UZASADNIENIE

Zaskarżonym wyrokiem z dnia 30 lipca 2018 roku Sąd Rejonowy dla Łodzi-Śródmieścia w Łodzi X Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w sprawie o sygn. akt X P 116/18 Sąd oddalił powództwa D. K. (1) i A. D. (1) (pkt I.) oraz zasądził od powoda D. K. (1) na rzecz pozwanego (...) Sp. z o.o. z siedzibą w T. kwotę 2 700 zł tytułem zwrotu kosztów procesu (pkt II.), zaś od powoda A. D. (1) na rzecz pozwanego (...) Sp. z o.o. z siedzibą w T. kwotę 1 350 zł (tysiąc trzysta pięćdziesiąt złotych) tytułem zwrotu kosztów procesu (pkt III.).

Powyższe orzeczenie zapadło w oparciu o następujące ustalenia faktyczne.

Powód A. D. (1) był pracownikiem pozwanej spółki zatrudnionym na podstawie umowy o pracę od dnia 1 lipca 2010 roku.

Powód D. K. (1) był pracownikiem pozwanej spółki zatrudnionym na podstawie umowy o pracę od dnia 3 listopada 2008 roku.

Powodowie pracowali w (...) oddziale pozwanej spółki.

Średnie wynagrodzenie A. D., obliczane jak przy ustalaniu ekwiwalentu za niewykorzystany urlop wypoczynkowy wynosiło 4 145,13 złotych.

Średnie wynagrodzenie D. K., obliczane jak przy ustalaniu ekwiwalentu za niewykorzystany urlop wypoczynkowy wynosiło 4 431,70 złotych.

Bezpośrednim przełożonym powodów był S. P..

Na początku lutego 2015 roku przełożony powodów dowiedział się, że pewną ilość części pochodzących z demontażu maszyny powodowie wywieźli na złom. Nie mieli polecenia w tym zakresie.

Do wywiezienia części na złom powodowie przyznali się.

Oświadczeniami z dnia 13 lutego 2015 roku pozwana rozwiązała z powodami umowy o pracę na podstawie art. 52 §1 pkt. 2 k.p. jako przyczynę wskazując przywłaszczenie mienia spółki.

Powodowie odwołali się od złożonych im przez pozwaną oświadczeń o rozwiązaniu umów o pracę – sprawa toczyła się przed Sądem Rejonowym dla Łodzi-Śródmieścia w Łodzi, X Wydziałem Pracy i Ubezpieczeń Społecznych, pod sygnaturą X P 179/15.

W toku postępowania X P 179/15 D. K. cofnął powództwo, postępowanie w tym zakresie umorzono.

Wyrokiem z dnia 9 października 2015 roku w sprawie X P 179/15 Sąd Rejonowy dla Łodzi-Śródmieścia w Łodzi, X Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych zasądził od pozwanej na rzecz A. D. (1) kwotę 12 435,39 złotych tytułem odszkodowania za niezgodne z prawem rozwiązanie umowy o pracę.

W dniu 2 lutego 2016 roku Sąd Okręgowy w Łodzi, VII Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w wyroku wydanym w sprawie VII Pa 337/15 oddalił apelację pozwanej.

Na początku 2015 roku nie było w pozwanej spółce redukcji etatów, nie przewidywano redukcji zatrudnienia.

Sąd I instancji ustalił powyższy stan faktyczny w oparciu o dokumenty zgromadzone w aktach sprawy, których autentyczność nie była kwestionowana. Ponadto przy ustalaniu stanu faktycznego Sąd Rejonowy częściowo oparł się na zeznaniach powodów oraz zeznaniach świadka S. P.. Zeznania te w znacznej mierze ze sobą korespondują, jeśli chodzi o miejsce, czas pracy powodów i wykonywane przez nich czynności pracownicze.

Sąd Rejonowy nie uznał za wiarygodne zeznań powodów, w których wskazywali oni, iż osoby podejmujące wiążące decyzje w spółce odnośnie zatrudnienia szukały osób do zwolnienia jeżdżąc po oddziałach spółki. Powodowie nie byli w stanie wskazać skąd posiadają taką informację, a nie znajduje ona potwierdzenia w wiarygodnych zeznaniach świadka P., z których wynika, że pozwana spółka nie prowadziła redukcji etatów w okresie rozwiązania z powodami umowy o pracę. Co więcej, sami powodowie wskazali, że w ich oddziale w końcowym okresie ich pracy w pozwanej spółce nie następowała redukcja etatów. Sąd I instancji nie dał wiary zeznaniom powodów również w tym zakresie, w którym kwestionowali oni przyznanie się przed S. P. do kradzieży elementów maszyny podnosząc, iż w tym zakresie ich wypowiedź była żartem. Przeczy to zasadom doświadczenia życiowego, w ocenie Sądu Rejonowego, z których wynika, że osoba niewinnie pomówiona o kradzież zaprzecza tym twierdzeniom, nie zaś żartuje i wskazuje że brakujących rzeczy należy szukać w miejscu w którym sama je umieściła.

