UZASADNIENIE

A. S. (1) wystąpił z wnioskiem o podział majątku wspólnego byłych małżonków wskazując jako uczestniczkę postępowania K. T..

We wniosku podał, że związek małżeński zainteresowanych, zawarty 2 grudnia 2010 roku, został rozwiązany przez rozwód prawomocnym wyrokiem Sądu Okręgowego w Olsztynie z 31 sierpnia 2017 roku wydanym w sprawie VI RC 1204/16, z winy uczestniczki postępowania. Na mocy prawomocnego postanowienia Sądu Rejonowego w Piszu z 23 stycznia 2017 roku wydanego w sprawie III RC 168/16, od dnia 18 kwietnia 2016 roku w małżeństwie zainteresowanych panował ustrój rozdzielności majątkowej.

Wnioskodawca wskazał, że w skład majątku wspólnego zainteresowanych mającego ulec podziałowi wchodzi:

1. lokal mieszkalny numer (...) położony w budynku oznaczonym numerem (...) przy ulicy (...) w B., wraz z przynależną do tego lokalu piwnicą i udziałem wynoszącym (...) części w nieruchomości wspólnej stanowiącej grunt pod budynkiem, część budynku i urządzenia nie służące do wyłącznego użytku właścicieli lokali, dla którego to lokalu Sąd Rejonowy w Piszu prowadzi księgę wieczystą o numerze (...), o wartości 75 000 złotych,

2. wyposażenie powyższego lokalu, w szczególności:

- laptop A. o wartości 1 000 złotych,

- telewizor (...)o wartości 2 000 złotych,

- telewizor S. o wartości 1 000 złotych,

- szafa ubraniowa z sypialni o wartości 2 500 złotych,

- meble kuchenne o wartości 2 000 złotych,

- wyposażenie dużego pokoju (kanapa, dwa fotele, stolik kawowy, stół, cztery krzesła, dwie komody, witryna) o wartości 2 000 złotych,

3. samochód osobowy marki B. (...), rok produkcji 1999, o numerze rejestracyjnym (...), o wartości 8 000 złotych.

Wnioskodawca wniósł o dokonanie podziału majątku wspólnego zainteresowanych w ten sposób, aby opisane wyżej składniki przyznać uczestniczce postępowania za stosowną spłatą na rzecz wnioskodawcy płatną w terminie 14 dni od uprawomocnienia się postanowienia. W uzasadnieniu podniósł, że wszystkie przedmiotowe składniki majątku wspólnego znajdują się w wyłącznym posiadaniu uczestniczki.

Nadto wnioskodawca wniósł o ustalenie, że poniósł on nakłady z majątku osobistego na majątek wspólny:

1. kwota 10 850,50 zł – na pokrycie ceny nabycia przedmiotowego lokalu mieszkalnego położonego w B. i pokrycie kosztów aktu notarialnego,

2. kwota 4 149,50 zł – na wydatki związane z remontem przedmiotowego lokalu mieszkalnego położonego w B.,

oraz następujące wydatki i ciężary związane z lokalem mieszkalnym w B.:

3. kwota 709,56 zł – na opłacenie rachunków za energię elektryczną w lokalu mieszkalnym w B. za okres od kwietnia do lipca 2016 roku,

4. kwota 6 417,62 zł – na opłacenie czynszu za lokal mieszkalny w B. za okres od 15 kwietnia 2016 roku do 15 kwietnia 2018 roku (przy czym do rozliczeń za kwiecień 2016 roku przyjęta została przez wnioskodawcę kwota 250,00 zł, albowiem zamieszkiwał on w tym lokalu do 15 kwietnia 2016 roku),

5. kwota 300,00 zł – na opłacenie abonamentu telewizyjnego w lokalu mieszkalnym w B. w okresie od maja do czerwca 2016 roku,

6. kwota 151,00 zł – na opłacenie podatku od nieruchomości – lokalu mieszkalnego w B. – za 2017 i 2018 rok,

7. kwota 112,00 zł - na wpłaty na rzecz (...) D. O. dokonane w okresie od czerwca do lipca 2016 roku,

8. kwota 10 019,80 złotych – na spłatę zadłużenia za lokal mieszkalny w B., orzeczonego prawomocnym nakazem zapłaty w postępowaniu upominawczym Sądu Rejonowego w Piszu wydanego 11 lipca 2017 roku w sprawie I Nc 829/17,

i wniósł o rozliczenie powyższych należności w niniejszym postępowaniu.

W uzasadnieniu wnioskodawca podniósł, że przed zawarciem związku małżeńskiego był on właścicielem lokalu mieszkalnego w E. przy ulicy (...), który to lokal sprzedał w czasie trwania małżeństwa z uczestniczką, a część środków uzyskanych ze sprzedaży, oraz środki pochodzące z darowizny otrzymanej od swojego ojca, przeznaczył na pokrycie ceny nabycia przedmiotowego lokalu mieszkalnego położonego w B. wynoszącej 9 557,30 złotych oraz kosztów sporządzenia umowy o ustanowieniu odrębnej własności lokalu i umowy sprzedaży w kwocie 1 293,20 złotych. Zaraz po zakupie lokalu w B. zainteresowani przeprowadzili niewielki jego remont polegający na wyszpachlowaniu i pomalowaniu wszystkich ścian. Koszt tego remontu wyniósł łącznie 4 149,50 złotych i również został pokryty ze środków uzyskanych przez wnioskodawcę ze sprzedaży lokalu mieszkalnego w E.. Dodatkowo, już po wyprowadzeniu się w dniu 15 kwietnia 2016 roku z lokalu w B., wnioskodawca do sierpnia 2016 roku opłacał czynsz i rachunki za energię elektryczną w pełnej wysokości.

