UZASADNIENIE

Powód (...) spółka komandytowa z siedzibą w L. wniósł o zasądzenie od pozwanego (...) w W. kwoty 4.173,06 zł wraz
z ustawowymi odsetkami za opóźnienie liczonymi od kwoty 3.619,56 zł od dnia wniesienia pozwu do dnia zapłaty. Na wskazaną kwotę składało się odszkodowanie
z tytułu szkody rzeczowej (kosztów naprawy pojazdu) tj. kwota 3.581,78 zł oraz skapitalizowane odsetki od kwoty 3581,78 zł od dnia 1 lipca 2016 r. do dnia 25 sierpnia 2016 r. tj. kwota 37,78 zł. Ponadto w skład żądania wchodziła kwota 553,50 zł z tytułu zwrotu kosztów prywatnej ekspertyzy wraz z ustawowymi odsetkami liczonymi od dnia 25 sierpnia 2016 r.

Powód wniósł o zasądzenie kosztów procesu według norm przepisanych.

W uzasadnieniu pozwu powód wskazał, że w wyniku kolizji komunikacyjnej
z dnia 31 maja 2016 r. został uszkodzony pojazd marki (...) o nr rej. (...) stanowiący własność J. C. i A. C.. Powód dodał, że pozwana jako ubezpieczyciel odpowiedzialności cywilnej sprawcy tej kolizji uznała swoją odpowiedzialność za szkodę w przedmiotowym pojeździe i wypłaciła odszkodowanie w wysokości 1802,52 zł. Następnie powód wyjaśnił, że w dniu 22 lipca 2016 r. zawarł umowę przelewu wierzytelności powstałej z tytułu szkody rzeczowej
w pojeździe marki (...) o numerze rejestracyjnym (...) z J.
i A. C.. Na mocy tej umowy zbywcy mieli przenieść na rzecz nabywcy wszelkie prawa z nią związane za określoną w załączniku do umowy kwotę. Powód podał, że we własnym zakresie zlecił wykonanie opinii technicznej, z której wynikało, iż rzeczywisty koszt naprawy przedmiotowego pojazdu kształtuje się na poziomie 5.384,30 zł brutto. W ocenie powoda z powyższego wynika, że ustalony przez pozwaną koszt naprawy został znacznie zaniżony. Koszt sporządzenia prywatnej ekspertyzy miał wynieść 553,50 zł. Z tego względu powód wniósł także
o zasądzenie na jego rzecz kosztów z tym związanych. Powód podał, że na wartość przedmiotu sporu składa się różnica pomiędzy rzeczywistym kosztem naprawy pojazdu, określonym w opinii wykonanej dla powoda, a odszkodowaniem wypłaconym pozwanemu, koszty uzyskania opinii technicznej oraz skapitalizowane odsetki.

Nakazem zapłaty w postępowaniu upominawczym z dnia 28 marca 2017 r. w sprawie o sygn. akt VIII GNc 845/17 Referendarz Sądowy w Sądzie Rejonowym w Bydgoszczy orzekł zgodnie z żądaniem pozwu.

Sprzeciw od powyższego orzeczenia złożył pozwany, który zaskarżył nakaz w całości. Pozwany wniósł o oddalenie powództwa i o zasądzenie kosztów procesu, w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych.

W uzasadnieniu sprzeciwu pozwany przyznał, że prowadził postepowanie likwidacyjne dotyczące szkody J. C. i A. C.
w pojeździe marki (...) o nr rej. (...), do której doszło w dniu 31 maja 2016 r. w wyniku zdarzenia drogowego. W oparciu kosztorys pozwany miał ustalić bezsporna kwotę odszkodowania w wysokości 1.802,52 zł, które następnie wypłacił poszkodowanym. Zdaniem pozwanego poszkodowani nie wykazali, iż ponieśli wyższe koszty naprawy pojazdu, gdzie pojazd naprawiono, jakie do naprawy wykorzystano części zamienne, w jakim warsztacie dokonano naprawy, stąd pozwany wypłacone odszkodowanie uznał za w pełni rekompensujące uszczerbek powstały w majątku poszkodowanych w wyniku zdarzenia z dnia 31 maja 2016 r. Pozwany zakwestionował również żądanie pozwu w zakresie refundacji kosztów prywatnej opinii rzeczoznawcy.

