Sygn. akt VIII U 956/17
Decyzją z dnia 13 marca 2017 roku Zakład Ubezpieczeń Społecznych I Oddział
w Ł. na podstawie art. 114 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 roku o emeryturach i rentach
z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych oraz rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 roku w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze odstąpił od rozpatrzenia uprawnień do emerytury
w sprawie R. S.. W uzasadnieniu organ rentowy wskazał, że ubezpieczony na dzień 1 stycznia 1999 roku nie udowodnił 15 letniego okresu pracy w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze, a przedłożona dokumentacja nie może mieć waloru dowodowego.
/decyzja k. 70 akt ZUS/
W odwołaniu od decyzji z dnia 13 marca 2017 roku złożonym w dniu 28 kwietnia 2017 roku, R. S. zaskarżył w całości wydaną przez organ rentowy decyzję. Zarzucił naruszenie prawa materialnego tj. art. 114 ust. 1 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 roku
o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych poprzez odstąpienie od wydania decyzji z uwagi na nieprzedłożenie oryginałów dokumentów w terminie 14 dni od otrzymania wezwania mimo, że ubezpieczony wraz z wnioskiem złożył kserokopie wymaganej dokumentacji oraz zgłosił nowe wnioski dowodowe w postaci zeznań świadków. Skarżący wniósł o zmianę zaskarżonej decyzji i orzeczenie, co do istoty poprzez przyznanie emerytury na podstawie art. 184 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 roku o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych. Skarżący wskazał, że w okresie od 14 kwietnia 1972 roku do
13 marca 1976 roku zatrudniony był w Przedsiębiorstwie Budownictwa (...) w Ł. przy ul. (...), a w okresie od 16 października 1978 roku do 30 czerwca 1991 roku był zatrudniony w (...) Kombinacie Budowlanym (...) w Ł. przy
ul. (...) oraz w Przedsiębiorstwie Produkcji (...) w Ł.. W ramach świadczenia pracy skarżący zajmował się cięciem, obrabianiem materiału oraz spawaniem. Praca była wykonywana w wysokiej temperaturze oraz dużym zapyleniu. Ponadto praca ubezpieczonego polegała na spawaniu balkonów i balustrad na wysokościach. W ramach zatrudnienia w Przedsiębiorstwie Produkcji (...) w Ł. ubezpieczony wykonywał pracę polegającą na spawaniu określonych form potrzebnych do wytwarzania danych elementów. Do obowiązków ubezpieczonego należała również naprawa poprzez spawanie form używanych do produkcji prefabrykatów betonowych do budowy domów oraz bloków mieszkaniowych. Naprawy dokonywane były na miejscu, gdzie panowało wysokie zapylenie. Na hali produkcyjnej, gdzie ubezpieczony wykonywał swoje obowiązki panował ogromny hałas, duże zapylenie, wewnątrz form panowała również wysoka temperatura oraz czuć było opary substancji chemicznej – fermolu, którą smarowano formy. Pracownicy nie posiadali odzieży ochronnej, pracowali w ubraniach roboczych, które należało często wymieniać, gdyż niszczyła je wysoka temperatura oraz substancje chemiczne. Praca polegająca na spawaniu
i wycinaniu elektrycznym i gazowym na stanowisku spawacz elektryczny i gazowy określona jest w wykazie A, dział XIV, pkt. 12 załącznika Nr 1 do rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 roku w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych
w szczególnych warunkach lub szczególnym charakterze.
/odwołanie k. 10-12/
W odpowiedzi na odwołanie, która wpłynęła do tutejszego Sądu w dniu 17 maja 2017 roku organ rentowy wniósł o jego oddalenie. Organ rentowy w uzasadnieniu decyzji odmawiającej rozpatrzenia sprawy podniósł, że podstawą wydania takiej decyzji było nieprzedłożenie przez ubezpieczonego wymaganych świadectw dokumentujących pracę
w szczególnych warunkach.
