UZASADNIENIE

Zaskarżonym wyrokiem z dnia 24 września 2013 r. Sąd Rejonowy w punkcie I zasądził od pozwanej (...) SA (...) w W. na rzecz powoda J. T. kwotę 13971,20 zł wraz z odsetkami ustawowymi od kwoty 12571,20 zł liczonymi od dnia 13 listopada 2012 r. do dnia zapłaty, kwoty 400 zł liczonymi od dnia 14 lipca 2012 r. do dnia zapłaty oraz kwoty 1000 zł liczonymi od dnia 11 października 2012 r. do dnia zapłaty, w punkcie II dalej idące powództwo oddalił, w punkcie III umorzył postępowanie w zakresie cofniętego powództwa oraz w punkcie IV zasądził od strony pozwanej na rzecz powoda kwotę 3628,76 zł tytułem zwrotu kosztów procesu, w tym kwotę 2400 zł tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego.

Rozstrzygniecie Sąd Rejonowy oparł na następujących ustaleniach faktycznych:

W dniu 28 maja 2012 r., na drodze nr (...), na terenie Gminy O. (obszar wiejski) doszło do kolizji pojazdu M. (...), (...), o numerze rejestracyjnym (...) stanowiącym własność J. T., a kierowanym przez M. T. z pojazdem marki H. o numerze rejestracyjnym (...) prowadzonym przez D. C., w ten sposób, że kierujący pojazdem marki H., nie dostosowując prędkości do warunków ruchu, na łuku drogi uderzył w lewy bok pojazdu M. (...). Na miejsce zdarzenia wezwana została Policja. Sprawca kolizji ukarany został mandatem karnym. W chwili zdarzenia D. C. posiadał ważną polisę ubezpieczenia oc posiadaczy pojazdów mechanicznych zawartą ze stroną pozwaną. W wyniku zderzenia uszkodzone zostały następujące elementy pojazdu M. (...): błotnik przedni lewy, drzwi przednie lewe, listwa drzwi przednich lewych, wytłumienie drzwi przednich lewych, drzwi tylne lewe, listwa drzwi tylnych lewych, wytłumienie drzwi tylnych lewych, lampa tylna lewa, folia ochronna błotnika tylnego lewego szyba boczna tylna lewa wraz z zestawem naprawczym (konieczność wymiany tychże elementów), zderzak przedni, osłona belki lewego progu, słupek B lewy, płat dachu lewy, wnęka koła tylna lewa (konieczność naprawy). Koszt naprawy netto uszkodzonego pojazdu z zastosowaniem do naprawy nowych, oryginalnych części wynosi 21.728,40 zł. Technologiczny czas naprawy pojazdu trwać powinien 10 dni. Średnia cena wynajęcia pojazdu na terenie województwa (...) wynosi 100 zł netto/doba. Powód po zdarzeniu, zlecił wykonanie prywatnej kalkulacji szkody M. S. – rzeczoznawcy samochodowemu, który określił wartość szkody w pojeździe na kwotę 21.772,66 zł. Koszt sporządzenia prywatnej kalkulacji szkody wyniósł 400 zł. Powód prowadzi działalność gospodarczą polegającą na odpłatnym przewozie osób (taxi), i uszkodzony pojazd był użytkowanym w tym celu. W dniu 29 maja 2012 r., powód wynajął pojazd zastępczy – O. (...) za kwotę 100 zł netto/doba. Z wystawionej na rzecz powoda w dniu 10 lipca 2012 r., faktury VAT nr (...) wynika, że okres wynajęcia pojazdu zastępczego trwał 43 dni, a łączny koszt wynajęcia pojazdu wyniósł 4.300 zł netto. Zgłoszenie szkody nastąpiło w dniu 29 maja 2012 r. W dniu 11 października 2012 r., strona pozwana wypłaciła powodowi kwotę 8.827,09 zł tytułem odszkodowania. Następnie w dniu 09 listopada 2012 r., wypłacono powodowi kwotę 330,11 zł tytułem odsetek za okres od 29 czerwca 2012 r. do 12 października 2012 r. liczonych od kwoty 8.827,09 zł.

Apelację od wyroku wywiódł powód.

