Sygn. akt VIII Pa 137/18
Sąd Rejonowy w Skierniewicach IV Wydział Pracy wyrokiem z dnia 22 lutego 2018 roku oddalił powództwo G. L. skierowane przeciwko Skarbowi Państwa reprezentowanemu przez Z. (...) w Ł. i Z. (...) w Ł. o dodatek służbowy.
W uzasadnieniu wyroku Sąd Rejonowy stwierdził, że pozwem z dnia 6 kwietnia 2017 r. skierowanym przeciwko pozwanemu Skarbowi Państwa reprezentowanemu przez Z. (...) w Ł. oraz Z. (...) w Ł. powód G. L. wniósł o zasądzenie na jego rzecz od pozwanego kwoty 500 zł tytułem wyrównania niewypłaconego od dnia 1 listopada 2015 r. dodatku służbowego oraz kosztów procesu według norm przypisanych.
Na uzasadnienie pozwu podał, że dyrektor Okręgowy Służby Więziennej w Ł. pismem z dnia 15 października 2015 r. kiedy to powód pozostawał w jego dyspozycji obniżył mu wysokość stałego dodatku służbowego do kwoty po 1.800 zł. Decyzją personalną z tego samego dnia został również przeniesiony w oparciu o przepis art. 69 ust. 1 ustawy o Służbie Więziennej do Z. (...) w Ł., gdzie podjął służbę na stanowisku specjalisty działu ewidencji. Po przeniesieniu dyrektor tego Zakładu ustalił wysokość dodatku służbowego powoda na kwotę 2.250 zł, czym zweryfikował decyzję jego przełożonego obniżającą przedmiotowy dodatek. W styczniu 2017 r. dowiedział się, iż dodatek ten jest mu wypłacany w niższej wysokości, pomimo ustalenia go przez przełożonego na kwotę 2.250 zł. Pozwany bezskutecznie odmawia wyrównania tego dodatku.
Pozwani w odpowiedzi na pozew nie uznali powództwa i wnieśli o jego oddalenie oraz zasądzenie od powoda kosztów postępowania według norm prawem przepisanych, w tym jeden z pozwanych podniósł brak biernej legitymacji procesowej.
W uzasadnieniu swego stanowiska wskazali, że obniżenie dodatku służbowego było konsekwencją wykonania wymierzonej w dniu 13 października 2015 r. powodowi kary dyscyplinarnej ostrzeżenia o niepełnej przydatności do służby więziennej. Powód nie odwołał się też od decyzji obniżającej mu dodatek. Zgodnie z tą decyzją miał więc wypłacane świadczenie. Podstawę tej decyzji stanowiła obligatoryjna treść przepisu § 5 ust. 2 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 13 stycznia 2011 r. w sprawie dodatków o charakterze stałym do uposażenia zasadniczego funkcjonariuszy służby więziennej Dz. U. tj. z 2016 r. poz. 2044, który przewiduje obniżenie dodatku służbowego o 20% w razie prawomocnego ukarania funkcjonariusza karą dyscyplinarną ostrzeżenia o niepełnej przydatności do służby w Służbie Więziennej. Powołany wyżej przepis przewiduje bowiem obligatoryjny wymóg obniżenia dodatku w takiej sytuacji. Powoływanie przez powoda, iż ustalenie wysokości dodatku przez dyrektora Z. (...) w Ł. na kwotę 2.250 zł weryfikowało – zmieniało podjętą decyzję przez dyrektora Okręgowego Służby Więziennej w Ł. nie może mieć miejsca, gdyż oznaczałoby to też zmianę decyzji przełożonego wyższego stopnia. Stosownie do art. 12 ust. 3 oraz art. 63 ust. pkt 3 ustawy o Służbie Więziennej dyrektor Okręgowy jest przełożonym funkcjonariuszy pełniących służbę w podległych mu jednostkach organizacyjnych. Struktura organizacyjna Służby Więziennej wiąże się ze specyfiką tej służby. Z tego względu też dyrektor Z. (...) w Ł. nie mógł zmienić decyzji swojego przełożonego. W toku procesu strony podtrzymały swoje stanowiska procesowe, przy czym powód ograniczył żądanie pozwu do 450 zł i wniósł o zasądzenie solidarnie od pozwanych tej kwoty, wskazując ze jest to roszczenie częściowe.
Po przeprowadzeniu postępowania dowodowego Sąd Rejonowy w Skierniewicach ustalił następujący stan faktyczny i zważył, co następuje:
Powód G. L. jest funkcjonariuszem Służby Więziennej. W 2015 r. pozostawał w dyspozycji Dyrektora Okręgowego Służby Więziennej w Ł., który pismem z dnia 15 października 2015 r. nr OI/K-120/209/15 na podstawie art. 58 ust. 3 ustawy z dnia 9 kwietnia 2010 r. o Służbie Więziennej (Dz.U. z 2014 r. poz. 1415 ze zm.) i § 5 ust. 2 pkt 2 lit. b rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 13 stycznia 2011 r. w sprawie dodatków o charakterze stałym do uposażenia zasadniczego funkcjonariuszy Służby Więziennej (Dz.U. z 2012 r. poz. 1184) obniżył powodowi dodatek służbowy z dniem 1 listopada 2015 r. do kwoty po 1.800 zł. W uzasadnieniu wskazał, iż w dniu 13 października 2015 r. wykonał wymierzoną powodowi karę dyscyplinarną ostrzeżenia o niepełnej przydatności do służby w służbie więziennej, w związku z utrzymaniem w mocy przez Dyrektora Generalnego Służby Więziennej orzeczenia Dyrektora Okręgowego Służby Więziennej w Ł. nr (...). Zgodnie bowiem z § 5 ust. 2 pkt 2 lit. b rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości w sprawie dodatków o charakterze stałym do uposażenia zasadniczego funkcjonariuszy Służby Więziennej, w przypadku ukarania karą dyscyplinarną ostrzeżenia o niepełnej przydatności do służby w Służbie Więziennej dodatek stały obniża się o 20 % otrzymywanego dodatku. Pouczył powoda o prawie wniesienia odwołania od tej decyzji. Powód otrzymał tę decyzję w tym samym dniu. Nie odwoływał się od niej. Natomiast odwołał się od prawomocnej decyzji o ukaraniu go karą dyscyplinarną do Sądu Rejonowego VIII Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w Ł., gdzie sprawa otrzymała sygn. akt IV P 44/16, gdzie wyrok wydany przez Sąd I instancji częściowo wyłączył niektóre z zarzutów. Obecnie sprawa jest na etapie postępowania odwoławczego w następstwie wniesionej przez powoda apelacji.