/ odpowiedź na odwołanie k. 25/
Następnie dnia 24 kwietnia 2017 roku organ rentowy wydał decyzję odmowną w uzasadnieniu wskazując na brak udokumentowanych 15 lat pracy w warunkach szczególnych.
/decyzja k. 77 akt ZUS/
Dnia 5 czerwca 2017 roku wnioskodawca złożył odwołanie od decyzji z dnia 24 kwietnia 2017 roku zarzucając naruszenie prawa materialnego tj. art. 184 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 roku o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych poprzez uznanie, że ubezpieczony nie przedłożył jakichkolwiek świadectw świadczących o wykonywaniu pracy w warunkach szczególnych. Skarżący wniósł o zmianę zaskarżonej decyzji i orzeczenie, co do istoty sprawy.
/odwołanie k. 1-2 akta VII U1353/17/
W odpowiedzi na odwołanie organ rentowy wniósł o oddalenie odwołania.
W uzasadnieniu wskazał, że decyzja odmowna została wydana na skutek nieudowodnienia przez wnioskodawcę, co najmniej 15 lat pracy w warunkach szczególnych.
/ odpowiedź na odwołanie k. 27 akta VII U1353/17/
Na rozprawie 24 stycznia 2018 roku pełnomocnicy stron podtrzymali swoje stanowiska w sprawie.
Sąd Okręgowy w Łodzi postanowieniem z dnia 24 stycznia 2018 roku zarządził połączenie sprawy ze sprawą o syg. VIII U 956/17 celem łącznego rozpoznania
i rozstrzygnięcia w trybie art. 219 k.p.c.
/protokół rozprawy z dnia 24 stycznia 2018 roku k.41- 43 akta VII U1353/17/
Sąd Okręgowy ustalił następujący stan faktyczny:
Wnioskodawca urodził się (...), w dniu 21 grudnia 2016 r. złożył wniosek o emeryturę.
/wniosek k.1-7 akt ZUS/
W okresie od 14 kwietnia 1972 roku do 13 marca 1976 roku wnioskodawca był zatrudniony w (...) Przedsiębiorstwie Budownictwa (...).
/świadectwo pracy k.6 plik ZUS (...)/
W okresie od 16 października 1978 roku do 30 czerwca 1991 roku wnioskodawca zatrudniony był w Przedsiębiorstwie Produkcji (...).
/świadectwo pracy k.7 plik ZUS (...)/
Obecnie wnioskodawca nie jest członkiem Otwartego Funduszu Emerytalnego.
/bezsporne/
Wnioskodawca na dzień 1 stycznia 1999 roku udokumentował ponad 28 lat ogólnego stażu pracy (28 lat, 8 miesięcy i 15 dni), w tym 24 lat, 2 miesiące i 12 dni okresów składowych.
/wyliczenia ZUS/
W (...) Przedsiębiorstwie Budownictwa (...) ubezpieczony wykonywał pracę polegającą na spawaniu. Wykonywał dodatkowo inne prace tj. szlifowanie, przygotowywanie elementów do spawania. Praca wykonywana była w pełnym wymiarze czasu pracy, czasem po godzinach. Były dodatki dla osób, które miały uprawnienia, dodatek spawalniczy. Z zeznań świadka G. wynika fakt wykonywania takich samych obowiązków oraz to, że świadek uzyskał uprawnienia do emerytury w warunkach szkodliwych. Fakt wykonywania pracy w warunkach szkodliwych u świadka został potwierdzony w świadectwie pracy.
/ zeznania świadka z dnia 16 stycznia 2019 roku – 00:04:43-00:16:41 – płyta CD k.77 E. G., zeznania świadka z dnia 16 stycznia 2019 roku J. K. (1) – 00:16:46-00:29:19 – k.77/
/ akta osobowe świadka E. G. k. 11 /
W (...) Przedsiębiorstwie (...) wnioskodawca pracował na dziale remontowym, spawał, szlifował, ciął blachy palnikiem gazowym. Na hali gdzie pracował panowały warunki szkodliwe tj. hałas i kurz.
