Sygnatura akt II AKa 100/19

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 15 maja 2019 r.

Sąd Apelacyjny we Wrocławiu II Wydział Karny w składzie:

Przewodniczący: SSA Witold Franckiewicz (spr.)

Sędziowie: SSA Piotr Kaczmarek

SSA Bogusław Tocicki

Protokolant: Wiktoria Dąbrowicz

przy udziale prokuratora Prokuratury (...) Marka Ratajczyka

po rozpoznaniu w dniu 15 maja 2019 r.

sprawy

M. W. (1)

oskarżonego z art. 280 § 1 kk, art. 13 § 1 kk w związku z art. 280 § 1 kk

S. D. (1)

oskarżonego z art. 280 § 1 kk, art. 13 § 1 kk w związku z art. 280 § 1 kk

oraz

A. A. (1) oskarżonego z art. 280 § 1 kk w związku z art. 64 § 2 kk

na skutek apelacji wniesionej przez oskarżonych

od wyroku Sądu Okręgowego w Opolu

z dnia 26 listopada 2018 r. sygn. akt III K 91/18

I.  utrzymuje w mocy zaskarżony wyrok wobec oskarżonych: S. D. (1) , M. W. (1) oraz A. A. (1) ;

II.  zasądza od Skarbu Państwa na rzecz adw. P. K. 738 zł (brutto) tytułem kosztów nieopłaconej obrony z urzędu oskarżonego S. D. (1) w postępowaniu odwoławczym;

III.  zasądza od oskarżonych S. D. (1), M. W. (1) oraz A. A. (1) na rzecz Skarbu Państwa wydatki związane z postępowaniem odwoławczym oraz wymierza im opłaty za II Instancję po 400 zł.

UZASADNIENIE

1.  S. D. (1) oskarżony został o to, że :

I.  w dniu 18/19 kwietnia 2018 r. w Z. przy ul. (...), działając wspólnie i w porozumieniu z M. W. (1) i A. A. (1), w ramach podziału ról, w celu zaboru mienia, po uprzednim zastosowaniu wobec B. S. (1) przemocy w postaci wykręcenia ręki, a także grożąc jej natychmiastowym użyciem noża, dokonał zaboru kasetek z pieniędzmi w nieustalonej kwocie, telefonu m-ki S. o wartości 100 zł oraz telefonu m-ki N. o nieustalonej wartości, a także videorejestratora o nieustalonej wartości, działając na szkodę B. S. (1) oraz (...) Sp. z o.o. z/s w K.,

tj. o przestępstwo z art. 280 § 2 kk,

II.  w nocy z 22 na 23 kwietnia 2018r. w K.w salonie gier przy ul. (...) działając wspólnie i w porozumieniu z M. W. (1) i A. A. (1), w ramach podziału ról w celu zaboru mienia, po uprzednim zastosowaniu wobec T. M. (1) przemocy w postaci przytrzymywania, uderzenia w tył głowy i rozpylenia gazu obezwładniającego, z maszyn do gier hazardowych dokonał zaboru pieniędzy w kwocie 3200 zł, a nadto dysku z nagraniem z monitoringu, na szkodę (...) Sp. z o.o. z siedzibą w T. oraz pieniędzy w kwocie 40 zł i telefonu komórkowego marki S. (...) o wartości 400 zł na szkodę T. M. (1),

tj. o przestępstwo z art. 280 §1 kk,

III.  w dniu 24 kwietnia 2018r. w K., w sklepie (...) mieszczącym się przy ul. (...), działając wspólnie i w porozumieniu z M. W. (1) i A. A. (1), w ramach podziału ról dokonał kradzieży jednej butelki piwa marki (...) o poj. 500 ml i wartości 3,19 zł na szkodę D. K., a następnie działając w celu utrzymania się w posiadaniu zabranej w/w rzeczy, bezpośrednio po dokonaniu kradzieży, użył gazu łzawiącego wobec pracownicy sklepu (...) rozpalając go dwukrotnie w jej twarz,

tj. o przestępstwo z art. 281 kk,

IV.  w dniu 24 kwietnia 2018r. w K., w sklepie (...) mieszczącym się przy ul. (...) działając wspólnie i w porozumieniu z M. W. (1) i A. A. (1), w ramach podziału ról, usiłował dokonać rozboju na osobie E. Ś. (1) w ten sposób, że stosując wobec w/w przemoc w postaci szarpania i przytrzymywania za rękę oraz używając wobec niej gazu łzawiącego, który rozpylił w kierunku jej twarzy, a także kilkakrotnie grożąc jej uderzeniem trzymaną w ręku butelką z piwem zażądał od E. Ś. (1) wydania telefonu komórkowego marki S. (...) o wartości 1000 zł, jednak zamierzonego celu nie osiągnął z uwagi na ucieczkę pokrzywdzonej,

tj. o przestępstwo z art. 13 § 1 kk w zw. z art. 280 § 1 kk;

2.  M. W. (1) oskarżony został o to, że :

V.  w dniu 18/19 kwietnia 2018 r. w Z. przy ul. (...), działając wspólnie i w porozumieniu z S. D. (1) i A. A. (1), w ramach podziału ról, w celu zaboru mienia, po uprzednim zastosowaniu wobec B. S. (1) przemocy w postaci wykręcenia ręki, a także grożąc jej natychmiastowym użyciem noża, dokonał zaboru kasetek z pieniędzmi w nieustalonej kwocie, telefonu m-ki S. o wartości 100 zł oraz telefonu m-ki N. o nieustalonej wartości, a także videorejestratora o nieustalonej wartości, działając na szkodę B. S. (1) oraz (...) Sp. z o.o. z/s w K.,

tj. o przestępstwo z art. 280 § 2 kk,

VI.  w nocy z 22 na 23 kwietnia 2018r. w K.w salonie gier przy ul. (...) działając wspólnie i w porozumieniu z S. D. (1) i A. A. (1), w ramach podziału ról w celu zaboru mienia, po uprzednim zastosowaniu wobec T. M. (1) przemocy w postaci przytrzymywania, uderzenia w tył głowy i rozpylenia gazu obezwładniającego, z maszyn do gier hazardowych dokonał zaboru pieniędzy w kwocie 3200 zł, a nadto dysku z nagraniem z monitoringu, na szkodę (...) Sp. z o.o. z siedzibą w T. oraz pieniędzy w kwocie 40 zł i telefonu komórkowego marki S. (...) o wartości 400 zł na szkodę T. M. (1),

tj. o przestępstwo z art. 280 §1 kk,

VII.  w dniu 24 kwietnia 2018r. w K., w sklepie (...) mieszczącym się przy ul. (...), działając wspólnie i w porozumieniu z S. D. (1) i A. A. (1), w ramach podziału ról dokonał kradzieży jednej butelki piwa marki (...) o poj. 500 ml i wartości 3,19 zł na szkodę D. K., a następnie działając w celu utrzymania się w posiadaniu zabranej w/w rzeczy, bezpośrednio po dokonaniu kradzieży, użył gazu łzawiącego wobec pracownicy sklepu (...) rozpalając go dwukrotnie w jej twarz,

tj. o przestępstwo z art. 281 kk,

VIII.  w dniu 24 kwietnia 2018r. w K., w sklepie (...) mieszczącym się przy ul. (...) działając wspólnie i w porozumieniu z S. D. (1) i A. A. (1), w ramach podziału ról, usiłował dokonać rozboju na osobie E. Ś. (1) w ten sposób, że stosując wobec w/w przemoc w postaci szarpania i przytrzymywania za rękę oraz używając wobec niej gazu łzawiącego, który rozpylił w kierunku jej twarzy, a także kilkakrotnie grożąc jej uderzeniem trzymaną w ręku butelką z piwem zażądał od E. Ś. (1) wydania telefonu komórkowego marki S. (...) o wartości 1000 zł, jednak zamierzonego celu nie osiągnął z uwagi na ucieczkę pokrzywdzonej,