Dyrektor Okręgowy Służby Więziennej decyzją personalną z dnia 15 października 2015 r. nr OI/K-120/184/ (...) na podstawie art. 69 ust. 2 pkt 2 w zw. z art. 68 ust. 3 i 4 oraz art. 218 ust. 1 pkt 2 ustawy o Służbie Więziennej oraz art. 104 kpa z dniem 16 października 2015 r. przeniósł powoda jako pozostającego w jego dyspozycji z urzędu do pełnienia służby w Zakładzie Karnym w Ł. na stanowisko specjalisty działu ewidencji. W uzasadnieniu wskazał, iż w dniu 24 marca 2015 r. rozkazem personalnym Dyrektor Generalny Służby Więziennej odwołał powoda ze stanowiska dyrektora Z. (...) nr 1 w Ł.. W dniu 25 marca 2015 r. rozkazem personalnym Dyrektor Okręgowy Służby Więziennej w Ł. przeniósł go do swojej dyspozycji. W dniu 18 września 2015 r. zostało wszczęte postępowanie administracyjne w sprawie przeniesienia powoda z urzędu do pełnienia służby w Zakładzie Karnym w Ł. na stanowisko specjalisty działu ewidencji, na co powód w dniu 29 września 2015 r. wyraził zgodę. Zgodnie z art. 68 ust. 4 ustawy o Służbie Więziennej, funkcjonariusza odwołanego z zajmowanego stanowiska można przenieść za jego zgodą do dyspozycji właściwego przełożonego. Okres pozostawania do dyspozycji nie może być dłuższy niż 6 miesięcy. Po upływie tego okresu funkcjonariusza powołuje się albo przenosi na inne stanowisko służbowe. Z treści art. 68 ust. 3 wynika, iż odwołany funkcjonariusz zachowuje ostatnio zajmowane stanowisko służbowe, dla którego ustawa nie przewiduje powołania. Można go jednak przenieść na inne, co najmniej równorzędne w tej samej albo innej jednostce organizacyjnej. Ostatnim stanowiskiem, na którym pełnił powód służbę, dla którego ustawa nie przewiduje powołania, było starszego inspektora przy kierownictwie Aresztu Śledczego w Ł. do spraw zatrudnienia osadzonych od 1 kwietnia 2009 r. do 14 czerwca 2009 r., po czym został oddelegowany do czasowego pełnienia służby w Centralnym Zarządzie Służby Więziennej w W.. Przeniesienie do innej jednostki organizacyjnej, w tym jej wybór, pozostawiono uznaniu organu, który powinien kierować się kryteriami potrzeb służby, jej interesu i koniecznością zapewnienia sprawnego wykonywania ustawowych zadań Służby Więziennej. Przed przeniesieniem powoda do Z. (...) w Ł., dokonano analizy kadrowych potrzeb jednostek organizacyjnych okręgu (...) w pionach zatrudnienia osadzonych oraz ewidencji, które wykazało, że na stanowiskach służbowych realizujących zadania w zakresie zatrudnienia osadzonych nie występują niedobory kadrowe w służbie ewidencyjnej poza Zakładami Karnymi w Ł. i w G.. Z uwagi na doświadczenie powoda w służbie ewidencyjnej nabyte od 1 maja 2007 r. do 31 marca 2009 r. przeniesienie do Z. (...) w Ł. będzie rozwiązaniem pożądanym i właściwym z punktu widzenia prawidłowego funkcjonowania tej jednostki, gdyż powód pełnił w Zakładzie Karnym w G. wcześniej służbę na stanowisku związanym z zarządzaniem jednostką, jako zastępca dyrektora. Podnoszony przez powoda argument, iż ostatnim zajmowanym przez niego stanowiskiem, dla którego ustawa nie przewiduje powołania było stanowisko zastępcy dyrektora zakładu karnego jest niezasadny. Ustawa o Służbie Więziennej w art. 63 ust. 1 pkt 6 określa takie stanowisko jako wyższe kierownicze w Służbie Więziennej, obsadzane w drodze powołania, a nie mianowania. Po wejściu w życie przytoczonej ustawy, powód urzędujący jako zastępca Dyrektora Z. (...) Nr 1 w Ł., w oparciu o przepisy poprzedniej ustawy o Służbie Więziennej został powołany na wyżej wymienione stanowisko z dniem 16 sierpnia 2010 r. W informacji o wszczęciu postępowania administracyjnego organ nakreślił zamiar mianowania powoda na stanowisko specjalisty, uwzględniając treść obowiązującego załącznika do rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z 11 lutego 2011 r. w sprawie stanowisk służbowych oraz stopni funkcjonariuszy Służby Więziennej (Dz. U. 2015 r. poz. 544), przewidujące stanowisko specjalisty w jednostkach podstawowych Służby Więziennej, biorąc też pod uwagę posiadany przez powoda staż służby i nabyte doświadczenie. Nie podzielono argumentacji odnośnie umorzenia postępowania oraz, że mianowanie podpułkownika Służby Więziennej na stanowisko specjalisty zakładu karnego, pozostanie w sprzeczności z zapisami rozporządzenia, w kontekście maksymalnego stopnia służbowego przewidzianego dla tego stanowiska w załączniku (tabela nr 4, poz. 31) - stopień majora. Ustawodawca ustanawiając wyższe stanowiska kierownicze w Służbie Więziennej wraz z adekwatnym przypisaniem do ich rangi wyższych stopni służbowych, akceptuje i dopuszcza opisaną przez powoda sytuację, skoro przewidział możliwość odwoływania funkcjonariuszy powołanych w akcie rangi ustawowej, a więc wyższej niż rozporządzenie. Nie podzielił stanowiska o przedwczesnym zakończeniu postępowania administracyjnego, niezapewnieniu możliwości aktywnego udziału w postępowaniu oraz w zakresie pominięcia wniosków dowodowych istotnych w ocenie strony czy dla rozstrzygnięcia sprawy. Pouczył powoda o prawie odwołania.
Dyrektor Karnego w Ł. pismem z dnia 16 października 2015 r. D/K- 120-179 (...) na podstawie art. 57 ust. 1, 2 i 3 ustawy z dnia 9 kwietnia 2010 r. o Służbie Więziennej ustalił z dniem 16 października 2015 r. uposażenie powoda, które objęło: 4 073 zł zasadnicze, 1.019 zł wysługę lat, 1. 619 zł za stopień oraz stały dodatek służbowy 2.250 zł. Powód miał wypłacany dodatek służbowy w wysokości ustalonej przez dyrektora Okręgowego Służby Więziennej w Ł.. Powód wzywał pozwanego w 2017 r. do wyrównania bezskutecznie przedmiotowego dodatku do kwoty 2.250 zł.
