UZASADNIENIE

Pozwem z dnia 13 października 2017r. powódka M. R. wniosła o zasądzenie od pozwanego (...) Spółki Akcyjnej w S. kwoty 75.000 zł tytułem zadośćuczynienia wraz z odsetkami za opóźnienie od dnia 17 marca 2017 r. do dnia zapłaty, kwoty 49.288 zł tytułem odszkodowania wraz z odsetkami za opóźnienie liczonymi od dnia 17 marca 2017r. do dnia zapłaty, renty w wysokości 500 zł miesięcznie, ustalenie odpowiedzialności pozwanego za szkody przyszłe mogące powstać na skutek przedmiotowego wypadku oraz zasądzenie od pozwanego na rzecz powódki zwrotu kosztów postępowania, w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych.

W uzasadnieniu pozwu M. R. podała, że w dniu 11 lipca 2015 roku ok. godziny 10:30 na trasie M.-K. doszło do wypadku samochodowego. Samochód marki F. (...) o nr rej. (...) kierowany przez P. G. (1), w którym jechała powódka wyprzedzał samochód marki V. (...) o nr rej (...)kierowany przez R. G., który w tym czasie rozpoczął manewr skrętu w lewo. W celu uniknięcia zderzenia kierowca F. (...) zjechał na lewe pobocze, a następnie uderzył w słup w energetyczny, w wyniku czego powódka doznała wielomiejscowych obrażeń ciała.

(pozew, k. 2-7)

W odpowiedzi na pozew z dnia 27 listopada 2017r. strona pozwana wniosła o oddalenie powództwa w całości i zasądzenie na jej rzecz kosztów postępowania według norm przepisanych.

Przyznała, że powódka dokonała zgłoszenia szkody w związku ze zdarzeniem z dnia 11.07.2015 r. w dniu 23 lutego 2017r. Na skutek zgłoszenia szkody pozwana przeprowadziła postępowanie likwidacyjne i na podstawie dokumentacji nadesłanej przez pełnomocnika powódki przeprowadziła ocenę stanu zdrowia powódki w świetle następstw wypadku i decyzją z dnia 25 lipca 2017r. przyznała a następnie wypłaciła na rzecz powódki kwotę 33.205 zł tytułem zadośćuczynienia pieniężnego za krzywdę, kwotę 397,60 zł tytułem zwrotu kosztu opieki osób trzecich, kwotę 1.809,80 zł tytułem kosztów dojazdów do placówek medycznych oraz kwotę 531,21 zł tytułem zwrotu kosztów leczenia w oparciu o wymienione w decyzji faktury i rachunki.

Strona pozwana wskazała, iż kwestionuje swoją odpowiedzialność za dalej idące roszczenia powódki co do zasady, jak i co do wysokości. Podniosła, iż w jej ocenie kwoty wypłacone powódce na etapie postępowania likwidacyjnego, pokrywaj szkodę powódki w całości. Nadto w zakresie roszczeń powódki o odszkodowanie z tytułu kosztów przedszkola i noclegu w hotelu, zakwestionowała zarówno poniesienie ww. kosztów, jak i ich zasadność, wskazując, iż nie pozostają w związku przyczynowym z wypadkiem. Zakwestionowała także, jakoby aktualny stan zdrowia powódki był wynikiem tylko i wyłącznie wypadku z dnia 11.07.2015 r. oraz by podejmowane przez powódkę leczenie pozostawało w adekwatnym związku przyczynowym z ww. zdarzeniem. Podniosła również, że kwota zadośćuczynienia wskazana w pozwie jest rażąco wygórowana.

(odpowiedź na pozew, k. 97-98)

Odpis pozwu został doręczony stronie pozwanej w dniu 8 listopada 2017r.

(potwierdzenie odbioru, k. 95)

Pismem z dnia 2 października 2018r. powódka rozszerzyła powództwo o dalszą kwotę zadośćuczynienia w wysokości 35.000 zł z odsetkami ustawowymi od dnia doręczenia pisma pozwanemu do dnia zapłaty. Doręczenie odpisu niniejszego pisma stronie pozwanej nastąpiło w dniu 26 listopada 2018r.

(pismo, k. 725)

Następnie pismem przedłożonym na rozprawie w dniu 7 lutego 2019r. powódka rozszerzyła powództwo o dalszą kwotę 15.000 zł z tytułu zadośćuczynienia z odsetkami od dnia doręczenia odpisu pisma pozwanemu do dnia zapłaty. Doręczenie odpisu niniejszego pisma stronie pozwanej nastąpiło w dniu 21 lutego 2019r.

(pismo, k. 806, protokół rozprawy z dnia 07.02.2019r., k. 809, adnotacja – 00:02:36)

Ostatecznie na rozprawie w dniu 7 lutego 2019r. powódka wniosła o zasądzenie tytułem zadośćuczynienia kwoty w łącznej w wysokości 130.000 zł.

(protokół rozprawy z dnia 07.02.2019r., k. 809, adnotacja – 02:32:22)

Sąd Okręgowy ustalił następujący stan faktyczny:

W dniu 11 lipca 2015r. na trasie M.– K., kierujący samochodem marki F. (...), nr rej. (...) zięć powódki P. G. (1) wyprzedzał prowadzony przez R. G. pojazd marki V. (...) o nr rej. (...). Pojazd ten wykonywał manewr skrętu w lewo. W celu uniknięcia zderzenia kierujący pojazdem marki F. (...) zjechał na lewe pobocze, a następni uderzył w słup energetyczny. W pojeździe marki F. (...) jako pasażerka podróżowała powódka M. R..

(pismo z KPP w P., k. 450)

W momencie, gdy kierujący pojazdem marki F. (...) P. G. (1) zaczął omijać wskazany pojazd, ten ruszył bez włączonego kierunkowskazu.

(zeznania P. G., protokół z 07.02.2019r., e- protokół, k. 816, adnotacja od 00:18:06)

Uszkodzony w wyniku uderzenia słup elektryczny przewrócił się upadając na samochód. Powódce udało się wyjść z auta, ale po przejściu kilku kroków nie mogła dalej iść. Położyła się na polu i czekała na przyjazd karetki pogotowia.

(zeznania P. G., protokół z 07.02.2019r., e- protokół, k. 816, adnotacja od 00:18:06)

Pojazd marki V. (...) w dniu zdarzenia objęty był ubezpieczeniem OC w pozwanym Towarzystwie (...).

(okoliczność bezsporna)

Prowadzone dochodzenie w sprawie wypadku drogowego z dnia 11 lipca 2015r., w którym pasażerka pojazdu marki F. (...) – M. R. doznała obrażeń ciała skutkujących rozstrojem zdrowia na okres powyżej 7 dni, tj. o czyn z art. 177 § 1 k.k., zostało postanowieniem z dnia 29 lipca 2016r. umorzone, wobec braku wniosku o ściganie pochodzącego od osoby uprawnionej.

(postanowienie, k. 467-468)

Do wypadku doszło podczas drogi na M. na urlop, na który powódka wybierała się wraz z córką oraz siostrzeńcem.

