UZASADNIENIE

Powód P. G. prowadzący działalność gospodarczą pod nazwą P. w K. wniósł w dniu 24 kwietnia 2018r. pozew przeciwko (...) Spółce Akcyjnej w W. o zapłatę kwoty 1.008,60 zł z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od dnia 6 kwietnia 2018r. do dnia zapłaty oraz o zasądzenie od pozwanego na rzecz powoda kosztów procesu według norm przepisanych.

W uzasadnieniu pozwu wskazano, że w dniu 21 stycznia 2018r. miało miejsce zdarzenie drogowe, w wyniku którego uszkodzeniu uległ pojazd marki O. (...) o numerze rejestracyjnym (...), którego użytkownikiem był S. W.. Odpowiedzialność za przedmiotowe zdarzenie ponosi sprawca posiadający ubezpieczenie OC posiadaczy pojazdów mechanicznych u pozwanego. Na czas naprawy uszkodzonego pojazdu poszkodowany korzystał z najmu pojazdu zastępczego M. (...) od powoda. Płatny najem auta zastępczego trwał od dnia 26 lutego 2018r. do 6 marca 2018r. – łącznie 8 dni. Był to czas niezbędny do naprawy samochodu poszkodowanego przez warsztat, któremu zostało to zlecone. Zgodnie z cennikiem umowy najmu pojazdu, ostateczna wysokość czynszu najmu samochodu zastępczego wyniosła 1.968 zł. Czas najmu zależny był od rzeczywistego czasu naprawy pojazdu poszkodowanego, w którym uszkodzony pojazd mechaniczny mógł zostać naprawiony. Poszkodowany dokonał zgłoszenia szkody u pozwanego ( nr szkody (...)). Na podstawie umowy najmu wraz z cesją wierzytelności z dnia 26 lutego 2018r. w związku z § 6 umowy poszkodowany przelał na rzecz powoda przysługującą mu w stosunku do pozwanego wierzytelność w zakresie zwrotu kosztów najmu samochodu zastępczego. Powód, powołując się na przedmiotową cesję wierzytelności, wezwał pozwanego do zapłaty należności z tytułu kosztów najmu pojazdu zastępczego na czas naprawy uszkodzonego pojazdu w wyniku kolizji, której sprawcą był klient pozwanego, wskazując zarazem numer szkody OC. Na skutek ww. wezwania pozwany uznał roszczenie do kwoty 959,40 zł, jednak odmówił wypłaty należności w zakresie pozostałego do zapłaty odszkodowania w kwocie 1.008,60 zł. Pozwany, zdaniem powoda bezprawnie zaniżył wysokość odszkodowania wypłaconego z tytułu kompensaty kosztów najmu zastępczego pojazdu. Pozwany został poinformowany o wysokości kosztów najmu pojazdu zastępczego poprzez doręczenie mu faktury VAT nr (...) z dnia 22 marca 2018r. Termin płatności został ustalony na okres 14 dni i upłynął dnia 5 kwietnia 2018r.

Do pozwu załączono fakturę VAT nr (...) z 22 marca 2018r. na kwotę 1.968 zł, umowę najmu pojazdu oraz cesji wierzytelności, oświadczenie warsztatu o przebiegu naprawy pojazdu, formularz informacji szkody, kalkulację naprawy, kosztorys naprawy wykonany na zlecenie powoda, decyzje pozwanego, wezwanie pozwanego do zapłaty.

W dniu 30 maja 2018r. Referendarz sądowy w Sądzie Rejonowym w Kaliszu wydała nakaz zapłaty w postępowaniu upominawczym, zgodnie z żądaniem pozwu, sygn. akt V GNc 2286/18.

Pozwany, zachowując ustawowy termin wniósł sprzeciw od nakazu zapłaty, zaskarżając go w całości i wniósł o oddalenie powództwa i zasądzenie zwrotu kosztów postępowania. W uzasadnieniu wskazano, że roszczenie powoda jest niezasadne. Wobec nikłego zakresu uszkodzeń, pojazd poszkodowanego nie wymagał holowania z miejsca zdarzenia, pozostając mobilny i zdatny do dalszej bezpiecznej eksploatacji. Sprawca kolizji posiadał w jego dacie ubezpieczenie OC u pozwanego, który niezwłocznie podjął postępowanie likwidacyjne w sprawie – po zgłoszeniu przedmiotowej szkody jeszcze w dniu zdarzenia. Następnie – tj. dnia 26 lutego 2018r. poszkodowany zawarł z powodem umowę najmu pojazdu zastępczego w wymiarze 8 dni – tj. od dnia 26 lutego 2018r. do dnia 6 marca 2018r. – jednocześnie przelewając na powoda prawo do zwrotu jego kosztów, ustalonych fakturą VAT na kwotę 1.968 zł – ze stawką za dobę wynajmu w wysokości 200 zł netto. ( tj. 246 zł brutto). Po przeprowadzeniu postępowania likwidacyjnego w sprawie pozwany uznał swoją odpowiedzialność za skutki zdarzenia z dnia 24 stycznia 2018r. i zgodnie z upoważnieniem wypłacił bezpośrednio serwisowi naprawczemu łączną kwotę 6.140,59 zł brutto za naprawę powstałej w uszkodzonym pojeździe szkody częściowej. Nadto pozwany uznał zasadność wynajmu pojazdu zastępczego, przyznając powodowi z powyższego tytułu ograniczone do kwoty 959,40 zł brutto odszkodowanie, wyliczone za okres niezbędny do likwidacji szkody w wymiarze 6 dni – przy zweryfikowanej dobowej stawce najmu do kwoty 130 zł netto (tj. 159,90 zł brutto). Pozwany podniósł również zarzut braku legitymacji czynnej po stronie powoda, co wynika z nieważności umowy cesji wierzytelności z dnia 26 lutego 2018r., wskazującej tylko jednego dłużnika in solidum, tj. wyłącznie pozwanego. Umowa przelewu wierzytelności jedynie wobec ubezpieczyciela sprawcy czynu niedozwolonego, nie obejmująca wierzytelności wobec samego sprawcy szkody, jest sprzeczna z właściwością zobowiązania (art. 509 § 1 k.c.), a zatem jako sprzeczna z ustawą - jest nieważna (art. 58 § 1 k.c.). Ponadto pozwany zakwestionował okres wynajmu pojazdu zastępczego w wymiarze 8 dni jako wartości zawyżonej i nie pozostającej w adekwatnym związku przyczynowo – skutkowym z działaniem sprawcy przedmiotowej szkody, za którego odpowiedzialność ponosi. Pozwany prawidłowo ustalił podlegający refundacji okres wynajmu pojazdu zastępczego w wymiarze sześciu dni prawidłowej naprawy pojazdu, na który składały się w zakresie technicznej likwidacji szkody 4 dni, tj. 2 dni technologicznego czasu naprawy, 2 dni wolne od pracy, w zakresie postępowania likwidacyjnego - 2 dni – na przeprowadzenie oględzin i akceptację wyższych kosztów naprawy. Auto pozwanego było jezdne, o czym świadczy data szkody – 24 stycznia 2018r. a data oddania samochodu do naprawy 26 luty 2018r. Naprawa techniczna ograniczona do wymiany i czynności naprawczych związanych z tylnym zderzakiem i jego elementami nie była czasochłonna i nie wymagała trwałego demontażu auta. Pozwany zakwestionował również dobową stawkę najmu pojazdu klasy równorzędnej, co uszkodzony – tj. klasy D – w kwocie 200 zł netto – będącej zawyżoną i nieadekwatną wobec warunków cenowych rynku lokalnego.

W odpowiedzi na sprzeciw powód podtrzymał żądanie pozwu. Odniósł się do zarzutów pozwanego, w tym braku legitymacji procesowej.