W rozważaniach prawnych Sąd Rejonowy wyjaśnił, że powód jest funkcjonariuszem Służby Więziennej i podlega przepisom ustawy z dnia 9 kwietnia 2010 r. o Służbie Więziennej tj. Dz. U. z 2014 r. poz. 1415, obecnie już z 2016 r. W 2015 r. Z tej podstawy prawnej powód pozostawał w dyspozycji dyrektora Okręgowego Służby Więziennej w Ł.. Został on również ukarany karą dyscyplinarną ostrzeżenia o niepełnej przydatności do służby więziennej, od której to wniósł bezskutecznie odwołanie do organu odwoławczego stosownie do treści powyższych przepisów. Zgodnie z przepisami tejże ustawy art. 257 pkt 2 orzeczenie organu odwoławczego staje się prawomocne z chwilą wydania orzeczenia przez organ drugiej instancji oraz w oparciu o art. 258 podlega ono w takim wypadku niezwłocznemu wykonaniu, choć można jej dalej kwestionować na drodze sądowej, co czyni powód. W związku z tym przełożony powoda na podstawie obligatoryjnej treści powołanego § 5 ust. 2 pkt 2 lit. b rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości w sprawie dodatków o charakterze stałym do uposażenia zasadniczego funkcjonariuszy Służby Więziennej obniżył powodowi stały dodatek służbowy z dniem 1 listopada 2015 r. do kwoty 1.800 zł, wykonując tym samym wymierzoną powodowi karę dyscyplinarną ostrzeżenia o niepełnej przydatności do służby w Służbie Więziennej. Podnieść należy, iż przełożony powoda nie mógł podjąć innej decyzji niż o obniżeniu należnego powodowi dodatku stałego do uposażenia z uwagi na obligatoryjną treść przepisu w tym zakresie. Jednocześnie też przeniósł powoda w oparciu o przepis art. 69 ustawy o służbie więziennej do pełnienia służby w Zakładzie Karnym w Ł. na stanowisko specjalisty działu ewidencji, gdzie dyrektor tego Zakładu ustalił wysokość dodatku specjalnego na kwotę 2.250 zł. Powód upatruje w tym zmianę swojej sytuacji prawnej oraz weryfikację decyzji wyższego stopnień oraz wcześniejszego przełożonego o obniżeniu dodatku służbowego. W konsekwencji powód nie otrzymywał dodatku służbowego w wysokości 2.250 zł, ale w wysokości obniżonej decyzją dyrektora Okręgowego Służby Więziennej w Ł.. Podnieść należy dodatkowo, iż świadczenia należne funkcjonariuszom służby więziennej wynikają z art. 56 i n. powołanej ustawy o Służbie Więziennej. Przepis art. 57 ust. 1 wskazuje, iż uposażenie funkcjonariusza składa się z uposażenia zasadniczego i dodatków do uposażenia zasadniczego o charakterze stałym. Przepis zaś art. 58 wskazuje jakiego typu są to dodatki do uposażenia zasadniczego o charakterze stałym. Jednym z nich zgodnie z pkt 3 jest stały dodatek służbowy, przy czym Minister Sprawiedliwości w porozumieniu z ministrem właściwym do spraw pracy określi, w drodze rozporządzenia, warunki i tryb przyznawania dodatków do uposażenia zasadniczego o charakterze stałym, w szczególności wysokość tych dodatków, sposób ich obliczania, a w przypadku dodatku służbowego, o którym mowa w ust. 1 pkt 3, także warunki jego obniżania, uwzględniając zakres obowiązków służbowych i ich specyfikę (ust. 3). Przedmiotowym aktem było powoływane powyżej rozporządzenie Ministra Sprawiedliwości z dnia 13 stycznia 2011 r. w sprawie dodatków o charakterze stałym do uposażenia zasadniczego funkcjonariuszy służby więziennej, które legło u podstaw podjętej przez przełożonego powoda dyrektora Okręgowego Służby Więziennej w Ł. decyzji o obligatoryjnym obniżeniu dodatku, czego nie zauważa powód. Nie widzi on również przyczyn podjętej w tym zakresie decyzji, które to musiał podjąć jego przełożony w związku z ukaraniem dyscyplinarnym powoda ostrzeżeniem o niepełnej przydatności do służby więziennej, które jest prawomocne. Przepisy tegoż rozporządzenia w § 5 wskazują bowiem sytuacje w których przedmiotowy dodatek można obniżyć ust. 1, a więc fakultatywnie oraz kiedy się go obniża obligatoryjnie, jak wynika z ust. 2, a więc w razie:
1) nieprzydatności do służby, stwierdzonej w prawomocnej opinii służbowej w okresie służby przygotowawczej, nieprzydatności na zajmowanym stanowisku albo niewywiązywania się przez funkcjonariusza z obowiązków służbowych stwierdzonego w okresie służby stałej w dwóch kolejnych opiniach służbowych, między którymi upłynęło co najmniej 6 miesięcy - o 30% otrzymywanego dodatku służbowego,
2) prawomocnego ukarania funkcjonariusza, z uwzględnieniem ust. 3:
a) karą dyscyplinarną nagany - o 10% otrzymywanego dodatku służbowego,
b) karą dyscyplinarną ostrzeżenia o niepełnej przydatności na zajmowanym stanowisku lub do służby w Służbie Więziennej - o 20% otrzymywanego dodatku służbowego, który to przepis stanowił podstawę obniżenia dodatku powoda, gdyż zaistniały wskazane w nim przesłanki,
c) karą dyscyplinarną wyznaczenia na niższe stanowisko służbowe, obniżenia stopnia albo wyznaczenia na niższe stanowisko służbowe wraz z obniżeniem stopnia - o 30% otrzymywanego dodatku służbowego,
d) karą dyscyplinarną wydalenia ze służby - o 50% otrzymywanego dodatku służbowego; czy też
3) skazania prawomocnym wyrokiem sądu za przestępstwo umyślne ścigane z oskarżenia publicznego lub umyślne przestępstwo skarbowe z oskarżenia publicznego, lub umyślnie popełnione przestępstwo skarbowe albo orzeczenia prawomocnym wyrokiem sądu środka karnego pozbawienia praw publicznych lub środka karnego zakazu wykonywania zawodu funkcjonariusza Służby Więziennej - o 50% otrzymywanego dodatku służbowego.