(zeznania świadka A. R.-B., protokół z 07.02.2019r., e- protokół, k. 816, adnotacja od 01:12:22)

Z miejsca zdarzenia powódka została przetransportowana karetką Pogotowia (...) do SP ZOZ w P., na Oddział Chirurgiczny, gdzie przebywała w dniach 11.07-20.07.2015r. z rozpoznaniem: złamania kręgów odcinka piersiowego kręgosłupa, złamania nasad dalszych kości łokciowej i promieniowej, powierzchownych urazów innych części szyi, powierzchownych urazów obejmujących inne kombinacje okolic ciała, innych urazów środczaszkowych. Lewą kończynę górną unieruchomiono powódce w szynie gipsowej. Z powodu rozpoznanego złamania kręgów odcinka piersiowego kręgosłupa otrzymała skierowanie do (...) Sp. z o.o. Została wypisana ze Szpitala celem podjęcia dalszego leczenia we wskazanym ośrodku.

(dokumentacja medyczna, k. 25-27, 649-651)

Powódka następnie została przewieziona do (...) Sp. z o.o. Szpitala (...) w K., gdzie hospitalizowana była w dniach 20.07 – 27.07.2015r. z rozpoznaniem złamania TH 12, złamania DNKP lewej. W dniu 22 lipca 2015r. wykonano u powódki zabieg operacyjny – stabilizację łącznikami metalowymi kręgów od Th 10, 11, 12, L1, L 2. W dniu 28 lipca 2015r. powódka została wypisana do domu z zaleceniem chodzenia w gorsecie Jevetta, zdjęcia szwów w 10 dobie po zabiegu, kontynuowania unieruchomienia lewego nadgarstka w szynie gipsowej przez 6 tygodni, kontroli za 3 miesiące.

(karta informacyjna, k. 475-482, dokumentacja medyczna, k. 487-506, k. 69 – 80)

Po wypisaniu ze szpitala powódka pozostawała pod kontrolą lekarza rodzinnego. W adnotacji z wizyty domowej lekarza rodzinnego w dniu 28 lipca 2015r. wynikało, że porusza się o balkoniku, w unieruchomieniu gipsowym na lewej kończynie górnej.

Pozostawała nadto pod opieką poradni ortopedycznej (...)w Ł., gdzie została powódce usunięta szyna gipsowa z lewej kończyny górnej. Odnotowano zniekształcenie nadgarstka. Zlecono powódce ortezę nadgarstka, delikatne ćwiczenia. W badaniu z dnia 3 września 2015r. stwierdzono obecność obrzęku i zasinienia nadgarstka. Zalecono okresowe noszenie ortezy, wystawiono receptę na leki. Zalecono ćwiczenia we własnym zakresie. W dniu 16 września 2015r. powódka została skierowana na rehabilitację. Następie w dniu 6 października 2015r. powódka była konsultowana przez ortopedę w (...) Sp. z o.o., powódka odczuwała bóle odcinka lędźwiowego kręgosłupa, otrzymała skierowanie na rehabilitacje. Powódka korzystała z cykli zabiegów fizjoterapeutycznych na kręgosłup i lewy nadgarstek.

(historia choroby, k. 81, 84-86, skierowanie, k. 87, dokumentacja medyczna, k. 28-55, opinia biegłego ortopedy J. F., k. 709-712)

W dniu 15.09.2015r. powódka podjęła leczenie psychiatryczne w (...) Spółdzielni (...), rozpoznano u niej zaburzenia adaptacyjne.

(dokumentacja medyczna, k. 507-509, 539-552, 565-566, 755-774, 780-786)

Z ortopedycznego punktu widzenia w wyniku wypadku w dniu 11 lipca 2015r. M. R. doznała złamania wieloodłamowego trzonu i łuku kręgu Th 12 oraz złamania dalszych nasad kości lewego przedramienia. Trwały uszczerbek na zdrowiu związany z urazem kręgosłupa piersiowo – lędźwiowego wyniósł 25% w pkt 90 b (u powódki stwierdzono brak ruchomości kręgosłupa, przyczyną tej sztywności jest uraz kręgosłupa, który spowodował konieczność operacyjnej stabilizacji łącznikami metalowymi kręgów od Th 10 do L 2, u powódki istnieje całkowita sztywność kręgosłupa), zaś stały uszczerbek w odniesieniu do skutków złamania dalszych nasad lewego przedramienia wyniósł 5% wg pkt 122a tabeli uszczerbkowej. Określony uszczerbek spowodowany jest wyłącznie skutkami przebytego wypadku. Obecność drobnych osteofitów na krawędziach trzonów kręgowych L 4 i L 5 stwierdzona w badaniu rtg z dnia 11 lipca 2015r. nie miała wpływu na funkcję ruchową kręgosłupa. Trzony L1 i L 2 w procesie lecenia operacyjnego zostały objęte usztywnieniem, tak więc ew. patologia na poziomie L1 – L 2 nie miała wpływu na efekt późniejszego leczenia operacyjnego.

Cierpienia fizyczne powódki związane z przedmiotowym wypadkiem były duże w okresie pierwszych dwóch miesięcy po wypadku. Spowodowane były bólem wynikającym z wielomiejscowych złamań, zabiegiem operacyjnym, niedogodnościami unieruchomienia gipsowego. Po tym czasie dolegliwości stanowiły przetrwałe bóle krzyża, utrzymujące się ok. roku przewlekłe bóle lewego nadgarstka.

Powódka w okresie pierwszych 6 tygodni po wypadku wymagała pomocy innych osób w czynnościach życia codziennego w wymiarze ok. 5 godzin dziennie. Po tym czasie w okresie kolejnych 6 tygodni zakres tej pomocy wynosił 3 godziny dziennie i 2 godziny w okresie następnych 3 miesięcy. Po pół roku od daty wypadku i nadal powódka wymaga pomocy w cięższych pracach porządkowych związanych z dźwiganiem ciężarów w wymiarze ok. 3 godzin tygodniowo.

M. R. wymagała stosowania profilaktyki przeciwzakrzepowej (ckexane 40 amp.) i okresowego zażywania środków przeciwbólowych, których koszt wynosi ok. 160 łącznie. Uzasadnione są rachunki na leki zamieszczone na k. 161 i 162 akt sprawy.

Proces leczenia powódki przebiegał prawidłowo.

Uzasadnione było korzystanie przez powódkę z rehabilitacji. Jako osoba ubezpieczona mogła korzystać z usprawniania w ramach publicznej służby zdrowia, a więc bezpłatnie.

Nie ma żadnych określonych zasad dla okresów (faz) rehabilitacji w poszczególnych chorobach narządu ruchu czy też po urazach. Wszystko zależy od oceny stanu pacjenta przez lekarza na każdym etapie rekonwalescencji chorego.

Stan ortopedyczny powódki jest utrwalony. Rokowanie na przyszłość z oceny ortopedycznej jest dość dobre. Zabieg operacyjny zapewnił chorej stabilną funkcję statyczną kręgosłupa. Nie przewiduje się pogorszenia ani też istotnej poprawy tego stanu w przyszłości. W zakresie lewej ręki powódka uzyskała dobrą chwytność palców. W związku z przystawowym charakterem złamania Smitha istnieje możliwość pojawienia się zmian zwyrodnieniowych w stawie promieniowo – nadgarstkowym lewym w przyszłości.

(opinia biegłego ortopedy J. F., k. 709-712, pisemna opinia uzupełniająca, k. 741)

Z punktu widzenia chirurgii ogólnej u powódki występuje stan po urazie klatki piersiowej i jamy brzusznej w wypadku komunikacyjnym. Przebyte stłuczenie płuc, bez niewydolności oddechowej. Zrosty opłucnowe w lewej jamie opłucnej.