tj. o przestępstwo z art. 13 § 1 kk w zw. z art. 280 § 1 kk,

3.  A. A. (1) oskarżony został o to, że :

IX.  w dniu 18/19 kwietnia 2018 r. w Z. przy ul. (...), działając wspólnie i w porozumieniu z S. D. (1) i M. W. (1), w ramach podziału ról, w celu zaboru mienia, po uprzednim zastosowaniu wobec B. S. (1) przemocy w postaci wykręcenia ręki, a także grożąc jej natychmiastowym użyciem noża, dokonał zaboru kasetek z pieniędzmi w nieustalonej kwocie, telefonu m-ki S. o wartości 100 zł oraz telefonu m-ki N. o nieustalonej wartości, a także videorejestratora o nieustalonej wartości, działając na szkodę B. S. (1) oraz (...) Sp. z o.o. z/s w K., przy czym czynu tego dopuścił się w ciągu pięciu lat po odbyciu jednego roku kary pozbawienia wolności orzeczonej wyrokiem Sądu Rejonowego w Opolu z dnia 3.01.2013 r., sygn. VII K 123/12, za przestępstwo z art. 158 § 1 kk w zw. z art. 64 § 1 kk, którą to karę odbył w okresie od 28.05.2013 r. do 28.05.2014 r.

tj. o przestępstwo z art. 280 § 2 kk w zw. z art. 64 § 2 kk,

X.  w nocy z 22 na 23 kwietnia 2018r. w K.w salonie gier przy ul. (...) działając wspólnie i w porozumieniu z S. D. (1) i M. W. (1), w ramach podziału ról w celu zaboru mienia, po uprzednim zastosowaniu wobec T. M. (1) przemocy w postaci przytrzymywania, uderzenia w tył głowy i rozpylenia gazu obezwładniającego, z maszyn do gier hazardowych dokonał zaboru pieniędzy w kwocie 3200 zł, a nadto dysku z nagraniem z monitoringu, na szkodę (...) Sp. z o.o. z siedzibą w T. oraz pieniędzy w kwocie 40 zł i telefonu komórkowego marki S. (...) o wartości 400 zł na szkodę T. M. (1), przy czym czynu tego dopuścił się w ciągu pięciu lat po odbyciu jednego roku kary pozbawienia wolności orzeczonej wyrokiem Sądu Rejonowego w Opolu z dnia 3.01.2013 r., sygn. VII K 123/12, za przestępstwo z art. 158 § 1 kk w zw. z art. 64 § 1 kk, którą to karę odbył w okresie od 28.05.2013 r. do 28.05.2014 r.

tj. o przestępstwo z art. 280 §1 kk w zw. z art. 64 § 2 kk,

XI.  w dniu 24 kwietnia 2018r. w K., w sklepie (...) mieszczącym się przy ul. (...), działając wspólnie i w porozumieniu z S. D. (1) i M. W. (1), w ramach podziału ról dokonał kradzieży jednej butelki piwa marki (...) o poj. 500 ml i wartości 3,19 zł na szkodę D. K., a następnie działając w celu utrzymania się w posiadaniu zabranej w/w rzeczy, bezpośrednio po dokonaniu kradzieży, użył gazu łzawiącego wobec pracownicy sklepu (...) rozpalając go dwukrotnie w jej twarz, przy czym czynu tego dopuścił się w ciągu pięciu lat po odbyciu jednego roku kary pozbawienia wolności orzeczonej wyrokiem Sądu Rejonowego w Opolu z dnia 3.01.2013 r., sygn. VII K 123/12, za przestępstwo z art. 158 § 1 kk w zw. z art. 64 § 1 kk, którą to karę odbył w okresie od 28.05.2013 r. do 28.05.2014 r.

tj. o przestępstwo z art. 281 kk w zw. z art. 64 § 2 kk,

XII.  w dniu 24 kwietnia 2018r. w K., w sklepie (...) mieszczącym się przy ul. (...) działając wspólnie i w porozumieniu z S. D. (1) i M. W. (1), w ramach podziału ról, usiłował dokonać rozboju na osobie E. Ś. (1) w ten sposób, że stosując wobec w/w przemoc w postaci szarpania i przytrzymywania za rękę oraz używając wobec niej gazu łzawiącego, który rozpylił w kierunku jej twarzy, a także kilkakrotnie grożąc jej uderzeniem trzymaną w ręku butelką z piwem zażądał od E. Ś. (1) wydania telefonu komórkowego marki S. (...) o wartości 1000 zł, jednak zamierzonego celu nie osiągnął z uwagi na ucieczkę pokrzywdzonej, przy czym czynu tego dopuścił się w ciągu pięciu lat po odbyciu jednego roku kary pozbawienia wolności orzeczonej wyrokiem Sądu Rejonowego w Opolu z dnia 3.01.2013 r., sygn. VII K 123/12, za przestępstwo z art. 158 § 1 kk w zw. z art. 64 § 1 kk, którą to karę odbył w okresie od 28.05.2013 r. do 28.05.2014 r.

tj. o przestępstwo z art. 13 § 1 kk w zw. z art. 280 § 1 kk w zw. z art. 64 § 2 kk.

Sąd Okręgowy w Opolu wyrokiem z dnia 26 listopada 2018 roku – sygn.. akt: III K 91/18 orzekł:

1)  oskarżonego S. D. (1) uznał za winnego popełnienia czynu opisanego w pkt I, uznając, że nie użyto noża lecz imitującego go niezidentyfikowanego przedmiotu, przyjmując, że czyn stanowi przestępstwo z art. 280 § 1 kk i za to na podstawie art. 280 § 1 kk wymierzył oskarżonemu karę 2 lat pozbawienia wolności,

2)  oskarżonego S. D. (1) uznał za winnego popełnienia czynu opisanego w pkt II i za to na podstawie art. 280 § 1 kk wymierzył oskarżonemu karę 2 lat pozbawienia wolności,

3)  oskarżonego S. D. (1) , w ramach czynu opisanego w pkt III, uznał za winnego tego, że 24 kwietnia 2018 roku w K. w sklepie (...) przy ul. (...), działając wspólnie i w porozumieniu z M. W. (1) i A. A. (1), w ramach podziału ról, dokonał kradzieży 1 butelki piwa O. (...) o wartości 3,19 zł na szkodę D. K. i użył gazu łzawiącego wobec pracownicy sklepu (...), rozpylając go dwukrotnie jej w twarz w celu doprowadzenia jej do stanu bezbronności i kontynuowania kradzieży, co jednak nie nastąpiło z uwagi na skuteczną obronę E. Ś. (1), tj. przestępstwa z art. 280 § 1 kk i za to na podstawie art. 280 § 1 kk wymierzył oskarżonemu karę 2 lat pozbawienia wolności,

4)  oskarżonego S. D. (1) , w ramach czynu opisanego w pkt IV, przyjął, iż oskarżony działał sam, uznając go za winnego popełnienia przestępstwa z art. 13 § 1 kk w zw. z art. 280 § 1 kk i za to na podstawie art. 14 § 1 kk w zw. z art. 280 § 1 kk wymierzył oskarżonemu karę 2 lat pozbawienia wolności,

5)  na podstawie art. 85 § 1 i § 2 kk i art. 86 § 1 kk wymierzył oskarżonemu S. D. (1) karę łączną 4 lat pozbawienia wolności, zaliczając na jej poczet – na podstawie art. 63 § 1 k.k. okres jego rzeczywistego pozbawienia wolności w sprawie od 19 czerwca 2018 roku do 26 listopada 2018 roku,

6)  oskarżonego M. W. (1) uznał za winnego popełnienia czynu opisanego w pkt V, z tym, że przyjął, że nie użyto noża lecz imitującego go niezidentyfikowanego przedmiotu, uznając, że czyn stanowi przestępstwo z art. 280 § 1 kk i za to na podstawie art. 280 § 1 kk wymierzył oskarżonemu karę 2 lat pozbawienia wolności,