Według ustaleń Sądu I instancji samochód stanowiący współwłasność poszkodowanych J. C. i A. C. marki (...) został uszkodzony przez kierowcę ubezpieczonego w zakresie ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej posiadaczy pojazdów mechanicznych za szkody spowodowane ruchem pojazdów u pozwanego, a szkoda miała charakter częściowej.

Pozwany po przeprowadzeniu postępowania likwidacyjnego przyznał poszkodowanym odszkodowanie w kwocie 1.802,52 zł. Zaś na mocy umowy przelewu wierzytelności z dnia 22 lipca 2017 r. poszkodowani J. C. i A. C. przelali na powódkę (...) w L. prawo do odszkodowania przysługującego im od sprawcy zdarzenia i jego ubezpieczyciela w zakresie umowy ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej posiadaczy pojazdów mechanicznych.
Na zlecenie powoda wykonano prywatną wycenę kosztów naprawy przedmiotowego pojazdu. Na podstawie przeprowadzonej analizy uszkodzeń pojazdów zdaniem rzeczoznawcy koszt naprawy powinien zostać ustalony w oparciu o oryginalne części i stawkę na poziomie 120/120 zł netto, co dodało koszt w wysokości 5 384,30 zł brutto. Koszt sporządzonej opinii prywatnej wyniósł 553,50 zł brutto. Pismem z dnia
17 sierpnia 2016 r. powód wezwał pozwanego do dopłaty odszkodowania w kwocie 4135,28 zł. Wezwanie obejmowało także kwotę w wysokości 553,50 zł stanowiącej koszty sporządzonej opinii niezależnego rzeczoznawcy.

Koszt naprawy przedmiotowego samochodu, niezbędny do przywrócenia pojazdu do stanu sprzed kolizji z dnia 31 maja 2016 r. z użyciem oryginalnych części zamiennych, wykonanej zgodnie z technologią naprawy zalecaną przez producenta pojazdu, zapewniającą jego przywrócenie do stanu sprzed zdarzenia wynosił
6.013,59 zł, zaś przy użyciu zamiennika jakości zbliżonej do części oryginalnych – lampy tylnej prawej, wykonanej zgodnie z technologią naprawy zalecaną przez producenta pojazdu, zapewniającą przywrócenie stanu pojazdu do stanu jak sprzed zdarzenia wynosił 5.985,71 zł.

W ocenie Sądu I instancji sporna w sprawie była kwestia wypłaty powodowi odszkodowania za naprawę pojazdu ponad kwotę wypłaconą już poszkodowanemu w oparciu o przepisy art. 822 § 1 k.c. i art. 361 § 1 k.c.

Sąd Rejonowy oparł się na opinii biegłego sądowego, który wskazał,
że koszt naprawy przedmiotowego pojazdu przy użyciu części oryginalnych wynosił 6.013,59, a przy użyciu części oryginalnych i zamiennika lampy tylnej prawej o jakości zbliżonej do oryginalnej wynosi 5.985,71 zł.

W przedmiotowej sprawie, Sąd I instancji, miał jednakże na uwadze, iż w dniu powstania szkody samochód miał 12 lat. Natomiast, zgodnie z opinią biegłego sądowego, naprawa uszkodzeń samochodu, przywracająca pojazd do stanu sprzed zdarzenia, może być wykonana z zastosowaniem części alternatywnych innych niż oryginalne, jednakże muszą być do zamienniki wysokiej jakości, oznaczone symbolem (...). W przypadku zaś przedmiotowego pojazdu, jedynie jedna część, tj. lampa tylna prawa posiadała zamiennik o jakości zbliżonej do części oryginalnej i to na podstawie kalkulacji z uwzględnieniem owej części Sąd I instancji orzekł o dopłacie odszkodowania w wysokości 3.619,56 zł.

