UZASADNIENIE

R. Z. został oskarżony o to, że:

w nocy 22 lipca 2017 roku w miejscowości (...)-(...) K., gm. P., woj. (...), dokonał zniszczenia szyldu reklamowego poprzez zamalowanie jego powierzchni reklamowej farbą i uczynił go nieczytelnym powodując łączne straty w kwocie 2.700 złotych netto / 3321 złotych brutto na szkodę P. B.,

tj. o czyn przewidziany w art. 288 § 1 kk.

Sąd Rejonowy w Siedlcach wyrokiem z dnia 20 września 2018 roku:

oskarżonego R. Z. uznał za winnego tego, że w nocy 22 lipca 2017 roku w miejscowości (...)-(...) K., gm. P., woj. (...), dokonał zniszczenia szyldu reklamowego poprzez zamalowanie jego powierzchni reklamowej farbą i uczynił go nieczytelnym powodując łączne straty w kwocie 2.700 złotych netto / 3321 złotych brutto na szkodę P. B.,

i za to:

I. na podstawie art. 288 § 1 kk w zw. z art. 37a kk skazał go na karę 6 (sześciu) miesięcy ograniczenia wolności, polegającą na wykonywaniu nieodpłatnej kontrolowanej pracy na cele społeczne w wymiarze 25 (dwudziestu pięciu) godzin w stosunku miesięcznym;

II. na podstawie art. 46 § 1 kk orzekł od oskarżonego na rzecz oskarżyciela posiłkowego P. B. kwotę 2.700,00 (dwa tysiące siedemset) złotych tytułem naprawienia szkody w całości;

III. zasądził od R. Z. na rzecz oskarżyciela posiłkowego P. B. kwotę 420,00 (czterysta dwadzieścia) złotych tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego;

IV. zasądził od oskarżonego na rzecz Skarbu Państwa kwotę 190,00 (sto dziewięćdziesiąt) złotych tytułem kosztów sądowych, w tym obciążył go opłatą w kwocie 120,00 (sto dwadzieścia) złotych.

Apelację od powyższego wyroku wniósł oskarżyciel posiłkowy P. B., który zaskarżył wyrok w części rozstrzygnięcia o karze na niekorzyść oskarżonego. Apelujący w tym zakresie wyrokowi zarzucił rażącą niewspółmierność kary orzeczonej wobec oskarżonego poprzez wymierzenie jedynie kary ograniczenia wolności w wymiarze sześciu miesięcy ograniczenia wolności, w sytuacji gdy z ustaleń Sądu pierwszej instancji poczynionych w uzasadnieniu wyroku wynikało, iż stopień winy oskarżonego był bardzo wysoki, oskarżony działał z niskich pobudek, zaś jego czyn godził w mienie o wysokiej wartości, a ponadto wbrew ustaleniom Sądu pierwszej instancji (co do niekaralności oskarżonego i jego pozytywnej prognozy kryminologicznej) oskarżony był już wcześniej karany wyrokiem Sądu Rejonowego w Siedlcach – II Wydział Karny z dnia 27 sierpnia 2018 roku o sygn. akt II K 1521/17 za groźby karalne kierowane pod adresem oskarżyciela posiłkowego P. B. w dniu 19 sierpnia 2017 roku oraz znieważenia go słowami uznanymi powszechnie za wulgarne i obelżywe, które to okoliczności winny przemawiać za uznaniem, iż oskarżony wykazuje rażące lekceważenie porządku prawnego wymagające wymierzenia mu w kolejnym wyroku skazującym kary pozbawienia wolności z warunkowym zawieszeniem jej wykonania, gdyż wydanie kolejnego wyroku wymierzającego karę łagodniejszego rodzaju utwierdzi oskarżonego o braku jakichkolwiek odczuwalnych konwencji prawnych, zaś w odczuciu społecznym odebrany zostanie jako przejaw pobłażliwości sądu wobec osoby oskarżonego.

Podnosząc powyższe zarzuty oskarżyciel posiłkowy P. B. wniósł o zmianę zaskarżonego wyroku w części dotyczącej orzeczenia o karze poprzez wymierzenie oskarżonemu kary jednego roku pozbawienia wolności z warunkowym zawieszeniem jej wykonania na okres trzech lat próby.

