UZASADNIENIE

Wyrokiem z dnia 31.01.2013 r. Sąd Okręgowy w Siedlcach oddalił powództwo powoda K. C. z zasądzenie od pozwanego Skarbu Państwa odszkodowania w wysokości 2.500.000 euro.

W uzasadnieniu Sąd I instancji podał, że powód K. C. odbywa karę dożywotniego pozbawienia wolności za popełnienie przestępstwa zabójstwa. Został zatrzymany w dniu 14 lipca 1998r i osadzony w Areszcie Śledczym W. - M.. W czasie odbywania kary pozbawienia wolności przebywał w następujących jednostkach:

- od 14 lipca 1998r. do 31 maja 2000r. - Areszt Śledczy W.- M.,

- od 31 maja 2000r. do 7 listopada 2000r. - Zakład Kamy w G.,

- od 7 listopada 2000r. do 16 stycznia 2001r. - Areszt Śledczy W.- B.,

- od 16 stycznia 2001r. do 7 lutego 2001r. - Zakład Kamy we W.,

- od 7 lutego 2001r. do 23 maja 2001r.- Areszt Śledczy W.- M.,

- od 23 maja 2001r. do 12 czerwca 2001r. - Zakład Kamy w S.,

- od 12 czerwca 2001r. do 13 lutego 2002r. - Zakład Kamy w P.,

- od 13 lutego 2002r. do 28 maja 2002r. - Areszt Śledczy W.- B.,

- od 28 maja 2002r. do 17 lipca 2002r. - Zakład Kamy w P.,

- od 17 lipca 2002r. do 30 października 2002r. - Areszt Śledczy W. - B.,

- od 30 października 2002r. do 26 stycznia 2004r. - Zakład Kamy w P.,

- od 26 stycznia 2004r. do 4 lutego 2004r. - Areszt Śledczy W.- M.,

-: od 4 lutego 2004r. do 17 marca 2004r. - Zakład Kamy w S.,
-: od 17 marca 2004r. do 11 stycznia 2007r. - Zakład Kamy w P.,
-: od 11 stycznia 2007r. do 29 lipca 2009r. - Zakład Karny w Ł.,
-: od 29 lipca 2009r. do 4 listopada 2009r. - Zakład Kamy w B.
-: od 4 listopada 2009r. do 13 listopada 2009r. - Areszt Śledczy W. - M.,
-: od 13 listopada 2009r. do 19 lipca 2010r. - Zakład Kamy w S.,

- od 19 lipca 2010r. do 20 stycznia 2011r. Areszt Śledczy-W. - M.,

-: od 20 stycznia 2011r. do nadal - Zakład Kamy w S..

Do sierpnia 2007r. nie archiwizowano danych, co do zaludnienia
w poszczególnych celach. W okresie od 4 listopada 2009r. do 13 listopada 2009r. i od 19 lipca 2010r. do dnia 20 stycznia 2011 r. w Areszcie Śledczym W. K. C. nie był osadzony w celach przeludnionych. W 2009r. i w 2010r. K. C. przebywał
w celach wieloosobowych, w których zachowana była norma powierzchni mieszkalnej na jednego skazanego zgodnie z art. 110§ 2 kkw.

W okresie od 29 lipca 2009r. do 4 listopada 2009r. K. C. przebywał w Zakładzie Karnym w B., gdzie w okresie od
1 października 2009r. do 5 grudnia 2009r. umieszczano skazanych
w warunkach, w których powierzchnia mieszkalna na jedną osobę wynosiła mniej niż 3 m.kw. na podstawie zarządzenia Dyrektora zakładu karnego.
O powyższym był poinformowany sędzia penitencjarny.

W okresie od 11 stycznia 2007r. do 29 lipca 2009r. K. C. przebywał w Zakładzie Karnym w Ł., gdzie od 1 stycznia 2009r. do 30 czerwca 2009r. występował stan przeludnienia, o czym był poinformowany sędzia penitencjarny.

W Zakładzie Karnym we W. odbywały się okresowe kontrole przewodów kominowych i pomiary natężenia oświetlenia. W wyniku kontroli
w dniu 14 grudnia 2000r. stwierdzono, iż przewody kominowe są drożne
i nadają się do eksploatacji, zaś kratki wentylacyjne osadzone są prawidłowo
i spełniają swoje przeznaczenie.