/ zeznania świadka z dnia 16 stycznia 2019 roku – 00:29:21-00:35:30 - płyta CD k.77 A. Z., zeznania świadka z dnia 16 stycznia 2019 roku – 00:35:35-00:42:50 – płyta CD k.77 J. Ż./
W (...) Kombinacie Budowlanym (...) wnioskodawca pracował na stanowisku spawacz gazowy i elektryczny. Form do napraw było około 200 w związku z czym zachodziła konieczność stałych napraw i remontu.
/zeznania świadka z dnia 24 stycznia 2018 roku – 00:08:06 – 00:16:30 – płyta CD k.44 F. L. (1) akta VIII U 1353/17/
W (...) Kombinacie Budowlanym, Przedsiębiorstwie Produkcji (...) wnioskodawca był ślusarzem, spawaczem był zatrudniony w brygadzie mechaników, gdzie naprawiali wszystkie stalowe elementy form do produkcji prefabrykatów. Wnioskodawca zajmował się usuwaniem awarii w toku produkcji. Uszkodzone elementy wnioskodawca odcinał palnikami. Większość czynności polegała na spawaniu i wycinaniu. Wymieniali siłowniki za pomocą suwnicy. Wymiana silników trwała całą zmianę. Angaże nie odpowiadały stanowiskom. Wpisywane było ślusarz, spawacz, mechanik. Oprócz spawania, wycinania palnikami mieli śruby i urządzenia wibracyjne. Trzeba było odkręcać, montować, demontować. Używali kluczy różnego rodzaju, młoty i przecinaki.
/zeznania świadka z dnia 24 stycznia 2018 roku – 00:16:32 – 00:27:05– płyta CD – k. 44 T. M. akta VIII U 1353/17/
W (...) Przedsiębiorstwie (...) wnioskodawca pracował jako mechanik utrzymania ruchu produkcji.
/zeznania świadka z dnia 24 stycznia 2018 roku – 00:27:09- 00:31:45 – płyta CD k. 44 J. N. akta VIII U 1353/17/
Powyższy stan faktyczny Sąd Okręgowy ustalił w oparciu o całokształt materiału dowodowego zebranego w sprawie, w szczególności o dokumenty zawarte w aktach sprawy oraz w załączonych do akt sprawy, aktach emerytalnych ZUS wnioskodawcy oraz świadka,
a także w oparciu o zeznania świadków: E. G., J. K. (2), A. Z.,
J. Ż., J. N., T. M. oraz F. L. (2). Zeznania tych świadków mają tym większy walor dowodowy, że pochodzą od osób pracujących z wnioskodawcą w spornym okresie czasu. Stanowią tym samym wiarygodne źródło dowodowe. Potwierdzają one jednoznacznie, że wnioskodawca w okresie zatrudnienia w Przedsiębiorstwie Budownictwa (...) w Ł., (...) Kombinacie Budowlanym (...) oraz w Przedsiębiorstwie Produkcji (...) w Ł. wykonywał pracę w szczególnych warunkach.
Sąd Okręgowy zważył, co następuje:
Odwołanie zasługuje na uwzględnienie i jako takie skutkuje zmianą zaskarżonej decyzji.
W myśl art. 184 ust. 1 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 roku o emeryturach i rentach
z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (t.j. Dz. U. z 2009 r. Nr 153, poz. 1227, z późn. zm.), ubezpieczonym urodzonym po dniu 31 grudnia 1948 roku przysługuje emerytura po osiągnięciu wieku przewidzianego w art. 32, 33, 39 i 40, jeżeli w dniu wejścia w życie ustawy tj. w dniu 1 stycznia 1999 roku (art. 196 ustawy) osiągnęli:
1) okres zatrudnienia w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze wymaganym w przepisach dotychczasowych do nabycia prawa do emerytury w wieku niższym niż 65 lat – dla mężczyzn oraz
2) okres składkowy i nieskładkowy, o którym mowa w art. 27.
