawa niemajątkowe mają charakter niezbywalny. Odstępstwa od zasady zbywalności praw majątkowych wprowadza ustawa. Interpretacji przepisu art. 509 § 1 k.c. w zakresie w jakim wyłącza zbywalność wierzytelności z uwagi na istotę zobowiązania należy dokonywać zatem zawężająco i nie może on być interpretowany rozszerzająco.

Pozwany zwrócił uwagę na sprzeczność cesji z właściwością zobowiązania, wskazując, iż uniemożliwia przywrócenie stanu poprzedniego w pojeździe (restytucję naturalną), jako że z założenia zapłata odszkodowania w pieniądzu ma służyć pokryciu kosztów naprawy pojazdu. Wypłata odszkodowania jest zaś związana może nie tyle z osobą poszkodowanego, co z jego statusem właściciela uszkodzonego pojazdu. W ocenie Sądu, w przedmiotowej sprawie, na skutek ważnie zawartej umowy przelewu wierzytelności (art. 509 k.c. w związku z art. 58 k.c.) na powoda przeszło roszczenie o zapłatę odszkodowania (art. 436 k.c. w zw. z art. 361 k.c. w zw. z art. 822 § 2 k.c. ), w zakresie w jakim pozwany ubezpieczyciel nie wypłacił go uprzednio w należnej wysokości poszkodowanemu.

Na temat istoty przesłanki sprzeczności z istotą zobowiązania z art. 509 k.c. wypowiedział się Sąd Najwyższy, wskazując, że wynikający z art. 509 § 1 k.c. zakaz przelewu wierzytelności, ze względu na kryterium właściwości zobowiązania, odnosi się do dwóch kategorii wierzytelności. Po pierwsze, wierzytelności w wypadku których dłużnikowi nie jest obojętne, komu świadczy. Należą tu np. wierzytelności z umowy przedwstępnej oraz - z uwagi na art. 698 KC - prawo dzierżawy i - z uwagi na art. 688 2 KC - prawo najmu lokalu, wierzytelności o świadczenie niektórych usług. Po drugie, zakaz przelewu wierzytelności ze względu na właściwość zobowiązania obejmuje wierzytelności, których cel powstania może być osiągnięty wyłącznie wtedy, gdy świadczenie zostanie spełnione osobiście wierzycielowi. Do kategorii tej trafnie zaliczane są m.in. wierzytelności alimentacyjne. (uchwała SN z dnia 24 lutego 2011 r., III CZP 134/10,)

Zobowiązanie leżące u podstaw spornego w sprawie roszczenia nie jest uwarunkowane cechami i okolicznościami noszącymi znamiona osobistych uprawnionego – nie jest takie prawo własności uszkodzonego pojazdu , u jego podstaw nie leży też szczególny stosunek zaufania, warunkujący osiągniecie celu wyłącznie w razie świadczenia na rzecz oznaczonej osoby.

Roszczenia odszkodowawcze określone w art. 444–448 k.c. zostały uznane za osobiste, a ustawodawca wprost ograniczył możliwość ich zbywania w przepisie art. 449 k.c. a to ze względu na ich ścisły związek z osobą poszkodowanego. Brak jest podstaw do uznania, iż roszczenie odszkodowawcze u którego źródła leży nie osoba poszkodowanego, ale przysługujące mu prawo majątkowe - prawo własności rzeczy ruchomej, którego wartość doznała uszczerbku, wymaga analogicznego ograniczenia wywodzonego z istoty stosunku zobowiązaniowego. Zwłaszcza, że nawet przepis art. 449 k.c. nie stanowi bezwzględnego zakazu zbywania, pomimo, że roszczenia te mają służyć nie tylko naprawieniu szkody majątkowej, ale wskazany katalog obejmuje też zadośćuczynienie pieniężne doznanej krzywdzie.

