UZASADNIENIE

W pozwie wniesionym w elektronicznym postępowaniu upominawczym w dniu 18 czerwca 2018 r. pełnomocnik powodów: G. C., A. Z. i A. G., prowadzących działalność gospodarczą pod firmą P. U. H. (...) Spółka Cywilna z siedzibą w T., wniósł o zasądzenie od pozwanej E. R. na rzecz powodów solidarnie kwoty 4451,22 zł. z odsetkami umownymi w wysokości odsetek maksymalnych za opóźnienie od dnia 18 czerwca 2018 r. do dnia zapłaty oraz o zasądzenie kosztów sądowych w kwocie 56 zł. i kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych. W uzasadnieniu żądania pozwu pełnomocnik powodów podniósł, iż dniu 10 sierpnia 2017 r. pozwana E. R. zawarła umowę pożyczki z (...) Sp. z o. o. na następujących warunkach: kwota udzielonej pożyczki: 5 250 zł., oprocentowanie: dwukrotność odsetek ustawowych uregulowanych w art. 359 § 2 Kodeksu cywilnego, przy czym ich jednokrotność jest równa sumie stopy referencyjnej NBP i 3,5 punktów procentowych, ilość rat: 24, termin spłaty: rata miesięczna, płatna do 10 dnia miesiąca zgodnie z harmonogramem stanowiącym załącznik do umowy pożyczki. W dniu 11 sierpnia 2017 r. wierzytelność z powyżej wymienionej umowy pożyczki została przeniesiona na rzecz Przedsiębiorstwa Usługowo Handlowego (...) Spółka Cywilna G. C., A. Z. i A. G., a następnie - w dniu 15 sierpnia 2017 r. - na rzecz J. J.. Powodowie następnie nabyli powierniczo dochodzoną wierzytelność na mocy umowy powierniczego przelewu wierzytelności z dnia 9 kwietnia 2018 r. Pełnomocnik powodów podniósł, że - z uwagi na brak terminowej zapłaty dwóch kolejnych pełnych rat pożyczki - na podstawie § 9 umowy pożyczki, pismem z dnia 24.04.2018 r. złożone zostało oświadczenie o wypowiedzeniu umowy pożyczki. Wypowiedzenie to zostało odebrane w dniu 30.04.2018 r. W konsekwencji cała kwota pożyczki stała się wymagalna w dniu 08.05.2018 r., t. j. w następnym dniu po upływie okresu wypowiedzenia umowy pożyczki. Do dnia wniesienia niniejszego pozwu, pozwany dokonał 5 częściowych wpłat na poczet należności z tytułu w/w umowy pożyczki w łącznej kwocie 1214 zł., które zaksięgowano zgodnie z § 3 ust. 5 i § 8 ust. 4 umowy pożyczki, t. j.: kwotę 7,23 zł. na poczet odsetek za opóźnienie, liczonych od niespłaconych w terminie rat pożyczki, kwotę 201,08 zł. na poczet oprocentowania, kwotę 1 005,69 zł. na poczet kapitału pożyczki. Dochodzona niniejszym pozwem należność główna w kwocie 4 451,22 zł stanowi sumę następujących wymagalnych i niespłaconych należności: - kwota 4243,95 zł. z tytułu niespłaconego kapitału pożyczki, - kwota 126,80 zł. z tytułu niespłaconych odsetek kapitałowych, skapitalizowanych na ostatni dzień obowiązywania umowy pożyczki, czyli na 07 maja 2018 r., - kwota 13,73 zł. z tytułu niespłaconych odsetek umownych za opóźnienie od niespłaconych w terminie rat pożyczki (zgodnie z § 8 pkt 1 i 2 umowy pożyczki), naliczonych na ostatni dzień obowiązywania umowy pożyczki, czyli na 07 maja 2018 r., - kwota 66,74 zł. z tytułu odsetek umownych za opóźnienie od niespłaconego kapitału pożyczki, liczonych od dnia wymagalności całej pożyczki, t. j. 08 maja 2018 r. do dnia 17 czerwca 2018 r., (zgodnie z §9 pkt 4 w związku z §8 pkt 2 umowy pożyczki).