Zaś ust. 2 w/w przepisu stanowi, że emerytura, o której mowa w ust. 1, przysługuje pod warunkiem nieprzystąpienia do otwartego funduszu emerytalnego albo złożenia wniosku
o przekazanie środków zgromadzonych na rachunku w otwartym funduszu emerytalnym, za pośrednictwem Zakładu, na dochody budżetu państwa.
Zgodnie z § 3 i 4 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 roku w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub
w szczególnym charakterze (Dz. U. Nr 8, poz. 43, z późn. zm.) za okres zatrudnienia wymagany do uzyskania emerytury, zwany dalej „wymaganym okresem zatrudniania” uważa się okres wynoszący 20 lat dla kobiet i 25 lat dla mężczyzn, liczony łącznie z okresami równorzędnymi i zaliczalnymi do okresów zatrudnienia. Pracownik, który wykonywał prace w szczególnych warunkach wymienione w wykazie A, nabywa prawo do emerytury, jeżeli spełnia łącznie następujące warunki:
1) osiągnął wiek emerytalny wynoszący: 55 lat dla kobiet i 60 lat dla mężczyzn;
2) ma wymagany okres zatrudnienia, w tym co najmniej 15 lat pracy w szczególnych warunkach.
Powołany wykaz wskazuje wszystkie te prace w szczególnych warunkach, których wykonywanie uprawnia do niższego wieku emerytalnego.
W świetle § 2 ust. 1 i 2 tegoż rozporządzenia oraz zgodnie z orzecznictwem Sądu Najwyższego okresami pracy uzasadniającymi prawo do świadczeń na zasadach określonych
w rozporządzeniu są okresy, w których praca w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze jest wykonywana stale i w pełnym wymiarze czasu pracy obowiązującym na danym stanowisku pracy, przy czym powyższe okoliczności pracownik jest obowiązany udowodnić (por. wyrok Sądu Najwyższego z 15 grudnia 1997 r. II UKN 417/97 – (...)
i US (...) i wyrok Sądu Najwyższego 15 listopada 2000 r. II UKN 39/00 Prok. i Prawo (...)).
W przedmiotowej sprawie kwestią sporną wpływającą na nabycie prawa do wcześniejszej emerytury przez R. S. było ustalenie czy praca w (...) Przedsiębiorstwie Budownictwa (...), (...) Kombinacie Budowlanym (...) oraz Przedsiębiorstwie Produkcji (...) w spornym okresie była pracą wykonywaną w szczególnych warunkach.
Stosownie do § 2 ust. 1 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 roku okresami pracy uzasadniającymi prawo do świadczeń na zasadach określonych
w rozporządzeniu są okresy, w których praca w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze jest wykonywana stale i w pełnym wymiarze czasu pracy obowiązującym na danym stanowisku pracy. W myśl § 2 ust. 2 wskazanego rozporządzenia okresy takiej pracy stwierdza zakład pracy, na podstawie posiadanej dokumentacji, w świadectwie wykonywania prac w szczególnych warunkach, wystawionym według określonego wzoru, lub świadectwie pracy.
Regulacja § 2, statuująca ograniczenia dowodowe i obowiązująca w postępowaniu przed organem rentowym, nie ma jednak zastosowania w postępowaniu odwoławczym przed sądem pracy i ubezpieczeń społecznych. W konsekwencji okoliczność i okresy zatrudnienia
w szczególnych warunkach sąd uprawniony jest ustalać także innymi środkami dowodowymi niż dowód z zaświadczenia zakładu pracy, w tym zeznaniami świadków (por. uchwała Sądu Najwyższego z 27 maja 1985 r. sygn. III UZP 5/85, uchwała Sądu Najwyższego z 10 marca 1984 r. III UZP 6/84).
Mając powyższe na uwadze Sąd Okręgowy na okoliczność pracy wykonywanej przez wnioskodawcę w szczególnych warunkach przeprowadził dowód z dokumentów oraz z zeznań świadków.