U powódki wystąpiły zmiany w zakresie klatki piersiowej pod postacią płynu w obu jamach opłucnowych i zmiany niedodmowe w obu dolnych polach płucnych. Takie zmiany pourazowe są typowe dla stłuczenia płuc. Nie wystąpiła niewydolność oddechowa, nie wdrożono leczenia pulmonologicznego ani torakochirurgicznego. Zmiany w płucach wygoiły się samoistnie z pozostawieniem zrostów opłucnowych w lewej jamie opłucnej. Obecnie powódka nie zgłasza dolegliwości ze strony klatki piersiowej.

Na skutek wypadku dnia 11 lipca 2015 r. stały uszczerbek na zdrowiu powódki wynosi 10% wg punktu 61a tabeli uszczerbkowej (przebyte uszkodzenie płuc i opłucnej z pozostawieniem zrostów opłucnowych po stronie lewej, bez niewydolności oddechowej). U powódki nie wystąpiły istotne zaburzenia mechaniki oddechowej ani wentylacji płuc.

Zakres odczuwanych przez M. R. cierpień był duży. Powódka wymagała i wymaga pomocy osób trzecich głównie ze względu na przebyte złamanie kręgosłupa i kończyn górnych. Obrażenia klatki piersiowej nałożyły się na okres niepełnosprawności z powodu obrażeń szkieletu, nie skutkowały koniecznością dodatkowej pomocy osób trzecich.

Z przyczyn chirurgicznych i torakochirurgicznych powódka nie wymagała ani nie wymaga przyjmowania leków.

U powódki nie wdrożono leczenia pulmonologicznego, torakochirurgicznego ani rehabilitacji oddechowej. Zmiany w klatce piersiowej wygoiły się samoistnie. Obecnie ze wskazań chirurgicznych ani torakochirurgicznych powódka nie wymaga rehabilitacji.

Zmiany w klatce piersiowej u powódki są utrwalone. Nie skutkowały niewydolnością oddechową. Nie należy spodziewać się pogorszenia stanu narządu oddechowego.

W trakcie hospitalizacji powódki, jej leczenia w oddziale chirurgicznym, a także podczas kontynuowania przez powódkę leczenia ambulatoryjnego, nie rozpoznano stłuczenia płuc.

Okoliczności, które stały się podstawą postawienia takiego rozpoznania to:

- okoliczności wypadku, skutkujące zadziałaniem znacznej energii deceleracji na ciało powódki. Obrażenia narządów wewnętrznych powstające przy stłuczeniu klatki piersiowej są spowodowane dwoma czynnikami: gwałtownym wyhamowaniem oraz działaniem siły bezwładności,

- wynik badania tomografii komputerowej jamy brzusznej z dnia 16 lipca 2015r., „płyn w obu jamach opłucnowych i zmiany niedodmowe w obu dolnych polach płucnych”.

Zmiany bliznowacieją, wytwarzają się zrosty opłucnowe widoczne nawet na przeglądowym zdjęciu klatki piersiowej (zdjęcie rtg klatki piersiowej z dnia 29 sierpnia 2015r.: zrosty w lewym kącie przeponowo – żebrowym, widoczne są cienie stabilizatorów metalowych kręgosłupa).

Stwierdzone u powódki zmiany w klatce piersiowej są rezultatem zadziałania uszkadzającej energii mechanicznej na narządy klatki piersiowej, zwłaszcza tkankę płucną.

Ewentualne różnice w opisach badań radiologicznych klatki piersiowej pochodzących z dnia 13 lipca 2015r. i tomografii komputerowej jamy brzusznej (na której uwidoczniono fragmenty klatki piersiowej) z dnia 16 lipca 2015r. biorą się stąd, że przeglądowe zdjęcie klatki piersiowej jest badaniem mniej dokładnym niż tomografia komputerowa i przez to może nie wykazywać pewnych zmian możliwych do uchwycenia badaniem tomografii komputerowej. Mimo, że przeglądowe zdjęcie klatki piersiowej jest najczęściej wykonywanym badaniem umożliwiającym całościową ocenę płuc, to jednak dzięki tomografii komputerowej można dokładnie zobrazować nieporównywalnie więcej struktur anatomicznych.

(opinia biegłego z zakresu chirurgii ogólnej M. G., k. 655-658, pisemna opinii uzupełaniająca, k. 685-686, ustna opinia uzupełniająca, protokół z 07.02.2019r., e-protokół, k. 816, adnotacja od 00:05:39)

W ujęciu psychologicznym u powódki na skutek wypadku z dnia 11.07.2015r. wystąpiły zaburzenia adaptacyjne wyrażające się:

- obniżeniem nastroju wraz z płaczliwością, przeżywaniem poczucia krzywdy i żalu, zależności od osób trzecich,

- doświadczaniem silnego niepokoju, lęku o własną sprawność fizyczną, przyszłość lub napięcia, drażliwości, złości,

- odczuwaniem strachu przed upadkiem oraz jazdą samochodem (nadal się utrzymujący),

- zaniżeniem samooceny, myślami rezygnacyjnymi, osłabieniem apetytu, zaburzeniami snu.

U powódki nie stwierdza się występowania zaburzeń psychicznych.

Podłożem wyżej opisanych dysfunkcji są występujące u powódki zaburzenia osobowości – osobowość niedojrzała powstała w trakcie rozwoju osobniczego do wieku około 18-21 lat i niezwiązana ze zdarzeniem z dnia 11 lipca 2015r.

Odmowa pacjentki dotycząca podjęcia kwalifikowanej psychoterapii miała znaczenie w procesie jej zdrowienia. Pomoc w tym zakresie z reguły zmniejsza natężenie istniejących objawów, skraca czas ich występowania. Zaleca się łączenie leczenia farmakologicznego z oddziaływaniem psychoterapeutycznym jako najskuteczniejszą metodę leczenia zaburzeń adaptacyjnych.

Natężenie cierpień psychicznych powódki przez pierwsze 6 miesięcy od wypadku należy ocenić na znaczne, a następnie stopniowo malejące. Rokowania co do stanu zdrowia psychicznego powódki są dobre, obecnie nie stwierdza się u niej zaburzeń psychicznych. Aktualne problemy psychologiczne powódki wynikają z cech jej osobowości – osobowość niedojrzała i nie są związane z wypadkiem z 11 lipca 2015r.

(opinia biegłego psychologa M. P., k. 671-679)

Z psychiatrycznego punktu widzenia u powódki w następstwie wypadku z dnia 11.05.2015r. doszło do przekroczenia możliwości adaptacyjnych ustroju, w wyniku czego doszło u niej do rozwinięcia symptomatycznych zaburzeń psychopatologicznych spełniających kryteria diagnostyczne zaburzeń adaptacyjnych F43.2.

W związku z wypadkiem rozwinęły się: obniżenie nastroju, okresowa płaczliwość; przeżywanie napadów lęku, niepokoju z objawami psychosomatycznymi; doświadczanie utraty poczucia bezpieczeństwa, kontroli nad własnym życiem, utraty sprawności psychofizycznej; zaburzenia snu; obniżenie aktywności celowej, ograniczenie kontaktów interpersonalnych; pesymistyczne widzenie swojej przyszłości.

