UZASADNIENIE

Decyzją z 9 października 2015r. Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w R. powołując się na art. 110a ustawy z 17 grudnia 1998r. o emeryturach i rentach z FUS oraz ustawy z 5 marca 2015r. o zmianie ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych odmówił ubezpieczonemu S. D. prawa do ponownego ustalenia wysokości podstawy wymiaru świadczenia podnosząc, że najkorzystniejszy nowo ustalony wskaźnik wysokości podstawy wymiaru jego emerytury okazał się niższy od 250%.

W odwołaniu od decyzji ubezpieczony domagał się jej zmiany i przeliczenia wysokości emerytury podnosząc, że domaga się ustalenia najkorzystniejszego wwpw z 20 lat kalendarzowych od 1970r. do 1989r.

Organ rentowy wniósł o oddalenie odwołania.

Wyrokiem z 15 listopada 2016r. sygn. akt X U 2025/15 Sąd Okręgowy
w Katowicach oddalił odwołanie.

Sąd Okręgowy ustalił, że S. D. ur. (...), jest uprawniony
do emerytury górniczej od 1 września 2000r. Wskaźnik wysokości podstawy wymiaru emerytury ustalono z okresu od stycznia 1980r. do grudnia 1989r. (a nie do grudnia 1980r.
jak błędnie wskazał Sąd Okręgowy w swym uzasadnieniu) w wysokości 254,41%
i ograniczono do 250% (vide k. 140 a.r.).

Po nabyciu prawa do emerytury kontynuował zatrudnienie od 1.09.2000r.
do 30.09.2000r. i od 1.02.2012r. do 31.07.2014r.

W dniu 31 sierpnia 2015r. wystąpił do ZUS z wnioskiem o ponowne ustalenie podstawy wymiaru świadczenia na podstawie art. 110a ustawy emerytalnej nie przedkładając żadnych nowych dowodów zarobkowych. Zaskarżoną decyzją z 9 października 2015r. organ rentowy odmówił skarżącemu ponownego ustalenia podstawy wymiaru emerytury w oparciu o art. 110a ustawy emerytalnej, ponieważ nowo ustalony wskaźnik wysokości podstawy wymiaru świadczenia z 20 lat kalendarzowych (1980-2000, 2012-2014 i 1969-1979, za które przyjęto minimalne wynagrodzenie) wyniósł 154,60%.

Na zlecenie Sądu (...) S.A. Oddział KWK (...) nadesłała akta osobowe ubezpieczonego. W oparciu o uzupełniony materiał dowodowy sąd dopuścił dowód z opinii biegłej sądowej ds. rent i emerytur mgr S. K. celem ustalenia najkorzystniejszego wwpw emerytury skarżącego z wykorzystaniem materiału dowodowego zawartego w aktach emerytalnych, osobowych oraz zapisów z UZP dla Przemysłu Górniczego.

W opinii z 20 czerwca 2016r. biegła ustaliła wynagrodzenie miesięczne odwołującego za lata, za które brak dokumentacji płacowej tj. od 1969r. do 1979r. Oprócz wynagrodzenia zasadniczego uwzględniła dodatek nocny, funkcyjny, Kartę Górnika i deputat węglowy
na podstawie zapisów zawartych w Układzie Zbiorowym Pracy dla PW z grudnia 1957r.
i stycznia 1975r. Najkorzystniejszy wskaźnik wyliczyła z 20 lat kalendarzowych
od 1970 do 1988 i 2000 w wysokości 223,80%, który okazał się niższy od 250%.

W oparciu o dokonane ustalenia Sąd Okręgowy uznał, że odwołanie nie zasługuje
na uwzględnienie.

Sporną kwestią w rozpoznawanej sprawie było ustalenie czy odwołujący spełnia warunki do ponownego ustalenia podstawy wymiaru świadczenia w myśl art. 110a ustawy emerytalnej.