Cele w jednostkach penitencjarnych, w których przebywał K. C. były wyposażone zgodnie z rozporządzeniem Ministra Sprawiedliwości z 17 października 2003r. w sprawie warunków bytowych osób osadzonych w zakładach karnych i aresztach śledczych. Każda cela była wyposażona w metalowe oddzielne łóżko dla każdego osadzonego, stoły, taborety, szafki, półki na przybory toaletowe, lustro, wiadro na śmieci, szczotkę, miednicę, urządzenia sanitarne tj. toaletę i umywalkę z bieżącą wodą, oddzielonymi od reszty pomieszczenia.

W Zakładzie Karnym w S. są cztery pawilony, przy czym
w najgorszym stanie był pawilon B. K. C. przebywał również
w tym pawilonie, ale już poza okresem objętym zaskarżeniem tj. po 20 stycznia 2011 r. Pawilon ten nie posiada doprowadzonej instalacji ciepłej wody. Cele
w pawilonach mają wydzielony kącik sanitarny, przy czym w pawilonie B jest to parawan o wysokości 1,6 m.

W latach 2009-2010 w Zakładzie Karnym w S. były przeprowadzane kontrole pracowników stacji sanitarno-epidemiologicznej, podczas których stwierdzono wiele nieprawidłowości m.in. zagrzybienie pomieszczeń, zniszczone podłogi, ściany. Zakład (...) w S. otrzymał zalecenia pokontrolne w celu poprawy stanu sanitarno-higienicznego pomieszczeń.

K. C. odmówił poddania się badaniu przez biegłego lekarza psychiatrę J. B..

K. C. przed osadzeniem w zakładzie karnym był zdrowy
i nie leczył się przewlekle. Był pod opieką (...) od 1982r. Jego ogólny stan zdrowia jest dobry. Ma chorobę zwyrodnieniową stawów z dyskopatią odcinka C5/C6 kręgosłupa szyjnego. Od maja 2010r. ma rozpoznane zakażenie wirusem zapalenia wątroby typu C (HCV). W związku
z tą chorobą K. C. skierował do Sądu odrębne powództwo.

K. C. podczas osadzenia jest objęty stałą opieką medyczną. Odbywał wizyty lekarskie oraz był konsultowany przez lekarza ortopedę, chirurga, psychiatrę, stomatologa, okulistę, laryngologa
i pulmonologa. W czasie pobytów wielokrotnie prowadził krótkie głodówki.

Oceniając zasadność roszczenia powoda o zadośćuczynienie na podstawie art. 24 kc w zw. z art. 448 kc Sąd ustalił, czy w związku z warunkami odbywania kary pozbawienia wolności przez powoda, rzeczywiście doszło do naruszenia jego dóbr osobistych, zdrowia, godności, prawa do intymności,
a dalej czy działanie pozwanego było bezprawne. Z przepisu art. 24 kc wynikają bowiem dwie przesłanki ochrony dóbr osobistych: naruszenie dobra osobistego i bezprawność tego naruszenia. O naruszeniu dobra osobistego można mówić tylko wówczas, gdy działanie drugiej strony było bezprawne, a mianowicie sprzeczne z normami prawnymi lub zasadami współżycia społecznego.

Z okoliczności faktycznych wskazanych przez powoda wynika,
iż domaga się on naprawienia szkody niemajątkowej polegającej na krzywdzie - związanej z warunkami, w jakich odbywa on karę pozbawienia wolności.
W szczególności K. C. zarzucił nadmierne przeludnienie zakładów karnych, złe warunki bytowe, zagrzybienie cel, brak właściwej opieki lekarskiej. K. C. podniósł, iż w zakładzie karnym nabawił się choroby reumatycznej. W związku z przeludnieniem brak jest odpowiedniego dotlenienia, występują nerwice u osadzonych i elementy wzajemnej agresji. Wskazał, iż cierpi na duszności, zawroty głowy, brak łaknienia, spadek kondycji psychicznej i awitaminozę. W związku z koniecznością długiego pobytu w zakładzie karnym znajduje się w ciągłym stresie.

Fakt, iż K. C. w pewnych okresach osadzenia w zakładach karnych odbywał karę pozbawienia wolności w celach przeludnionych Sąd uznał za nie budzącą wątpliwości.