W oparciu o tak ustalony stan faktyczny Sąd Rejonowy uznał, iż wniesione przez powodów powództwa nie były zasadne.

Sąd I instancji wskazał, iż w niniejszym postępowaniu powód D. K. wnosił o zasądzenie na jego rzecz odszkodowania za niezgodne z prawem rozwiązanie umowy o pracę w trybie art. 52 k.p. oraz o odprawę pieniężną; A. D. natomiast wnosił o przyznanie odprawy pieniężnej.

Sąd Rejonowy podniósł, że roszczenie o odszkodowanie za niezgodne z prawem rozwiązanie umowy o pracę, dokonanie w trybie art. 52 k.p. wynika z treści art. 56 §1 k.p., który stanowi, że pracownikowi, z którym rozwiązano umowę o pracę bez wypowiedzenia z naruszeniem przepisów o rozwiązywaniu umów o pracę w tym trybie, przysługuje roszczenie o przywrócenie do pracy na poprzednich warunkach albo o odszkodowanie. O przywróceniu do pracy lub odszkodowaniu orzeka sąd pracy.

Sąd I instancji zważył, iż oświadczenie o rozwiązaniu z D. K. umowy o pracę zostało mu wręczone w dniu 13 lutego 2015 roku, powództwo w niniejszej sprawie wniesiono w dniu 9 lutego 2018 roku.

Zgodnie zaś z brzmieniem art. 264 §2 k.p. obowiązującym w dniu wręczenia powodowi oświadczenia o rozwiązaniu z nim umowy o pracę bez zachowania okresu wypowiedzenia, termin na wniesienie odwołania wynosił 14 dni od dnia doręczenia zawiadomienia o rozwiązaniu umowy o pracę bez wypowiedzenia lub od dnia wygaśnięcia umowy o pracę.

Mając na uwadze powyższe, Sąd Rejonowy uznał, iż termin do wniesienia odwołania dla D. K. minął w dniu 27 lutego 2015 roku. Co więcej – powód złożył w tym terminie pozew, w którym wnosił o zasądzenie na jego rzecz odszkodowania w związku z niezgodnym z prawem rozwiązaniem umowy o pracę. W toku tego postępowania (sygn. akt X P 179/15) D. K. cofnął swoje powództwo i postępowanie w tym zakresie zostało umorzone.

Zatem wobec znacznego uchybienia terminowi do zgłoszenia żądania zasądzenia odszkodowania powództwo D. K. –według Sądu I instancji podlegało oddaleniu w tym zakresie. Sąd Rejonowy miał przy tym na względzie, iż zgodnie z dominującym w orzecznictwie poglądem, każdy pozew wniesiony przez pracownika z uchybieniem terminu zawiera w sobie implicite wniosek o przywrócenie tego terminu. W ocenie Sądu I instancji przywracanie powodowi D. K. terminu do odwołania się od rozwiązania z nim umowy o pracę bez wypowiedzenia jest niezasadne, gdyż uchybienie terminowi jest bardzo znaczne, a ponadto powód już raz wystąpił z roszczeniem dotyczącym wadliwego, w jego ocenie, rozwiązania z nim umowy o pracę bez wypowiedzenia, jednakże cofnął w tym zakresie powództwo, a postępowanie w związku z tym zostało umorzone. Dlatego też Sąd Rejonowy nie znalazł żadnych podstaw, by przywracać powodowi D. K. termin do wniesienia odwołania od rozwiązania z nim umowy o pracę bez wypowiedzenia.

Odnośnie zaś zgłoszonego przez D. K. roszczenia o zasądzenie odprawy pieniężnej, Sąd I instancji zważył, iż art. 8 ustawy z dnia 13 marca 2003 roku o szczególnych zasadach rozwiązywania z pracownikami stosunków pracy z przyczyn niedotyczących pracowników (Dz. U. z 2016 roku, poz. 1474), reguluje kwestie związane z ustaleniem wysokości odprawy przysługującej pracownikowi, z którym rozwiązano umowę o pracę w ramach zwolnień grupowych. Art. 10 ust. 1 ustawy natomiast stanowi, iż przepisy art. 5 ust. 3-6 i art. 8 stosuje się odpowiednio w razie konieczności rozwiązania przez pracodawcę zatrudniającego co najmniej 20 pracowników stosunków pracy z przyczyn niedotyczących pracowników, jeżeli przyczyny te stanowią wyłączny powód uzasadniający wypowiedzenie stosunku pracy lub jego rozwiązanie na mocy porozumienia stron, a zwolnienia w okresie nieprzekraczającym 30 dni obejmują mniejszą liczbę pracowników niż określona w art. 1.