Apelację od wyroku Sądu Rejonowego w Siedlcach z dnia 20 września 2018r. sygn. akt II K 797/18 wniósł także pełnomocnik oskarżyciela posiłkowego, który zaskarżył przedmiotowy wyrok w części rozstrzygnięcia o karze na niekorzyść oskarżonego. Apelujący w tym zakresie zaskarżonemu wyrokowi zarzucił rażącą niewspółmierność orzeczonej za przypisane oskarżonemu przestępstwo kary 6 miesięcy ograniczenia wolności polegającej na świadczeniu nieodpłatnej kontrolowanej pracy na cele społeczne w wymiarze 25 godzin miesięcznie, gdy wysoki stopień społecznej szkodliwości przypisanego oskarżonemu czynu oraz wysoki stopień winy, a także postawa i sposób zachowania oskarżonego po popełnieniu przestępstw uzasadniały wymierzenie mu kary sześciu miesięcy pozbawienia wolności z warunkowym zawieszeniem jej wykonania na okres próby lat dwóch oraz oddanie w okresie próby oskarżonego pod kuratora.

Podnosząc powyższy zarzut pełnomocnik oskarżyciela posiłkowego wniósł o zmianę wyroku Sądu Rejonowego w Siedlcach w zakresie pkt I części dyspozytywnej poprzez orzeczenie wobec oskarżonego za przypisany mu czyn kary sześciu miesięcy pozbawienia wolności z warunkowym zawieszeniem jej wykonania na okres próby lat dwóch oraz oddanie w okresie próby oskarżonego pod dozór kuratora.

W toku rozprawy odwoławczej pełnomocnik oskarżyciela posiłkowego poparł obie apelacje i wnioski zawarte w apelacji oskarżyciela posiłkowego P. B..

Prokurator wniósł o nieuwzględnienie obu apelacji i utrzymanie zaskarżonego wyroku w mocy.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Apelacje są bezzasadne i jako takie nie zasługują na uwzględnienie. Wysunięte w nich zarzuty, wraz z argumentacją przytoczoną na ich poparcie nie dostarczyły podstaw do uznania orzeczenia Sądu Rejonowego za nietrafne. Sąd Okręgowy poddając zaskarżony wyrok kontroli instancyjnej nie stwierdził w nim niewspółmierności orzeczonej przez Sąd meriti represji karnej.

Mając na względzie, że żadna z apelacji nie kwestionuje ustaleń faktycznych, kwalifikacji prawnej czynu oskarżonego oraz jego winy, należało uznać za niecelowe odnoszenie się do tych kwestii i poprzestać wyłącznie na stwierdzeniu, że w tym zakresie Sąd Okręgowy w pełni podziela ocenę dokonaną przez Sąd pierwszej instancji.

Sąd Odwoławczy nie znalazł podstaw, by nie zgodzić się ze stanowiskiem Sądu meriti w kwestii kary wymierzonej oskarżonemu, co do której podniesiony został zarzut nadmiernej łagodności. W myśl regulacji zawartych w art. 53 kk Sąd wymierzając karę, winien baczyć, by jej dolegliwość nie przekraczała stopnia winy sprawcy, uwzględniać stopień społecznej szkodliwości przypisanego mu czynu, a także mieć na uwadze cele zapobiegawcze i wychowawcze, które winna osiągać kara, jak również potrzeby wynikające z dyrektywy prewencji ogólnej. Nadto, Sąd wymierzając karę powinien zwrócić uwagę na właściwości i warunki osobiste sprawcy takie jak wiek czy dotychczasowa niekaralność. Wymierzając oskarżonemu karę, Sąd Rejonowy uwzględnił wszystkie okoliczności, zarówno te przemawiające na korzyść sprawcy, jak też te obciążające go, nie pominął także żadnej z przytoczonych powyżej okoliczności zawartych w art. 53 kk, a także właściwie zważył stopień winy oraz społecznej szkodliwości czynu, przy czym swoje stanowisko obszernie i szczegółowo uzasadnił. Orzeczona kara uwzględnia właściwości i warunki osobiste oskarżonego, rodzaj i wysokość wyrządzonej przez niego szkody, a także cele kary w zakresie prewencji indywidualnej i generalnej.