Dotyczy to Zakładu Karnego w B. i Ł., w których przekraczana była określona w art. 110§2 kkw norma powierzchni na jednego osadzonego.

Jak wskazał Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 19 października 2011 r.
(II CSK 721/10, LEX 1102655), przebywanie w celi o powierzchni mniejszej niż minimum wyznaczone ustawowo może stanowić wystarczającą przesłankę stwierdzenia naruszenia dóbr osobistych osadzonego. Nie oznacza to jednak, że zawsze, bezwzględnie i automatycznie należy kwalifikować je jako naruszenie dóbr, bo uwzględnione być mogą w konkretnej sprawie także inne istotne okoliczności faktyczne, jak chociażby czas przebywania w tych niewłaściwych warunkach. Z przedstawionych dowodu wynika, iż okres przeludnienia
w Zakładzie Karnym w Ł. w czasie, kiedy przebywał tam powód, występował od 1 stycznia do 30 czerwca 2009r., a więc sześć miesięcy, zaś
w Zakładzie Karnym w B. od 1 października 2009r. do 4 listopada 2009r. czyli niewiele ponad miesiąc. Zarzuty powoda, iż wszystkie dane uzyskane z jednostek penitencjarnych są nieprawdziwe oraz, że we wszystkich zakładach karnych czy aresztach śledczych występowało przeludnienie należy uznać za niewiarygodne, a na pewno nie znajdujące oparcia w dowodach zgromadzonych w sprawie.

Zapewnienie przez państwo godziwych warunków odbywania kary pozbawienia wolności jest jednym z podstawowych wymagań demokratycznego państwa prawnego wynikających z norm prawa międzynarodowego takich jak Międzynarodowy pakt praw osobistych i publicznych z dnia 19 grudnia 1966r. (Dz. U. z 1977r, nr 38, poz. 167 i 169) oraz art. 3 Konwencji o ochronie praw człowieka i podstawowych wolności z dnia 4 listopada 1950r. (Dz. U. z 1993r., nr 61, poz.284), jak i Konstytucji RP.

Zgodnie z art. 110 § 2 kkw powierzchnia w celi mieszkalnej, przypadająca na skazanego, wynosi nie mniej niż 3 m² . Cele wyposaża się
w odpowiedni sprzęt kwaterunkowy zapewniający skazanemu osobne miejsce do spania, odpowiednie warunki higieny, dostateczny dopływ powietrza
i odpowiednią do pory roku temperaturę, według norm określonych dla pomieszczeń mieszkalnych, a także oświetlenie odpowiednie do czytania
i wykonywania pracy.

Z przepisu art. 248 § 1 kkw wynikało, iż w szczególnie uzasadnionych wypadkach dyrektor zakładu karnego lub aresztu śledczego może umieścić osadzonych, na czas określony, w warunkach, w których powierzchnia w celi na jedną osobę wynosi mniej niż 3 m' kw. i o takim umieszczeniu musi bezzwłocznie powiadomić sędziego penitencjarnego. Szczegółowy tryb postępowania został określony w rozporządzeniu Ministra Sprawiedliwości
z dnia 19 kwietnia 2006r. w sprawie trybu postępowania właściwych organów w wypadku, gdy liczba osadzonych w zakładach karnych lub aresztach śledczych przekroczy w skali kraju ogólną pojemność tych zakładów (Dz. U.
z 2006r., nr 65, poz.459). W wyroku z dnia 02 października 2007r. w sprawie II CSK 269/07 (OSNC - ZD 2008/3/75) Sąd Najwyższy uznał, iż osadzenie skazanego w celi w warunkach w których powierzchnia na jedna osobę wynosiła mniej niż 3 m.kw. przy spełnieniu przesłanek określonych w art. 248§ 1 kkw jest zgodne z prawem.