W toku niniejszego postępowania wnioskodawca wniósł ponadto:

- o ustalenie nierównych udziałów zainteresowanych w majątku wspólnym w częściach 80% dla wnioskodawcy i 20% dla uczestniczki, przy czym wniosek ten ostatecznie cofnął (k. 432),

- o rozliczenie kwoty, którą można było osiągnąć z tytułu najmu przedmiotowego lokalu mieszkalnego położonego w B. w okresie od 16 kwietnia 2016 roku do 16 kwietnia 2018 roku, to jest w okresie, gdy w lokalu tym zamieszkiwała wyłącznie uczestniczka ze swoimi dziećmi i konkubentem,

- o rozliczenie korzyści uzyskanych przez uczestniczkę w okresie od 16 kwietnia 2016 roku do 16 kwietnia 2018 roku z tytułu zamieszkiwania w przedmiotowym lokalu mieszkalnym z wyłączeniem wnioskodawcy.

W toku niniejszego postępowania, zainteresowani dokonali sprzedaży przedmiotowego lokalu mieszkalnego położonego w B. wraz z umeblowaniem (30 listopada 2018 roku) i równego podziału ceny uzyskanej ze sprzedaży. Ponadto we wrześniu 2019 roku zezłomowali stanowiący składnik ich majątku wspólnego samochód osobowy marki B. i podzielili się po równo uzyskanymi z tego tytułu pieniędzmi. W toku postępowania zainteresowani podzielili się również majątkiem ruchomym i na rozprawie w dniu 10 września 2019 roku oświadczyli, że do rozliczenia w niniejszym postępowaniu pozostają wyłącznie poniesione przez nich nakłady.

Uczestniczka postępowania K. T. co do zasady przychyliła się do wniosku o podział majątku wspólnego.

Wniosła o ustalenie, że w skład majątku wspólnego zainteresowanych podlegającego podziałowi wchodzi ponadto kwota zgromadzona na dzień ustania wspólności majątkowej na rachunku bankowym wnioskodawcy w (...) S.A.

Ponadto wniosła o rozliczenie:

1. nakładów poniesionych przez uczestniczkę po ustaniu wspólności majątkowej z majątku osobistego na majątek wspólny w postaci:

- kwoty 7 430 złotych – na remont lokalu mieszkalnego położonego w B. (w łazience: wymiana armatury, zakup pralki, ułożenie terakoty, malowanie ścian i położenie struktury; w salonie: malowanie ścian, zakup i montaż paneli podłogowych, zakup i montaż listew przypodłogowych; w sypialni: malowanie ścian, zakup i montaż paneli podłogowych, zakup i montaż listew przypodłogowych; w przedpokoju: wykonanie zabudowy szaf i półek, obicie futryn drzwiowych; w pokojach dziecięcych: malowanie ścian, zakup i montaż paneli podłogowych, zakup i montaż listew przypodłogowych),

2. nakładów poniesionych przez zainteresowanych w czasie trwania wspólności majątkowej z majątku wspólnego na majątek osobisty wnioskodawcy - lokal mieszkalny numer (...) położony w E. przy ulicy (...) - w postaci:

- spłaty zadłużenia za ten lokal w kwocie 6 800 złotych,

- spłaty w okresie od 02.12.2010r. do 31.01.2013r. rat kredytu hipotecznego w łącznej kwocie 17 038,27 złotych,

3. wydatków i ciężarów związanych z samochodem osobowym marki B., poniesionych przez uczestniczkę po ustaniu wspólności majątkowej:

- kosztów ubezpieczenia OC oraz okresowych przeglądów technicznych przedmiotowego samochodu osobowego marki B., tj. łącznej kwoty 3 000 złotych (900 zł OC i 100 zł przegląd techniczny za 2016 rok, 900 zł OC i 100 zł przegląd techniczny za 2017 rok, 900 zł OC i 100 zł przegląd techniczny za 2018 rok),

- kosztów naprawy przedmiotowego samochodu osobowego marki B. w łącznej kwocie 3 850 złotych (wymiana tłumika – 200 zł, wymiana pompy wody – 300 zł, miedziane przewody hamulcowe – 300 zł, sprzęgło – 1 000 zł, łączniki stabilizatora – 200 zł, tuleje wahacza (2 sztuki) – 300 zł, naprawa zegarów – 200 zł, naprawa szyberdachu – 150 zł, czyszczenie środka i odnowienie plastików – 300 zł, wymiana filtra i olejów – 300 zł, polerowanie lamp – 100 zł, alternator – 300 zł, rolki i pasek klinowy – 200 zł).

Wnioskodawca stanowczo sprzeciwił się rozliczeniu kosztów zadłużenia i remontu oraz kosztów utrzymania pojazdu. Odnośnie zadłużenia lokalu w E. wskazał, że mieszkał w tym lokalu od 2007 roku. Na przełomie 2008 i 2009 roku wprowadziła się do niego uczestniczka wraz ze swoimi dziećmi. Uczestniczka nigdzie wtedy nie pracowała i posiadała zobowiązania finansowe wobec swojego byłego męża z tytułu podziału majątku wspólnego. Utrzymywali się wówczas wyłącznie z dochodów wnioskodawcy i alimentów otrzymywanych przez uczestniczkę na dzieci. Te okoliczności były przyczyną powstania zadłużenia za lokal wnioskodawcy. Zainteresowani wyprowadzili się z przedmiotowego lokalu na początku 2012 roku już jako małżonkowie i zamieszkali w B. w lokalu przydzielonym wnioskodawcy przez Wojskową Agencję Mieszkaniową, który to lokal blisko rok później zainteresowani kupili. Wnioskodawca wskazał, że na koniec 2011 roku zadłużenie za stanowiący jego własność lokal położony w E. z tytułu czynszu wynosiło 5 594,15 złotych i podkreślił, że powstało ono w okresie wspólnego zamieszkiwania w tym mieszkaniu wnioskodawcy i uczestniczki najpierw jako partnerów, a potem jako małżonków, natomiast do czasu sprzedaży tego lokalu w dniu14 grudnia 2012 roku, zadłużenie wzrosło do kwoty 8 805,81 złotych.

Odnośnie pojazdu marki B. wnioskodawca wskazał, że od dnia ustania wspólności majątkowej do dnia zezłomowania samochód ten znajdował się w wyłącznym posiadaniu uczestniczki, w związku z czym to uczestniczka winna była ponosić wszelkie koszty jego użytkowania, w tym koszty napraw, OC i okresowych przeglądów.

Natomiast odnośnie remontu wnioskodawca wskazał, że po jego wyprowadzeniu się w dniu 15 kwietnia 2016 roku z lokalu w B., uczestniczka nie posiadała środków na przeprowadzenie w tym lokalu jakiegokolwiek remontu. W lokalu tym zostały natomiast ułożone panele, przy czym ich zakupu za cenę 1 378,76 złotych dokonał wnioskodawca, który też z pomocą swojego kolegi przeprowadził ich montaż.

Z uwagi na powyższe wnioskodawca wniósł o rozliczenie kwoty 1 378,76 złotych stanowiącej nakład poniesiony po ustaniu wspólności majątkowej z majątku osobistego wnioskodawcy na majątek wspólny.

Nadto wnioskodawca wniósł o rozliczenie nakładu z majątku wspólnego na majątek osobisty uczestniczki w kwocie 9 447,16 złotych, którą po zawarciu związku małżeńskiego zainteresowani wpłacili na poczet spłaty długu uczestniczki względem jej byłego męża, wynikającego z tytułu wykonawczego – zaopatrzonego w klauzulę wykonalności postanowienia Sądu Rejonowego w Ełku z dnia 6 maja 2011 roku wydanego w sprawie I Ns 356/09.

Sąd ustalił, co następuje:

K. S. (obecne nazwisko T.) i A. S. (1) związek małżeński zawarli w E. 2 grudnia 2010 roku po rocznym funkcjonowaniu w związku partnerskim. Małżonków łączył początkowo system małżeńskiej wspólności ustawowej.

Sąd Rejonowy w Piszu prawomocnym wyrokiem wydanym 23 stycznia 2017 roku w sprawie III RC 168/16, ustanowił z dniem 18 kwietnia 2016 roku rozdzielność majątkową K. S. i A. S. (1).

Małżeństwo zainteresowanych zostało rozwiązane przez rozwód prawomocnym wyrokiem Sądu Okręgowego w Olsztynie z dnia 31 sierpnia 2017 roku wydanym w sprawie VI RC 1204/16, z winy K. S..

(okoliczności bezsporne, dowód: wyrok ustanawiający rozdzielność majątkową k. 167 akt sprawy III RC 168/16 Sądu Rejonowego w Piszu; wyrok rozwodowy k. 627 i ustalenia Sądu zawarte w pisemnym uzasadnieniu tego wyroku k. 634v akt sprawy VI RC 1204/16 Sądu Okręgowego w Olsztynie)

W dacie zawarcia związku małżeńskiego, A. S. (1) był właścicielem lokalu mieszkalnego numer (...) położonego w E. przy ulicy (...) i spłacał kredyt hipoteczny udzielony mu przez Bank (...) na zakup i remont tego lokalu. (bezsporne) W lokalu tym mieszkał od 2007 roku. W 2009 roku wprowadziła się do niego K. T. ze swoimi dziećmi z poprzedniego związku. Uczestniczka nie pracowała wówczas zawodowo, otrzymywała alimenty na dzieci i posiadała zobowiązania finansowe wobec byłego męża z tytułu podziału majątku wspólnego. A. S. (1) był natomiast żołnierzem zawodowym. Z uwagi na nie wystarczające dochód gospodarstwa domowego, na koniec 2010 roku zadłużenie za lokal mieszkalny położony w E. wynosiło 2 093,99 złotych, a na koniec 2012 roku wynosiło 8 805,81 złotych. K. T. w 2011 roku podjęła zatrudnienie w charakterze żołnierza zawodowego. Decyzją z 18 stycznia 2012 roku Wojskowa Agencja Mieszkaniowa przydzieliła A. S. (1), na czas pełnienia służby w garnizonie O., lokal mieszkalny numer (...) położony w B. przy ulicy (...). Wówczas małżonkowie wyprowadzili się ze stanowiącego własność wnioskodawcy lokalu mieszkalnego w E. i wraz z dziećmi K. T. zamieszkali w przydzielonym lokalu w B..

(dowód: ustalenia Sądu Okręgowego zawarte w pisemnym uzasadnieniu wyroku rozwodowego k. 634v akt sprawy VI RC 1204/16 Sądu Okręgowego w Olsztynie; zawiadomienie o wszczęciu egzekucji k. 382; kartoteki księgowe dotyczące lokalu mieszkalnego wnioskodawcy położonego w E. za lata 2010-2012 k. 347-352; decyzja w sprawie przydziału lokalu mieszkalnego k. 383)

W dniu 14 grudnia 2012 roku A. S. (1) sprzedał lokal mieszkalny numer (...) położony przy ulicy (...) w E. za cenę 128 000 złotych, z czego kwotę 108 549,14 złotych przeznaczył na całkowitą spłatę kredytu hipotecznego zaciągniętego w Banku (...).

Tego samego dnia, 14 grudnia 2012 roku, małżonkowie A. S. (1) i K. S. kupili zamieszkiwany dotychczas lokal mieszkalny numer (...) położony w B. przy ulicy (...) za cenę 9 557,30 złotych. W § 4 umowy sprzedaży małżonkowie oświadczyli, że lokal ten kupują na prawie wspólności majątkowej za środki pochodzące z ich majątku wspólnego.

(dowód: umowa sprzedaży lokalu mieszkalnego położonego w E. k. 448-455 oraz aneks do umowy sprzedaży k. 456-457; historia rachunku bankowego wnioskodawcy k. 412; umowa ustanowienia odrębnej własności lokalu i umowa sprzedaży lokalu mieszkalnego w B. k. 8-13; odpis z księgi wieczystej k. 37-37v)

W okresie od 2 grudnia 2010 roku (data zawarcia związku małżeńskiego) do 14 grudnia 2012 roku (data sprzedaży lokalu mieszkalnego położonego w E.) małżonkowie A. S. (1) i K. S. spłacili raty kredytu hipotecznego, zaciągniętego przez wnioskodawcę w Banku (...) na zakup i remont lokalu mieszkalnego numer (...) położonego w E. przy ulicy (...), w łącznej kwocie 4 066,66 złotych.

(dowód: historia spłaty kredytu zapisana na płycie CD k. 442)

W dniu 15 kwietnia 2016 roku A. S. (1) na żądanie żony wyprowadził się z lokalu mieszkalnego położonego w B.. W dniu 18 kwietnia 2016 roku zabrał z tego lokalu swoje ostatnie rzeczy. Od tego momentu w lokalu tym mieszkała tylko K. T. ze swoimi dziećmi, a z czasem także ze swoim nowym partnerem. A. S. (1) w dalszym ciągu posiadał klucze do mieszkania położonego w B..

W dniu 30 listopada 2018 roku A. S. (1) i K. T. sprzedali wchodzący w skład ich majątku wspólnego lokal mieszkalny położony w B.. (okoliczności bezsporne)

W okresie od 18 kwietnia 2016 roku (data ustania wspólności majątkowej) do 30 listopada 2018 roku (data sprzedaży lokalu mieszkalnego położonego w B.) A. S. (1) poniósł nakłady z majątku osobistego na stanowiący majątek wspólny lokal mieszkalny położony w B., polegające na uiszczeniu:

- kwoty 709,56 złotych – za energię elektryczną,

- kwoty 6 417,62 złotych – za czynsz,

- kwoty 151,00 złotych – tytułem podatku od nieruchomości za rok 2017 i 2018,

- kwoty 300,00 złotych – za abonament telewizyjny,

- kwoty 7 382,65 złotych – tytułem spłaty zadłużenia wobec Wspólnoty Mieszkaniowej nieruchomości przy ulicy (...) w B., wynikającego z prawomocnego nakazu zapłaty Sądu Rejonowego w Piszu wydanego w postępowaniu upominawczym 11 lipca 2017 roku w sprawie I Nc 829/17.

(dowód: dowody opłat za energię elektryczną k. 23-27; dowody opłat za czynsz k. 19-22, 120-121, 191-192, 247-248; dowody opłat podatku od nieruchomości k. 256-257; dowody opłat abonamentu telewizyjnego k. 258-259; odpis nakazu zapłaty z 11.07.2017r. sygn. akt I Nc 829/17 k. 198; dowód przelewu na rzecz Wspólnoty Mieszkaniowej nieruchomości przy ulicy (...) w B. z tytułu nakazu zapłaty k. 214)

W czasie trwania wspólności majątkowej małżonkowie A. S. (1) i K. S. kupili samochód osobowy marki B. (...), rok produkcji 1999, o numerze rejestracyjnym (...). Po ustaniu wspólności majątkowej samochód ten znajdował się w wyłącznym posiadaniu K. S., która ponosiła wszelkie koszty jego utrzymania - naprawy, ubezpieczenie OC, okresowe przeglądy techniczne. We wrześniu 2019 roku zainteresowani zezłomowali ten pojazd i podzielili się uzyskanymi z tego tytułu pieniędzmi.

(okoliczności bezsporne, dowód: kserokopia dowodu rejestracyjnego k. 390-391)

W dacie ustania wspólności majątkowej na rachunku bankowym A. S. (1) otwartym w (...) Banku (...) Spółce Akcyjnej zgromadzona była kwota 102,80 złotych.

(dowód: historia z rachunku bankowego wnioskodawcy w (...) S.A. k. 316-319)

Sąd zważył, co następuje:

Zgodnie z art. 31 § 1 k.r.o. majątkiem wspólnym małżonków są przedmioty majątkowe nabyte w czasie trwania wspólności ustawowej przez oboje małżonków lub przez jednego z nich. Przepis art. 43 § 1 k.r.o. zawiera domniemanie, iż oboje małżonkowie mają równe udziały w majątku wspólnym.

Zgodnie z art. 46 k.r.o. od chwili ustania wspólności ustawowej do majątku, który był nią objęty, jak również do podziału tego majątku w sprawach nie unormowanych w kodeksie rodzinnym i opiekuńczym stosuje się odpowiednio przepisy o wspólności majątku spadkowego i dziale spadku. Podobne odesłanie w kwestiach proceduralnych do przepisów o dziale spadku zawiera przepis art. 567 § 3 k.p.c.

Skład i wartość majątku ulegającego podziałowi ustala Sąd (art. 567 § 3 k.p.c. w zw. z art. 684 k.p.c.). Zasadą jest, iż podział majątku wspólnego obejmuje składniki należące do danego majątku w dacie ustania wspólności oraz istniejące w chwili dokonywania podziału.

W niniejszej sprawie bezspornie ustalono, że w dacie ustania wspólności majątkowej zainteresowanych w skład ich majątku wspólnego wchodził:

1. lokal mieszkalny numer (...) położony w budynku oznaczonym numerem (...) przy ulicy (...) w B. wraz z wyposażeniem,

2. samochód osobowy marki B. (...), rok produkcji 1999, o numerze rejestracyjnym (...),

3. laptop A.,

4. telewizor (...),

5. telewizor S..

W toku niniejszego postępowania zainteresowani dokonali jednak zgodnego podziału poza rozprawą ruchomości wskazanych wyżej w pkt 3., 4. i 5., środków pieniężnych uzyskanych ze sprzedaży lokalu mieszkalnego wymienionego w pkt 1. i środków pieniężnych uzyskanych ze zezłomowania pojazdu wymienionego w pkt 2. Do rozliczenia w niniejszym postępowaniu pozostały zatem wzajemne roszczenia zainteresowanych z tytułu posiadania rzeczy objętych majątkiem wspólnych oraz z tytułu wydatków i nakładów poczynionych z majątku wspólnego na majątek osobisty każdego z małżonków i odwrotnie. Ponadto, do rozliczenia pozostała kwota 102,80 złotych, która, jak wynika z ustaleń Sądu poczynionych w oparciu o załączoną do akt sprawy historię rachunku bankowego (k. 318), zgromadzona była w dacie ustania wspólności majątkowej na rachunku bankowym wnioskodawcy w (...) Banku (...) Spółce Akcyjnej.

Zgodnie z art. 45 § 1 k.r.o. każdy z małżonków powinien zwrócić wydatki i nakłady poczynione z majątku wspólnego na jego majątek osobisty, z wyjątkiem wydatków i nakładów koniecznych na przedmioty majątkowe przynoszące dochód. Może żądać zwrotu wydatków i nakładów, które poczynił ze swojego majątku osobistego na majątek wspólny.

Natomiast zgodnie z art. 618 § 1 k.p.c., który znajduje zastosowanie w sprawach o podział majątku wspólnego, przy podziale majątku sąd rozstrzyga także wzajemne roszczenia współwłaścicieli z tytułu posiadania rzeczy. Roszczenia o których mowa w tym przepisie, to przede wszystkim roszczenia związane z korzystaniem z rzeczy wspólnej, pobieraniem z niej pożytków i przychodów oraz dokonanych nakładów.

W myśl art. 207 k.c. pożytki i inne przychody z rzeczy wspólnej przypadają współwłaścicielom w stosunku do wielkości udziałów; w takim samym stosunku współwłaściciele ponoszą wydatki i ciężary związane z rzeczą wspólną.

Pojęcie wydatków użyte w art. 207 k.c. jest w orzecznictwie rozumiane szeroko. Przyjmuje się, że w pojęciu tym mieszczą się także nakłady, nie tylko konieczne, lecz także inwestycyjne, prowadzące do zwiększenia wartości rzeczy wspólnej. Wydatkiem w rozumieniu tego unormowania jest nie tylko wydatek zmierzający do zachowania wspólnego prawa, lecz także wydatek poniesiony na normalną eksploatację rzeczy. Z kolei ciężarami w rozumieniu art. 207 k.c. są m.in. podatki i inne świadczenia o charakterze publicznoprawnym obciążające współwłaścicieli nieruchomości będącej przedmiotem współwłasności.

Rozliczeniu w niniejszym postępowaniu podlegają niewątpliwie następujące wydatki i ciężary związane z lokalem mieszkalnym w B., które po ustaniu wspólności majątkowej poniósł wnioskodawca:

1. kwota 709,56 złotych – którą od kwietnia do lipca 2016 roku wnioskodawca poniósł na pokrycie rachunków za energię elektryczną, a czego dowodem są załączone do akt sprawy i niekwestionowane przez uczestniczkę dowody wpłat (k. 23-27),

2. kwota 6 417,62 złotych – którą od 15 kwietnia 2016 roku do 16 kwietnia 2018 roku wnioskodawca poniósł na opłacenie czynszu, a czego dowodem są załączone do akt sprawy i niekwestionowane przez uczestniczkę dowody wpłat (k. 19-22, 120-121, 191-192, 247-248),

3. kwota 300,00 złotych – którą od maja do czerwca 2016 roku wnioskodawca poniósł na opłacenie abonamentu telewizyjnego, a czego dowodem są załączone do akt sprawy i niekwestionowane przez uczestniczkę dowody wpłat (k. 258-259),

4. kwota 151,00 złotych – którą wnioskodawca poniósł z tytułu podatku od nieruchomości za 2017 i 2018 rok, a czego dowodem są załączone do akt sprawy i niekwestionowane przez uczestniczkę dowody wpłat (k. 256-257),

5. oraz kwota 7 382,65 złotych – którą wnioskodawca poniósł tytułem spłaty zadłużenia za lokal mieszkalny w B., orzeczonego prawomocnym nakazem zapłaty w postępowaniu upominawczym Sądu Rejonowego w Piszu wydanego 11 lipca 2017 roku w sprawie I Nc 829/17, a czego dowodem jest odpis nakazu zapłaty (k. 198) i potwierdzenie przelewu (k. 214).

Odnośnie zadłużenia, o którym mowa wyżej w punkcie 5., podnieść należy, iż wnioskodawca domagał się co prawda rozliczenia kwoty 10 019,80 złotych, którą w dniu 21 listopada 2017 roku uiścił rzecz Wspólnoty Mieszkaniowej nieruchomości przy ulicy (...) w B. tytułem spłaty zadłużenia orzeczonego nakazem zapłaty w sprawie I Nc 829/17 wraz z odsetkami i kosztami postępowania sądowego, jednakże należność wynikająca ze wspomnianego nakazu zapłaty na dzień dokonywania przez wnioskodawcę przelewu (21.11.2017r.) wynosiła 7 382,65 złotych, w tym: 5 933,23 zł – należność główna, 1 291,25 zł – koszty postępowania, 158,17 zł – odsetki ustawowe za opóźnienie od 05.07.2017r. do 21.11.2017r. Wnioskodawca nie wyjaśnił, co oprócz kwoty 7 382,65 złotych składało się na przelaną przez niego na rzecz wspólnoty kwotę 10 019,80 złotych, dlatego też przelana przez niego należność ponad kwotę 7 382,65 złotych nie została przez Sąd rozliczona.

Sąd nie rozliczył natomiast kwoty 112,00 złotych, którą w okresie od czerwca do lipca 2016 roku wnioskodawca uiścił na rzecz (...) D. O. (k. 260-261), albowiem wnioskodawca nie wyjaśnił, a z przedłożonych przez niego dowodów przelewów nie wynika, że wpłaty te są związane z lokalem mieszkalnym w B..

Rozliczeniu nie podlegały również wydatki i ciężary poniesione po ustaniu wspólności majątkowej przez uczestniczkę postępowania na pokrycie kosztów ubezpieczenia OC, okresowych przeglądów technicznych i napraw samochodu osobowego marki B. o numerze rejestracyjnym (...). W sprawie bezspornie ustalono bowiem, że od dnia ustania wspólności majątkowej do dnia zezłomowania samochód ten znajdował się w wyłącznym posiadaniu uczestniczki, a tym samym to wyłącznie uczestniczka pobierała pożytki z tej rzeczy wspólnej. W konsekwencji to na niej ciążył obowiązek pokrywania wszelkich kosztów utrzymania tego pojazdu. Na marginesie jedynie wskazać należy, że uczestniczka w żadnej mierze nie udowodniła wysokości poniesionych kosztów. Przedłożone przez uczestniczkę informacje o dokumentach sprzedaży, po pierwsze zostały wystawione na obecnego partnera uczestniczki, J. M., który odmówił składania zeznań w niniejszej sprawie, a po drugie z informacji tych w żadnej mierze nie wynika, że wyszczególnione w nich towary zostały zakupione i zamontowane w pojeździe zainteresowanych marki B. o numerze rejestracyjnym (...) (k. 336-343).

Odnosząc się natomiast do żądań zainteresowanych o rozliczenie wydatków i nakładów poczynionych z majątku wspólnego na ich majątki osobiste i odwrotnie, w ocenie Sądu rozliczeniu podlegają spłacone przez zainteresowanych od daty powstania wspólności majątkowej (02.12.2010r.) do daty sprzedaży tegoż lokalu (14.12.2012r.) raty kredytu hipotecznego zaciągniętego przez wnioskodawcę przed powstaniem wspólności majątkowej w Banku (...) S.A. na zakup lokalu mieszkalnego numer (...) położonego w E. przy ulicy (...). Z załączonej do akt sprawy historii spłaty wspomnianego wyżej kredytu hipotecznego (k. 442), nadesłanej przez (...) Bank (...) Spółkę Akcyjną będącą następcą prawnym wierzyciela pierwotnego, wynika, że od 02.12.2010r. do 14.12.2012r. zainteresowali spłacili łącznie 4 066,66 złotych. Jest to niewątpliwie nakład z majątku wspólnego na majątek osobisty wnioskodawcy, który podlega rozliczeniu w niniejszym postępowaniu.

Inaczej rzecz ma się w przypadku zadłużenia za opisany wyżej lokal mieszkalny stanowiący majątek osobisty wnioskodawcy, które spłacone zostało w czasie trwania wspólności majątkowej zainteresowanych. Z załączonych do akt sprawy kartotek księgowych za lata 2010-2012 (k. 347-353) wynika, że na koniec 2010 roku (a więc praktycznie w dacie powstania wspólności majątkowej zainteresowanych), zadłużenie za ten lokal wynosiło 2 093,99 złotych, zaś na koniec 2012 roku wynosiło 8 805,81 złotych. Przy czym w oparciu o ustalenia Sądu Okręgowego w Olsztynie poczynione w sprawie rozwodowej oraz w oparciu o zeznania wnioskodawcy złożone w niniejszej sprawie, Sąd ustalił, że do powstania tego zadłużenia doszło po wspólnym zamieszkaniu zainteresowanych w tymże lokalu, jeszcze przed zawarciem związku małżeńskiego. Od początku wspólnego zamieszkania zainteresowani mieli problemy finansowe wynikające z niewystarczających dochodów. Wyłącznie wnioskodawca pracował zawodowo. Uczestniczka nie pracowała, posiadała zobowiązania finansowe wobec swojego byłego męża z tytułu podziału majątku wspólnego, a na utrzymaniu miała dwoje dzieci z poprzedniego związku, na które wprawdzie otrzymywała alimenty. Dopiero w 2011 roku uczestniczka podjęła stałą pracę w charakterze żołnierza. Na początku 2012 roku zainteresowani wyprowadzili się z E. i zamieszkali w B., w lokalu mieszkalnym przydzielonym wnioskodawcy na czas pełnienia służby w garnizonie O., który to lokal niespełna rok później kupili. Ich domowy budżet został w związku z tym obciążony kosztami utrzymania lokalu w B.. Wszystkie powyższe okoliczności wpłynęły na powstanie i wzrost zadłużenia za lokal wnioskodawcy położony w E., co w ocenie Sądu czyniło uzasadnionym spłatę tego zadłużenia ze środków pochodzących z majątku wspólnego zainteresowanych.

Wnioskodawca nie udowodnił, że poniósł nakład z majątku osobistego na pokrycie ceny nabycia lokalu mieszkalnego położonego w B. i kosztów aktu notarialnego (łącznie 10 850,50 zł) oraz na pokrycie wydatków związanych z remontem i wyposażeniem tegoż lokalu po jego zakupie (4 149,50 zł). W pierwszej kolejności wskazać należy, że w § 4 umowy sprzedaży z dnia 14 grudnia 2012 roku zainteresowani oświadczyli, że lokal numer (...) położony w B. przy ulicy (...) kupują na prawie wspólności majątkowej za środki pochodzące z ich majątku wspólnego (k. 9v). Jak wspomniano wyżej, w dacie zakupu tego lokalu zarówno wnioskodawca, jak i uczestniczka pracowali zawodowo i osiągali stały dochód z tytułu wynagrodzenia za pracę. Dlatego też Sąd nie dał wiary zeznaniom wnioskodawcy i zeznaniom świadka J. S. (ojciec wnioskodawcy), że pieniądze na zakup lokalu w B. i jego wyposażenie pochodziły ze środków uzyskanych przez wnioskodawcę ze sprzedaży stanowiącego jego majątek osobisty lokalu mieszkalnego w E.. Nie sposób pominąć, że przesłuchiwany w charakterze strony wnioskodawca początkowo zeznał, że pieniądze na zakup tego lokalu pochodziły z darowizny, jaką otrzymał od swojego ojca (k. 393). Dopiero później zeznał, że pieniądze pochodziły ze sprzedaży lokalu w E. (k. 393v).