Wprawdzie ustawowe zagrożenie czynu z art. 288 § 1 kk, którego dopuścił się oskarżony, wynosi od trzech miesięcy do pięciu lat pozbawienia wolności, jednakże Sąd wymierzając karę winien mieć na względzie wszystkie dyrektywy sądowego wymiaru kary, w tym dyrektywę prymatu kar wolnościowych, których istotą jest uznanie, że stanowią one wystarczającą dolegliwość dla sprawców, których nie trzeba choćby warunkowo izolować od społeczeństwa. Dlatego też słusznie Sąd pierwszej instancji dokonując wyboru rodzaju orzeczonej kary wziął pod uwagę regulacje, zawarte w art. 37a kk, stosownie do której w sytuacji, gdy ustawa przewiduje zagrożenie karą pozbawienia wolności nieprzekraczającą ośmiu lat, Sąd może zamiast tej kary orzec grzywnę albo karę ograniczenia wolności, o której mowa w art. 34 § 1a pkt 1 lub 4, a także w art. 58 § 1 kk, który stanowi, że ilekroć ustawa przewiduje możliwość wyboru rodzaju kary (a więc nie tylko w zagrożeniu ustawowym, ale również z uwzględnieniem innych możliwości, przewidzianych w części ogólnej kodeksu karnego), a przestępstwo jest zagrożone karą pozbawienia wolności nieprzekraczającą pięciu lat, Sąd orzeka karę pozbawienia wolności tylko wówczas, gdy inna kara lub środek karny nie mógłby spełnić celów kary. Cytowany powyżej art. 37a kk umożliwia zatem wymierzenie kary innej niż pozbawienia wolności także w sytuacji, gdy przepis części szczególnej kodeksu karnego przewiduje za dany czyn wyłącznie karę pozbawienia wolności. Jest to przepis modyfikujący ustawowe zagrożenie każdego przestępstwa, zagrożonego karą pozbawienia wolności do lat ośmiu, poprzez poszerzenie jego sankcji o kary nieizolacyjne. Natomiast art. 58 § 1 jednoznacznie sygnalizuje, by Sąd ograniczał wymierzanie zarówno kary bezwzględnego pozbawienia wolności jak i kary pozbawienia wolności z warunkowym zawieszeniem jej wykonania, orzekanych za przestępstwa zagrożone alternatywnie różnymi karami, tylko do sytuacji, gdy inne kary lub środki karne nie mogłyby spełnić swoich celów. Rozumieć przez to należy, iż dopiero w sytuacji, gdy kara grzywny lub kara ograniczenia wolności nie spełni zapobiegawczych i wychowawczych celów kary, Sąd mając na uwadze wszystkie okoliczności wymienione w art. 53 kk winien wymierzyć karę pozbawienia wolności. Przedstawione powyżej szczególne dyrektywy wymiaru kary, umożliwiają Sądowi wymierzenie takiej kary, która odpowiada społecznemu poczuciu sprawiedliwości, daje gwarancję skutecznego zwalczania przestępczości oraz tworzy atmosferę zaufania do obowiązującego systemu prawnego.

Odnosząc powyższe do przedmiotowej sprawy, uznać należy że wina sprawcy oraz społeczna szkodliwość czynu były znaczne, ale nie na tyle, aby zaistniała konieczność wymierzenia kary pozbawienia wolności. Sąd Okręgowy nie dostrzegł podstaw, by uznać, że orzeczona wobec R. Z. kara ograniczenia wolności nie spełni swoich celów. Przede wszystkim za zastosowaniem wobec oskarżonego kary wolnościowej przemawiają jego warunki i właściwości osobiste. Oskarżony jest sprawcą młodocianym, a w chwili popełnienia czynu miał zaledwie osiemnaście lat. Ponadto, wbrew zarzutom podniesionym w apelacjach, Sąd I instancji słusznie potraktował oskarżonego jak osobę niekaraną. Jako że o karalności sprawcy można mówić dopiero wówczas, gdy zapadł wobec niego prawomocny wyrok skazujący, to o uprzedniej karalności oskarżonego przesądza data uprawomocnienia się tegoż wyroku. Wprawdzie po dokonaniu w dniu 22 lipca 2017 r. czynu, którego dotyczy niniejsze postępowanie, oskarżony dopuścił się dwóch kolejnych występków, tj. w dniu 19 sierpnia 2017 roku skierował pod adresem oskarżyciela posiłkowego P. B. groźbę karalną oraz znieważył go słowami powszechnie uznanymi za wulgarne i obelżywe, jednakże wyrok skazujący w tamtej sprawie Sądu Rejonowego w Siedlcach, wydany pod sygn. II K 1521/17 w dniu 27 sierpnia 2018 roku, uprawomocnił się dopiero 15 lutego 2019 roku. W świetle powyższego, nie budzi wątpliwości, iż oskarżony R. Z. zarówno w dniu popełnienia przestępstwa, którego dotyczy przedmiotowy proces, tj. w dniu 22 lipca 2017 roku, jak i w dacie wyrokowania, tj. w dniu 20 września 2018 r., był osobą niekaraną. Uprawomocnienie się wyroku w sprawie II K 1521/17 w toku postępowania odwoławczego w sprawie niniejszej również w ocenie Sądu Okręgowego nie powinno być uznane za okoliczność dla oskarżonego obciążającą, jako że wyrok tamten dotyczył czynów późniejszych, niż czyn w tej sprawie i nie można twierdzić, że popełniając przestępstwo wcześniej oskarżony był sprawcą niepoprawnym, skoro było to jego pierwsze przestępstwo.