W przedmiotowym postępowaniu, Sąd Rejonowy ustalił, iż wobec niezłożenia przez D. K. skutecznego odwołania od decyzji pracodawcy w zakresie rozwiązania z pracownikiem stosunku pracy w trybie art. 52 k.p. nie doszło do wypełnienia przesłanek z cytowanych wyżej przepisów ustawy o szczególnych zasadach rozwiązywania z pracownikami stosunków pracy z przyczyn niedotyczących pracowników. Jak bowiem wynika z art. 10 ustawy dla przyznania pracownikom zwalnianym w trybie indywidualnym odprawy konieczne jest, aby przyczyny rozwiązania umowy o pracę nie dotyczyły pracownika. W niniejszym postępowaniu przyczyną rozwiązania z D. K. umowy o pracę był art. 52 k.p., który generalnie określa sytuacje umożliwiające rozwiązanie umowy o pracę z winy pracownika. Powyższe natomiast wyłącza możliwość przyznania pracownikowi odprawy pieniężnej na podstawie cytowanych wcześniej przepisów.

Dodatkowo Sąd Rejonowy wskazał, że nie jest władny zmienić sposobu rozwiązania z pracownikiem stosunku pracy, może jedynie orzekać o roszczeniach pracowników przewidzianych w Kodeksie Pracy. W związku z tym roszczenie
D. K. o zmianę sposobu rozwiązania z nim umowy o pracę na wypowiedzenie przez pracodawcę z zachowaniem okresu wypowiedzenia nie mogło zostać uwzględnione. Ponadto w odniesieniu do tego powoda prawidłowym sposobem określającym sposób ustania stosunku pracy jest rozwiązanie umowy o pracę przez pracodawcę bez zachowania okresu wypowiedzenia.

W zakresie zaś roszczeń A. D. o zasądzenie na jego rzecz odprawy, Sąd I instancji zważył, iż podstawą tego żądania również były przepisy ustawy o szczególnych zasadach rozwiązywania z pracownikami stosunków pracy z przyczyn niedotyczących pracowników cytowane powyżej.

Jednakże w przypadku A. D. zaistniała odmienna, niż w przypadku drugiego z powodów sytuacja. A. D. bowiem podtrzymał w postępowaniu X P 179/15 swoje żądanie zasądzenia na jego rzecz odszkodowania z tytułu niezgodnego z prawem rozwiązania umowy o pracę na podstawie art. 52 k.p. Sąd Rejonowy uznał, iż oświadczenie pracodawcy było wadliwe i przyznał powodowi odszkodowanie. Wyrok ten, z inicjatywy strony pozwanej został poddany kontroli instancyjnej. Sąd Okręgowy w Łodzi uznał, iż ustalenia Sądu I Instancji były słuszne i oddalił apelację strony pozwanej.

Wobec powyższego powód A. D. twierdził, iż skoro obalono twierdzenie, iż rozwiązanie umowy o pracę nastąpiło z jego winy, to miało to miejsce ustanie jego stosunku zatrudnienia z przyczyn leżących po stronie pracodawcy, w konsekwencji czego przysługiwało mu prawo do otrzymania odprawy pieniężnej.

Sąd Rejonowy przytoczył jednak poglądy judykatury, zgodnie z którymi korzystny dla pracownika wynik sporu o odszkodowanie z art. 45 § 1 k.p. nie oznacza automatycznie uznania zasadności równolegle dochodzonych roszczeń o odprawę pieniężną, gdyż przesłanką zasądzenia roszczenia o odprawę pieniężną z art. 8 w związku z art. 10 ust. 1 ustawy z dnia
13 marca 2003 roku o szczególnych zasadach rozwiązywania z pracownikami stosunków pracy z przyczyn niedotyczących pracownika nie jest niezgodność z przepisami bądź bezzasadność wypowiedzenia umowy o pracę, ale rozwiązanie stosunku pracy w ramach zwolnień grupowych lub indywidualnych spowodowanych przyczynami niedotyczącymi pracownika. Przyczyny te muszą zaś faktycznie zaistnieć, a ciężar udowodnienia ich występowania z mocy art. 6 k.c. w związku z art. 300 k.p. obciąża pracownika (wyrok SN z dnia 9 maja 2017 roku w sprawie I PK 242/16, LEX 2331715).

