Sygn. akt VI W 1539/18
Dnia 14 marca 2019r.
Sąd Rejonowy Poznań Nowe Miasto i Wilda w Poznaniu Wydział VI Karny w składzie:
Przewodniczący SSR Izabela Hantz – Nowak
Protokolant: sek. sąd. Katarzyna Pawłowska
przy udziale oskarżyciela publicznego PIP Dawid Andrzejewski
po rozpoznaniu dnia 6.03.19r.
sprawy M. B. , s. M. i W. zd. M., ur. (...) w G.
obwinionego o to, że:
będąc osobą uprawnioną do reprezentowania Fundacji (...) zs w L. przy ul. (...) (...)jako wice prezes zarządu w miejscowości P. nie dopełnił ustawowego obowiązku polegającego na terminowej wypłacie wynagrodzenia za pracę w przyjętym terminie 10 dnia każdego miesiąca dla następujących pracowników:
- za miesiąc marzec 2018r. :
- w okresie od dnia 11.04.2018r. do dnia 13.04.2018r. dla A. A. potwierdzenie wypłaty z dniem 13.04.2018r.
- w okresie od dnia 11.04.2018r. do dnia 19.04.2018r. dla J. A. potwierdzenie wypłaty z dniem 19.04.18r.
- w dniu 11.04.2018r. dla P. C. potwierdzenie wypłaty z dniem 11.04.18r.
- w okresie od 11.04.18r. do 16.04.18r. dla R. C. potwierdzenie wypłaty z dniem 16.04.18r.
- w okresie od 11.04.18r. do 16.04.18r. dla E. G. potwierdzenie wypłaty z dniem 16.04.18r.
- w okresie od 11.04.18r. do 16.04.18r. dla S. G. potwierdzenie wypłaty z dniem 16.04.18r.
- w okresie od 11.04.18r. do 13.04.18r. dla I. G. potwierdzenie wypłaty z dniem 13.04.18r.
- w dniu 11.04.18r. dla M. H. potwierdzenie wypłaty z dniem 11.04.18r.
- w okresie od 11.04.18r. do 17.04.18r. dla K. H. potwierdzenie wypłaty z dniem 17.04.18r.
- w okresie od 11.04.18r. do 27.04.18r. dla C. H. potwierdzenie wypłaty z dniem 27.04.18r.
- w okresie od 11.04.18r. do 12.04.18r. dla M. J. potwierdzenie wypłaty z dniem 12.04.18r.
- w okresie od 11.04.18r. do 16.04.18r. dla I. K. potwierdzenie wypłaty z dniem 16.04.18r.
- w okresie od 11.04.18r. do 12.04.18r. dla H. K. potwierdzenie wypłaty z dniem 12.04.18r.
- w dniu 11.04.18r. dla E. K. potwierdzenie wpłaty z dniem 11.04.18r.
- w okresie od 11.04.18r. do 17.04.18r. dla M. L. potwierdzenie wypłaty z dniem 17.04.18r.
- w dniu 11.04.18r. dla R. L. potwierdzenie wpłaty z dniem 11.04.18r.
- w okresie od 11.04.18r. do 13.04.18r. dla I. Ł. potwierdzenie wypłaty z dniem 13.04.18r.
- w okresie od 11.04.18r. do 17.04.18r. dla A. Ł. potwierdzenie wypłaty z dniem 17.04.18r.
- w dniu 11.04.18r. dla L. M. potwierdzenie wpłaty z dniem 11.04.18r.
- w okresie od 11.04.18r. do 16.04.18r. dla K. M. (1) potwierdzenie wypłaty z dniem 16.04.18r.
- w okresie od 11.04.18r. do 20.04.18r. dla A. M. (1) potwierdzenie wypłaty z dniem 20.04.18r.
- w okresie od 11.04.18r. do 13.04.18r. dla A. M. (2) potwierdzenie wypłaty z dniem 13.04.18r.
- w okresie od 11.04.18r. do 16.04.18r. dla D. N. potwierdzenie wypłaty z dniem 16.04.18r.
- w okresie od 11.04.18r. do 16.04.18r. dla E. P. (1) potwierdzenie wypłaty z dniem 16.04.18r.
- w okresie od 11.04.18r. do 16.04.18r. dla M. P. potwierdzenie wypłaty z dniem 16.04.18r.
- w okresie od 11.04.18r. do 27.04.18r. dla A. P. (1) potwierdzenie wypłaty z dniem 27.04.18r.
- w okresie od 11.04.18r. do 13.04.18r. dla P. R. potwierdzenie wypłaty z dniem 13.04.18r.
- w okresie od 11.04.18r. do 27.04.18r. dla P. S. potwierdzenie wypłaty z dniem 27.04.18r.
- w okresie od 11.04.18r. do 27.04.18r. dla M. S. (1) potwierdzenie wypłaty z dniem 27.04.18r.
- w okresie od 11.04.18r. do 23.04.18r. dla M. T. potwierdzenie wypłaty z dniem 23.04.18r.
- w okresie od 11.04.18r. do 13.04.18r. dla U. U. potwierdzenie wypłaty z dniem 13.04.18r.
- w okresie od 11.04.18r. do 12.04.18r. dla M. Z. potwierdzenie wypłaty z dniem 12.04.18r.
- w okresie od 11.04.18r. do 18.04.18r. dla K. D. potwierdzenie wypłaty z dniem 18.04.18r.
- w okresie od 11.04.18r. do 27.04.18r. dla P. G. potwierdzenie wypłaty z dniem 27.04.18r.
- w okresie od 11.04.18r. do 13.04.18r. dla J. G. (1) potwierdzenie wypłaty z dniem 13.04.18r.
- w okresie od 11.04.18r. do 18.04.18r. dla D. K. potwierdzenie wypłaty z dniem 18.04.18r.
- w okresie od 11.04.18r. do 23.04.18r. dla D. M. potwierdzenie wypłaty z dniem 23.04.18r.
- w okresie od 11.04.18r. do 23.04.18r. dla M. M. (3) potwierdzenie wypłaty z dniem 23.04.18r.
- w okresie od 11.04.18r. do 23.04.18r. dla K. M. (2) potwierdzenie wypłaty z dniem 23.04.18r.
- w okresie od 11.04.18r. do 17.04.18r. dla K. R. potwierdzenie wypłaty z dniem 17.04.18r.
- w okresie od 11.04.18r. do 17.04.18r. dla M. S. (2) potwierdzenie wypłaty z dniem 17.04.18r.
- w okresie od 11.04.18r. do 17.04.18r. dla W. W. (2) potwierdzenie wypłaty z dniem 17.04.18r.
- w okresie od 11.04.18r. do 19.04.18r. dla J. W. potwierdzenie wypłaty z dniem 16.04.18r.
- w okresie od 11.04.18r. do 27.04.18r. dla P. W. potwierdzenie wypłaty z dniem 27.04.18r.
- w okresie od 11.04.18r. do 19.04.18r. dla A. W. potwierdzenie wypłaty z dniem 19.04.18r.
- w okresie od 11.04.18r. do 17.04.18r. dla G. Ż. potwierdzenie wypłaty z dniem 17.04.18r.
- za miesiąc kwiecień 2018r. :
- w okresie od 11.05.18r. do 17.05.18r. dla J. A. potwierdzenie wypłaty z dniem 17.05.18r.
- w dniu 11.05.18r. dla P. C. potwierdzenie wypłaty z dniem 11.05.18r.
- w dniu 11.05.18r. dla H. K. potwierdzenie wypłaty z dniem 11.05.18r
- w dniu 11.05.18r. dla A. Ł. potwierdzenie z dniem 11.05.18r.
- w dniu 11.05.18r. dla L. M. potwierdzenie wypłaty z dniem 11.05.18r
- w dniu 11.05.18r. dla K. M. (1) potwierdzenie wypłaty z dniem 11.05.18r
- w dniu 11.05.18r. dla E. P. (2) potwierdzenie wypłaty z dniem 11.05.18r
- w dniu 11.05.18r. dla H. K. potwierdzenie wypłaty z dniem 11.05.18r
- w okresie od 11.05.18r. do 18.05.18r. dla U. U. potwierdzenie wypłaty z dniem 18.05.18r.
- w okresie od 11.05.18r. do 14.05.18r. dla J. G. (2) potwierdzenie wypłaty z dniem 14.05.18r.
- w okresie od 11.05.18r. do 14.05.18r. dla K. R. potwierdzenie wypłaty z dniem 14.05.18r.
- w dniu 11.05.18r. dla M. S. (2) - potwierdzenie wypłaty z dniem 11.05.18r.
- w dniu 11.05.18r. dla W. W. (2) - potwierdzenie wypłaty z dniem 11.05.18r.
- w okresie od 11.05.18r. do 16.05.18r. dla J. W. potwierdzenie wypłaty z dniem 16.05.18r.
- w dniu 11.05.18r. dla J. Ż. potwierdzenie wypłaty z dniem 11.05.18r.
- w okresie od 11.05.18r. do 28.05.18r. dla R. W. potwierdzenie wypłaty z dniem 28.05.18r.
tj. o wykroczenie z art. 282 § 1 pkt 1 kp ustawy z dnia 26.06.1974r. kodeks pracy w zw. z art. 85, art. 94 pkt 5 kp
I. Obwinionego M. B. uznaje za winnego popełnienia w sposób opisany wyżej wykroczenia z art. 282 § 1 pkt 1 kp w zw. z art. 85, art. 95 pkt 5 kp i za to na podstawie art. 282 § 1 pkt 1 kp w zw. z art. 39 § 1 kw odstępuje od wymierzenia kary.
II. Na podstawie art. 119 § 1 kpw oraz § 2 i 3 Rozporządzenia MS z dnia 22.12.17r. w sprawie wysokości zryczałtowanych wydatków postępowania oraz wysokości opłaty sądowej od wniosku o wznowienie postępowania w sprawach o wykroczenia (Dz. U. 2018, poz. 2467) i art. 5 ustawy z dnia 23.06.1973r. o opłatach w sprawach karnych (Dz. U. nr 27, poz. 152) zasądza od obwinionego na rzecz Skarbu Państwa zryczałtowane wydatki postępowania w kwocie 120 zł oraz opłatę w kwocie 30 zł.
/-/ SSR I. Hantz – Nowak
Fundacja (...) z siedzibą w L. (dalej też jako: Fundacja) prowadzi działalność gospodarczą na podstawie wpisu do Krajowego Rejestru Sądowego pod numerem (...). Celem Fundacji jest działanie na rzecz dzieci oraz osób niepełnosprawnych, pomoc finansowa, organizacja specjalistycznego leczenia oraz rehabilitacji, a także budowa specjalistycznego ośrodka dla niepełnosprawnych o różnych specjalizacjach leczenia. Do reprezentowania Fundacji uprawniony jest każdy członek Zarządu samodzielnie.
Działalność Fundacji utrzymywana jest z darowizn dokonywanych przez darczyńców, którzy z kolei wyszukiwani są za pomocą telemarketingu przez pracowników Fundacji. Jednorazowe wpłaty darczyńców wahają się od 30/35 zł do 2000 zł.
W dniach 15, 24, 25 oraz 28 maja 2018 roku w Fundacji przeprowadzona została kontrola przez Państwową Inspekcję Pracy (łącznie w Fundacji przeprowadzone zostały trzy kontrole – pierwsza w okresie od stycznia do marca 2018 roku, druga w maju 2018 roku, a trzecie w sierpniu 2018 roku). W tym czasie Fundacja zatrudniała 49 pracowników,
a w tym 6 osób na podstawie umów cywilno – prawnych oraz 43 osoby na podstawie umowy o pracę. W czasie kontroli Wiceprezesem Zarządu Fundacji był obwiniony M. B..
Analizie dotyczącej wypłat wynagrodzeń za pracę poddano okres od marca 2018 roku do kwietnia 2018 roku. Przeprowadzona kontrola wykazała, że osoby uprawnione do reprezentowania Fundacji nie dopełniły obowiązku polegającego na terminowej wypłacie wynagrodzenia za pracę w przyjętym terminie do 10 – go dnia każdego miesiąca, dla następujących pracowników:
1) za miesiąc marzec 2018r. :
- w okresie od dnia 11.04.2018r. do dnia 13.04.2018r. dla A. A. potwierdzenie wypłaty z dniem 13.04.2018r.
- w okresie od dnia 11.04.2018r. do dnia 19.04.2018r. dla J. A. potwierdzenie wypłaty z dniem 19.04.18r.