Przepis art. 248§ 1 kkw został uznany za niezgodny z art. 40, art. 41 ust. 4 i art. 2 Konstytucji RP, wyrokiem Trybunału Konstytucyjnego z dnia 26 maja 2008 r. (Dz.U.08.96.620). Zgodnie z tym wyrokiem wymieniony wyżej przepis stracił moc z dniem 6 grudnia 2009 r. Odroczenie terminu utraty mocy obowiązującej art. 248 § 1 kkw. miało ten skutek, że w okresie od ogłoszenia wyroku TK przepis ten, mimo że obalone w stosunku do niego zostało domniemanie konstytucyjności, powinien być stosowany. Pogląd
o zachowaniu mocy obowiązującej przepisów przez czas wskazany
w orzeczeniu Trybunału Konstytucyjnego, zaakceptowany został
w judykaturze Sądu Najwyższego (uchwała z dnia 3 lipca 2003 r., III CZP 45/03, OSNC 2004, z. 9, poz. 136; wyrok z dnia 29 marca 2000 r., III RN 96/98, OSNP 2000, z. 13, poz. 500; postanowienie z dnia 12 marca 2003 r.,
I PZ 157/02, OSNP 2004, z. 14, poz. 244). Oznacza to, iż w okresie objętym roszczeniem powoda przepis ten mógł być stosowany.

Z uwagi na powyższe Sąd uznał, iż mimo, iż powód odbywał karę pozbawienia wolności w przeludnionej celi, działanie pozwanego Skarbu Państwa było zgodne z prawem. Sąd zauważył przy tym, iż pozwany nie ma bezpośredniego wpływu na wielkość zaludnienia w zakładzie karnym. Są tam kierowani skazani prawomocnymi orzeczeniami sądu. Dyrektor zakładu karnego nie ma uprawnień, by odmówić przyjęcia skazanej osoby do odbycia kary.

Nie przestrzeganie normy powierzchni przypadającej na jednego osadzonego z pewnością powodowało trudności i dyskomfort w przebywaniu powoda w pozwanych jednostkach, ale brak jest podstaw do uznania, iż było to celowe działanie pozwanego skierowane na utrudnienie powodowi warunków odbywania kary. W ocenie Sądu nie można uznać, aby takie warunki miały na celu poniżenie czy upokorzenie osadzonego.

W ocenie Sądu powód nie wykazał, aby na skutek odbywania kary pozbawienia wolności w przeludnionej celi poniósł szkodę niemajątkową, aby doszło do naruszenia jego dóbr osobistych, aby warunki w zakładzie karnym naruszały jego godność czy prawo do intymności, mimo, iż powierzchnia celi przypadająca na jednego skazanego była mniejsza niż 3 m.kw., przy czym na pewno nie przez cały okres pobytu powoda w jednostkach penitencjarnych. Nie można też uznać, że w pozostałym zakresie warunki odbywania kary naruszały dobra osobiste powoda. W tym zakresie zarzuty powoda są ogólnikowe
i przesadzone. Cela była wyposażona w odpowiedni sprzęt, osobne miejsce do spania, odpowiednie oświetlenie, co potwierdzają wskazywane wcześniej pisma dyrektorów jednostek penitencjarnych.

Powód skarżył się m.in., że ma duszności z uwagi na brak wentylacji, zagrzybienie. Zgodnie z rozporządzeniem z dnia 31 października 2003r.
w sprawie sposobów ochrony jednostek organizacyjnych Służby Więziennej (Dz. U. nr 194, poz. 1902 ze zm.), okna budynków i budowli, w których stale lub czasowo przebywają osadzeni muszą być wyposażone w kraty lub spełniające ich funkcje inne zabezpieczenia techniczno-ochronne. Okna
w celach są zakratowane ze względów bezpieczeństwa, ale w sposób zapewniający dostęp do okien i ich otwieranie. Powód sam złożył dowód
w postaci protokołu kontroli urządzeń wentylacyjnych z Zakładu Karnego we W., z którego wynika, iż były dokonywana kontrola przewodów kominowych i nie stwierdzono żądnych nieprawidłowości.

Brak ciepłej wody czy kącik sanitarny odgrodzony jedynie parawanem występowały tylko w pawilonie B Zakładu Karnego w S.. Na pewno takie braki nie spełniają oczekiwań w zakresie wykonywania czynności higienicznych, ale było to po okresie objętym pozwem.