Zgodnie z ust. 3 dodatek służbowy ulega obniżeniu od najbliższego miesiąca następującego po miesiącu, w którym nastąpiły przesłanki uzasadniające obniżenie tego dodatku, a w przypadkach, o których mowa w ust. 2 pkt 2, od dnia uprawomocnienia się kary dyscyplinarnej. Z powoływanego powyżej § 5 ust. 2 rozporządzenia wynika więc, co już podkreślano obligatoryjny wymóg zmniejszenia dodatku stałego do uposażenia zawierający przy tym ścisłe określoną procentowo sankcję, będącą konsekwencją zaistnienia powyższych okoliczności, w tym wypadku prawomocnego ukarania karą dyscyplinarną ostrzeżenia o niepełnej przydatności na zajmowanym stanowisku lub służbie więziennej. W razie więc wystąpienia przesłanek w nim wskazanych na przełożonym powoda spoczywał obligatoryjny wymóg obniżenia wysokości dodatku stałego o 20%. Powód nie kwestionował tego również. W przeciwnym wypadku doszłoby do naruszenia przepisów prawa, a więc powyższego i przez to uprzywilejowania powoda w sposób sprzeczny z prawem. Nie ma tu żadnego znaczenia w całokształcie okoliczności dotychczasowy przebieg służby, zajmowane stanowiska czy też, jak podnosi powód przeniesienie go do innej jednostki. W takim wypadku powód nie poniósłby wbrew przepisom prawa żadnych ujemnych konsekwencji związanych ze spełnieniem przesłanek z § 5 ust. 2 pkt 2 lit. b, co stanowiłoby obejście prawa i jego naruszenie. Powód w chwili przeniesienia go do Z. (...) w Ł. nie przestał być osobą prawomocnie ukaraną dyscyplinarnie ostrzeżeniem o niepełnej przydatności do służby więziennej, co skutkowało obniżeniem przedmiotowego dodatku niezwłocznie po uprawomocnieniu się decyzji organu II instancji. Podnieść należy, iż przeniesienie powoda z dniem następnym nie skutkowało uznaniem za niebyłe czy uchyleniem ukarania go karą dyscyplinarną ostrzeżenia o niepełnej przydatności do służby więziennej. Nie tworzyło ono w tym zakresie nowej sytuacji po stronie powoda. Potwierdza to również kwestionowanie przez powoda na drodze sądowej powyższego ukarania go karą dyscyplinarną. W dacie przeniesienia powoda musiał więc w kontekście powyższego zostać obniżony jego dodatek stały do uposażenia, co wymagało również respektowania tego przez jego nowych przełożonych. W przeciwnym wypadku doszłoby do naruszenia przepisów prawa. Podnieść należy, iż nie zmienia tego również powoływane przez powoda pismo nowego jego przełożonego, a więc dyrektora Z. (...) w Ł., którym określił wysokość przedmiotowego dodatku w pełnej wysokości, a więc bez różnicy której powód dochodzi w niniejszym postępowaniu. W ocenie Sądu pismo takiej treści wobec ukarania powoda prawomocną karą dyscyplinarną ostrzeżenia o niepełnej przydatności do służby więziennej nie powinno mieć miejsca, gdyż winno było ono uwzględniać obniżenie dodatku w związku z powoływanym ukaraniem powoda. Powód otrzymywał jednak dodatek w obniżonej wysokości, co stanowiło wykonywanie powyższego przepisu, a więc jego respektowanie. W ocenie Sądu nie ma podstaw do uznania za wiarygodne twierdzeń powoda, iż nie wiedział o tym w związku z powoływanym pismem dyrektora Z. (...) i w późniejszym okresie czasu uzyskał dopiero stosowną wiedzę, iż ma wypłacany dodatek w niższej wysokości wbrew treści tego pisma. Trudno uznać bowiem w kontekście zasad logiki oraz doświadczenia życiowego, aby powód nie wiedział przez tak długi okres, iż otrzymuje zaniżone co miesiąc świadczenie i nie zorientował się. Podnieść należy również, iż powód z racji zajmowanych wcześniej stanowisk dyrektora czy zastępcy kierowanych jednostek musiał mieć pełną świadomość w zakresie konieczności obligatoryjnego obniżenia dodatku w razie spełnienia powołanych powyżej przesłanek, w tym wypadku ukarania karą dyscyplinarną ostrzeżenia o niepełnej przydatności do służby więziennej. Powołując się na pismo swojego obecnego przełożonego stara się wykorzystać je na swój użytek, wbrew obligatoryjnej treści powoływanego § 5 ust. 2 pkt 2, kiedy to z mocy prawa zachodzi konieczność obniżenia przedmiotowego dodatku. Dodatkowo podnieść należy, iż nie upłynął również jakikolwiek okres czasu od ukarania powoda, aby można było uznać, iż doszło taką decyzją do podwyższenia dodatku, co konsekwentnie pomija powód. W sytuacji jakiej powód znajdował się wówczas, gdyż podejmowane decyzje odnośnie jego osoby miały miejsce w krótkich odstępach czasu, w tym nawet tego samego dnia czy też kilku dni przy uwzględnieniu wysokości wypłaty świadczeń nic nie zmieniało w jego sytuacji, w zakresie której miał pełną świadomość. W ocenie Sądu przyznanie powodowi świadczenia w pełnej wysokości byłoby, jak tego oczekuje, obejściem powołanego powyżej przepisu, wprowadzającego wymóg obligatoryjnego obniżenia dodatku do wynagrodzenia w razie spełnienia wskazanych w nim przesłanek.
Z rozstrzygnięciem Sądu Rejonowego nie zgodził się powód wnosząc apelację w której zaskarżył wyrok w całości.
Zaskarżonemu wyrokowi zarzucił naruszenie prawa materialnego, t.j. art. 57, art. 72, ustawy z dnia 9 kwietnia 2010 roku o Służbie Więziennej oraz art 3 1 § l, art. 29 § 1 pkt. 3) ustawy z dnia 26 czerwca 1974 r - Kodeks pracy, poprzez przyjęcie, że uposażenie funkcjonariusza Służby Więziennej mogło zostać obniżone /mimo zapisów określających trwałość uposażenia określonych w treści art. 72 ustawy z dnia 9 kwietnia 2010 roku o Służbie Więziennej oraz, że Dyrektor Okręgowy Służby Więziennej w Ł. mógł wykonywać kompetencje zarezerwowane na podstawie Kodeksu pracy do kompetencji organu zarządzającego jednostką (Dyrektora Z. (...) w Ł.).
Ponadto skarżący zarzucił nierozpoznanie istoty sprawy na skutek uznania, że pismo DK- 120-179/1/998 z dnia 16 października 2.015 roku nie rodziło skutków prawnych oraz dowolną ocenę materiału dowodowego przez pominięcie wniosków dowodowych zgłaszanych przez stronę, w tym informacji elektronicznej i innych dokumentów finansowych dotyczących uposażenia powoda oraz uwierzytelnienia uposażenia powoda z dnia 20 października 2015 roku wydanego przez Okręgowy Inspektorat Służby Więziennej w Ł. (znajdujących się w dyspozycji D. (...) Z. (...) w Ł.). Wniosek złożony został w piśmie procesowym z dnia 12 stycznia 2018 roku (w aktach sprawy) a także niewyjaśnienie istotnych okoliczności sprawy, w związku z pominięciem wniosków dowodowych zgłaszanych przez powoda (opisanych w pkt. 4).
Wskazując na powyższe wniósł o zmianę zaskarżonego wyroku i uznanie powództwa, ewentualnie uchylenie zaskarżonego wyroku w całości i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania sądowi I instancji i zasądzanie od powoda kosztów postępowania.
W uzasadnieniu wskazał, że z treści art 3 1 § 1 ustawy z dnia 26 czerwca 1974 r. - Kodeks pracy wynika, iż: „Za pracodawcę będącego jednostka organizacyjną czynności w sprawach z zakresu prawa pracy dokonuje osoba lub organ zarządzający tą jednostką albo inna wyznaczona do tego osoba." Dodatkowo, z treści art. 29 § 1 pkt. 3 Kodeksu pracy wynika obowiązek pisemnego potwierdzenia wynagrodzenia ze wskazaniem składników wynagrodzenia.
Skarżący uzasadniał, że osobą zarządzającą -- kierownikiem jednostki (Z. (...) w Ł.), był w dniu 16 października 2011 roku płk R. R., i tylko on posiadał uprawnienia do ustalenia powodowi uposażania na podstawie art 3 1 § 1 ustawy z dnia 26 czerwca 1974 r. - Kodeks pracy. Powodowi określono uposażenie w dniu 16 października 2015 roku (dowód: pismo DK- 120-179/1/998 - w aktach sprawy). Fakt ten potwierdził Sad Rejonowy w Skierniewicach który stwierdził, że „W ocenie Sądu pismo takiej treści nie powinno mieć miejsca, gdyż winno było ono uwzględniać obniżenie dodatku w związku z powoływanym ukaraniem powoda."
Zgodnie z treścią pisma DK- 120-.179/I/998 z dnia 16 października 2015 roku, powód nabył uprawnienia do wypłaty dodatku służbowego w kwocie 2250 zł. po przeniesieniu do innej jednostki, tym samym przyznanie z dniem 16 października 2015 roku stworzyło dla powoda nową sytuację prawną w postaci przyznania dodatku służbowego w wysokości 2250 zł. Tym bardziej, że powód znajdował się z chwilą przyznania dodatku służbowego w nowej sytuacji prawnej, po przeniesieniu go z dniem 16 października 2015 roku do nowej jednostki penitencjarnej (Z. (...) w Ł.). Strona pozwana, podczas rozprawy w dniu 29 listopada 2017 roku sama przyznała, że do zmiany decyzji dyrektora Z. (...) w Ł. z dnia 16 października 2015 roku - sygn. D/K-120-179/1/998 nigdy nie doszło (dowód: protokół z rozprawy z dnia 16 listopada 201/ roku, syg. akt. IV P 78/17, k. 3 zdanie 2).
Dalej skarżący wskazuje, że jego uposażenie, po przeniesieniu na niższe stanowisko służbowe znajdowało się pod ochroną na podstawie art. 72 ust 1 ustawy z. dnia 9 kwietnia 2010 roku o Służbie Więziennej. Z treści art. 72 ust 1 ustawy z dnia 9 kwietnia 2010 roku o Służbie Więziennej wynika, iż: „funkcjonariusz przeniesiony na stanowisko służbowe, zaszeregowane do niższego uposażenia zasadniczego, zachowuje prawo do uposażenia pobieranego na poprzednio zajmowanym stanowisku do czasu uzyskania uposażenia zasadniczego równego dotychczas pobieranemu lub wyższego".
Zdaniem powoda Sąd I instancji niewłaściwie ocenił materiał dowodowy, w tym pismo DK- 120-179/1/998 z dnia 16 października 2015 roku oraz nie odniósł się do wniosków dowodowych składanych przez powoda, w tym dokumentów finansowych dotyczących uposażenia powoda oraz uwierzytelnienia uposażenia powoda z dnia 20 października 2015 roku wydanego przez Okręgowy Inspektorat Służby Więziennej w Ł.. Wbrew twierdzeniom pozwanego, dla powoda nigdy nie została przekazana i wygenerowana informacja elektroniczna dotycząca zmiany wysokości dodatku służbowego.
Ponadto brak jest podstaw do stwierdzenia, że powód o obniżeniu dodatku służbowego dowiedział się wcześniej niż w dniu 18 stycznia 2017 roku, kiedy to wydano mu stosowne zaświadczenie. Wobec faktu, że treści art. 226 ust 1 ustawy z dnia 9 kwietnia 2010 roku o Służbie Więziennej wynika, iż: „Roszczenia z tytułu prawa do uposażenia i innych świadczeń oraz należności pieniężnych ulegają przedawnieniu z upływem 3 lat od dnia, w którym roszczenie stało się wymagalne" fakt, czy powód znał wysokość dodatku służbowego przed 18 stycznia 2017 roku pozostaje bez doniosłości prawnej. Powód podtrzymuje jednak wcześniejsze twierdzenie, że o zmianie wysokości dodatku służbowego dowiedział się w dniu zapoznania się z treścią zaświadczenia z dnia 18 stycznia 2017 roku.
Sąd Okręgowy zważył co następuje:
Apelacja nie zasługuje na uwzględnienie, bowiem orzeczenie Sądu Rejonowego jest prawidłowe i znajduje oparcie zarówno w zgromadzonym w sprawie materiale dowodowym, jak i w obowiązujących przepisach prawa.
Sąd Okręgowy w pełni aprobuje ustalenia faktyczne Sądu pierwszej instancji i przyjmuje je jako własne. Podziela również wywody prawne zawarte w uzasadnieniu zaskarżonego wyroku, nie znajdując żadnych podstaw do jego zmiany bądź uchylenia.
Przede wszystkim wskazać należy na brak uzasadnionych podstaw do uwzględnienia zarzutu apelacji sprzeczności istotnych ustaleń z treścią zebranego w sprawie materiału dowodowego oraz nie wyjaśnienia wszystkich wątpliwości istotnych dla rozstrzygnięcia sprawy.
Przepis art. 233 § 1 k.p.c. stanowi, że sąd ocenia wiarygodność i moc dowodów, według własnego przekonania na podstawie wszechstronnego rozważenia zebranego materiału. Oznacza to, że wszystkie ustalone w toku postępowania fakty powinny być brane pod uwagę przy ocenie dowodów, a tok rozumowania sądu powinien znaleźć odzwierciedlenie w pisemnych motywach wyroku. Sąd dokonuje oceny wszystkich dowodów przeprowadzonych w postępowaniu, jak również wszelkich okoliczności towarzyszących przeprowadzaniu poszczególnych dowodów, mających znaczenie dla ich mocy i wiarygodności (tak np. Sąd Najwyższy w uzasadnieniu orzeczenia z 11 lipca 2002 roku, IV CKN 1218/00, LEX nr 80266). Ramy swobodnej oceny dowodów są zakreślone wymaganiami prawa procesowego, doświadczenia życiowego, regułami logicznego myślenia oraz pewnym poziomem świadomości prawnej, według których sąd w sposób bezstronny, racjonalny i wszechstronny rozważa materiał dowodowy jako całość, dokonuje wyboru określonych środków dowodowych i ważąc ich moc oraz wiarygodność, odnosi je do pozostałego materiału dowodowego (tak też Sąd Najwyższy w licznych orzeczeniach, np. z dnia 19 czerwca 2001 roku, II UKN 423/00, OSNP 2003/5/137). Poprawność rozumowania sądu powinna być możliwa do skontrolowania, z czym wiąże się obowiązek prawidłowego uzasadniania orzeczeń (art. 328 § 2 k.p.c.).
W ocenie Sądu Okręgowego skuteczny zarzut przekroczenia granic swobody w ocenie dowodów może mieć miejsce tylko w okolicznościach szczególnych. Dzieje się tak w razie pogwałcenia reguł logicznego rozumowania bądź sprzeniewierzenia się zasadom doświadczenia życiowego (por. wyrok SN z 6 listopada 2003 roku II CK 177/02). Dla skuteczności zarzutu naruszenia swobodnej oceny dowodów nie wystarcza zatem twierdzenie o wadliwości dokonanych ustaleń faktycznych, odwołujące się do stanu faktycznego, który w przekonaniu skarżącego odpowiada rzeczywistości. Konieczne jest bowiem wskazanie przyczyn dyskwalifikujących postępowanie sądu w tym zakresie. W szczególności skarżący powinien wskazać jakie kryteria oceny dowodów naruszył sąd przy ocenie konkretnych dowodów uznając brak ich wiarygodności i mocy dowodowej lub niesłusznie im je przyznając. Ponadto jeżeli z określonego materiału dowodowego sąd wyprowadza wnioski logicznie poprawne i zgodne z doświadczeniem życiowym, to dokonana ocena nie narusza reguł swobodnej oceny dowodów i musi się ostać, choćby w równym stopniu, na podstawie tego materiału dowodowego można było wysnuć wnioski odmienne (post SN z 23 stycznia 2001 roku IV CKN 970/00, opubl: L., wyrok SN z 27 września 2002 roku II CKN 817/00 opubl: L.).