W przedmiotowym postępowaniu jak wskazał Sąd I instancji, doszło do sytuacji, w której stwierdzono prawomocnie, że oświadczenie pracodawcy o rozwiązaniu umowy o pracę z A. D. naruszało przepisy kodeksu pracy. Jednakże – jak wynika z przytoczonego wyżej orzeczenia SN nie stanowi to automatycznie, iż rozwiązanie umowy o pracę nastąpiło z przyczyn niedotyczących pracownika. Sąd Rejonowy wskazał, iż cytowane orzeczenie zapadło w postępowaniu, w którym rozstrzygane było roszczenie z art. 45 k.p, nie zaś z art. 56 k.p., jednakże na potrzeby niniejszej sprawy nie istnieją przeszkody do stosowania sformułowanej przez SN zasady odpowiednio. W niniejszym postępowaniu do strony powodowej należało wykazanie, iż przyczyny rozwiązania umowy o pracę nie leżały po stronie pracownika – zgodnie z zasadą wynikającą z art. 6 k.c.

Sąd I instancji stwierdził, iż jak wynika natomiast ze zgromadzonego materiału dowodowego w pozwanej spółce na początku 2015 roku nie były prowadzone zwolnienia grupowe, czy redukcja etatów. Odnośnie oddziału, w którym pracowali potwierdzili to sami powodowie. Nie wykazano również, aby pozwana miała problemy finansowe, bądź też aby występowały po stronie pracodawcy jakiekolwiek inne okoliczności, które spowodowały zwolnienie powodów. Każdy z powodów był wieloletnim pracownikiem pozwanej spółki, przełożeni byli zadowoleni z pracy powodów. W związku z powyższym w ocenie Sądu Rejonowego nie doszło do skutecznego wykazania przez powodów, że doszło do spełnienia przesłanek z art. 10 ustawy. Przepis ten wymaga bowiem, aby rozwiązanie umowy o pracę nastąpiło wyłącznie z przyczyn niedotyczących pracownika.

Sąd Rejonowy wyjaśnił, że powoda A. D. nie obciążał ciężar dowodu w zakresie wykazania rzeczywistej przyczyny ustania łączącego go z pozwaną spółką stosunku pracy, jednakże winien on wykazać, że przyczyny te nie dotyczyły pracownika. W tym zakresie nie nastąpiło sprostanie ciężarowi dowodu przez powoda, bowiem nie przejawiał on inicjatywy dowodowej w zakresie dochodzenia swoich roszczeń. Ograniczył się jedynie do złożenia zeznań jako strona postępowania. Z zeznań świadka S. P. wynika natomiast, że pozwana spółka nie podejmowała wcześniej żadnych działań mających na celu zredukowanie zatrudnienia w oddziale, w którym pracowali powodowie.

Wobec powyższego roszczenie A. D. o zasądzenie na jego rzecz odprawy podlegało zdaniem Sądu I instancji oddaleniu jako bezzasadne.

O kosztach procesu – kosztach zastępstwa procesowego Sąd Rejonowy orzekł na podstawie art. 98 k.p.c. § 9 Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 roku w sprawie opłat za czynności adwokackie (Dz. U. z 2015 roku, poz. 1800) zasądzając na rzecz pozwanej spółki od powoda D. K. kwotę 2 700 złotych, zaś od powoda A. D. kwotę 1 350 złotych.

Apelację od powyższego wyroku wniósł powód D. K., zaskarżając go w całości. Skarżonemu rozstrzygnięciu zarzucił on brak poinformowania go przez Sąd Rejonowy w toku procesu o upływie terminu do wniesienia pozwu. Ponadto, powołując się na fakt, iż jest osobą bezrobotną, bez prawa do zasiłku, wniósł on o „całkowite zniesienie kosztów procesu.

W związku z powyższym powód wnioskował o uchylenie zaskarżonego wyroku, a zarazem zwolnienie go od kosztów procesu w całości.

Postanowieniem z dnia 17 września 2018 roku Sąd Rejonowy zwolnił D. K. (1) od kosztów sądowych w całości.

Apelację od wyroku Sądu Rejonowego wywiódł także powód A. D., zaskarżając go w całości. Jak wynika z treści środka zaskarżenia, powód nie zgodził się z dokonaną przez Sąd Rejonowy oceną dotyczącą braku udowodnienia przez niego przesłanek zasądzenia odprawy pieniężnej. Podniósł, iż w okresie zatrudnienia po jego stronie nie wystąpiły żadne przyczyny uzasadniające wypowiedzenie umowy o pracę.

W piśmie procesowym stanowiącym uzupełnienie apelacji powód wniósł o przeprowadzenie dowodu z korespondencji pomiędzy nim a pozwanym mającej świadczyć o tym, iż rzeczywistą przyczyną rozwiązania umowy o pracę był fakt, że pozwana spółka nie była w stanie wywiązać się z obowiązków związanych z udzieleniem powodowi urlopu wypoczynkowego. Rozwiązanie umowy o pracę miało zatem na celu zagwarantowanie sobie przez pozwaną możliwości wypłaty ekwiwalentu pieniężnego za niewykorzystany urlop wypoczynkowy oraz usunięcie groźby kar finansowych za łamanie przepisów kodeksu pracy.