7)  oskarżonego M. W. (1) uznał za winnego popełnienia czynu opisanego w pkt VI i za to na podstawie art. 280 § 1 kk wymierzył oskarżonemu karę 2 lat pozbawienia wolności,

8)  oskarżonego M. W. (1) w ramach czynu opisanego w pkt VII, uznał za winnego tego, że w dniu 24 kwietnia 2018 roku w K. w sklepie (...) przy ul. (...), działając wspólnie i w porozumieniu z S. D. (1) i A. A. (1) w ramach podziału ról, dokonał kradzieży 1 butelki piwa O. (...) o wartości 3,19 zł na szkodę D. K. i użył gazu łzawiącego wobec pracownicy sklepu (...) rozpylając go dwukrotnie jej w twarz w celu doprowadzenia jej do stanu bezbronności i kontynuowania kradzieży, co jednak nie nastąpiło z uwagi na skuteczną obronę E. Ś. (1), tj. przestępstwa z art. 280 § 1 kk i za to na podstawie art. 280 § 1 kk wymierzył oskarżonemu karę 2 lat pozbawienia wolności,

9)  oskarżonego M. W. (1) uniewinnil od popełnienia czynu z art. 13 § 1 kk w zw. z art. 280 § 1 kk, opisanego w pkt VIII,

10)  na podstawie art. 85 § 1 i § 2 kk i art. 86 § 1 kk wymierzył oskarżonemu M. W. (1) karę łączną 4 lat pozbawienia wolności , zaliczając na jej poczet – na podstawie art. 63 § 1 k.k. – okres rzeczywistego pozbawienia wolności w sprawie od 15 maja 2018 roku do 26 listopada 2018 roku,

11)  oskarżonego A. A. (1) uznał za winnego popełnienia czynu opisanego w punkcie IX, uznając, że nie użyto noża lecz imitującego go niezidentyfikowanego przedmiotu, przyjmując, że czyn stanowi przestępstwo z art. 280 § 1 kk w zw. z art. 64 § 2 kk i za to na podstawie art. 280 § 1 kk w zw. z art. 64 § 2 kk wymierzył oskarżonemu karę 2 lat i 6 miesięcy pozbawienia wolności,

12)  oskarżonego A. A. (1) uznał za winnego popełnienia czynu opisanego w pkt X i za to na podstawie art. 280 § 1 kk w zw. z art. 64 § 2 kk wymierzył oskarżonemu karę 2 lat i 6 miesięcy pozbawienia wolności,

13)  oskarżonego A. A. (1) , w ramach czynu opisanego w pkt XI, uznał za winnego tego, że 24 kwietnia 2018 roku w K. w sklepie (...) przy ul. (...) działając wspólnie i w porozumieniu z S. D. (1) i M. W. (1) w ramach podziału ról, dokonał kradzieży 1 butelki piwa O. (...) o wartości 3,19 zł na szkodę D. K. i użył gazu łzawiącego wobec pracownicy sklepu (...) rozpylając go dwukrotnie jej w twarz w celu doprowadzenia jej do stanu bezbronności i kontynuowania kradzieży, co jednak nie nastąpiło z uwagi na skuteczną obronę E. Ś. (1), tj. przestępstwa z art. 280 § 1 kk w zw. z art. 64 § 2 kk i za to na podstawie art. 280 § 1 kk w zw. z art. 64 § 2 kk wymierzył oskarżonemu karę 2 lat i 6 miesięcy pozbawienia wolności,

14)  oskarżonego A. A. (1) uniewinnił od popełnienia przestępstwa z art. 13 § 1 kk w zw. z art. 280 § 1 kk w zw. z art. 64 § 2 kk, opisanego w pkt XII,

15)  na podstawie art. 85 § 1 i § 2 kk oraz art. 86 § 1 kk wymierzył oskarżonemu A. A. (1) kare łączną 5 lat pozbawienia wolności , zaliczając na jej poczet – na podstawie art. 63 § 1 k.k. – okres rzeczywistego pozbawienia wolności w sprawie od 30 maja 2018 roku do 26 listopada 2018 roku (zmiana: postanowieniem z dnia 4 stycznia 2019 r.),

16)  na podstawie art. 46 § 1 kk orzekł solidarnie wobec oskarżonych S. D. (1), M. W. (1) i A. A. (1) obowiązek naprawienia szkody wyrządzonej przestępstwem poprzez zapłatę na rzecz:

- B. S. (1) 100 zł,

- (...) sp. z o.o. z.s. w T. 3.200 zł,

- T. M. (1) 40 zł,

17)  na podstawie art. 230 § 2 kpk i art. 231 § 1 k.p.k. orzekł w przedmiocie dowodów rzeczowych (pkt 20, 21, 22) oraz na podstawie art. 44 § 2 k.k. orzekł przepadek dowodu rzeczowego na rzecz Skarbu Państwa w postaci pojemnika z gazem pieprzowym,

18)  w pkt 24 i 25 orzekł o kosztach nieopłaconej obrony z urzędu udzielonej oskarżonemu S. D. (1) oraz zwolnił oskarżonych od kosztów sądowych.

Apelacje od powyższego wyroku wnieśli obrońcy oskarżonych: S. D. (1), M. W. (1) i A. A. (1).

Obrońca z urzędu oskarżonego S. D. (1) – adw. P. K., zaskarżył wyrok w części dotyczącej kary w zakresie wysokości wymiaru kary łącznej pozbawienia wolności, zarzucając:

rażącą niewspółmierność orzeczonej kary łącznej pozbawienia wolności w wymiarze 4 lat w stosunku do celów jakie kara ta winna spełnić w zakresie prewencji szczególnej i społecznego oddziaływania oraz przejawiającą się pominięciem przy określaniu jej wysokości okoliczności, że oskarżony jest sprawca młodocianym, wobec którego zgodnie z dyrektywą wskazaną w art. 54 § 1 k.k. w zw. z art. 53 k.k., Sąd wymierzając kare winien w pierwszej kolejności kierować się tym, by go wychować,

w n o s z ą c :

o zmianę wyroku w zaskarżonej części poprzez orzeczenie wobec oskarżonego kary łącznej pozbawienia wolności przy zastosowaniu zasady pełnej absorpcji, względnie wymierzenie oskarżonemu kary w wymiarze nie wyższym niż kara 3 lat pozbawienia wolności.

Obrońca oskarżonego M. W. (1) – adw. R. G. zaskarżył wyrok co do punktów 6, 7, 8, 10 sentencji w całości, zarzucając:

1)  w zakresie rozstrzygnięcia z punktu 6 – błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia poprzez ustalenie, że zachowanie M. W. wypełniło znamiona czynu z art. 280 § 1 k.k., a nie czynu z art. 18 § 3 k.k. w zw. z art. 280 § 1 k.k., co miało wpływ na treść wyroku,

2)  w zakresie rozstrzygnięcia z punktu 7 – błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia poprzez ustalenie, że zachowanie M. W. wypełniło znamiona czynu z art. 280 § 1 k.k., a nie czynu z art. 283 k.k. w zw. z art. 280 § 1 k.k., co miało wpływ na treść wyroku,

3)  w zakresie rozstrzygnięcia z punktu 8 –

a)  błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia poprzez ustalenie, że zachowanie M. W. wypełniło znamiona czynu z art. 280 § 1 k.k., a nie czynu z art. 283 k.k. w zw. z art. 280 § 1 k.k., co miało wpływ na treść wyroku,

b)  obrazę przepisów postępowania w postaci art. 399 § 1 k.p.k. poprzez zaniechanie uprzedzenia stron przez Sąd o zmianie kwalifikacji prawnej czynu z art. 281 k.k. na art. 280 § 1 k.k., co doprowadziło do naruszenia prawa do obrony i miało wpływ na treść wyroku,

4)  w zakresie rozstrzygnięcia z punktu 10 – rażącą niewspółmierność kary łącznej 4 lat pozbawienia wolności,

w n o s z ą c o:

1)  zmianę zaskarżonego orzeczenia poprzez:

- zmianę kwalifikacji prawnej czynu z art. 280 § 1 k.k. na art. 280 § 1 k.k. w zw. z art. 18 § 3 k.k., wymierzenie kary za pomocnictwo z zastosowaniem nadzwyczajnego złagodzenia kary,

- zmianę kwalifikacji prawnej czynów z art. 280 § 1 k.k. na art. 283 k.k. w zw. z art. 280 § 1 k.k. i wymierzenie kary łagodniejszego rodzaju, w mniejszym wymiarze,

- wymierzenie kary łącznej w mniejszym wymiarze,

2) zwolnienie oskarżonego M. W. od ponoszenia kosztów sądowych za drugą instancję ze względu na jego sytuację majątkową.