Zaskarżając orzeczenie w części oddalającej powództwo oraz w zakresie orzeczenia o kosztach, wniósł o jego zmianę w punkcie I poprzez oznaczenie daty początkowej naliczania ustawowych odsetek od kwoty 12 571,20 zł na dzień 29 czerwca 2012 r. do dnia zapłaty, nie naruszając pozostałych postanowień tego punktu, a także w punkcie II poprzez zasądzenie od strony pozwanej na rzecz powoda dalszej kwoty 3300 zł wraz z ustawowymi odsetkami liczonymi od 11 października 2012 r. oraz w punkcie IV poprzez zasądzenie od pozwanego na rzecz powoda dalszej kwoty tytułem zwrotu kosztów procesu, w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych, nie naruszając pozostałych postanowień tego punktu. Nadto wniósł o zasądzenie od strony pozwanej na rzecz powoda kosztów postępowania apelacyjnego, w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych.

Zaskarżonemu orzeczeniu zarzucił obrazę przepisów prawa materialnego tj. art. 361 § 1 i 2 k.c. poprzez określenie kosztów najmu pojazdu zastępczego według teoretycznego czasu naprawy, podczas gdy zasada pełnego odszkodowania wymaga zwrotu kosztów najmu za rzeczywisty okres, w którym poszkodowany nie mógł korzystać z pojazdu na skutek niezawinionego wypadku, tj. za okres od powstania szkody do wypłaty świadczenia odszkodowawczego, tym bardziej, że uszkodzony pojazd był narzędziem pracy powoda, który prowadził działalność gospodarczą polegającą na odpłatnym przewozie osób. Zarzuciła również naruszenia art. 481 k.c. w zw. z art. 14 ust.1 ustawy z dnia 22 maja 2003 r. o ubezpieczeniach obowiązkowych i Ubezpieczeniowym Funduszem Gwarancyjnym i Polskim Biurze Ubezpieczycieli poprzez uznanie, że odsetki od należności z tytułu kosztów przywrócenia do stanu poprzedniego należne są od 13 listopada 2012 r. w sytuacji gdy roszczenie to stało się wymagalne z dniem 29 czerwca 2012 r. i od tej daty zostały zgłoszone odsetki w pozwie oraz w dalszych pismach procesowych.

W odpowiedzi na apelację, pozwany wniósł o jego oddalenie oraz o zasądzenie od powoda na rzecz pozwanego kosztów postępowania.

Sąd Odwoławczy zważył co następuje:

Apelacja zasługiwała na uwzględnienie.

Sąd II instancji mając nie tylko uprawnienie, ale wręcz obowiązek rozważenia na nowo całego zebranego w sprawie materiału dokonał jego własnej, samodzielnej i swobodnej oceny, w następstwie czego dostrzegł podstawy do zakwestionowania w części wydanego w sprawie rozstrzygnięcia. Sąd Rejonowy poczynił ustalenia faktyczne, które Sąd Odwoławczy akceptuje i przyjmuje za własne, jednakże zebrany w sprawie materiał dowodowy poddał ocenie z przekroczeniem granic swobodnej oceny dowodów, wbrew zasadzie wyrażonej w przepisie art. 233 § 1 k.p.c.

Apelujący, podważając wnioski jakie w przedmiocie wielkości szkody wywołanej potrzebą najmu samochodu zastępczego oraz daty wymagalności świadczenia wyprowadził Sąd I instancji - wykazał okoliczności prowadzące do przyjęcia wniosków przeciwnych.

W ocenie Sądu Odwoławczego, postulat pełnego odszkodowania przemawia za przyjęciem szkody w wysokości całości wydatków poniesionych tytułem najmu pojazdu zastępczego. Za normalne następstwo zniszczenia, czy też uszkodzenia pojazdu służącego poszkodowanemu do prowadzenia działalności gospodarczej należy uznać konieczność czasowego wynajęcia pojazdu zastępczego w celu kontynuowania tej działalności w okresie, gdy szkoda nie została jeszcze naprawiona. Decydująca w tym przedmiocie jest okoliczność braku wypłaty powodowi odszkodowania w ustawowym terminie, pomimo że już w dniu 11 czerwca 2012 r. została sporządzona przez pozwanego wycena szkody. W tych zawinionych przez pozwanego okolicznościach, przy ocenie roszczenia nie należało kierować się jedynie technologicznym okresem naprawy. Przez okres 43 dni powód nie dysponował bowiem ani własnym samochodem, ani odszkodowaniem, które pozwalałoby mu na częściowe sfinansowanie zakupu nowego pojazdu. W tym stanie rzeczy, najem pojazdu zastępczego w okresie pomiędzy zniszczeniem pojazdu a jego sprzedażą należało uznać za usprawiedliwiony oraz pozostający w związku przyczynowym ze zdarzeniem objętym odpowiedzialnością ubezpieczeniową pozwanego. Podkreślenia wymaga, iż fakt zaistnienia w pojeździe szkody częściowej, a więc takiej której naprawa pozostaje ekonomicznie uzasadniona, nie oznacza, iż powód był zobowiązany do jej przeprowadzenia. W okolicznościach przedmiotowej sprawy decyzją powoda była sprzedaż uszkodzonego pojazdu, co wiązało się z koniecznością zakupu pojazdu nowego, jednak decyzja w tym przedmiocie była uzależniona w czasie od sprawności i terminowości zakończenia postępowania likwidacyjnego. Odszkodowanie z tytułu odpowiedzialności cywilnej sprawcy szkody obejmuje zwrot kosztów najmu pojazdu zastępczego w okresie, w którym powód był zmuszony korzystać z pojazdu zastępczego. Okoliczność, że poszkodowany wynajął pojazd zastępczy i był zobowiązany do poniesienia kosztów z tym związanych została wykazana. Z uwagi na powyższe, Sąd Odwoławczy zasądził na rzecz powoda dodatkową kwotę 3300 zł tytułem koszty najmu pojazdu zastępczego przez okres kolejnych 33 dni.

Na uwzględnienie zasługiwał również drugi wniosek apelacji o zmianę rozstrzygnięcia w zakresie daty początkowej odsetek ustawowych. Wynikająca z art. 455 k.c. reguła, według której dłużnik ma świadczenie spełnić niezwłocznie po wezwaniu go przez wierzyciela do wykonania, ulega modyfikacji w odniesieniu do świadczeń przysługujących poszkodowanemu od zakładu ubezpieczeń. Zgodnie z art. 14 ust. 1 ustawy z dnia 22 maja 2003 r. o ubezpieczeniach obowiązkowych, Ubezpieczeniowym Funduszu Gwarancyjnym i Polskim Biurze Ubezpieczycieli Komunikacyjnych, zakład ubezpieczeń wypłaca odszkodowanie w terminie 30 dni licząc od dnia złożenia przez poszkodowanego lub uprawnionego zawiadomienia o szkodzie. Powołany przepis nakłada na ubezpieczyciela obowiązek spełnienia świadczenia najdalej 30. dnia od daty otrzymania zawiadomienia o szkodzie. Ubezpieczyciel może zająć stanowisko w sprawie przed upływem tegoż terminu, jednakże jego decyzja nie powoduje wówczas zmiany terminu wymagalności świadczenia, którego poszkodowany może dochodzić przed sądem najwcześniej w trzydziestym pierwszym dniu od daty zawiadomienia o szkodzie. Pozwany nie wykazał przy tym, aby wyjaśnienie w powyższym terminie okoliczności niezbędnych do ustalenia odpowiedzialności zakładu ubezpieczeń albo wysokości odszkodowania okazało się niemożliwe, albo aby powód odmawiał współdziałania, tym bardziej, że w dniu 11 czerwca 2012 r. został sporządzony kosztorys naprawy. Mając zatem na uwadze, że zgłoszenie szkody nastąpiło w dniu 29 maja 2012 r. odsetki ustawowe od dochodzonego roszczenia były należne od dnia 29 czerwca 2012r.

Mając powyższe na uwadze, Sąd Odwoławczy podzielając argumentację apelującego, na podstawie art. 386 § 1 k.p.c., orzekł jak w punkcie I sentencji orzeczenia. Orzeczenie o kosztach znajduje uzasadnienie w treści art. 98 k.p.c. zgodnie z którym strona przegrywająca sprawę obowiązana jest zwrócić przeciwnikowi na jego żądanie koszty niezbędne do celowego dochodzenia praw i celowej obrony. Wobec powyższego Sąd Odwoławczy zaskarżony wyrok zmienił również w punkcie IV w ten sposób, że zasądzone w nim koszty procesu podwyższył do kwoty 5140,20 zł. Na koszty te składa się opłata od pozwu w kwocie 1.324 zł, opłata skarbowa od pełnomocnictwa w kwocie 17 zł, wynagrodzenie pełnomocnika procesowego w wysokości 2 400 zł oraz poniesiony koszt wynagrodzenia biegłego w kwocie 1.399,20 zł. Na koszty postępowania apelacyjnego składa się natomiast opłata od apelacji w kwocie 275 zł oraz wynagrodzenia pełnomocnika w wysokości 600 zł. Koszty zastępstwa zostały ustalone w oparciu o § 6 pkt 4 w zw. z § 13 ust. 1 pkt 1 Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości w sprawie opłat za czynności adwokackie oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej z urzędu (Dz. U. Nr 163, poz. 1348 z późn. zm.).

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

UZASADNIENIE