Nie bez znaczenia dla oceny okoliczności sprawy, istotnych dla wymiaru kary pozostaje fakt, iż pomiędzy rodzinami Z. i B. od kilku lat istnieje konflikt, który zapewne stał się przyczyną popełnienia przez oskarżonego powyższych przestępstw właśnie na szkodę oskarżyciela posiłkowego P. B.. W tym miejscu warto zaznaczyć, iż za wyjątkiem wspomnianych powyżej zdarzeń, zarówno dotychczasowy sposób życia oskarżonego, jak i jego relacje środowiskowe nie budziły zastrzeżeń. W tych okolicznościach za słuszne uznać należy, iż czyny oskarżonego, popełnione w obu postępowaniach (w ciągu jednego miesiąca) miał generalnie charakter incydentalny, a prognoza kryminologiczna względem niego jest pozytywna. Świadczyć o tym może chociażby brak informacji o nowych incydentach z jego udziałem. Nadto Sąd nie znalazł podstaw, by uznać oskarżonego za osobę wymagającą izolacji ze względu na zagrożenie, które mógłby potencjalnie stwarzać dla społeczeństwa. Powyższe okoliczności uzasadniają przypuszczenie, iż R. Z. z zaskarżonego wyroku wyciąga odpowiednie wnioski i będzie przestrzegał porządku prawnego, w szczególności nie popełni ponownie przestępstwa na szkodę pokrzywdzonego.

W ocenie Sądu, wobec oskarżonego, który jest sprawcą młodocianym i w pierwszej kolejności sankcją karną należy go wychowywać, wystarczające jest wymierzenie kary ograniczenia wolności, polegającej na wykonywaniu nieodpłatnej, kontrolowanej pracy na cele społeczne w wymiarze 25 godzin miesięcznie. Orzeczona kara uwzględnia cele, jakie powinna osiągnąć, czyni zadość społecznemu poczuciu sprawiedliwości, dowodząc jednocześnie braku bezprawności dla zachowań prezentowanych przez oskarżonego. Ponadto kara ta jest współmierna do stopnia zawinienia sprawcy, jego właściwości i warunków osobistych i zarazem wystarczająca, by oskarżonego uświadomić i podziałać na niego w ten sposób, by w przyszłości powstrzymywał się od zachowań sprzecznych z prawem.

Sąd Okręgowy nie uwzględniając apelacji wniesionych przez oskarżyciela posiłkowego oraz jego pełnomocnika utrzymał w mocy wyrok Sądu Rejonowego w Siedlcach z dnia 20 września 2018 roku.

Sąd na podstawie art. 624 § 1 kpk w zw. z art. 636 § 1 kpk zwolnił oskarżyciela posiłkowego od wydatków postępowania odwoławczego, przejmując je na rachunek Skarbu Państwa.

Z tych względów Sąd Okręgowy w Siedlcach orzekł jak w wyroku.

Przewodniczący:		SSO Karol Troć

Protokolant:	st. sekr. sąd. Beata Defut-Kołodziejak

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

UZASADNIENIE