WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 20 maja 2019 r.

Sąd Okręgowy w Siedlcach IV Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie:

Przewodniczący	SSO Katarzyna Antoniak
Protokolant	st. sekr. sądowy Anna Wąsak

po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 20 maja 2019 r. w S.

odwołania K. W.

od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w L.

z dnia 1 października 2018 r. Nr (...)

w sprawie K. W.

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddziałowi w L.

z udziałem płatnika składek (...) sp. z o.o. w M.

o ustalenie podlegania ubezpieczeniom społecznym

I.  zmienia zaskarżoną decyzję i ustala, że K. W. podlega obowiązkowo od 1 maja 2018 roku ubezpieczeniom: emerytalnemu, rentowym, chorobowemu i wypadkowemu z tytułu zatrudnienia na podstawie umowy o pracę u płatnika składek (...) sp. z o.o. w M.;

II.  zasądza od Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddziału w L. na rzecz K. W. kwotę 180 (sto osiemdziesiąt) złotych tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego.

Sygn. akt IV U 824/18 UZASADNIENIE

Decyzją z 1 października 2018r. nr (...) Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w S., działając na podstawie art. 83 ust.1 pkt 1 w zw. z art.6 ust.1 pkt 1, art.11 ust.1, art.12 ust.1, art.13 pkt 1 ustawy z 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych stwierdził, że K. W. jako pracownik u płatnika składek – (...) Sp. z o.o. nie podlega od 1 maja 2018r. obowiązkowo ubezpieczeniom: emerytalnemu, rentowym, chorobowemu i wypadkowemu. W uzasadnieniu zaskarżonej decyzji organ rentowy wskazał, że w wyniku przeprowadzonego postępowania wyjaśniającego stwierdził, iż umowa o pracę, którą zawarła K. W. nosi znamiona świadomego i celowego działania mającego na celu uzyskanie świadczeń z ubezpieczenia społecznego. Działanie to było pozorne i jako takie nieważne. W związku z tym K. W. nie podlega obowiązkowemu ubezpieczeniu pracowniczemu na podstawie w/w przepisów ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych (zaskarżona decyzja z 1 października 2018r. k.66-68v akt organu rentowego).

Od decyzji tej odwołanie złożyła ubezpieczona K. W., reprezentowana przez pełnomocnika, wnosząc o jej zmianę poprzez stwierdzenie, że od 1 maja 2018r. podlega obowiązkowym ubezpieczeniom społecznym jako pracownik u płatnika składek (...) Sp. z o.o., a ponadto o zasądzenie od organu rentowego na jej rzecz kosztów postępowania, w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przypisanych. Odwołująca się wskazała, że przedmiotowa umowa o pracę jest ważna, bowiem została zawarta zgodnie z prawem. Stosunek pracy między ubezpieczoną a płatnikiem składek (...) Sp. z o.o. został zatem nawiązany i nie można mówić o pozorności oświadczeń woli. K. W. na podstawie umowy o pracę z 27 kwietnia 2018r. faktycznie świadczyła pracę tożsamą z pracą dotychczas wykonywaną na rzecz płatnika składek na podstawie umów zlecenia. Ustalone przez płatnika składek wynagrodzenie jest średnim miesięcznym wynagrodzeniem jakie wcześniej uzyskiwała ubezpieczona z tytułu umów zlecenia oraz odpowiada realiom panującym na lokalnym rynku usług transportowych. Sam fakt, iż w dniu zawarcia umowy o pracę K. W. była w ciąży nie stanowi przesłanki wyłączającej możliwość zawarcia umowy o pracę. W ocenie skarżącej organ rentowy bezzasadnie przyjął, że umowa o pracę była nieważna (odwołanie k.1-4v akt sprawy).