Sąd uznał również za uzasadnione zrekompensowanie powodowi kosztów związanych ze sporządzeniem prywatnej opinii, która służyła zweryfikowaniu stanowiska ubezpieczyciela i prawidło owości dokonanych przez niego wyliczeń. W ocenie Sądu I instancji, ekspertyza prywatna stała się istotną przesłanka dla podjęcia przez powoda decyzji o dochodzeniu roszczeń przed sądem, a wykonanie jej było niezbędne dla uzyskania przez powoda wiedzy co do prawidłowości przeprowadzonego postępowania likwidacyjnego i możliwości uzyskania dalszej kwoty odszkodowania.

Sąd zasądził tym samym od pozwanego na rzecz powoda kwotę 4.173,06 na którą składała się kwota 3.619,56 zł z tytułu dopłaty odszkodowania wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie od dnia 3 listopada 2016 r. do dnia zapłat oraz kwota 553,50 zł wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie liczonymi od dnia 17 września 2017 r. do dnia zapłaty z tytułu zwrotu kosztów sporządzenia prywatnej ekspertyzy.

W pozostałej części Sąd I instancji oddalił powództwo.

Orzekając o kosztach procesu Sąd zastosował zasadę odpowiedzialności stron za wynik procesu (art. 98 § 1 i 3 k.p.c.), w oparciu o art. 100 k.p.c. uznając, że powód uległ w nieznacznej części.

Apelację od powyższego wyroku wniósł pozwany, zaskarżając go w części obejmującej punkty pierwszy i trzeci.

Skarżący zarzucił wyrokowi naruszenie:

⚫

przepisu art. 361 k.c. w zw. z art. 805 § 1 k.c. w zw. z art. 821 k.c. poprzez błędną jego interpretację co do zakresu odpowiedzialności ubezpieczyciela za szkodę i ustalenie, jakoby w zakres szkody poszkodowanego wchodził koszt wykonania prywatnej kalkulacji oraz opinii technicznej,

⚫

przepisu art. 509 k.c., w zw. art. 65 k.c. poprzez błędną interpretację umowy przelewu wierzytelności z dni 22 lipca 2016 r., jakoby obejmowała ona oprócz odszkodowania za szkodę w pojeździe także inne straty majątkowe.

W oparciu o wskazane zarzuty pozwany domagał się zmiany zaskarżonego wyroku i oddalanie powództwa co do kwoty 553,50 zł wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie i przyznanie odpowiednio kosztów postępowania od powoda na rzecz pozwanego. Nadto pozwany wniósł o zasądzenie od powoda na jego rzecz kosztów postępowania apelacyjnego, w tym kosztów zastępstwa procesowego.

Uzasadniając apelację pozwany podniósł, iż prywatna ekspertyza sporządzona została na rzecz powoda przez (...) w dniu
13 czerwca 2016 r. Samo nabycie przedmiotowej wierzytelności przez powoda od poszkodowanego nastąpiło dnia 22 lipca 2016 r., a dopiero dnia 25 lipca 2016 r.,
tj. już po nabyciu przedmiotowej wierzytelności, wykonana została na zlecenie powoda dodatkowa opinia techniczna.

W związku z powyższym pozwany podniósł, iż w dniu zawarcia umowy cesji, istniała wprawdzie prywatna kalkulacja, jednakże została ona sporządzona na rzecz powoda, a poszkodowany nie poniósł żadnych kosztów związanych z jej sporządzeniem.

Pozwany wskazał, iż w orzecznictwie wyjątkowo dopuszcza się możliwość obciążenia ubezpieczyciela kosztami ekspertyzy prywatnej, ale tylko wówczas,
gdy są one poniesione przez poszkodowanego. W przedmiotowej sprawie jednakże, koszt wykonania obu kalkulacji poniesiony został przez powoda w ramach prowadzonej przez niego działalności gospodarczej.

W odpowiedzi na apelację powód wniósł o oddalenie apelacji i zasądzenie na jego rzecz kosztów zastępstwa procesowego w postępowaniu apelacyjnym według norm przepisanych.

Powód wskazał, iż zarzuty podniesione przez pozwanego nie zasługują na uwzględnienie, gdyż uzyskanie prywatnej opinii było podstawą do sformułowania żądania pozwu, w związku z czym koszt ekspertyzy pozostaje w adekwatnym związku przyczynowym z zaistniałym zdarzeniem. Nadto powód podniósł, iż treść prywatnej opinii została zasadniczo potwierdzona przez biegłego powołanego w pierwszej instancji do oszacowania uzasadnionych kosztów naprawy przedmiotowego pojazdu.

Powód wskazał również, iż z dniem 5 stycznia 2017 r. na podstawie
art. 551 § 1 k.s.h. oraz art. 563 k.s.h. (...) mocą uchwały wspólników uległa przekształceniu i powstała (...).

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Rozstrzygnięcie Sądu Rejonowego wymagało przede wszystkim sprostowania w zakresie oznaczenia strony powodowej.

W odpowiedzi na apelację powód wskazał, iż w toku procesu, jeszcze przed doręczeniem odpisu pozwu pozwanemu doszło do przekształcenia powoda na podstawie art. 551 § 1 k.s.h. i jego aktualna firma brzmi (...)
(...).

Wobec powyższego Sąd Okręgowy w punkcie 1. orzekł o sprostowaniu wyroku Sądu I instancji na podstawie art. 350 § 1 i 2 k.p.c.

Jednocześnie wskazać należy, że apelacja pozwanego zasługiwała
na uwzględnienie.

Przede wszystkim Sąd Okręgowy podzielił stanowisko Sądu I instancji
w zakresie, w jakim podkreślił on, iż pozwany zobowiązany był do naprawienia szkody w związku ze zdarzeniem z dnia 31 maja 2016 roku.

Za trafne należy uznać również rozstrzygnięcie Sądu Rejonowego, dotyczące zasądzenia od pozwanego na rzecz powoda kwoty 3.619,56 zł z tytułu dopłaty należnego odszkodowania.

W zakresie jednak przedmiotu zaskarżenia, Sąd wskazuje, iż poniesione koszty sporządzenia prywatnej ekspertyzy nie mogły zostać uznane za pozostające
w adekwatnym związku przyczynowym ze zdarzeniem powodującym szkodę.

W orzecznictwie sądowym utrwaliło się wprawdzie przekonanie, że „dokonana przed wszczęciem postępowania sądowego i poza zabezpieczeniem dowodów ekspertyza może być istotną przesłanką zasądzenia odszkodowania. W takim wypadku koszt ekspertyzy stanowi szkodę ulegającą naprawieniu (art. 361 k.c.)” (wyrok Sądu Najwyższego z dnia 2 września 1975 r., I CR 505/75, LEX nr 7747).

Wskazać jednak należy, iż słusznie podniósł skarżący, że pierwsza ekspertyza sporządzona została na zlecenie powoda jeszcze przed nabyciem przez niego wierzytelności od poszkodowanych.

Kalkulacja naprawy, będąca podstawą ekspertyzy została bowiem sporządzona już w dniu 3 czerwca 2016 roku, a poszkodowani zbyli wierzytelność wobec pozwanego w lipcu 2016 roku. Co więcej, to na zlecającego – a nie na poszkodowanych – wystawiono fakturę VAT za sporządzenie opinii prywatnej.

Tym samym, Sąd doszedł do przekonania, że szkoda polegająca na konieczności poniesienia wydatku celem uzyskania prywatnej kalkulacji szkody nigdy nie powstała w majątku bezpośrednio poszkodowanych. Nie tylko nie mogli więc oni przenieść na inną osobę wierzytelności, która im nie przysługiwała, ale także trudno dopatrywać się w tym przypadku odpowiedzialności pozwanego zakładu ubezpieczeń. Wydatki na sporządzenie ekspertyzy zostały bowiem poniesione przez powoda w chwili, gdy nie posiadał on żadnych uprawnień do dochodzenia wierzytelności
w związku ze szkodą z dnia 31 maja 2016 roku.

Powód sporządził więc kalkulację w innym celu, prawdopodobnie w celu oszacowania ryzyka związanego z planowanym nabyciem roszczenia. Nie jest to więc wydatek pozostający w normalnym związku przyczynowym z zachowaniem się sprawcy szkody, za którego gwarancyjnie odpowiada pozwany ubezpieczyciel.

Na gruncie powyższego uznać należy, że uwzględnienie w ramach odszkodowania kosztów sporządzenia prywatnej ekspertyzy w celu określenia rozmiarów szkody jest możliwe jedynie w przypadku, gdy jej sporządzenie pozostaje w adekwatnym związku przyczynowym ze szkodą.

Zgodnie z normą wynikająca z art. 361 § 1 k.c. zobowiązany do odszkodowania ponosi bowiem odpowiedzialność jedynie za normalne następstwa działania lub zaniechania, z którego szkoda wynikła. Za normalne następstwo zdarzenia należy uznać taki skutek, który w zwykłym porządku rzeczy jest jego konsekwencją. Koszt sporządzenia prywatnej ekspertyzy poniesiony przed zawarciem umowy przelewu wierzytelności nie pozostawał w związku przyczynowym ze zdarzeniem sprawczym
i co za tym idzie, nie można go uznać za uzasadniony.

Wobec powyższego Sąd Okręgowy podzielił stanowisko autora apelacji
w zakresie jego żądania i zdecydował o zmianie zaskarżonego wyroku w ten sposób, że zasądził od pozwanego na rzecz powoda kwotę 3.619,56 zł wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie od dnia 3 listopada 2016 r. do dnia zapłaty, oddalając powództwo w pozostałym zakresie.

O kosztach postępowania Sąd rozstrzygnął na podstawie art. 98 § 1 i 99 k.p.c. stosując zasadę odpowiedzialności za wynik procesu, przy czym orzeczenie zapadło z uwzględnieniem art. 100 k.p.c. rozdzielając koszty stosunkowo, z uwzględnieniem, że powód wygrał w 87 %.

Powód poniósł koszty procesu w wysokości 1.925,25 złotych (zgodnie ze wskazaniami Sądu Rejonowego).

Pozwany poniósł koszty procesu w wysokości 917,00 złotych.

Mając na uwadze powyższe Sąd Okręgowy zmienił wyrok Sądu I instancji w pkt III i zweryfikował wysokość kwoty zasądzonej od pozwanego na rzecz powoda do wartości 1.536,50 (1.925,25 x 87 % (1.655,71) – 917,00 x 13 %(119,21).

O kosztach postępowania odwoławczego orzeczono również na podstawie
art. 98 § 1 w związku z art. 99 k.p.c., tj. w oparciu o zasadę odpowiedzialności za wynik sprawy. Zasądzona od powoda na rzecz pozwanego kwota obejmuje opłatę
od apelacji – 30,00 zł oraz wynagrodzenie pełnomocnika strony powodowej zgodne
z § 10 ust. 1 pkt 1 w związku z § 2 pkt 3 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości
z dnia 22 października 2015 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych w wysokości 120,00 złotych.

SSO Artur Fornal SSO Tomasz Mrugowski SSR del. Beata Sadowska