W odpowiedzi na apelacje pozwany wniósł o ich oddalenie oraz o zasądzenie od każdego z powodów na rzecz pozwanego kosztów procesu według norm przepisanych.

W uzasadnieniu swego stanowiska pozwany ponownie wskazał, iż w przypadku powodów nie zaistniały jakiekolwiek przyczyny niedotyczące pracowników, a mające być przyczyną rozwiązania z nimi umowy o pracę. Nadto podkreślił, iż podnoszone w uzupełnieniu apelacji powoda A. D. argumenty związane z zaległościami w udzielaniu urlopów w spółce wskazują, przeciwnie do intencji powoda, na niedobór pracowników w pozwanym zakładzie pracy, nie zaś ich nadmiar uzasadniający redukcję zatrudnienia.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Obie apelacje nie zasługują na uwzględnienie.

W ocenie Sądu Okręgowego, Sąd pierwszej instancji wydał trafne orzeczenie, znajdujące uzasadnienie w całokształcie okoliczności faktycznych sprawy oraz treści obowiązujących przepisów prawa. Sąd Rejonowy poczynił poprawne ustalenia faktyczne i dokonał właściwej subsumcji prawnej.

Ustalenia faktyczne Sąd I instancji, Sąd Okręgowy podziela i przyjmuje za własne z tym uzupełnieniem, wynikającym z materiału dowodowego przedstawionego przez powoda A. D. (1) dopiero wraz z apelacją, iż na dzień 13 lutego 2015 roku (tj. dzień rozwiązania umowy o pracę) liczba dni zaległego urlopu A. D. (1) wynosiła 38 dni, z tytułu czego wypłacono mu ekwiwalent pieniężny za niewykorzystany urlop w dniu 27 lutego 2015 roku w kwocie 2.847,50 złotych oraz w dniu 10 kwietnia 2015 roku w kwocie 3.192,70 złotych (dowód: pismo pozwanej z dnia 17 kwietnia 2015 roku k. 194). Nadto na podstawie dołączonej do apelacji D. K. (1) decyzji Prezydenta Miasta Ł. z dnia 13 sierpnia 2018 roku (k. 171), Sąd Okręgowy ustalił, iż D. K. (1) od dnia
13 sierpnia 2018 roku został uznany za osobę bezrobotną, bez prawa do zasiłku.

Odnośnie apelacji D. K. (1) wskazać należy, że brak pouczenia powoda o terminie wniesienia powództwa o odszkodowanie za niezgodne z prawem rozwiązanie umowy o pracę nie mógł zostać uznany za skuteczny zarzut apelacyjny. Zarzut ten rozpatrywać należało jako zarzut obrazy przepisów postępowania, tj. art. 477 zd. 2 k.p.c., zgodnie z którym w sprawach z zakresu prawa pracy przewodniczący poucza pracownika o roszczeniach wynikających z przytoczonych przez niego faktów. Wskazać także należy, iż omawiany zarzut, jako zarzut naruszenia prawa procesowego, mógłby skutkować zmianą zaskarżonego wyroku tylko w przypadku, gdyby mógł on mieć wpływ na wynik sprawy.

W niniejszym postępowaniu Sąd Rejonowy nie dopuścił się jednak obrazy art. 477 zd. 2 k.p.c., bowiem przepis ten dotyczy pouczenia o wynikających z przytoczonych przez pracownika faktów roszczeniach uregulowanych przepisami kodeksu pracy. Nie obejmuje on jednak obowiązku pouczenia o terminie do wniesienia odwołania od wypowiedzenia umowy o pracę bądź też żądania przywrócenia do pracy lub odszkodowania w związku z rozwiązaniem umowy o pracę bez wypowiedzenia, bowiem w chwili wszczęcia postępowania sądowego pouczanie o tejże regulacji jest już bezprzedmiotowe – termin ten został bowiem przez pracownika dochowany lub nie i ewentualne pouczenia sądu w tej materii pozostają bez wpływu dla dalszego toku procesu. Z tych właśnie względów to na pracodawcy rozwiązującym z pracownikiem stosunek pracy spoczywa obowiązek pouczenia go o terminie wniesienia odwołania (art. 30 § 5 k.p.). Niezależnie od powyższego brak pouczenia powoda o złożeniu powództwa po upływie materialno prawnego terminu do jego wniesienia nie mógł też w żaden sposób mieć wpływu na wynik sprawy. Nawet gdyby bowiem powód, po uzyskaniu takiej informacji, pozew cofnął – okoliczność ta pozostawałaby bez wpływu na zasady ponoszenia kosztów procesu w niniejszej sprawie. Zasadą jest bowiem (art. 203 § 2 k.p.c.), że w wypadku cofnięcia pozwu obowiązek zwrotu kosztów procesu na rzecz pozwanego, na jego żądanie, obciąża powoda bez względu na przyczynę cofnięcia. W niniejszej sprawie nie zaistniały zaś żadne okoliczności uzasadniające odstępstwo od wyżej wymienionej zasady.