W odpowiedzi na odwołanie organ rentowy wnosił o jego oddalenie oraz zasądzenie od płatnika składek na jego rzecz kosztów procesu, w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych. W uzasadnieniu swojego stanowiska przedstawił obszerną argumentację przemawiającą za przyjęciem nieważności umowy o pracę wskazując m.in., że ubezpieczona była zatrudniona u płatnika składek (...) Sp. z o.o. w okresie od 1 marca 2017r. do 30 kwietnia 2018r. na podstawie umów zlecenia. Nadto od 1 lipca 2016r. świadczyła ona pracę w pełnym wymiarze czasu pracy z minimalnym wynagrodzeniem na rzecz przedsiębiorstwa (...), należącego do prezesa (...) Sp. z o.o. Organ rentowy podniósł ponadto, że przedmiotowa umowa o pracę jest nieważna, gdyż została zawarta dla pozoru - art.83§1 kc. Zmiana tytułu zatrudnienia i zakresu ubezpieczenia oraz nierealny łączny wymiar czasu pracy w wymiarze 1,75 etatu w przypadku ubezpieczonej będącej w zaawansowanej ciąży jednoznacznie wskazuje, że jedynym celem zawarcia tej umowy było uzyskanie wysokiego świadczenia z ubezpieczenia chorobowego (odpowiedź organu rentowego na odwołanie k.6-7v akt sprawy).

Sąd ustalił, co następuje:

M. T. od lutego 2011r. prowadzi działalność gospodarczą pod nazwą (...) z siedzibą w M.. Głównym przedmiotem tej działalności jest spedycja ,tj. działalność polegająca na organizowaniu przewozu towaru i obsłudze obcych środków transportu. Firma nie posiada obecnie własnych samochodów, a jej biuro mieści się w S. przy ul. (...).

Ubezpieczona K. W. zawarła w dniu 1 lipca 2016r. umowę o pracę z przedsiębiorstwem (...) w M.. Powyższa umowa została zawarta na czas nieokreślony na stanowisku spedytora. Wynagrodzenie określono na kwotę 1850 zł brutto (umowa o pracę z 1 lica 2016r. – akta organu rentowego). Do obowiązków ubezpieczonej należało wyszukiwanie ofert transportu na giełdach transportowych oraz nadzór nad innymi spedytorami. Ubezpieczona pracowała w biurze firmy ,tj. w S. przy ul. (...) w godzinach od 8 do 16.

W dniu 7 grudnia 2016r. powstała (...) Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w M.. Biuro Spółki również znajduje się w S. przy ul. (...). Prezesem zarządu spółki jest M. T., a jej zakres działalności obejmuje m.in. międzynarodowy transport towarów (wpis z rejestru KRS k.38 akt organu rentowego). Spółka posiada około 40 samochodów dostawczych. Płatnik składek zatrudnia osoby na podstawie umów o pracę i umów zlecenia, w tym kierowców (na podstawie umowy o pracę, umowy zlecenie) spedytorów, dyspozytorów i pracowników biurowych. Samochody należące do spółki podzielone zostały na grupy, za każdą odpowiadał inny dyspozytor. Wynagrodzenia pracowników uzależnione były od efektywności ich pracy.

W dniu 1 marca 2017r. została podpisana przez ubezpieczoną i (...) Sp. z o.o. w M. umowa zlecenia na okres do 31 marca 2017r. Na podstawie tej umowy ubezpieczona zobowiązała się do wykonywania czynności polegających na wyszukiwaniu ofert transportu na giełdach transportowych za wynagrodzeniem w kwocie 11 483,52 złotych brutto (umowa zlecenia z 1 marca 2017r. k.46 akt organu rentowego). W następnych okresach zawierane były kolejne umowy zlecenia, aż do dnia 30 kwietnia 2018r. (umowy zlecenia k.39v-46 akt organu rentowego). W okresie zatrudnienia na podstawie umów zlecenia wynagrodzenie ubezpieczonej wynosiło od kilku do kilkunastu tysięcy złotych miesięcznie (vide: w/w umowy zlecenie i wykaz w piśmie organu rentowego z 6 marca 2019r. k.60 akt sprawy).