Obrońca oskarżonego A. A. (1) – adw. D. S. zaskarżył wyrok w zakresie punktów 11, 12, 13, 15, 17, 18 i 19 części dyspozytywnej, zarzucając:

1)  błąd w ustaleniach faktycznych mający wpływ na treść wydanego orzeczenia, polegający na uznaniu, że oskarżony A. A. (1) uczestniczył w rozbojach na terenie miejscowości Z. przy ul. (...) w dniu 18/19 kwietnia 2018 r. i w K. w salonie gier przy ul. (...) w nocy z 22 na 23 kwietnia 2018 r. przy braku miarodajnych dowodów na jego sprawstwo co do wskazanych czynów,

2)  błąd w ustaleniach faktycznych mający wpływ na treść wydanego orzeczenia polegający na uznaniu, że oskarżony A. A. (1) zaplanował i uczestniczył razem z oskarżonymi S. D. (1) i M. W. (1) w kradzieży 1 butelki piwa O. (...) o wartości 3,19 zł na szkodę D. K. przy użyciu gazy łzawiącego wobec pokrzywdzonej E. Ś. (1) podczas gdy zarówno konsekwentne wyjaśnienia współoskarżonych, a także nagranie z monitoringu ze sklepu wskazują, że oskarżony A. nie wiedział o zamiarze oskarżonego S. D. (1) ani nie brał czynnego czy też biernego udziału we wskazanym zdarzeniu,

3)  obrazę przepisów postępowania, mającą wpływ na treść wyroku, a mianowicie art. 7 k.p.k. w zw. z art. 410 k.p.k. i art. 424 k.p.k. poprzez dowolną ocenę materiału dowodowego, w postaci w szczególności wyjaśnień oskarżonych oraz oględzin monitoringu i uznanie, że oskarżeni wspólnie, w ramach podziału ról dokonali kradzieży rozbójniczej w dniu 24 kwietnia 2018 roku w K. na terenie sklepu (...) przy ul. (...), podczas gdy dokładna analiza tego materiału dowodowego prowadzi do wniosku, że był to eksces indywidualny oskarżonego S. D. (1),

4)  rażącą niewspółmierność orzeczonej kary łącznej wobec oskarżonego A. A. (1) w wymiarze 5 lat pozbawienia wolności, biorąc pod uwagę postawę oskarżonego i zachodzącą wobec niego pozytywną prognozę kryminologiczną oraz młody wiek oskarżonego,

w n o s z ą c o:

1)  zmianę zaskarżonego orzeczenia poprzez uniewinnienie oskarżonego od czynów opisanych w pkt IX, X i XI części wstępnej wyroku przy utrzymaniu wyroku wobec oskarżonego w pozostałej części,

2)  zwolnienie oskarżonego od ponoszenia kosztów sądowych za postępowanie przed I i II instancją,

ewentualnie o:

3)  zmianę zaskarżonego orzeczenia poprzez wymierzenie oskarżonemu kary łącznej w wymiarze 3 lat i 6 miesięcy pozbawienia wolności,

ewentualnie o:

4)  uchylenie zaskarżonego wyroku i przekazanie sprawy Sądowi Okręgowemu w Opolu do ponownego rozpoznania w zaskarżonej części.

Obrońca wniósł także o przeprowadzenie dowodu w postępowaniu odwoławczym z przesłuchania trzech świadków na okoliczność wyglądu zewnętrznego A. S..

Prokurator na rozprawie odwoławczej wniósł o nieuwzględnienie apelacji obrońców wszystkich oskarżonych i utrzymanie w mocy zaskarżonego wyroku.

Sąd Apelacyjny zważyl, co następuje:

apelacje obrońców oskarżonych nie są zasadne, wobec czego nie zostały uwzględnione.

1.  Odnośnie apelacji obrońcy oskarżonego M. W. (1).

a)  W odniesieniu do przypisanego oskarżonemu M. W. czynu w pkt 6 części dyspozytywnej wyroku (pkt V części wstępnej wyroku) polegającego na dokonaniu przestępstwa rozboju w dniu 18/19 kwietnia 2018 roku w Z., w salonie gier wobec pracownicy tego salonu (...) – obrońca zarzucił, powołując szereg judykatów, iż czyn oskarżonego stanowił pomocnictwo w dokonaniu rozboju, kwestionując jego współsprawstwo, a więc działania wspólnie i w porozumieniu z oskarżonymi S. D. (1) i A. A. (1).

Poza szeroko przedstawionym orzecznictwem co do postaci zjawiskowych przestępstwa, obrońca podniósł, że Sąd Okręgowy nie ustalił, iż istniało porozumienie pomiędzy oskarżonym M. W., a pozostałymi współoskarżonymi, co do jego udziału w popełnieniu przestępstwa. Także – według obrońcy – Sąd nie ustalił roli oskarżonego w popełnionym czynie, jednocześnie nie kwestionując, że „ zachowanie oskarżonego polegało jedynie na podwiezieniu pozostałych sprawców swoim autem w okolice salonu gier. Następnie, w jakiś czas później M. W. wszedł do tego salonu, w którym przebywali już S. D. i A. A.. Zaczął on tam grać na automacie. Jak wynika z ustaleń Sądu Okręgowego, M. W. pilnował pokrzywdzonej” (cytat ze str. 2 apelacji). Obrońca także stwierdził: „ w realiach rozpoznawanej sprawy oskarżony swoim zachowaniem nie dopuścił się wówczas zachowań godzących w mienie, używając przemocy lub groźby wobec pokrzywdzonej” (cytat ze str. 3 apelacji).

Powyższe wywody obrońcy nie znajdują wsparcia w zebranym materiale dowodowym, na podstawie którego Sąd I instancji dokonał prawidłowych ustaleń faktycznych (str. 1 pisemnego uzasadnienia wyroku), dokonując właściwej oceny tychże dowodów.

Należy na wstępie stwierdzić, że zaaprobowane przez obrońcę ustalenie Sądu, że po wejściu do salonu, w trakcie realizacji czynu, zachowanie oskarżonego M. W. polegające na „pilnowaniu pokrzywdzonej” w pełni realizuje współsprawstwo tegoż oskarżonego w wypełnieniu ustawowych znamion przestępstwa z art. 280 § 1 k.k., jak przyjął Sąd Okręgowy. Przeczy to tezie o pomocnictwie w popełnieniu tegoż przestępstwa.

Odnosząc się do zarzutu braku porozumienia pomiędzy oskarżonymi, co do zamiaru popełnienia, wspólnie – we trzech, przypisanego czynu, obrońca poza gołosłownym stwierdzeniem, że takiego porozumienia nie było, zdaje się nie zauważać nie tylko zeznań pokrzywdzonej (t. I, k. 15-18, 256-257; t. V, k. 825v–827) B. S. (2), że do salonu weszło trzech sprawców, z czego drugi „wpuścił trzeciego”, w salonie znajdowało się trzech napastników, ale także obrońca pominął dowód w postaci wyjaśnień oskarżonego M. W.. Oskarżony M. W. wyjaśnił w trakcie postępowania przygotowawczego (t. I, k. 192), że wszedł on do salonu z oskarżonym S. D., a po chwili do salonu wszedł oskarżony A. A.. Opisał przebieg zdarzenia, zaś z tych wyjaśnień wynikało, że oskarżony S. D. rozwiercał przy użyciu wiertarki automaty do gry, on zaś pilnował pokrzywdzonej i zwrócił uwagę na monitoring zainstalowany w salonie gier, natomiast oskarżony A. A. zabierał różne przedmioty z salonu gier. Wyjaśnił także, że po wyjściu z salonu, kierował samochodem, którym oskarżeni przyjechali do salonu gier. Po popełnionym przestępstwie uczestniczył w podziale pieniędzy zabranych z salonu gier, co także przekonuje, że był on czynnym uczestnikiem zdarzenia.