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

Do zdarzenia doszło w dniu 21 stycznia 2018r. w O.. S. W. jechał swoim samochodem O. (...) i zahamował przed światłami. Sprawca zdarzenia nie zdążył wyhamować i wjechał w tył samochodu poszkodowanego. Uszkodzeniu uległ zderzak, belka i tylna klapa samochodu. Można było jeździć tym samochodem ponieważ światła nie uległy uszkodzeniu. Nie było Policji na miejscu zdarzenia. Poszkodowany i sprawca podpisali tylko oświadczenie Poszkodowany zgłosił szkodę pozwanemu i przesłał zdjęcia szkody. Nie zdecydował się na gotówkowe rozliczenie szkody ponieważ pozwany zaproponował jedynie 2.600 zł odszkodowania. Pozwany, na prośbę poszkodowanego, wskazał mu warsztat (...) Sp. z o.o. w K.. Na czas naprawy poprosił o samochód zastępczy. W dniu, kiedy oddał auto do naprawy, przyjechał przedstawiciel firmy (...) i przekazał mu auto zastępcze. Umówił się z warsztatem, że podstawi samochód do naprawy, gdy warsztat będzie już miał części potrzebne do naprawy. Dostał informację aby podstawić auto w dniu 26 lutego 2018r., tj. w dniu wynajmu pojazdu zastępczego. Proces naprawy trwał do 9 marca 2018r. Wtedy odebrał sprawne auto.

Dowód: zeznania świadka S. W. (00:12:54 – 00:46:06

minuta rozprawy z dnia 15.02.2019r. ), zgłoszenie szkody (k. 87 – 90

akt)

Szkodę zgłoszono pozwanemu w dniu 24 stycznia 2018r. telefonicznie. W czasie tej rozmowy pozwany informował poszkodowanego o możliwości bezkosztowego najmu pojazdu zastępczego z OC sprawcy oraz o zasadach refundacji kosztów samodzielnego najmu w oparciu o dobowe stawki najmu uzależnione od segmentu uszkodzonego auta. Pozwany wskazał poszkodowanemu dobowe stawki za wynajem pojazdu tej samej klasy co uszkodzony (D) w przypadku organizacji najmu we własnym zakresie – w ramach wystosowanego drogą mailową pisma informacyjnego z dnia 29 stycznia 2018r. W „zasadach wynajmu pojazdu zastępczego” w przypadku najmu pojazdu zastępczego z segmentu D stawkę najmu za dzień, przy najmie trwającym od czterech do siedmiu dni wskazano na 130 zł netto.

Dowód: akta szkody – druk zgłoszenia szkody (k. 87 – 90 akt), nagranie

zgłoszenia szkody stenogram (k. 71 – 78 akt), pismo informacyjne z

dnia 29.01.2018r. (k. 91 – 94 akt)

W dniu 26 lutego 2018r. powód zawarł z S. W. umowę najmu pojazdu oraz cesji wierzytelności, na podstawie której wynajął mu samochód marki M. (...) nr rej. (...), rok produkcji 2016. Ustalono kwotę najmu dobowego na 200 zł netto. W § 6 umowy najemca przelał na rzecz powoda swoją wierzytelność - prawo do odszkodowania z tytułu kosztów wynajmu pojazdu zastępczego wobec pozwanego.

Dowód: umowa najmu pojazdu oraz cesji wierzytelności z 26.02.2018r. (k. 7

– 7v akt)

W dniu 26 lutego 2018r. S. W. oświadczył, że w następstwie szkody w pojeździe O. (...) nr rej. (...), między innymi, nie miał możliwości korzystania z innego pojazdu, posiada inne pojazdy ale korzystanie z nich w trakcie likwidacji szkody nie było możliwe, pojazd wykorzystuje do codziennego i sprawnego dojazdu do pracy, do opieki nad członkami rodziny.

Dowód: formularz informacji szkody z 26.02.2018r. (k. 8 akt)

W dniu 26 lutego 2018r. S. W. zwrócił się do pozwanego o przekazanie należności za wynajem samochodu zastępczego na rachunek bankowy powoda.