- w dniu 11.04.2018r. dla P. C. potwierdzenie wypłaty z dniem 11.04.18r.
- w okresie od 11.04.18r. do 16.04.18r. dla R. C. potwierdzenie wypłaty z dniem 16.04.18r.
- w okresie od 11.04.18r. do 16.04.18r. dla E. G. potwierdzenie wypłaty z dniem 16.04.18r.
- w okresie od 11.04.18r. do 16.04.18r. dla S. G. potwierdzenie wypłaty z dniem 16.04.18r.
- w okresie od 11.04.18r. do 13.04.18r. dla I. G. potwierdzenie wypłaty
z dniem 13.04.18r.
- w dniu 11.04.18r. dla M. H. potwierdzenie wypłaty z dniem 11.04.18r.
- w okresie od 11.04.18r. do 17.04.18r. dla K. H. potwierdzenie wypłaty
z dniem 17.04.18r.
- w okresie od 11.04.18r. do 27.04.18r. dla C. H. potwierdzenie wypłaty
z dniem 27.04.18r.
- w okresie od 11.04.18r. do 12.04.18r. dla M. J. potwierdzenie wypłaty
z dniem 12.04.18r.
- w okresie od 11.04.18r. do 16.04.18r. dla I. K. potwierdzenie wypłaty z dniem 16.04.18r.
- w okresie od 11.04.18r. do 12.04.18r. dla H. K. potwierdzenie wypłaty z dniem 12.04.18r.
- w dniu 11.04.18r. dla E. K. potwierdzenie wpłaty z dniem 11.04.18r.
- w okresie od 11.04.18r. do 17.04.18r. dla M. L. potwierdzenie wypłaty z dniem 17.04.18r.
- w dniu 11.04.18r. dla R. L. potwierdzenie wpłaty z dniem 11.04.18r.
- w okresie od 11.04.18r. do 13.04.18r. dla I. Ł. potwierdzenie wypłaty z dniem 13.04.18r.
- w okresie od 11.04.18r. do 17.04.18r. dla A. Ł. potwierdzenie wypłaty z dniem 17.04.18r.
- w dniu 11.04.18r. dla L. M. potwierdzenie wpłaty z dniem 11.04.18r.
- w okresie od 11.04.18r. do 16.04.18r. dla K. M. (1) potwierdzenie wypłaty z dniem 16.04.18r.
- w okresie od 11.04.18r. do 20.04.18r. dla A. M. (1) potwierdzenie wypłaty z dniem 20.04.18r.
- w okresie od 11.04.18r. do 13.04.18r. dla A. M. (2) potwierdzenie wypłaty z dniem 13.04.18r.
- w okresie od 11.04.18r. do 16.04.18r. dla D. N. potwierdzenie wypłaty z dniem 16.04.18r.
- w okresie od 11.04.18r. do 16.04.18r. dla E. P. (1) potwierdzenie wypłaty z dniem 16.04.18r.
- w okresie od 11.04.18r. do 16.04.18r. dla M. P. potwierdzenie wypłaty z dniem 16.04.18r.
- w okresie od 11.04.18r. do 27.04.18r. dla A. P. (1) potwierdzenie wypłaty z dniem 27.04.18r.
- w okresie od 11.04.18r. do 13.04.18r. dla P. R. potwierdzenie wypłaty z dniem 13.04.18r.
- w okresie od 11.04.18r. do 27.04.18r. dla P. S. potwierdzenie wypłaty
z dniem 27.04.18r.
- w okresie od 11.04.18r. do 27.04.18r. dla M. S. (1) potwierdzenie wypłaty
z dniem 27.04.18r.
- w okresie od 11.04.18r. do 23.04.18r. dla M. T. potwierdzenie wypłaty z dniem 23.04.18r.
- w okresie od 11.04.18r. do 13.04.18r. dla U. U. potwierdzenie wypłaty z dniem 13.04.18r.
- w okresie od 11.04.18r. do 12.04.18r. dla M. Z. potwierdzenie wypłaty z dniem 12.04.18r.
- w okresie od 11.04.18r. do 18.04.18r. dla K. D. potwierdzenie wypłaty z dniem 18.04.18r.
- w okresie od 11.04.18r. do 27.04.18r. dla P. G. potwierdzenie wypłaty
z dniem 27.04.18r.
- w okresie od 11.04.18r. do 13.04.18r. dla J. G. (1) potwierdzenie wypłaty z dniem 13.04.18r.
- w okresie od 11.04.18r. do 18.04.18r. dla D. K. potwierdzenie wypłaty
z dniem 18.04.18r.
- w okresie od 11.04.18r. do 23.04.18r. dla D. M. potwierdzenie wypłaty
z dniem 23.04.18r.
- w okresie od 11.04.18r. do 23.04.18r. dla M. M. (3) potwierdzenie wypłaty
z dniem 23.04.18r.
- w okresie od 11.04.18r. do 23.04.18r. dla K. M. (2) potwierdzenie wypłaty
z dniem 23.04.18r.
- w okresie od 11.04.18r. do 17.04.18r. dla K. R. potwierdzenie wypłaty z dniem 17.04.18r.
- w okresie od 11.04.18r. do 17.04.18r. dla M. S. (2) potwierdzenie wypłaty
z dniem 17.04.18r.
- w okresie od 11.04.18r. do 17.04.18r. dla W. W. (2) potwierdzenie wypłaty z dniem 17.04.18r.
- w okresie od 11.04.18r. do 19.04.18r. dla J. W. potwierdzenie wypłaty z dniem 16.04.18r.
- w okresie od 11.04.18r. do 27.04.18r. dla P. W. potwierdzenie wypłaty z dniem 27.04.18r.
- w okresie od 11.04.18r. do 19.04.18r. dla A. W. potwierdzenie wypłaty z dniem 19.04.18r.
- w okresie od 11.04.18r. do 17.04.18r. dla G. Ż. potwierdzenie wypłaty
z dniem 17.04.18r.
2) za miesiąc kwiecień 2018r.:
- w okresie od 11.05.18r. do 17.05.18r. dla J. A. potwierdzenie wypłaty z dniem 17.05.18r.
- w dniu 11.05.18r. dla P. C. potwierdzenie wypłaty z dniem 11.05.18r.
- w dniu 11.05.18r. dla H. K. potwierdzenie wypłaty z dniem 11.05.18r
- w dniu 11.05.18r. dla A. Ł. potwierdzenie z dniem 11.05.18r.
- w dniu 11.05.18r. dla L. M. potwierdzenie wypłaty z dniem 11.05.18r
- w dniu 11.05.18r. dla K. M. (1) potwierdzenie wypłaty z dniem 11.05.18r
- w dniu 11.05.18r. dla E. P. (2) potwierdzenie wypłaty z dniem 11.05.18r
- w dniu 11.05.18r. dla H. K. potwierdzenie wypłaty z dniem 11.05.18r
- w okresie od 11.05.18r. do 18.05.18r. dla U. U. potwierdzenie wypłaty z dniem 18.05.18r.
- w okresie od 11.05.18r. do 14.05.18r. dla J. G. (2) potwierdzenie wypłaty z dniem 14.05.18r.
- w okresie od 11.05.18r. do 14.05.18r. dla K. R. potwierdzenie wypłaty z dniem 14.05.18r.
- w dniu 11.05.18r. dla M. S. (2) - potwierdzenie wypłaty z dniem 11.05.18r.
- w dniu 11.05.18r. dla W. W. (2) - potwierdzenie wypłaty z dniem 11.05.18r.
- w okresie od 11.05.18r. do 16.05.18r. dla J. W. potwierdzenie wypłaty z dniem 16.05.18r.
- w dniu 11.05.18r. dla J. Ż. potwierdzenie wypłaty z dniem 11.05.18r.
- w okresie od 11.05.18r. do 28.05.18r. dla R. W. potwierdzenie wypłaty
z dniem 28.05.18r.
Ostatecznie wszystkie wynagrodzenia zostały wypłacone pracownikom. Ponadto, większość pracowników, których dotknęły opóźnienia w wypłacie wynagrodzenia, nadal pracuje w Fundacji.
Po terminie, w pierwszej kolejności wynagrodzenia wypłacane były osobom zatrudnionym „na stałe”, a następnie osobom zatrudnionym na podstawie umowy zlecenia. W tym czasie zdarzały się sytuacje kiedy to żona obwinionego P. B., która w Fundacji pełniła funkcję Dyrektora, otrzymała wynagrodzenie w kwocie ok. 16 000 zł netto, a Prezes Zarządu M. S. (3) w kwocie ok. 12 000 zł netto.