W dniu 27 kwietnia 2018r. ubezpieczona i (...) SP. z o.o. w M. zdecydowały o zmianie dotychczasowej formy zatrudnienia i w miejsce ponawianych co miesiąc umów zlecenie zawarły umowę o pracę na czas określony ,tj. na okres od 1 maja 2018r. do 31 marca 2020r. Na podstawie powyższej umowy ubezpieczona została zatrudniona na stanowisku managera ds. sprzedaży i marketingu w niepełnym wymiarze czasu pracy (3/4 etatu) za wynagrodzeniem 11 452,57 złotych brutto miesięcznie (umowa o pracę na czas określony z 27 kwietnia 2018r. k.6 akt organu rentowego). Jako manager ds. sprzedaży i marketingu ubezpieczona odpowiedzialna była za działania mające na celu prawidłowe funkcjonowanie przedsiębiorstwa w zakresie świadczonych usług transportowych. Do jej obowiązków należało m.in. wyszukiwanie ofert transportu na giełdach transportowych, wystawianie faktur, kontrola płatności oraz prowadzenie windykacji. Zadania, które wykonywała ubezpieczona przekraczały przeciętny zakres czynności dyspozytora. Ubezpieczona podejmowała ryzyko współpracy z nowymi kontrahentami oraz odpowiadała za pracę całego zespołu. Nadzorowała pracę dyspozytorów pod względem formalnym i merytorycznym. Stanowisko managera ds. sprzedaży i marketingu było stanowiskiem samodzielnym i kierowniczym. Ubezpieczona pracowała w zadaniowych systemie czasu pracy, swoją pracę wykonywała w zależności od okoliczności - w domu, jak i w biurze spółki mieszczącym się w S. przy ul. (...). Do biura ubezpieczona przyjeżdżała przed rozpoczęciem pracy na rzecz (...). Była samodzielnym pracownikiem i nie wymagała bezpośredniego nadzoru prezesa spółki. W momencie zawierania powyższej umowy o pracę ,tj. w dniu 27 kwietnia 2018r. ubezpieczona była w ciąży.

Ubezpieczona ma wykształcenie licencjackie w zakresie finansów i rachunkowości (kwestionariusz osobowy – w aktach organu rentowego). W okresie od 6 czerwca 2018r. do 22 lipca 2018r. ubezpieczona była niezdolna do pracy. W dniu 23 lipca 2018r. ubezpieczona urodziła dziecko. Obecnie przebywa na zasiłku macierzyńskim. W okresie niezdolności do pracy, a następnie po urodzeniu dziecka, obowiązki ubezpieczonej wykonuje prezes spółki (...).

Powyższy stan faktyczny Sąd ustalił na podstawie dokumentów znajdujących się w aktach organu rentowego i w aktach sprawy, a także na podstawie zeznań ubezpieczonej K. W. (k.21v-22v akt sprawy) i prezesa zarządu płatnika składek M. T. (k.22v-24 akt sprawy), które oceniono jako spójne, logiczne i w całości wiarygodne.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Odwołanie ubezpieczonej K. W. podlegało uwzględnieniu.

Zgodnie z art.6 ust.1 pkt 1 ustawy z 13 października 1998r. o systemie ubezpieczeń społecznych (Dz.U. z 2013r., poz.1442 ze zm.) obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym podlegają osoby fizyczne, które na obszarze Rzeczypospolitej Polskiej są pracownikami. Z kolei art.11 ust.1 w/w ustawy stanowi, że obowiązkowo ubezpieczeniu chorobowemu podlegają pracownicy, a w myśl art.12 ust.1 ustawy obowiązkowo ubezpieczeniu wypadkowemu podlegają osoby podlegające ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym.

Odnosząc powyższe uregulowania do okoliczności sprawy Sąd doszedł do przekonania, że wbrew ustaleniom organu rentowego od 1 maja 2018r. K. W. podlegała w/w ubezpieczeniom z tytułu zatrudnienia na podstawie umowy o pracę zawartej w dniu 27 kwietnia 2018r. u płatnika składek (...) Sp. z o.o. w M.. W okolicznościach sprawy bezsporne jest, że w okresie od 1 marca 2017r. do 30 kwietnia 2018r. ubezpieczona pracowała na rzecz (...) Sp. z o. o. z siedzibą w M. na podstawie umów zlecenia. W dniu 27 kwietnia 2018r. strony zdecydowały się na zmianę formy zatrudnienia i zawarły umowę o pracę na czas określony ,tj. na okres od 1 maja 2018r. do 31 marca 2020r. Organ rentowy podnosił, iż pomimo zawarcia umowy o pracę, w rzeczywistości ubezpieczona świadczyła pracę na podstawie umowy zlecenia, a zawarcie w dniu 27 kwietnia 2018r. umowy o pracę było świadomym działaniem, podjętym w celu uzyskania przez ubezpieczoną prawa do wyższych świadczeń z ubezpieczenia chorobowego (pismo procesowe organu rentowego k.60v akt sprawy).

W ocenie Sądu, w świetle okoliczności sprawy brak jest podstaw do stwierdzenia, że po 1 maja 2018r. ubezpieczona nadal wykonywała pracę na rzecz (...) Sp. z o.o. na podstawie umów zlecenie. Co do samego istnienia stosunku pracy między ubezpieczoną a płatnikiem składek Sąd uznał, że stosunek taki istniał i stanowił ważny tytuł ubezpieczenia społecznego ubezpieczonej we wskazanym okresie. Twierdzenie organu rentowego, że ubezpieczona i płatnik składek nie nawiązali stosunku pracy, a celem spisania umowy o pracę było uzyskanie przez ubezpieczoną nienależnych świadczeń z ubezpieczenia chorobowego jest nieuzasadnione i oparte jedynie na przypuszczeniach organu rentowego. Należy podkreślić, że ubezpieczona przez okres ponad 1 roku pracowała na rzecz Spółki (...) na podstawie umowy zlecenia. Okres ten, w ocenie Sądu jest wystarczający, aby płatnik składek ocenił, czy dana osoba jest przydatna dla firmy i zdecydował o podjęciu z nim dalszej współpracy. Z punktu widzenia interesów obu stron stosunku pracy uzasadnione było zawarcie umowy o pracę jako trwalszej podstawy zatrudnienia Zauważyć należy, że po zmianie formy zatrudnienia, ubezpieczonej powierzono samodzielne z nazwy i natury tego rodzaju funkcji - stanowisko managera ds. sprzedaży i marketingu. W ramach umowy o pracę zmianie uległ zakres obowiązków ubezpieczonej w porównaniu do dotychczasowych czynności w ramach umów zlecenie. Od tej chwili ubezpieczona obok pracy stricte dyspozytora, kierowała i nadzorowała pracę pozostałych dyspozytorów, podejmowała również ryzyko co do współpracy z nowymi kontrahentami. Ubezpieczona pracowała w zadaniowych systemie czasu pracy, swoje obowiązki wykonywała w zależności od potrzeb i okoliczności w biurze spółki w S. przy ul. (...), a także w miejscu zamieszkania. Należy podkreślić, że nie może być mowy o pozorności umowy o pracę w sytuacji, gdy praca jest faktycznie wykonywana, a ubezpieczona bezsprzecznie wykonywała powierzoną jej pracę. Wbrew twierdzeniom organu rentowego w relacji miedzy ubezpieczoną a Spółką (...) nie brakuje podstawowej cechy stosunku pracy, jaką jest praca pod kierownictwem pracodawcy – art.22 kp. Zdaniem Sądu ubezpieczona będąc zatrudniona na samodzielnym stanowisku nie wymagała stałego i bezpośredniego nadzoru ze strony prezesa spółki, szczególnie po rocznym okresie zatrudnienia w ramach umowy zlecenie, kiedy to poznała realia pracy i cele spółki. W tym miejscu zauważyć należy, że szczególną formą podporządkowania jest podporządkowanie autonomiczne, charakterystyczne dla stanowisk samodzielnych i kierowniczych. W przypadku osób zatrudnionych na takich stanowiskach wyznaczone im zadania, pracownicy wykonują w sposób nie podlegający ścisłemu oznaczeniu przez pracodawcę.