Apelujący pominął dowód w postaci wyjaśnień oskarżonego S. D. (t. II, k. 202), który stwierdził, że przed dokonaniem tego przestępstwa, jeździli we trzech samochodem i razem uzgodnili, że dokonają napadu na salon gier. Apelujący nie kwestionował ustaleń Sądu I instancji co do przebiegu zdarzenia, które zostały dokonane także w oparciu o dowód w postaci wyjaśnień oskarżonego M. W., złożonych w pierwszej fazie postępowania przygotowawczego. Sąd na str. 9-10 pisemnego uzasadnienia zaskarżonego wyroku przedstawił ocenę dowodów, wskazując także na częściową zmienność zeznań pokrzywdzonej, co skutkowało – w myśl art. 5 § 2 k.p.k. – rozstrzygnięciem wątpliwości na korzyść oskarżonych, wyłącznie w zakresie użycia przez nich przedmiotu, którym posługiwali się oskarżeni w trakcie napadu rabunkowego, skutkująca przyjęciem kwalifikacji prawnej czynu z art. 280 § 1 k.k., nie zaś z art. 280 § 2 k.k.

Należy dodatkowo podkreślić okoliczności, które zostały ustalone w postępowaniu przygotowawczym, nienależycie wyeksponowane przez Sąd I instancji, które także przeczą wersji, jakoby oskarżony M. W. jedynie przyjechał samochodem, pozostając w nim w trakcie rozboju.

Zainstalowany monitoring zarejestrował, że 19 kwietnia 2018 roku na ul. (...) w Z. o godz. 23:15, wjechał samochód (...) (którym poruszali się oskarżeni – czego nie kwestionowali), z którego wysiadło trzech mężczyzn, idąc w stronę budynku, w którym znajdował się salon gier. O godz. 23:39 kamera monitoringu zarejestrowała trzy osoby, jak idą w stronę parkingu, gdzie zaparkowany był samochód (...). Jedna osoba niosła przedmiot przypominający rejestrator DVD (bezspornym jest, że dokonano jego zaboru z salonu gier), a następnie wsiedli do samochodu i odjechali w stronę ul. (...) (t. I, k. 52). Należy ponadto podnieść, że użycie psa służbowego w dniu 19 kwietnia 2018 roku, o godz. 0:30, spowodowało, że pies z lokalu salonu gier skierował się na ul. (...) i przy garażach odnaleziono etui z telefonu – zabranego pokrzywdzonej (t. I, k. 10, 17). Fakt ten nie tylko uwiarygadnia wersję przedstawioną przez pokrzywdzoną, ale także przekonuje o wspólnym przyjeździe oskarżonych, pozostawienie samochodu nieopodal salonu gier, dojście do niego trzech osób i wspólny odjazd w kierunku ul. (...) i porzucenie tam zabranego przedmiotu.

Zatem, zarzut błędnych ustaleń faktycznych przyjętych za podstawę rozstrzygnięcia co do przypisanego w pkt 6 części rozstrzygającej przestępstwa oskarżonemu M. W. – jest niezasadny. Obrońca nie przedstawił argumentów, które czyniłyby ustalenia Sądu I instancji za wadliwe. Działanie oskarżonego M. W. stanowiło współsprawstwo w zakresie popełnienia przypisanego mu przestępstwa w ramach podziału ról, a jego istotny udział w realizacji ustawowych znamion przestępstwa rozboju, przeczy koncepcji pomocnictwa w jego dokonaniu. Oskarżony nie tylko realizował znamiona powyższego przestępstwa, ale także w pełni akceptował zachowania pozostałych oskarżonych, z którymi przebywał w salonie gier.

b)  W odniesieniu do przypisanych oskarżonemu M. W. czynów w punktach 7 i 8 części dyspozytywnej wyroku – zarzuty zawarte w pkt 2 i 3 apelacji także są niezasadne.

Apelujący, w odniesieniu do czynów przypisanych oskarżonemu w pkt 7 i 8 części dyspozytywnej wyroku zarzucił błędne ustalenia faktyczne, skutkujące nieprzyjęciem, że powyższe przestępstwa stanowią wypadki mniejszej wagi z art. 283 k.k.

Z takim poglądem nie sposób jest zgodzić się.

W odniesieniu do dokonanego przestępstwa rozboju w nocy z 22 na 23 kwietnia 2018 roku w K., w salonie gier, wobec pokrzywdzonego T. M. (1), na szkodę (...) sp. z o.o. z/s w T. (pkt VI części wstępnej wyroku, pkt 7 części dyspozytywnej), obrońca powołując szereg judykatów, na str. 4 apelacji stwierdził jednie, że „należało przyjąć wypadek mniejszej wagi” ze względu na to, że „ z treści zeznań pokrzywdzonego T. M. wynika, że po użyciu wobec niego gazu przemył on twarz wodą i zawiadomił telefonicznie Policję. Nie odniósł on w zasadzie obrażeń skutkujących koniecznością leczenia”. Obrońca podniósł także, że „ istotna jest zatem ocena nie tylko wyrządzonej szkody majątkowej, ale i dotkliwości oraz nasilenia stosowanych przez sprawcę środków rozbójniczych” (str. 4 apelacji). O ile można zgodzić się z powyższym stwierdzeniem, to nie sposób przyjąć w realiach rozpoznawanej sprawy, aby przestępstwo popełnione przez oskarżonego M. W. stanowiło wypadek mniejszej wagi z art. 283 k.k. Powyższe okoliczności mogły wpłynąć jedynie na wymiar orzeczonej kary, która stanowiła ustawowe minimum z art. 280 § 1 k.k. (2 lata pozbawienia wolności).

Istota wypadku mniejszej wagi, sprowadza się do szczególnej charakterystyki zachowania, realizującego wszystkie znamiona przestępstwa określonego w typie podstawowym, który sprawia, że taki czyn sprawcy stanowi przestępstwo zasługujące na łagodniejsze potraktowanie.

Wypadek mniejszej wagi zachodzi wówczas, gdy okoliczności popełnienia czynu zabronionego wskazują, że z jednej strony sam czyn charakteryzuje się niewielkim stopniem społecznej szkodliwości, z drugiej zaś, że jego sprawca nie jest na tyle niebezpieczny dla społeczeństwa, aby stosować w stosunku do niego zwykłą karę przewidzianą za zrealizowane przez niego przestępstwo (zob. Makarewicz, kodeks karny … s. 446-447, orzeczenie SN z 7.02.1935 r., Zbiór Orzeczeń SN – Izba Karna 1935, s. 388).

O przyjęciu wypadku mniejszej wagi decydują przedmiotowe i podmiotowe znamiona czynu, ze szczególnym uwzględnieniem tych elementów, które są charakterystyczne dla danego rodzaju przestępstw (OSNKW 1997, z. 3-4, poz. 27). Wśród znamion strony przedmiotowej istotne znaczenie mają w szczególności: rodzaj dobra, w które godzi przestępstwo, zachowanie się i sposób działania sprawcy, użyte środki, charakter i rozmiar szkody wyrządzonej lub grożącej dobru chronionemu prawem, czas, miejsce i inne okoliczności popełnienia czynu oraz odczucie szkody przez pokrzywdzonego.