Zdarzenie z dnia 11 lipca 2015r. było dla powódki źródłem stresu i dyskomfortu. Wpłynęło na jej aspekt funkcjonowania fizycznego i psychicznego. Spowodowało zmiany w czynionych planach i ich realizacji, co pogłębiało jej złe samopoczucie psychiczne. U powódki nadal utrzymują się obniżone poczucie bezpieczeństwa, uczucie lęku, niepokoju, szczególnie nasilone w ruchu ulicznym, obniżenie aktywności celowej. Występują zaburzenia nerwicowe pod postacią zaburzeń adaptacyjnych, pozostających w związku przyczynowo – skutkowym z wypadkiem. Nasilenie objawów psychopatologicznych oraz okres ich trwania są podstawą przyznania długotrwałego uszczerbku na zdrowiu w wysokości 5 % (wg pkt 10 a tabeli uszczerbkowej).

Przed wypadkiem powódka nie leczyła się psychiatrycznie, nie miała takiej potrzeby, była osobą prawidłowo zaadoptowaną psychicznie, samodzielną, aktywną. Przedmiotowy wypadek spowodował dekompensację jej mechanizmów funkcjonowania, a tym samym spowodował rozwój objawów psychopatologicznych.

Na aktualny stan zdrowia psychicznego powódki nie miały wpływu choroby samoistne, wcześniejsze lub późniejsze urazy. Powódka przed wypadkiem nie leczyła się psychiatrycznie. Mimo nieprawidłowej struktury osobowości była dobrze zaadoptowana psychicznie, funkcjonowała w określonych rolach społecznych.

Cierpienie psychiczne powódki przez pierwsze 6 miesięcy od wypadku były znaczne, a następnie stopniowo malejące.

Powódka od 2015 r. ma zaleconą farmakoterapię przez specjalistę psychiatrę. Obecnie przyjmuje Trtittico CR i Symescital – są to leki refundowane, koszt miesięcznej terapii wynosi ok. 20-30 zł.

Leczenie powódki było prawidłowe.

Rokowania co do stanu zdrowia psychicznego powódki są dobre, powódka jest obecnie prawidłowo zaadoptowana psychicznie.

(opinia biegłej psychiatry A. R., k. 754)

Ponieważ M. R. w dniach od 20 do 27 lipca 2015r. przebywała w Szpitalu w K. jej córka A. B. wynajęła dla siebie oraz siostry pokój w K. w Zajeździe (...). Łączny koszt pobytu w okresie od 20-27 lipca 2015r. stanowi kwotę 906 zł.

(zeznania świadka A. R.-B., protokół z 07.02.2019r., e- protokół, k. 816, adnotacja od 01:12:22, zaświadczenie, k. 15)

M. R. po wypisaniu ze szpitala zamieszkała u córki A. B.. Powódka została przywieziona do domu córki bezpośrednio ze szpitala karetką pogotowia. A. B. opiekowała się powódką. Pomagała jej siostra oraz ojciec. Początkowo, przez pierwszy tydzień, powódka nie wstawała, musiała mieć zmieniane pampersy, członkowie rodziny czyścili szwy, karmili powódkę, dawali jej pić. Musiała być podnoszona do posiłków. Później potrzebowała pomocy w zaprowadzeniu do toalety, również w nocy. Wymagała pomocy przy ubieraniu się, w chodzeniu. Po tym, jak zaczęła chodzić z balkonikiem członkowie rodziny musieli pilnować, by powódka nie upadła.

(zeznania świadka A. R.-B., protokół z 07.02.2019r., e- protokół, k. 816, adnotacja od 01:12:22, zeznania powódki, protokół z 07.02.2019r., e- protokół, k. 816, adnotacja od 02:00:52)

W tym czasie przez około 30 dni do powódki przychodził rehabilitant. Koszty zabiegów wykonywanych przez rehabilitanta ponosiły córki powódki.

(zeznania M. B., protokół z 07.02.2019r., e- protokół, k. 816, adnotacja od 00:28:10, zeznania powódki, protokół z 07.02.2019r., e- protokół, k. 816, adnotacja od 02:00:52, zeznania powódki, protokół z 07.02.2019r., e- protokół, k. 816, adnotacja od 02:00:52)

Powódka korzystając z rehabilitacji w ramach podstawowej opieki zdrowotnej, otrzymała 13 skierowań po 10 zabiegów każde. Razem odbyła 130 wizyt, poruszała się samochodem bądź taksówką, w jedną stronę ponosiła wydatek w wysokości 12 zł (24 zł x 130 = 3.120 zł).

(zeznania świadka A. R.-B., protokół z 07.02.2019r., e- protokół, k. 816, adnotacja od 01:12:22, zestawienie, k. 12)

W związku z wypadkiem powódka poniosła wydatki na leki w łącznej kwocie 432,58 zł (Faktura nr (...) na kwotę 47,99 zł, Faktura nr (...) na kwotę 49,58 zł, Faktura nr (...) na kwotę 66,51 zł, Faktura nr (...) na kwotę 55,99 zł, Faktura nr (...) na kwotę 54,98 zł, Faktura nr (...) na kwotę 43,99 zł, Faktura nr (...) na kwotę 13,99 zł, Faktura nr (...) na kwotę 26,76 zł, Faktura nr (...) na kwotę 60,98 zł).

(faktury, k. 16-24)

A. B. w okresie od 1 sierpnia 2015r. posłała swoją 3 letnią córkę do niepublicznego przedszkola. Umowa została zawarta na okres od 1 sierpnia 2015r. do 31 sierpnia 2016r. Koszty czesnego za przedszkole wynosiły 350 zł miesięcznie.

(umowa, k. 459-460, zeznania świadka A. R.-B., protokół z 07.02.2019r., e- protokół, k. 816, adnotacja od 01:12:22)

Przed wypadkiem powódka chciała podjąć zatrudnienie i poszukiwała pracy. Widziała ogłoszenie o poszukiwaniu pracownika w kwiaciarni H. W. (1). Po wstępnej rozmowie z właścicielem kwiaciarni M. R. doniosła mu swoje CV.

(zeznania powódki, protokół z 07.02.2019r., e- protokół, k. 816, adnotacja od 02:00:52)

H. W. (1) zależało na zatrudnieniu pracownika od czerwca 2015r.

(zeznania H. W., protokół z 07.02.2019r., e- protokół, k. 816, adnotacja od 00:43:47)

W chwili wypadku powódka miała 56 lat. Przebywała na zasiłku dla bezrobotnych. Od grudnia 2015 r. pozostaje na zasiłku przedemerytalnym.

Przed wypadkiem była osobą aktywną fizycznie, dużo chodziła, biegała, pływała i jeździła na rowerze. Obecnie chodząc po domu musi uważać, by się nie przewrócić. Boi się jeździć samochodem. Nie może sprzątać. Nie jest w stanie podnieść rzeczy ważących więcej niż 2 kg. Obecnie nie może biegać ani jeździć na rowerze. Wymaga pomocy przy zakupach oraz sprzątaniu. Pomagają jej członkowie rodziny.

(zeznania powódki, protokół z 07.02.2019r., e- protokół, k. 816, adnotacja od 02:00:52, zeznania świadka A. R.-B., protokół z 07.02.2019r., e- protokół, k. 816, adnotacja od 01:12:22)

Powódka dokonała zgłoszenia szkody pozwanemu w dniu 23 lutego 2017r.