Powyższy stan faktyczny Sąd ustalił na podstawie:
- częściowo wyjaśnień obwinionego (k. 118 -119, 6-8),
- zeznań świadka A. P. (2) (k.119-119v),
- dokumentów: wykaz (k. 5), notatka i wydruki przelewów (k. 10-15), protokół kontroli wraz z załącznikami (k. 62-91).
Obwiniony nie przyznał się do stawianych mu zarzutów i wyjaśnił, że w tym czasie sytuacja Fundacji uległa pogorszeniu, dlatego najpierw zostały wypłacone wynagrodzenia dla pracowników, którzy byli zatrudnieni, finanse fundacji zależą od dobrej woli darczyńców, po opłaceniu faktur wynagrodzenia były regulowane z opóźnieniem, opóźnienie mogło wynosić 4-5 dni. Wyjaśnieniom obwinionego Sąd dał wiarę w części. Sąd przede wszystkim za niewiarygodne uznał te twierdzenia obwinionego, w których wskazywał on, że nie miał zamiaru popełnienia wykroczenia, że opóźnienie wynikało z sytuacji finansowej Fundacji, która uległa pogorszeniu. Obwiniony miał środki aby wypłacić wynagrodzenie pracownikom zatrudnionym, sam dokonał selekcji którym to osobom wypłaci terminowo a którym nie, a więc sam podjął ryzyko, że może narazić się na zarzut braku terminowych wypłat wynagrodzeń wobec pozostałych. Nie usprawiedliwiają tego podawane przez obwinionego trudności finansowe Fundacji, która jak każdy zakład pracy ma obowiązek wypłacać terminowo wynagrodzenia wszystkim pracownikom. Zwłaszcza, że przy wysokich wynagrodzeniach prezesa Fundacji, możliwe byłoby poczynienie oszczędności, aby móc zapewnić terminowe wypłaty w razie trudności.
Sąd dał wiarę zeznaniom świadka A. P. (2) . Zeznania te były spójne, logiczne i konsekwentne. Świadek przeprowadzał kontrole w Fundacji z ramienia Państwowej Inspekcji Pracy, dlatego też miał dużą wiedzę na temat kluczowych okoliczności niniejszej sprawy. Świadek zeznał, że przeprowadził w Fundacji trzy kontrole i każda z nich wykazał nieprawidłowości w zakresie terminowości w wypłacie wynagrodzeń. Świadek podał, że za pierwszym razem zastosował pouczenie, jednak z uwagi na to, że sytuacja nie poprawiła się zdecydował o złożeniu wniosku o ukaranie. Zeznania świadka pozostają w zgodzie z protokołem kontroli.
Sąd oddalił wniosek oskarżyciela o zobowiązanie obwinionego do przedłożenia zestawienia za rok 2017 dotyczące wydatków na cel statutowy fundacji oraz na wynagrodzenia dla wszystkich pracowników, albowiem, albowiem przeprowadzenie dowodu z tego dokumentu było nieprzydatne do wydania rozstrzygnięcia w sprawie. Sąd w toku niniejszego postępowania badał bowiem nieterminowość wypłaty wynagrodzeń, a nie kwestię gospodarności Fundacji.
Sąd zważył, co następuje:
Przechodząc do rozważań prawnych, należy zauważyć, iż odpowiedzialności z art. 282 § 1 pkt 1 k.p. podlega ten kto, wbrew obowiązkowi nie wypłaca w ustalonym terminie wynagrodzenia za pracę lub innego świadczenia przysługującego pracownikowi albo uprawnionemu do tego świadczenia członkowi rodziny pracownika, wysokość tego wynagrodzenia lub świadczenia bezpodstawnie obniża albo dokonuje bezpodstawnych potrąceń podlega karze grzywny od 1000 zł do 30 000 zł. Jednocześnie osoba zobowiązana do wypłacania świadczeń pieniężnych, jeżeli dojdzie do nie wypłacenia ich w terminie, nie zawsze odpowiada z art. 282 k.p. Odpowiedzialności karnej podlega bowiem tylko ten, kto dopuszcza się czynu, który jest jednocześnie karalny, karygodny i zawiniony (art. 1 § 1 k.k. oraz art. 1 § 1 i 2 k.w.). Oznacza to, że odpowiedzialność za wykroczenie z art. 282 k.p. można przypisać tylko temu sprawcy, z którego winy doszło do nie wypłacenia należnych pracownikowi świadczeń pieniężnych. Zgodnie z wyrokiem Sądu Najwyższego z dnia 23 września 2009 r., sygn akt. IV KK 66/09 ,,odpowiedzialność za wykroczenie z art. 282 k.p. można przypisać tylko temu sprawcy, z którego winy doszło do nie wypłacenia należnych pracownikowi świadczeń pieniężnych. Aby zatem móc przyjąć zawinienie sprawcy, należy ustalić, że nie istniała przyczyna, która należycie usprawiedliwiałaby niewypłacenie należnych pracownikom świadczeń. Przyczyną taką, może być (między innymi) brak dochodów po stronie zakładu pracy, powodujący że jego sytuacja finansowa stała się na tyle trudna, iż nie pozwala na regularną wypłatę zobowiązań. (tak, wyrok Sądu Najwyższego z dnia 8 sierpnia 2006 r. I PK 54/06). Oznacza to, że odpowiedzialność za wykroczenie z art. 282 k.p. można przypisać tylko temu sprawcy, z którego winy doszło do nie wypłacenia należnych pracownikowi świadczeń pieniężnych.
Przenosząc powyższe na grunt niniejszej sprawy należało uznać, iż obwiniony M. B. swoim zachowaniem zrealizował znamiona wykroczenia określonego w art. 282 § 1 pkt 1 k.p. Bezsporne było bowiem, że nie wypłacił on w terminie należnych świadczeń pracownikom Fundacji. Sąd nie miał również wątpliwości co do tego, że działanie to było zawinione. Podkreślenia wymaga fakt, że zgodnie z art. 22 § 1 k.p. przez nawiązanie stosunku pracy pracownik zobowiązuje się do wykonywania pracy określonego rodzaju na rzecz pracodawcy i pod jego kierownictwem oraz w miejscu i czasie wyznaczonym przez pracodawcę, a pracodawca - do zatrudniania pracownika za wynagrodzeniem. Wynagrodzenie za pracę jest nierozłączonym elementem każdego stosunku pracy. Ustawodawca w art. 94 pkt 5 k.p. wyraźnie określił podstawowe obowiązki pracodawcy względem pracownika, tj. m.in. obowiązek dotyczący prawidłowego i terminowego dokonywania wypłat wynagrodzenia. W niniejszej sprawie obwiniony wskazywał, że uzyskiwanie dochodów przez Fundację odbywa się w dość specyficzny sposób. Uzależnione są one bowiem od hojności ewentualnych darczyńców. Obwiniony na swoją obronę przedstawiał argumenty, że w objętym kontrolą okresie sytuacja Fundacji była bardzo trudna, a jej dochody dużo niższe. Sąd nie dał jednak wiary tym twierdzeniom obwinionego. Trudno jest bowiem wierzyć tym słowom, mając na uwadze twierdzenia samego obwinionego, a dotyczące wysokości wynagrodzeń kierownictwa Fundacji. Oscylowały one bowiem od 12 000 do 16 000 zł netto. Skoro więc kierownictwo Fundacji wypłacało sobie tak wysokie wynagrodzenia, to oznacza to, że sytuacja Fundacji nie była w tym czasie tak trudna, jak to zdaje się przedstawiać obwiniony w swoich wyjaśnieniach. Ponadto kodeks pracy przewiduje pewne formalne rozwiązania, które pozwalają uporać się pracodawcy z problemami finansowymi. Przede wszystkim Sąd ma tu na myśli wypowiedzenie zmieniające warunki pracy (art. 41 i n. k.p.) bądź zawarcie porozumienia z pracownikami dotyczącego obniżenia wynagrodzenia z uwagi na trudną sytuację finansową. Czynności takie nie zostały podjęte, co oznacza, że sytuacja finansowa Fundacji nie mogła być bardzo trudna. Ponadto rzeczywistość gospodarcza wymaga od podmiotów prowadzących jakąkolwiek formę działalności na rynku, w tym od tych których działalność nie jest nastawiona na uzyskiwanie zysku, dysponowanie określonymi środkami finansowymi, a dalej ich rozmyślne wydatkowanie. Planując zaś swoje wydatki obowiązkiem takiej jednostki jest uwzględnianie konieczności wygospodarowania środków na wynagrodzenia dla pracowników.
Sąd nie miał także wątpliwości, że obwinionemu należy przypisać umyślne popełnienie wykroczenia z art. 282 § 1 pkt 1 k.p. Wskazać trzeba, że umyślność ma dwie postacie – zamiaru bezpośredniego oraz zamiaru ewentualnego (art. 6 k.w.). Zdaniem Sądu obwinionemu można przypisać popełnienie w/w wykroczenia z zamiarem ewentualnym. Zamiar ewentualny polega na tym, że sprawca przewiduje możliwość popełnienia swoim zachowaniem czynu zabronionego i na to się godzi. Sprawca nie chce wprost realizacji rzeczywistości zabronionej, lecz taką możliwość przewiduje, co oznacza, że jest świadom możliwości urzeczywistnienia czegoś, co jest zakazane. Tej świadomości towarzyszy nie wprost chcenie, lecz aprobata dla realizacji czynu zabronionego. Sprawca godzi się, według słów ustawy, na popełnienie czynu zabronionego. To godzenie się stanowi jakby wolę fakultatywną, która z punktu widzenia nauki psychologii może być kwestionowana, jednak dla prawa karnego wyróżnienie tak skonstruowanego zamiaru ewentualnego ma swoje praktyczne znaczenie, odpowiedni sens. Zamiar ewentualny stanowi niższą postać umyślności. Towarzyszy on zwykle jakiemuś innemu dążeniu i w związku z tym bywa niekiedy określany jako zamiar wynikowy. To dążenie może być także niesprzeczne
z normą prawną i nie zawsze musi być nastawione na osiągnięcie czynu zabronionego.
W niniejszej sprawie obwiniony z pewnością nie chciał wprost popełnić wykroczenia, jednak akceptował sytuację kiedy to znacząca część pracowników nie otrzymywała w terminie wynagrodzeń. Warto również podkreślić, że w Fundacji przed przeprowadzeniem majowej kontroli, przeprowadzona została kontrola w okresie od stycznia do marca 2018 roku, która również wykazała nieprawidłowości. Mimo tych nieprawidłowości obwiniony nadal nie wypłacał pracownikom wynagrodzeń w terminie i jednocześnie nie podjął żadnych działań by te swoje działania w jakiś sposób zlegitymizować, chociażby poprzez zawarcie stosownego porozumienia z pracownikami. Można wiec bezsprzecznie przyjąć, że miał świadomość tego, iż jego działania nie są zgodne z prawem i jednocześnie nie zrobił nic, by tym działaniom zapobiec. Oznacza to, że zrealizował swoim zachowaniem przesłanki zamiaru ewentualnego.
Mając na uwadze powyższe Sąd uznał, iż obwiniony niewątpliwie uchybił obowiązkowi wynikającemu z art. 282 § 1 pkt 1 kodeksu pracy, aczkolwiek biorąc pod uwagę całokształt zebranego w sprawie materiału dowodowego, a przede wszystkim okoliczność iż obwiniony ostatecznie wypłacił zaległe wynagrodzenia pracownikom oraz że większość pracowników nadal pracuje w Fundacji, Sąd uznał za zasadne skorzystanie z dobrodziejstwa art. 39 § 1 k.w. i odstąpił od wymierzenia obwinionemu kary.
O kosztach Sąd orzekł na podstawie art. 119 § 1 k.p.w. oraz § 2 i 3 Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22.12.17 r. w sprawie wysokości zryczałtowanych wydatków postępowania oraz wysokości opłaty sądowej od wniosku o wznowienie postępowania w sprawach o wykroczenia (Dz. U. 2018, poz. 2467) i art. 5 ustawy z dnia 23.06.1973r. o opłatach w sprawach karnych (Dz. U. nr 27, poz. 152) i zasądził od obwinionego na rzecz Skarbu Państwa zryczałtowane wydatki postępowania w kwocie 120 zł oraz opłatę w kwocie 30 zł.
/-/ SSR Izabela Hantz - Nowak