W ocenie Sądu Okręgowego dokonane przez Sąd Rejonowy ustalenia są – wbrew twierdzeniom apelującego – prawidłowe. Sąd pierwszej instancji odniósł się do wszystkich zgromadzonych w postępowaniu dowodów i wyjaśnił wszystkie wątpliwości w sprawie. Dał temu wyraz w uzasadnieniu wyroku wskazując konkretnie, które dowody stanowiły podstawę dokonanych w sprawie ustaleń faktycznych, a które nie i dlaczego. Dodatkowo podkreślić należy , że jeżeli w sporze dwie grupy świadków lub strony zeznają odmiennie, bądź poszczególne dokumenty wskazują na odmienne okoliczności, to do Sądu meriti należy ocena, którzy świadkowie, strona i dlaczego zeznają wiarygodnie, oraz które dokumenty zasługują na uwzględnienie. Danie wiary jednym, a nieprzyznanie wiary drugim świadkom, stronie bądź dokumentom, samo przez się nie narusza zasady z art. 233 § 1 k.p.c., a stanowi jedynie o istocie sędziowskiej oceny dowodów, która opiera się na odpowiadającemu zasadom logiki powiązaniu ujawnionych w postępowaniu dowodowym okoliczności w całość zgodną z doświadczeniem życiowym. Sąd I instancji nie przekroczył granic swobodnej oceny dowodów, logicznie argumentując, z jakich względów i w jakim zakresie oparł się bądź odmówił miarodajności złożonych w niniejszej sprawie zeznań.
Przechodząc do poszczególnych zarzutów należy uznać, że nieuzasadniony jest zarzut dowolnej oceny materiału dowodowego przez pominięcie wniosków dowodowych zgłaszanych przez powoda, w tym informacji elektronicznej i innych dokumentów finansowych dotyczących uposażenia powoda oraz uwierzytelnienia uposażenia powoda z dnia 20 października 2015 roku wydanego przez Okręgowy Inspektorat Służby Więziennej w Ł. który złożony został w piśmie procesowym z dnia 12 stycznia 2018 roku.
Po pierwsze zbędność tych dokumentów potwierdza okoliczność, że skarżący podniósłby tą kwestię w apelacji jako zarzut wobec postępowanie Sądu Rejonowego. Jednak nie ponowił w apelacji tych wniosków dowodowych. To oznacza, że także dla powoda wskazane dokumenty nie miały istotnego znaczenia, w przeciwnym razie w apelacji żądałby ponownie przyjęcia tych dokumentów w poczet materiału dowodowego. Dlatego nawet jeżeli te dowody miały jakąś uzupełniające znaczenie w postępowaniu sądowym to i tak nie mogą obecnie stanowić dowodów w sprawie skoro powód nie zgłosił ich przyjęcie przez Sąd II instancji.
Ponadto istotne dowody w niniejszej sprawie zostały przed Sądem Rejonowym przeprowadzone i ustalony na ich podstawie stan faktyczny nie budzi wątpliwości nawet u powoda. Jedynie powód uważa, że z tych dowodów wynika, że decyzja dyrektora Z. (...) w Ł. o zatrudnieniu powoda „uchyla” decyzję Okręgowego Dyrektora Służby Więziennej o nałożeniu kary dyscyplinarnej a co za tym idzie, także o obowiązku obniżenia dodatku służbowego o 20%.
W konsekwencji opisywany zarzut nie mógł odnieść należytego skutku procesowego, bo wszystkie istotne dla sprawy dowody zostały przedstawione Sądowi Rejonowemu. Okoliczność czy rzeczywiście powód dużo później dowiedział się o decyzji dotyczącej dodatku służbowego nie ma istotnego znaczenia i brak „wygenerowanej informacji elektronicznej” w tym zakresie nie może wpłynąć na zasadność kompletności istotnego materiału dowodowego w sprawie. Sąd Okręgowy za Sadem Rejonowym przyjmuje, ze powód wiedział o obniżce dodatku znacznie wcześniej a jako doświadczony funkcjonariusz urzędujący na eksponowanych stanowiskach w służbie więziennej musiał wiedzieć, że ko9nsekwencja nałożenia kary dyscyplinarnej jest automatyczne obniżenie dodatku służbowego.
Podobnie niezasadny okazał się być zarzut niewyjaśnienia istotnych okoliczności sprawy, w związku z pominięciem wniosków dowodowych zgłaszanych przez powoda. Jak wyżej wskazano i poparto orzecznictwem Sądu Najwyższego, Sąd I instancji przeprowadził wszelkie dowody istotne dla rozstrzygnięcia sprawy i okoliczność, czy w późniejszych dokumentach płacowych uwidaczniany był pierwotny dodatek służbowy nie ma dla rozstrzygnięcia sprawy istotnego znaczenia o czym będzie niżej.
Podobnie zarzut nierozpoznania istoty sprawy nie znajduje w sprawie zastosowania. Analiza art. 386 § 2 - 4 k.p.c. wskazuje, że możliwość uchylenia wyroku przez sąd drugiej instancji została ograniczona wyłącznie do sytuacji wyczerpująco w tych przepisach wymienionych. Oznacza to, że nie ma podstawy do dokonywania wykładni rozszerzającej przesłanki „nierozpoznania istoty sprawy” (por. postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 19 grudnia 2012 r., II CZ 141/12).
W orzecznictwie Sądu Najwyższego jednolicie przyjmuje się, że do nierozpoznania istoty sprawy dochodzi wówczas, gdy rozstrzygnięcie sądu pierwszej instancji nie odnosi się do tego, co było przedmiotem sprawy, gdy sąd zaniechał zbadania materialnej podstawy żądania albo merytorycznych zarzutów strony, bezpodstawnie przyjmując, że istnieje przesłanka materialnoprawna lub procesowa unicestwiająca roszczenie (por. postanowienia Sądu Najwyższego z 23 września 1998 r., II CKN 897/97, OSNC 1999, nr 1, poz. 22; z 15 lipca 1998 r. II CKN 838/97, LEX nr 50750; z 3 lutego 1999 r., III CKN 151/98, LEX nr 519260; wyroki Sądu Najwyższego z 12 lutego 2002 r., I CKN 486/00, OSP 2003 nr 3, poz. 36; z 21 października 2005 r., III CK 161/05, LEX nr 178635; z 12 listopada 2007 r., I PK 140/07, OSNP 2009, nr 1-2, poz. 2).
Co do zasady zatem przez pojęcie „nierozpoznania istoty sprawy” należy rozumieć nierozstrzygnięcie żądań stron, czyli niezałatwienie przedmiotu sporu. Wykładnia językowa, systemowa i funkcjonalna tego zwrotu pozwala na przyjęcie, że wszelkie inne wady rozstrzygnięcia, dotyczące naruszeń prawa materialnego, czy też procesowego (oczywiście poza nieważnością postępowania i nieprzeprowadzeniem postępowania dowodowego w całości), nie uzasadniają uchylenia wyroku i przekazania sprawy do ponownego rozpoznania.
