Sygn. akt III Cz 43/19
Dnia 11 kwietnia 2019 r.
Sąd Okręgowy w Gliwicach III Wydział Cywilny Odwoławczy w następującym składzie:
Przewodniczący-Sędzia: SO Magdalena Balion - Hajduk (spr.)
Sędziowie: SO Andrzej Dyrda
SO Marcin Rak
po rozpoznaniu w dniu 11 kwietnia 2019 r. w Gliwicach na posiedzeniu niejawnym sprawy
egzekucyjnej prowadzonej przez Komornika Sądowego przy Sądzie Rejonowym w(...) A. M. pod sygn. Km 4165/15
z wniosku wierzyciela (...) Spółki Akcyjnej w B.
przeciwko dłużnikowi M. K.
o świadczenie pieniężne
na skutek zażalenia wierzyciela
od postanowienia Sądu Rejonowego w(...)
z dnia 6 lipca 2018 r., sygn. akt I Co 152/18
postanawia:
zmienić zaskarżone postanowienie w ten sposób, że uchylić postanowienie Komornika Sądowego (...) A. M. z dnia 19 stycznia 2018r. sygn. Km 4165/15.
SSO Marcin Rak SSO Magdalena Balion - Hajduk SSO Andrzej Dyrda
Sygn. akt III Cz 43/19
Zaskarżonym postanowieniem z 6 lipca 2018 roku Sąd Rejonowy w (...) oddalił skargę wierzyciela (...) SA w B. na postanowienie Komornika sądowego przy Sądzie Rejonowym w (...) A. M. z 19 stycznia 2018 roku sygn. Km 4165/15 o umorzeniu postępowania. Sąd Rejonowy wskazał, iż ustawą z 9 października 2015 roku o zmianie ustawy o terminach zapłaty w transakcjach handlowych, ustawy kodeks cywilny oraz niektórych innych ustaw, która weszła w życie 1 stycznia 2016 roku, ustawodawca znowelizował przepisy dotyczące sposobu naliczenia odsetek: art. 359 k.c. oraz art. 481 k.c.. W wyniku tej nowelizacji zostały wprowadzone dwa rodzaje odsetek za korzystanie z kapitału - art. 359 k.c. oraz za opóźnienie w zapłacie należności - art. 481 k.c. Z dniem 1 stycznia 2016 roku dokonano zróżnicowania wysokości tych odsetek. Wierzyciel dysponuje tytułem wykonawczym, w którym zasądzono odsetki ustawowe i który pochodzi sprzed daty 1stycznia 2016 roku. Sąd Rejonowy wskazał, iż zgodnie z art. 804 k.p.c. komornik sądowy, będąc organem egzekucyjnym nie posiada uprawnienia do badania zasadności i wymagalności obowiązku objętego tytułem wykonawczym. Skarżący we wniosku egzekucyjnym z 31 lipca 2014 roku wskazał, że domaga się odsetek ustawowych zgodnie z tytułem wykonawczym, w którym nie sprecyzowano czy należności odsetkowe przyznane zostały, jak twierdzi wierzyciel z uwagi na opóźnienie czy też na innej podstawie prawnej. Nie ma podstaw do przyjmowania bardziej korzystnej dla wierzyciela wysokości dochodzonej należności. Sąd Rejonowy wskazał, że w sytuacji, gdy wierzyciel chciałby nadać tytułowi egzekucyjnemu inne znaczenie zgodnie ze wskazaną nowelizacją, to powinien taką okoliczność wykazać, to jest że w tytule egzekucyjnym zasądzono ustawowe odsetki za opóźnienie a nie odsetki ustawowe kapitałowe. (...) w tym względzie należy do wierzyciela, a nie do komornika. Komornik prawidłowo przeprowadził postępowanie egzekucyjne zgodnie z wnioskiem wierzyciela i tytułem wykonawczym, egzekwując od dłużnika odsetki ustawowe, a nie odsetki ustawowe za opóźnienie. Wierzyciel po 1 stycznia 2016 roku miał możliwość żądania od komornika wyegzekwowania odsetek ustawowych za opóźnienie wraz z wykazaniem, że w tytule zasądzono takie odsetki
Wierzyciel w zażaleniu zarzucił naruszenie art. 816 § 1 k.p.c. w związku z art. 481 § 2 k.c. przez błędne przyjęcie, że naliczane przez komornika w toku postępowania egzekucyjnego biegnących po 1 stycznia 2016 roku odsetek od należności głównej w wysokości 5 % w stosunku rocznym było prawidłowe, w sytuacji, gdy wierzycielowi należne były odsetki ustawowe za opóźnienie wynoszące 7 % w stosunku rocznym, to jest liczone na podstawie art. 481 § 2 k.c., co skutkowało błędnym przyjęciem, iż roszczenie wierzyciela zostało zaspokojone w całości i umorzeniem postępowania egzekucyjnego. W ocenie skarżącego jeśli organ egzekucyjny miał wątpliwości co do zakresu wysokości należnych wierzycielowi odsetek powinien wystąpić do Sądu Rejonowego z wnioskiem o dokonanie wykładni tytułu wykonawczego.
Sąd Okręgowy zważył, co następuje:
Zażalenie odniosło skutek.
W niniejszej sprawie tytuł wykonawczy stanowi prawomocny nakaz zapłaty z weksla, wydany 9 maja 2014 roku. Jak słusznie wskazał sąd pierwszej instancji w dacie wydania tego tytułu przepisy kodeksu cywilnego nie przewidywały rozróżnienia na odsetki ustawowe za opóźnienie i odsetki kapitałowe. Taka zmiana została wprowadzona z dniem 1 stycznia 2016 roku i od tej daty zróżnicowaniu uległa także stopa procentowa odsetek kapitałowych wynikających z art. 359 k.c. oraz odsetek ustawowych za opóźnienie wynikających z art. 481 § 2 k.c. Jasne jest zatem, że w sytuacji, kiedy wniosek egzekucyjny został złożony przed datą 1 stycznia 2016 roku nie musiał zawierać żadnego sprecyzowania co do charakteru zasądzonych odsetek. Sytuacja uległa zmianie po 1 stycznia 2016 roku z uwagi na zmianę stanu prawnego.
W ocenie Sądu Okręgowego komornik jako organ egzekucyjny, który także i w poprzednim stanie prawnym badał aktualną wysokość stóp procentowych zasądzonych odsetek, gdyż orzeczenia zwykle ich nie wskazują, jest uprawniony także obecnie do ustalenia w toku postępowania egzekucyjnego okoliczności jaki charakter mają zasądzone odsetki, tak aby po 1 stycznia 2016 roku egzekwować odsetki na podstawie prawidłowej podstawy prawnej i w prawidłowej wysokości. W w niniejszej sprawie tytułem wykonawczym jest nakaz zapłaty z weksla, który jest wydawany wyłącznie wówczas, kiedy żądanie strony powodowej jest uwzględniane w całości ( tak samo jak w przypadku innych nakazów zapłaty). W takiej sytuacji wystarczające jest zobowiązanie wierzyciela do wykazania chociażby dokumentami zawartymi w aktach sprawy czy odpisem pozwu na jakiej podstawie sąd zasądził ustawowe odsetki, czy były to odsetki kapitałowe czy ustawowe odsetki za opóźnienie.
Sąd Rejonowy w uzasadnieniu wskazał, że wierzyciel po 1 stycznia 2016 roku miał możliwość żądania odsetek ustawowych za opóźnienie wraz z wykazaniem, że tytuł egzekucyjny zawiera zasądzenia odsetek na podstawie art. 481 k.c., czego wierzyciel nie uczynił. Umknęło jednak Sądowi Rejonowemu, że komornik po 1 stycznia 2016r. nie wezwał wierzyciela do sprecyzowania w tym zakresie wniosku egzekucyjnego, ale podjął arbitralna decyzję. Sąd Okręgowy, stojąc na stanowisku, że komornik jako organ egzekucyjny powinien ustalić po 1 stycznia 2016, w jakim reżimie prawnym prowadzi postępowanie egzekucyjne w związku ze zmianą stanu prawnego przez odpowiednie zobowiązanie wierzyciela, czego nie uczynił, umorzenie postępowania egzekucyjnego było przedwczesne.
Sąd Okręgowy, biorąc powyższe pod uwagę na mocy art. 386 § 1 k.p.c. w związku z art. 397 § 2 k.p.c. oraz art. 13 § 2 k.p.c. zmienił zaskarżone postanowienie w ten sposób, że uchylił postanowienie komornika z 19 stycznia 2018r.
SSO Marcin Rak SSO Magdalena Balion – Hajduk SSO Andrzej Dyrda