Sygn. akt VII U 508/16

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 23 stycznia 2019 r.

Sąd Okręgowy Warszawa - Praga w Warszawie VII Wydział Pracy
i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie:

Przewodniczący SSO Renata Gąsior

Protokolant st. sekr. sądowy Maria Nalewczyńska

po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 23 stycznia 2019 r. w Warszawie

sprawy D. R.

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych (...) Oddział w W.

o rentę z tytułu niezdolności do pracy

na skutek odwołania D. R.

od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych (...) Oddział w W. z dnia 12 lutego 2016 r., znak: (...) oraz z dnia 16 maja 2017 r., znak: (...)

1. zmienia zaskarżone decyzje Zakładu Ubezpieczeń Społecznych (...) Oddział w W. w ten sposób, że przyznaje odwołującemu D. R. prawo do renty z tytułu całkowitej niezdolności do pracy od dnia 1 października 2015 r. na stałe,

2. przyznaje adwokatowi J. P. kwotę 360,00 zł (trzysta sześćdziesiąt złotych) powiększoną o stawkę podatku od towarów i usług, tytułem zwrotu kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej odwołującemu D. R. z urzędu i poleca wypłatę wskazanej kwoty ze Skarbu Państwa – kasy Sądu Okręgowego Warszawa-Praga w Warszawie,

3. stwierdza, że organ rentowy nie ponosi odpowiedzialności za opóźnienie w wypłacie świadczenia.

UZASADNIENIE

Decyzją z dnia 12 lutego 2016 r., znak: (...) , Zakład Ubezpieczeń Społecznych (...) Oddział w W. odmówił ubezpieczonemu D. R. przyznania prawa do renty z tytułu niezdolności do pracy. Rozstrzygnięcie decyzji ww. organ oparł na przepisach ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych. Uzasadniając swe stanowisko organ rentowy wskazał, że orzeczeniem z dnia 26 stycznia 2016 r. Lekarz Orzecznik ZUS uznał ubezpieczonego za częściowo niezdolnego do pracy od dnia 17 września 2015 r. Wskazał przy tym, że ubezpieczony udokumentował staż pracy w łącznym wymiarze 32 lat, 5 miesięcy i 18 dni okresów składkowych i nieskładkowych. W ocenie organu rentowego ubezpieczony nie spełnia natomiast trzeciego warunku wskazanego w treści art. 57 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych, a mianowicie częściowa niezdolność do pracy nie powstała w okresie zatrudnienia (ubezpieczenia), albo nie później niż w ciągu 18 miesięcy od ustania zatrudnienia (ubezpieczenia), co miało miejsce w dniu 8 marca 2012 r. Na tej podstawie organ rentowy odmówił ubezpieczonemu prawa do dochodzonego świadczenia (decyzja z dnia 12 lutego 2016 r., znak: (...), k. 12 a.r.).

D. R. w dniu 29 lutego 2016 r. złożył odwołanie od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych (...) Oddział w W. z dnia 12 lutego 2016 r., znak: (...), odmawiającej przyznania na jego rzecz prawa do renty z tytułu niezdolności do pracy. W odwołaniu podał, że od 2005 r. pozostaje pod stałą opieką lekarza psychiatry i psychologa z powodu występujących u niego organicznych afektywnych zaburzeń nastroju. Ubezpieczony wskazał, że od 10 lat choruje na depresję, nadciśnienie tętnicze, niedowidzenie oraz trwały niedosłuch, a w dzieciństwie chorował na padaczkę, która miała negatywny wpływ na jego codzienne funkcjonowanie. Z uwagi na istotne obniżenie zdolności do wykonywania pracy zawodowej, Powiatowy Zespół ds. Orzekania o Niepełnosprawności na mocy orzeczenia z dnia 15 grudnia 2018 r. uznał go za osobę niepełnosprawną w stopniu lekkim. Ubezpieczony powołał się na niemożność podjęcia pracy ze względu na konieczność ciągłego leczenia oraz pozostawania pod opieką lekarską z powodu zaburzeń psychicznych, które powodują u niego wycofanie społeczne. Podkreślił także, że z powodu złego stanu zdrowia aktualnie wymaga pomocy ze strony osób trzecich, a przede wszystkim ze strony matki, z którą wspólnie zamieszkuje. Powołał się także na swoją trudną sytuację życiową wskazując, że z uwagi wiek, chorobę oraz znaczne ograniczenia umysłowe, żaden pracodawca nie chce nawiązać z nim współpracy wobec, czego zmuszony jest korzystać z okresowej pomocy udzielanej przez Miejski Ośrodek Pomocy Społecznej. Mając na uwadze powyższą argumentację, ubezpieczony wniósł o zmianę zaskarżonej decyzji i przyznanie na jego rzecz prawa do renty z tytułu niezdolności do pracy (odwołanie z dnia 29 lutego 2016 r. k. 2 a.s.).

Zakład Ubezpieczeń Społecznych (...) Oddział w W. , w dniu 21 marca 2016 r. zajął stanowisko w sprawie i wniósł o odrzucenie odwołania od decyzji z dnia 12 lutego 2016 r., znak: (...), na podstawie art. 477 ( 9) § 3 ( 1) k.p.c., zaś w przypadku nieuwzględnienia powyższego wniosku o oddalenie odwołania od ww. decyzji na podstawie art. 477 ( 14) § 1 k.p.c. W uzasadnieniu odpowiedzi na odwołanie organ rentowy wskazał, że ubezpieczony nie zgadzając się z decyzją Lekarza Orzecznika ZUS z dnia 26 stycznia 2016 r., nie wniósł sprzeciwu od tego orzeczenia do Komisji Lekarskiej ZUS, które to uprawnienie przewiduje art. 14 ust. 2a ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych. Z kolei art. 477 ( 9) § 3 ( 1)k.p.c. stanowi, że sąd odrzuci odwołanie w sprawie o świadczenie z ubezpieczeń społecznych, do którego prawo jest uzależnione od stwierdzenia niezdolności do pracy lub niezdolności do samodzielnej egzystencji, a podstawę do wydania decyzji stanowi orzeczenie Lekarza Orzecznika ZUS, jeżeli osoba zainteresowana nie wniosła sprzeciwu od tego orzeczenia do Komisji Lekarskiej ZUS i odwołanie jest oparte wyłącznie na zarzutach dotyczących tego orzeczenia. W dalszej kolejności organ rentowy wskazał, że w razie nieuwzględnienia przez Sąd powyższego wniosku, domaga się oddalenia odwołania od decyzji z dnia 12 lutego 2016 r., znak: (...), na podstawie art. 477 ( 14) § 1 k.p.c. W tym względzie, organ rentowy podkreślił, że odwołujący nie spełnia przesłanki z art. 57 ust. 1 pkt. 3 ustawy emerytalnej, albowiem niezdolność do pracy powstała po upływie 18 miesięcy od ustania zatrudnienia (ubezpieczenia), które zakończyło się z dniem 8 marca 2012 r., co oznacza, że niezdolność do pracy ubezpieczonego nie powstała w okresach wskazanych w treści powyższej regulacji. Organ rentowy wskazał przy tym, że w dniu 10 marca 2016 r. wydał decyzję zmieniającą zaskarżoną decyzję, w części dotyczącej stażu pracy. Okoliczność ta pozostaje jednak bez wpływu na prawo odwołującego do wnioskowanego świadczenia. Na tej podstawie organ rentowy uznał, że zaskarżona decyzja z dnia 12 lutego 2016 r., znak: (...), jest prawnie oraz faktycznie uzasadniona (odpowiedź na odwołanie z dnia 21 marca 2016 r. k. 10 a.s.).

Następnie decyzją z dnia 16 maja 2017 r., znak: (...), Zakład Ubezpieczeń Społecznych (...) Oddział w W. w oparciu o dodatkową przedłożoną przez ubezpieczonego dokumentację dotyczącą przebiegu jego zatrudnienia, zmienił decyzję z dnia z dnia 12 lutego 2016 r., w części dotyczącej stażu pracy i wskazał, że staż ten wynosi łącznie 32 lata, 6 miesięcy i 29 dni okresów składkowych i nieskładkowych. Organ rentowy podtrzymał przy tym swoje dotychczasowe stanowisko, że ubezpieczony nie spełnia przesłanki określonej w art. 57 ust. 1 pkt. 3 ustawy emerytalnej, albowiem niezdolność do pracy powstała u niego po upływie 18 miesięcy od ustania zatrudnienia (ubezpieczenia), które zakończyło się z dniem 8 marca 2012 r., co oznacza, że niezdolność do pracy ubezpieczonego nie powstała w okresach wskazanych w treści powyższej regulacji. Na tej podstawie organ rentowy ponownie odmówił ubezpieczonemu prawa do renty z tytułu niezdolności do pracy (decyzja z dnia 16 maja 2017 r., znak: (...), k. 16 a.r.).

Od powyższej decyzji ubezpieczony złożył w dniu 12 czerwca 2017 r. analogicznej treści odwołanie, jak od decyzji z dnia 12 lutego 2016 r., znak: (...). Powyższa sprawa została zarejestrowana pod sygn. akt VII U 738/17. Zarządzeniem z dnia 7 sierpnia 2017 r. Sąd Okręgowy Warszawa-Praga w Warszawie połączył sprawę o sygn. akt VII U 738/18 ze sprawą niniejszą celem ich wspólnego rozpoznania i rozstrzygnięcia pod sygn. akt VII U 508/16 (odwołanie z dnia 12 czerwca 2017 r. k. 2-3, zarządzenie z dnia 7 sierpnia 2017 r. k. 11 a.r.).

Sąd Okręgowy ustalił następujący stan faktyczny:

Ubezpieczony D. R., urodzony w dniu (...) jest z zawodu tapicerem. W dniu 31 sierpnia 1978 r. ubezpieczony ukończył (...) Szkołę Zawodową im. (...), wchodzącą w skład Zespołu Szkół (...) w W.. W okresie od dnia 19 września 1978 r. do dnia 31 lipca 1980 r. ubezpieczony był zatrudniony w Zakładach (...) z siedzibą w W. na stanowisku montera podzespołów telefonicznych. Następnie w okresie od dnia 3 grudnia 1980 r. do dnia 31 sierpnia 1989 r. świadczył pracę na rzecz Przedsiębiorstwa (...) w W. na stanowisku montera urządzeń chłodniczych, a w okresie od dnia 29 listopada 1989 r. do dnia 30 listopada 1991 r. był zatrudniony w (...) Zakładach (...) Zakładzie (...) z siedzibą w W. na stanowisku montera. W okresie od dnia 6 stycznia 1992 r. do dnia 14 kwietnia 1992 r. ubezpieczony był zarejestrowany w Urzędzie Pracy (...) W. w charakterze osoby bezrobotnej z prawem do pobierania zasiłku, który pobrał w wysokości 3.041,369 zł za okres od dnia 7 stycznia 1992 r. do dnia 14 kwietnia 1992 r. W okresie od dnia 15 kwietnia 1992 r. do dnia 30 listopada 2010 r. ubezpieczony wykonywał pracę na rzecz Spółki (...) S.A. w W. Regionu Sprzedaży na stanowiskach ekspedytora i zwrotowego. W okresach od dnia 1 marca 2011 r. do dnia 2 września 2012 r., od dnia 14 maja 2015 r. do dnia 15 sierpnia 2017 r. oraz od dnia 30 kwietnia 2018 r. do chwili obecnej ubezpieczony pozostaje zarejestrowany w Urzędzie Pracy (...) W. w charakterze osoby bezrobotnej z prawem do pobierania zasiłku dla bezrobotnych. Łączy staż pracy ubezpieczonego, tj. okresów składkowych i nieskładkowych wynosi 32 lata, 6 miesięcy i 29 dni (świadectwo pracy z dnia 30 listopada 2010 r. k. 7, zaświadczenie z dnia 8 października 2015 r. k. 8, zaświadczenie z dnia 22 września 2015 r. k. 9, karta przebiegu zatrudnienia k. 11, k. 14-15 a.r., zaświadczenie z dnia 23 listopada 2018 r. k. 342 a.s.).

Decyzją z dnia 23 stycznia 2019 r. Prezydent (...) W. nadał ubezpieczonemu status osoby bezrobotnej z dniem 1 stycznia 2019 r. z prawem do zasiłku stałego na podstawie przepisów o pomocy społecznej (decyzja z dnia 23 stycznia 2019 r. k. 343 a.s.).

W dniu 26 października 2015 r. ubezpieczony po raz pierwszy złożył w Zakładzie Ubezpieczeń Społecznych (...) Oddział w W. wniosek o rentę z tytułu niezdolności do pracy. Do powyższego wniosku odwołujący załączył kwestionariusz dotyczący okresów składkowych i nieskładkowych wraz z dokumentacją potwierdzającą te okresy. W toku postępowania wyjaśniającego ubezpieczony został skierowany na badanie lekarskie przez Lekarza Orzecznika ZUS, który orzeczeniem wydanym w dniu 26 stycznia 2016 r. stwierdził, że jest on częściowo niezdolny do pracy do dnia 31 stycznia 2017 r., natomiast jako datę powstania częściowej niezdolności do pracy wskazał dzień 17 września 2015 r. (wniosek z dnia 26 października 2015 r. k. 1-4, informacja dotycząca okresów składkowych i nieskładkowych wraz z załącznikami k. 5-9, orzeczenie Lekarza Orzecznika ZUS z dnia 26 stycznia 2016 r. k. 10 a.r.).

W oparciu o powyższe orzeczenie Lekarza Orzecznika ZUS, organ rentowy wydał w dniu 12 lutego 2016 r. decyzję znak: (...), odmawiającą ubezpieczonemu prawa do świadczenia rentowego z tytułu niezdolności do pracy. W uzasadnieniu decyzji organ rentowy wskazał, że ubezpieczony nie spełnia trzeciego warunku wskazanego w treści art. 57 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych, a mianowicie częściowa niezdolność do pracy powstała w dniu 17 września 2015 r., tj. później niż 18 miesięcy od ustania ostatniego okresu ubezpieczenia, tj. od dnia 8 marca 2012 r. Na tej podstawie organ rentowy odmówił ubezpieczonemu prawa do dochodzonego świadczenia (decyzja z dnia 12 lutego 2016 r., znak: (...), k. 12 a.r.).

W dniu 1 lutego 2017 r. ubezpieczony złożył w organie rentowym kolejny wniosek o rentę z tytułu niezdolności do pracy, załączając do niego dodatkowo dokumentację, dotyczącą przebiegu zatrudnienia. W toku postępowania wyjaśniającego ubezpieczony został skierowany na badanie lekarskie przez Lekarza Orzecznika ZUS, który orzeczeniem wydanym w dniu 20 marca 2017 r. stwierdził, że jest on częściowo niezdolny do pracy do dnia 31 marca 2020 r., natomiast jako datę powstania częściowej niezdolności do pracy wskazał dzień 17 września 2015 r. Na skutek wniesienia sprzeciwu od powyższego orzeczenia, sprawa została skierowana do Komisji Lekarskiej ZUS, która orzeczeniem z dnia 9 maja 2017 r. potwierdziła ustalenia dokonane przez Lekarza Orzecznika ZUS, wskazując, że ubezpieczony jest częściowo niezdolny do pracy na okres od dnia 17 września 2015 r. do dnia 31 marca 2020 r (wniosek z dnia 1 lutego 2017 r. k. 1-6, orzeczenie Lekarza Orzecznika ZUS z dnia 20 marca 2017 r. k. 9, orzeczenie Komisji Lekarskiej ZUS z dnia 9 maja 2017 r. k. 10 a.r.).

W oparciu o powyższe orzeczenie Lekarza Orzecznika ZUS i Komisji Lekarskiej ZUS, organ rentowy ponownie wydał w dniu 16 maja 2017 r. decyzję znak: (...), odmawiającą ubezpieczonemu prawa do świadczenia rentowego z tytułu niezdolności do pracy. W uzasadnieniu w/w decyzji, organ rentowy podkreślił, że odwołujący nie spełnia przesłanki z art. 57 ust. 1 pkt. 3 ustawy emerytalnej, albowiem niezdolność do pracy powstała po upływie 18 miesięcy od ustania zatrudnienia (ubezpieczenia), które zakończyło się z dniem 8 marca 2012 r., co oznacza, że niezdolność do pracy ubezpieczonego nie powstała w okresach wskazanych w treści powyższej regulacji. Organ rentowy wskazał przy tym, że w dniu 10 marca 2016 r. wydał decyzję zmieniającą decyzję z dnia 12 lutego 2016 r., w części dotyczącej stażu pracy. Okoliczność ta pozostaje jednak bez wpływu na prawo odwołującego do wnioskowanego świadczenia. Na tej podstawie organ rentowy ponownie odmówił ubezpieczonemu prawa do dochodzonego świadczenia (decyzja z dnia 16 maja 2017 r. znak: (...), k. 16 a.r.).

Od niekorzystnych dla siebie decyzji organu rentowego z dnia 12 lutego 2016 r. i z dnia 16 maja 2017 r. ubezpieczony złożył odwołania, inicjując tym samym niniejsze postępowanie (odwołanie z dnia 29 lutego 2016 r. k. 2 a.s., odwołanie z dnia 12 czerwca 2017 r. k. 2-3 – akta sprawy o sygn. VII U 738/17).

W toku postepowania, Sąd Okręgowy dopuścił dowód z opinii biegłego sądowego lekarza specjalisty z zakresu psychiatrii, celem ustalenia, czy odwołujący się jest zdolny, czy też całkowicie lub częściowo niezdolny do pracy zarobkowej, ze szczególnym wskazaniem daty powstania tej niezdolności, czy jest to niezdolność trwała, czy okresowa, a jeżeli okresowa to na jaki okres, a także, jeżeli nastąpiła zmiana stanu zdrowia ubezpieczonego to na czym ona polegała (postanowienie z dnia 6 kwietnia 2016 r., k. 20 a.s.).

W opinii z dnia 27 maja 2016 r. biegła sądowa z zakresu psychiatrii M. L. rozpoznała u odwołującego organiczne zaburzenia nastroju w związku z zaburzeniami psychicznymi. Biegła sądowa podkreśliła, że odwołujący miał orzeczony lekki stopień niepełnosprawności na okres od dnia 30 września 2015 r. do dnia 15 grudnia 2018 r. W dniu 19 listopada 2015 r. przeprowadzono u niego szczegółową ocenę psychologiczną, która ujawniła organiczne zmiany w OUN, obniżony nastrój, niepokój i osłabioną aktywność. W latach 2005-2006 ubezpieczony był leczony psychiatrycznie w związku z zaburzeniami depresyjnymi. W trakcie przedmiotowego badania biegła stwierdziła, że odwołujący jest zorientowany wszechstronnie, jego nastrój i napęd znajduje się w granicach normy i nie ujawnia on objawów psychotycznych. Na podstawie przeprowadzonej obserwacji oraz załączonej do akt sprawy dokumentacji medycznej, biegła sądowa uznała, że odwołujący jest częściowo niezdolny do pracy na okres od dnia 17 września 2015 r. do dnia 31 stycznia 2017 r. (opinia biegłej sądowej z zakresu psychiatrii M. L. z dnia 27 maja 2016 r. k. 36-37 a.s.).

W piśmie procesowym z dnia 28 listopada 2016 r. pełnomocnik odwołującego wniósł o dopuszczenie i przeprowadzenie dowodu z opinii Instytutu Badawczego – (...) na okoliczność tego, czy stan zdrowia odwołującego uzasadnia przypisanie mu zdolności do pracy, a jeżeli tak to, czy odwołujący jest częściowo niezdolny do pracy oraz ustalenia okresu, w którym przebieg chorób ubezpieczonego uzasadniał przypisanie mu niezdolności do pracy lub częściowej niezdolności do pracy oraz, czy przy uwzględnieniu jego aktualnego stanu zdrowia psychicznego i neurologicznego na dzień 8 marca 2012 r. lub na dzień 8 września 2013 r. ubezpieczony był częściowo lub całkowicie niezdolny do pracy (pismo procesowe z dnia 28 listopada 2016 r. k. 64-65 a.s.).

Postanowieniem z dnia 13 marca 2017 r. Sąd Okręgowy Warszawa-Praga w Warszawie dopuścił dowód z opinii (...) Centrum (...) (...) w P. na okoliczności wskazane w postanowieniu z dnia 6 kwietnia 2016 r., zobowiązując ww. Centrum do sporządzenia opinii na piśmie, w terminie 30 dni od daty zakończenia hospitalizacji, w trzech egzemplarzach, na podstawie akt sprawy, dokumentacji przedłożonej przez ubezpieczonego, po przeprowadzeniu jego niezbędnej hospitalizacji (postanowienie z dnia 13 marca 2017 r. k. 108 a.s.).

W opinii łącznej z dnia 16 marca 2018 r. biegłe sądowe z zakresu psychologii A. B. i z zakresu psychiatrii I. K. i A. N. stwierdziły, że wykonane podczas obserwacji badania i testy psychologiczne ujawniły, że ogólny poziom umysłowy badanego mieści się w granicach inteligencji przeciętnej. Badany wykazuje wtórne deficyty funkcji poznawczych wynikających z uszkodzeń ośrodkowego układu nerwowego. Analiza danych dotyczących funkcjonowania D. R. wskazuje na utrzymywanie się u niego znacznie nasilonych cech osobowości zależnej. Jest on osobą bierną, szukającą oparcia na zewnątrz, okazuje swoją bezradność. Pozostaje podporządkowany, siebie postrzega jako osobę słabą, ma trudności aby robić coś samodzielnie. Wykazuje brak pewności siebie, korzysta ze wsparcia bliskich w załatwianiu swoich spraw. Unika konfliktów z innymi osobami, łatwo ulega perswazji. Te cechy miały wpływ na gorsze funkcjonowanie badanego, wzięcie na siebie obowiązków dorosłego człowieka. Dodatkowy wpływ na słabe przystosowanie psychologiczne miało organiczne uszkodzenie OUN. Wykonane badanie rezonansem magnetycznym mózgu wykazało obecność kilku drobnych hiperintensywnych ognisk odpowiadających utrwalonym zmianom naczyniopochodnym niedokrwiennym oraz obraz tzw. częściowo pustego siodła tureckiego - spłaszczona przysadka na dnie siodła, poza tym nie uwidoczniono świeżych zmian naczyniopochodnych niedokrwiennych. Wskazano także, że układ komorowy jest bez poszerzeń i przemieszczeń, a przestrzenie płynowe około mózgowe są w normie. Całość obrazu klinicznego pozwala zatem na rozpoznanie u opiniowanego organicznego uszkodzenia Ośrodkowego Układu Nerwowego. Zdaniem biegłych sądowych analiza całości dostępnego materiału sprawy, w tym dokumentacji medycznej, historii choroby oraz danych uzyskanych w toku przeprowadzonej obserwacji sądowo-psychiatrycznej, w tym badań psychologicznych pozwala na rozpoznanie u opiniowanego D. R. zaburzeń osobowości o obrazie osobowości zależnej, organicznych zaburzeń nastroju oraz cech organicznego uszkodzenia OUN. Ujawnione zaburzenia osobowości mają niekorzystny wpływ na jego funkcjonowanie w wielu sferach - zawodowej, rodzinnej. Badany nie założył własnej rodziny, mieszkał z rodzicami, obecnie, po śmierci ojca, mieszka z matką. Podejmowana praca zarobkowa była inicjowana przez osoby z rodziny - opiniowany najpierw pracował w zakładzie pracy, gdzie była zatrudniona matka, a następnie w zakładzie pracy ojca. D. R. od 2006 r. leczy się psychiatrycznie z rozpoznaniem najpierw zaburzeń depresyjnych, natomiast od 2016 r. po przeprowadzonej diagnostyce leczy się z rozpoznaniem organicznych zaburzeń nastroju. Przeprowadzona diagnostyka psychologiczna wskazuje na występowanie u D. R. cech organicznego uszkodzenia ośrodkowego układu nerwowego, głownie deficytów poznawczych. Opiniowany wykazuje tendencję do reagowania obniżeniem nastroju, wycofaniem w sytuacjach subiektywnie trudnych, przyjmuje bierną postawę. Wynikające z organicznego uszkodzenia ośrodkowego układu nerwowego sztywność myślenia i deficyty poznawcze mają niekorzystny wpływ na funkcjonowanie badanego m.in. pod kątem radzenia sobie w zmieniających się sytuacjach życiowych. Na tej podstawie biegłe stwierdziły, że odwołujący D. R. ze względu na całokształt ujawnianych zaburzeń psychicznych jest całkowicie niezdolny do pracy zarobkowej. Podały, że dostępne im dane nie pozwalają na ustalenie konkretnej daty powstania niezdolności do pracy. Z dokumentacji medycznej wynika, że opiniowany pracował do końca 2010 r., był zatrudniony na umowę o pracę, był poddawany badaniom lekarskim okresowym i uznany za zdolnego do pracy na zajmowanym stanowisku. Ponownie zgłosił się do (...) w dniu 17 września 2015 r. Dostępne biegłym dane, w tym dokumentacja medyczna, nie zawierają szczegółowych wskazówek, od kiedy doszło do pogorszenia stanu zdrowa badanego, który uniemożliwiał mu podjęcie pracy zawodowej. Wobec tego wskazaną powyżej datę ponownego rozpoczęcia leczenia psychiatrycznego należy przyjąć za datę powstania niezdolności do pracy. Z względu na trwały charakter zmian ośrodkowego układu nerwowego niezdolność tą należy uznać za trwałą (opinia łączna biegłych sądowych z zakresu psychologii A. B. i z zakresu psychiatrii I. K. i A. N. z dnia 16 marca 2018 r. k. 185-211 a.s.).

Do powyższej opinii zastrzeżenia złożył pełnomocnik organu rentowego wskazując, że ubezpieczony wykonywał różne prace, nie wymagające wysokich kwalifikacji. Obecnie występuje u niego nieznaczne obniżenie nastroju, spowolnienie, a poziom umysłowy mieści się w granicach inteligencji przeciętnej. Ponadto występują także wtórne deficyty funkcji poznawczych, nie występują jednak zaburzenia psychotyczne. Aktualnie istniejące dysfunkcje w tym zaburzenia osobowości niewątpliwie utrudniają ubezpieczonemu funkcjonowanie i wymagają dalszego leczenia oraz wsparcia psychoterapeutycznego, aczkolwiek nie powodują niezdolności do pracy, która nie wymaga wysokich kwalifikacji, czy też wiadomości specjalnych. Stan psychiczny ubezpieczonego - obecnie i w przeszłości – co wynika z wywiadu zawartego w opinii - zależał wprost od czynników zewnętrznych i kondycji finansowej, co wskazuje na potencjalnie możliwe działanie pozytywne zatrudnienia i wykonywania pracy dostępnej przy istniejących deficytach. Zdaniem pełnomocnika organu rentowego, wydana opinia jest także niezgodna w zakresie stopnia niezdolności do pracy z opinią. We wcześniejszej opinii z dnia 27 maja 2016 r. biegła sądowa stwierdziła częściową niezdolność do pracy, natomiast w aktach sprawy brak jest danych potwierdzających istotne pogorszenie stanu zdrowia ubezpieczonego. Na tej podstawie pełnomocnik organu rentowego wniósł o wydanie opinii uzupełniającej z uwzględnieniem wszystkich wskazanych wyżej zarzutów (pismo procesowe z dnia 6 kwietnia 2018 r. k. 223-224 a.s.).

Postanowieniem z dnia 9 sierpnia 2018 r. Sąd Okręgowy Warszawa-Praga w Warszawie dopuścił dowód z uzupełniającej opinii (...) Centrum (...) (...) w P. celem ustosunkowania się do zastrzeżeń zgłoszonych do opinii z dnia 16 marca 2018 r. przez Zakład Ubezpieczeń Społecznych (...) Oddział w W. w piśmie z dnia 6 kwietnia 2018 r. (postanowienie z dnia 9 sierpnia 2018 r. k. 257 a.s.).

W opinii uzupełniającej z dnia 4 października 2018 r. biegłe sądowez zakresu psychologii A. B. i z zakresu psychiatrii I. K. i A. N. stwierdziły, że ze względu na ujawnione cechy osobowości zależnej o znacznym nasileniu funkcjonowania u badanego D. R. od okresu młodości występowały zaburzenia organiczne, tj. cechowała go bierność, spowolnienie, uległość, brak pewności siebie i asertywności, podatność na perswazję, sugestywność, brak poczucia bezpieczeństwa i pewności siebie, lęk przed porzuceniem i dezaprobatą. Sytuacje subiektywnie trudne wyzwalały u badanego reakcje dezadaptacyjne - lęk, niepokój i obawy przed przyszłością. Powstałe w późniejszych latach cechy organicznego uszkodzenia ośrodkowego układu nerwowego, prawdopodobnie o etiologii naczyniowej, nałożyły się na istniejące u badanego zaburzenia osobowości. Reakcje dezadaptacyjne osiągały poziom odpowiadający ciężkim epizodom depresyjnym. Z powodu zaburzeń depresyjnych spowodowanych uszkodzeniem ośrodkowego układu nerwowego odwołujący wymaga stałego leczenia psychiatrycznego. W ocenie biegłych sądowych współistnienie wymienionych powyżej zaburzeń o podłożu psychiatrycznym, aktualnie skutkuje znacznym pogorszeniem stanu zdrowia psychicznego badanego i ma niekorzystny wpływ na jego funkcjonowanie oraz możliwość wykonywania jakiejkolwiek pracy zarobkowej. Przeprowadzona na Oddziale diagnostyka psychologiczna wykazała istnienie u D. R. znacznie nasilonych zaburzeń osobowości zależnej. Ujawniane objawy organicznego uszkodzenia OUN, w tym dysfunkcje poznawcze w postaci zaburzeń pamięci i uwagi, skutkują nasileniem oraz utrwaleniem cech zaburzeń osobowości. Organiczne zaburzenia nastroju, występujące pod postacią obniżenia nastroju, anhedonii, awolicji, są wzmacniane przez cechy osobowościowe badanego. Codzienne funkcjonowanie opiniowanego jest znacznie zaburzone, albowiem wymaga on pomocy osób trzecich w najprostszych sprawach, ujawnia duże trudności w podejmowaniu codziennych decyzji, jest bierny i wycofany. Jego fizyczne dolegliwości wzmacniają jego poczucie bezsilności i bezradności. Pozostawiony bez opieki nie podejmuje najprostszych decyzji i działań, takich jak przygotowywanie posiłków, czy regulowanie opłat. Wobec wykorzystywania ze strony innych i przekraczania jego granic, pozostaje bierny, nie potrafi siebie ochronić. Codzienne sprawy wywołują w nim lęk, są źródłem stresu. Sytuacje trudne niosą ze sobą ryzyko nasilenia zaburzeń depresyjnych. Ze względu na podłoże w postaci organicznego uszkodzenia ośrodkowego układu nerwowego warunkujących występujące u opiniowanego zaburzenia depresyjne, cechy te są słabo podatne na modyfikację i leczenie, są rokowniczo niekorzystne. W konkluzji opinii biegłe stwierdziły, że fakt współwystępowania u badanego zaburzeń osobowości o znacznym nasileniu oraz organicznego uszkodzenia ośrodkowego układu nerwowego i zaburzeń depresyjnych, które osiągały poziom depresji ciężkich powoduje, że badany nie jest zdolny do podjęcia zatrudnienia (opinia uzupełniająca łączna biegłych sądowych z zakresu psychologii A. B. i z zakresu psychiatrii I. K. i A. N. z dnia 4 października 2018 r. k. 276-278 a.s.).

Do powyższej opinii zastrzeżenia zgłosił pełnomocnik ubezpieczonego wnosząc o przeprowadzenie dowodu z ustnej opinii uzupełniającej w/w biegłych sądowych. Na rozprawie w dniu 23 stycznia 2019 r. Sąd Okręgowy postanowił jednak oddalić powyższy wniosek dowodowy (pismo procesowe z dnia 26 października 2018 r. k. 309, protokół rozprawy z dnia 23 stycznia 2019 r. k. 335 a.s.).

Powyższy stan faktyczny Sąd Okręgowy ustalił na podstawie dowodów z dokumentów zawartych w aktach sprawy i aktach rentowych odwołującego. Zdaniem Sądu powołane wyżej dokumenty, w zakresie w jakim Sąd oparł na nich swoje ustalenia są wiarygodne, wzajemnie się uzupełniają i tworzą spójny stan faktyczny. Nie były one przez strony kwestionowane w zakresie ich autentyczności i zgodności z rzeczywistym stanem rzeczy, a zatem okoliczności wynikające z treści tych dokumentów należało uznać za bezsporne i mające wysoki walor dowodowy.

Jednocześnie w toku sprawy, Sąd dopuścił dowód z opinii biegłego sądowego lekarza specjalisty z zakresu psychiatrii M. L. (k. 36-37 a.s.) oraz z opinii łącznej, zarówno głównej, jak i uzupełniającej biegłych sądowych z zakresu psychologii i psychiatrii A. B., I. K. i A. N. z dnia 16 marca 2018 r. i z dnia 4 października 2018 r. celem jednoznacznego ustalenia stanu zdrowia odwołującego. Orzekając w przedmiotowej sprawie, Sąd oparł się jednak wyłącznie na najbardziej miarodajnej w jego ocenie łącznej opinii biegłych sądowych z zakresu psychologii i psychiatrii A. B., I. K. i A. N. – uznając, że opinia ta uwzględnia całą dokumentację zgromadzoną w aktach sprawy oraz poszczególne wyniki uzyskane w badaniu ubezpieczonego w trakcie jego hospitalizacji w (...) Centrum (...) (...) w P.. Opinie ww. biegłych sądowych wskazały, że istnieją przesłanki uzasadniające uznanie ubezpieczonego za osobę całkowicie niezdolną do pracy na stałe od dnia 17 września 2015 r., co tym samym podważyło opinię Komisji Lekarskiej ZUS z dnia 9 maja 2017 r. oraz wydaną na jej podstawie decyzję organu rentowego z dnia 16 maja 2017 r., odmawiającą przyznania skarżącemu dochodzonego przez niego świadczenia, od której odwołanie stanowi przedmiot niniejszego postępowania. Powyższe ustalenia podważyły również zasadność wydanej przez organ rentowy wcześniejszej decyzji z dnia 12 lutego 2016 r. Sąd w pełnym zakresie podziela łączną opinię biegłych sądowych z zakresu psychologii i psychiatrii, którzy w sposób jednoznaczny wskazali, że ze względu na trwały charakter zmian ośrodkowego układu nerwowego niezdolność do pracy odwołującego należy uznać za całkowitą i trwałą od dnia ponownego rozpoczęcia leczenia psychiatrycznego, tj. od dnia 17 września 2015 r. Dokonując szczegółowej analizy dokumentacji medycznej załączonej do akt sprawy oraz po przeprowadzeniu obserwacji ubezpieczonego biegli uznali, że istnieją ewidentne przyczyny spowodowane złym stanem zdrowia odwołującego pozwalające uznać go za całkowicie trwale niezdolnego do pracy zarobkowej od dnia 17 września 2015 r. Mając na uwadze przywołaną powyżej łączną opinię biegłych sądowych z zakresu psychologii i psychiatrii, Sąd Okręgowy uznał, że ze względu na aktualny stan zdrowia ubezpieczony nie jest w stanie wykonywać jakiejkolwiek pracy zawodowej. Z kolei samo niezadowolenie strony z treści opinii biegłego sądowego, nie powoduje konieczności powoływania kolejnego biegłego, czy też kolejnych biegłych, bądź dopuszczania dowodu z opinii uzupełniającej. Zdaniem Sądu łączna opinia biegłych sądowych wskazanych powyżej specjalności spełnia ponadto wymogi przewidziane dla tego rodzaju środków dowodowych, które zostały określone w art. 278 k.p.c. i 285 k.p.c., a także w art. 12-14 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (Dz. U z 2019 r. poz. 39). Na tej podstawie, Sąd oddalił wniosek pełnomocnika odwołującego o dopuszczenie dowodu z ustnej opinii uzupełniającej w/w biegłych sądowych.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Odwołania D. R. od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych (...) Oddział w W. z dnia 12 lutego 2016 r., znak: (...) i z dnia 16 maja 2017 r., znak: (...), są zasadne i jako takie zasługują na uwzględnienie.

Zgodnie z treścią art. 57 ust. 1 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (Dz. U. z 2019 r. poz. 39)– zwanej dalej: „ustawą emerytalną”, renta z tytułu niezdolności do pracy przysługuje ubezpieczonemu, który spełnił łącznie następujące warunki: jest niezdolny do pracy, ma wymagany okres składkowy i nieskładkowy, niezdolność do pracy powstała w okresach, o których mowa w art. 6 ust. 1 pkt. 1 i 2, pkt. 3 lit. b, pkt. 4, 6, 7 i 9, ust. 2 pkt. 1, 3-8 i 9 lit. a, pkt. 10 lit. a, pkt. 11-12, 13 lit. a, pkt. 14 lit. a i pkt. 15-17 oraz art. 7 pkt. 1-3, 5 lit. a, pkt. 6 i 12, albo nie później niż w ciągu 18 miesięcy od ustania tych okresów.

W myśl art. 57 ust. 2, przepisu ust. 1 pkt. 3 nie stosuje się do ubezpieczonego, który udowodnił okres składkowy i nieskładkowy wynoszący, co najmniej 20 lat dla kobiety lub 25 lat dla mężczyzny oraz jest całkowicie niezdolny do pracy. Wskazane warunki muszą być spełnione łącznie. Pierwszy z nich, tj. niezdolność do pracy, jest kategorią ubezpieczenia społecznego łączącą się z całkowitą lub częściową utratą zdolności do pracy zarobkowej z powodu naruszenia sprawności organizmu bez rokowania jej odzyskania po przekwalifikowaniu (art. 12 ustawy). Przy ocenie stopnia i trwałości tej niezdolności oraz rokowania, co do jej odzyskania uwzględnia się zarówno stopień naruszenia sprawności organizmu, możliwość przywrócenia niezbędnej sprawności w drodze leczenia i rehabilitacji, jak i możliwość wykonywania pracy dotychczasowej lub podjęcia innej oraz celowość przekwalifikowania zawodowego, biorąc pod uwagę rodzaj i charakter dotychczas wykonywanej pracy, poziom wykształcenia, wiek i predyspozycje psychofizyczne ubezpieczonego (art. 13 ust. 1 ustawy) (por. wyrok Sądu Najwyższego – Izba Administracyjna, Pracy i Ubezpieczeń Społecznych z 28 stycznia 2004 roku, II UK 222/03).

Kolejna przesłanka, o której mowa w art. 57 ust. 1 pkt. 2 ustawy emerytalnej, wiąże się z treścią art. 58. Wskazany przepis określa w ust. 1, że warunek posiadania wymaganego okresu składkowego i nieskładkowego, w myśl art. 57 ust. 1 pkt. 2, uważa się za spełniony, gdy ubezpieczony osiągnął okres składkowy i nieskładkowy wynoszący łącznie, co najmniej:

1)1 rok - jeżeli niezdolność do pracy powstała przed ukończeniem 20 lat;

2)2 lata - jeżeli niezdolność do pracy powstała w wieku powyżej 20 do 22 lat;

3)3 lata - jeżeli niezdolność do pracy powstała w wieku powyżej 22 do 25 lat;

4)4 lata - jeżeli niezdolność do pracy powstała w wieku powyżej 25 do 30 lat;

5)5 lat - jeżeli niezdolność do pracy powstała w wieku powyżej 30 lat.

Okres, o którym mowa w ust. 1 pkt. 5, powinien przypadać w ciągu ostatniego dziesięciolecia przed zgłoszeniem wniosku o rentę lub przed dniem powstania niezdolności do pracy. Do tego dziesięcioletniego okresu nie wlicza się okresów pobierania renty z tytułu niezdolności do pracy, renty szkoleniowej lub renty rodzinnej. Jednakże w myśl art. 58 ust 4 tego aktu prawnego, przepisu ust. 2 nie stosuje się do ubezpieczonego, który udowodnił okres składkowy, o którym mowa w art. 6, wynoszący co najmniej 25 lat dla kobiety i 30 lat dla mężczyzny oraz jest całkowicie niezdolny do pracy. Ponadto zgodnie z art. 57 a warunek określony w art. 57 ust. 1 pkt 2 nie jest wymagany od ubezpieczonego, którego niezdolność do pracy jest spowodowana wypadkiem w drodze do pracy lub z pracy. W niniejszej sprawie kluczowe znaczenie miało zatem ustalenie, czy odwołujący jest zdolny do pracy zawodowej, ma wymagany okres składkowy i nieskładkowy, a także czy niezdolność do pracy powstała w okresach których mowa w art. 6 ust. 1 pkt 1 i 2, pkt 3 lit. b, pkt 4, 6, 7 i 9, ust. 2 pkt 1, 3–8 i 9 lit. a, pkt 10 lit. a, pkt 11–12, 13 lit. a, pkt 14 lit. a i pkt 15–17 oraz art. 7 pkt 1–3, 5 lit. a, pkt. 6 i 12, albo nie później niż w ciągu 18 miesięcy od ustania tych okresów.

W celu rozstrzygnięcia powyższej kwestii, Sąd Okręgowy dopuścił dowód z łącznej opinii biegłych sądowych z zakresu psychologii i psychiatrii (głównej oraz uzupełniającej) A. B., I. K. i A. N.. W opinii głównej, jak również w opinii uzupełniającej biegłe stwierdziły zgodnie, że odwołujący jest osobą całkowicie niezdolną do pracy zarobkowej na stałe od dnia ponownego podjęcia leczenia psychiatrycznego, tj. od dnia 17 września 2015 r. Wówczas stwierdzono u niego znacznie nasilone cechy osobowości zależnej oraz organiczne uszkodzenie OUN. W ocenie biegłych sądowych, od tego momentu można mówić o całkowitej trwałej niezdolności D. R. do wykonywania pracy. W ocenie Sądu Okręgowego, wskazana przez biegłe sądowe data powstania całkowitej niezdolności do pracy, którą biegłe oznaczyły na dzień 17 września 2015 r. (zgodnie zresztą z ustaleniami Komisji Lekarskiej ZUS) nie budziła wątpliwości. Ustalenie wskazanej daty rzutowało natomiast na kwestię spełnienia przez ubezpieczonego przesłanek, o których mowa w art. 57 ust. 1 pkt. 2 i 3 ustawy emerytalnej. Sąd Okręgowy zważył, że D. R. spełnił te przesłanki. Na podstawie przedłożonych dokumentów łączny staż pracy ubezpieczonego, według Zakładu, wynosi 32 lata, 6 miesięcy i 29 dni okresów składkowych i nieskładkowych. Przyjmując, że ubezpieczony stał się całkowicie niezdolny do pracy od dnia 17 września 2015 r., tj. w wieku powyżej 30 lat, legitymuje się on stażem pracy w wymiarze, co najmniej 5 lat okresów składkowych i nieskładkowych w ostatnim dziesięcioleciu przed datą powstania niezdolności do pracy bądź przed datą złożenia wniosku o rentę. W okresie od dnia 15 kwietnia 1992 r. do dnia 30 listopada 2010 r. ubezpieczony wykonywał bowiem pracę na rzecz Spółki (...) S.A. w W. Regionu Sprzedaży na stanowiskach ekspedytora i zwrotowego. Nie ulega zatem wątpliwości, że spełnia on warunek określony w art. 58 ust. 1 pkt. 3 ustawy emerytalnej. Jednocześnie wobec faktu, że niezdolność do pracy ubezpieczonego powstała w dniu 17 września 2015 r. to nie ulega wątpliwości, że również wymóg z art. 57 ust. 1 pkt. 3 ustawy emerytalnej został spełniony. Wskazać bowiem należy, że w okresie od dnia 14 maja 2015 r. do dnia 15 sierpnia 2017 r. ubezpieczony pozostawał zarejestrowany w charakterze osoby bezrobotnej z prawem do pobierania zasiłku w Urzędzie (...) W., natomiast okres ten jest okresem składkowym w rozumieniu art. 79 ust. 1 ustawy z dnia 20 kwietnia 2004 r. o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy (Dz. U. z 2019 r., poz. 60). Sąd Okręgowy uznał zatem, że ubezpieczony jest osobą trwale całkowicie niezdolną do pracy w rozumieniu przepisów ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych, a niezdolność ta powstała w okresach wymienionych w art. 57 ust. 1 pkt. 3 powołanej ustawy i tym samym przysługuje mu prawo do renty z tytułu niezdolności do pracy. Jednocześnie odwołujący spełnia warunek z art. 57 ust. 2, albowiem legitymuje się stażem pracy, wynoszącym, co najmniej 25 lat okresów składkowych i nieskładkowych.

Jednocześnie wskazać należy, że w realiach rozpoznawanej sprawy brak było podstaw do uwzględnienia wniosku organu rentowego o odrzucenie odwołania od decyzji z dnia 12 lutego 2016 r., znak: (...) na podstawie art. 477 9 § 3 1k.p.c., który stanowi, że sąd odrzuci odwołanie w sprawie o świadczenie z ubezpieczeń społecznych, do którego prawo jest uzależnione od stwierdzenia niezdolności do pracy lub niezdolności do samodzielnej egzystencji, a podstawę do wydania decyzji stanowi orzeczenie Lekarza Orzecznika ZUS, jeżeli osoba zainteresowana nie wniosła sprzeciwu od tego orzeczenia do Komisji Lekarskiej ZUS i odwołanie jest oparte wyłącznie na zarzutach dotyczących tego orzeczenia. W tym względzie wskazać bowiem należy, że organ rentowy powinien był w treści pouczenia zawartego w orzeczeniu Lekarza Orzecznika ZUS z dnia 26 stycznia 2016 r. poinformować wnioskodawcę o wszystkich konsekwencjach tego orzeczenia, w szczególności wynikających z ustawy emerytalnej, tj. art. 57 ust. 1 pkt. 2 i 3 w związku z art. 58 ust. 1 i 2 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych . Z kolei orzeczenie Lekarza Orzecznika ZUS z dnia 26 stycznia 2016 r. zawierało jedynie pouczenie o sposobie i terminie wniesienia sprzeciwu do Komisji Lekarskiej ZUS, brak było natomiast w jego treści wyjaśnienia, że nawet ustalenie istnienia niezdolności do pracy w przypadku wnioskodawcy nie pozwala na przyznanie prawa do świadczenia rentowego. Dla wnioskodawcy niezorientowanego w kazuistycznych przepisach określających przesłanki prawa do renty, a w szczególności określających przesłanki stażowe oraz te dotyczące okresu powstania niezdolności do pracy, orzeczenie Lekarza Orzecznika ZUS było pozornie korzystne, albowiem stwierdzono w nim jego całkowitą niezdolność do pracy. Z tego powodu odwołujący uznał, że nie musi wnosić sprzeciwu od pozytywnego dla niego orzeczenia. Zauważyć przy tym należy, że w tego rodzaju sprawach, w których prawa do renty odmawia się nie z powodu nieistnienia niezdolności do pracy, lecz z powodu niespełnienia warunków powstania tej niezdolności w okresie ubezpieczenia (lub 18 miesięcy po jego ustaniu) lub braku odpowiedniej liczby okresów ubezpieczenia, pouczenia winny być kierowane do stron w sposób indywidualny. Powinny one zawierać wskazanie, że z uwagi na niespełnienie warunków z art. 57 ust. 1 pkt. 2 i 3 ww. ustawy, samo ustalenie istnienia niezdolności do pracy nie będzie wystarczało do nabycia prawa do renty. W tym bowiem zakresie to na organie rentowym spoczywa ciężar zbadania pozostałych warunków świadczenia oraz sformułowania odpowiedniego pouczenia dla wnioskodawców zgodnie z art. 9 k.p.a. Biorąc powyższe pod uwagę wskazać należy, że niewniesienie przez odwołującego sprzeciwu do Komisji Lekarskiej ZUS, a złożenie odwołania wprost do Sądu, było przez wnioskodawcę niezawinione wskutek braku należytego pouczenia o konsekwencjach pozornie tylko korzystnego dla niego orzeczenia Lekarza Orzecznika ZUS. Wobec powyższego, Sąd Okręgowy uznał, że ze wskazanych powyżej przyczyn wniosek organu rentowego o odrzucenie odwołania nie zasługiwał na uwzględnienie.

Uwzględniając powyższe, Sąd Okręgowy, na podstawie art. 477 14 § 2 k.p.c. - zmienił zaskarżone decyzje w ten sposób, że przyznał odwołującemu D. R. prawo do renty z tytułu całkowitej niezdolności do pracy od dnia 1 października 2015 r., tj. od miesiąca, w którym został złożony wniosek, na stałe zgodnie z łączną opinią biegłych sądowych z zakresu psychologii i psychiatrii, o czym orzekł w pkt. 1 sentencji wyroku.

W pkt. 2 sentencji wyroku, na podstawie art. 98 k.p.c. oraz art. 29 § 1 ustawy z dnia 26 maja 1982 r. – Prawo o adwokaturze (Dz. U. z 2018 r. poz. 1184 ze zm.) w zw. z § 2, § 3, § 4 ust. 1 i § 15 ust. 2 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości w sprawie ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej przez adwokata z urzędu z dnia 22 października 2015 r. (Dz.U. z 2015 r. poz. 1801) Sąd Okręgowy przyznał ze Skarbu Państwa – Kasy Sądu Okręgowego Warszawa-Praga w Warszawie na rzecz adwokata J. P. kwotę 360,00 zł z tytułu zwrotu kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej D. R. z urzędu.

Jednocześnie w pkt. 3 wyroku Sąd Okręgowy stwierdził, że organ rentowy nie ponosi odpowiedzialności za opóźnienie w wypłacie świadczenia, w oparciu o treść art. 118 ust. 1a ustawy o emeryturach i rentach z FUS. Ustalenie, że odwołujący jest osobą trwale, całkowicie niezdolną do pracy od dnia 17 września 2015 r. wymagało bowiem przeprowadzenia sądowego postępowania dowodowego, w tym dopuszczenia dowodu z opinii biegłych sądowych m.in. na podstawie przeprowadzonej hospitalizacji odwołującego. Organ rentowy nie ma tych możliwości dowodowych w sprawach z zakresu ubezpieczeń społecznych, gdyż ograniczony jest środkami dowodowymi wymienionymi w Rozporządzeniu Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 r. w sprawie postępowania o świadczenia emerytalno-rentowe i zasad wypłaty tych świadczeń (Dz. U. Nr 10, poz. 49). Zgodnie z art. 118 ust. 1a ww. ustawy w razie ustalenia prawa do świadczenia lub jego wysokości orzeczeniem organu odwoławczego za dzień wyjaśnienia ostatniej okoliczności niezbędnej do wydania decyzji uważa się również dzień wpływu prawomocnego orzeczenia organu odwoławczego, jeżeli organ rentowy nie ponosi odpowiedzialności za nieustalenie ostatniej okoliczności niezbędnej do wydania decyzji. Organ odwoławczy, wydając orzeczenie, stwierdza odpowiedzialność organu rentowego. Działając zaś na podstawie powołanego przepisu, Sąd Okręgowy wnioskując a contrario, nie stwierdził odpowiedzialności organu rentowego za nieustalenie ostatniej okoliczności niezbędnej do wydania decyzji, powodującej opóźnienie w wypłacie świadczenia, mając na uwadze fakt, że dopiero wyniki niniejszego postępowania dowodowego pozwoliły na poczynienie wiążących ustaleń, co do stanu zdrowia ubezpieczonego, mającego wpływ na jego prawo do wnioskowanego świadczenia. Wobec powyższego, Sąd orzekł jak w pkt. 3 sentencji wyroku.

SSO Renata Gąsior

ZARZĄDZENIE

(...)