Pomimo iż w świadectwach pracy brak wzmianki, że praca wnioskodawcy w spornym okresie była pracą wykonywaną w szczególnych warunkach przeprowadzone w niniejszej sprawie postępowanie dowodowe jednoznacznie wskazuje, że R. S. wykonywał obowiązki pracownicze w warunkach szczególnych.
Nie ulega bowiem wątpliwości, iż w rozpatrywanym okresie wnioskodawca wykonywał pracę spawacza zajmował się cięciem, obrabianiem materiału. Praca wykonywana była w wysokiej temperaturze oraz dużym zapyleniu. Wskazać należy, iż przeprowadzone
w sprawie postępowanie dowodowe wykazało, że wnioskodawca przebywał stale i w pełnym wymiarze czasu pracy w warunkach szkodliwych dla zdrowia. Miał styczność z substancjami toksycznymi oraz wysoką temperaturą. Ponadto ubezpieczony wykonywał pracę polegającą na spawaniu balustrad na wysokości, a więc na stanowisku monter urządzeń i konstrukcji na wysokościach. Ubezpieczony wykonywał również naprawy urządzeń w miejscach gdzie panowało wysokie stężenie pyłów szkodliwych dla zdrowia.
Z materiału dowodowego zgromadzonego w sprawie wynika, że wnioskodawca pracował na stanowisku spawacza w pełnym wymiarze czasu pracy w okresie od 14 kwietnia 1972 roku do 13 marca 1976 roku w (...) Przedsiębiorstwie Budownictwa (...), w okresie od 16 października 1978 roku do 30 czerwca 1991 roku w Przedsiębiorstwie Produkcji (...). Pracę spawacza zaliczyć należy do prac w warunkach szczególnych. Zgodnie bowiem z załącznikiem – Wykazem A prac w szczególnych warunkach – do wskazanego rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 roku działem XIV, punktem 12 praca polegająca na spawaniu i wycinaniu elektrycznym i gazowym należy do prac wykonywanych w szczególnych warunkach.
W ocenie Sądu wnioskodawca wykazał, iż w spornym okresie wykonywał stale
i w pełnym wymiarze czasu pracy pracę w szczególnych warunkach. Tym samym wnioskodawca wykazał ponad 15 lat pracy w szczególnych warunkach do dnia 1 stycznia 1999 roku.
Na mocy art. 129 ust. 1 ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych świadczenia wypłaca się poczynając od dnia powstania prawa do tych świadczeń, nie wcześniej jednak niż od miesiąca, w którym zgłoszono wniosek lub wydano decyzję
z urzędu.
Wnioskodawca złożył wniosek o emeryturę w dniu 21 grudnia 2016 roku, natomiast wiek 60 lat osiągnął z dniem 14 kwietnia 2014 roku. Z tych względów wnioskodawcy przysługuje prawo do emerytury od dnia 1 grudnia 2016 roku.
W tym stanie rzeczy Sąd Okręgowy, na podstawie art. 477 14 § 2 k.p.c., zmienił zaskarżoną decyzję i orzekł jak w sentencji.
Sąd zasądził od Zakładu Ubezpieczeń Społecznych I Oddziału w Ł. na rzecz R. S. kwotę 180,00 zł tytułem kosztów zastępstwa procesowego. Zgodnie bowiem z art. 98 § 1 k.p.c. strona przegrywająca sprawę obowiązana jest zwrócić przeciwnikowi na jego żądanie koszty niezbędne do celowego dochodzenia praw i celowej obrony. Stosownie do z art. 98 § 3 k.p.c. do niezbędnych kosztów procesu strony reprezentowanej przez wykwalifikowanego pełnomocnika zalicza się wynagrodzenie. Wysokość wynagrodzenia pełnomocnika Sąd ustalił w oparciu o § 9 ust. 2 rozporządzenie
z dnia 22 października 2015 roku Ministra Sprawiedliwości w sprawie opłat za czynności radców prawnych.
M.P.