W ocenie Sądu Apelacyjnego powyższe kryteria przeczą przyjęciu wypadku mniejszej wagi, także z uwagi na okoliczności podniesione na str. 21, 23-24 pisemnego uzasadnienia zaskarżonego wyroku. Zważyć należy, że popełniony czyn, opisany w pkt VI części wstępnej wyroku jest kolejno popełnionym przestępstwem przez oskarżonego M. W., który ponadto, po dokonaniu tegoż przestępstwa, dokonał także następnego przestępstwa w dniu 24 kwietnia 2018 roku (pkt 8 części dyspozytywnej wyroku). Wszystkie czyny zostały z góry zaplanowane, dokonano ich przy użyciu przemocy, środka obezwładniającego, z rażącym naruszeniem porządku prawnego, w celu osiągnięcia korzyści majątkowej.

W odniesieniu do przestępstwa przypisanego oskarżonemu w pkt 8 części dyspozytywnej wyroku, w dniu 24 kwietnia 2018 roku w K. w sklepie (...) na szkodę E. Ś. (1), stanowiącego przestępstwo z art. 280 § 1 k.k. – apelacja również jest niezasadna.

Obrońca wywodził na str. 4 apelacji, że także powyższe przestępstwo stanowiło wypadek mniejszej wagi. Wywód obrońcy pozostaje w sprzeczności, gdyż z jednej strony apelujący stwierdził, że „ nie sposób w pełni podzielić zapatrywań Sądu Okręgowego w Opolu, co do wypełnienia znamion rozboju z art. 280 § 1 k.k., gdyż zachowanie oskarżonego godziło w mienie o wartości 3,19 zł, a M. W. stał w pobliżu drzwi wejściowych”, a z drugiej zaś strony wywodził, że czyn oskarżonego stanowi wypadek mniejszej wagi, gdyż oskarżony „ nie oddziaływał, używając siły, czy też gazu na pokrzywdzoną. Sama zaś pokrzywdzona E. Ś. nie doznała obrażeń i nie wymagała leczenia”. (str. 4 apelacji).

Należy podkreślić, że czyn stanowiący wypadek mniejszej wagi jest typem uprzywilejowanym w stosunku do przestępstwa objętego przepisem w typie podstawowym. Jest uprzywilejowaną postacią czynu o znamionach przestępstwa typu podstawowego. Kwestionowanie typy podstawowego przestępstwa wyklucza przyjęcie wypadku mniejszej wagi.

W odniesieniu natomiast do podniesionej w apelacji niewielkiej wartości zagarniętego mienia należy podnieść, że w literaturze i orzecznictwie wyraźnie wskazuje się, że sama wartość przedmiotu czynności wykonawczej nie ma decydującego znaczenia przy ocenie wypadku mniejszej wagi. Wypadek mniejszej wagi nie może być utożsamiany z małą wartością mienia, przeciwko któremu skierowany jest czyn sprawcy. Podstawowym kryterium oceny jest stopień społecznej szkodliwości czynu (zob. D. Pleńska, O. Górniok, System prawa karnego … s. 403; wyrok SN z 11.05.1971 r., V KRN 147/71, nie publ.; Kodeks karny z orzecznictwem, Gdańsk 1996, s. 618, teza 138 do art. 199 k.k. z 1969 r.).

Oceniając stopień społecznej szkodliwości czynu, rodzaj i charakter naruszonego dobra, sposób i okoliczności popełnienia czynu, waga naruszonych przez oskarżonego norm prawnych, postać zamiaru, motywację – przekonują o braku podstaw do przyjęcia czynu oskarżonego jako wypadku mniejszej wagi.

Odnośnie zarzutu obrazy przepisu postępowania, tj. art. 399 § 1 k.p.k. – zawartego w pkt 3b apelacji – apelacja nie jest zasadna.

Sąd Okręgowy w pkt 8 części dyspozytywnej wyroku przypisał oskarżonemu M. W. popełnienie przestępstwa, kwalifikując czyn z art. 280 § 1 k.k., zmieniając opis czynności sprawczych realizowanych przez oskarżonego, jednocześnie uznał, że czyn opisany w pkt VII nie stanowi przestępstwa z art. 281 k.k. Konsekwencją tejże zmiany stanu faktycznego, było orzeczenie zawarte w pkt 9 części dyspozytywnej, uniewinniające oskarżonego M. W. od popełnienia przestępstwa z art. 13 § 1 k.k. w zw. z art. 280 § 1 k.k. Powyższe, zarzucane oskarżonemu czyny, pozostawały w ścisłym związku przedmiotowo-podmiotowym. Przyjęcie takiej konstrukcji prawnej, na podstawie dokonanych przez Sąd I instancji ustaleń faktycznych, było korzystne dla oskarżonego J. W., gdyż w ramach zarzucanych oskarżonemu dwóch przestępstw (opisanych w pkt VII i VIII części wstępnej wyroku), Sąd I instancji przypisał oskarżonemu wyłącznie czyn popełniony w sklepie (...), polegający na dokonaniu zaboru butelki piwa o wartości 3,19 zł, po uprzednim dwukrotnym użyciu gazu łzawiącego wobec sprzedawczyni E. Ś. (1) w celu doprowadzenia jej do stanu bezbronności i kontynuowania dalszej kradzieży w sklepie. Z przebiegu zdarzenia wynika, że zabór piwa nastąpił po wyjściu ze sklepu, a poprzedzało go użycie gazu łzawiącego wewnątrz sklepu. Dwukrotne użycie gazu nastąpiło poprzez działanie oskarżonego M. W.. Użycie gazu nie nastąpiło w celu utrzymania się w posiadaniu piwa lecz poprzedzało jego zabór, który nastąpił po wyjściu oskarżonych ze sklepu.

W pierwszej fazie zdarzenia, oskarżony M. W. trzymał w ręce piwo zabrane z półki sklepowej aby zasugerować sprzedawczyni, że chce za nie zapłacić, aby sprzedawczyni podeszła do kasy. Oskarżeni zamierzali zabrać pieniądze z kasy sklepu, a skoro po użyciu gazu łzawiącego, zamiaru tego nie zrealizowali wobec oporu sprzedawczyni, oskarżeni zabrali ze sklepu piwo, a więc zrealizowali znamiona przestępstwa rozboju z art. 280 § 1 k.k. Stąd ocena prawna tego czynu jest prawidłowa, dokonana przez Sąd I instancji na podstawie przeprowadzonych czynności procesowych i uzyskanych dowodów, właściwie ocenionych.

Sąd Okręgowy w końcowej części postępowania, przed zamknięciem przewodu sądowego uprzedził strony o możliwości zmiany kwalifikacji prawnej czynu opisanego w pkt V części wstępnej z art. 280 § 2 k.k. na art. 280 § 1 k.k., nie uczynił tego z przyczyn wyżej przedstawionych w odniesieniu do rozstrzygnięcia zawartego w pkt 8 części dyspozytywnej, obejmującego zachowanie oskarżonego zawarte w pkt VII i VIII części wstępnej wyroku, uniewinniając go z zarzutu stanowiącego czyn z art. 13 § 1 k.k. w zw. z art. 280 § 1 k.k. Użycie gazu łzawiącego opisanego w pkt VIII części wstępnej wyroku, zostało przypisane oskarżonemu wobec zachowania oskarżonego opisanego w pkt VII części wstępnej wyroku przed zaborem piwa ze sklepu i kontynuowaniem kradzieży przed sklepem w postaci żądania wydania telefonu komórkowego (pkt VIII części wstępnej). Zatem Sąd I instancji, zamiast przypisania oskarżonemu dwóch czynów, przypisał popełnienie jednego czynu w pkt 8 części dyspozytywnej wyroku, stanowiącego przestępstwo z art. 280 § 1 k.k., stąd uprzedzenie o zmianie kwalifikacji prawnej tego czynu nie było konieczne, skoro czyn VIII stanowił także przestępstwo rozboju, lecz w postaci usiłowania.