Pełnomocnik powoda podniósł również, że ponadto, na podstawie art. 482 § 1 Kodeksu cywilnego, powód dochodzi od pozwanego zapłaty dalszych odsetek umownych za opóźnienie liczonych od kwoty 4 451,22 zł. od dnia wniesienia pozwu do dnia zapłaty. (k. 2 – 4).

W dniu 26 czerwca 2018 r. Sąd Rejonowy Lublin - Zachód w Lublinie w elektronicznym postępowaniu upominawczym wydał nakaz zapłaty przeciwko pozwanej E. R., nakazując pozwanej zapłacić powodom w ciągu dwóch tygodni od doręczenia nakazu kwotę 4451,22 zł. z odsetkami umownymi w wysokości odsetek maksymalnych za opóźnienie od dnia 18 czerwca 2018 r. do dnia zapłaty oraz kwotę 656,00 zł. tytułem zwrotu kosztów procesu albo wnieść w tym terminie sprzeciw do Sądu. (k. 5).

Od powyższego orzeczenia pozwana złożyła sprzeciw. (k. 5v – 6).

Wobec stwierdzonego skutecznego złożenia sprzeciwu przez stronę pozwaną, postanowieniem z dnia 13 lipca 2018 r. Sąd Rejonowy Lublin - Zachód w Lublinie stwierdził utratę przez nakaz zapłaty mocy w całości i przekazał rozpoznanie sprawy do Sądu Rejonowego w Chełmnie. (k. 8v).

Sąd ustalił, co następuje:

Pozwana E. R. dnia 10 sierpnia 2017 r. zawarła z (...) Sp. z o. o. umowę pożyczki w kwocie 5250 zł. (całkowita kwota pożyczki). Łączne zobowiązanie do zapłaty wynosiło 5812,60 zł. Zwrot pożyczki miał nastąpić w 24 miesięcznych ratach. Zgodnie z § 9 zawartej umowy pożyczki w przypadku niespłacenia przez Pożyczkobiorcę dwóch kolejnych pełnych rat pożyczki Pożyczkodawca ma prawo wypowiedzieć umowę w formie pisemnej
z zachowaniem siedmiodniowego okresu wypowiedzenia.

(dowód: umowa pożyczki wraz z załącznikiem- k. 24 - 26 akt)

Wierzytelność przeciwko pozwanej z tytuły zaciągniętej pożyczki na mocy umowy
z dnia 11 sierpnia 2017 r. została zbyta przez dotychczasowego pożyczkodawcę D. Sp.
z o. o. na rzecz A. Z., A. G., G. C. prowadzących działalność gospodarczą w formie spółki cywilnej pod firmą (...), A. G., (...) Spółka Cywilna z siedzibą w T., którzy następnie zbyli wierzytelność na podstawie umowy z dnia 15 sierpnia 2017 r. na rzecz J. J..

(dowód: umowa przelewu wierzytelności- k. 27 akt, umowa przeniesienia prawa

majątkowego nr (...)- k. 32-33)

W dniu 9 kwietnia 2018 r. J. J. dokonał przelewu wierzytelności wobec E. R. z tytuły umowy pożyczki na rzecz A. Z., A. G., G. C. działających wspólnie pod firmą Przedsiębiorstwo Usługowo Handlowe (...) Spółka Cywilna z siedzibą w T..

(dowód: umowa powierniczego przelewu wierzytelności wraz z załącznikiem - k. 35- 36 akt)

Pismem z dnia 18 stycznia 2018 r. powodowie wezwali pozwaną do uregulowania zaległych płatności w wysokości 240,67 zł. informując, że w przypadku braku niezwłocznej spłaty powyższego zadłużenia będą uprawnieni do wypowiedzenia umowy pożyczki.

(dowód: wezwanie do zapłaty- k. 37 akt)

Pozwana nie uregulowała zaległości wobec powodów, co skutkowało w dniu
24 kwietnia 2018 r. wypowiedzeniem umowy pożyczki. W treści pisma powodowie powołali się na § 9 umowy pożyczki zgodnie z którym rozwiązują umowę z zachowaniem siedmiodniowego okresu wypowiedzenia i wzywają pozwaną do zapłaty w tym terminie kwoty 4367,53 zł., w tym: niespłacony kapitał pożyczki - 4243,95 zł., oprocentowanie pożyczki na dzień wypowiedzenia umowy pożyczki oraz dalsze oprocentowanie pożyczki do dnia zapłaty - 112,98 zł. oraz odsetki od zadłużenia przeterminowanego na dzień wypowiedzenia umowy pożyczki wraz z dalszymi odsetkami od zadłużenia przeterminowanego do dnia zapłaty- 10,60 zł.