Nie jest zasadny argument pozwanego, iż w razie zbycia roszczenia przez poszkodowanego nie byłoby możliwe przywrócenie stanu poprzedniego – naprawa pojazdu. Stosownie do art. 363 § 1 k.c. naprawienie szkody powinno nastąpić, według wyboru poszkodowanego, bądź przez przywrócenie stanu poprzedniego, bądź przez zapłatę odpowiedniej sumy pieniężnej. Jednakże gdyby przywrócenie stanu poprzedniego było niemożliwe albo gdyby pociągało za sobą dla zobowiązanego nadmierne trudności lub koszty, roszczenie poszkodowanego ogranicza się do świadczenia w pieniądzu. § 2. Jeżeli naprawienie szkody ma nastąpić w pieniądzu, wysokość odszkodowania powinna być ustalona według cen z daty ustalenia odszkodowania, chyba że szczególne okoliczności wymagają przyjęcia za podstawę cen istniejących w innej chwili. Powołany przepis wskazuje możliwość skompensowania szkody bądź przez restytucję bądź przez zapłatę odpowiedniej sumy pieniężnej. Oba sposoby naprawienia szkody są równoważne. Ograniczenie co do sposobu naprawienia szkody wynika w przedmiotowej sprawie z przepisu szczególnego, a to art. 805 i art. 822 k.c. Restytucja naturalna ma na celu przywrócenie sytuacji, która istniałaby, gdyby nieprawidłowe działanie lub zaniechanie nie miało miejsca, polega w zasadzie na doprowadzeniu dóbr i interesów poszkodowanego dotkniętych uszczerbkiem do stanu, w jakim znajdowały się przed wyrządzeniem szkody. Naprawienie szkody przez zapłatę odszkodowania pieniężnego wymaga ustalenia szkody w pieniądzu. Jej rozmiar należy określić według metody różnicowej, a więc poszkodowany może żądać kompensaty uszczerbku wywołanego w jego majątku przez zdarzenie, za które odpowiada podmiot zobowiązania ( Kidyba Andrzej (red.), Kodeks cywilny. Komentarz. Tom III. Zobowiązania - część ogólna, wyd. II). Przy tym należy wspomnieć, że poszkodowana w niniejszej sprawie wybrała sposób odszkodowania – kompensację pieniężną. Nie wybrała ostatecznie wariantu serwisowego rozliczenia szkody tj. naprawy samochodu z współpracującym z ubezpieczycielem serwisem.

Zgodnie z zasadą pełnego odszkodowania (art. 361 § 2 k.c.), naprawienie szkody ma zatem zapewnić całkowitą kompensatę doznanego przez poszkodowanego uszczerbku. Funkcja kompensacyjna odszkodowania w pieniądzu rzeczywiście zatem zapewnia poszkodowanemu środki pieniężne w zakresie umożliwiającym nabycie dóbr lub usług, niezbędnych do naprawienia doznanego uszczerbku. Jednocześnie jednak naprawa szkody poprzez zapłatę świadczenia w pieniądzu nie jest uzależniona od tego, czy poszkodowany faktycznie przeznaczy je na przywrócenie stanu poprzedniego (restytucję). Roszczenie o świadczenie należne od zakładu ubezpieczeń w ramach ubezpieczenia komunikacyjnego odpowiedzialności cywilnej z tytułu kosztów przywrócenia uszkodzonego pojazdu do stanu pierwotnego jest wymagalne niezależnie od tego, czy naprawa została dokonana (V CKN 1273/00 Wyrok Sądu Najwyższego z dnia 16 maja 2002 r.). W doktrynie zwraca się uwagę, że zapłata odpowiedniej sumy pieniężnej jest formą dla poszkodowanego najkorzystniejszą, ponieważ pozostawia mu swobodę co do sposobu spożytkowania uzyskanego odszkodowania według własnych potrzeb, które sam uzna za najpilniejsze. Odpowiedzialny za wyrządzoną szkodę nie ma bowiem prawa kontrolowania, w jaki sposób poszkodowany zużył uzyskaną tytułem odszkodowania kwotę. ( Kodeks cywilny. Komentarz art. 363. Zobowiązania część ogólna, A. G., LEX/el., 2011). Za dopuszczalnością cesji roszczenia odszkodowawczego z tytułu „szkody komunikacyjnej” opowiadał się także Sąd Najwyższy w uzasadnieniu uchwały z dnia 14 września 2006 r. III CZP 65/06, wskazując iż wierzytelność poszkodowanego wobec posiadacza odpowiedzialnego za szkodę może być przeniesiona na osobę trzecią bez zgody dłużnika ( art. 509 k.c.). W razie dokonania przelewu dochodzi do szczególnego następstwa prawnomaterialnego po stronie wierzyciela, przy czym wierzytelność przechodzi na nabywcę w niezmienionym stanie i zakresie.