Sąd I instancji zasadnie oddalił powództwo z uwagi na przekroczenie terminu do złożenia odwołania od oświadczenia od pracodawcy o rozwiązaniu umowy o pracę bez wypowiedzenia, prawidłowo także przyjmując, że powód nie powołał żadnych okoliczności pozwalających na przywrócenie terminu do złożenia tego odwołania.

W ocenie Sądu Okręgowego – Sąd Rejonowy słusznie także przyjął, że nie zostały spełnione przesłanki pozwalające na zasądzenie na rzecz D. K. odprawy pieniężnej w oparciu o art. 8 w związku z art. 10 ustawy z dnia 13 marca 2003 roku o szczególnych zasadach rozwiązywania z pracownikami stosunków pracy z przyczyn niedotyczących pracowników(Dz.U. z 2018r., poz.1969). Przesłanki te nie zostały spełnione nie tylko wobec braku skutecznego odwołania się tego powoda od decyzji pracodawcy w zakresie rozwiązania z pracownikiem stosunku pracy w trybie art. 52 k.p, ale także wobec nie złożenia przez skarżącego żadnych wniosków dowodowych zmierzających do wykazania w przedmiotowym postępowaniu, że przyczyny rozwiązania umowy po pracę nie dotyczyły pracownika.

Na uwzględnienie nie zasługiwał także wniosek powoda o „całkowite zniesienie kosztów procesu” z uwagi na fakt, iż pozostaje on osobą bezrobotną, bez prawa do zasiłku. Ww. wniosek powoda odczytywać bowiem należy jako zarzut niezastosowania w sprawie art. 102 k.p.c. i braku odstąpienia przez Sąd Rejonowy od obciążenia D. K. (1) obowiązkiem zwrotu kosztów procesu na rzecz strony przeciwnej.

Zgodnie z wymienionym wyżej przepisem, w wypadkach szczególnie uzasadnionych sąd może zasądzić od strony przegrywającej tylko część kosztów albo nie obciążać jej w ogóle kosztami. Jak wskazuje się w orzecznictwie oparcie rozstrzygnięcia o kosztach procesu na jednej z uzupełniających zasad orzekania o kosztach, powinno być poprzedzone stwierdzeniem, że sytuacja zaistniała w sprawie wskazuje na celowość wyłączenia normy ogólnej, podyktowanym przewidzianymi w nich względami. Możliwość obciążenia strony przegrywającej jedynie częścią kosztów albo nieobciążenia jej w ogóle tymi kosztami, uzależniona jest, stosownie do art. 102 k.p.c., od wyłonienia się w sprawie wypadków szczególnie uzasadnionych, wskazujących, że ponoszenie kosztów pozostawało w sprzeczności z powszechnym odczuciem sprawiedliwości oraz zasadami współżycia społecznego. Należą do nich okoliczności związane z przebiegiem sprawy - charakter zgłoszonego roszczenia, jego znaczenie dla strony, subiektywne przekonanie o zasadności roszczenia, przedawnienie roszczenia oraz leżące poza procesem - sytuacja majątkowa i życiowa strony. Ocena, czy takie wypadki wystąpiły w konkretnej sprawie należy do sądu, który powinien dokonać jej w oparciu o całokształt okoliczności sprawy, przy uwzględnieniu zasad współżycia społecznego (por. m.in. postanowienie Sądu Najwyższego z dnia
17 kwietnia 2013 r. V CZ 124/12).

D. K. (1), wskazując na zasadność zastosowania względem niego art. 102 k.p.c., powoływał się na swoją ciężką sytuację materialną. Okoliczność ta nie została jednak przez powoda wykazana, choć zgodnie z art. 232 zd. 1 k.p.c., to na nim spoczywał obowiązek odpowiedniego udowodnienia swojej sytuacji materialnej. W tym zakresie D. K. (1) ograniczył się jednak wyłącznie do wskazania, iż jest osobą bezrobotną, bez prawa do zasiłku. Ze zgromadzonego w sprawie materiału dowodowego nie wynika jednak, aby był on osobą niezdolną do pracy, a tym samym nie mógł podjąć zatrudnienia. Powód nie wskazał także żadnych innych okoliczności dotyczących jego sytuacji majątkowej. W konsekwencji nie sposób uznać, iż samo zarejestrowanie powoda jako osoby bezrobotnej stanowić może wypadek szczególnie uzasadniony, skutkujący zastosowaniem art. 102 k.p.c.

Z tego względu apelacja D. K. (1) podlegała oddaleniu na podstawie art.385 k.p.c.

