UZASADNIENIE

Zaskarżonym wyrokiem z dnia 19 września 2017 r. Sąd Rejonowy w Piotrkowie Tryb.

1) zasądził od pozwanego Towarzystwa (...) Spółki Akcyjnej z siedzibą w W. na rzecz powoda J. I. tytułem zadośćuczynienia kwotę 25 000 zł z odsetkami:

a) w zakresie kwoty 10 000 zł ustawowymi od dnia 20 czerwca 2013 r. do dnia 31 grudnia 2015 r. oraz ustawowymi odsetkami za opóźnienie od dnia 01 stycznia 2016 r. do dnia zapłaty,

b) w zakresie kwoty 15 000 zł ustawowymi od dnia 26 lutego 2014 r. do dnia 31 grudnia 2015 r. oraz ustawowymi odsetkami za opóźnienie od dnia 01 stycznia 2016 r. do dnia zapłaty,

2) zasądził od pozwanego Towarzystwa (...) Spółki Akcyjnej z siedzibą w W. na rzecz powoda J. I. tytułem odszkodowania kwotę 1 000 zł z ustawowymi odsetkami od dnia 14 stycznia 2014 r. do dnia 31 grudnia 2015 r. oraz ustawowymi odsetkami za opóźnienie od dnia 01 stycznia 2016 r. do dnia zapłaty,

3) oddalił powództwo w pozostałym zakresie,

4) zasądził od pozwanego Towarzystwa (...), Spółki Akcyjnej z (...) w W. na rzecz powoda J. I. kwotę 3 845,70 zł tytułem zwrotu kosztów procesu,

5) nakazał pobrać od pozwanego Towarzystwa (...) Spółki Akcyjnej z siedzibą w W. na rzecz Skarbu Państwa – Kasy Sądu Rejonowego w Piotrkowie Tryb. kwotę 750 zł tytułem nieuiszczonej opłaty sądowej od pozwu, od rozszerzonej części powództwa oraz kwotę 934,70 zł tytułem nieuiszczonych wydatków w sprawie, tymczasowo poniesionych przez Skarb Państwa.

Podstawę powyższego rozstrzygnięcia stanowiły przytoczone poniżej ustalenia i rozważania Sądu Rejonowego.

W dniu (...) r. w miejscowości W., gminie S. doszło do wypadku komunikacyjnego, w wyniku którego poszkodowany został powód J. I.. Powód potrącony został przez kierującego (...), za co ten skazany został prawomocnym wyrokiem karnym wydanym przez Sąd Rejonowy w Piotrkowie Tryb. w sprawie sygn. akt II K 270/13.

Sprawca wypadku w chwili zdarzenia posiadł zawartą z pozwanym towarzystwem ubezpieczeń umowę ubezpieczenia od odpowiedzialności cywilnej.

Po zgłoszeniu szkody, strona pozwana uznała zasadę swojej odpowiedzialności i wypłaciła poszkodowanemu powodowi z tytułu zadośćuczynienia łącznie kwotę 9 000 zł (przyjmując 70 % przyczynienie się J. I. do powstania szkody).

Po wypadku poszkodowany powód został przewieziony do (...) Szpitala wojewódzkiego w P., na Oddział Intensywnej Terapii, gdzie przebywał do dnia 16 października 2012 r., po czym przewieziony został do Wojewódzkiego Szpitala (...) w Ł., gdzie przebywał do dnia 12 grudnia 2012 r. Po tym okresie powód ponownie był hospitalizowany w (...) Szpitalu Wojewódzkim w P., gdzie przybywał do dnia 31 grudnia 2012 r., na Oddziale Wewnętrznym. Dalsze leczenie powód odbywał w systemie ambulatoryjnym.

W wyniku zdarzenia mającego miejsce w dniu (...) r. powód J. I. doznał urazu głowy z utratą przytomności i raną okolicy ciemieniowej prawej, seryjnego wieloodłamowego złamania żeber prawych, od II do X z bardzo dużymi przemieszczeniami i uszkodzeniem ściany klatki piersiowej o typie wyłamania okna, rozedmy podskórnej i rozedmy śródpiersiowej, odmy płucnej i krwiaka prawostronnego, stłuczenia ogniskowego miąższu płuca prawego, płaszczyznowego otarcia skóry przedramienia prawego, wtórnych odleżyn pośladków i pięt oraz złamania łopatki piersiowej, uszkodzenia obojczyka prawego, złamania wyrostków kręgosłupa lędźwiowego.

Stwierdzone obrażenia spowodowały powstanie u powoda K. I. z punktu widzenia chirurgicznego 23 % uszczerbku na zdrowiu (10 % z poz. 58a tabeli, 10 % z poz. 61 a tabeli oraz 3 % z pozycji 19 a tabeli).

Czasookres i natężenia cierpienia powoda były bardzo duże i typowe dla osób z tego rodzaju obrażeniami. Cierpienia psychofizyczne u powoda zaczęły być odczuwalne pod koniec pobytu w szpitalu w Ł., zaś okres zrastania się żeber z uwagi na zakres uszkodzeń wydłużył się dwukrotnie, do dwunastu tygodni. Wyniki leczenia obrażeń chirurgicznych są u powoda są dość dobre, ale dotychczas występujące u powoda bóle są utrwalone i będą występowały do końca życia powoda. Wymagał on pomocy osób trzecich przez okres 3 miesięcy po dwie godziny dziennie.

W przyszłości u powoda nie wystąpią nowe następstwa wypadku.

Z przyczyn neurologicznych powód J. I. nie doznał trwałego lub długotrwałego uszczerbku na zdrowiu, obrażenia głowy oraz kręgosłupa lędźwiowego nie spowodowały trwałego deficyty funkcjonalnego sprawności układu nerwowego. Nie wymagał on także z tego powodu pomocy osób trzecich i nie pojawią się u niego żadne nowe następstwa w związku z wypadkiem.

Powód w wyniku wypadku z dnia 12 października 2012 r. doznał szeregu obrażeń chirurgicznych – złamania wielołamowego łopatki prawej, uszkodzenia obojczyka prawego okolicy bliższego końca, złamania wyrostków kręgosłupa lędźwiowego ze złamaniem wyrostków poprzecznych kręgów L1 do L4 po stronie prawej oraz L2 – L 4 po stronie lewej.

Obrażenie to spowodowały powstanie u powoda trwałego uszczerbku na zdrowiu w łącznej wysokości 15 % (5 % z poz. 99 tabeli, 5 % z poz. 102 a oraz 5 % z poz. 91 tabeli).

Przez okres pierwszych trzech miesięcy natężenie cierpień powoda był średni, zaś po tym okresie i obecnie jest lekki. Wyniki leczenia obrażeń są u powoda są dość dobre, ale dotychczas występujące u powoda bóle są utrwalone i będą występowały do końca życia, zwłaszcza w obrębie stawu mostkowo – obojczykowego. W przyszłości u poszkodowanego powoda nie wystąpią z tego punktu widzenia nowe następstwa wypadku jakiemu uległ.

Z powodu urazu narządów ruchu powód wymagał pomocy osób trzecich przez okres trzech miesięcy, po dwie godziny dziennie.

W wyniku obrażeń jakich doznał powód powstały u niego trwałe zmiany w obrębie układu oddechowego pod postacią rozległych zrostów opłucnowych w polu dolnym i kącie przeponowo – żebrowym płuca prawego z niewielką ilością płynu w zrostach i niewielkim przesunięciem śródpiersia w prawo, a także trwałej deformacji klatki piersiowej. Wiąże się to z trwałym uszczerbkiem na zdrowiu w wysokości 20 % (poz. 58b tabeli).

Bóle w klatce piersiowej na skutek urazów kostnych o zmniejszającym się natężeniu powód odczuwał przez okres do trzech miesięcy, zaś bóle o mniejszym nasileniu odczuwa do dziś i prawdopodobnie nie znikną one nigdy.

Po wyjściu ze szpitala pomocy w codziennym funkcjonowaniu udzielała powodowi najbliższa rodzina. Wymagał pomocy we wszystkich czynnościach związanych z codziennym funkcjonowaniem. Do przełomu marca i kwietnia 2013 r. powód nie wychodził z domu, później poruszał się z pomocą kul i dzięki wsparciu innych osób. Żona powoda zrezygnowała z prowadzenia działalności gospodarczej, aby zajmować się poszkodowanym mężem. Do dziś powód odczuwa skutki wypadku, ma problemy bólowe, nie może dźwigać ciężkich rzeczy czy też wykonywać cięższych prac w domu.

Przed wypadkiem powód był osobą sprawną, samodzielnie funkcjonującą, nie wymagającą pomocy osób trzecich.

Przed wypadkiem powód nie pracował już zawodowo, od 2005 r. był już na emeryturze.

Sąd Rejonowy uznał powództwo za uzasadnione w całości na podstawie art. 445 § 1 k.c. i art. 444 § 1 k.c., wskazując na bezsporność co do faktu wypadku, odniesionych przez powoda obrażeń ciała, odpowiedzialności strony pozwanej za szkodę oraz siedemdziesięcioprocentowe przyczynienie się powoda do powstania szkody. Sąd I instancji wskazał, że w jego ocenie zadośćuczynienie należne powodowi winno wynosić 145 000 zł (przyjmując 1 % uszczerbku na zdrowiu za równoważny kwocie 2 500 zł). Sąd Rejonowy wskazał, że ponieważ jednak w sprawie bezsporne było przyczynienie się powoda do powstania szkody na poziomie 70 % należne zadośćuczynienie winno wynosić 43 500 zł. Ponieważ strona pozwana po zakończeniu procesu likwidacji szkody wypłaciła powodowi już kwotę 9 000 zł zasadnym było zasądzenie kwoty dochodzonej procesem, tj. 25 000 złotych wraz z odsetkami tak jak to został wskazane w punkcie pierwszym orzeczenia – w zakresie kwoty pierwotnie dochodzonej pozwem od dnia 20 czerwca 2013 r., zaś w zakresie rozszerzonego żądania pozwu o kwotę 15 000 złotych od dnia 26 lutego 2014 r. (pismo zawierające rozszerzenie żądania pozwu strona pozwana otrzymała w dniu 25 lutego 2014 r.). W pozostałym zakresie żądanie zasądzenia dalej idącego zadośćuczynienia ponad wyżej wskazaną kwotę jako zbyt wygórowane oraz odsetek od kwot dochodzonych pozwem należało oddalić.

W zakresie roszczenia o odszkodowanie Sąd I instancji wskazał, że wobec doznania w wyniku wypadku szeregu obrażeń ciała zachodziła konieczność udzielania powodowi pomocy ze strony osób trzecich. Wobec rozmiaru tej opieki świadczonej przez okres 3 miesięcy średnio po 2 godziny na dobę, żądana z tego tytułu kwota 1 000 zł nie jest wygórowana.

Jako podstawę rozstrzygnięcia o kosztach procesu Sąd Rejonowy wskazała art. 100 k.p.c., zaś jako podstawę rozstrzygnięcia zawartego w punkcie 5 wyroku - przepis art. 113 ustawy o kosztach sądowych w sprawach cywilnych.

Apelację od powyższego wyroku złożył pełnomocnik powoda. Zaskarżył wyrok w części oddalającej powództwo w zakresie kwoty 9.500 zł, zarzucając mu:

- naruszenie przepisów prawa materialnego, tj. art. 445 § 1 k.c. poprzez wadliwe zastosowanie skutkujące zasądzeniem na rzecz powoda rażąco zaniżonego zadośćuczynienia w wysokości 25 000 zł.

Wniósł o zmianę wyroku w zaskarżonym zakresie i zasądzenie na rzecz powoda od pozwanego kwoty 34. 500 zł zadośćuczynienia w miejsce kwoty 25 000 zł oraz o zasądzenie od pozwanego na rzecz powoda kosztów postępowania za II instancję według norm przepisanych.

W odpowiedzi na apelację pełnomocnik strony pozwanej wniósł o oddalenie apelacji i zasądzenie od powoda na rzecz strony pozwanej zwrotu kosztów procesu za instancje odwoławczą.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Apelacja jest uzasadniona o tyle, że w wyniku jej rozpoznania zaszły podstawy do zmiany zaskarżonego wyroku.

Wskazać należy, że Sąd I Instancji przyjął, że powód z tytułu zadośćuczynienia żądał kwoty 25.000 zł i taką kwotę zasądził. Tymczasem w toku procesu po wydaniu ostatniej opinii doszło do dalszego rozszerzenia powództwa o dalsze 18.500 zł z tytułu zadośćuczynienia, a zatem z tytułu zadośćuczynienia powód dochodził łącznie kwoty 43.500 zł. Wprawdzie w aktach sprawy z postępowania przed Sądem Rejonowym brak jest pisma rozszerzającego powództwo o kwotę 18.500 zł, nie mniej jednak fakt złożenia tego pisma przez pełnomocnika powoda w toku postępowania przed Sądem I instancji nie budzi żadnych wątpliwości - na rozprawie apelacyjnej pełnomocnik powoda złożył odpis tego pisma z prezentatą biura podawczego Sądu Rejonowego w Piotrkowie Tryb. (data 12 lipca 2017 r.). Lektura akt sprawy z postępowania przez sądem I instancji wskazuje, że Sąd Rejonowy doręczył odpis tego pisma pełnomocnikowi strony pozwanej, który w piśmie procesowym z dnia 10 sierpnia 2017 r. wnosił o oddalenie powództwa także w rozszerzonej części.

Pozostałe ustalenia faktyczne poczynione przez Sąd Rejonowy, poza wysokością dochodzonej pozwem kwoty, w szczególności w zakresie rozmiaru doznanego przez powoda urazu i jego konsekwencji nie są kwestionowane, niesporna jest również ich ocena prawna w kontekście wysokości należnego powodowi zadośćuczynienia, którego celem jest złagodzenie doznanej krzywdy.

W orzecznictwie sądowym przyjmuje się skorygowanie w toku kontroli instancyjnej przez Sąd drugiej instancji wysokości przyznanego zadośćuczynienia możliwe jest jedynie wówczas, gdy stwierdza się oczywiste naruszenie przez Sąd pierwszej instancji ogólnych zasad (kryteriów) ustalania wysokości zadośćuczynienia (por. wyroki Sądu Najwyższego z dnia:- 30 października 2003 r., IV CK 151/02, - dnia 7 listopada 2003 r., V CK 110/03).

O takich naruszeniach w rozpoznawanej nie może być mowy. Sąd Rejonowy bowiem zasadnie przyjął, że w okolicznościach sprawy należne powodowi zadośćuczynienie powinno wynosić 145.000 zł, a ponieważ powód przyczynił się do wypadku w 70 % oraz strona pozwana po zakończeniu procesu likwidacji szkody wypłaciła powodowi już kwotę 9.000 zł, kwota zadośćuczynienia ostatecznie wynosi 34.500 zł. W świetle kryteriów służących ustaleniu wysokości zadośćuczynienia kwota 34.500 zł jawi się jako wnikliwie i prawidłowo wyważona, a zatem odpowiednia w rozumieniu art. 445 § 1 k.c. O jej adekwatności świadczy także jej relacja do przeciętnej stopy życiowej społeczeństwa, w aspekcie której tak ustalone świadczenie nie stanowi zapłaty symbolicznej, lecz przedstawia ekonomicznie odczuwalną wartość.

Z tych też przyczyn, Sąd Okręgowy uwzględniając jedynie różnicę między kwotą wadliwie uznaną za dochodzoną pozwem a uznaną za odpowiednie zadośćuczynienie - na podstawie art. 386 § 1 k.p.c. - zmienił zaskarżony wyrok w zaskarżonej części o tyle, że podwyższył zasądzone nim zadośćuczynienie do 34.500 zł.

Podstawę rozstrzygnięcia o kosztach procesu za instancję odwoławczą stanowił przepis art. 98 § 1 i 3 w zw. z art. 99 k.p.c. w zw. z art. 391 § 1 k.p.c.

Na oryginale właściwe podpisy

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

UZASADNIENIE