(dowód: wypowiedzenie umowy pożyczki - k. 38 akt)

Pozwana E. R. w piśmie procesowym z dnia 4 stycznia 2019 r. uznała roszczenie powodów zarówno co do zasady, jak i wysokości i z uwagi na jej ciężka sytuację życiową wniosła o rozłożenie wyżej wymienionej kwoty na raty.(k. 46).

Powodowie w odpowiedzi z dnia 29 stycznia 2019 r. na zobowiązanie sądu wyrazili zgodę na rozłożenie całej należności na raty miesięczne w wysokości, co najmniej 400,00 zł. każda. (k. 55).

W piśmie procesowym z dnia 25 lutego 2019 r. powodowie potwierdzili dokonanie przez pozwaną E. R. pięciu częściowych wpłat w łącznej wysokości 1214,00 zł. Wskazali również, iż w toku sprawy pozwana dokonała czterech wpłat w łącznej wysokości 495,00 zł. Z uwagi na powyższe, powodowie ograniczyli żądanie pozwu o wskazaną wyżej kwotę i wnieśli o zasądzenie od pozwanej na rzecz powodów: kwoty 4129,01 zł. tytułem niespłaconego kapitału pożyczki wraz z odsetkami umownymi w wysokości dwukrotności wysokości odsetek ustawowych za opóźnienie od dnia 3 stycznia 2019 r. do dnia zapłaty. (k. 62 – 64). Pozwana wyraziła zgodę na częściowe cofnięcie pozwu. (k. 75).

Powyższy stan faktyczny Sąd ustalił na podstawie dokumentów przedłożonych przez stronę powodową. Sąd uznał za wiarygodne dokumenty zgromadzone w sprawie, albowiem nie były one kwestionowane przez strony, a ich autentyczność nie budziła wątpliwości Sądu.

Sąd zważył, co następuje:

Zgodnie z art. 720 § 1 k. c., przez umowę pożyczki dający pożyczkę zobowiązuje się przenieść na własność biorącego określoną ilość pieniędzy albo rzeczy oznaczonych tylko co do gatunku, a biorący zobowiązuje się zwrócić tę samą ilość pieniędzy albo tę samą ilość rzeczy tego samego gatunku i tej samej jakości.

Pozwana nie kwestionowała samego faktu zawarcia umowy pożyczki oraz, że ciążą na niej z tego tytułu zobowiązania.

Zgodnie z art. 320 k. c., w szczególnie uzasadnionych wypadkach sąd może w wyroku rozłożyć na raty zasądzone świadczenie. Celem tego przepisu jest umożliwienie realizacji wyroku bez potrzeby przeprowadzenia egzekucji. Zgodzić się należy z poglądem wyrażonym w wyroku Sądu Najwyższego z dnia 9 kwietnia 2015 r., iż przepis art. 320 k.p.c. upoważnia sąd orzekający do wzięcia pod rozwagę przy wydawaniu wyroku, czy jego orzeczenie będzie mogło być wykonane bez potrzeby przeprowadzania egzekucji, zwłaszcza czy pozwany będzie w stanie spełnić zasądzone świadczenie jednorazowo. Przesłanką zastosowania tego przepisu jest ustalenie, że w danej sprawie zachodzi wypadek szczególnie uzasadniony; decydują o tym okoliczności konkretnej sprawy. W zasadzie chodzi o okoliczności dotyczące pozwanego dłużnika, jego sytuację osobistą, majątkową, finansową, rodzinną, które powodują, że nierealne jest spełnienie przez niego od razu i w pełnej wysokości zasądzonego świadczenia. Przyjmuje się, że np. za zastosowaniem omawianego przepisu przemawia sytuacja, w której pozwany uznaje powództwo i podnosi, że nieuregulowanie długu jest spowodowane wyłącznie jego złą sytuacją majątkową (wyrok SN – Izba Cywilna z dnia 09.04.2015r., sygn. (...), Legalis nr 1231752).

W ocenie Sądu w niniejszym postępowaniu zaistniała sytuacja o której stanowi art. 320 k. p. c. Pozwana jest osobą starszą, ma problemy zdrowotne, a więc nakazanie pozwanej zapłacenia całego świadczenia jednorazowo naraziłoby ją na niemożność realizacji podstawowych potrzeb bytowych, ale również mogłoby wpłynąć na stan zdrowia pozwanej. Pozwana ponadto deklaruje, że zamierza zasądzone świadczenie spełniać w ratach.

Rozłożenie na raty zasądzonego świadczenia, zgodnie z utrwalonym orzecznictwem Sądu Najwyższego, ma ten skutek, że wierzycielowi nie przysługują odsetki od ratalnych świadczeń za okres od daty wyroku do daty płatności poszczególnych rat.

Wydany na podstawie art. 320 k.p.c. wyrok rozkładający na raty zasądzone świadczenie na rzecz wierzyciela modyfikuje treść łączącego strony stosunku cywilnoprawnego. W wyniku tego wyroku zmienia się sposób i termin spełnienia świadczenia; obowiązek jednorazowego uiszczenia całego świadczenia zostaje zastąpiony obowiązkiem zapłaty poszczególnych rat
w kolejno przypadających terminach.

Uwzględniając taki charakter art. 320 k. p. c. oraz wyroku sądu w części orzekającej
o rozłożeniu zasądzonego świadczenia na raty, należy konsekwentnie przyjąć, że wyrok ten - przesuwając termin spełnienia świadczenia przez zastąpienie terminu dotychczasowego terminami zapłaty poszczególnych rat - jednocześnie uchyla stan opóźnienia dłużnika, który rozpoczął się w związku z niespełnieniem świadczenia w pierwotnym terminie. Innymi słowy, uchylenie - co najmniej od dnia wydania omawianego wyroku - stanu opóźnienia, który rozpoczął się w związku z niespełnieniem przez dłużnika świadczenia w pierwotnym terminie, jest konsekwencją przedstawionego wyżej charakteru tego wyroku w świetle art. 320 k.p.c. (uchwała 7 sędziów Sądu Najwyższego z dnia 22.09.1970 r., sygn..(...) LEX nr 1158; uchwała Sądu Najwyższego z dnia 15 grudnia 2006 r., sygn..(...), LEX nr 203857).

Mając powyższe ustalenia i rozważania na uwadze, Sąd – w punkcie 1 wyroku – zasądził od pozwanej E. R. na rzecz powoda G. C., A. Z. i A. G., prowadzących działalność gospodarczą pod firmą P. U. H. (...) Spółka Cywilna z siedzibą w T., solidarnie kwotę 4129,01 zł. z umownymi odsetkami w wysokości odsetek maksymalnych za opóźnienie od dnia 03 stycznia 2019 r. do dnia zapłaty.

W związku z faktem częściowego cofnięcia pozwu przez powoda w toku procesu, Sąd wskazuje, iż zgodnie z dyspozycją art. 203 § 1 k.p.c. pozew może być cofnięty bez zezwolenia pozwanego aż do rozpoczęcia rozprawy, a jeżeli z cofnięciem połączone jest zrzeczenie się roszczenia - aż do wydania wyroku, przy czym na mocy art. 203 § 4 k. p. c. Sąd może uznać za niedopuszczalne cofnięcie pozwu, gdy okoliczności sprawy wskazują, że czynność ta jest sprzeczna z prawem lub zasadami współżycia społecznego albo zmierza do obejścia prawa. Z okoliczności sprawy nie wynikało, by cofnięcie pozwu w niniejszej sprawie było sprzeczne z prawem lub zasadami współżycia społecznego albo zmierzało do obejścia. W przedmiotowej sprawie w dniu 28 lutego 2019 r. powód złożył pismo procesowe z zawierające oświadczenie o ograniczeniu żądaniu pozwu do zapłaty kwoty 4129,01 zł. tytułem niespłaconego kapitału pożyczki wraz z odsetkami umownymi w wysokości dwukrotności wysokości odsetek ustawowych za opóźnienie od dnia 3 stycznia 2019 r. do dnia zapłaty oraz kosztów procesu. Tym samym należało uznać, że powód w pozostałym zakresie cofnął pozew. Stosownie do art. 203 § 3 k. p. c., w razie cofnięcia pozwu poza rozprawą przewodniczący odwołuje wyznaczoną rozprawę i o cofnięciu zawiadamia pozwanego, który może w terminie dwutygodniowym złożyć sądowi wniosek o przyznanie kosztów. Gdy skuteczność cofnięcia pozwu zależy od zgody pozwanego, niezłożenie przez niego oświadczenia w tym przedmiocie w powyższym terminie uważa się za wyrażenie zgody. Pozwana natomiast w piśmie procesowym z dnia 3 kwietnia 2019 r. wyraziła zgodę na częściowe cofnięcie pozwu przez stronę powodową.

Biorąc pod uwagę powyższe stwierdzić należy, że cofnięcie pozwu wywarło skutek prawny w rozumieniu art. 203 § 1 k. p. c. Sąd nie dopatrzył się także jakichkolwiek przesłanek, określonych w art. 203 § 4 k. p. c., do uznania tego aktu dyspozycji procesowej
za niedopuszczalne i dlatego Sąd - na podstawie art. 355 § 1 i 2 k. p. c. - orzekł jak w pkt 2 w sentencji wyroku, umarzając postępowanie w pozostałej części.

W punkcie 3 wyroku, Sąd zasądzone w punkcie 1 wyroku świadczenie - stanowiące sumę zasądzonej w punkcie 1 wyroku należności głównej (4129,01 zł.) i obliczonych kwotowo odsetek umownych w wysokości odsetek maksymalnych za opóźnienie za okres od dnia 03 stycznia 2019 r. do dnia ogłoszenia wyroku - rozłożył na 11 miesięcznych rat w wysokości: 10 pierwszych rat po 400 zł. każda z nich, a jedenasta rata w wysokości 325,39 zł., płatnych do dnia 15-go każdego kolejnego miesiąca począwszy od czerwca 2019 r., z tym zastrzeżeniem, że - w przypadku uchybienia przez pozwaną w zapłacie kwoty odpowiadającej wysokości chociażby jednej raty - wymagalna stanie się cała pozostała do zapłaty należność główna w kwocie 4129,01 zł. z umownymi odsetkami w wysokości odsetek maksymalnych za opóźnienie od dnia 03 stycznia 2019 r. do dnia zapłaty. Rozkładając zasądzone świadczenie na raty Sąd uznał, iż taka wysokość rat zapewni realne i skuteczne wykonanie wyroku, zaś wysokość dziesięciu pierwszych rat jest zgodna z oświadczeniem, jakie w przedmiocie możliwości rozłożenia dochodzonego świadczenia na raty złożył pełnomocnik strony powodowej.

Rozstrzygnięcie w przedmiocie kosztów procesu - zawarte w punkcie 4 wyroku – w którym Sąd zasądził od pozwanej E. R. na rzecz powodów G. C., A. Z. i A. G., prowadzących działalność gospodarczą pod firmą P. U. H. (...) Spółka Cywilna z siedzibą w T., solidarnie kwotę 1017 zł., Sąd oparł o treść art. 98 § 1 i § 3 k. p c. w zw. z art. 99 k. p. c., zgodnie którym strona przegrywająca sprawę zobowiązana jest zwrócić przeciwnikowi na jego żądanie koszty niezbędne do celowego dochodzenia praw i celowej obrony. Powodowie wygrali proces, więc pozwana winna zwrócić powodom poniesione w toku postępowania koszty, na które złożyły się: opłata sądowa od pozwu w postępowaniu uproszczonym należna od wartości przedmiotu sporu w wysokości 100 zł. (art. 28 pkt 2 ustawy z dnia 28 lipca 2005 r. o kosztach sądowych w sprawach cywilnych – t. j. Dz. U. z 2019 r., poz. 785), koszty zastępstwa procesowego w kwocie 900 zł. (§ 2 pkt 3 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych - t. j. Dz.U. z 2018 r., poz. 265) oraz opłata skarbowa od udzielonego w sprawie pełnomocnictwa – 17 zł.

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

UZASADNIENIE