Stosownie do regulacji zawartej w art. 110 ust. 1 ustawy z 17 grudnia 1998r.
o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (t.j. Dz.U. z 2016r. poz. 887), zwanej dalej ustawą emerytalną, wysokość emerytury lub renty oblicza się ponownie
od podstawy wymiaru ustalonej w sposób określony w art. 15 jeżeli do jej obliczenia wskazano podstawę wymiaru składki na ubezpieczenie społeczne lub ubezpieczenia emerytalne i rentowe na podstawie przepisów prawa polskiego przypadającą w całości lub
w części po przyznaniu świadczenia, a wskaźnik wysokości podstawy wymiaru jest wyższy od poprzednio obliczonego. Warunek posiadania wyższego wskaźnika wysokości podstawy wymiaru nie jest wymagany od emeryta lub rencisty, który od ustalenia prawa do świadczenia do zgłoszenia wniosku o ponowne ustalenie świadczenia nie pobrał świadczenia wskutek zawieszenia prawa do emerytury lub renty lub okres wymagany do ustalenia podstawy przypada w całości po przyznaniu prawa do świadczenia, a wskaźnik wysokości podstawy wynosi co najmniej 130% (art. 110 ust. 2 ustawy emerytalnej).

Zgodnie natomiast z art. 110 a ust. 1 ustawy emerytalnej wysokość emerytury oblicza się ponownie od podstawy wymiaru ustalonej w sposób określony w art. 15,
z uwzględnieniem art. 110 ust. 3, jeżeli do jej obliczenia wskazano podstawę wymiaru składki na ubezpieczenie społeczne lub ubezpieczenia emerytalne i rentowe na podstawie przepisów prawa polskiego przypadającą w całości lub w części po przyznaniu świadczenia, a wskaźnik wysokości podstawy wymiaru przed zastosowaniem ograniczenia, o którym mowa w art. 15 ust. 5, jest wyższy niż 250%.

W myśl art.15 ust. 1. Podstawę wymiaru emerytury i renty stanowi ustalona w sposób określony w ust. 4 i 5 przeciętna podstawa wymiaru składki na ubezpieczenia emerytalne
i rentowe lub na ubezpieczenie społeczne na podstawie przepisów prawa polskiego w okresie kolejnych 10 lat kalendarzowych, wybranych przez zainteresowanego z ostatnich 20 lat kalendarzowych poprzedzających bezpośrednio rok, w którym zgłoszono wniosek
o emeryturę lub rentę, z uwzględnieniem ust. 6 i art. 176. Zgodnie z ust. 6 przepisu podstawa wymiaru może być ustalona w oparciu o zarobki osiągnięte w okresie 20 lat kalendarzowych wybranych z całego okresu podlegania ubezpieczeniu.

Odnosząc powyższe przepisy do ustalonego w sprawie stanu faktycznego Sąd I instancji stwierdził, że skarżący nie spełnia warunku opisanego w art. 110a ustawy dotyczącego osiągnięcia wwpw wyższego niż 250% z zarobków przyjętych do podstawy wymiaru (zgodnie z art. 15) w tym przypadających w części po przyznaniu prawa
do świadczenia. W tym zakresie Sąd Okręgowy w pełni zaakceptował treść opinii biegłej
z zakresu rent i emerytur mgr S. K., która do sporządzenia opinii wykorzystała zebrany w toku postępowania materiał dowodowy oraz przepisy Układów Zbiorowych Pracy dla Górnictwa, zawierające zapisy dotyczące wynagradzania pracowników fizycznych
i umysłowych zatrudnionych pod ziemią.

Biegła przyjęła bowiem stawki wynagrodzenia dla odwołującego przysługujące
na zajmowanych przez niego stanowiskach w okresach, za które brak dokumentacji płacowej. W opinii pominięto wypłaty premii, które z pewnością stanowiły znaczny element
w zarobkach skarżącego, ale brak było regulaminu ich wypłacania, który określałby wysokość i zasady wypłaty tego składnika wynagrodzenia. Biegła prawidłowo wyliczyła wwpw świadczenia odwołującego z zarobków osiąganych przez niego w okresie 20 lat kalendarzowych wybranych z całego okresu podlegania ubezpieczeniu w tym z okresu po przyznaniu prawa do emerytury: 1970-1988 i 2000 na 223,80%, co oznacza, że ubezpieczony nie spełnia warunków do przeliczenia wysokości emerytury na podstawie art. 110a ustawy emerytalnej.

