UZASADNIENIE

M. Ż. prowadzący działalność gospodarczą pod nazwą (...) wniósł odwołanie od decyzji Prezesa Urzędu Regulacji Energetyki z dnia 19 grudnia 2008 roku, (...).

Pozwany Prezes Urzędu Regulacji Energetyki wniósł o oddalenie odwołania.

Wyrokiem za dnia 29 kwietnia 2010 roku Sąd Okręgowy w Warszawie oddalił odwołanie.

Sąd Okręgowy ustalił, że decyzją nr (...) Prezes Urzędu Regulacji Energetyki udzielił przedsiębiorcy koncesji na obrót paliwami ciekłymi na okres od 15 czerwca 2005r. do 15 czerwca 2015r.

W dniu 8 maja 2008r. pracownicy Urzędu Celnego w C. przeprowadzili na stacji paliw znajdującej się w O. przy ul. (...) kontrolę w zakresie zawartości w oleju napędowym nieusuwalnego znacznika SY 124 oraz czerwonego barwnika. W trakcie tej kontroli stwierdzono, iż na terenie stacji paliw prowadzona jest sprzedaż oleju napędowego za pośrednictwem odmierzacza paliw, na który odmierzacz jak również połączony z nim zbiornik paliwa, kontrolowany nie przedstawił dokumentów legalizacyjnych.

Decyzją z dnia 2 czerwca 2008r. Naczelnik Obwodowego Urzędu Miar w O. odmówił dokonania legalizacji odmierzacza paliw ciekłych, z uwagi na przecieki pompy i całej instalacji połączenia dystrybutora ze zbiornikiem, brakiem prawidłowego podłączenia sterowania pracą dystrybutora, brakiem połączenia przelewu paliwa ze zbiornikiem.

Posesja przedsiębiorcy nie posiadała kanalizacji burzowej, a odbiór ścieków odbywał się do szczelnego podziemnego zbiornika betonowego. Zbiornik eksploatowany w czasie kontroli Urzędu Celnego nie posiadał dokumentacji technicznej, gdyż zbiornik został przystosowany przez przedsiębiorcę we własnym zakresie z zakupionego złomu.

Przychód przedsiębiorcy uzyskany w 2007r. z działalności gospodarczej objętej koncesją na obrót paliwami ciekłymi wyniósł 6.628.442,97 zł.

Decyzją nr (...) z dnia 19 grudnia 2008r. Prezes Urzędu Regulacji Energetyki orzekł, że przedsiębiorca M. Ż. naruszył warunek 2.1.1. koncesji na obrót paliwami ciekłymi z dnia 9 czerwca 2005r. Nr (...), w ten sposób, że na stacji paliw należącej do przedsiębiorcy, zlokalizowanej przy ul. (...), na terenie (...) baza Oddziału Handlu i Usług w O., wprowadzał do obrotu olej napędowy za pomocą zbiornika oraz dystrybutora, które nie spełniały odpowiednich warunków technicznych. Za powyższe działanie wymierzył przedsiębiorcy karę pieniężną stanowiącą 0,58 % jego przychodu, osiągniętego z działalności gospodarczej objętej koncesją na obrót paliwami ciekłymi w 2007r. t.j. w kwocie 38.142 zł.

Zdaniem Sądu Okręgowego odwołanie nie zasługiwało na uwzględnienie.

Powód potwierdził fakt dokonanej kontroli, korzystania ze zbiornika oraz odmierzacza paliw podłączonego do zbiornika nie posiadającego dokumentów legalizacyjnych. W odwołaniu podniósł, że niezastosowanie się przez niego do przepisów było krótkotrwałe i związane z awarią autocysterny.

Wobec powyższego Sąd Okręgowy uznał okoliczności naruszenia przez powoda warunków koncesji za bezsporne. Zauważył, że prawnej kontroli podlegają odmierzacze paliw. Przeprowadzanie okresowej kontroli odmierzaczy ma na celu wyeliminowanie możliwości występowania błędnych wskazań urządzeń odmierzających, jak również uniemożliwienie przedsiębiorcom, wprowadzającym do obrotu paliwa ciekłe, celowego wprowadzania konsumentów w błąd. Urządzenia techniczne objęte dozorem technicznym, mogą być eksploatowane tylko na podstawie decyzji zezwalającej na ich eksploatację, wydanej przez organ właściwej jednostki dozoru technicznego. Zgodnie z rozporządzeniem Rady Ministrów z dnia 16 lipca 2002r. w sprawie urządzeń podlegających dozorowi technicznemu do takich urządzeń należą tez bezciśnieniowe zbiorniki służące do magazynowania materiałów ciekłych zapalnych. Oznacza to, że przed rozpoczęciem eksploatacji zbiornika przedsiębiorca powinien posiadać decyzję dopuszczająca go do eksploatacji. Przedsiębiorca nie zastosował się do obowiązków przewidzianych w powyższych przepisach, tym samym, zdaniem Sądu Okręgowego naruszył warunki koncesji.

Ponadto Sąd I instancji wskazał, że w sytuacji stwierdzenia naruszenia warunków koncesji, zgodnie z art.56 ust.2 ustawy- Prawo energetyczne, Prezes URE wymierza powyższą karę pieniężną. Zgodnie z brzmieniem tego przepisu oraz przyjętą linią orzecznictwa, Prezes URE jest obowiązany, nie zaś uprawniony do nałożenia kary, nakładając zaś karę zgodnie z ust. 6 w/w przepisu uwzględniaja stopień szkodliwości czynu, stopień zawinienia oraz dotychczasowe zachowanie podmiotu i jego możliwości finansowe.

W przekonaniu Sądu Okręgowego wymierzając karę pieniężną w wysokości 0,58 % przychodu za 2007r, Prezes URE ustalił jej wysokość adekwatnie zarówno do stopnia zawinienia, jak też postawy powoda. Stopień szkodliwości czynu Prezes URE trafnie ocenił jako znaczny, gdyż wzięto pod uwagę, że naruszenie to mogło mieć negatywny wpływ na interesy, odbiorców paliwa. Zdaniem Sądu I instancji prawidłowo również Prezes URE ocenił stopień zawinienia jako niedbalstwo, gdyż odwołujący się nie dochował należytej staranności przy prowadzeniu działalności koncesjonowanej. Powinien on tak zorganizować działalność prowadzonej przez siebie stacji paliw, aby uprzednio uzyskać wszelkie decyzje zezwalające na eksploatację urządzeń technicznych wykorzystywanych na stacji paliw, posiadać urządzenia sprawne i bezpieczne. Uwzględniono również dotychczasową niekaralność powoda.

Powód za to nie zaprzeczył prawdziwości twierdzenia pozwanego, odnośnie jego przychodu za rok 2007, nie przedstawił również dowodów wskazujących na trudną sytuację finansową.

Apelację od powyższego wyroku wniósł powód zaskarżając go w całości i wnosząc o jego zmianę poprzez uwzględnienie odwołania, ewentualnie o jego uchylenie i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania. Powód podniósł zarzuty:

1. naruszenia art. 56 ust. 6 ustawy Prawo energetyczne, na skutek ustalenia wysokości nałożonej kary pieniężnej w sposób nieuwzględniający należycie określonych w tym przepisie przesłanek w szczególności stopnia zawinienia, dotychczasowego zachowania podmiotu i jego możliwości finansowych,

2. naruszenia przepisów o postępowaniu w szczególności art.233 §1 kpc poprzez dowolną ocenę materiału zgromadzonego w sprawie, polegającą w szczególności na uznaniu, iż powód nie przedstawił żadnych dowodów potwierdzających trudną sytuację finansową,

3. naruszenia przepisów o postępowaniu mające wpływ na treść orzeczenia, a w szczególności poprzez nie wypowiedzenie się przez Sąd w przedmiocie wniosku dowodowego strony, co w konsekwencji skutkowało zamknięciem rozprawy bez przeprowadzenia dowodów wnioskowanych przez powoda,

4. naruszenia przepisów o postępowaniu tj. art.47 §1 kpc oraz prawa materialnego wskutek rozpoznawania sprawy przez Sąd w składzie jednego sędziego delegowanego przez Podsekretarza stanu w Ministerstwie Sprawiedliwości w sytuacji, gdy uprawnienie do delegowania sędziego do pełnienia obowiązków sędziego w innym sądzie przysługuje wyłącznie Ministrowi Sprawiedliwości i nie może być przenoszone na inne osoby, co skutkuje nieważnością postępowania.