W granicach zaskarżenia Sąd dostrzegł jednak konieczność modyfikacji postanowienia zawartego w pkt II zaskarżonego wyroku w zakresie dotyczącym wysokości obowiązku zwrotu kosztów postępowania, jaką obciążony został D. K. (1). Wskazać bowiem należy, iż na podstawie § 9 Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 roku w sprawie opłat za czynności adwokackie (Dz. U. z 2015 roku, poz. 1800) zwrot kosztów zastępstwa procesowego w niniejszej sprawie powinien obejmować:

- 180 złotych w związku z roszczeniem o zasądzenie odszkodowania za niezgodne z prawem rozwiązanie umowy o pracę (§ 9 ust. 1 pkt.1 rozporządzenia);

- 1.350 złotych w związku z roszczeniem o wypłatę odprawy w wysokości trzymiesięcznego wynagrodzenia (§ 9 ust. 1 pkt.2 w związku z § 2 pkt.4 rozporządzenia).

Łączna kwota kosztów zastępstwa procesowego poniesiona przez stronę przeciwną wynosiła zatem 1.530 złotych.

Odnośnie opłaty za czynności adwokackie wynikające z roszczenia o wypłatę odprawy wskazać należy, iż zgodnie z § 9 ust. 1 pkt.2 rozporządzenia powinna ona wynosić 75% stawki obliczonej na podstawie § 2 rozporządzenia od wartości wynagrodzenia lub odszkodowania będącego przedmiotem sprawy. Wysokość trzymiesięcznego wynagrodzenia D. K. (1) została zaś w pozwie określona przez powoda na kwotę 9.616,99 złotych miesięcznie jako odszkodowanie Ta kwota stanowiła zatem również wartość przedmiotu sporu w przypadku roszczenia o wypłatę odprawy w wysokości trzymiesięcznego wynagrodzenia. Wskazać przy tym jednak należy, że w zakresie roszczenia o odszkodowanie za niezgodne z prawem rozwiązanie umowy o pracę bez wypowiedzenia należy stosować zasadę prawną z uchwały 7 sędziów Sądu Najwyższego z dnia 24 lutego 2011 r. (I PZP 6/10, OSNP 2011, nr 21-22, poz. 268, LEX nr 707475), zgodnie z którą stawka wynagrodzenia adwokackiego określona obecnie w § 9 ust. 1 pkt 1 znajduje odpowiednie zastosowanie w sprawach o odszkodowanie dochodzone na podstawie art. 56 § 1 k.p.

Powyższe skutkowało zmianą pkt II zaskarżonego wyroku na podstawie art. 386 § 1 k.p.c. w związku z art. 397 § 2 k.p.c. poprzez zasądzenie od powoda D. K. (1) na rzecz pozwanego (...) Sp. z o.o. z siedzibą w T. kwotę 1.530 złotych tytułem zwrotu kosztów procesu.

Przechodząc natomiast do apelacji powoda A. D. (1) wskazać należy, iż również nie zasługiwała ona na uwzględnienie.

W pierwszej kolejności powód zdawał się kwestionować okoliczność obciążenia go przez Sąd Rejonowy ciężarem dowiedzenia faktu, iż do rozwiązania z nim umowy o pracę doszło z przyczyn niedotyczących pracowników. A. D. (1) w treści apelacji podnosił bowiem, iż w sprawie nie zostały wykazane żadne okoliczności uzasadniające rozwiązanie umowy o pracę dotyczące pracownika, za wyjątkiem uznanej przez sąd za niezgodną z prawem przyczyny podanej w rozwiązaniu umowy o pracę.

Powyższe stanowisko powoda wydaje się jednak opierać na błędnym zrozumieniu pisemnych motywów zaskarżonego wyroku, w którym Sąd I instancji wprost wskazał wyrażony w orzecznictwie i w pełni trafny pogląd (znajdujący odpowiednie zastosowanie również do rozwiązania umowy o pracę bez wypowiedzenia), iż korzystny dla pracownika wynik sporu o odszkodowanie z art. 45 § 1 k.p. nie oznacza automatycznie uznania zasadności równolegle dochodzonych roszczeń o odprawę pieniężną, gdyż przesłanką zasądzenia roszczenia o odprawę pieniężną z art. 8 w związku z art. 10 ust. 1 ustawy z dnia
13 marca 2003 r. o szczególnych zasadach rozwiązywania z pracownikami stosunków pracy z przyczyn niedotyczących pracownika nie jest niezgodność z przepisami bądź bezzasadność wypowiedzenia umowy o pracę, ale rozwiązanie stosunku pracy w ramach zwolnień grupowych lub indywidualnych spowodowanych przyczynami niedotyczącymi pracownika. Przyczyny te muszą zaś faktycznie zaistnieć, a ciężar udowodnienia ich występowania z mocy art. 6 k.c. w związku z art. 300 k.p. obciąża pracownika.