Apelację od wyroku wniósł ubezpieczony.

Zaskarżając w całości wyrok Sądu Okręgowego apelujący domagał się zmiany zaskarżonego wyroku w całości oraz uchylenia zaskarżonej decyzji ZUS i ponownego przeliczenia wskaźnika podstawy emerytury zgodnie z art. 110a i 110 ustawy emerytalnej.

Apelujący podniósł, że Sąd I instancji nie wziął pod uwagę jego zeznań złożonych
na piśmie 7 listopada 2016r. i nie zapoznał się z nimi podczas, gdy mają one kluczowe znaczenie dla sprawy.

Apelujący zarzucił, że Sąd z tym pismem się nie zapoznał i wydał wyrok,
nie wspominając nic o tym o czym w tym piśmie (zeznaniu) pisał, czyli o art. 110a, 110,
art. 15 i art. 176, który dokładnie brzmi - „Art. 176: Podstawę wymiaru emerytury i renty
w 1999r. stanowi ustalona, w sposób określony w art. 15 ust. 4 i 5, przeciętna podstawa wymiaru składki na ubezpieczenie społeczne w okresie kolejnych 10 lat kalendarzowych wybranych przez zainteresowanego z ostatnich 19 lat kalendarzowych, poprzedzających bezpośrednio rok, w którym zgłoszono wniosek o emeryturę lub rentę, lub wniosek
o ponowne ustalenie wysokości tych świadczeń”.

W piśmie z dnia 12 stycznia 2018r. (k. 84-85) ponownie przedstawił własną interpretację art. 176 powołanej ustawy stwierdzając, że cyt.: „Gazeta Prawna z dnia 11.06.2015r. - załącznik Nr 3 podziela mój sposób rozumowania i interpretacji art. 110a, 110 ust. 3, 111, 176. Podaję przykłady. Przykład 4 to przykład, który jak ulał pasuje do mojego przypadku z tym, że w tamtym przykładzie zamiast art. 110 ust. 3 występuje art. 111 ust. 2, który jest bliźniaczo podobny do art. 110 ust. 3. Reasumując prosiłem i proszę o ponowne przeliczenie podstawy emerytury z art. 110a ustawy emerytalnej. Art. 110a 1. brzmi - wysokość emerytury oblicza się ponownie od podstawy wymiaru ustalonej w sposób określony w art. 15, z uwzględnieniem art. 110 ust. 3 jeżeli do jej obliczenia wskazano podstawę wymiaru składki na ubezpieczenie społeczne lub ubezpieczenia emerytalne
i rentowe. Na podstawie przepisów prawa polskiego przypadającą w całości lub części
po przyznaniu świadczenia, a wskaźnik wysokości podstawy wymiaru przed zastosowaniem ograniczenia o którym mowa w art. 15 ust. 5, jest wyższy niż 250%. 2. Ustalenia wysokości emerytury zgodnie z ust. 1 może nastąpić tylko raz. Art. 110a kieruje nas do art. 110 ust. 3, który brzmi - okres 20 lat kalendarzowych o których mowa w art. 15 ust. 1 obejmuje okres przypadający bezpośrednio przed rokiem w którym zgłoszono wniosek o ponowne ustalenie wysokości świadczenia z uwzględnieniem art. 176 czyli ustawodawca kieruje nas do art. 176, który brzmi – podstawę wymiaru emerytury w 1999r. stanowi ustalona w sposób określony
w art. 15 ust. 4 i 5 przeciętna podstawa wymiaru składki na ubezpieczenie społeczne w okresie kolejnych 10 lat kalendarzowych wybranych przez zainteresowanego z ostatnich 19 lat kalendarzowych poprzedzających bezpośrednio rok w którym zgłoszono wniosek o emeryturę lub rentę lub wniosek o ponowne ustalenie wysokości tych świadczeń”.