Zarzut apelacyjny okazał się z tego względu niezasadny.

c)  Zarzut rażącej niewspółmierności kary łącznej 4 lat pozbawienia wolności wobec oskarżonego M. W. (1) – nie został uwzględniony.

Obrońca oskarżonego na str. 5-6 wywiedzionej apelacji podniósł okoliczności, które – w jego ocenie – dawały podstawę do wymierzenia kary łącznej. Stosując zasadę całkowitej absorpcji. Do nich zaliczył: pozostawanie popełnionych czynów w ścisłym związku podmiotowo-przedmiotowym, godzące w tożsame dobra prawnie chronione, a także marginalną rolę i udział oskarżonego M. W. w popełnieniu przypisanych mu czynów, nieznaczny rozmiar szkody wyrządzonej popełnionymi przestępstwami, dobrą opinię środowiskową oskarżonego.

Sąd Okręgowy na str. 24-25 pisemnego uzasadnienia wyroku szeroko przedstawił okoliczności obciążające oraz łagodzące wobec oskarżonego M. W., które uwzględnił wymierzając kary jednostkowe za poszczególne przestępstwa. Sąd Apelacyjny podzielił powyższa ocenę, z tą jednak zmianą, że przyjął, iż oskarżony M. W. aktualnie jest osobą niekaraną, wobec upływu okresu próby, orzeczonego uprzednio wobec niego, a zatem wcześniejsze skazanie uznać należy za niebyłe. Nie zmienia to jednak faktu, że oskarżony popełnił szereg przestępstw o wysokim stopniu społecznej szkodliwości, a jego udział w popełnieniu czynu opisanego w pkt VI części wstępnej wyroku (rozbój w salonie gier w K.) był wiodący. Pomimo przeważającej ilości okoliczności obciążających, Sąd I instancji wymierzył za każdy z popełnionych czynów kary w wysokości ustawowego minimum, wynoszącego 2 lata pozbawienia wolności.

Kara łączna zatem winna wynosić od 2 lat do 6 lat pozbawienia wolności. Sąd orzekł karę łączną w wymiarze 4 lat pozbawienia wolności, uwzględniając związek czasowy popełnionych przestępstw oraz podmiotowo-przedmiotowy, nie znajdując podstaw do wymierzenia kary przy zastosowaniu zasady całkowitej absorpcji, przedstawiając swoje stanowisko na str. 25 pisemnego uzasadnienia zaskarżonego wyroku. Powołane w apelacji okoliczności, powyższej oceny skutecznie nie podważyły, skoro zostały przez Sąd I instancji uwzględnione, uwzględniając dyrektywy z art. 53 § 1 k.k.

Z tych względów apelacja obrońcy oskarżonego M. W. (1) nie została uwzględniona.

2.  Odnośnie apelacji obrońcy oskarżonego A. A. (1).

Obrońca oskarżonego A. A. (1) – w odniesieniu do przypisanych oskarżonemu czynów w punktach 11 i 12 części dyspozytywnej wyroku (pkt IX i X części wstępnej wyroku, z modyfikacją odnośnie pkt IX części wstępnej), zarzucił Sądowi I instancji dokonanie błędnych ustaleń faktycznych, w konsekwencji których Sąd uznał oskarżonego za winnego popełnienia tychże czynów, „ przy braku miarodajnych dowodów na jego sprawstwo co do wskazanych czynów” (cytat ze str. 2 apelacji obrońcy).

W uzasadnieniu apelacji obrońca wskazał (str. 4 apelacji) na okoliczności, które miałyby wykluczyć udział oskarżonego A. A. (1) w popełnieniu powyższych czynów. Do nich zaliczył:

1)  wyjaśnienia oskarżonych M. W. (1) i S. D. (1), złożone w pierwszej fazie postępowania przygotowawczego są niewiarygodne w zakresie wskazania przez nich oskarżonego A. A. jako współsprawcę tych czynów, gdyż w rzeczywistości popełnili oni powyższe przestępstwa z A. S., zaś „w ramach swoistej zemsty pomówili oskarżonego A. A.,

2)  nagrania z monitoringu nie zarejestrowały twarzy oskarżonego A> A. a tylko sylwetki poruszający się osób,

3)  nie przeprowadzono dowodu wykluczającego udziału A. S. w przedmiotowych zdarzeniach, zaś zeznania funkcjonariusza Policji Ł. L. – nie rozpoznającego A. S., nie zostały potwierdzone innym dowodem, nie przedstawiono zdjęć całej sylwetki A. S., a świadek mylił tę osobę z inną osobą.

Odnosząc się do powyższych zarzutów i twierdzeń, nie sposób jest odrzucić wersji, że są one konsekwencją zmiany wyjaśnień przez współoskarżonych M. W. i S. D., która nastąpiła po ich tymczasowym aresztowaniu i nie można wykluczyć – jak wynika to z doświadczenia orzeczniczego – że spowodowana została chęcią nieobciążania współoskarżonego, który wcześniej odbywał karę pozbawienia wolności, a jego sytuacja prawna, jako odpowiadającego w warunkach powrotności do przestępstwa z art. 64 § 1 k.k., była zdecydowanie mniej korzystna, niż pozostałych. Sąd Okręgowy dokonując oceny wyjaśnień oskarżonych M. W. i s. D. dostrzegł, że zmiana nastąpiła w końcowym etapie postępowania przygotowawczego, zaś wcześniej, oskarżeni nie wskazywali na udział A. S. w popełnieniu zarzucanych im czynów, zarówno podczas przesłuchania przez funkcjonariusza Policji, prokuratora i Sąd orzekający w sprawie zastosowania tymczasowego aresztowania. Sąd Okręgowy na str. 6 i 8 pisemnego uzasadnienia zaskarżonego wyroku dokonał obszernej i przekonywającej oceny dowodu w postaci wyjaśnień tychże oskarżonych, zasadnie odrzucając wersję o udziale A. S. w popełnieniu zarzucanych czynów. Znamiennym było to, że w sytuacji, gdy oskarżony S. D., kreując siebie na osobę, która zainicjowała pomówienie oskarżonego A. A., starał się siebie przedstawić jako osobę inicjująca pomówienie A. A., w sytuacji, gdy tenże nie popełnił żadnego z zarzucanych przestępstw. Oskarżony S. D. stworzył także wersję wiedząc, że w postępowaniu przygotowawczym uzyskano dowód z logowania się telefonu oskarżonego A. A. w czasie i miejscu dokonanych przestępstw, podając, że tymże telefonem on dysponował, skoro wcześniej uzyskał go od oskarżonego A. A.. Powyższą wersję słusznie uznano za niewiarygodną.

Obrońca oskarżonego A. A., pominął szereg dowodów, wskazanych na str. 8-17 pisemnego uzasadnienia zaskarżonego wyroku, które w sposób jednoznaczny przekonują o udziale tego oskarżonego w popełnieniu zarzucanych mu czynów, przypisanych w punktach 11 i 12 części dyspozytywnej wyroku. Uznając za zbędne, ponowne ich przytaczanie, Sąd Apelacyjny w pełni zaakceptował dokonaną ocenę tychże dowodów przez Sąd I instancji, zauważając przy tym, że nie zostały one zakwestionowane przez obrońcę oskarżonego A. A., negującego jego udział w popełnieniu tych czynów. Wywód co do braku wiarygodności zeznań funkcjonariusza Policji Ł. L., co do rozpoznania uczestników zdarzeń, jest nieprzekonujący, nie poparty żadnym dowodem.

W odniesieniu do przypisanego oskarżonemu A. A. czynu opisanego w pkt 13 części dyspozytywnej wyroku, obrońca zarzucił również dokonanie błędnych ustaleń faktycznych, a także obrazę art. 7 k.p.k. w zw. z art. 410 k.p.k. i art. 424 k.pk., wywodząc, że oskarżony A. A. nie wiedział o zamiarze oskarżonego S. D. (1) ani nie brał czynnego czy też biernego udziału we wskazanym zdarzeniu” ( sklep (...)K.), podnosząc, że „ był to eksces indywidualny oskarżonego S. D. (1)(str. 2 apelacji).

Obrońca nie kwestionował tego, że w dniu 24 kwietnia 2018 roku, w godzinach nocnych, przed sklep (...) w K. przyjechali wszyscy trzej oskarżeni, jednakże w samochodzie pozostał oskarżony A. A. (samochód nie miał wyłączonego silnika), natomiast współoskarżeni weszli do sklepu. Według obrońcy oskarżony A. A. nie wiedział o tym, że mają oni zamiar dokonania przestępstwa, brak dowodu o działaniu wspólnym i w porozumieniu. Wywodził, że zamiarem oskarżonego S. D. (1) była chęć zemsty wobec sprzedawczyni, zaś wyjaśnienia oskarżonego M. W. nie mogą stanowić wiarygodnego dowodu, gdyż tenże oskarżony jedynie przypuszczał, że oskarżony A. A. mógł wiedzieć o celu wizyty w sklepie (...) (str. 6 apelacji).

Powyższy zarzut i jego uzasadnienie nie są przekonywające w świetle ustaleń Sądu I instancji, wspartych na zebranym materiale dowodowym, wszechstronnie ocenionym przez Sąd Okręgowy (str. 18-19 pisemnego uzasadnienia zaskarżonego wyroku). Obrońca oskarżonego nie kwestionował przebiegu zdarzeń, zarówno zaistniałych przed wejściem do sklepu (...), jak również wewnątrz sklepu. W tym zakresie, zaistniałe zdarzenia i ustalenia Sądu wynikają z dowodów w postaci zeznań świadka M. H., który widział podjeżdżający samochód (...) bez włączonych świateł, pomimo godzin nocnych, wysiadających z samochodu dwóch oskarżonych (M. W. i S. D.), którzy zabrali z niego przedmioty w postaci prętu lub łomu, idąc w kierunku sklepu, jeden z nich miał założony kaptur na głowie (M. W.), zabrali ze sobą gaz łzawiący, który wcześniej był użyty przy popełnieniu innych przestępstw, wyjaśnień oskarżonego M. W. złożonych w Sadzie Rejonowym (k. 230, t. II), podczas posiedzenia dotyczącego tymczasowego aresztowania, z których wynika, że dokonanie napadu rabunkowego było zaplanowane, zaś oskarżony A. A. zdawał sobie sprawę z celu ich wizyty w sklepie (...). Ponadto oskarżony S. D. wyjaśnił (t. II, k. 203, 222), że oskarżony A. A. nie chciał wejść do sklepu. Jego postawę należy tłumaczyć tym, że jako wcześniej karany zdawał sobie sprawę z surowszej represji karnej. Twierdzenie zatem, że oskarżony A. A. nie uczestniczył w popełnionym przestępstwie, będąc współsprawcą w jego dokonaniu jest niezasadne, sprzeczne z dowodami zebranymi w sprawie. Istniało bowiem pomiędzy oskarżonymi porozumienie co do dokonania tego czynu oraz podział ról, zaś udział oskarżonego A. A. był istotny. Należy zważyć, że istotą współsprawstwa jest wyraźne lub milczące porozumienie współsprawców, zawarte przed popełnieniem przestępstwa lub w jego trakcie – muszą wiec oni działać wspólnie i w porozumieniu. Istotne i wymagane nie jest jednak wspólne dokonanie poszczególnych czynności czasownikowych, lecz realizacja zespołu znamion przestępstwa z objęciem zamiarem całości zdarzenia jak działania własnego (niezależnie od odpowiedzialności współsprawcy za rozmiary jego własnego ekscesywnego działania). Każda z osób obejmuje swoim zamiarem realizację wszystkich znamion czynu przestępczego (por. wyrok SN z 13.05.2008 r., IV KK 489/07). W świetle zatem przyjętych poglądów zawartych w judykaturze, działanie oskarżonego A. A. stanowi współsprawstwo – jak zasadnie przyjął to Sąd Okręgowy. Dalsze zaś działania oskarżonego S. D., przed sklepem (...), zasadnie Sąd Okręgowy przyjął jako eksces i uniewinnił oskarżonych A. A. (czyn XII) i M. W. (czyn VIII) od ich popełnienia.

Zarzut rażącej niewspółmierności kar jednostkowych oraz kary łącznej pozbawienia wolności wymierzonych oskarżonemu A. A. – okazał się niezasadny.

Podniesione przez obrońcę w uzasadnieniu apelacji (str. 6) okoliczności łagodzące nie podważają wskazanych przez Sąd (str. 25-26 pisemnego uzasadnienia wyroku) szeregu okoliczności obciążających oskarżonego. Sąd dostrzegł pomimo tego to, że niewielki jest rozmiar wyrządzonej przestępstwami szkody, co stanowiło istotną okoliczność, że wymierzone oskarżonemu kary jednostkowe oscylowały wokół dolnej granicy ustawowego zagrożenia przewidzianego z art. 280 § 1 k.k., przekraczając ustawowy próg, przede wszystkim z uwagi na działanie w warunkach powrotności do przestępstwa oraz nieskuteczności wcześniej wymierzanych kar pozbawienia wolności. Kara łączna 5 lat pozbawienia wolności nie razi surowością, uwzględnia zbieżność czasową oraz przedmiotową popełnionych przestępstw, przy zastosowaniu zasady częściowej absorpcji (od 2 lat i 6 miesięcy do 7 lat i 6 miesięcy pozbawienia wolności).

Z tych względów apelacja obrońcy oskarżonego A. A. nie została uwzględniona.

3.  Odnośnie apelacji obrońcy z urzędu oskarżonego S. D. (1).

Obrońca oskarżonego S. D. (1) zarzucając rażącą niewspółmierność kary łącznej 4 lat pozbawienia wolności, wymierzonej oskarżonemu S. D., podnosząc okoliczności, zarówno ze statusem młodocianego oskarżonego, a także podkreślając zbieżność czasową i podmiotowo-przedmiotową popełnionych przestępstw, pominął szereg okoliczności obciążających oskarżonego. Powyższe okoliczności wymienił Sąd Okręgowy na str. 23-24 pisemnego uzasadnienia wyroku, jak również te, które zadecydowały o wymierzeniu kary łącznej w wymiarze 4 lat pozbawienia wolności. Zgodzić należy się z oceną Sądu I instancji, że oskarżony S. D. jest osobą wysoce zdemoralizowaną, a proces ten nadal wzrasta (por. aktualna opinia z jednostki penitencjarnej), zaś jego resocjalizacja w warunkach wolnościowych okazała się nieskuteczna, w sytuacji popełnionych uprzednio przestępstw (k. 350-351) i wymierzonych kar.

Orzeczona kara łączna absolutnie nie razi surowością, wręcz uznać ją należy za łagodną, wobec zdecydowanie negatywnej postawy oskarżonego, jego zachowaniu w trakcie popełnionych przestępstw i zachowaniu w jednostkach penitencjarnych.

Z tych względów apelacja obrońcy oskarżonego S. D. nie została uwzględniona.

Zaskarżony wyrok jako merytorycznie prawidłowy, Sąd Apelacyjny w całości utrzymał w mocy.

Orzeczenie o kosztach nieopłaconej obrony z urzędu w postępowaniu odwoławczym oskarżonego S. D. znajduje uzasadnienie w § 17 ust. 1 pkt 5 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22.10.2015 r.

Sąd Apelacyjny orzekł o kosztach postępowania apelacyjnego, obciążając nimi oskarżonych, wobec możliwości podjęcia przez nich pracy i sytuacji finansowej – na podstawie art. 636 § 1 k.p.k. oraz art. 2 ust. 1 pkt 5 ustawy z 23.06.1973 r. o opłatach w sprawach karnych z późn. zm.

SSA Piotr Kaczmarek SSA Witold Franckiewicz SSA Bogusław Tocicki