Wszystkie tego rodzaju braki powinny być w systemie apelacji pełnej załatwiane bezpośrednio w postępowaniu apelacyjnym. W tym miejscu należy podkreślić, że przy częściowym przeprowadzeniu postępowania dowodowego przez sąd pierwszej instancji, dopuszczalne jest skorygowanie uchybień w zakresie przebiegu i wyników postępowania dowodowego oraz ich ewentualne skorygowanie przez sąd apelacyjny. Niewyjaśnienie okoliczności faktycznych istotnych dla rozstrzygnięcia sprawy nie jest bowiem równoznaczne z nierozpoznaniem ich istoty (zob. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 22 kwietnia 1999, II UKN 589/98, OSNP 2000, nr 12, poz. 484).
Mając powyższe na uwadze należy uznać, że postępowanie Sądu I instancji zrealizowało przesłankę rozpoznania istoty sporu, bowiem Sąd ten odniósł się do żądań powoda, przeprowadził najistotniejsze dowody w sprawie i dokonał ich oceny. Także subsumpcja ustaleń pod normy prawne nie budzi zastrzeżeń. Z tych względów zarzut ten nie może także odnieść skutku skoro Sąd Rejonowy orzekł o dodatku służbowym którego wyrównania żądał powód.
Na uwzględnienie nie zasługuje też ostatni zarzut - naruszenia prawa materialnego - czyli art. 57, art. 72, ustawy z dnia 9 kwietnia 2010 roku o Służbie Więziennej oraz art 3 1 § l, art. 29 § 1 pkt. 3) ustawy z dnia 26 czerwca 1974 r - Kodeks pracy, poprzez przyjęcie, że uposażenie funkcjonariusza Służby Więziennej mogło zostać obniżone /mimo zapisów określających trwałość uposażenia określonych w treści art. 72 ustawy z dnia 9 kwietnia 2010 roku o Służbie Więziennej oraz, że Dyrektor Okręgowy Służby Więziennej w Ł. mógł wykonywać kompetencje zarezerwowane na podstawie Kodeksu pracy do kompetencji organu zarządzającego jednostką.
W pierwszej kolejności należy wyjaśnić, że Sąd drugiej instancji rozpoznający sprawę na skutek apelacji nie jest związany przedstawionymi w niej zarzutami dotyczącymi naruszenia prawa
materialnego, wiążą go natomiast zarzuty dotyczące naruszenia prawa
procesowego; w granicach zaskarżenia bierze jednak z urzędu pod uwagę
nieważność postępowania.
Naruszenie przepisów prawa materialnego polega na błędnej wykładni przepisów prawa lub niewłaściwym zastosowaniu przepisu prawa. W tej drugiej sytuacji chodzi tak o zastosowanie przez sąd wadliwego przepisu prawa jak i nie zastosowanie właściwego przepisu prawa.
Precyzując, błędna wykładnia, to mylne rozumienie treści przepisu. Naruszenie prawa poprzez niewłaściwe zastosowanie, to tzw. błąd subsumcji, czyli wadliwe uznanie, że ustalony w sprawie stan faktyczny odpowiada hipotezie określonej normy prawnej. Formułując zarzut błędnej wykładni, należy wskazać, na czym polegało niewłaściwe odczytanie przez sąd treści przepisu. W takiej sytuacji należy również wskazać, jaki przepis i jak powinien być rozumiany.
Powód wskazał, że naruszono przepisy art. 57 i 72 ustawy o służbie więziennej jak i art. 3 1 § l, art. 29 § 1 pkt. 3) ustawy z dnia 26 czerwca 1974 r - Kodeks pracy poprzez przyjęcie, że uposażenie funkcjonariusza Służby Więziennej mogło zostać obniżone.
Przede wszystkim Sąd Rejonowy zasadnie nie zastosował tych przepisów jako podstawy prawnej rozstrzygnięcia, co oznacza, że nie doszło do naruszenia przepisów prawa materialnego,
Art. 57 ustawy o służbie więziennej określa jedynie z czego składa się uposażenie funkcjonariusza. Pozwany ani Sąd Rejonowy nigdy nie kwestionowali elementów płacowych na które składa się uposażenie funkcjonariusza. Tak więc ten przepis w żadnym razie nie może być uznany za wadliwie niezastosowany przez Sąd I instancji.
Art. 72 ustawy o służbie więziennej stanowi, że:
1. Funkcjonariusz przeniesiony na stanowisko służbowe, zaszeregowane do niższego uposażenia zasadniczego, zachowuje prawo do uposażenia pobieranego na poprzednio zajmowanym stanowisku do czasu uzyskania uposażenia zasadniczego równego dotychczas pobieranemu lub wyższego.
2. Przepisu ust. 1 nie stosuje się do funkcjonariuszy przeniesionych na niższe stanowisko służbowe na podstawie art. 85 ust. 1 oraz ust. 2 pkt 2 i 3, a także do funkcjonariuszy przeniesionych na własną prośbę.
3. Dyrektor Generalny, na wniosek właściwego kierownika jednostki organizacyjnej, w przypadkach szczególnie uzasadnionych może wyrazić zgodę na zachowanie przez funkcjonariusza, o którym mowa w ust. 2, przeniesione go na stanowisko służbowe zaszeregowane do niższego uposażenia zasadniczego, prawa do uposażenia należnego na poprzednio zajmowanym stanowisku.
Już z ustępu 3 przepisu wynika jednoznacznie, że tylko Dyrektor Generalny ma prawo do orzeczenia zachowania przez funkcjonariusza poprzedniego uposażenia. Ponadto, skarżący nie dostrzega też, że uposażenie funkcjonariusza składa się z uposażenia zasadniczego i dodatków do uposażenia o charakterze stałym. Natomiast przepis art. 72 ust. 1 omawianej ustawy mówi tylko o uposażeniu zasadniczym. To oznacza, że ustawodawca miał na uwadze, że dodatki o charakterze stałym takim jak dodatek służbowy mogą być zmieniane (a więc przyznawane, odbierane lub obniżane także z innych powodów w tym i na skutek orzeczenia kar dyscyplinarnych). Nie ma więc wątpliwości, że ani przepis art. 57 ani art. 72 ustawy o służbie więziennej nie znajdują zastawania w sprawie. Tym samym Sąd I instancji wadliwie nie naruszył tych przepisów poprzez ich niezastosowanie.
Także nie zostały naruszone przepisy kodeksu pracy przez ich niezastosowanie (art. 3 1 § l, art. 29 § 1 pkt. 3 k.p.)
Art. 3 1 . § 1.k.p. określa jedynie, że za pracodawcę będącego jednostką organizacyjną czynności w sprawach z zakresu prawa pracy dokonuje osoba lub organ zarządzający tą jednostką albo inna wyznaczona do tego osoba.
Skarżący w żaden sposób nie uzasadnił w czym upatruje naruszanie tego przepisu. Jeżeli nawiązywał do tego kto jest pracodawcą (bo pozwał dwa podmioty) to należy jednoznacznie wyjaśnić, że za pracodawcę należy uznać Skarb Państwa – Zakład karny w Ł..
Na podstawie art. 220 w związku z art. 184 ustawy o służbie więziennej Sąd Najwyższy wyjaśnił w uchwale z dnia 13 czerwca 2013 roku w sprawie za sygn. akt III PZP 4/13, że funkcjonariusz Służby Więziennej może skutecznie dochodzić przed sądem pracy zasądzenia od Skarbu Państwa - właściwego Z. (...) odpowiedniej kwoty tytułem pomocy finansowej na zaspokojenie potrzeb mieszkaniowych, jeżeli mimo spełnienia ustawowych przesłanek jej uzyskania i złożenia stosownego wniosku nie została mu ona niezwłocznie wypłacona (art. 184 ust. 1 i art. 220 ustawy z dnia 9 kwietnia 2010r. o Służbie Więziennej, Dz. U. Nr 79, poz. 523 ze zm. i art.455 k.c.).
W uzasadnieniu Sąd ten wskazał, że zakłady karne wprawdzie posiadają pewną samodzielność organizacyjną a dyrektorzy tych placówek maja pewne uprawnienia pracodawcy to zakłady karne nie mogą być uznane za pracodawców bowiem funkcjonariusz służby więziennej wykonuje swoje obowiązki w oparciu o służbowy stosunek zatrudnienia o charakterze administracyjnoprawnym. Nie jest więc pracownikiem. Zakłady karne, pomimo wyodrębnienia organizacyjnego nie mają samodzielności finansowej. Dyrektor Generalny ma także wiele uprawnień związanych ze stosunkiem służbowym funkcjonariuszy, które wynikają np. z art. 10 i 11, czy 69 ustawy. Dyrektor zakładu karnego nie ma więc pełnej samodzielności w zakresie kształtowania stosunku służbowego funkcjonariuszy. Na tej podstawie należało uznać, że zdolność sądowa przysługuje, zgodnie z art. 67 § 2 k.p.c., Skarbowi Państwa reprezentowanemu przez organ jednostki organizacyjnej, z której działalnością wiąże się dochodzone roszczenie, lub organ jednostki nadrzędnej.
Podobnie trudno dostrzec jakikolwiek związek ze sprawą innego zarzucanego przepisu czyli art. 29 § 1 pkt 3 k.p. stanowiącego, że umowa o pracę reguluje wynagrodzenie za pracę odpowiadające rodzajowi pracy, ze wskazaniem składników wynagrodzenia. Trzeba ponownie przypomnieć, że funkcjonariusz służby więziennej nawiązuje stosunek służbowy o charakterze administracyjnym. To oznacza, że cytowany przepis nie ma w sprawie zastosowania, zwłaszcza, że ustawa o służbie więziennej reguluje zasady wynagradzania funkcjonariusz, co Sąd Okręgowy wyjaśniał we wcześniejszej części uzasadnienia.
W konsekwencji wyrok Sądu Rejonowego nie jest obarczony wadami wskazanymi w apelacji. Powód nie odwołał się od decyzji dyscyplinarnej jak i od decyzji o obniżeniu dodatku służbowego z 2250 zł do 1800 zł., mimo stosownego pouczenia. Dopiero po prawomocnych decyzjach powód złożył odwołania do sądu pracy. Po wpłynięciu akt sprawy z apelacją Sąd Okręgowy powziął wiadomość o odwołaniu się powoda od kary dyscyplinarnej skutkiem której nastąpiło obniżenie dodatku służbowego. W sądzie sprawa ta zawisła za sygn. akt VIII P 44/16. Ponieważ sprawa ta miała bezpośredni wpływ na orzeczenie w niniejszej sprawie dlatego Sąd Okręgowy postanowieniem wydanym na rozprawie w dniu 29 sierpnia 2018 roku zawiesił postępowanie do czasu zakończenia postepowania w przedmiocie kary dyscyplinarnej. Na rozprawie, mimo prawidłowego powiadomienie powód nie był obecny. Także nie zaskarżył w późniejszym terminie tego postanowienia. Dopiero na skutek pisma powoda z dnia 1 października 2018 r. oraz notatki urzędowej z dnia 2 października 2018 r. informującego, ze sprawa VIII U 44/16 zakończyła się prawomocnie, jednakże akta znajdują się jeszcze w Sądzie Apelacyjnym w oczekiwaniu na upływ terminu do skargi kasacyjnej (do dnia 23 października 2018 r.), zarządzeniem z dnia 31 października 2018 r. został wyznaczony termin rozprawy oraz postanowieniem z dnia 5 listopada 2018 roku Sąd Okręgowy podjął zawieszone postępowanie .
Zauważyć należy, że skarżący nie kwestionuje (bo brak zarzutów w apelacji) zastosowania przepisów art.12 ust.3 w związku z art.63 ust.3, art. 257 pkt 2, 258 ustawy o służbie więziennej czy też powołanego § 5 ust. 2 pkt 2 lit. b rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości w sprawie dodatków o charakterze stałym do uposażenia zasadniczego funkcjonariuszy Służby Więziennej. Dodać też należy, że dyrektor Z. (...) w Ł. nie mógł „zatrudnić” powoda z innym dodatkiem niż w wysokości 2250 zł. Okoliczność ta wynika z obowiązku wykonania poleceń i decyzji przełożonych dyrektora zakładu karnego (wykonania kar dyscyplinarnych i orzeczeń z nią związanych). Tak więc dyrektor zakładu Karnego w Ł. miał obowiązek potrącania (bezterminowo) powodowi 20% z przyznanego dodatku służbowego a gdyby w angażu wskazał kwotę 1800 zł tego dodatku to następnie, wykonując kare dyscyplinarną z obniżką dodatku zgodnie z prawem, musiałby skierować co miesiąc do wypłaty powodowi kwotę 1440 zł (20% x 1800 zł). Aby nie obniżać powodowi dodatku ponad kwotę 1800 zł dyrektor Z. (...) w Ł. zmuszony był wskazać w angażu kwotę dodatku w wysokości 2250 zł bo dokonując potrąceń powód zachowałby obniżony dodatek zgodnie z przepisami prawa.
Ma także rację Sąd Rejonowy, że nieprawdziwe jest twierdzenie, że powód nie wiedział o obniżce dodatku. Po pierwsze jako dyrektor Z. (...) musiał znać przepisy dyscyplinarne a po drugie trudno uwierzyć aby przez tak długi okres nie zauważył w stabilnych wypłatach takiego zaniżenia wynagrodzenia. Natomiast uwaga powoda o „trwałości wynagrodzeń” nie oznacza, że nie podlegają one korekcie zgodnie z przepisami ustawy o służbie więziennej. W przeciwnym razie nie można byłoby zastosować wobec funkcjonariusza żadnej kary pieniężnej z ustawy. Takie rozumowanie jest niedopuszczalne i nie zasługuje na uwzględnienie.
Z tych wszystkich względów , na podstawie art. 385 k.p.c. oddalił apelacje jako nieuprawnioną.
SO Zofia Falkowska SO Magdalena Lisowska SO Ireneusz Łaski
Z: odpis doręczyć powodowi.