Sąd Apelacyjny zważył, co następuje:

Apelacja zasługuje na uwzględnienie, ze względu na zachodzącą w sprawie nieważność postępowania, co musi skutkować uchyleniem zaskarżonego wyroku i zniesieniem postępowania w zakresie dotkniętym nieważnością.

Delegowanie na podstawie art. 77 par. 8 i 9 Pr. u.s.p. upoważnia sędziego do pełnienia wszystkich obowiązków sędziowskich (jurysdykcyjnych) we wskazanym sądzie w czasie określonym zarządzeniem o delegowaniu, a zatem do uczestnictwa w rozprawie (posiedzeniu), a następnie w naradzie oraz wydaniu i ogłoszeniu wyroku lub postanowienia co do istoty sprawy w postępowaniu nieprocesowym, nie wyłączając wydania innych postanowień, także postanowień tzw. formalnych, oraz podpisywania (sporządzania) uzasadnień. W sytuacji jednak, gdy akt delegacji wskazuje konkretne daty dzienne, nie jest dopuszczalne dokonywanie przez sędziego delegowanego jakichkolwiek czynności jurysdykcyjnych po tej dacie, w tym branie udziału w naradzie i ogłoszeniu wyroku. Sytuację taką należy bowiem traktować tak, jak gdyby sędzia delegowany dokonał czynności jurysdykcyjnych w ogóle po upływie okresu delegacji. To z kolei wywoływałoby nieważność postępowania w zakresie takich czynności jurysdykcyjnych na podstawie określonej w art. 379 pkt. 4 k.p.c. Zgodnie z powołanym przepisem nieważność postępowania zachodzi jeżeli w rozpoznaniu sprawy brał udział sędzia wyłączony z mocy ustawy.

W sprawie będącej przedmiotem rozpoznania przez Sąd Apelacyjny sędzia sprawozdawca będąca sędzią sądu rejonowego została delegowana na podstawie art. 77 par. 1 pkt. 1 i art. 46 par. 1 ustawy z dnia 27 lipca 2001 r. - Prawo o ustroju sądów powszechnych - do pełnienia obowiązków sędziego w Sądzie Okręgowym w Warszawie, z prawem przewodniczenia w sprawach rozpoznawanych przez ten Sąd w pierwszej instancji w składzie jednego sędziego od dnia 1 grudnia 2009 r. do dnia 31 maja 2010 roku w wymiarze jednej sesji w miesiącu. W akcie delegacji nie wskazano, co prawda konkretnych dat dziennych, w których sędzia delegowana uprawniona jest do pełnienia funkcji jurysdykcyjnych w Sądzie Okręgowym w Warszawie, nie mniej ogranicza on tę delegację do jednej sesji w miesiącu. Pojęcie sesji natomiast w tym przypadku rozumieć należy jako dzień posiedzeń sądu, na którym następuje rozpoznawanie spraw na rozprawie, posiedzeniach jawnych bądź niejawnych. Delegacja sędzi Magdaleny Sajur-Kordula ogranicza zatem możliwość dokonywania przez nią czynności jurysdykcyjnych na posiedzeniach odbywających się jeden raz (jeden dzień) w miesiącu.

Wyrok w niniejszej sprawie zostały wydany w dniu 29 kwietnia 2010 roku, a wcześniej sędzia Magdalena Sajur-Kordula orzekała również na posiedzeniu, które odbyło się w dniu 7 kwietnia 2010 roku. Tym samym delegacja sędziego do orzekania na jednej sesji w miesiącu, została wypełniona już w dniu 7 kwietnia, a zatem sędzia ta nie była uprawniona do orzekania w sądzie okręgowym na drugim posiedzeniu w tym samym miesiącu.

Mając na uwadze przedstawione wyżej okoliczności Sąd Apelacyjny uznał, że zaskarżony wyrok wydany został w warunkach nieważności określonych w art. 379 pkt 4 k.p.c. i na podstawie art. 386 par. 2 k.p.c. orzekł jak na wstępie.

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

UZASADNIENIE