Odnośnie remontu przeprowadzonego przez zainteresowanych w lokalu mieszkalnym w B. po jego zakupie, wnioskodawca zeznał, że środki finansowe na ten cel pochodziły z wynagrodzenia wnioskodawcy za misję w A. (k. 393v). Stwierdzić zatem należy, że środki na remont pochodziły z wynagrodzenia za pracę wnioskodawcy, a tymczasem zgodnie z art. 31 § 2 k.r.o. wynagrodzenie za pracę każdego z małżonków należy do majątku wspólnego. Powyższe czyni bezpodstawnym żądanie wnioskodawcy rozliczenia kosztów remontu. Na marginesie jedynie podnieść należy, że wnioskodawca nie przedłożył żadnych dokumentów potwierdzających wysokość kosztów poniesionych w związku z remontem.

Sąd nie uwzględnił również żądania wnioskodawcy o rozliczenie kwoty 1 378,76 złotych poniesionej przez wnioskodawcę już po ustaniu wspólności majątkowej na zakup paneli do lokalu mieszkalnego w B.. Świadkowie A. S. (2) (k. 321v), J. S. (k. 322v) i M. J. (k. 323v) potwierdzili, że w maju 2016 roku wnioskodawca przeprowadził drobny remont w mieszkaniu w B. obejmujący położenie paneli i malowanie ścian oraz pokrył koszt zakupu niezbędnych materiałów. Jednocześnie A. S. (2) i M. J. zeznali, że przeprowadzając ten remont wnioskodawca liczył na to, że między nim, a uczestniczką wszystko wróci do normy i nie dojdzie do rozwodu. Mając powyższe na uwadze Sąd uznał, że przeprowadzenie tego remontu i poniesienie jego kosztów było swoistym prezentem od wnioskodawcy dla żony i w związku z tym nie podlega żadnym rozliczeniom. Poza tym należy zauważyć, że w oparciu o przedłożone przez wnioskodawcę dwa potwierdzenia przelewów na rzecz C. w E. na łączną kwotę 1 378,76 złotych nie sposób ustalić, że przelewy te dotyczą płatności za panele położone w lokalu mieszkalnym zainteresowanych w B. (k. 301-302). Żaden z przesłuchanych świadków nie posiadał wiedzy na temat kosztu paneli. Tymczasem twierdzenia wnioskodawcy w tym zakresie były kwestionowane przez uczestniczkę postępowania.

Z powodu nieudowodnienia nie podlegało uwzględnieniu także żądanie uczestniczki postępowania o rozliczenie kwoty 7 430 złotych tytułem nakładu poniesionego przez uczestniczkę z jej majątku osobistego na remont lokalu mieszkalnego w B. przeprowadzony po ustaniu wspólności majątkowej. Świadek A. T. – która w dniu 30 listopada 2018 roku kupiła od zainteresowanych przedmiotowy lokal mieszkalny – zeznała, że „mieszkanie było zapuszczone”, cała kuchnia, toaleta i łazienka były do remontu, drzwi wewnętrzne i zewnętrzne były do wymiany, w najmniejszym pokoju była zniszczona wykładzina; w dobrym stanie były panele w pozostałych trzech pokojach i płytki w korytarzu głównym (k. 392v-393). Również świadek J. S., który był w przedmiotowym lokalu przed jego sprzedażą, zeznał, że w lokalu tym nie było śladów remontu (k. 323).

Odnosząc się do żądania wnioskodawcy, aby w niniejszym postępowaniu dokonać rozliczenia kwoty, którą można było osiągnąć z tytułu najmu lokalu mieszkalnego położonego w B. w okresie od 16 kwietnia 2016 roku do 16 kwietnia 2018 roku, to jest w okresie, gdy w lokalu tym zamieszkiwała wyłącznie uczestniczka ze swoimi dziećmi i konkubentem, oraz rozliczenia korzyści uzyskanych przez uczestniczkę we wskazanym wyżej okresie z tytułu zamieszkiwania w przedmiotowym lokalu mieszkalnym z wyłączeniem wnioskodawcy, podkreślić należy, iż sam fakt korzystania przez jednego z byłych małżonków z nieruchomości wchodzącej w skład majątku wspólnego, z wyłączeniem drugiego z małżonków, nie uzasadnia sam przez się, niejako automatycznie, tego, że małżonek korzystający jest zobowiązany do rozliczenia się z drugim z małżonków z tytułu roszczeń, o jakich mowa w art. 207 k.c. Ponadto, rozliczeniu w trybie art. 207 k.c. podlegają jedynie pożytki rzeczywiste, realnie uzyskane przez byłego małżonka, nie zaś pożytki potencjalne, możliwe do uzyskania (vide postanowienie Sądu Najwyższego z 19.06.2009r. w sprawie V CSK 485/08).

Z charakteru współwłasności, jako prawa własności do jednej rzeczy, przysługującego kilku osobom, wynika uprawnienie do jej współposiadania i korzystania w takim zakresie, jaki daje się pogodzić ze współposiadaniem i korzystaniem z rzeczy przez pozostałych współwłaścicieli (art. 206 k.c.). Uprawnienie to jest konsekwencją przyjętej w art. 195 k.c. koncepcji prawa współwłasności jako prawa przysługującego niepodzielnie kilku osobom. Prawo to cechuje jedność przedmiotu własności, wielość podmiotów i niepodzielność samego prawa. Ta ostatnia cecha wyraża się w tym, że każdy ze współwłaścicieli ma prawo do całej rzeczy. Posiadanie rzeczy przez współwłaściciela jest zatem posiadaniem właścicielskim i samoistnym, stanowi bowiem realizację jego niepodzielnego prawa do rzeczy. Oznacza to, że z faktu posiadania rzeczy przez współwłaściciela wynika jedynie, iż korzysta on z tej rzeczy zgodnie z przysługującym mu prawem. Niewykonywanie prawa posiadania przez innych współwłaścicieli nie uprawnia roszczenia o rozliczenie korzyści osiągniętych z tego posiadania.

Od czasu wyprowadzenia się wnioskodawcy z lokalu w B. (15 kwietnia 2016 roku), wnioskodawca nigdy nie żądał dopuszczenia go do współposiadania tego lokalu. Z uwagi na powyższe uznać należy, że ewentualne korzyści osiągnięte przez uczestniczkę z tytułu posiadania/zamieszkiwania w lokalu mieszkalnym w B. oraz potencjalne pożytki, możliwe do uzyskania z tytułu najmu tego lokalu, nie podlegają rozliczeniom w niniejszym postępowaniu. Z uwagi na powyższe Sąd oddalił wniosek dowodowy pełnomocnika wnioskodawcy o dopuszczenie dowodu z opinii biegłego celem ustalenia kwoty, którą można było osiągnąć z tytułu najmu lokalu mieszkalnego w B., albowiem dowód ten był zbędny i spowodowałyby nieuzasadnioną zwłokę w rozpoznaniu sprawy.

Nie podlegało uwzględnieniu także roszczenie wnioskodawcy o rozliczenie w niniejszym postępowaniu kwoty 9 447,16 złotych, którą po zawarciu związku małżeńskiego zainteresowani wpłacili na poczet spłaty długu uczestniczki względem jej byłego męża, wynikającego z tytułu wykonawczego – zaopatrzonego w klauzulę wykonalności postanowienia Sądu Rejonowego w Ełku z dnia 6 maja 2011 roku wydanego w sprawie I Ns 356/09, w pierwszej kolejności podkreślić należy, iż w postępowaniu o podział majątku wspólnego podlegają rozpoznaniu, i to nie wszystkie, spory toczone wyłącznie pomiędzy byłymi małżonkami. W postępowaniu o podział majątku wspólnego nie mogą być rozstrzygane spory z dodatkowym udziałem osoby trzeciej.

Zasada kompleksowego rozpoznawania spraw, które wiążą się z postępowaniem o zniesienie współwłasności, a zatem i podział majątku wspólnego, nie oznacza bowiem, że tym postępowaniem są objęte wszelkiego rodzaju spory, które w jakikolwiek sposób wiązałyby się z podlegającym podziałowi majątkiem małżonków. Przeciwko takiemu rozumieniu art. 618 i 686 k.p.c. przemawia przede wszystkim gramatyczna wykładnia tych przepisów. Podkreślić bowiem należy, że wyliczenie spraw określonych w art. 618 § 1 i art. 686 k.p.c. nie jest przykładowe, ale wyczerpujące. Tylko sprawy, o których wyraźnie jest mowa w treści powyższych przepisów, muszą być objęte toczącym się postępowaniem o podział majątku wspólnego (vide uchwała Sądu Najwyższego z 12.10.1973r. w sprawie III CZP 56/73).

Ponadto, już na marginesie, podnieść należy, iż na potwierdzenie swoich twierdzeń w omawianym zakresie wnioskodawca przedłożył jedynie wystawione przez Komornika Sądowego przy Sądzie Rejonowym w Ełku zawiadomienie o wszczęciu egzekucji przeciwko uczestniczce w oparciu o zaopatrzone w klauzulę wykonalności postanowienie Sądu Rejonowego w Ełku z dnia 6 maja 2011 roku wydanego w sprawie I Ns 356/09 (k. 382). Nie udowodnił natomiast, że wskazane w tym zawiadomieniu zadłużenie zostało spłacone przez zainteresowanych w trakcie trwania wspólności majątkowej.

Reasumując, Sąd ustalił, że w dacie ustania wspólności majątkowej w skład majątku wspólnego zainteresowanych wchodziła kwota 102,80 złotych zgromadzona na rachunku bankowym wnioskodawcy w (...) S.A. z której połowa (51,40 zł) należy się uczestniczce oraz, że po ustaniu wspólności majątkowej wnioskodawca poniósł nakład z majątku osobistego na majątek wspólny w łącznej kwocie 14 960,83 złotych (energia elektryczna 709,56 zł, czynsz 6 417,62 zł, abonament telewizyjny 300 zł, podatek od nieruchomości 151 zł, zadłużenie wobec Wspólnoty Mieszkaniowej nieruchomości przy ulicy (...) w B. 7 382,65 zł), a ponadto, że w czasie trwania wspólności majątkowej zainteresowani ponieśli nakład z majątku wspólnego na majątek osobisty wnioskodawcy poprzez spłatę rat kredytu hipotecznego dotyczącego lokalu mieszkalnego w E. w łącznej kwocie 4 066,66 złotych.

W związku z powyższym zaszła konieczność zasądzenia:

- od wnioskodawcy na rzecz uczestniczki kwoty 2 084,73 zł (4 066,66 zł : 2 = 2 033,33 zł + 51,40 zł = 2 084,73 zł);

- od uczestniczki na rzecz wnioskodawcy kwoty 7 480,42 zł (14 960,83 zł : 2 = 7 480,42 zł).

Zgodnie z art. 212 § 3 k.c. Sąd oznaczył termin i sposób płatności powyższych kwot oraz wysokość odsetek należnych w przypadku zwłoki w płatności. W ocenie Sądu termin miesiąca, począwszy od uprawomocnienia się orzeczenia, to czas odpowiedni, który pozwoli zainteresowanym na zgromadzenie zasądzonych od nich kwot.

W oparciu o przepis art. 355 k.p.c. Sąd umorzył postępowanie w zakresie cofniętego przez wnioskodawcę wniosku o ustalenie nierównych udziałów w majątku wspólnym.

O kosztach postępowania Sąd rozstrzygnął w oparciu o przepis art. 520 § 2 k.p.c. uznając, iż ze względu na charakter sprawy i rozbieżne interesy zainteresowani winni w równym stopniu partycypować w powstałych kosztach postępowania, które były niezbędne do wydania orzeczenia, a jest to opłata sądowa od wniosku w kwocie 1000 zł uiszczona w całości przez wnioskodawcę i dlatego Sąd zasądził od uczestniczki na rzecz wnioskodawcy kwotę 500,00 złotych tytułem zwrotu połowy opłaty sądowej od wniosku.

O pozostałych kosztach postępowania Sąd orzekł na podstawie art. 520 § 1 k.p.c.

POSTANOWIENIE

UZASADNIENIE