Z powyższego jednoznacznie wynika, iż dla uwzględnienia roszczenia o wypłatę odprawy pieniężnej z tytułu rozwiązania umowy o pracę z przyczyn niedotyczących pracownika to pracownik powinien wykazać, iż do rozwiązania umowy o pracę doszło z przyczyn go niedotyczących.

Temu ciężarowi powód nie sprostał, co słusznie zauważył Sąd Rejonowy, podnosząc, iż w niniejszej sprawie nie zostały ujawnione jakiekolwiek przyczyny niedotyczące pracownika, które mogły doprowadzić do rozwiązania z powodami umów o pracę (s. 7 uzasadnienia). Sąd Okręgowy w pełni podziela tę konstatację. Dodatkowo zauważyć należy, iż nie zmieniają jej przytoczone przez powoda na etapie postępowania drugoinstancyjnego dowody z dokumentów, z których wynika, iż w dniu rozwiązania umowy o pracę powód posiadał 38 dni zaległego urlopu wypoczynkowego. Jak zasadnie bowiem wskazał pozwany, okoliczność, iż z uwagi na nadmiar pracy w spółce występowały problemy z udzieleniem pracownikom urlopów w terminach przewidzianych ustawą, nie przemawia za faktem, iż w pozwanej spółce zachodziły powody do redukcji zatrudnienia. Wręcz przeciwnie – wskazuje to na niedobór pracowników i konieczność zatrudnienia dodatkowych.

W odniesieniu natomiast do twierdzenia powoda, iż rzeczywistą przyczyną rozwiązania umowy o pracę było jego żądanie udzielenia zaległego urlopu wskazać należy, iż pozostaje ono całkowicie gołosłowne – powód nie uprawdopodobnił bowiem nawet, iż wnosił o udzielenie mu zaległego urlopu, nie zgłosił w tej materii również żadnych wniosków dowodowych. Nadto okoliczność ta jawi się jako zupełnie niewiarygodna również z uwagi na fakt, iż powód powołał się na nią dopiero na etapie postępowania drugoinstancyjnego, w toku rozprawy poprzedzającej wydanie wyroku przez Sąd II instancji. Zasady doświadczenia życiowego wskazują bowiem, iż gdyby powód był przekonany, iż ta okoliczność jest faktyczną przyczyną rozwiązania z nim stosunku pracy, z pewnością podniósłby go w toku przesłuchania w charakterze strony przed Sądem I instancji. A. D. (1) nie tylko tego nie uczynił, ale wskazywał wręcz zupełnie odmienne przyczyny rozwiązania z nim stosunku pracy w toku przesłuchania w charakterze strony (poszukiwanie przez spółkę pracowników do zwolnienia z przyczyn ekonomicznych). Powyższy fakt w sposób oczywisty wskazuje, iż podniesiona w toku ostatniej rozprawy, rzeczywista zdaniem powoda, przyczyna rozwiązania umowy o pracę, uwypuklona została wyłącznie na użytek niniejszego postępowania, z uwagi na niepodzielenie przez Sąd I instancji jego pierwotnego stanowiska procesowego. Żadne okoliczności, w szczególności zaś materiał dowodowy zgromadzony w sprawie, nie przemawiają natomiast za tym, iż była to rzeczywista przyczyna rozwiązania stosunku pracy.

Z uwagi na powyższe podzielić należy stwierdzenie Sądu Rejonowego, iż powód nie wykazał, aby do rozwiązania z nim stosunku pracy doszło z przyczyn niedotyczących pracownika. Tym samym apelacja A. D. (1) podlegała oddaleniu na podstawie art. 385 k.p.c.

O kosztach postępowania apelacyjnego Sąd orzekł zgodnie z zasadą odpowiedzialności za wynik procesu (art. 98 k.p.c.), zasądzając od powodów na rzecz pozwanego zwrot kosztów zastępstwa procesowego za drugą instancję.

W przypadku roszczenia A. D. (1) wysokość opłaty za czynności adwokackie określona została na podstawie § 10 ust. 1 pkt 1 w zw. z § 9 ust. 1 pkt.2 w zw. z § 2 pkt 4 Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 roku w sprawie opłat za czynności adwokackie (Dz. U. z 2015 roku, poz. 1800) na kwotę 675 złotych.

W odniesieniu do roszczenia D. K. (1), ustalając wartość przedmiotu sporu w sposób wskazany we wcześniejszej części uzasadnienia, wysokość opłaty za czynności adwokackie określona została na podstawie § 10 ust. 1 pkt 1 w zw. § 9 ust. 1 pkt.1 i 2 w zw. z art. 2 pkt 4 Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 roku w sprawie opłat za czynności adwokackie (Dz. U. z 2015 roku, poz. 1800) na kwotę 795 złotych.

Przewodnicząca: Sędziowie: