UZASADNIENIE

Powód K. N., prowadzący działalność gospodarczą pod firmą (...) wniósł pozew przeciwko (...) z siedzibą w Ł. o zapłatę kwoty 2.976,60 z ustawowymi odsetkami za opóźnienie liczonymi od dnia 14 sierpnia 2017 r. do dnia zapłaty. Ponadto powód wniósł o zasądzenie kosztów procesu.

W uzasadnieniu powód wskazał, że jest nabywcą wierzytelności przysługującej poszkodowanym od pozwanego z tytułu szkody komunikacyjnej z dnia 6 czerwca 2017 roku, spowodowanej przez kierowcę ubezpieczonego w zakresie OC posiadaczy pojazdów mechanicznych u pozwanego. Poszkodowany zmuszony był do wynajęcia pojazdu zastępczego.

Nakazem zapłaty wydanym w postępowaniu upominawczym w dniu 27 marca 2018 r., sygn. akt VIII GNc 9465/17 orzeczono zgodnie z żądaniem pozwu.

Pozwany w sprzeciwie wniósł o oddalenie powództwa oraz o zasądzenie kosztów wg norm przepisanych. W uzasadnieniu pisma potwierdził, iż wypłacił poszkodowanym odszkodowanie z tytułu najmu pojazdu zastępczego. Pozwany zakwestionował czas najmu i dobową stawkę najmu.

Sąd Rejonowy ustalił, że w dniu 6 czerwca 2017 r. pojazd marki (...) o numerze rejestracyjnym (...) należący do J. L. oraz K. L. został uszkodzony przez pojazd ubezpieczony w (...) z siedzibą w Ł. w zakresie odpowiedzialności cywilnej posiadaczy pojazdów mechanicznych.

W dniu 8 czerwca 2017 roku, powód zawarł z poszkodowaną umowę najmu pojazdu zastępczego z OC sprawcy wypadku. Na mocy przedmiotowej umowy poszkodowana otrzymała pojazd marki (...), który należy do segmentu D.

Szkoda została zgłoszona do pozwanego w dniu 8 czerwca 2017 r. Oględziny uszkodzonego pojazdu zostały przeprowadzone w dniu 13 czerwca 2017 r. Szkoda została zakwalifikowana przez pozwanego, jako całkowita.

J. L. auto zastępcze wykorzystywała w celu realizacji obowiązków zawodowych, a także do celów prywatnych. W okresie od dnia szkody do zdania pojazdu zastępczego poszkodowana nie posiadała środków na nabycie nowego pojazdu, natomiast nowy pojazd poszkodowana nabyła już po wypłacie odszkodowania, pod koniec sierpnia 2017 r.

Poszkodowana nie skorzystała z oferty sprzedaży pojazdu przedstawionej przez ubezpieczyciela, gdyż sprzedający pochodził z W., a nadto oferta nie uwzględniała wszystkich uszkodzeń. Pozostałości uszkodzonego pojazdu zostały zbyte w I..

Pojazd zastępczy został zdany przez poszkodowaną w dniu 14 lipca 2017 r. i w tym samym dniu powód wystawił na rzecz poszkodowanej fakturę VAT na kwotę 7.970,40 zł za najem pojazdu. Jednocześnie powód, działając w imieniu i na rzecz poszkodowanej, złożył do pozwanego żądanie zapłaty całej przedmiotowej kwoty.

W dniu 8 sierpnia 2017 r. pozwany wypłacił poszkodowanej odszkodowanie w kwocie 12.163,90 zł z tytułu szkody całkowitej w pojeździe oraz kwotę 4.993,80 zł tytułem zwrotu kosztów wynajmu samochodu zastępczego. Pozwany zweryfikował stawkę do kwoty 140 zł netto oraz czasu najmu do 29 dni tj. od dnia poinformowania o szkodzie całkowitej plus 7 dni na dokonanie transakcji sprzedaży.

Powód zawarł z poszkodowanymi umowę cesji wierzytelności przysługującej im względem sprawcy szkody oraz wobec ubezpieczyciela z tytułu odszkodowania w związku ze szkodą komunikacyjną powstałą w wyniku zdarzenia z dnia 6 czerwca 2017 r.

Sąd Rejonowy wskazał, że przy ustalaniu stanu faktycznego sprawy oparł się o treść przedłożonych dokumentów jak i akt szkody, jak również na dowodzie z zeznań świadków J. L., B. M. oraz K. C., które zostały przez niego uznane za wiarygodne. Jednocześnie, na podstawie 130 ⁴ § 5 k.p.c.

Sąd pominął zawnioskowany przez pozwanego dowód z opinii biegłego z dziedziny techniki samochodowej.

Sąd uznał roszczenie powodowa za bezsporne co do zasady, wskazując jednocześnie, iż kwestionowana przez pozwanego stawka czynszu najmu w konkretnym przypadku winna zostać ustalona w celowej i ekonomicznie uzasadnionej wysokości. Ciężar wykazania powyższego, w myśl art. 6 k.c. spoczywał na powodzie, albowiem to on wywodzi z tej okoliczności korzystne dla siebie skutki prawne, zaś pozwany stawki te kwestionuje.

W ocenie Sądu Rejonowego tymczasem powód nie sprostał powyższemu obowiązkowi – nie wykazał bowiem zasadności swojego roszczenia w rzeczonym zakresie.

Jedynie na marginesie Sąd I instancji zaznaczył, iż pozwany nie przedstawił żadnego dowodu na okoliczność, iż poinformował poszkodowaną o możliwości najmu pojazdu zastępczego, czy też o wysokości stawek obowiązujących w sieciach partnerskich.

Sąd Rejonowy zasądził od pozwanego na rzecz powoda kwotę 1.205,40 zł (jeden tysiąc dwieście pięć złotych czterdzieści groszy) wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie od dnia 14 sierpnia 2017 roku do dnia zapłaty, oddalając powództwo
w pozostałej części. Zasądził on koszty procesu w oparciu o przepis art. 100 k.p.c.

Apelację od powyższego wyroku wniósł powód, zaskarżając go w części
w punktach II i III.

Skarżący zarzucił wyrokowi naruszenie art. 232 k.p.c. poprzez nieuzasadnione przerzucenie na powoda ciężaru dowodu w zakresie ustalenia, czy stawka czynszu najmu pojazdu zastępczego odpowiada stawkom stosowanym na rynku lokalnym dla poszkodowanego.

Skarżący wniósł o zmianę zaskarżonego wyroku i zasądzenie na rzecz powoda od pozwanego dalszej kwoty 1.771,20 złotych wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od dnia 14 sierpnia 2017 roku do dnia zapłaty.

Powód zarzucił, iż wykazał zaistnienie uszczerbku w majątku poszkodowanego, więc skoro pozwany kwestionuje zasadność roszczenia powoda, winien udowodnić okoliczności przeciwne.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Apelacja pozwanego zasługiwała na uwzględnienie w całości.

Zasadnie zarzucił powód, że w niniejszej sprawie to pozwany miał obowiązek dowodzić, celem zniweczenia twierdzeń zawartych w pozwie.

Co do zasady uznać bowiem należy, iż w myśl ogólnych zasad procesowych, to na powodzie spoczywa ciężar udowodnienia faktów uzasadniających jego roszczenie (por. wyrok SN z dnia 19 grudnia 1997 r., II CKN 531/97, LEX nr 496544), a na stronie pozwanej spoczywa obowiązek wykazania, że powodowi jego żądanie nie przysługuje (por. wyrok SN z dnia 20 grudnia 2006 r., IV CSK 299/06).

Powód domagając się odszkodowania w następstwie poszkodowanej
w zdarzeniu z dnia 6 czerwca 2017 roku, musiał wykazać przesłanki odpowiedzialności odszkodowawczej, jakimi są: zachowanie się odpowiedzialnego, szkoda, która jest wynikiem tego zachowania, oraz normalny związek przyczynowy łączący zachowanie odpowiedzialnego ze szkodą.

Bezspornym było ustalenie działania sprawcy zdarzenia i odpowiedzialność ubezpieczeniowa pozwanego.

Dowodem zaistnienia szkody był uszczerbek w majątku poszkodowanej, jakim stało się zobowiązanie do zapłaty czynszu najmu w związku z pojazdem zastępczym.

Jednocześnie źródłem omawianej szkody było pozbawienie poszkodowanego możliwości korzystania ze środka transportu, wobec uszkodzenia samochodu (...). Normalnym i typowym następstwem takiego zdarzenia jest konieczność pokrycia przez poszkodowanego kosztów najmu pojazdu zastępczego.

Powszechnie przyjmuje się też, że w polskim systemie prawnym obowiązuje zasada pełnego odszkodowania. Zakres obowiązku naprawienia szkody normuje zaś w podstawowy sposób art. 361 k.c. Nakłada on – co do zasady – na zobowiązanego do naprawienia szkody odpowiedzialność ograniczaną normalnymi następstwami działania lub zaniechania , z którego szkoda wynikła.

W konsekwencji Sąd I instancji niesłusznie obciążył powoda skutkami braku ustaleń eksperckich w zakresie charakteru stawki czynszu.

W ocenie Sądu Okręgowego bowiem, w sytuacji, gdy pozwany zarzucał,
iż powód zawyżył koszt najmu pojazdu zastępczego, winien w tym celu wykazać się inicjatywą dowodową. Tymczasem dowód proponowany przez pozwanego, wobec zaniechań strony, pominięto.

Sąd miał bowiem na uwadze, że przepis art. 6 k.c. nie może bowiem być rozumiany w ten sposób, iż ciężar dowodu zawsze spoczywa na powodzie. Sąd Okręgowy podziela bowiem stanowisko zawarte w wyroku Sądu Najwyższego z dnia 22 listopada 2001 r., (I PKN 660/00), zgodnie z którym „samo twierdzenie strony pozwanej nie jest dowodem, a twierdzenie dotyczące istotnej dla sprawy okoliczności (art. 227 k.p.c.) powinno być udowodnione przez stronę to twierdzenie zgłaszającą (art. 232 k.p.c. i art. 6 k.c. w zw. z art. 300 k.p.)".

Jednocześnie w sytuacja, gdy materiał dowodowy zgromadzony w sprawie nie daje podstawy do dokonania odpowiednich ustaleń faktycznych w myśl twierdzeń jednej ze stron, sąd musi wyciągnąć ujemne konsekwencje z braku udowodnienia faktów przytoczonych na uzasadnienie żądań lub zarzutów. Należy to rozumieć w ten sposób, że strona, która nie przytoczyła wystarczających dowodów na poparcie swych twierdzeń, ponosi ryzyko niekorzystnego dla siebie rozstrzygnięcia, o ile ciężar dowodu co do tych okoliczności na niej spoczywał (por. wyrok SA we Wrocławiu z dnia 18 stycznia 2012 r., I ACa 1320/2011).

Tak więc w sytuacji gdy pozwany złożył stosowny wniosek dowodowy w celu zakwestionowania rynkowego charakteru stawki czynszu najmu, wykazanej przez powoda za pomocą dokumentu w postaci faktury VAT, to na nim w tym zakresie powinien spoczywać ciężar dowodu. Wobec brak stosowanego dowodu należy uznać, iż pozwany nie wykazał, by uwzględniona przez powoda stawka nie była stawką występującą na rynku lokalnym dla poszkodowanego.

Mając powyższe na względzie, Sąd Okręgowy uznał, iż powód wykazał wszystkie elementy odpowiedzialności odszkodowawczej pozwanego i zmienił na mocy art. 386 § 1 k.p.c. zaskarżony wyrok w ten sposób, że zasądził w pkt I kwotę zasądzoną na rzecz powoda na kwotę 2.976,60 złotych.

Na powyższą należność składała się należność faktycznie uiszczona przez poszkodowanego, obejmująca okres 36 dni po stawce 180,00 złotych netto (łącznie 7.970,40 złotych brutto), po potrąceniu należności dotychczas wypłaconej przez pozwanego (7.970,40 – 4.993,80=2.976,60).

Zmiana zaskarżonego wyroku w punkcie I spowodowała również konieczność zmiany zaskarżonego orzeczenia w przedmiocie kosztów postępowania pierwszoinstancyjnego.

O kosztach tych orzeczono na mocy art. art. 386 § 1 k.p.c. w związku
z art. 98 k.p.c., przy zastosowaniu zasady odpowiedzialności za wynik procesu

Powód poniósł bowiem koszty procesu w wysokości 1.066,00 złotych tytułem kosztów procesu (zgodnie ze wskazaniami Sądu Rejonowego).

Mając na uwadze powyższe Sąd Okręgowy zmienił w pkt III zaskarżony wyrok w ten sposób, że zasądził od pozwanego na rzecz powoda kwotę 1.066,00 złotych.

O kosztach postępowania odwoławczego orzeczono również na podstawie powołanych przepisów art. 98 § 1 w związku z art. 99 k.p.c. Zasądzona od pozwanego na rzecz powoda kwota obejmuje opłatę od apelacji – 89,00 złotych oraz wynagrodzenie pełnomocnika strony powodowej zgodne z § 10 ust. 1 pkt 1 w związku z § 2 pkt 3 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych w wysokości 450,00 złotych.

SSO Artur Fornal SSO Tomasz Mrugowski SSR del. Beata Sadowska