Mając na uwadze powyższe co do zasady cesję nalegało uznać za ważną w świetle art. 58 k.c. i art. 509 §1 k.c., w konsekwencji czego powodowi przysługiwała legitymacja czynna.

Przechodząc do rozważań prawnych odnośnie przysługującemu powodowi odszkodowania należy wskazać, że przez umowę ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej ubezpieczyciel zobowiązuje się do zapłacenia określonego w umowie odszkodowania za szkody wyrządzone osobom trzecim, względem których odpowiedzialność za szkodę ponosi ubezpieczający albo ubezpieczony (art. 822 § 1 k.c.). Odpowiedzialność odszkodowawczą z tytułu obowiązkowego ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej posiadaczy pojazdów mechanicznych regulują przepisy ustawy z 22 maja 2003r. o ubezpieczeniach obowiązkowych, Ubezpieczeniowym Funduszu Gwarancyjnym i Polskim Biurze Ubezpieczycieli Komunikacyjnych (Dz. U. z 2016 r., poz. 2060 z późn. zm.), w dalszej części uzasadnienia nazywanej również ustawą. Zgodnie z art. 34 ust. 1 i 36 ust. 1 ustawy z tytułu ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej posiadaczy pojazdów mechanicznych przysługuje odszkodowanie, jeżeli posiadacz lub kierujący pojazdem mechanicznym są zobowiązani do odszkodowania za wyrządzoną w związku z ruchem tego pojazdu szkodę, której następstwem jest śmierć, uszkodzenie ciała, rozstrój zdrowia bądź też utrata, zniszczenie lub uszkodzenie mienia, a odszkodowanie ustala się i wypłaca w granicach odpowiedzialności cywilnej posiadacza lub kierującego pojazdem mechanicznym, najwyżej jednak do ustalonej w umowie ubezpieczenia sumy gwarancyjnej. Ustalenie odszkodowania z ubezpieczenia OC następuje według ogólnych zasad, określonych w art. 361-363 k.c., z tym jedynie zastrzeżeniem, że zakład ubezpieczeń zobowiązany jest tylko do świadczenia pieniężnego, ograniczonego do wysokości, ustalonej w umowie, sumy gwarancyjnej (art. 822 § 1 k.c. i art. 36 ust. 1 ustawy). Stosownie zaś do treści art. 19 ust. 1 ustawy poszkodowany w związku ze zdarzeniem objętym umową ubezpieczenia obowiązkowego odpowiedzialności cywilnej może dochodzić roszczeń bezpośrednio od zakładu ubezpieczeń.

Ustawodawca nie zdefiniował pojęcia szkody, które w doktrynie definiuje się niejednolicie, choć przeważa stanowisko, że szkoda majątkowa to różnica między stanem majątkowym poszkodowanego, który powstał po wystąpieniu zdarzenia powodującego uszczerbek a stanem, jaki by zaistniał gdyby zdarzenie to nie nastąpiło. Naprawienie szkody, a więc i odszkodowanie powinno obejmować wszystkie straty, które poszkodowany poniósł wskutek zaistnienia szkody (art. 362 § 2 k.c.). W orzecznictwie utrwalone zostało stanowisko, iż dla pojęcia szkody ubezpieczeniowej należy sięgnąć do odpowiednich regulacji zawartych w kodeksie cywilnym. W myśl art. 361 § 1 k.c. zobowiązany do odszkodowania ponosi odpowiedzialność tylko za normalne następstwa działania lub zaniechania, z którego wynikła szkoda. Związek przyczynowy jest kategorią obiektywną i należy go pojmować jako obiektywne powiązanie „przyczyny” ze zjawiskiem określonym jako „skutek”. Ustawodawca wprowadzając w art. 361 § 1 k.c. dla potrzeb odpowiedzialności cywilnej, ograniczenie tej odpowiedzialności tylko za normalne – typowe, występujące zazwyczaj następstwa działania lub zaniechania, z których szkoda wynikła, nie wprowadza związku przyczynowego w rozumieniu prawnym odmiennego od istniejącego w rzeczywistości.

Zgodnie zaś z art. 363 § 1 k.c. naprawienie szkody powinno nastąpić, według wyboru poszkodowanego, bądź przez przywrócenie stanu poprzedniego, bądź przez zapłatę odpowiedniej sumy pieniężnej. Jednakże gdyby przywrócenie stanu poprzedniego było niemożliwe albo gdyby pociągało za sobą dla zobowiązanego nadmierne trudności lub koszty, roszczenie poszkodowanego ogranicza się do świadczenia w pieniądzu. Nie budzi wątpliwości, że skoro odszkodowanie pieniężne ma pełnić taką samą funkcję jak przywrócenie do stanu poprzedniego, to jego wysokość powinna pokryć wszystkie celowe i ekonomicznie uzasadnione wydatki niezbędne dla przywrócenia stanu poprzedniego uszkodzonego pojazdu. Podkreślić też trzeba, że przywrócenie stanu poprzedniego ma miejsce, jeżeli stan pojazdu po naprawie pod każdym istotnym względem (stanu technicznego, zdolności użytkowania, części składowych, trwałości, wyglądu estetycznego itd.) odpowiada stanowi pojazdu przed uszkodzeniem. Przywrócenie stanu poprzedniego uszkodzonego pojazdu wiąże się z reguły z koniecznością wymiany elementów, które uległy zniszczeniu. Zgodnie z orzecznictwem Sądu Najwyższego zakład ubezpieczeń zobowiązany jest na żądanie poszkodowanego do wypłaty, w ramach odpowiedzialności z tytułu ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej posiadacza pojazdu mechanicznego, odszkodowania obejmującego celowe i ekonomicznie uzasadnione koszty nowych części i materiałów służących do naprawy uszkodzonego pojazdu (uchwała SN z dnia 12 kwietnia 2012 r., III CZP 80/11, Legalis 447330). Sąd Najwyższy uznał w wyniku wykładni art. 361 § 2 k.c. i art. 363 § 2 k.c., że ubezpieczyciel, powinien ustalić odszkodowanie w kwocie, która zapewnia przywrócenie pojazdu do stanu sprzed zdarzenia wyrządzającego szkodę jako całości. Przywrócenie do takiego stanu oznacza, że pojazd ma być sprawny technicznie i zapewnić poszkodowanemu komfort jazdy, w takim stopniu, jak przed zdarzeniem. Jeżeli w tym celu należy wymienić uszkodzoną część, to niewątpliwie jest to normalne następstwo działania lub zaniechania, z którego szkoda wynikła, w rozumieniu art. 361 § 1 k.c. Przy założeniu, że nie da się jej naprawić w taki sposób, aby przywrócić ją do stanu sprzed zdarzenia wyrządzającego szkodę, część ta musi zostać zastąpiona inną nową częścią.

Na gruncie powyżej przytoczonych przepisów, a co jest bezspornym w sprawie, pozwany zobowiązany był względem poszkodowanej do zapłaty odszkodowania w granicach odpowiedzialności cywilnej kierującego pojazdem sprawcy zdarzenia.

Dopuszczony przez Sąd – na wniosek strony powodowej i pozwanego – dowód z opinii biegłego na okoliczność ustalenia uszkodzeń pojazdu marki B. oraz kosztów napraw tych uszkodzeń potwierdził stanowisko powoda, iż pozwany, wypłacając odszkodowanie jedynie w kwocie 3.406,89 zł zaniżył jego wysokość. Ustalona przez biegłego wysokość naprawy uszkodzonego samochodu wynosi 7067,16 zł brutto. Przy ustalaniu wysokości naprawy biegły stwierdził, że zamontowanie w pojeździe części jakości O oraz Q nie spowodują wzrostu wartości rynkowej auta. Powód zażądał pierwotnie zasądzenia kwoty 3.029,33 zł, co łącznie z wypłaconym wcześniej odszkodowaniem w kwocie 3.406,89 zł daje kwotę 6436,22 zł, a więc niższą od kosztów naprawy ustalonej przez biegłego sądowego. Powód jednak po zapoznaniu się z opinią biegłego rozszerzył powództwo o kwotę 630,96 zł wraz z odsetkami od dnia rozszerzenia powództwa do dnia zapłaty.

Mając na względzie powyższe rozważania, dochodzone pozwem roszczenie powoda w zakresie kosztów naprawy pojazdu zasługiwało na uwzględnienie i dlatego Sąd, na mocy art. 19 ust. 1, art. 34 ust. 1, art. 36 ust. 1 ustawy z dnia 22 maja 2003 roku o ubezpieczeniach obowiązkowych, Ubezpieczeniowym Funduszu Gwarancyjnym i Polskim Biurze Ubezpieczycieli Komunikacyjnych w zw. z art. 822 § 1 k.c. i art. 361 i art. 362 k.c. w zw. z art. 509 § 1 k.c. zasądził od pozwanego na rzecz powoda kwotę 3660,29 zł wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od kwot: 630,96 zł od dnia 20 sierpnia 2018 r. do dnia zapłaty oraz od kwoty 3029,33 zł od dnia 31 maja 2016 r. do dnia zapłaty.

Rozstrzygnięcie w przedmiocie odsetek wydano w oparciu o art. 481 § 1 k.c. w zw. z art. 14 ust. 1 ustawy z dnia 22 maja 2003 roku o ubezpieczeniach obowiązkowych, Ubezpieczeniowym Funduszu Gwarancyjnym i Polskim Biurze Ubezpieczycieli Komunikacyjnych w zw. z art. 509 § 1 k.c. Przepis art. 481 § 1 k.c. stanowi, że jeżeli dłużnik opóźnia się ze spełnieniem świadczenia pieniężnego, wierzyciel może żądać odsetek za czas opóźnienia, chociażby nie poniósł żadnej szkody i chociażby opóźnienie było następstwem okoliczności, za które dłużnik odpowiedzialności nie ponosi. Z kolei art. 14 ust. 1 ustawy o ubezpieczeniach obowiązkowych, Ubezpieczeniowym Funduszu Gwarancyjnym i Polskim Biurze Ubezpieczycieli Komunikacyjnych wskazuje, że zakład ubezpieczeń wypłaca odszkodowanie w terminie 30 dni licząc od dnia złożenia przez poszkodowanego lub uprawnionego zawiadomienia o szkodzie. W aktach przedmiotowej sprawy brak adnotacji, kiedy pozwany zapoznał się z wezwaniem do brakującej części odszkodowania, niemniej w dniu 30 maja 2016 roku pozwany wydał decyzję, w której przyznał poszkodowanej odszkodowanie w kwocie 3.406,89 zł a więc posiadał już wszelkie niezbędne dokumenty dla ustalenia odszkodowania. Powód żądał zasądzenia odsetek ustawowych od dnia 31 maja 2016 roku, co Sąd uznał za uzasadnione, więc zasądził odsetki ustawowe za opóźnienie od dnia 31 maja 2016 roku do dnia zapłaty jeśli chodzi o kwotę pierwotnie dochodzoną w niniejszej sprawie tj. 3029,33 zł, co do kwoty dochodzonej w wyniku rozszerzenia powództwa Sąd zasądził je od dnia rozszerzenia powództwa (20 sierpnia 2018 r. tj. od dnia, w którym pozwany mógł dowiedzieć się o żądaniu powoda) do dnia zapłaty.

O kosztach procesu Sąd orzekł na podstawie art. 98 § 1 i 3 k.p.c. w zw. z art. 99 k.p.c. Koszty powoda wyniosły 1603,04 złotych, na co złożyły się następujące kwoty: 152 złote opłaty od pozwu, 32 zł opłaty od rozszerzonego powództwa, 502,04 zł koszty wydania opinii przez biegłego, 17 złotych opłaty od pełnomocnictwa oraz 900 złotych tytułem kosztów zastępstwa procesowego przez radcę prawnego ustalonych zgodnie z § 2 pkt 3 Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 roku w sprawie opłat za czynności radców prawnych (Dz. U. z 2015 r. poz. 1804). Wobec powyższego w punkcie drugim wyroku na podstawie przywołanych przepisów Sąd zasądził od pozwanego na rzecz powoda kwotę 1603,04 złotych tytułem zwrotu kosztów procesu.

ZARZĄDZENIE

1.  odnotować w kontrolce uzasadnień,

2.  odpis wyroku wraz z uzasadnieniem doręczyć:

a)  pełnomocnikowi pozwanego

b)  pełnomocnikowi powoda

3.  akta przedłożyć z wpływem lub za 2 tygodnie od doręczenia.

T., dn. grudnia 2018 r.

SSR Stanisław Dziurlikowski