Na rozprawie apelacyjnej 21 lutego 2018r. pełnomocnik apelującego podniósł,
że odwołujący chciałby mieć wyliczoną emeryturę z zarobków od 1980 do 1989 roku
w oparciu o art. 176, ponieważ tak jego zdaniem wynika z przepisów.

Sąd Apelacyjny zważył, co następuje:

Apelacja ubezpieczonego nie zasługuje na uwzględnienie.

Przede wszystkim podkreślenia wymaga, że zgodnie z art. 387 § 2¹ k.p.c. jeżeli sąd drugiej instancji nie przeprowadził postępowania dowodowego ani nie zmienił ustaleń faktycznych sądu pierwszej instancji, a w apelacji nie zgłoszono zarzutów dotyczących tych ustaleń, uzasadnienie wyroku może zawierać jedynie wyjaśnienie podstawy prawnej wyroku
z przytoczeniem przepisów prawa.

Sąd drugiej instancji nie przeprowadził zatem postępowania dowodowego ani
nie zmienił ustaleń faktycznych sądu pierwszej instancji z uwagi na brak podstaw ku temu, dokonując jedynie oceny stanu faktycznego ustalonego przed Sądem I instancji oraz prawidłowości subsumpcji, albowiem apelujący nie kwestionował ustaleń.

Stąd kwestia sporną była jedynie ocena zgromadzonego i niekwestionowanego przez apelującego materiału dowodowego, albowiem istotą sporu nie jest problem faktyczny, a jedynie zagadnienie prawne.

W tym zakresie Sąd Apelacyjny w całości podzielił ustalenia oraz stanowisko zawarte w uzasadnieniu zaskarżonego orzeczenia, a to wobec trafności ustaleń oraz oceny dokonanych przez Sąd I instancji, zawartych w obszernym i precyzyjnym pisemnym uzasadnieniu.

Przedstawione przez apelującego argumenty nie wnoszą do sprawy żadnych nowych okoliczności faktycznych ani prawnych, mogących stanowić podstawę zmiany zaskarżonego orzeczenia.

Nie ulega wątpliwości, ze prawo do emerytury ubezpieczony nabył od 1 września 2000r. i wtedy obliczono też wwpw, zaś podstawa prawna i faktyczna wyliczenia została wskazana w treści decyzji z 10 listopada 2000r.

Przepis, z którego ubezpieczony wywodzi swoje roszczenie (art. 176 ustawy z dnia
17 grudnia 1998r. o emeryturach i rentach z FUS) jest przepisem przejściowym, w związku
z wejściem w życie od 1 stycznia 1999r. tej ustawy.

Wskazuje on na sposób ustalania podstawy wymiaru emerytury i renty tylko
w 1999r., natomiast ubezpieczony złożył wniosek o prawo do emerytury w 2000r. i decyzja przyznająca mu świadczenie wyliczone, wydana została w roku 2000. Niespełniona została zatem przesłanka pozwalająca na zastosowanie tego przepisu w sprawie ubezpieczonego.

Jedyna potencjalna możliwość przeliczenia świadczenia dla ubezpieczonego istnieje jedynie w oparciu o art. 110 i 110a powołanej ustawy, w przypadku zmiany stanu faktycznego.

Jednakże w tym przypadku zgromadzony w sprawie materiał dowodowy, w tym przeliczenie zarobków ubezpieczonego między innymi w oparciu o układy zbiorowe pracy nie pozwoliły na stwierdzenie, że spełnione zostały przesłanki do zastosowania powyższych przepisów.

Mając powyższe na uwadze Sąd Apelacyjny, na mocy art. 385 k.p.c. orzekł
o oddaleniu apelacji jako bezzasadnej.

/-/ SSA L.Jachimowska /-/ SSA M.Małek-Bujak /-/ SSA J.Ansion

Sędzia Przewodniczący Sędzia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

UZASADNIENIE