(potwierdzenie otrzymania zgłoszenia, k. 641-642)

W dniu 17 marca 2017r. doprecyzowała kwoty roszczenia do wysokości: 180.000 zł tytułem zadośćuczynienia, 52.026 tytułem odszkodowania oraz po 400 zł miesięcznie tytułem renty.

(okoliczność bezsporna)

Pozwany po przeprowadzeniu postępowania likwidacyjnego decyzją z dnia 25 lipca 2017 r. przyznał, a następnie wypłacił na rzecz powódki kwotę 33.205 zł tytułem zadośćuczynienia pieniężnego za krzywdę, kwotę 397,60 zł tytułem zwrotu kosztu opieki osób trzecich, kwotę 1.809,80 zł tytułem kosztów dojazdów do placówek medycznych oraz kwotę 531,21 zł tytułem zwrotu kosztów leczenia w oparciu o wymienione w decyzji faktury i rachunki.

(decyzja, k. 353-355)

Stawka (...) Komitetu Pomocy (...) za 1 godzinę usług opiekuńczych w dni powszednie od lipca 2009 r. do 30 czerwca 2013 r. wynosiła 9,50 zł, od lipca 2013r. do 31 grudnia 2016r. 11 zł, od stycznia 2017r. do 31 marca 2018r. – 18,60 zł oraz od kwietnia 2018r. do chwili obecnej – 20 zł.

(okoliczności znane Sądowi z urzędu, nadto pismo, k. 13)

Powyższy stan faktyczny ustalono na podstawie powołanych dowodów, w szczególności w oparciu o opinie biegłych sądowych i dokumentację medyczną, zeznania powódki i świadków.

Nie ulega wątpliwości, że dowód z opinii biegłych podlega ocenie przy zastosowaniu art. 233 § 1 k.p.c. - na podstawie właściwych dla jej przedmiotu kryteriów zgodności z zasadami logiki i wiedzy powszechnej, poziomu wiedzy biegłego, podstaw teoretycznych opinii, a także sposobu motywowania oraz stopnia stanowczości wyrażonych w niej wniosków (por. postanowienie SN z dnia 7 listopada 2000 r., I CKN 1170/98, OSNC 4/2001, poz. 64). Złożone w rozpoznawanej sprawie opinie biegłych sądowych lekarzy specjalistów w swoich dziedzinach, odznaczają się pełną przydatnością dowodową w świetle powołanych kryteriów, sporządzone zostały zgodnie z wymaganiami fachowości i niezbędną wiedzą specjalną. Biegli lekarze różnych specjalności, przy wydawaniu opinii, dysponowali dokumentacją lekarską powódki, jak również przeprowadzili stosowne badania przedmiotowe.

W zakresie procentowego oszacowania uszczerbków Sąd zaaprobował przedstawioną w opiniach ocenę dokonaną w świetle powoływanej posiłkowo tabeli stanowiącej załącznik do rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Społecznej z 18 grudnia 2002r. (Dz. U. Nr 234, poz. 1974).

W sumie, stopień trwałego uszczerbku na zdrowiu powódki, ustalony, w oparciu o powołane dowody z opinii biegłych sądowych, wyniósł 40 %, zaś długotrwałego 5 %.

Sąd nie dał wiary powódce, iż miała podjąć pracę we wrześniu 2015 r. w kwiaciarni. Zeznania świadka H. W. (1), przyszłego ewentualnego pracodawcy i samej powódki wskazują, iż powódka była na etapie wstępnej rekrutacji, złożyła jedynie dokumenty i nie została podjęta żadna decyzja o zatrudnieniu. Świadek wskazywał, że potrzebował zatrudnić niezwłocznie pracownika, zatem odwlekanie zatrudnienia do miesiąca września byłoby nieracjonalne. Gdyby przyjąć wersję świadka, że powódka miała pracować od lipca 2015 r., nieracjonalnym byłoby to, że powódka udawała się w tym czasie na wypoczynek lub oznaczałoby to, że nie miała zamiaru podjąć pracy w przyszłości.

Na rozprawie w dniu 7 lutego 2019r. Sąd oddalił wnioski dowodowe strony pozwanej zawarte w piśmie z dnia 10 grudnia 2018r. Zauważyć bowiem należy, iż przedmiotem dowodu są fakty mające istotne znaczenie dla rozstrzygnięcia, zaś w myśl przepisu art. 217 § 2 i 3 k.p.c. Sąd pomija twierdzenia i dowody, jeżeli są powoływane jedynie dla zwłoki lub okoliczności sporne zostały już dostatecznie wyjaśnione, pomija także spóźnione twierdzenia i dowody, chyba że strona uprawdopodobni, że nie zgłosiła ich we właściwym czasie bez swojej winy lub że uwzględnienie spóźnionych twierdzeń i dowodów nie spowoduje zwłoki w rozpoznaniu sprawy albo że występują inne wyjątkowe okoliczności.

Biorąc pod uwagę zgromadzony w sprawie materiał dowodowy powyższy wniosek podlegał oddaleniu, jako powołany na okoliczności dostatecznie już wyjaśnione i zmierzający do przedłużenia postępowania.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Powództwo okazało się zasadne w części i w tym zakresie podlegało uwzględnieniu.

Strona pozwana nie uznała roszczeń powódki co do zasady, jak i wysokości, wskazując, iż w jej ocenie wypłacone powódce na etapie postępowania likwidacyjnego kwoty, pokrywają szkodę powódki w całości.

W przedmiotowej sprawie w chwili zdarzenia, pojazd marki V. (...) posiadał ubezpieczenie odpowiedzialności cywilnej za szkody powstałe w związku z ruchem pojazdu, w pozwanym Towarzystwie (...).

Podstawą prawną odpowiedzialności pozwanego jest przepis art. 805 § 1 k.c., zgodnie, z którym przez umowę ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej pozwany ubezpieczyciel przejął na siebie odpowiedzialność za szkody wyrządzone osobom trzecim przez kierującego pojazdem zobowiązując się, w zamian za zapłatę przez ubezpieczonego umówionej składki, spełnić określone świadczenie w razie zajścia przewidzianego w umowie wypadku (art. 822 § 1 k.c.).

Powódka domagała się w niniejszym procesie w pierwszym rzędzie kompensacji szkody niemajątkowej, żądając zasądzenia od pozwanego Towarzystwa (...) zadośćuczynienia za doznaną w wyniku wypadku z dnia 11 lipca 2015r. krzywdę w ostatecznej kwocie 130.000 zł.

Podstawę zasądzenia zadośćuczynienia stanowi przepis art. 445 § 1 k.c. w zw. z art. 444 § 1 k.c., zgodnie, z którym w razie uszkodzenia ciała lub wywołania rozstroju zdrowia Sąd może przyznać poszkodowanemu odpowiednią sumę tytułem zadośćuczynienia za doznaną krzywdę. Powołana krzywda ujmowana jest jako cierpienie psychiczne i fizyczne wynikające z uszkodzenia ciała lub rozstroju zdrowia.

Kwota zadośćuczynienia powinna być odpowiednia, a zatem odzwierciedlać stopień doznanego uszczerbku na zdrowiu, zakres cierpień psychicznych i fizycznych, jak również spełniać funkcję kompensacyjną, a więc przedstawiać ekonomicznie odczuwalną wartość. Jednak przy ustaleniu kwoty zadośćuczynienia należy mieć na względzie potrzebę utrzymania wysokości zadośćuczynienia w rozsądnych granicach, odpowiadających aktualnym warunkom i przeciętnej stopie życiowej społeczeństwa (wyrok SN z dnia 30 stycznia 2004 r., I CK 131/2003, OSNC 2005, nr 2, poz. 40). Kwota zadośćuczynienia nie może także stanowić źródła wzbogacenia, a jedynym kryterium dla oceny wysokości zasądzonego zadośćuczynienia jest rozmiar krzywdy powoda (wyrok SA w Lublinie z dnia 12 października 2004 r., I ACa 530/04, LEX nr 179052).

Wielkość zadośćuczynienia zależy od oceny całokształtu okoliczności sprawy, w tym rodzaju naruszonego dobra, natężenia i czas trwania naruszenia, trwałości skutków naruszenia, ich nieodwracalnego charakteru polegającego zwłaszcza na kalectwie, długotrwałości i przebiegu procesu leczenia, stopnia ich uciążliwości, intensywność ujemnych doznań fizycznych i psychicznych, wieku pokrzywdzonego, rokowań na przyszłość, a także stopnia winy sprawcy (wyrok SN z 20 kwietnia 2006 r., IV CSK 99/05, LEX nr 198509; wyrok SN z 1 kwietnia 2004 r., II CK 131/03, LEX nr 327923; wyrok SN z 19 sierpnia 1980 r., IV CR 283/80, OSN 1981/5/81, LEX nr 2582).

W wyniku wypadku z dnia 11 lipca 2015r. M. R. doznała wieloodłamowego złamania trzonu i łuku kręgu Th 12, złamania dalszych nasad kości lewego przedramienia oraz stłuczenia płuc. Zmiany w płucach wygoiły się samoistnie z pozostawieniem zrostów opłucnowych w lewej jamie opłucnej. Doznane obrażenia skutkowały koniecznością hospitalizacji oraz poddania się zabiegowi operacyjnemu w postaci stabilizacji złamania kręgów Th 10, 11, 12 , L1, L 2. Stały uszczerbek na zdrowiu powódki wyniósł łącznie 40 %, zaś długotrwały 5 %. Analizując okoliczności niniejszej sprawy nie można mieć wątpliwości, że powódka wskutek wypadku odczuwała cierpienia, zarówno psychiczne, jak i fizyczne. W początkowym okresie po wypadku były one duże, z czasem ulegały zmniejszeniu. Spowodowane były wielomiejscowymi złamaniami, zabiegiem operacyjnym, niedogodnościami unieruchomienia gipsowego lewej ręki. Odczuwała następnie bóle krzyża, utrzymujące się około roku przewlekłe bóle lewego nadgarstka. Doznała ograniczenia aktywności fizycznej, początkowo pozostawała w pozycji leżącej, następie miała problemy z poruszaniem się, zmuszona była pozostawać w unieruchomieniu gorsetowym, następie uczęszczała na rehabilitacje. Zmuszona była korzystać z pomocy innych osób, w pierwszym okresie po wypadku nawet w wymiarze 5 godzin dziennie. Potrzebowała pomocy w poruszaniu się do toalety, ubieraniu, przygotowywaniu posiłków. Zmuszona była zażywać leki przeciwbólowe oraz przeciwzakrzepowe. Nadal wymaga pomocy w cięższych pracach porządkowych związanych z dźwiganiem ciężarów w wymiarze ok. 3 godzin tygodniowo. Jest mniej sprawna fizycznie niż przed wypadkiem.

Na skutek przedmiotowego wypadku wystąpiły u powódki zaburzenia adaptacyjne, przeżywała napady lęku, niepokoju z objawami psychosomatycznymi, cierpiała na obniżenie nastroju, zaburzenia snu. Nastąpiło obniżenie jej aktywności, ograniczyła kontakty z innymi ludźmi, stała się płaczliwa. Zmuszona była podjąć leczenie psychiatryczne, do chwili obecnej zażywa przepisane przez lekarza psychiatrę leki.

Jednakże należy mieć na uwadze, iż rokowania na przyszłość co do zdrowia M. R. z ortopedycznego punktu widzenia są dość dobre. Zabieg operacyjny zapewnił powódce stabilną funkcję statyczną kręgosłupa. W zakresie lewej ręki powódka uzyskała dobrą chwytność palców. Obecnie powódka nie zgłasza także dolegliwości ze strony klatki piersiowej.

Analizując okoliczności faktyczne rozpoznawanej sprawy Sąd uznał za zasadne przyznanie powódce zadośćuczynienia w kwocie 120.000 zł. Mając na uwadze wypłaconą z tego tytułu przez pozwanego w toku postępowania likwidacyjnego kwotę 33.205 zł, zasądzeniu podlegała kwota w wysokości 86.795 zł. Sąd uznał, że domaganie się przez powódkę zadośćuczynienia w wyższym zakresie jest żądaniem wygórowanym i w pozostałym zakresie powództwo oddalił.

Kolejne z żądań pozwu – zasądzenia odszkodowania– znajduje oparcie w przepisie art. 444 § 1 k.c., zgodnie z którym, w razie uszkodzenia ciała lub wywołania rozstroju zdrowia naprawienie szkody obejmuje wszelkie wynikłe z tego powodu koszty. Do kosztów, o których mowa w cytowanym przepisie, należy zaliczyć nie tylko koszty leczenia w ścisłym tego słowa znaczeniu, czyli wydatki związane z postawieniem diagnozy i terapią, niezbędne i celowe z uwagi na stan zdrowia poszkodowanego. Na tej podstawie domagać się można od podmiotu odpowiedzialnego zwrotu wydatków, w szczególności kosztów leczenia, kosztów dojazdu do placówek medycznych, kosztów związanych z opieką osób trzecich oraz zwrotu utraconych zarobków. Powyższe koszty muszą mieć związek ze szkodą, a ponadto to na stronie powodowej spoczywa obowiązek udowodnienia ich wysokości.

Natomiast w myśl art. 444 § 2 k.c., jeżeli poszkodowany utracił całkowicie lub częściowo zdolność do pracy zarobkowej albo jeżeli zwiększyły się jego potrzeby lub zmniejszyły widoki powodzenia na przyszłość, może on żądać od zobowiązanego do naprawienia szkody odpowiedniej renty.

Renta z tytułu zwiększenia się potrzeb poszkodowanego dotyczy sytuacji, gdy w wyniku doznanej szkody istnieje konieczność ponoszenia wyższych kosztów utrzymania w zakresie usprawiedliwionych potrzeb w porównaniu do stanu sprzed wyrządzenia szkody. Tu wyrównuje się koszty stałej opieki pielęgniarskiej, odpowiedniego wyżywienia, koszty stałych konsultacji medycznych i lekarstw.

Powódka dochodziła odszkodowania w wysokości 49.288 zł, na wskazaną kwotę, jak wynika z uzasadnienia pozwu miały się składać koszty: utraconych zarobków 34.543,92 zł, leków 432,58 zł, dojazdów 3.120 zł, noclegu córki 906 zł, opłat za przedszkole (za okres od 1.08.15 do 31.08.16) 4.550 zł oraz koszty pomocy osób bliskich 6.168,08 zł.

Z uzasadnienia pozwu wynika, iż powódka dochodziła odszkodowania za okres od wypadku do października 2017r.

W zakresie kosztów pomocy osób trzecich Sąd przyjął, w ślad za opinią biegłego sądowego z zakresu ortopedii J. F., że powódka przez okres pierwszych 6 tygodni po wypadku, tj. do 22 sierpnia 2015r. wymagała pomocy w wymiarze 5 godzin dziennie, a następnie przez okres kolejnych 6 tygodni, tj. do 3 października 2015r. w wymiarze 3 godzin dziennie, zaś przez kolejne 3 miesiące, tj. do 3 grudnia 2015r. po 2 godziny dziennie.

Ustalając wysokość kosztów opieki osób trzecich, sąd wziął pod uwagę, to że pomoc była świadczona przez osoby bliskie. Zdaniem Sądu wysokość stawki godzinowej za opiekę świadczoną przez niewykwalifikowane osoby bliskie należy odnieść do stawek netto minimalnego wynagrodzenia. Na rynku usług świadczonych przez niewykwalifikowane osoby, zwykle obowiązują stawki odpowiadające stawkom netto minimalnego wynagrodzenia. Zwykle dotyczy to usług w zakresie opieki nad dziećmi, osobami starszymi, sprzątania. Pamiętać należy, iż osoby bliskie nie wykonują pracy w sposób zarejestrowany, co oznacza iż nie ponoszą kosztów z tytułu ubezpieczenia społecznego, składek zdrowotnych i podatku dochodowego. Zastosowanie zatem w tej sytuacji stawek wynikających z tabel profesjonalnych podmiotów świadczących usługi opiekuńcze byłoby nieuzasadnionym przysporzeniem na rzecz powódki, ponieważ obok wartości usługi opiekuńczej zawierałoby koszty pracy z tym związane, które nie zostały faktycznie poniesione. Dlatego Sąd oparł się o stawki wynikające z rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 11 września 2014 r. w sprawie wysokości minimalnego wynagrodzenia za pracę w 2015 r. (Dz.U. 2014 poz. 1220) i rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 11 września 2015 r. w sprawie wysokości minimalnego wynagrodzenia za pracę w 2016 r. (Dz. U. 2015 poz. 1385) i przyjął, że średnia stawka za godzinę pracy opiekuna wynosiła 8 zł. Opierając się na rozporządzeniu Rady Ministrów z dnia 9 września 2016 r. w sprawie wysokości minimalnego wynagrodzenia za pracę w 2017 r. (Dz.U. 2016 poz. 1456), sąd przyjął, że średnia stawka za godzinę pracy opiekuna wynosiła 9 zł. Opierając się na rozporządzeniu Rady Ministrów z dnia 12 września 2017 r. w sprawie wysokości minimalnego wynagrodzenia za pracę oraz wysokości minimalnej stawki godzinowej w 2018 r. sąd przyjął, że średnia stawka za godzinę pracy opiekuna wynosiła 10 zł.

Mając na uwadze powyższe, koszty opieki nad powódką wyniosły przez pierwsze 6 tygodni tj. do 22.08.15 r. (6t x 7dni x 5h x 8zł) 1.680zł, następnie przez kolejne 6 tygodni tj. do 3.10.15 r. (6t x 7dni x 3h x 8zł) 1.008zł, zaś przez kolejne trzy miesiące tj. do 3.12.15 r. (3m x 30dni x 2h x 8zł) 1.440zł.

Po tym czasie powódka wymagała pomocy średnio w wymiarze 3 godzin w tygodniu przy cięższych pracach, co daje w wymiarze miesięcznym 96 zł w 2015r. i 2016 r. oraz 108 zł w 2017 r. Zatem za okres od 4.12.15-31.12.16 koszty opieki wyniosły 1.248zł i za okres od 1.01.17-31.10.17 1.080zł.

W związku z następstwami przedmiotowego wypadku, powódka udokumentowała oraz dowiodła, w drodze opinii biegłego sądowego, uzasadnione, koszty leczenia w wysokości 432,58 zł. Za zasadne sąd uznał koszty zakwaterowania córki powódki w hotelu w momencie, kiedy powódka przebywała w szpitalu oddalonym od miejsca zamieszkania - w wysokości 906 zł oraz dojazdów w wysokości 3.120 zł.

Łącznie z tytułu odszkodowania w ocenie Sądu za należną powódce uznano kwotę 10.914,58 zł.

Pozwany w trakcie przeprowadzonego postępowania likwidacyjnego wypłacił powódce tytułem kosztów pomocy osób bliskich kwotę 397,60 zł, tytułem zwrotu kosztów dojazdów 1.809,80 zł, tytułem zwrotu kosztów leczenia 531,21 zł, co łącznie stanowi kwotę 2.738,61 zł.

Reasumując, wobec dokonanej przez pozwanego wypłaty 2.738,61zł, sąd zasądził z tytułu należnego powódce odszkodowania kwotę 8.175,97 zł. W pozostałym zakresie żądanie, jako nieuzasadnione, nie podlegało uwzględnieniu.

Sąd nie znalazł podstaw do uwzględnienia żądania w zakresie kwot ponoszonych przez córkę powódki na opłacenie przedszkola dla jej dziecka, wobec tego że powyższe nie pozostaje w związku przyczynowym z koniecznością sprawowania opieki nad powódką. Wskazany zgodnie z opiniami powołanego w sprawie biegłego sądowego J. F. czas koniecznej opieki dziennej nad powódką, pozwalał córce powódki na łączenie opieki nad matką i dzieckiem.

Za nieudowodnione, w ocenie Sadu należało uznać żądanie zwrotu kosztów utraconego zarobku w kwocie 34.543,92 zł. Jak zostało wykazane przy ocenie materiału dowodowego Sąd nie dał wiary powódce, iż od dnia 1 września 2015r. miała podjąć pracę w kwiaciarni, z wynagrodzeniem 1.750 zł brutto miesięcznie.

Wskazać tutaj należy, iż zgodnie z art. 6 k.c. ciężar udowodnienia faktu spoczywa na osobie, która z faktu tego wywodzi skutki prawne. Ta zasada materialno - prawna znajduje odzwierciedlenie w przepisie procesowym art. 232 k.p.c., który z kolei stanowi, iż strony są obowiązane wskazywać dowody dla stwierdzenia faktów, z których wywodzą skutki prawne. Są to naczelne zasady postępowania dowodowego obciążające w postępowaniu sądowym stronę, która z danego faktu wywodzi dla siebie określone skutki prawne. Uwzględniając treść art. 6 k.c. stwierdzić należy, iż do osoby występującej z pozwem należy udowodnienie faktów pozytywnych, które stanowią podstawę powództwa, gdyż z faktów tych wywodzi ona swoje prawo. Do przeciwnika natomiast należy wykazanie okoliczności niweczących to prawo lub uniemożliwiających jego powstanie.

Odnosząc się do żądania zasądzenia renty z tytułu zwiększonych potrzeb w kwocie po 500 zł miesięcznie, wskazać należy, iż zgodnie z treścią pozwu na wskazaną kwotę miały się składać koszty opieki osób trzecich oraz wydatki na leki. Strona powodowa nie określiła daty początkowej przedmiotowego żądania, wobec czego, Sąd przyjął jako datę początkową listopad 2017r.

W ślad za opinią biegłego sądowego ortopedy Sąd przyjął, iż powódka od 2017r. wymagała pomocy średnio w wymiarze 3 godzin w tygodniu przy wykonywaniu cięższych prac co daje w wymiarze miesięcznym 108 zł w 2017 r. i 120 zł w 2018 r.

Jak wynika ze zgromadzonego w niniejszej sprawie materiału dowodowego, M. R. w związku ze skutkami przedmiotowego zdarzenia wymaga leczenia farmakologicznego, przy czym koszty leków stanowią (w ślad za opinią biegłego psychiatry) kwotę 20 zł miesięcznie.

Wobec powyższego Sąd przyznał tytułem renty na zwiększone potrzeby kwotę po 128 zł miesięcznie za okres od dnia 1 listopada 2017r. do dnia 31 grudnia 2017r. (tj. 108 zł z tytułu kosztów opieki osób trzecich oraz 20 zł z tytułu kosztów zakupu lekarstw), zaś od 1 stycznia 2018r. kwotę po 140 zł (tj. 120 zł z tytułu kosztów opieki osób trzecich oraz 20 zł z tytułu kosztów zakupu lekarstw), płatną do 10 dnia każdego miesiąca.

Powódka mimo ciążącego na niej obowiązku dowodu, nie wykazała powstania konieczności ponoszenia w związku z przedmiotowym wypadkiem komunikacyjnym wydatków w pozostałym zakresie, wobec czego powództwo w tym zakresie podlegało oddaleniu.

W niniejszej sprawie źródłem roszczenia o odsetki jest przepis art. 481 § 1 k.c., zgodnie z którym jeżeli dłużnik opóźnia się ze spełnieniem świadczenia pieniężnego, wierzyciel może żądać odsetek za czas opóźnienia, chociażby nie poniósł żadnej szkody i chociażby opóźnienie było następstwem okoliczności, za które dłużnik odpowiedzialności nie ponosi. Stosownie do treści art. 455 k.c. roszczenie wierzyciela wobec dłużnika staje się wymagalne wraz z nadejściem terminu do spełnienia świadczenia. Jeżeli termin ten nie jest oznaczony, ani nie wynika z właściwości zobowiązania, świadczenie powinno być spełnione niezwłocznie po wezwaniu dłużnika do wykonania.

Należy podkreślić, że roszczenie o naprawienie szkody wyrządzonej czynem niedozwolonym staje się wymagalne dopiero po wezwaniu dłużnika do wykonania świadczenia (por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 9 marca 1973 r. I CR 55/73, niepublikowane). Z charakteru świadczenia, którego wysokość ze swej istoty jest trudno wymierna i zależna od szeregu okoliczności związanych z następstwami zdarzenia szkodowego, wynika, że obowiązek jego niezwłocznego spełnienia powstaje po wezwaniu dłużnika i że od tego momentu należą się odsetki za opóźnienie.

Ubezpieczyciel winien zlikwidować szkodę w terminie 30 dni od dnia otrzymania zgłoszenia szkody. Jednak w przypadku, gdyby wyjaśnienie okoliczności niezbędnych do ustalenia odpowiedzialności albo wysokości świadczenia w tym terminie było niemożliwe, świadczenie powinno być spełnione w terminie 14 dni od dnia wyjaśnienia tych okoliczności (art. 14 ust.1 i 2 ustawy z dnia 22 maja 2003r., o ubezpieczeniach obowiązkowych (…).

Powódka pismem z dnia 23 lutego 2017 r. zgłosiła żądania pozwanemu, wobec czego, po upływie 30 dni roszczenie o odsetki stało się wymagalne.

W zakresie przyznanej tytułem zadośćuczynienia kwoty 75.000 zł, Sąd zasądził odsetki ustawowe od dnia 27 marca 2017r. do dnia zapłaty. W zakresie zaś pozostałej kwoty w wysokości 11.795 zł, Sąd miał na uwadze, iż pismem z dnia 2 października 2018r. powódka rozszerzyła powództwo o dalszą kwotę zadośćuczynienia w wysokości 35.000 zł z odsetkami ustawowymi od dnia doręczenia niniejszego pisma pozwanemu, co nastąpiło w dniu 26 listopada 2018r. Zatem odsetki od kwoty 11.795 zł podlegały zasądzeniu zgodnie z żądaniem, tj. od dnia 27 listopada 2018r.

Analogicznie, żądanie zapłaty odszkodowania zostało zgłoszone pozwanemu na etapie postepowania przedsądowego, zatem Sąd zasądził odsetki ustawowe od dnia 27 marca 2017r.

Mając na uwadze, treść art. 442[1] § 3 k.c. w razie wyrządzenia szkody na osobie, przedawnienie nie może skończyć się wcześniej niż z upływem lat trzech od dnia, w którym poszkodowany dowiedział się o szkodzie i o osobie obowiązanej do jej naprawienia. Powyższe oznacza, że w przypadku ujawnienia się nowej szkody u powódki, pozwany będzie zobowiązany do jej naprawienia. Dlatego Sąd nie znalazł podstaw do ustalenia odpowiedzialności pozwanego Towarzystwa za skutki przedmiotowego wypadku, mogące się ujawnić w przyszłości.

O kosztach procesu Sąd orzekł na podstawie art. 100 zd. 1 k.p.c., dokonując ich stosunkowego rozliczenia.

Postanowieniem z dnia 26 października 2017r. powódka została zwolniona od kosztów sądowych w całości.

Łącznie poniesione przez strony koszty procesu stanowią kwotę 12.034 zł.

Powódka poniósł koszty procesu w kwocie 5.417 zł (na wskazaną kwotę złożyły się koszty zastępstwa procesowego – 5.400 zł /ustalone w oparciu o § 2 pkt 6 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 r. w sprawie opłat za czynności adwokackie obowiązującego w chwili wniesienia pozwu - Dz.U.2015.1800/ oraz 17 zł tytułem opłaty skarbowej od pełnomocnictwa), natomiast koszty procesu wyłożone przez pozwanego wyniosły łącznie 6.617 zł (5.400 zł tytułem kosztów zastępstwa procesowego, 17 zł tytułem opłaty skarbowej od pełnomocnictwa oraz 1.200 zł tytułem zaliczek na wynagrodzenie biegłego).

Ponieważ powódka wygrała proces w 68 %, powinna ponieść koszty procesu w wysokości 3.850,88 zł (32 % z kwoty 12.034 zł), zaś poniosła koszty procesu w wysokości 5.417 zł, Sąd zasądził od pozwanego na jej rzecz tytułem zwrotu kosztów postępowania kwotę 1.566 zł (5.417 zł – 3.850,88 zł).

W toku procesu, w związku ze zwolnieniem powódki od kosztów sądowych w sprawie w całości, powstały nieuiszczone koszty sądowe, obejmujące opłatę sądową od pozwu oraz wynagrodzenie biegłych sądowych, w łącznej wysokości 10.319 zł. Obowiązkiem ich poniesienia, stosownie do dyspozycji art. 113 ust. 1 i 2 pkt 1 u.k.s.c., należało obciążyć strony, proporcjonalnie do tego w jakiej części każda z nich wygrała i odpowiednio – przegrała proces, co odpowiada kwocie 7.016 zł obciążającej stronę pozwaną (która przegrała w 68%), natomiast, w pozostałej części, tj. w zakresie kwoty 3.303 zł, obowiązek poniesienia kosztów procesu, tymczasowo wyłożonych przez Skarb Państwa, spoczywa na powódce, wobec czego Sąd nakazał ściągnąć wskazaną kwotę z zasądzonego na jej rzecz świadczenia na rzecz Skarbu Państwa – Sądu Okręgowego w Łodzi.