Dowód: pismo do pozwanego z 26.02.2018r. (k. 6v akt)

Z oświadczenia warsztatu o przebiegu naprawy wynika, że kalkulacji naprawy dokonano w dniu 14 lutego 2018r. i w tym dniu pozwany zatwierdził kosztorys. Części zamienne zamówiono w dniu 15 lutego 2018r., a odebrano je w dniu 20 lutego 2018r. Naprawę rozpoczęto w dniu 26 lutego 2018r. i w tym dniu dokonano dodatkowych oględzin pojazdu. 28 lutego 2018r. dostarczono do warsztatu zatwierdzony poprawiony kosztorys naprawy i w tym dniu dokonano zamówienia dodatkowych części zamiennych, które odebrano w dniu 5 marca 2018r. W dniu 6 marca 2018r. zakończono naprawę. Lakierowanie wyniosło 6,8 roboczogodzin a „blacharka” 4,9 roboczogodzin.

Dowód: oświadczenie warsztatu o przebiegu naprawy pojazdu (k. 6 akt),

kalkulacja naprawy z 14.02.2018r. (k. 9 – 11 akt)

Naprawa samochodu O. (...) o numerze rejestracyjnym (...) numer szkody (...) zlecona została przez S. W.. Oględziny pojazdu odbyły się 5 lutego 2018r., natomiast samochód do naprawy podstawiony został 26 lutego 2018r. o godzinie 16:30. Przedmiotem naprawy była wymiana zderzaka tylnego wraz z listwą ochronną zderzaka, uchwytem, wspornikami oraz czujnikami parkowania lewy tył. Zderzak został pomalowany i zamontowany na auto. Po około tygodniu klient podjechał tylko na montaż listwy ochronnej zderzaka, która nie dotarła do warsztatu z całym zamówieniem. Klient odbierając samochód podpisał na zleceniu naprawy, że nie wnosi uwag do wykonanej naprawy.

Dowód: pismo (...) Sp. z o.o. w K. do Sądu (k. 132 akt), karta

zlecenia (k. 133 akt)

S. W. odebrał od powoda samochód zastępczy w dniu 26 lutego 2018r. o godzinie 16.45, a zwrócił w dniu 7 marca 2018r. o godzinie 16:20.

Dowód: protokół zdawczo odbiorczy (k. 8v akt)

W dniu 13 marca 2018r. (...) Sp. z o.o. w K. wystawił wobec S. W. fakturę VAT (...) z tytułu robocizny mechanicznej, lakierniczej oraz części zamiennych na kwotę 6.140,59 zł.

Dowód: faktura VAT (...) z 13.03.2018r. (k. 134 akt)

W dniu 22 marca 2018r. powód wystawił wobec S. W. fakturę VAT (...) z tytułu wynajmu pojazdu zastępczego M. (...) na czas naprawy pojazdu O. (...) na kwotę 1.968 zł, płatną w dniu 5 kwietnia 2018r. W załączniku do faktury wskazano, że najem wyniósł osiem dni za cenę 200 zł netto.

Dowód: faktura VAT (...) z 22.03.2018r. z załącznikiem (k.5 –

5 v akt)

Pismem z dnia 30 marca 2018r. pozwany poinformował S. W., że przekazał do wypłaty kwotę 959,40 zł tytułem kosztów wynajmu pojazdu zastępczego. Wyjaśnił jednocześnie, że przedstawiona faktura została poddana weryfikacji, w wyniku której okres wynajmu został ograniczony do sześciu dni, na który składały się dwa dni oczekiwanie na oględziny, dwa dni technologiczny czas naprawy, dwa dni wolne. Weryfikacji podlegała również stawka za wynajem pojazdu do 130 zł netto za dzień najmu. Zgodnie z przekazywaną przez pozwanego informacją, najem pojazdu zastępczego w klasie adekwatnej do pojazdu uszkodzonego był możliwy do zorganizowania za pośrednictwem pozwanego lub indywidualnie w wypożyczalniach działających na terenie całego kraju.

Dowód: pismo pozwanego do S. W. z 30.03.2018r. (k. 14, 95

akt)

Pismem z dnia 30 marca 2018r. pozwany przyznał powodowi kwotę 959,40 zł tytułem kosztów pojazdu zastępczego.

Dowód: pismo pozwanego do powoda (k. 12, 97 akt)

Sąd ustalił powyższy stan faktyczny na podstawie powołanych wyżej dokumentów oraz częściowo zeznań świadka S. W..

Sąd nie dał wiary zeznaniom tego świadka co do okoliczności, że pojazd z naprawy odebrał dopiero 9 marca 2018r. Z informacji pisemnej prezesa zarządu (...) Spółki z ograniczoną odpowiedzialnością w K. z dnia 8 marca 2019r. wynika, że przedmiotem naprawy był jedynie zderzak tylny wraz z listwą ochronną zderzaka, uchwytem, wspornikami oraz czujnikiem parkowania lewy tył. Z treści pisma wynika, że poszkodowany odebrał pojazd po pomalowaniu i zamontowaniu zderzaka albowiem po około tygodniu podjechał ponownie do warsztatu na montaż listwy ochronnej zderzaka, która nie dotarła na czas z całym zamówieniem.

Z dokumentów załączonych do akt sprawy nie wynika, kiedy S. W. odebrał pojazd po zamontowaniu zderzaka. Musiało to jednak nastąpić przed zamontowaniem listwy ochronnej. Niewielki charakter uszkodzeń pozwalał na użytkowanie pojazdu przed przekazaniem go do warsztatu, a także po zamontowaniu zderzaka. Zamontowanie listwy ochronnej było jedynie drobnym elementem naprawy.

Ustalenia stanu faktycznego pozwalają więc na stwierdzenie, wbrew zeznaniom świadka, że najem pojazdu zastępczego trwał jeszcze w okresie, kiedy poszkodowany dysponował już własnym samochodem po naprawie.

Sąd zważył co następuje:

Podstawą niekwestionowanej przez pozwanego odpowiedzialności za szkodę wywołaną przez sprawcę kolizji drogowej w dniu 21 stycznia 2018r. była umowa ubezpieczenia OC posiadaczy pojazdów mechanicznych, zgodnie z którą pozwany przyjął na siebie odpowiedzialność za szkody wyrządzone osobom trzecim wobec których odpowiedzialność za szkodę ponosi ubezpieczający lub ubezpieczony (art. 822 § 1 kodeksu cywilnego).

Odpowiedzialność sprawcy szkody wynika z przepisu art. 436 § 1 k.c., zgodnie z którym odpowiedzialność określoną w art. 435 k.c. ponosi również samoistny posiadacz mechanicznego środka komunikacji poruszanego za pomocą sił przyrody. W art. 435 §1 kodeksu cywilnego przewidziano odpowiedzialność za szkodę na osobie lub mieniu, wyrządzoną komukolwiek przez ruch przedsiębiorstwa lub zakładu, chyba że szkoda nastąpiła na skutek siły wyższej albo wyłącznie z winy poszkodowanego lub osoby trzeciej, za którą nie ponosi odpowiedzialności.

Zgodnie zaś z art. 35 ustawy z dnia 22 maja 2013r. o ubezpieczeniach obowiązkowych, Ubezpieczeniowym Funduszu Gwarancyjnym i Polskim Biurze Ubezpieczycieli Komunikacyjnych (tekst jedn. Dz.U. z 2013r., poz. 392 ze zm.) ubezpieczeniem OC posiadaczy pojazdów mechanicznych jest objęta odpowiedzialność cywilna każdej osoby, która kierując pojazdem mechanicznym w okresie trwania odpowiedzialności ubezpieczeniowej, wyrządziła szkodę w związku z ruchem tego pojazdu. W art. 36 ust. 1 ustawy wskazano, że odszkodowanie ustala się w granicach odpowiedzialności cywilnej posiadacza lub kierującego pojazdem mechanicznym. Oznacza to, że o rodzaju i wysokości świadczeń należnych od zakładu ubezpieczeń decydują przepisy kodeksu cywilnego, a w szczególności art. 361-363 oraz 444 – 447.

Uprawniony do odszkodowania w związku ze zdarzeniem objętym ubezpieczeniem odpowiedzialności cywilnej może dochodzić roszczenia bezpośrednio od ubezpieczyciela (art. 8 ust. 4 ustawy o działalności ubezpieczeniowej). Ubezpieczyciel odpowiada w granicach odpowiedzialności sprawcy szkody, na zasadach określonych w kodeksie cywilnym. Odpowiada więc za normalne następstwa działania bądź zaniechania, z którego szkoda wynikła. W tych granicach naprawienie szkody powinno obejmować wszystkie straty, które poszkodowany poniósł wskutek zaistnienia szkody (art. 361 § 2 k.c.). Przedstawione reguły nakazują przestrzeganie zasady pełnego odszkodowania w granicach adekwatnego związku przyczynowego. Podstawową funkcją odszkodowania jest bowiem kompensacja, co oznacza, że odszkodowanie powinno przywrócić w majątku poszkodowanego stan rzeczy naruszony zdarzeniem wyrządzającym szkodę. Utrata możliwości korzystania z rzeczy wskutek jej uszkodzenia stanowi szkodę majątkową. W piśmiennictwie podkreśla się, że normalnym następstwem w rozumieniu art. 361 § 1 k.c. jest bardzo często niemożność korzystania z samochodu przez poszkodowanego w sytuacji jego uszkodzenia. Jeżeli więc poszkodowany poniósł w związku z tym koszty, które były konieczne, na wynajem samochodu zastępczego, to mieszczą się one w granicach skutków szkodowych podlegających wyrównaniu.

W toku likwidacji szkody pozwany uznał swoją odpowiedzialność za szkodę i pokrył koszty naprawy. Uznał również zasadność wynajmu pojazdu zastępczego przez okres sześciu dni przy zweryfikowanej stawce najmu do kwoty 130 zł netto za dobę.

Obowiązek pozwanego pokrycia kosztów najmu pojazdu zastępczego wynika również z wytycznych Komisji Nadzoru Finansowego. Zgodnie z rekomendacją KNF z dnia 1.12.2009r. poszkodowany może żądać pokrycia kosztów najmu pojazdu zastępczego za okres, w którym nie było możliwe korzystanie z pojazdu, który uległ uszkodzeniu. Okres najmu winien być uzasadniony. Długość tego okresu warunkowana jest lojalnym zachowaniem się poszkodowanego wobec ubezpieczyciela.

W toku sporu ustalono, że nie zachodziła konieczność wynajmu samochodu zastępczego ponad sześć dni.

Nie zasługiwało również na uwzględnienie żądanie zwrotu kosztów najmu pojazdu zastępczego za cenę wyższą niż oferowana przez pozwanego.

Powód stał się wierzycielem pozwanego na skutek przelewu wierzytelności.

Zgodnie bowiem z art. 509 k.c. wierzyciel może bez zgody dłużnika przenieść wierzytelność na osobę trzecią (przelew), chyba że sprzeciwiałoby się to ustawie, zastrzeżeniu umownemu albo właściwości zobowiązania. Wraz z wierzytelnością przechodzą na nabywcę wszelkie związane z nią prawa, w szczególności roszczenie o zaległe odsetki. Odpowiedzialność pozwanego względem powoda z tytułu przelanej wierzytelności jest taka sama jak wobec poszkodowanego S. W., któremu nie przysługiwało odszkodowanie w kwocie przekraczającej kwotę przyznaną przez pozwanego.

Biorąc pod uwagę powyższe rozważania Sąd oddalił w całości powództwo.

O kosztach postępowania Sąd orzekł na podstawie art. 98 k.p.c., zgodnie z zasadą odpowiedzialności za wynik procesu, obciążając nimi w całości powoda. Na koszty podlegające zwrotowi pozwanemu przez powoda złożyło się wynagrodzenie pełnomocnika pozwanego ustalone w oparciu o § 2 pkt 2 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych (Dz.U. z 2016r., poz. 1667) wraz z opłatą skarbową od pełnomocnictwa.

Sąd nakazał również ściągnąć od powoda pokryte tymczasowo przez Skarb Państwa koszty stawiennictwa świadka S. W..

SSR Magdalena Berczyńska-Bruś

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

UZASADNIENIE