Zgodnie z art. 23 i 24 kc podstawą ustalenia, iż zostało naruszone dobro osobiste jest wykazanie przez powoda, iż doszło do naruszenia dobra nie tylko
z subiektywnego punktu widzenia, ale również obiektywnie, że wskazane naruszenie wywołuje np. negatywną reakcję społeczną. Do naruszenia dóbr osobistych dochodzi jedynie wówczas, gdy cierpienie i upokorzenie, jakiego doznaje pozbawiony wolności przekraczają nieunikniony element cierpienia wpisanego w karę pozbawienia wolności. Wskazywane przez powoda nieestetyczne ściany, ubytki w podłodze, nie realizują wszystkich oczekiwań
w zakresie odpowiednich warunków, to jednak nie odbiegają w drastyczny sposób od warunków mieszkaniowych dużej części naszego społeczeństwa. Osadzenie powoda w takich warunkach, w ocenie Sądu, nie miało więc na celu naruszenia dobra osobistego, dokuczenia mu lub poniżenia. W takich warunkach przebywali z powodem także pozostali skazani, których wymienił
z imienia nazwiska w piśmie z 17 sierpnia 2012r. Przebywanie powoda
w warunkach, co do których złożył tak wiele zastrzeżeń, wynikało z ogólnego stanu infrastruktury zakładów karnych w Polsce, gdzie wiele budynków jest przeznaczonych do remontu. W miarę posiadanych środków finansowych państwo polskie sukcesywnie budynki te remontuje, aby poprawić warunki odbywania kary pozbawienia wolności. W żaden sposób nie można uznać, aby umieszczenie powoda w zakładzie karnym w opisywanych przez niego warunkach miało na celu szykanowanie jego osoby czy poniżenie.

Jak stwierdził Sąd Najwyższy, o naruszeniu dobra osobistego w postaci uchybienia godności osadzonego w zakładzie karnym nie można mówić
w przypadku pewnych uciążliwości lub niedogodności związanych z samym pobytem w takim zakładzie, polegających np. na niższym od oczekiwanego standardzie celi lub urządzeń sanitarnych, dla wielu bowiem ludzi nieodbywających kary pozbawienia wolności warunki mieszkaniowe bywają często równie trudne. Godność skazanego przebywającego w zakładzie karnym nie jest naruszona, jeżeli odpowiada uznanym normom poszanowanie człowieczeństwa (wyrok Sądu Najwyższego z dnia 20 grudnia 2010 r., IV CSK 449/10, niepubl.).

W ocenie Sądu powód nie wykazał naruszenia dóbr osobistych, zaś działanie pozwanego Skarbu Państwa nie było bezprawne.

Powód zarzucił również niewłaściwą opiekę medyczną w zakładach karnych. Wskazał, iż na skutek przebywania przez wiele lat w zakładach karnych, w tak złych warunkach „stracił zdrowie”, znajduje się w stanie ciągłej apatii i przeżywa duży dyskomfort psychiczny.

W związku z zarzutami powoda dotyczącymi pogorszenia się jego stanu zdrowia, w związku z warunkami panującymi w Zakładzie Karnym
w S., Sąd na wniosek powoda, dopuścił dowód z opinii lekarskiej. K. C. odmówił zgody na poddanie się badaniu przez biegłego lekarza psychiatrę. W konsekwencji nie było możliwe ustalenie obiektywnie stanu psychicznego powoda i ewentualnego wpływu na ten stan warunków bytowych w jednostkach penitencjarnych. Co do ogólnego stanu zdrowia K. C. wypowiedział się biegły lekarza specjalista chorób wewnętrznych R. S.. Biegły po zbadaniu powoda i zapoznaniu się z dokumentacją lekarską wskazał, iż ogólny stan zdrowia K. C. jest dobry. Ma on chorobę zwyrodnieniową stawów z dyskopatią odcinka C5/C6 kręgosłupa szyjnego. Od maja 2010r. ma rozpoznane zakażenie wirusem zapalenia wątroby typu C (HCV). Według prowadzonej dokumentacji medycznej podczas osadzenia był objęty stałą opieką lekarską i korzystał
z wielu konsultacji lekarzy specjalistów. Biegły nie stwierdził uchybień
w prowadzonym procesie terapeutyczno - diagnostycznym. Biegły wskazał też, iż trudno jest określić związek pomiędzy osadzeniem w zakładzie karnym
a rozwojem schorzeń u powoda czy też stopniem ich zaawansowania. Nie jest też możliwe ustalenie, czy cierpiałby na takie dolegliwości, gdyby nie przebywał w zakładzie karnym. Sąd uznał tę opinię za fachową i rzetelną. Mając na uwadze treść tej opinii Sąd uznał, iż nie został udowodniony zarzut pogorszenia się stanu zdrowia powoda w związku z warunkami bytowymi
w zakładzie karnym oraz, że przez niewłaściwą opiekę lekarską doszło do naruszenia jego dóbr osobistych.

K. C. kwestionował tę opinię i w odpowiedzi wniósł
o dopuszczenie dowodu z opinii siedmiu lekarzy specjalistów różnych specjalności, ortopedy pulmonologa, laryngologa, stomatologa, chirurga, hepatologa i okulisty. Sąd wniosek ten oddalił, uznając, iż samo niezadowolenie strony z treści opinii nie jest wystarczającą przesłanką do wywołania kolejnej opinii, zwłaszcza w sytuacji, kiedy opinia dotychczasowa zawiera odpowiedzi na pytania Sądu.

Oceniając zasadność żądania powoda zasądzenia zadośćuczynienia, Sąd miał na uwadze fakt, iż zadaniem zakładu karnego jest izolacja osadzonego od społeczeństwa, a nie zapewnienie warunków bytowych odpowiadających warunkom mieszkaniowym, co wynika z samej istoty kary pozbawienia wolności i założenia, iż ma być dla skazanego dolegliwością. Z założenia, osadzonych muszą spotkać pewne niedogodności związane z odbywaniem kary pozbawienia wolności. K. C. nie wykazał, aby te niedogodności dotyczyły tylko jego indywidualnie, ale dotyczyły w jednakowym stopniu wszystkich osadzonych. Nie były one przejawem indywidualnej dyskryminacji. Jednoczenie uznać należy, iż warunki te są takie, jakie pozwany Skarb Państwa może zapewnić w ramach posiadanych środków finansowych.

W świetle zebranego w sprawie materiału dowodowego nie można uznać, aby te warunki były niegodziwe czy nieludzkie, a w konsekwencji żądanie powoda zasądzenia zadośćuczynienia w kwocie 2 500 000 euro jest niezasadne.

Z tych wszystkich względów Sąd uznał powództwo za niezasadne i jako takie je oddalił.

Na podstawie art. 102 kpc Sąd odstąpił od obciążania powoda kosztami procesu na rzecz pozwanego Skarbu Państwa. W ocenie Sądu zachodzi tu szczególnie uzasadniony wypadek, bowiem powód nie posiada żądnych środków finansowych na pokrycie kosztów procesu, nie ma majątku, oszczędności. Przy tym odbywa on karę dożywotniego pozbawienia wolności. K. C. nie jest też zatrudniony w zakładzie karnym. Obiektywnie zatem nie ma żądnej możliwości uiszczenia kosztów procesu ani teraz ani
w przyszłości.

W złożonej apelacji powód nie przedstawił żadnych konkretnych zarzutów, a z jej uzasadnienia zawierającego stanowisko powoda można wnioskować, że powód zarzuca zaskarżonemu wyrokowi błąd w ustaleniach faktycznych oraz błędną ocenę zgromadzonych w sprawie dowodów.

Wniósł o jego uchylenie i „rozpatrzenie sprawy przez inny Sąd zobowiązany do oceny obiektywnej”.

Sąd Apelacyjny zważył, co następuje:

Apelacja podlega oddaleniu.

Wynikające z opisowej apelacji ogólnikowe zarzuty błędu w ustaleniach faktycznych i błędnej oceny zgromadzonych w sprawie dowodów są nie tylko bezpodstawne, ale i gołosłowne i przez to nie mogą prowadzić do podważenia zaskarżonego wyroku.

Sąd Apelacyjny podziela wszystkie szczegółowe ustalenia i wnioski Sądu
I instancji i uznaje je za własne.

W złożonej apelacji skarżący powód nie wskazuje żadnego konkretnego dowodu z którego mogłyby wynikać odmienne wnioski od tych jakie ze zgromadzonego w sprawie materiału dowodowego wyciągnął Sąd I instancji,
a jedynie na podstawie ogólnych gołosłownych stwierdzeń kwestionuje stanowisko tego Sądu i prezentuje ogólnikowo własne stanowisko, co oczywiście nie może być skuteczne (por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 14.01.2000 r., III CKN 1169/99, OSNC 2000, z. 7 – 8, poz. 139, wyrok Sądu Najwyższego z dnia 10.04.2000 r., V CKN 17/00, OSNC 2000, z. 10, poz. 189
i wyrok Sądu Najwyższego z dnia 25.11.2003 r. II CK 293/02, LEX
nr 151 622).

Jak wyżej wskazano, Sąd I instancji dokonał prawidłowych ustaleń faktycznych i wykładni przepisów prawa, które Sąd Apelacyjny w pełni akceptuje.

W szczególności, Sąd I instancji prawidłowo ustalił, że powód przebywał
w przeludnionych celach w okresie od 1.01.2009 r. do 30.06.2009 r.
w Zakładzie Karnym w Ł. i w okresie od 1.10.2009 r. do 4.11.2009 r.
w Zakładzie Karnym w B., ale powołując się na wyrok Sądu Najwyższego z dnia 2.10.2007 r., II CSK 269/07 oraz wyrok Trybunału Konstytucyjnego z dnia 26.05.2008 r., SK 25/07, który odroczył utratę mocy obowiązującej art. 248 § 1 kkw do dnia 6.12.2009 r., słusznie stwierdził, iż było to zgodne z prawem, gdyż były spełnione przesłanki określone w tym przepisie, który wówczas jeszcze obowiązywał (por. też uzasadnienie jednego
z najnowszych wyroków Sądu Najwyższego w tym względzie z dnia 11.01.
2013 r., I CSK 289/12, LEX nr 1288605).

Przy pomocy opinii biegłego z zakresu chorób wewnętrznych R. S. Sąd I instancji prawidłowo ustalił też bezzasadność zarzutu powoda niewłaściwej opieki medycznej w zakładzie karnym oraz braku podstaw do twierdzenia, że stan zdrowia powoda ma związek z warunkami bytowymi
w zakładzie karnym, a co do stanu zdrowia psychicznego sam powód pozbawił się dowodu w tym zakresie, gdyż odmówił poddania się takiemu badaniu
(k. 221; art. 233 § 2 kpc).

Jeśli chodzi o warunki bytowe tj. nieestetyczne ściany, czy ubytki w podłodze to Sąd I instancji powołując się na wyrok Sądu Najwyższego z dnia 20.12.2010 r., IV CSK 449/10 słusznie podkreślił, że osadzenie powoda w takich warunkach nie miało na celu naruszenia jego dobra osobistego, szykanowania, dokuczania mu lub poniżenia, gdyż w takich warunkach przebywali z powodem także pozostali skazani, a w podobnych warunkach mieszka również niemała część społeczeństwa.

Co się tyczy zagrzybienia cel to ze znajdujących się w aktach sprawy dokumentów z Zakładów Karnych (k. 109) oraz z korespondencji powoda
z Powiatowym Inspektorem Sanitarnym w S. z dnia 29.07.2011 r.
(k. 198) wynika, że dotyczyło ono pawilonu B w Zakładzie Karnym
w S., a jak ustalił Sąd I instancji powód przebywał w tym pawilonie już po okresie objętym pozwem tj. po 20.01.2011 r.

Jeśli zaś chodzi o rozpoznane u powoda zakażenie wirusem zapalenia wątroby typu C to jest niesporne, że w tym zakresie powód wytoczył odrębne powództwo.

Z tych względów, Sąd Apelacyjny na podstawie art. 385 kpc orzekł jak
w sentencji.

O kosztach procesu za II instancję orzeczono na podstawie art. 98 § 1 i 3 w zw. z art. 99 i 391 § 1 kpc oraz § 2 ust. 1 i 2 w zw. z § 11 pkt 25 i § 13 ust. 1 pkt 2 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28.09.2002 r. w sprawie opłat za czynności adwokackie oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej z urzędu (Dz. U. Nr 163, poz. 1348,
ze zm.).

Brak było podstaw do zastosowania także w postępowaniu apelacyjnym art. 102 kpc, gdyż sama zła sytuacja majątkowa powoda nie jest tutaj wystarczająca,
a obecnie – po przedstawieniu przez Sąd I instancji w uzasadnieniu zaskarżonego wyroku trafnej i wyczerpującej argumentacji – powód nie może już powoływać się na subiektywne przekonanie o słuszności dochodzonego roszczenia. Powód mógł oczywiście wnieść apelację, ale musiał się już liczyć
z konsekwencjami w postaci konieczności poniesienia kosztów procesu na rzecz strony przeciwnej (por. postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 9.02.2011 r.,
V CZ 98/10, LEX nr 738404 i postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 30.03.2012 r., III CZ 13/12, LEX nr 1164738).

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

UZASADNIENIE