Zawartej w dniu 27 kwietnia 2018r. umowie o pracę nie można zarzucić sprzeczności z zasadami współżycia społecznego. Okoliczność, iż w okresie przed zawarciem powyższej umowy ubezpieczona była zatrudniona na podstawie umów zlecenia nie powinna skłaniać do uznania, iż zawarcie przez nią przedmiotowej umowy o pracę pozostawało w sprzeczności z zasadami współżycia społecznego, co miało się wyrażać w uzyskaniu wyższych świadczeń z ubezpieczenia społecznego. Oceniając okoliczności sprawy Sąd miał na uwadze fakt, że ubezpieczona i Spółka (...) zdecydowały się zmienić formę zatrudnienia ubezpieczonej z wysoko opłacanych umów zlecenie na umowę o pracę z dniem 1 maja 2018r., kiedy to ubezpieczona była w ciąży i w nieodległej perspektywie czasowej miała korzystać ze świadczeń z ubezpieczenia chorobowego. Podkreślić należy zatrudnianie kobiet w ciąży nie jest działaniem zakazanym przez prawo. Ubezpieczona przez wiele miesięcy wcześniejszego zatrudnienia na podstawie umów zlecenie wykazała się umiejętnościami organizacyjnymi i merytorycznymi w pracy na rzecz spółki (...), dlatego nie może dziwić, że będąc w ciąży zdecydowała się na zawarcie umowy o pracę - na samodzielnym stanowisku - będącej trwalszym stosunkiem prawnym niż stosunek na podstawie umowy zlecenie. Okoliczność, że po krótkim czasie od zatrudnienia w ramach umowy o pracę ubezpieczona stała się niezdolna do pracy nie może być interpretowana jako potwierdzenie zawarcia przez strony porozumienia mającego na celu uzyskanie przez ubezpieczoną świadczeń z tytułu niezdolności do pracy. Jak wskazano, zgromadzone dowody potwierdzają, że ubezpieczona po zwarciu umowy o pracę, przystąpiła do jej wykonywania i ustaleń tych nie podważa późniejsza niezdolność ubezpieczonej do pracy.

Resumując powyższe okoliczności Sąd uznał, że ubezpieczona i płatnik składek nawiązali ważnie stosunek pracy rodzący tytuł do ubezpieczenia społecznego ubezpieczonej. Tym samym K. W. podlega od dnia 1 maja 2018r. obowiązkowym ubezpieczeniom: emerytalnemu, rentowym, chorobowemu i wypadkowemu z tytułu zatrudnienia na podstawie umowy o pracę u płatnika składek (...) Sp. z o.o. w M..

Mając na uwadze całokształt powyższych okoliczności Sąd na podstawie art.477 ¹⁴§2 kpc zmienił zaskarżoną decyzję i orzekł jak w sentencji wyroku.

Zgodnie z zasadą odpowiedzialności za wynik procesu, na podstawie art.98§1 i 3 kpc w zw. z art.99 kpc i w zw. z §9 ust.2 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z 22 października 2015r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych (Dz.U. z 2015r., poz.1804 ze zm.) Sąd zasądził od organu rentowego na rzecz ubezpieczonej kwotę 180 złotych tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego.